Cánh cửa đóng kín như một ô hình chữ nhật màu xanh in trên bức tường trắng. Vy đứng sững ở đó. Bên trong khung cửa sổ khép hờ là một căn phòng im lặng. Thoại không có ở đây. Vân Cơ cũng không còn ở đây. Nhưng Vy biết đêm nay Thoại sẽ trở về cùng với các bạn của anh. Bởi trên bàn viết còn để lại tập giấy của Thoại và trong góc phòng còn một chiếc va-li.Họ sẽ trở lại. Họ sẽ gặp gỡ ở đây, chỉ những gương mặt trẻ trung, những đôi mắt sáng, những vành môi cương quyết và những con tim đầy máu nóng. Vy nghe như những nhịp đàn hăng hái đang đổ dồn trong lòng. Vy muốn gặp họ. Vy muốn hát với họ. Vy muốn lên đường với họ. Tại sao lại ngần ngại? Tại sao lại phải khép kín nhiệt tình ở một khung đời chật hẹp? Những tình cảm nhỏ mọn, nhàm chán, thô sơ, tại sao ta phải lệ thuộc chúng? Còn kỷ niệm, ta không phải là con mọt để sống vùi với kỷ niệm.Một căn nhà buồn tẻ hiu quạnh từ khi ta chưa lọt lòng, một khu vườn hoa trái chỉ nở đúng mùa, một bến sông đen đúa chán ngắt… Rồi nơi đây, một ngôi nhà như mọi ngôi nhà ở cư xá – ngày ngày phải nghe văng vẳng tiếng nhạc đệm cho bọn con gái bên nhà ông luật sư Thắng nhảy nhót… Chiếc xích đu, tàn cây Ngọc Lan, những chậu hoa kiểng… Căn phòng nhỏ nhìn xuống sân rộng, những gối mền làm cho ta lười biếng… Một lớp học với những khuôn mặt ngoan ngoãn. Những đứa bạn hằng dệt mơ ước giản dị. Những người thầy, người cô an phận. Một ngôi trường, một con đường đầy áo trắng… Đời sống hiện tại của Vy là đó. Đời sống đang chờ ngày tàn tạ. Ta sẽ bị tàn tạ rồi tiêu diệt với ngày tháng. Không! Chỉ có ở đây, những ngày sống mới sẽ bắt đầu.Không cần hành trang, không cần tiền bạc, chỉ cần một tấm lòng. Anh Thoại, Vy sẽ trở lại đây bằng một tấm lòng.Vy đạp máy xe, rồi chạy chầm chậm hết con phố của Thoại. Vy không biết đi đâu. Hay trở lại về nhà ngồi chờ đợi những phút giây nặng nề trôi qua? Mẹ giờ này chắc đã lên? Những gương mặt nhìn nhau bất mãn, cáu kỉnh… Vy sợ gặp mẹ. Vy sợ gặp anh chị mình. Vy như lênh đênh trong một tâm trạng kỳ lạ. Vy chạy xe thong thả giữa dòng xe cộ xuôi ngược, vẻ thong dong nhưng ai biết được rằng Vy là một người đang chờ đợi?Con phố nhỏ đang lên những ngọn đèn đầu tiên. Gió thoang thoảng qua tóc, qua mặt, qua cổ áo. Không còn mấy giờ mấy phút nữa, ta sẽ rời khỏi nơi này, thành phố nhỏ hẹp với những con người gò bó. Ta sẽ lên đường. Nội hai tiếng “lên đường” đó cũng đủ làm ta sung sướng biết bao. Vy chơi vơi, lòng thanh thoát như không còn vướng bận những chuyện bực mình nhỏ nhặt vừa qua. Trước mắt Vy, ở trên lề đường, ai đang lững thững đi, dáng quen thuộc vô vàn. Thoại!!! Mái tóc đó! Chiếc lưng thẳng và cao đó! Anh đang đi vào một quán nước. Vy cuống quít. Phải gặp Thoại!... Vy chạy đến, dựng xe trước quán. Người con trai đã ngồi ở một góc phòng. Vy bước vào và đến bên bàn của anh.- Kìa, Vy!Người con trai nhìn lên. Vy sững sờ:- Anh Thiều!..Rồi Vy đứng như tượng gỗ. Anh Thiều, không phải Thoại, đang hỏi:- Vy đi đâu vậy?Nỗi bàng hoàng chưa tan, Vy trố mắt nhìn Thiều. Ta đã u mê đến thế ư? Mái tóc thân mến, dáng người quen thuộc, là anh của ta chứ nào phải là Thoại!Vy đành phải nói dối:- Vy… đi đến nhà bạn về, thấy anh đi ngoài đường, gọi không kịp, mãi đến bây giờ…Thiều kéo ghế cho Vy ngồi, rồi lấy thuốc lá ra hút. Vy vẫn chưa tìm được lời nào để nói, lặng yên nhìn mấy ngón tay Thiều vàng chạch vì thuốc lá. Thiều gọi một tách cà phê đen, rồi tự động gọi cho em một chai nước ngọt. Hai anh em nhìn nhau. Thiều hơi mỉm cười. Lòng Vy cồn cào lạ thường.- Ngày mai anh đi.Vy giật mình, hỏi như người ngủ mơ:- Anh đi đâu?..Thiều cười trong khói thuốc lung linh:- Hỏi ngây thơ chưa! Ra đơn vị, đi hành quân lại. Cũng như mọi lần…Cũng như mọi lần… Vy nhè nhẹ thở dài. Như mọi lần, Thiều trở về sau một chuyến đi, ghé thăm mẹ, thăm anh Vĩnh, anh Đặng, rồi mất biệt. Ít khi nào mọi người phải đưa tiễn Thiều. Luôn luôn Thiều tỏ ra là một kẻ bất cần. Dường như tình cảm đã khô từ ngày Thiều vào lính. Thiều ít có mặt hơn cả chị Hà. Thiều ít tham dự vào những câu chuyện của gia đình, nên cũng ít ai đề cập đến Thiều. Nhưng không phải vì thế mà Thiều khỏi xích mích khi gặp mặt anh em. Tất cả chỉ vì tính bướng bỉnh của Thiều. - Nghĩ gì đó Vy?- Thiều hỏi – Có gì lạ không? Sao thấy Vy lơ ngơ như người ốm mới dậy thế?Vy cười gượng:- Anh chỉ tưởng tượng. Muốn biết có gì lạ, sao anh không về nhà thăm?Thiều hỏi giọng nửa đùa nửa thật:- Nhà nào? Nhà của mẹ, hay nhà anh Vĩnh, nhà anh Đặng hay…Vy trách:- Nhà của ai anh cũng không về. Vy nghĩ chắc anh sống với bạn bè vui nhộn lắm?- Ờ… tùy. Còn Vy, vẫn ở nhà săn sóc mẹ chứ, cô em “út mền rách”?Vy bật cười:- Giữa đám đông mà anh cũng không bỏ cái tật nói ghẹo em. Lúc này Vy ở nhà anh Vĩnh.- Bỏ mẹ ở một mình với vú Sáu?- Dạ.- Chà! con gái mà xách gói chạy miết.- Anh cũng ích kỷ lắm. Các anh các chị, người có gia đình, kẻ ham vui với bạn, không ở với mẹ. Vy là con út phải gánh tất cả.Thiều trố mắt nhìn Vy rồi cười hề hà:- Ý chà, “út mền rách” bữa nay l‎ý sự nữa ta! Ở với mẹ là một vinh hạnh, một diễm phúc, một…- Thế sao anh không ở với mẹ? Anh về được ngày nào là đi biệt ngày đó. Mẹ buồn vì anh lắm.- Buồn vì anh, rồi mẹ làm gì?- Mẹ khóc.Thiều chống tay lên bàn, nói bâng khuâng:- Mẹ khóc? Vậy là mẹ thương anh đó. Vy còn nhỏ, Vy không hiểu đâu. Anh không về nhà mẹ, tại tính anh kỳ cục. Thà để mọi người quên mình đi, không lo lắng đến mình, hơn là về trìu mến nhau, khi đi xa rồi ai cũng khổ. Vy chớp mắt. Anh Thiều đang nói những lời rất thành thật. Cách thương mẹ của anh lạ kỳ quá! Nhưng lúc này Vy nhận thức được một điều, là Thiều không khô khan tình cảm như mọi người lầm tưởng. Phải chăng hôm nay, trong một cuộc gặp mặt không định trước, Vy sẽ được nghe Thiều nói tất cả về quan niệm, tư tưởng của anh?- Vy có bận việc gì không?- Dạ?... Không…- Nếu không bận đi đâu hoặc không nôn về ăn cơm, thì ngồi đây.- Còn anh, anh có hẹn ai không?Thiều đốt điếu thuốc thứ hai:- Không. Bạn anh đã về hết. Chúng nó phải đi chào cha mẹ, vợ con…- Anh làm như anh không có gia đình…- Điều đó chưa hẳn đúng, nhưng mỗi lần về mẹ, anh không cầm lòng được.- Anh nghĩ gì?Thiều rít khói thuốc giữa hai hàm răng, giọng lạnh lẽo:- Không nghĩ gì hết. Vì kỷ niệm lớn lao quá, không còn chỗ để chọn lựa.Vy cảm thấy lòng chùng xuống. Thiều hớp một miếng cà phê, cười nhẹ:- Anh nói có vẻ… cải lương quá không Vy? Tội nghiệp Vy, đương không phải nghe những lời vô bổ.- Không có đâu, anh Thiều!- Anh có lỗi với mẹ, xin chịu. Và đến khi mẹ trăm tuổi, anh chỉ xin mẹ để lại cho anh một lòng tha thứ. Anh biết mẹ thương anh lắm, mà cũng buồn cho anh lắm. Còn anh Vĩnh, anh Đặng, chắc không thích gì anh. Cái thằng, đi thì thôi, chứ về là đả kích, gây gỗ, phá rối, phải không Vy? Ngày trước chị Hà còn nghe lời anh Vĩnh, nhưng anh thì…Giọng Thiều bỗng sũng ướt:- Anh hối hận đã không là bác sĩ, kỹ sư cho mẹ vui lòng. Mối ân hận đó làm cho anh ít khi về gặp mẹ. Vy phải hiểu rằng một đứa cứng cỏi nhất vẫn còn có một chỗ yếu mềm. Anh che giấu tình cảm của anh vì thế.Vy đưa tay gạt những giọt nước đọng quanh thành ly lạnh ngắt. Nước chảy xuống mặt bàn, buồn bã len nhẹ quanh chiếc ly. Thiều nói tiếp:- Tại Vy trách anh, nên anh mới phải nói. Những điều này thật ra vô ích đối với Vy. Vy cứ nghĩ anh là một cục sắt, cục đá, hay là cỏ cây gì cũng được. Còn nếu muốn hiểu anh thì hãy hiểu rằng – đứa con nào, dù nên dù hư, dù sung sướng hay khổ cực, cũng có một góc trong tâm hồn dành để thương cha mẹ của nó.Vy se lòng… Vy len lén nhìn anh. Mắt Thiều như trở nên hai cái vực sâu thẳm tràn trề bóng tối. Không biết được có‎ ý nghĩ nào trong hai vực thẳm đó. Ngọn đèn trong quán chỉ soi sáng được phân nửa gương mặt Thiều, khiến Thiều khi im lặng càng giống một pho tượng. Vy liên tưởng đến gương mặt của Thoại. Thoại cũng có những nét như Thiều vậy.Tự nhiên Vy nhớ mang máng lời của một đứa bạn nào đã nói: “Hình như khi một đứa con gái lớn lên, yêu một người nào, trước hết là vì người ấy giống cha nó, hoặc giống anh nó”. Nếu quả như vậy, thì phải công nhận rằng Vy đã thương anh Thiều hơn tất cả những người anh chị khác. Đúng như vậy. Mái tóc của Thiều, dáng đi của Thiều… đã nhập tâm rất sâu đậm trong Vy, từ thuở nhỏ Vy ngồi trên chiếc thùng gỗ có gắn bốn cái “bạt đạn” cho Thiều kéo đi. Thiều cười đắc chí khi thấy chiếc xe chạy bon bon, vì đó là công trình thức khuya dậy sớm của cậu bé. Khi Thiều và Loan được tám tuổi thì Vy mới lên ba. Loan là người chị song sanh với Thiều nhưng tính tình khác hẳn, thích làm điệu và ở mãi trong nhà đọc truyện. Thiều là con trai, ưa chạy nhảy nên cả ngày cõng Vy chạy chơi khắp xóm. Kỷ niệm tưởng đã tan như sương, bây giờ đọng lại thành tảng nước đá. Vy se sắt nhớ đến một hôm Thiều mê tập xe đạp, chở Vy đàng sau, qua khúc quanh gần nhà, hai anh em ngã té. Vy khóc không thành tiếng vì quá đau. Còn Thiều trầy cả hai đầu gối, nhưng không dám than, phải bế em về nhà và nhận lãnh một trận đòn. Khi Vy lớn, Thiều dành làm tài xế chở xe đạp đưa em đi học. Đường ruộng lộng gió, Thiều huý‎t sáo và dạy Vy hát bài “Rắc cành dinh”(°) Kỷ niệm ngừng lại khi Thiều đi lính. Tảng nước đá tan ra, không thành nước, mà thành khói thuốc lá nhuộm vàng hết cả mấy ngón tay Thiều.Sự im lặng không biết kéo dài trong mấy phút. Nhưng Thiều đã uống cạn tách cà phê. Vy biết thời gian hai anh em được ngồi trước mặt nhau ôn lại một chút kỷ niệm chắc cũng không còn dài. Đàng nào ngày mai Thiều cũng sẽ lên đường. Lại hai chữ “lên đường” làm Vy xúc động. Vy thấy mình giống như một đứa bé đang háo hức ngước nhìn lên thèm thuồng mấy trái chín trên cây nhưng đồng thời tiếc rẻ chiếc kẹo thơm ngọt trong bàn tay của mình. Vy rót hết chai nước ngọt vào ly, nao nao nhìn những bọt tăm sủi lên reo nhè nhẹ. Thiều lên tiếng:- Vy thấy anh có lắm lời không?Không đợi Vy đáp, Thiều nói tiếp:- Đối với Vy, anh không sợ Vy ghét: bởi nếu Vy có ghét anh, thì cũng chỉ là cái ghét của một đứa con nít – Thiều cười thư thái – Mỗi khi nghĩ đến cái trẻ thơ ngoan ngoãn của Vy, anh quên hết mọi chuyện. Dù nằm rừng, ngủ núi, anh vẫn cứ tưởng như có Vy ngồi trước mặt, hai anh em mình cùng hát bài “Rắc cành dinh”. - Thương em mà anh Thiều không thèm về chơi với em. Anh nói vậy… chứ khi có bạn bè rồi anh lại quên Vy ngay.- Cái đó hở? Tùy. Có khi còn quên cả mình đi chứ nói gì là em. Nhưng anh đã nói rồi, thương Vy là một chuyện, còn về nhà lại là một chuyện khác.Vy thở dài. Thiều đã trở lại tính bướng bỉnh cố hữu rồi! Thiều lại hỏi:- Hôm nay có ai ở nhà anh Vĩnh? Có chị Loan, anh Đặng phải không?- Dạ.- Có cả tên Trọng nữa?- Dạ.- Anh đoán không sai nhé! Cái thằng… ăn nói không mê được, tò tò theo con gái suốt ngày, mất cả khí khái của thằng con trai. Nó tình nguyện làm “tài xế xe thồ” đã mấy năm nay rồi, được gì chưa?Vy nhăn mặt:- Chết! Sao anh gọi anh Trọng là “thằng”?- Nó chẳng làm gì anh, nhưng anh ghét thứ con trai như nó. Cha mẹ nuôi cho lớn rồi đi rập rình nhà thiên hạ như vậy, hèn cả người. Còn ăn uống trong nhà người ta mà cứ như là đang dành ăn với con nít, phun cả cơm cá vào mặt người ta…Vy kêu lên nho nhỏ:- Suỵt! Anh nói như vậy, ai nghe được thì kỳ.- Nhưng Vy có đồng ý với anh không? Hay là Vy cũng ưa cái “tý‎p” người như vậy?- Đương nhiên là Vy nghĩ giống như anh chứ. Nhưng thôi, ai có thân người ấy lo. Nay mai anh Đặng sắp lấy vợ, rồi cũng phải đi chiều lụy người ta vậy.- Mẹ chắc sẽ còn khổ vì mấy vụ này. À, bây giờ mọi người đang làm gì ở nhà?Vy sa sầm nét mặt:- Đang… đang giận nhau, gây nhau. Có cả chị Hà mới lên nữa.- Sao chị Hà không về nhà mẹ?- Là vì mẹ cũng lên nhà anh VĩnhThiều cười:- Chà, đông quá nhỉ! Chắc thế nào cũng có đại hội gia đình.- Anh về nhà một lát đi, gặp mẹ rồi mai đi.Thiều nhíu mày không đáp. Chừng như anh đang nghĩ đến sự có mặt của mình là cần thiết hay vô vị trong một khung cảnh đông đảo, ồn ào. Tự nhiên Thiều lắc đầu. Đôi mắt anh sáng lên một giây rồi lại chìm vào bóng tối. Thiều thở dài. Giọng Thiều nghe xa lắc:- Về cũng vậy, mà không thì… cũng chẳng hại gì. Mai anh đi, thì cũng chỉ như mọi lần đi. Rồi cũng về, chẳng mất mát gì. Có thương anh thì chịu khó cầu nguyện đi. Cho anh nếu rủi có trúng bom trúng đạn thì chết ngay, chứ đừng có mất cái tay, cụt cái chân hay đui con mắt thì khổ lắm…Vy rùng mình, nhắm mắt lại. Chừng mở mắt ra, Vy thấy Thiều chỉ là một gương mặt nhòe nhoẹt. Chiếc đồng hồ cũ kỹ treo trên đầu cửa của quán nước thong thả buông bảy tiếng. Đêm đã xuống như không chờ đợi. Thiều nói rất nhỏ:- Vy! Về đi không thôi mẹ lo.- Anh không về?- Không.Vy dụi mắt. Biết không có gì lay chuyển nổi tính gàn bướng của Thiều, Vy đứng dậy. Thiều nói như truyền lệnh:- Về trước đi! Anh trả tiền rồi ra sau.- Anh về đâu?Thiều đáp thật thản nhiên:- Nhà thằng bạn. Mướn một quyển tiểu thuyết ba xu nằm đọc cho qua đêm rồi sáng mai đi, được há!Vy buồn bã quay lưng đi ra. Vy đứng thừ người bên chiếc xe gắn máy. Anh em ta đã đến giai đoạn đó sao? Không khác hai kẻ qua đường. Tại sao Vy không được lo lắng cho Thiều, cũng như Thiều không thể nghe Vy kể chuyện về Thoại, về cuộc đời linh động mà Vy đang định dấn thân vào? Bóng đêm vây bủa xung quanh. Vy nghe thần trí đặc quánh lại.Vy đạp máy. Tiếng máy xe nổ như lời khóc lóc. Vy sắp leo lên yên xe, nhưng Thiều đã ra đến nơi. Thiều bước vội đến, hỏi:- Anh quên không hỏi một điều… Vy, cánh tay của mẹ… thế nào? đã bớt chưa?Vy trả lời:- Mẹ chỉ bị một cái nhọt gì đó, mẹ hay kêu nhức, không sao đâu!Thiều đứng ngẩn người. Rồi bỗng Thiều nói nhanh, giọng cương quyết:- Anh sẽ về nhà anh Vĩnh.- Chi vậy?- Gặp mẹ, từ giã mẹ… mai đi.Rồi Thiều bảo Vy đưa tay lái cho Thiều.Chú thích:(°) Rắc cành dinh: Tựa một bài hát thiếu nhi Thượng.