ại dương chìm trong giấc mộng. Buổi chiều trở nên nóng nực. Gió hanh thổi nhẹ. Bánh xe dài hai chục mét của những máy phát điện quay chậm đến nổi có thể đếm được những cánh quạt lấp lánh. Phía tây sừng sừng bức tường mây màu xà cừ, rung rinh, lóng lánh, ở đâu đó sau bức tường cầu vồng, nàng “ Ađen “ đã biến mất. Theo truyền thuyết cổ, những cơn gió lốc đều mang tên phụ nữ. Suốt ngày những tên lửa khí tượng từ đảo của chúng tôi bay đến đó, hướng vào trung tâm cơn lốc, vào trái tim của “ Ađen “. Nàng cô lao đi để tránh khói những mũi tên trúng đích, nhưng đã kiệt sức. Khi nàng đến chỗ chúng tôi thì đã bị trọng thương sau bao trận oanh tạc trên không và sau khi bị ngưng tụ hơi nước.

Tôi và Côxchia ngồi quan sát trên chòi cao. Đúng hơn thì tôi ngồi, còn Côxchia đứng ngắm bức tường mây cầu vồng. Cậu ta mỉm cười điều gì đó, gõ gõ ngón tay vào bức tường dày trong suốt. Chiếc mái chòi đung đưa nhè nhẹ gây một cảm giác hệt như khi chúng tôi treo mình trên pháo thuyền của một chiếc khinh khí cầu huấn luyện để tập nhảy dù. Lắc lư ở độ cao sáu chục mét có thích thú đấy nhưng hơi nguy hiểm. Mặt đại dương ánh lên màu sắc của bức tường mây màu xà cừ. Khoảng ba dặm xa lấp lánh những chiếc lưng đen sẫm của những cá voi đang ăn trong các cánh đồng phù du. Những con đenphin hết phiên gác ở các vùng chăn cá voi xanh và cá giống, đang bơi về đảo. Trên đường về chúng đã nghĩ ra một trò chơi vui nhộn tựa trò đuổi bắt nhau của trẻ em. Chòi đứng ở bên phải của vũng biển. Phía dưới chúng tôi có những con đenphin đang bơi. Trông rất rõ chúng đang xếp thành những đội hình phức tạp trong làn nước biển trong suốt. Sau đó chúng cùng lao về phía trước. Bất thình lình hàng ngũ tản ra rồi lặp lại từ đầu. Côxchia vừa ngáp vừa nói: - Những đấu thủ bóng nước. Hôm nay chúng chơi với đội của chúng ta. Những sinh vật lý thú đặc biệt. Hôm nay mình làm quen với Prôtây. Nó bơi đến cạnh mình và nói điều gì đó không rõ. Sau đó mình đoán ra là nó chào mình bằng tiếng Anh. Mình đặt tay lên lưng nó và nói: “ Chào bạn “. Nó trả lời, thực ra cũng chả rõ lắm, Hình như là: “ Tôi rất sung sướng được gặp anh “. - Bằng tiếng Anh? - Đừng có giễu. Prôtây biết cả tiếng Nga. Khi chúng mình cùng bơi ra đại dương, bất thình lình nó lên tiếng rất rõ: “ Quay lại! Nguy hiểm! “ - Và thực tế đã có cái gì đe dọa các cậu? - tôi hỏi. - Những con sứa. Những con sứa đỏ rực. Một đám sứa khổng lồ. Bây giờ thì dòng nước đã cuốn chúng đi rồi, chứ như buổi trưa cậu thấy đây, nước đỏ lên vì những con nhuyễn thể độc hại đó. Chúng chưa đốt cậu lần nào hả? Cậu phải biết rằng cảm giác không dễ chịu gì... Côxchia cười nhận lỗi. Theo thói quen của mình, cậu ta bắt đầu triết lý về một vấn đề hoàn toàn chẳng liên quan gì đến việc làm quen với Prôtây cả. - Trong năm chục năm gần đây loài người đã làm được nhiều hơn hai ngàn năm trước. hiển nhiên đây là một bước nhảy vọt biện chứng đã được chuẩn bị từ hàng trăm năm nay. thế mà con người - kẻ sáng tạo ra tất cả, - cậu ta khoát tay, - thì lại hoàn toàn không thay đổi gì cả. Nếu có chăng nữa thì sự thay đổi cũng không đáng kể lắm. Và những nhà nhân chủng học của chúng ta lại còn khẳng định rằng sẽ chẳng có gì thay đổi trong khoảng bốn chục ngàn năm tới đây. Cậu không thấy sửng sốt về những hiện tượng ngược đời ấy à? Không, đúng các ngài là những con người của thời kỳ “ ăn lông ở lỗ “! Đúng là những con người của thời kỳ “ ăn lông ở lỗ “! Các ngài không thấy sửng sốt là nếu loại trừ những thành tựu của nền văn minh cộng sản chủ nghĩa thì chúng ta vẫn như trước. Tôi im lặng. Bởi vì khi Côxchia triết lý, cậu ta cũng chẳng cần ai tranh cãi. Cậu bạn tôi cười khẩy: - Phải, ta đúng là những con người như vậy. Nhưng cuộc sống đâu phải là trở nên vô vị đến nổi chúng ta có thể tưởng như bị đánh mất đi một cái gì đó. Và nếu như cái đó là mộte;t ra một điệu nhạc êm êm. Thông thường vào lúc này vũng biển có sinh hoạt đặc biệt của mình. Những đenphin con đùa giỡn, chơi những trò chơi ồn ào chẳng sợ làm phiền con người và những công trình vụng về của họ nổi trên mặt vũng biển. Những cá lớn tụ tập trên ban công, lớn tiếng trao đổi tin tức, Kharita kể những câu chuyện thần thoại trẻ con. Những đội tuần tra tập trung ở giữa vũng biển lấy đà như điên lao ra cửa vũng. Những đenphin từ các trạm xa vui vẻ bơi về. Nói cho đúng, vào giờ này vũng biển hoàn toàn thuộc về các sinh vật cao đẳng dưới biển. Hôm nay trong vũng im ắng lạ thường ; hình như tất cả đã rời bỏ nơi đây vĩnh viễn. Côxchia gọi Prôtây. Giờ này Prôtây phải có mặt ở phiên trực để bắt đầu trông coi các cá voi từ tảng sáng. không thấy Prôtây đáp lại. Một sự việc không sao hiểu nổi: đenphin thường trực biến mất. Nó bao giờ cũng ở trong vũng biến ; chỉ một tiếng gọi, là lao vào bờ. Mọi người im lặng một phút. Nghe ngóng, cố gắng tìm hiểu xem có chuyện gì đã xảy ra. Côxchia tỳ vào lan can, ngó xuống nước hỏi: - Dù sao thì các cậu hãy giải thích cho mình thế là thế nào? Tại sao các cậu lại nghĩ ra cái chuyện nhảy múa trên các con cua? Tại sao lại chạy như điên ra bờ vũng biển, lại còn chạy qua rừng tre? Mình có cảm giác như là cuộc sống phụ thuộc vào sự việc đó. Trong lúc lách người giữa các thân cây mình bị xước má rất ghê. Mình biết là cũng chóng khỏi thôi. Tôi trả lời: - cái gì đó giống như loạn thần kinh hàng loạt. - Loạn thần kinh hàng loạt, - bất chợt Côxchia đồng ý. Cậu ta vốn vẫn hay tìm cách phản đồi những dẫn chứng xác đáng của tôi. - Cậu thử nghĩ xem chẳng hiểu tại sao mình cũng đã định nhảy xuống nước. Có thể do tác động của cái vì sao đó chăng? Khác với Côxchia tôi thường sẵn sàng đồng tình với cậu ta nếu như trong lời nói cậu ta có được một chút ý nghĩ lành mạnh. Nhưng lần này ý nghĩ của câu ta vô lý quá chừng, nên tôi ra sức công kích cậu ta. Đáng lẽ che đỡ sự công kích của tôi ( việc này cậu ta biết cách ) thì cậu ta lại lặng thinh nhìn lên cẩu dùng để nhảy xuống nước. Pêchia cũng vậy. - Các cậu thấy cái gì ở đấy? - tôi hỏi và sững sờ cả người. tôi thấy lạnh cả sống lưng đang ướt đẫm. Khắp cẩu phủ kín những cua. Chúng bò khắp đường đi, bò từ dưới nước thành vòng xoáy lên tận đỉnh chòi. Từ trên đó chúng rơi xuống nước. Chúng bò trên cầu thang, cột chống, lấy càng quắp vào xà ngang treo lơ lửng. Cái chòi như sinh động hẳn lên. Bãi tắm sau chòi đặc những cua. Từng hàng vô tận những cua bò khỏi mặt nước và đội ngũ dày đặc đó tiến theo sườn dọc lên trên đảo. Những chiếc mai ướt mờ mờ, lấp lánh dưới ánh trăng. Chúng tôi nhìn đám diễu hành thầm lặng đó như những người bị mất hồn, không còn biết quyết định như thế nào, và có thể làm gì chúng. Côxchia lên tiếng trước, phá tan sự im lặng: - Minh muốn biết dự định của chúng. - Những cuộc di cư của cua từ dưới nước lên cạn là việc thường. Nhưng mình không hiểu nó say mê gì loại đá ba-dan và cái đảo trôi này, - Pêchia trả lời. - Bây giờ thì chờ đấy các cậu ạ, - Côxchia reo lên vui vẻ. - Đội chống sự cố của chúng ta tha hồ mà có việc làm! Những chiếc “ hộp Panđôra “ sẽ nói bây giờ. Bất thình lình các mặt trăng tắt ngẫm, chỉ còn một dãy đèn sáng trên tàu ướp lạnh và trên con đường chính. - Minh đã bảo mà! - Côxchia nắm lấy vai tôi. - Nghe này! Từ chiếc hộp đeo ở cổ tôi vang lên giọng nói của Lagơrănggiơ, kêu gọi mọi người dân trên đảo đến họp đại hội. Sau mười phút hội nghị chúng tôi lại đến vườn dứa. Nhiệm vụ đặt ra cho chúng tôi là bảo vệ dây cáp điện và dọn sạch cua khỏi vùng gần đó. Việc đầu tiên dĩ nhiên là chúng tôi tìm ra những chỗ hư hỏng mới: bây giờ thì cách điện bị gặm trơ ở ba chỗ. Những mặt trăng và các đèn chiếu phòng sự cố lại bừng sáng rực rỡ làm lóa mắt. Những con cua mau chóng biến xuống dưới đất. Lagơrănggiơ đã quên rằng chúng tôi phải xứ lý giống vật ăn đêm, phải tạo “ hoàng hôn “ để cua bò ra khỏi hang ; chúng sẽ đi phá hoại cây cối và mọi cái mà chúng có thể quắp được. Pênhêlôpa là một cô trợ lý không thể thiếu được. Cô nhẹ nhàng vác những hộp nặng đến ba trăm cân mang đến nhà máy sản xuất dầu mỡ. Sau khi xem chúng tôi làm việc cô mau chóng biết cách bắt cua và lôi chúng từ trong hang ra khéo hơn cả chúng tôi: cô chẳng việc gì mà phải sợ những cái càng nâu da cam. Trong kh sự phản ứng của một cuộc đấu tranh căng thẳng sau hàng bao thế kỷ thì sao? Có lúc chúng ta không hiểu, nhưng đó đúng là cuộc đấu tranh. À mà biết đâu cảm giác của chúng ta chả trở nên kém nhạy bén. Chúng ta sống không tròn vẹn như tổ tiên ta đã sống. Mình không thấy những ghi chép lịch sử hiện đại như trong sách ngày xưa. Hồi đó có bao nhiêu là vấn đề chưa được giải quyết! Mọi cái đều bí ẩn. Cậu sẽ nói là: điều kiện đã thay đổi phải không? ừ mà cậu coi Vêra như thế nào? Tôi nói với cậu ta là không hề thầy có một mối quan hệ nào giữa câu chuyện làm quen với Prôtây, giữa những lời than thở não nề về việc loài người phát triển chậm đến cái mức đáng sợ với cái câu hỏi cuối cùng của cậu ta. Côxchia không chút bối rối. Cậu ta nheo mắt nói: - Cậu thấy không, mỗi cái trong cuộc sống đều có liên quan đến nhau. Điều đó người ta đã dạy chúng ta ngay từ khi ở vườn trẻ. Mình hỏi cậu về Vêra chẳng qua vì thấy mặc dù có tính hay hoài nghĩ, nhưng đôi khi cậu cũng có một số phán đoán khá đúng. - Cô ta đẹp. Có thể là rất thông minh. - Cậu nghĩ ngờ trí thông minh của cô ta à! nếu cậu muốn biết thì chính cô ta là người đoạt giải ba trong kỳ thi về các công trình nghiên cứu của sinh viên trong khoa của cô đấy. Côxchia bực dọc, lên án tôi về thái độ đối xử khinh mạn với con người, về tính vị kỷ cực đoan - và thậm chí còn nói rằng tôi là một con người vô liêm sỉ đền mức khó sửa. Cậu ta nói liền một mạch, song lại bất ngờ quay sang phủ nhận những điều phát biểu vừa rồi về cuộc sống “vô vị “. Cậu ta nói: - Dù sao thì mọi cái cũng đều phức tạp. Chúng ta còn phải phụ thuộc vào sự ngẫu nhiên! Đôi khi cuộc gặp gỡ với một trong hàng chục tỷ người có thể làm thay đổi cả quỹ đạo cuộc sống đã được tính toán kỹ... Cậu ta thở dài và ngước nhìn bầu trời ban chiều. Nơi đó vệ tinh của Biata đang tỏa sáng. Trong giây phút này chắc hẳn cậu ta ái ngại cho Biata và thấy mình khó xử vì đã chạy theo một cô gái khác. - Mình phải đi đây, - cậu ta nói tiếp, - cậu biết đấy, mình là cầu thủ dự bị. Nói chung trực ca ba cũng chả sao, có thể tập trung tư tưởng, ngồi một mình gần các vì sao. Thôi được, còn mình sẽ xuống mặt đất... Trông kìa! Ông thầy - người cha của đenphin đã ra đấy. Cậu có thấy ông cụ vẫy tay không? Hôm nay, không hiểu sao mà cả ngày mình không gặp mặt ông cụ. Ông cụ quẩn quanh đâu đó với cái xuồng máy, lượn quanh hàng đàn động vật cao đẳng ở biển. Anh em họ nói rằng chiều nào ông cụ cũng giảng bài cho những con đenphin nghe. Trông ông cụ có một cái gì đó cao hơn nhận thức của mình. Chẳng lẽ đó là một trong những người máy sinh vật đầu tiên? nếu quả như vậy thì thật là một chương trình lý tưởng. Hiểu biết mọi việc một cách chắc chắn. Đôi khi phải suy nghĩ thì trông bề ngoài ông cụ như đang có hồi tưởng những ký ức của con người trong cuộc đời của mình. Không những thế ông cụ lại rất nhiệt tình nhé. Cậu biết không, mình bắt đầu thích ông cụ. Một con người chân chính phải như vậy. Chúc cậu trực tốt. Côxchia ngồi vào thang máy và tôi ở lại một mình. Từ đỉnh cao, hòn đảo đã làm tôi liên tưởng đến hòn đảo san hô xinh xắn. Bề rộng của nó hướng về phía tây bắc. ở đó, giữa đám cây lá vươn lên những chiếc cánh quạt gió, biến sức gió thành điện năng. hòn đảo do những khối phún thạch đúc sẵn tạo nên và được cột vào những chiếc neo cố định, không gì lay chuyến nổi. hòn đảo nom như một khối đá, nhưng đồng thời cũng chẳng khác gì một cái phao bình thường. Trong lòng nó, ngày và đêm các nhà máy chế biến phù du, cá, sữa cá voi và làm hữu ích hóa những nguyên tố hiếm hòa tan trong nước biển đang làm việc. Phía dưới vọng lên một tập hợp âm thanh lạ tai đối với cư dân thành phồ: những tiếng kêu, tiếng thở phì phò, tiếng sóng vỗ oàm oạp, tiếng huýt sáo và những tiếng va chạm mạnh. Cuộc chơi bóng nước bắt đầu, và những cầu thủ đenphin xông lên tấn công khung thành của những người trên đảo ; có lẽ chúng khích lệ nhau bằng cái kiểu la hét như vậy. Lợi thế rõ ràng về phía những đenphin và dù cho con người có vi phạm luật chơi thì quả bóng vẫn cứ liên tục bay vào khung thành của họ. Tôi trông thấy rất rõ những thân hình kiểu tàu ngầm của các đenphin lấp lánh trong làn nước xanh lơ ; để lại sau chúng những dải bọt nước bạc trắng. Gần đây đội bóng nước của đảo chúng tôi đoạt giải nhất trong các cuộc thi đấu ở Xítnây. Quả bóng vẫn đang được chuyền trên mũi các đenphin chính là phần thưởng của cuộc tranh giải lớn đó. Thủ thành của chúng tôi đã phải ném bóng ra khỏi khung thành không biết đến lần thứ bao nhiêu rồi. Cuối cùng tiền đạo của đội đenphin đã phạm sai lầm: đưa bóng cho đối phương. Và hình như xấu hổ vì sai lâm của mình nó mất hút dưới nước. Sau nó là cả đội lặn theo ; thủ thành cũng vậy. Đội chúng tôi đang lùa bóng vào khung thành trống rỗng. Nhưng quả bóng bỗng bị một bức tường các đenphin nhô đầu từ dưới mặt nước lên đẩy bật ra ngoài. Chúng không những chơi trội hơn đối thủ của mình mà còn tỏ vẻ chế giễu họ nữa. Và những người trên đảo dù thấy rằng mọi cố gắng không những để chơi thắng hay gỡ hòa mà dù ghi một bàn thắng đều vô ích, nhưng họ vẫn xông lên. Cuộc chơi bỗng nhiên ngừng lại. Những đenphin bơi về phía đối diện. ở đó viện sĩ Pôlicácpop đang đứng cùng các vị khách. Từ đỉnh chòi quan sát mở ra một tầm nhìn tuyệt diệu. Tôi có thể ngồi trong chiếc ghế bành xoay được ba trăm sáu mươi độ vừa ngắm được mặt nước phẳng mênh mông và vẫn theo dõi được các thiết bị máy móc. Trong cái đại dương bề ngoài như êm đềm kia đã diễn ra biết bao nhiêu quá trình phức tạp. ở đó thường nổi lên những làn sóng ngầm, những dòng chảy hiện ra và mất, độ mặn, nhiệt độ của nước thay đổi, những lớp nước lạnh bỗng nhiên nhích dần lên mặt thoáng. Tất cả những tin tức đó do nhiều phao điện tử đặt ở các độ sâu khác nhau báo về chỗ tôi. Trên màn ảnh của các máy thu âm thỉnh thoảng lại nhấp nháy những điểm xanh xẫm. Đó là những đenphin thường trực bảo vệ đường biển của lực trường. Điểm sáng từ màn ảnh tăng lên và căng ra thành một đường. Bất thình lình khung của một trong những màn ảnh biến thành màu vàng. Từ loa vang lên giọng nói của máy tự động ở phao tín hiệu: “ Xuất hiện một đàn cá kình ở ô “ 32-B “. Cá kình là những cư dân tự do của đại dương, sống như những bộ lạc cổ xưa trên dãy Cápcadơ, hay như những người da đỏ ở Bắc Mỹ. Trong chúng có những bộ lạc hiền lành, nhưng cũng có những bộ lạc hung bạo. Xem ra thì tạm thời đàn cá kình chưa có những hành động xâm lược ; chúng bơi song song với lực trường bảo vệ chăn cá ngừ và cá nục. Những đenphin cũng bơi theo hướng đó. Lúc đầu tôi nghĩ rằng chúng là những trinh sát của bọn cướp Giéc Đen đi tìm sơ hở của rào chắn. Nhưng theo dõi sự di chuyển hiền lành của chúng thì giả thiết không đúng. Những trinh sát của bọn cướp không bao giờ đi thằng vào chỗ cạm bẫy. Chúng biết tường tận mọi mưu mẹo chỉ dành cho những kẻ khờ khạo. Còn những con này thì không lường trước được chuyện không may ; chúng bơi thẳng vào điểm xanh rực rỡ đón ngọn roi âm thanh. Kìa đàn cá kình đang ở cách phao khoảng hai trăm mét, một trăm mét, năm mươi... Bất thình lình đội hình ngay ngắn của chúng bị xáo lội trên màn ảnh bừng lên những tia sáng xanh. Thoát khỏi những cú roi siêu âm, lũ cá tăng tốc độ không dưới năm chục dặm một giờ. Tôi ghi vào số trực việc lũ cá kình xuất hiện, mặc dù sự kiện này cũng như mọi kiện khác xảy ra xung quanh đều đã được ghi lại trên băng từ. ... Trong lúc tôi ghi chép vào sổ trực, là lúc hoàng hôn ngắn ngủi của vùng nhiệt tắt dần. Làn gió hanh, người lao động vĩnh cửu của biển, đã được nghỉ ngơi, lại đều đều quay cánh quạt gió. Những ngọn sóng sủi bọt lóa lên những ánh hào quang màu xanh nhạt. Những chỏm sao bơi trên bầu trời, giữa những lớp tinh vân màu sữa. Đúng là chúng đang bơi vì gió thổi đung đưa chiếc chòi làm tôi tưởng như cả vũ trụ cũng chuyển động. Hình như ở đó cũng có gió hanh vũ trụ đang thổi - làn gió vĩnh cửu của Thiên hà. “ Con tàu “ chạy trương những cánh buồm vô hình của mình. “ Con Chim thiên dương “ lượn quanh chiếc thập tự Phương Nam. Chiếc đĩa vệ tinh thiên văn lấp ló trên đầu như viên ngọc màu vàng, treo lơ lửng ở đó cao ba mươi sáu ngàn kilô: Chắc hẳn giờ đây Biata cũng đang trực ở bên những máy đếm các hạt cơ bản, hoặc quan sát mặt đất. Đúng hơn cả là đang nhìn vào khoảng đen thăm thẳm của Thiên hà, nơi vì sao Cực Mới sẽ phải bùng cháy. Từ mảnh Thiên hà đó một dòng thác khổng lồ hạt vô hình tăng lên trong từng giây lát. Hàng trăm tỷ hạt nơtrinô liên tiếp xuyên từng xentimét vuông vũ trụ! Xuyên rất nhanh qua các vì sao, các hành tinh, qua mọi cơ thể sống nhẹ nhàng như qua chân không. Trên màn ảnh điện thoại truyền hình hiện lên bộ mặt khoái trá của Côxchia: - Cậu nghĩ rằng cậu chẳng khác gì Ximêôn Xtônpnhíc đang hưởng cái đêm tuyệt diệu như thế này à? - Côxchia hỏi. - Cậu đã sử dụng thời gian hữu hiệu của mình trên chòi quan sát được mười sáu phút rồi đây. - Tại sao đến bây giờ mà cậu vẫn còn lả��c Vĩ đại và chúng chỉ trông thấy nó trước giờ chết mà thôi. Tôi làm ra bộ ( hoàn toàn vô hiệu quả ) là đã hiểu cái bản chất khó hiểu về Con mực Vĩ đại và yêu cầu tiếp tục kể về sinh vật kỳ lạ mới có ở dưới đáy vũng biển. Có lẽ Tavi đã mệt. Tôi chỉ khai thác được ở nó những tin tức chính về “ loài vật phát sáng “ để đi đến kết luận rằng đó chỉ là một vật thể có màu sắc giống như loài tôm phát sáng. - Được rồi, nhất định mình sẽ truyền tin về trạm, - tôi nói. Tavi đã hiểu tôi. Đột nhiên nó rất thản nhiên nói: “ Đi mà xem lấy “. Tavi đọc được những ý nghĩ của tôi. Trước khi khuấy rối, lôi cuốn mọi người rời khỏi cái công việc cấp bách thì tốt hơn cả là tự mình phải đi xem có mối nguy cơ mới nào đó đang đe doạ hòn đảo hay chỉ là một con vật ở dưới sâu muốn cầu khẩn ở chúng ta một việc thật cần thiết. - Nhưng không phải là con mực đấy chứ? - tôi hỏi. - Không! không!.. Đó là... Đó là... Cũng như anh. - Tavi kiên nhẫn trả lời. Chẳng nên mất thì giờ để gạn hỏi vì Tavi có quan điểm riêng của mình về nhiều sự việc. Đôi khi nó còn đưa ra những so sánh hoàn toàn khó tin. Cách đó mươi bước chân là thùng chứa những trang bị phòng trường hợp bất trắc. Tôi chạy lại, đeo mặt nạ, đeo gia trọng, cầm đèn pin và lao xuống vũng biến. Tavi từ từ dẫn tôi xuống độ sâu. Tôi vịn một tay vào vây nó, tay kia cầm sẵn đèn pin. Lượng ánh sáng xuyên qua đường hầm sâu thẳm đi vào lớp đen dày đặc. Thỉnh thoảng có những con cá lọt vào đó, chúng lồng lộn nhưng không đủ sức thoát khỏi cái giới hạn huyền diệu ; thấp thoáng có những con cua cũng bị rơi vào. Đuổi theo chúng tôi là một đoàn đenphin, chúng chào chúng tôi bằng những tiếng tộp tộp rất to. Dưới nước rất ồn ào, nghe rõ tiếng rung của các máy móc trong lòng đảo, tiếng gõ, tiếng bước chân của những người máy phục vụ, giọng nói của các đenphin, tiếng lắp bắp đặc biệt của những con mực nhỏ bé phát ra từ một nơi nào đó trong bóng tối, còn hàng trăm thứ tiếng khác hoà thành một nền âm thanh độc đáo của đại dương... xuống đến đáy thì Tavi dừng lại. Lớp da mềm mại của nó rung rung trong bàn tay tôi. Tôi chiếu sáng đáy biển. Những con cua vàng bò lúc nhúc giữa những tảng đá và rừng rong biển. Tôi thấy chúng đều bò về một phía. Một sức mạnh khó hiểu, mà chúng tôi quen gọi là bản năng, đã lôi cuốn những con cua chuyển tới một chỗ khác, ở đó có lẽ chúng được tiếp đón tốt hơn. Xét theo hướng đi thì dòng thác màu vàng này di chuyển đến đảo cách đó tám chục dặm. Đối với chúng thực là một khoảng cách vũ trụ. Bất thình lình ánh sáng tắt. Tôi cố sửa thế nào thì cái đèn pin vẫn không sáng. Tavi thở phì phò và trượt khỏi bàn tay tôi. Tôi không lo ngại vì biết rằng nó sẽ quay lại ngay. Giắt cái đèn pin hỏng đó vào thắt lưng, tôi quan sát. Trong màn đêm trước mặt lấp lánh những “ ánh chớp xanh lơ “, bừng lên một vùng sáng, với những tia lửa nhiều màu. Một vài lần có những đenphin đến gần tôi, nhưng trong đó không có Tavi. Tôi đã tập nhắm mắt nhận ra nó trong đêm tối, chỉ cần nó đến gần khoảng vài mét. Những con đenphin cho biết cái sinh vật xanh đó ở cách đây không xa. Cuối cùng Tavi bơi đến, đưa vây lại gần. Vài phút sau tôi trông thấy lờ mờ bóng người lom khom dò dẫm dưới đáy biển. Hoảng sợ, vô tình tôi rời tay khỏi vây Tavi. Tôi chưa từng trông thấy một vật tương tự và càng không hiểu cái sinh vật màu xanh này có khả năng làm gì, Hơn nữa tôi lại không đem theo một thứ vũ khí nào. Tavi đờ ra dưới tay tôi. Nó im lặng. Sinh vật màu xanh dừng lại, đứng thẳng người, trên trán nó lờ mờ một vành đỏ. Tôi chợt nhận ra: - Pênhêlôpa! Tavi ạ! đấy là Pênhêlôpa! - Tôi reo lên trong máy dò âm dưới nước và gõ ngón tay lên lưng anh bạn cá. - Tôi biết rồi, - Tavi trả lời. - Tất cả đều biết rồi. - Nó kết luận kín đáo và vọt lên trên. Tavi mau chóng quay lại, mồm ngậm một chiếc móc. Tôi hỏi nó tại sao không nói ngay rằng dưới đáy biển có một người máy phục vụ mà lại đánh lừa tôi như vậy. Nó trả lời bông đùa: - Như thế vui hơn. Trên bờ, bên cạnh cẩu trượt, Côxchia và Pêchia Xamôilốp đang đợi tôi. - Chúc mừng cậu! - Côxchia nói. - Hi vọng rằng cậu tiêu dao thoải mái ở dưới đáy sâu của đại dương. Trong lúc đó thì bọn mình nai lưng ra mà vác những con cua của cậu. - Nâng lên! - tôi ra lệnh. - Sẵn sàng! Pênhêlôpa tỏa sáng bay vọt từ dưới nước lên, lơ lửng trên dây cáp. Nước từ người nó chảy ra như từ một cái thùng rỗ. Bất thình lình trên vũng biển vang lên tiếng nhạc. Pênhêlôpa cất cái giọng cùng cục của nó hát một bài ru. Côxchia đã kịp sửa lại các bộ phận bên trong và đặt khối âm nhạc vào đó từ lúc nào nhỉ?