1. Lúc bấy giờ, đức Thế Tôn bảo ngài Ma Ha Ca Diếp và các vị đại đệ tử: "Hay thay! Hay thay! Ca Diếp khéo nói được công đức chơn thật của đức Như Lai. Đúng như lời các ông vừa nói; đức Như Lai lại còn có vô lượng vô biên a tăng kỳ công đức, các ông dầu trải qua vô lượng ức kiếp nói cũng không hết được. Ca Diếp nên biết! Đức Như Lai là vua của các pháp nếu có nói ra lời chi đều không hư dối vậy, Phật ở nơi tất cả pháp dùng sức trí huệ phương tiện mà diễn nói đó, pháp của Phật nói thảy đều đến bậc nhất thiết trí. Đức Như Lai xem biết chỗ quy thú của tất cả pháp; cũng rõ biết chỗ tâm sở hành của tất cả chúng sanh thông thấu không ngại. Phật lại ở nơi các pháp rốt ráo rõ biết hết, chỉ bày tất cả trí huệ cho các chúng sanh. 2. Ca Diếp! Thí như trong cõi tam thiên đại thiên nơi núi, sông, khe, hang, ruộng, đất sanh ra cây cối, lùm rừng và các cỏ thuốc bao nhiêu giống loại tên gọi màu sắc đều khác. Mây dầy bủa giăng trùm khắp cõi tam thiên đại thiên đồng thời mưa xối xuống, khắp nơi nhuần thấm, cây cối lùm rừng và các cỏ thuốc: Hoặc thứ gốc nhỏ, thân nhỏ, nhánh nhỏ, lá nhỏ, hoặc thức gốc chỉ vừa, thân vừa, nhánh vừa, lá vừa; hoặc có thứ gốc lớn, thân lớn, nhánh lớn, lá lớn. Các giống cây nhỏ lớn, tùy hạng thượng, trung, hạ mà hấp thụ khác nhau. Một cụm mây tuôn mưa xuống xứng theo mỗi giống loại mà cỏ cây được sanh trưởng, đơm hoa kết trái. Dầu rằng một cõi đất sanh, một trận mưa thấm nhuần mà các cây cỏ đều có sai khác. 3. Ca Diếp nên biết! Đức Như Lai cũng lại như thế, hiện ra nơi đời như là vừng mây lớn nổi lên, dùng giọng tiếng lớn vang khắp thế giới cả trời, người, a tu la, như mây lớn kia trùm khắp cõi nước tam thiên đại thiên. Phật ở trong đại chúng mà xướng lời này: "Ta là đấng Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiên Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật Thế Tôn. Người chưa được độ thoát làm cho được độ, người chưa tỏ ngộ thời làm cho tỏ ngộ, người chưa an thời làm cho được an, người chưa chứng Niết bàn thời làm cho chứng Niết bàn, đời này và đời sau Phật đều biết đúng như thật. Ta là bậc nhất thiết trí, bậc nhất thiết kiến, là bậc tri đạo, bậc khai đạo, bậc thuyết đạo. Các ngươi, hàng trời, người, a tu la, đều nên đến đây vì để nghe pháp vậy." Bấy giờ có vô số nghìn muôn ức loài chúng sanh đi đến chỗ đức Phật mà nghe pháp. Lúc đó, đức Như Lai xem xét các căn lợi độn, tinh tấn hay giải đãi của chúng sanh đó, thuận vừa sức nó kham được mà vì chúng nói pháp, chủng loại nhiều vô lượng, Phật đều khiến vui mừng được nhiều lợi lành. Các chúng sanh này nghe pháp rồi, hiện đời an ổn, đời sau sanh về chỗ lành, do đạo được thọ hưởng vui mà cũng được nghe pháp, đã nghe pháp rồi lìa khỏi các chướng ngại ở trong các pháp theo sức mình kham được lần lần đều được vào đạo. Như mây lớn kia mưa rưới khắp tất cả cỏ cây lùm rừng và các cỏ thuốc, theo giống của mỗi thứ đều được đượm nhuần đầy đủ, đều được sanh trưởng. Đức Như Lai nói pháp một tướng một vị, nghĩa là: Tướng giải thoát, tướng xa lìa, tướng diệt, rốt ráo đến bậc nhất thiết chủng trí. Có chúng sanh nào nghe pháp của Như Lai hoặc thọ trì đọc tụng, đúng như lời mà tu hành, được công đức tự mình không hay biết. Vì sao? Vì chỉ có Như Lai là biết chủng tướng thể tánh của chúng sanh đó: Nhớ việc gì? Nghĩ việc gì? Tu việc gì? Nhớ thế nào? Nghĩ thế nào? Tu thế nào? Dùng pháp gì để nhớ? Dùng pháp gì để nghĩ? Dùng pháp gì để tu? Dùng pháp gì để được pháp gì? Chúng sanh ở nơi các bậc, chỉ có đức Như Lai thấy đó đúng như thật, rõ ràng không bị ngại. Như cây cối lùm rừng các cỏ thuốc kia không tự biết tánh thượng, trung, hạ của nó. Đức Như Lai biết pháp một tướng một vị ấy, nghĩa là: Tướng giải thoát, tướng xa lìa, tướng diệt, tướng rốt ráo, Niết bàn thường tịch diệt, trọn về nơi không, Phật biết như thế rồi xem xét tâm ưa muốn của chúng sanh mà dắt dìu nó, cho nên chẳng liền vì chúng vội nói nhất thiết chủng trí. Ca Diếp! Các ông rất là hy hữu, có thể rõ biết đức Như Lai tùy cơ nghi nói pháp, hay tin hay nhận. Vì sao? Vì các đức Phật Thế Tôn tùy cơ nghi nói pháp khó hiểu khó biết." Khi đó đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng: 4. Pháp vương phá các cõi Hiện ra trong thế gian Theo tánh của chúng sanh Dùng các cách nói pháp Đức Như Lai tôn trọng Trí huệ rất sâu xa Lâu giữ pháp yếu này Chẳng vội liền nói ra Người trí nếu được nghe Thời có thể tin hiểu Kẻ không trí nghi hối Thời bèn là mất hẳn. Ca Diếp! Vì cớ đó Theo sức chúng nói pháp Dùng các món nhân duyên Cho chúng được chánh kiến Ca Diếp! Ông nên biết Thí như vầng mây lớn Nổi lên trong thế gian Che trùm khắp tất cả Mây trí huệ chứa nhuần Chớp nhoáng sáng chói lòa Tiếng sấm xa vang động Khiến mọi loài vui đẹp Nhật quang bị che khuất Trên mặt đất mát mẻ Mây mù sa bủa gần Dường có thể nắm tới. Trận mưa đó khắp cùng Bốn phương đều xối xuống Dòng nước tuôn vô lượng Cõi đất đều rút đầy Nơi núi sông hang hiểm Chỗ rậm rợp sanh ra Những cây cối cỏ thuốc Các thứ cây lớn nhỏ Trăm giống lúa mộng mạ Các thứ mía cùng nho Nhờ nước mưa đượm nhuần Thảy đều tươi tốt cả. Đất khô khắp được tưới Thuốc cây đều sum sê Vầng mây kia mưa xuống Nước mưa thuần một vị Mà cỏ cây lùm rừng Theo mỗi thức đượm nhuần Tất cả các giống cây Hạng thượng, trung cùng hạ Xứng theo tánh lớn nhỏ Đều được sanh trưởng cả. Gốc thân nhánh và lá Trổ hoa trái sắc vàng Một trận mưa rưới đến Cây cỏ đều thấm mướt Theo thể tướng của nó Tính loại chia lớn nhỏ Nước đượm nhuần vẫn một Mà đều được sum sê. 5. Đức Phật cũng như thế Hiện ra nơi trong đời Ví như vầng mây lớn Che trùm khắp tất cả. Đã hiện ra trong đời Bèn vì các chúng sanh Phân biệt diễn nói bày Nghĩa thật của các pháp Đấng Đại Thánh Thế Tôn Ở trong hàng trời người Nơi tất cả chúng hội Mà tuyên nói lời này: Ta là bậc Như Lai Là đấng Lưỡng Túc Tôn Hiện ra nơi trong đời Dường như vầng mây lớn Thấm nhuần khắp tất cả Những chúng sanh khổ lao Đều làm cho lìa khổ Được an ổn vui sướng Hưởng sự vui thế gian Cùng sự vui Niết bàn. Các chúng trời người này Một lòng khéo lắng nghe Đều nên đến cả đây Ra mắt đấng vô thượng Ta là đấng Thế Tôn Không có ai bằng được Muốn an ổn chúng sanh Nên hiện ra trong đời Vì các đại chúng nói Pháp cam lồ trong sạch Pháp đó thuần một vị Giải thoát Niết bàn thôi. Dùng một giọng tiếng mầu Diễn xướng nghĩa nhiệm này Đều thường vì Đại thừa Mà kết làm nhân duyên. Ta xem tất cả chúng Khắp đều bình đẳng cả Không có lòng bỉ thử Cùng với tâm yêu ghét Ta không chút tham đắm Cũng không có hạn ngại Hằng vì tất cả chúng Mà bình đẳng nói pháp Như khi vì một người Lúc chúng đông cũng vậy. Thường diễn nói pháp luôn Từng không việc gì khác Ngồi, đứng, hoặc đến, đi Trọn không hề nhàm mỏi Đầy đủ cho thế gian Như mưa khắp thấm nhuần Sang, hèn cùng thượng, hạ Giữ giới hay phá giới Oai nghi được đầy đủ Và chẳng được đầy đủ Người chánh kiến tà kiến Kẻ độn căn lợi căn Khắp rưới cho mưa pháp Mà không chút nhàm mỏi. Tất cả hàng chúng sanh Được nghe pháp của ta Tùy sức mình lãnh lấy Trụ ở nơi các bậc Hoặc là ở trời, người Làm Chuyển luân thánh vương Trời Thích, Phạm các vua Đó là cỏ thuốc nhỏ Hoặc rõ pháp vô lậu Hay chứng được Niết bàn Khởi sáu pháp thần thông Và được ba món minh Ở riêng trong núi rừng Thường hành môn thiền định Chứng được bậc Duyên giác Là cỏ thuốc bậc trung Hoặc cầu bậc Thế Tôn Ta sẽ được thành Phật Tu hành tinh tấn, định Là cỏ thuốc bậc thượng Lại có hàng Phật tử Chuyên tâm nơi Phật đạo Thường thực hành từ bi Tự biết mình là Phật Quyết định không còn nghi Gọi đó là cây nhỏ. Hoặc an trụ thần thông Chuyển bất thối pháp luân Độ vô lượng muôn ức Trăm nghìn loài chúng sanh Bồ tát hạng như thế Gọi đó là cây lớn. Phật chỉ bình đẳng nói Như nước mưa một vị Theo căn tánh chúng sanh Mà hưởng thọ không đồng Như những cỏ cây kia Được đượm nhuần đều khác. 6. Phật dùng món dụ nầy Để phương tiện chỉ bày Các thứ lời lẽ hay Đều diễn nói một pháp Ở nơi trí huệ Phật Như một giọt trong biển. Ta rưới trận mưa pháp Đầy đủ khắp thế gian Pháp mầu thuần một vị Tùy sức riêng tu hành, Như thể lùm rừng kia Và cỏ thuốc những cây Tùy giống lớn hay nhỏ Lần lần thêm sum sê Pháp của các đức Phật Thường dùng thuần một vị Khiến cho các thế gian Đều khắp được đầy đủ Lần lựa siêng tu hành Rồi đều được đạo quả. Hàng Thanh văn, Duyên giác Ở nơi chốn núi rừng Trụ thân hình rốt sau Nghe Phật pháp được quả Đó gọi là cỏ thuốc Đều được thêm lớn tốt. Nếu các vị Bồ tát Trí huệ rất vững bền Rõ suốt cả ba cõi Cầu được thừa tối thượng Đó gọi là cây nhỏ Mà được thêm lớn tốt. Lại có vị trụ thiền Được sức thần thông lớn Nghe nói các pháp không Lòng rất sanh vui mừng Phóng vô số hào quang Độ các loài chúng sanh Đó gọi là cây lớn Mà được thêm lớn tốt Như thế Ca Diếp nầy! Đức Phật nói pháp ra Thí như vầng mây lớn Dùng nước mưa một vị Đượm nhuần nơi hoa người Đều được kết trái cả. Ca Diếp ông phải biết Ta dùng các nhân duyên Các món thí dụ thảy Để chỉ bày đạo Phật Đó là ta phương tiện Các đức Phật cũng thế Nay ta vì các ông Nói việc rất chân thật Các chúng thuộc Thanh văn Đều chẳng phải diệt độ Chỗ các ông tu hành Là đạo của Bồ tát Lần lần tu học xong Thảy đều sẽ thành Phật.