ùng những người bạn đi ăn cưới ở Cần Giuộc (Long An). Xế trưa thay vì trở lại Sài Gòn, tôi qua một chuyến phà, về Gò Công thăm nhà.Hai vợ chồng đứa em còn đi làm. Vừa mở cổng, con Vàng thấy bóng tôi, nó nhào ra vẫy đuôi mừng rối rít, miệng gào ư ử. Tôi phải dựng xe, bế nó và vuốt đầu, nựng nịu vài cái, tiếng ư ử mới thôi.Vàng – con chó Phú Quốc lai, là món quà của người bạn mừng sinh nhật tôi năm ngoái. Trước khi về với tôi, Vàng có cái tên rất “tây”: Dolla!Chú Cún có chiếc mõm to, hai mắt lồng trong hai đóm trắng nên trông gương mặt rất sáng sủa, thông minh. Bốn chân Cún thon, đuôi dài và thẳng. Đặc biệt, tôi mê bộ lông vàng suộm; nhất là cái xoáy – chạy thẳng một đường trên sống lưng từ vai đến xương khu. Lông chúng xoáy lại cứng và dài hơn bình thường.….Sau vài đêm suy nghĩ, tôi quyết định đổi từ “Dolla” sang cái tên rất Việt Nam: VÀNG!Tết năm rồi, ba cô cháu về quê, nhà khóa cửa nên phải mang Vàng theo. Không ngờ đứa em trai thấy Vàng, nó mê tít. Xin không được (vì là vật kĩ niệm), nó bèn “mượn” để gây giống.Đã thành lệ – tối nào cũng vậy – nếu tôi không điện về thì đứa em cũng điện lên. Chẳng gì nhiều, chỉ vài câu – hỏi thăm sức khỏe ba cô cháu và thông báo chuyện nhà… Từ khi có Vàng thì câu sau cùng, đứa em luôn là “chị ơi! Vàng lớn rồi”. “chị ơi! Vàng biếng ăn, mới mang đi tiêm…”, “chị ơi! Vàng lên giống”, “chị ơi! Vàng mới sinh”…Vừa rồi về nghỉ lễ, tôi rất vui – Vàng sinh mới được tuần. Con của Vàng chưa mở mắt. Bốn Cún con có màu lông giống mẹ như in, trông mũm mĩm, dễ cưng lắm. Gồm ba trai một gái, theo thứ tự lớn bé, tôi đặt tên: Vàng cả, Vàng anh, Vàng chị và Vàng Út.Lần này tôi về, bốn Cún con đã mở mắt, chúng rời ổ dò dẫm từng bước ra xung quanh, tập sủa: nhe, nhe….Nhìn Vàng nằm cho bốn Cún con bú, đôi mắt lim dim, liếm láp từng đứa … một cách trìu mến, ra chiều thỏa mãn lắm. Tôi nghĩ đến những người mẹ được chăm sóc những khúc ruột của mình và ngược lại – quả là niềm hạnh phúc vô biên.*

*

Mấy hôm rồi có cơn bão rớt đâu đó! Ban đêm trời mưa rả rích.Chiều nay, “mặt trời đi ngủ sớm”, hơi lạnh tràn về se se. Cả nhà vừa cơm nước xong, bốn Cún con khóc nhe nhe đòi mẹ, mà Vàng thì đâu chẳng thấy!Mai – em dâu tôi, càm ràm:– Tới bữa rồi, Vàng đâu không vô ăn, bỏ con nheo nhóc!Cứ Vàng ơi, Vàng hỡi! Không thấy Vàng đâu, em dâu tôi vội đi tìm. Mai thoáng bước ra một chốc, tôi nghe tiếng em la thất thanh:– Vàng bị thuốc rồi chị ơi!Tôi không tin vào tai mình.Nhà tôi lúc trước không bao giờ nuôi dưới năm con chó. Chuồng bò, chuồng gà, vịt đẻ, ao cá…đều xa nhà, cứ bị trộm liên miên. Em tôi nuôi chó để có tiếng sủa ban đêm… Nhưng nuôi mến tay mến chân, lớn lên thì bị mất. Mất đủ kiểu: bị bắt, bị vòng, bị thuốc…hết đợt này đến đợt khác. Quê tôi nạn trộm chó trở thành nỗi ám ảnh cho từng gia đình. Quán thịt chó ngày cứ mọc lên như nấm sau mưa! Em tôi quyết không nuôi chó nữa “thà kéo điện thắp sáng suốt đêm, chứ nuôi chó kiểu này mang tội chết”.Từ ngày có Vàng, cổng ra vào nhà tôi luôn giắt chốt kĩ, nếu đi vắng cả thì sẽ khóa cổng, vậy Vàng ra ngõ nào mà bị thuốc?!Nhưng kìa – trên vệ cỏ sát chân tường rào, Vàng của tôi đang quằn quại, mắt mở trừng, nước bọt sùi quanh mép. Em tôi cố đổ thuốc giải độc nhưng không còn kịp nữa. Vàng thở dốc, rồi ra đi!Sợ người ta móc xác (chuyện này xảy ra thường xuyên), em tôi mang Vàng vào để tưới dầu hỏa lên thân, trước khi đem chôn.Vừa đặt xác vàng xuống, bốn Cún con nghe hơi mẹ, chúng mò mẫm tới, nhủi vào lòng mẹ tìm bầu sữa nóng, trong khi Vàng nằm bất động. Tôi quay mặt bước đi, giấu giọt nước mắt trước cảnh đau lòng.Đêm. Tôi khuấy bình sữa, đút cho từng Cún.Đói lòng, Cún vẫn nuốt, nhưng tôi hiểu: bình sữa dù có ngon thơm cỡ nào, cũng không bằng dòng sữa ngọt lành mang hơi hướm mẹ. Dù tôi có lót ổ ấm cỡ nào cũng không bằng hơi ấm từ mẹ ấp iu con.Tôi, ngày xưa xa vòng tay mẹ rất sớm. tôi chưa ý thức được nỗi bất hạnh giữa biển đời chông chênh sau này, mà chỉ biết buồn những lúc gió Đông sang.Tôi cố nhắm mắt tìm giấc ngủ, nhưng hình ảnh bốn Cún con nhủi vào lòng mẹ tìm bầu sữa nóng, chúng đâu biết rằng chính từ giây phút đó, mình đã mất đi một tình cảm thương yêu nhất!Tôi không sao chợp mắt được: VÀNG ĐÃ ĐI XA!!!PHAN NGỌC HẢI