Uống cạn chai rượu mà Hóp má vẫn chưa quyết được trận càn tới đây là ở đâu. Vào làng Thượng phải qua lòi Dầu máu, phải đương đầu với bà Khế, (mà cha mẹ hắn vẫn phải nể sợ). Ông Liên mắt lúc nào cũng trợn ngược nối liền với đôi lông mày rậm. Thoáng trông đã phát khiếp. Ấy là chưa kể đến cảm giác lành lạnh sau gáy, lúc nào cũng như có mũi dao sắc lạnh của Thục, của Câm - Ôi chao! Nghĩ đến hầm chông tre, bàn chông sắt, đạn đạp, lựu đạn cài xung quanh lòi Dầu máu mà lạnh cả xương sống. Phải càn quét ở làng khác, yếu bóng vía hơn. Cái mà Hóp má cần là bắt cho bằng được một du kích để tâng công với Tây lai. Hóp má ngửa cổ dốc nốt ngụm rượu cuối cùng rồi ném mạnh chai xuống sàn, vỡ tan tành, ngón tay day day vào tấm bản đồ được khoanh tròn hai chữ Trằm Nổ? Hóp má cầm quân, Tây lai đi kèm, một trung đội lính ô hợp bất thần ập vào làng Trằm Nổ. Con gà trống vươn cổ cất tiếng gáy bị trúng đạn, giẫy đành đạch, thằng bảo vệ nhét vào túi quần. Lợn, gà, chó, mèo chạy tan tác. Đàn bà, trẻ con dồn về góc nhà khóc như ri, tuyệt không thấy bóng đàn ông. Đốt mấy căn nhà lá ngoài rìa làng để lấy oai, Hóp má hậm hực ra hiệu rút quân. Sau hàng dứa dại là hàng rào tre gai bao bọc làng Trằm Nổ, tiếp đến là cây dẻ, cây nen, chạc chìu xoắn xuýt, đan ken như tấm liếp màu xanh trải dài tận đường cái quan. Biết đâu trong mớ cây lá, bòng bong ấy lại có du kích đang ẩn náu. Đùng một cái, lựu đạn từ trên trời rơi xuống, nổ tan thây như ở lòi Dầu máu thì sao?! Hóp má rùng mình rồi hét to như trấn an:- Thằng du kích kia, trốn trong bụi cây thì ra ngay, không quan bắn vỡ sọ.Gió biển từ Thái Lai, Mạch nước thổi ào ào, rừng cây xao động - Hóp má dặng hắng:- Thằng kia không ra hàng phải không? Tao bắn này! Ba phát súng lục bắn hú hoạ vào rừng cây. Từ lùm dứa dại, người đàn ông ngoài năm mươi mặt méo xệch, tứa máu vì gai cào, run rẩy bò ra.- Thưa quan, lạy quan tha chết. Tui không phải là du kích.- Không phải là du kích Trằm Nổ, thì du kích của làng nào hả?- Thiệt tình tui là dân mần thuê…. A.. ơ … - ai như là cậu Hóp?..- Ai là cậu Hóp của mi?- Đúng là cậu Hóp, con ông mụ Lỗi rồi, tui là Đam, thợ cày đây mà…- Á … a…. Hóp má nhận ra, hắn nói với Tây Lai.- Tui nhớ ra rồi. Đúng, thằng cha này là thợ cày giỏi của nhà “moa”. Hồi “bốn lăm” hắn đi biệt tích theo Việt Minh, giờ về làm cán bộ, du kích nằm vùng.. ố là la …. Bắt được cá xộp rồi! Hóp má giải Đam về làng Thượng. Đam bị trói giật cánh khuỷu, đầu vươn ra phía trước, ngực vẫn căng, một bước đi là một lời kêu than. Hóp má dí súng lục sau lưng, lạnh toát, Đam kho khè:- Câu chủ ơi… thương tình, nới giây một chút đi… căng quá…. chết mất- Im.... về làng Thượng mà nói….- Dưng mà…. dưng mà oan cho tui quá…- Nói nữa, tao bắn! Đam im bặt. Đi qua lòi Dầu máu, Hóp má và bọn lính đặt đúng bàn chân vào dấu chân của Đam đi trước. Chúng sợ hầm chông, đạn đạp. Gió rì rào trên ngọn dầu máu, bứa, bời lời. Quả bứa chín mọng rơi bịch xuống đất. Cả lũ quan lính nằm sát mặt đường. Đam chẳng biết gì, đừng chòng chọc – Hóp má giật giọng:- Coi chừng lựu đạn… Bụp một quả bứa vàng ươm rơi cạnh chân, Đam nằm bẹp dí, mặt úp xuống cát. Tây lai càu nhàu:- Mẹ cha nó - quả bứa mà thần hồn nát thần tính. Tụi bay, đi… Cả lũ đứng dậy, chưa chịu đi, bởi lão Đam vẫn như thằn lằn mất đuôi… run rẩy.Hóp má lùa thợ cày, thợ cấy đứng chen chúc trước ao nhà. Hắn đẩy lão Đam ra bãi cát lẫn phân trâu, hất hàm:- Dân làng Thượng coi đây. Hôm nay quan Tây lai với choa xử án thằng du kích Việt minh này. Lão Đam ỉu xìu, lẩy bẩy:- Tui … không phải là du kích Việt minh, oan quá.- Rứa thì tau hỏi từ hồi bốn lăm đến chừ, mi đi đâu? Làm gì?- Tui đi mần ăn.- Á a… “choa” hiểu rồi. Mi đi mần du kích, ăn cơm Việt Minh đúng chưa? Mi lừa phỉnh được ai, chớ với tau thì không xong rồi. Hứ!- Tui nói sai thì xin chết dưới chân cậu, cậu chủ ơi!...- Hớ hớ… mi không muốn sống thì tau cho toại nguyện luôn. Hóp má di nòng súng vào tai lão Đam- Dừng tay! Hóp má, dừng lại! Hóp má há hốc mồm - Mụ Lỗi đứng trước mặt.- Mệ ra đây mần chi? Việc của tui, việc nhà binh mà!- Tau coi mi xử du kích…. dưng mà ngứa mắt lắm.!- Thằng cha ni là du kích, tui bắt được ngoài Trằm Nổ.- Ông ny không có gan mần du kích. Ví thử ông ta là du kích mười mươi thì cũng không được bắn!- Lạ quá hè. Hóp má ngơ ngác. Tây lai không hiểu đầu cua tai nheo ra làm sao cả. Bọn lính đứng như trời trồng. Đám thợ cày lao xao… Trong nhà lão Lỗi húng hắng ho… khan…