ặc dầu trời còn sáng ngoài cửa sổ, bên trong nhà trại lại tối sầm. Từ phía cửa vọng lại tiếng ồn ào và đôi lúc tiếng móng ngựa
1 chạm vào nhau kêu chát chúa. Thỉnh thoảng tiếng hoan hô hay chỉ trích lại nổi lên.
Slim và George cùng bước vào căn phòng tranh tối tranh sáng. Slim với tay lên chiếc bàn đánh bài và bật ngọn đèn có chụp bằng sắt tây. Tức thì, mặt bàn sáng lên vì ánh sáng từ cái chụp hình nón chiếu thẳng xuống cho nên các góc phòng vẫn tối om. Slim ngồi trên một cáí thùng, George ngồi đối diện hắn. Slim nói:
- Có gì đâu, đằng nào tôi cũng dìm chúng chết một nửa,
có gì phải cảm ơn.
George nói:
Candy nhìn từng người một cầu cứu. Một gã thợ cày trẻ tuổi bước vào. Gã còng hai vai thõng xuống và nhấn gót nặng nề như là mang một bao thóc vô hình vậy. Gã tiến về phía giường để mũ lên hòm. Rồi gã với trên hòm một tờ tạp chí, chìa dưới ánh đèn ở trên bàn. Gã hỏi:
George lại hét:
- Nói anh hay tại sao tôi lại thôi giỡn nó nhé. Một hôm cả đám đông đang ở trên bờ sông Sacramento. Tôi đang cao hứng. Tôi quay nhìn nó và xúi: "nhảy đi". Và nó nhảy liền. Nó chẳng biết bơi lấy một sải. Suýt nữa nó chết đuối nếu người ta không cứu kịp. Thế mà nó lại cảm ơn tôi bởi vì tôi đã cứu nó. Nó quên bẵng rằng chính tôi đã xui nó nhảy. Từ đó, tôi không bao giờ dám tái diễn nữa. Nó dễ thương thật. Chẳng cần phải khôn khéo mới dễ thương. Nhiều khi còn ngược lại là đằng khác. Cứ thử xem một gã thật ma lanh thì biết, chín phần mười là đồ xỏ lá.
George khạc xuống đất, vẻ chán nản:
- Ừ, mình sẽ có một căn nhà nhỏ và một phòng riêng. Một cái lò sưởi tròn bàng gang để đốt lửa vào mùa đông. Vườn thì không rộng lắm, như thế đỡ làm việc vất vả. Chừng sáu hay bảy giờ mỗi ngày. Khỏi phải gánh lúa mạch mỗi ngày mười một tiếng đồng hồ. Hễ có lúa mà gặt thì gặt cho mình. Mình làm thì mình hưởng.
Mày đứng dậy ngay lập tức và đem nó trả vào ổ. Nó phải ngủ với mẹ nó. Bộ mày muốn giết nó sao? Nó vừa mới sinh chiều hôm qua mà mày đã lôi nó ra khỏi ổ rồi. Mang trả ngay, nếu không tao sẽ nói với Slim không cho mày nữa đâu Lennie chìa hai tay ra năn nỉ:
George thở dài:
- Ừ mà tụi này chê. Bên đó phải ba đồng một quắn và ba mươi lăm xu một ly rượu và con mẹ chẳng biết chuyện trò gì cả. Còn ở nhà mụ Suzy lại sạch sẽ, có bàn ghế tươm tất. Lại nữa, mụ ta không tiếp tụi chệt.
Candy nhìn hắn với tia mắt thất vọng bởi vì những lời của Slim có tính cách như hiệu lệnh. Lão nài thêm:
George lim dim đôi mắt:
Hắn đi về phía giường, lôi cái sắc để dưới gầm. Và lấy ra khẩu súng Luger.
Rồi mụ nói: "Tôi ấy à, tôi biết khách muốn gì. Em út ở đây đều ngon cả, rượu của tôi không hề pha một giọt nước nào. Nếu trong mấy bác có tướng nào khoái nhìn cái thứ đèn hàng mã rẻ tiền và dám chịu bể ống khói thì cứ việc tới đó". Mụ còn nói: "Có nhiều tướng ở đây đi chân khệnh khạng chữ bát cũng bởi vì thích nhìn thứ đèn hàng mã đấy!"
- Trời, thật nó như tuồng trẻ con, phải không?
Dân ở Weed mới tổ chức một cuộc lùng bắt để giết thằng Lennie. Thế là hai đứa phải ngồi xổm suốt ngày dưới nước trong một cái mương dẫn nước. Chỉ còn dám để ló đầu lên khỏi mặt nước, giữa đám cỏ hai bên bờ mương, và đến đêm, bọn này chuồn khỏi xứ.
Bất chợt, Lennie buông tay ra. Nó bước tới dựa vào tường. Nó nói thảm thiết:
- Không, cô ả không vào mà.
Slim bình thản hỏi:
Whit thốt kêu:
- Chuyện gì ở Weed?
- Như vậy chắc gì không làm cho nó đau đớn. Tôi vẫn thích được chăm sóc nó.
- Thì mình sẽ kéo đi tuất. Khỏi phải xin phép ai hết. Cứ việc hô: "Ê, ta đi" và đi luôn. Chỉ cần trước khi đi lo vắt sữa cho xong, cho gà ăn thóc rồi là đi liền.
Carlson cúi xuống lôi cái sắc ở gầm giường ra. Hắn không nhìn lão Candy vẫn nằm quay mặt vào tường. Carlson lôi ở sắc ra một cái que lau và một chai dầu. Hắn để cả trên giường rồi cầm lấy khẩu súng lục, rút ổ đạn và tháo các viên đạn ra. Rồi hắn bắt đầu lau nòng súng với cái que lau nhỏ. Khi nghe tiếng cò nổ kêu "tác", Candy quay lại nhìn khẩu súng một lát rồi ngoảnh mặt vào tường.
- Đúng vậy, mới hỏi sáng nay, khi thằng Curley vừa gây sự với nó, anh nói là "Curley khôn hồn thì đừng đụng vào thằng Lennie". Chính anh nói với tôi đầu đuôi như thế.
- Và thỏ nữa. Mà chính tôi nuôi chúng. Anh George, tôi phải làm những gì?
- Không, tôi ở trong này. Tôi không thích dính vào chuyện như vậy. Lennie với tôi muốn yên thân làm ăn thôi.
- Tôi đâu muốn vậy. Tôi đâu muốn hại nó.
- Tôi mới thấy sơ sơ thôi.
- Tôi vẫn không hiểu tính thế là thế nào?
Slim nói:
- Mày muốn yên thân làm ơn thì đừng xen vô chuyện người khác.
- Anh George à, đáng lẽ tôi phải tự tay giết con chó mới phải. Tôi không nên để cho người ta giết nó.
- Cứ sáu tuần chúng đẻ một lứa. Như vậy, mình sẽ có hàng tá vừa để ăn vừa để bán. Mình nuôi vài con chim bồ câu cho nó bay quanh cái máy xay như hồi nhỏ tao vẫn thấy ấy.
Slim nói:
- Chỉ cần bảo cho Lennie biết phải làm thế nào là nó làm tất, miễn là đừng phải tính toán gì cả. Tự nó không biết suy tính gì cả nhưng làm thì số dách.
- Bảo hắn thôi đi, anh George.
- Làm sao lại kỳ?
- Cả hai anh đến đây, định làm thật ở trại này đấy chứ?
- Anh biết chúng nhắm cỏ hay lắm cơ! Tôi đã thấy chúng nhắm cỏ rồi.
- Tôi tàn tật bốn năm nay rồi. Rồi chúng sẽ đuổi tôi. Chừng nào tôi không còn làm lụng, dọn dẹp được nữa chúng sẽ đuổi tôi ra nhà tế bần. Tôi mà hùn vốn với các anh, các anh sẽ để cho tôi làm vườn, dù rằng rồi đây tôi sức yếu cũng chẳng làm được bao nhiêu. Và phần tôi còn làm bếp và làm công chuyện vặt vãnh. Vậy là ít ra tôi cũng có chỗ nương tựa. Yếu ốm thì tôi làm việc nhà.
- Cũng được.
- Các bác có được ít nhiều không? Như thế mình có thể thu xếp ngay lập tức.
- Hiện giờ Andy nó ở San Quentin
2, cũng tại vì một con điếm đấy.
- Khỏi lo. Tôi có khẩu Luger. Nó không đau đâu mà.
- Nó thì cừ rồi.
George nói:
Hắn đứng dậy. Crooks nói:
Carlson nhắc lại:
- Tôi đâu có hỏi chỗ nào mà bác sợ. Chỉ muốn biết là có một nơi như vậy không.
- Cho là có chỗ bán như vậy. Ăn nhằm gì tới cụ?
George hỏi:
- Làm phứt đi cho rồi. Đâu cũng thối chết thế này làm sao mà ngủ được.
- Cái anh chàng to bự mới đến ấy mà, gã đang vần lũ chó con trong chuồng ngựa đấy.
Slim cúi xuống. Gã trẻ tuổi tiếp:
- Anh Goerge, chừng bao lâu mình mới mua được căn nhà nhỏ, mình sống như chủ trại... và còn nuôi thỏ nữa?
- Nhưng dù sao, nó muốn sống thì đừng đụng vào Slim, không ai biết trước được là Slim nó trổ ngón gì.
- Nào đi, Carlson đưa mày đi đốc tờ.
- Lennie này, mày nhớ Andy Cushman chứ? Nó đi học ở trường làng ấy mà..
- Khoan đã?
- Chúng tôi định làm việc ở đây trong ít lâu. Hai đứa tôi định kiếm một ít tiền.
Lennie đứng dậy khỏi giường và tới ngồi ở bàn, đối diện với George.
- Đừng nói với ai cả.
- Tôi đem con chó con đi theo. Mẹ kiếp, đến đó tha hồ cho nó đú đởn.
- Nó tưởng là Slim đang đi với vợ nó, phải không?
Hừ... tôi có thể mua chừng sáu trăm đồng. Mấy lão già ở đó làm ăn bị lụn bại còn bà già thì cần phải mổ. Này...chuyện đó ích lợi gì tới cụ chứ? Chuyện tụi tôi không nhằm gì tới cụ đâu nhé.
Curley, vẻ sốt ruột, bước vào phòng:
- Tôi đâu muốn làm mất lòng anh. Tôi chỉ hỏi qua anh vậy thôi.
- Anh George à, hai đầu giống hệt nhau. tại sao hai đầu lại giống hệt nhau như vậy?
- Bây giờ mày đủ hồn vía nghe tao nói chưa?
George giơ tay giữ Slim lại và kêu:
- Các anh có thấy nhà tôi ở đâu không nhỉ?
- Tôi biết dư là đi với Lennie thường hay bị rắc rối lắm, nhưng mà mình lại quen nó đi rồi thành ra thiếu nó cũng không được nữa.
- Đánh với anh vài ván có lẽ hay đấy. Hai người ngồi xuống bàn, đối diện nhau dưới đèn, nhưng George không chia bài. Nó bồn chồn lấy tay bật góc các quân bài và tiếng kêu lách tách khiến mọi người trong phòng đều nhìn dồn về nó, làm nó ngừng tay lại. Căn phòng lại rơi vào im lặng. Một phút trôi qua. Rồi một phút nữa. Candy, nằm dài bất động nhìn lên trần nhà. Slim nhìn lão một lát rồi xòe tay ra ngắm, tay này hắn nắm lấy tay kia và giữ im. Sau đó, chợt có tiếng rúc rích ở dưới cửa làm mọi người có dịp khoan khoái cúi nhìn xuống sàn nhà. Chỉ mình lão Candy vẫn tiếp tục ngắm trần nhà. George nói:
- Đúng thế, họ trở thành hung dữ. Lâu dần tới chỗ họ chẳng còn muốn trò chuyện với ai cả.
- Thế rỏi làm sao nữa?
- Cho tôi theo với, hai bác tính sao? Như thêm tôi có thể hùn vào ba trăm rưởi. Tôi không làm được chuyện nặng nhọc nhưng tôi có thể làm bếp, nuôi gà và làm vườn phần nào, hai bác nghĩ sao?
Curley gườm gườm nhìn lão, rồi mắt hắn hướng về Lennie lúc đó đang mỉm cười, thích thú nghĩ đến cái trại của nó. Curley sấn lại gần Lennie như chó dữ:
Candy bắt lời, rất bồn chồn:
- Để nó sống, nó còn khổ nữa. Và nó hôi thối như ma ấy. Hay là thế này. Để tôi bắn hộ cho cụ. Như thế cụ khỏi phải làm lấy.
George nhìn Slim và bắt gặp luồng nhỡn thần đang chiếu vào nó.
Không chần chừ, nó đi luôn về giường và nằm quay mặt vào tường, co đầu gối lên.
Curley liền đấm vào mắt. Cái mặt to lớn vấy đầy máu.
- Ờ, phải. Bác ta cầm một hũ dầu, và một cái cọ. Không biết bác ta định làm gì.
- Carlson à, đóng xe đi. Ta phải đưa nó đi Soledad băng bó mới được.
- Tôi đâu muốn có chuyện phiền phức.
- Chào bác Slim, bác George. Hai bác không chơi ném móng ngựa à?
George nói:
- Tao chưa rõ. Trước hết phải kiếm chút tiền đã. Tao có biết một khu đất nhỏ mình có thể tậu được khá rẻ, nhưng người ta đâu có cho không.
- Mày nghĩ gì vậy?
- Ừ, phải đấy. Khi có cái gì ăn thì mày nhớ hay lắm.
- Hẳn là nó không bậy bạ rồi, và tôi bảo gì nó cũng...
Lennie bối rối nhìn George rồi đứng đậy và tìm cách bước lui. Curley đã thủ thế. Nó đưa tay trái đấm Lennie một cú rồi lấy tay phải giáng vào mũi. Lennie kêu lên khủng khiếp. Máu từ lỗ mũi bắn ra. Nó kêu:
Carlson lau xong khẩu súng, bỏ vào trong sắc, đẩy cái sắc vào gầm giường.
- Bác Slim à.
Whit cười rộ:
- Không, không, tôi không thể làm như vậy. Tôi nuôi nó từ lâu lắm rồi.
Lennie chìa tay ra.
- Các anh thấy con chó của tôi tối nay đấy. Họ bảo con chó không làm ích gì cho ai, còn sống còn tội. Tới chừng họ tống tôi ra khỏi nơi này, tôi cũng muốn kẻ nào thảy cho tôi một phát súng. Nhưng đời nào họ lại bắn tôi. Lúc đó thật là không biết đi đâu, không biết làm gì. Chừng nào các anh thu xếp xong, tôi lại còn lãnh thêm được ba chục đồng nữa.
Rõ ràng là Whit chẳng chú ý tới mấy quân bài. Hắn đặt bài xuống và George xếp các quân bài vào cỗ. George dàn các quân bài như thường lệ, bảy quân hàng dưới, sáu quân lên trên, và trên hết năm quân nữa. Whit nói:
George chia bài và Whit nhặt các quân bài lên xem.
- Đâu có tới đây.
- Slim, liệu chúng nó có tống cổ tụi này đi không? Tụi này đang cần tiền. Liệu ông già nó có tống cổ tụi này đi không?
Candy long trọng xác nhận. Lão nói:
George hét không ngừng:
- Thỉnh thoảng cũng phải tiêu khiển chút chớ.
Whit nói:
- Mình sống như trại chủ vậy.
- À, con vợ mới cưới của Curley ấy.
Whit phá lên cười:
Carlson nói:
Slim cao giọng:
Carlson nói:
Tiếng chân Carlson bước tắt dần. Sự im lặng xâm chiếm căn phòng và kéo dài lê thê.
Carlson cười rộ:
- Có bác nào còn chút uýt ký không. Tôi bị đau bụng đây.
- Slim?
Từ xa, một tiếng nổ vang lên. Mọi người đều vội nhìn lão già. Ngần ấy cái đầu quay về lão.
- Đừng nói với ai hết nghen. Chỉ có ba người mình thôi, không ai được biết nữa hết. Biết nó dám tống mình ra cửa, chẳng kiểm được xu mẹ nào đâu. Cứ tiếp tục làm như mình phải đẩy xe lúa trăm năm nữa ấy, rồi ngày nào thuận tiện lãnh tiền công xong là bất thình lình cuốn gói.
- Đưa nó cho tôi đi, anh George.
- Thật có một chỗ bán như vậy à?
- Carlson nói phải đấy cụ Candy à. Con chó này sống hết nổi rồi. Nếu tôi già nua và tàn tật, tôi cũng mong là có kẻ nào vẩy cho tôi một phát súng.
- Đi nào, cưng.
Lennie và Candy tán đồng bằng cách nhăn mặt vui thích. Lennie nhủ thầm:
Nó bước ra phía cửa và khi tới nơi thì quay lại.
Candy nhìn chằm chằm Slim, hy vọng gã có phản đối gì chăng. Nhưng Slim im lặng. Candy thất vọng, cuối cùng lão khẽ nói:
- Rồi con ranh nó tức tốc chạy đi thưa lính là nó bị hiếp.
- Mang cái cuốc đi.
- Một cái trại như vậy chừng bao nhiêu?
Candy nói:
- À, nó thấy một con nhỏ bận áo đỏ. Thằng khốn kiếp nó cỏ tật mân mê cái gì nó thích. Thật là nó chỉ muốn mân mê mà thôi. Thấy con nhỏ, nó chìa tay ra mân mê cái áo và con ranh la lên nhưng Lennie nó chẳng hiểu gì, nó càng bám chặt thêm, bởi vì nó sợ mất cả trí. Con nhỏ la làng la nước. Tôi ở gần đấy và khi nghe tiếng kêu, tôi vội chạy một hơi đến. Lennie hoảng sợ tới nỗi chỉ còn biết bám chặt lấy con nhỏ thôi. Tôi phải lấy một cái cột hàng rào nện vào đầu nó, nó mới buông ra. Nó sợ và không biết làm gì khác hơn là níu chặt lấy cái áo. Và anh cũng biết nó khỏe biết chừng nào.
- Tao đâu biết. Tại người ta làm vậy mà. Này thằng cha Slim nó đang làm gì trong trại ngựa khi mày gặp nó vậy?
Con chó già gượng nhổm dậy, nặng nhọc bước theo sợi dây khẽ kéo nó.
George, cử chỉ rất cương quyết, đặt quân bài xuống bàn.
Mắt nó sáng lên huyền ảo. Nó nhắc lại:
George trả con chó lại.
- Ồ! Làm sao! Tôi ít thấy người cùng đi với nhau như vậy thôi! Anh còn lạ gì dân đi làm thuê mà, họ tự đâu dẫn đến, người ta cho họ một chỗ ở, họ làm việc một tháng, kiếm kha khá một chút là xéo đi chỗ khác, vậy thôi. Họ chả bao giờ thèm chú ý tới ai cả. Bởi thế nên tôi mới thấy hơi lạ một thằng khùng như nó và một kẻ khôn ngoan như anh lại kết bạn với nhau được.
- Nó đi tìm bà xã. Tôi thấy nó ngoài kia, đang đi lùng khắp mọi xó xỉnh.
- Phải đấy, chính nó đấy.
- Có lẽ phải. Chắc là bức thư của nó đấy.
- Anh có tính gì thì tối mai cùng xuống tỉnh với tụi này.
George xếp cẩn thận một liếp bài trên bàn:
- Có lẽ tôi cũng đến xem cho biết.
- Sao cậu không bảo vợ cậu ở ngay nhà, phải hơn không? Cứ để cô ta lân la như vậy ở khắp các dãy. rồi chẳng mấy chốc mà có chuyện, mà rồi cậu chẳng làm khỉ gì được thiên hạ đâu.
- Hừ, chết là lúc nào cũng nghe cậu hỏi hoài. Tôi ngấy quá rồi. Nếu cậu không dạy được bà vợ yêu quý của cậu thì tôi làm sao được bây giờ? Cậu đừng quấy tôi chứ.
- Tôi chẳng thích đánh lộn chút nào.
- Hả, anh gọi gì tôi thế?
- Ô...Trời! Tôi nuôi nó lâu lắm rồi. Từ hồi nó còn bé xíu kia. Tôi chăn cừu cùng với nó đấy.
- Ồ! Thật vậy hả Crooks. Tôi ra làm ngay cho nó đây.
- Hừ, anh cứ ở đây ít lâu và mở mắt ra mà coi. Anh sẽ thấy ngay. Cô ả không giấu giếm gì đâu. Tôi chưa từng thấy thế bao giờ. Suốt ngày chỉ lo đưa tình với mọi người thôi. Tôi đánh cuộc là cô ả đưa tình cả thằng mã phu nữa. Bố tôi cũng không hiểu cô ả muốn gì.
Slim bước ra vội vàng và trở lại với một lon nước. Nó đặt lên miệng cho Curley uống. George nói:
Lennie ngắt lời:
- Để mai vậy. Đợi tới mai xem.
Candy nói:
- Ích gì đâu.
Whit nói:
George hỏi:
Slim hỏi lại:
- Tôi sẽ làm chúc thư để cho các người hưởng hết nếu tôi chết, bởi vì tôi không còn họ hàng gì cả, tứ cố vô thân.
Cửa mở, Slim bước vào, theo sau là Curley, Carlson và Whit. Slim, tay đen đầy dầu hắc, vẻ giận dữ. Curley bám vào cùi chỏ gã. Curley nói:
- Tôi đã hết sức nói là tôi không cố ý làm anh giận. Tôi tưởng là anh có thấy nhà tôi cũng nên.
Slim nói:
Từ ngoài sân tối om, gã Carlson to lớn đi vào. Hắn đi thẳng về phía cuối buồng và bật ngọn đèn có chụp ở đằng kia. Hắn nói:
George chạy dài đến:
Whit nói:
Hắn lại nhìn Whit:
- Không, không thấy bóng dáng đâu cả.
- Cả hai bọn này mới chỉ có đúng một chục bạc. Nó tiếp có vẻ suy tư:
- Cho tôi suy tính xem sao. Từ đó đến giờ, tụi này dự định chỉ có hai đứa với nhau thôi.
- Ừ mày gặp nó trong trại rồi nó bảo mày đừng nên vần lũ chó con đó mà.
Whit nói:
- Hả?
Candy không trả lời. Căn phòng lại im lìm. Sự im lặng từ ngoài bóng đêm lan vào và xâm chiếm nhà trại. George nói:
- Thế này rồi có nhiều trò lắm! Nhất định là có chuyện rắc rối vì cô ả cho mà xem. Đó là cái bẫy giương sẵn cho cha nào khoái vô khám. Thằng cha Curley vậy là có đủ lễ bộ. Một cái trại như thế này với hàng tá người, đâu phải là chỗ cho đàn bà, nhất là một cô ả như vậy.
- Mẹ! Thoa kem với lại mang găng!
- Có gì lạ đâu mà đọc?
- Mày cười gì, hả?
George nhìn lão nghi ngờ:
- Thôi đừng nói chuyện ân huệ gì cả! Này, anh nói về nó đúng quá. Có lẽ nó không ma lanh thật, nhưng tôi chưa thấy ai làm việc như nó. Suýt nữa thì nó giết chết thằng nhóc cùng làm với nó ở kíp lúa mạch. Chẳng ai địch nổi nó đâu Trời, tôi chưa thấy thằng cha nào khỏe như thế.
- Ví thử có hội hè này, hay có một gánh xiếc đến diễn ở tỉnh này, hay có một trận đấu cầu này, hay bất cứ chuyện gì như vậy...
Candy nói với chút ít hy vọng:
Slim vắn tắt:
- Anh Slim à, nếu thằng quỷ ấy nó làm tới, anh cứ tống cổ nó ra ngoài.
Slim gợi chuyện một cách kín đáo. George trả lời một cách hoài nghi:
Nó để tay quanh miệng thành cái loa và hét:
Candy ngắt lời:
Whit lật tờ báo, chỗ bức thư, nhưng không để ai cầm cả. Gã lấy ngón tay trỏ chỉ vào bức thư. Rồi gã cẩn thận để tờ báo lên trên mặt thùng. Gã nói:
Lennie gõ ngón tay lên bàn:
Nó dìu Curley đi ra. Tiếng bánh xe xa dần. Một lát sau, Slim trở vào phòng. Hắn nhìn Lennie vẫn đang sợ hãi, đứng dựa vào tường. Nó nói:
George hỏi:
- Tao đã bảo là mày không được đem con chó vào đây mà.
- Lennie! Buông tay nó ra. Slim, lại giúp tôi cứu thằng khốn kia còn lại một bàn tay vậy.
Slim nhắc lại:
- Nhất định rồi. Trong vườn trồng đủ loại rau và khi nào muốn nhậu úyt ký chỉ cần đem bán vài chục trứng hoặc vài thức gì đấy, hay bán ít sữa. Mình sẽ sống trong cái trại như vậy đó. Đó sẽ là gia cư của chúng mình. Hết phải tha phương cầu thực và khỏi ăn cơm "tạp pín lù". Nhất định thế nào ta cũng có một cái phòng riêng và khỏi phải ngủ chung trong nhà trại nữa. Lennie cầu khẩn:
Lão nói, giọng kiêu hãnh:
Slim từ nãy vẫn im lặng ngắm con chó già. Y nói:
- Trong này tối hơn cả âm ty. Trời, thằng đen nó ném móng ngựa cừ quá!
Lennie cười nhếch cái mép đau. Nó nói:
- Ở Weed, tôi biết một người có con chó giống giữ nhà mà lại chăn cừu được. Chính mấy con chó giống khác dạy nó.
- Hẳn là chưa rồi.. Nó chỉ làm con nhỏ sợ, thế thôi. Tôi mà bị vào tay nó, tôi cũng hết hồn. Nhưng mà nó không động gì tới con nhỏ hết. Nó chỉ muốn mân mê cái áo đỏ giống hệt như bây giờ nó muốn vuốt ve hoài lũ chó con kia kìa.
- Không sao đâu? Nào ta đi nhỉ!
Lennie đưa tay ra cầm lấy một quân bài và ngắm. Rồi nó trở đầu lá bài và lại ngắm nữa.
George ngước mắt lên:
George ngừng lại, nghiêng một nửa quân bài lên. Nó có vẻ sợ sệt và khẽ đưa mắt nhìn Slim.
- Đánh đi, tao biểu mày đánh đi.
- Anh George?
- Sao anh hỏi vậy?
Curley liền thụi vào mạng mỡ làm nó đứt hơi thở. Slim nhảy tới kêu:
- Đưa nó cho tôi đi, anh George, tôi sẽ mang trả mà. Tôi đâu có định hại nó, thật mà anh George. Tôi chỉ muốn nựng nó chút xíu thôi.
- Tôi ở với nó lâu quá rồi thành ra chẳng thấy mùi gì cả.
Slim nhìn thẳng, không chớp mắt. Nó từ từ lắc đầu.
George khôi hài:
Lennie quay cổ lại nhìn ra sau:
George trịnh trọng tuyên bố:
Gã nghĩ ngợi:
George hỏi có vẻ dửng dưng:
Candy nói:
- Nó đâu có khùng. Nó ngu thật nhưng đâu có khùng. Và tôi cũng đâu có khôn ngoan gì, khôn thì đã chả phải khuân lúa, ngày cơm hai bữa, tháng lương năm chục. Nếu tôi mà khôn ngoan hay chỉ cần khôn vặt thôi là tôi cũng đã có một miếng vườn riêng rồi có thể trồng trọt lấy chứ đâu phải nai sức ra làm cho người khác hưởng.
Lão nói khốn khổ:
Lão Candy không nhúc nhích. Lennie ngồi trên giường, cẩn thận theo dõi George.
- Được rồi... Đem nó đi.
- Hai đồng rưỡi. Nhậu một ly hai mươi lăm xu. Có cả ghế phô tơi đàng hoàng lắm. Nếu cha nào không thích ngủ với em út, có thể ngồi hàng giờ nhậu hai hay ba ly gì đó với mụ ta cũng mặc kệ. Mụ ta không kiếm chuyện và nếu mình không chơi thì thôi mụ cũng chẳng tống mình ra đâu.
- Hắn mất nửa ngày để tìm cô ả, phần cô ả lại mất nửa ngày còn lại để đi tìm hắn.
- Nhất định rồi. Trong nhà lò sưởi tốt chứ?
Carlson lôi trong túi ra một cái dây tròng. Hắn cúi xuống và luồn sợi dây qua cổ con chó. Tất cả mọi người, trừ lão Candy, đều nhìn hắn. Hắn nói dịu dàng:
- Anh George, anh bảo hắn cho tôi yên đi, anh George.
Curley ngồi dưới đất kinh ngạc nhìn bàn tay bị bóp nát. Slim và Carlson cúi xuống nó. Rồi Slim đứng dậy và nhìn Lennie khiếp sợ. Gã nói:
- Ờ đúng như trẻ con vậy. Mà nó cũng chẳng khôn ngoan gì hơn một đứa con nít, chỉ trừ nó khỏe như vâm thôi. Tôi đánh cuộc là đêm nay nó không ngủ trong này đâu Nó ngủ dưới kia kìa, trong chuồng ngựa, ngay sát ổ chó ấy. Nhưng thôi... mặc xác nó. Nó không thể làm gì bậy bạ ở dưới đó đâu.
- Tao mới nói với mày tối qua thôi.
- Bác bảo tôi hâm dầu để bôi chân lừa. Dầu nóng rồi.
- Lennie và tôi muốn để dành ít tiền. Có lẽ tôi sẽ tới ngôi chơi và nhậu một ly chứ không chịu mất hai đồng rưỡi đâu.
Slim đọc:
- Con bé nào?
- Đối với anh, có lẽ chẳng có nghĩa gì, nhưng đối với nó thì thật là quá xá! Không biết làm sao bắt nó vào ngủ ở đây được hở trời? Rồi nó sẽ ngủ với lũ chó trong chuồng ngựa cho mà xem. Khó mà cản nó rúc vào cũi ngủ với lũ chó con lắm.
Candy nằm yên và không trả lời. Carlson kéo cái dây tròng:
- Này Lennie, mày khoái con chó con không?
Nó lại ngồi xuống. Tất cả đều ngồi im, ngây ngất vì sự việc dàn xếp tốt đẹp, thả hồn về tương lai, lúc mà điều mong ước kia trở thành sự thật.
- Slim ngôi yên lặng một lát rồi hỏi:
- Đi, anh George, kể lại đi.
George nói:
Phía ngoài có tiếng người nói gần lại, George vội bảo:
- Bác Slim à!
Tất cả cùng im lặng, họ nhìn nhau, sửng sốt. Cái điều mà họ chưa bao giờ thành thật tin tưởng ấy, lại đang đến rất gần.
Con đĩ mẹ mày, lại đây coi. Đứng dậy coi. Đù mẹ một thằng chó như mày mà giỡn tao được sao. Tao cho mày coi là ai sợ ai.
George thu các quân bài rải rác lại và bắt đầu bày một ván mới. Phía ngoài, tiếng móng sắt chạm mặt đất kêu ầm ầm. Ở cửa sổ trời bảng lảng hoàng hôn hãy còn để lại những khuôn vuông sáng. George nói:
- Một con lừa kéo xe của tôi bị trầy móng. Phải bôi dầu cho nó mới được.
- Anh không nói với ai thật chứ? Nhất định không chứ?
- Thà là đến ngay một nhà chứa nhậu cho say lại vừa xả cho bớt nóng máy mà không rắc rối gì! Hơn nữa, lại còn biết chắc là tốn bao nhiêu! Còn đối với những thứ cạm bẫy này thì cứ sẵn sàng mà vào ngồi khám.
- Bao lâu rồi?
- Mày thấy cô ả không?
- Ồ tôi có làm gì chúng đâu. Tôi chỉ ôm con chó của tôi lên lòng và vuốt ve nó thế thôi.
Whit trịnh trọng gập tờ báo lại.
George nói:
Crooks nói:
- Mày thấy Slim trong trại ngựa không?
- Nghĩa là nó chưa động tới con nhỏ kia chứ?
Lennie trố mắt nhìn George và lão già Candy cũng vậy.
Lennie thết kêu:
- Ừ, cụ thích thì tôi xin biếu cụ một con chó con đấy.
- Nghĩ gì đâu. Bác Slim bảo hãy khoan vuốt ve lũ chó con chừng vài bữa. Bác Slim bảo thế không tốt. Và lập tức tôi lên ngay. Tôi đàng hoàng lắm mà, anh George.
- Rồi sao có gì lạ đâu?
Candy nhìn mọi người một cách thiểu não. Lão nói nhỏ nhẹ:
- Hẳn tôi. Đúng vậy, cụ mất một trăm năm cũng chưa chắc tìm ra đâu.
- Chưa, nó có chuyện gì ấy nhỉ?
- Không hiểu thằng Bill đã đọc thấy chưa? Nó cùng làm với tôi ở ruộng đậu. Hai đứa tôi đều lái máy bừa. Bill nó tốt lắm.
Tiếng sắt va chạm vào tấm kim khí nổi lên với vài tiếng cổ võ Slim nhích lùi lại một chút để ánh đèn khỏi chiếu vào mặt.
- Tôi đau bụng quá. Cứ ăn củ cải là bị. Trước khi ăn, tôi đã tính thế nào cũng bị rồi.
Slim đọc chậm rãi:
- Lennie, đánh đi, đừng để nó làm tàng.
Lennie nói dịu dàng:
Candy nói:
Nó gọi lạnh lùng:
- Tôi quen với nó quá rồi. Tôi nuôi nó từ khi bé tí kia.
- Con chó khoang nâu và trắng đúng như là tôi vẫn ước.
- Con chó nào hả anh George? Có con chó nào đâu?
Nó nguôi dân, lầu nhầu trong miệng, dọa dẫm lũ mèo tưởng tượng đã dám quấy rầy lũ thỏ tưởng tượng.
Curley nói:
Lão già Candy từ từ xoay mình lại. Mắt lão mở thao láo.
George lập tức lấy thế phòng vệ.
Lão già vặn người, có vẻ khó chịu.
- Đúng mà. Một bữa, cả Bill với tôi hai đứa ở đây này. Nó mới mua một số vừa phát hành. Nó xem và nói: "Tôi có viết một bức thư, không biết họ có đăng ở số này không"? Nhưng số ấy không có. Bill bảo: "Có lẽ họ giữ lại đăng sau", và đúng là bây giờ họ đăng vậy. Xem đấy.
George bàn suông:
- Làm gì có. Nếu có thì tôi đã nhấm nháp chơi, chẳng chờ đau bụng gì cả.
- Nhá. Có cả thảy năm mẫu. Có một cái máy xay lúa bằng cánh quạt này, một căn nhà nhỏ và một chuồng gà này. Có nhà bếp, vườn trồng đào, táo, mận, giẻ và mấy cây dâu nữa. Có cả một góc trồng cỏ linh lăng và tha hồ nước để tưới. Có một máng heo...
Lennie thở mạnh:
- Mình cũng có thể nuôi vài con heo. Tao sẽ xây một cái lò để muối thịt như ông nội tao ngày xưa và khi nào mình làm heo, mình có thể muối mỡ heo và "dăm bông", làm lạp xưởng và hàng tá thứ khác. Khi nào cá hồi lội ngược dòng lên, tha hồ mà bắt đem muối và ướp. Sáng mình ăn lót dạ bằng cá hồi. Chà không có gì ngon bằng cá hồi ướp. Mùa trái cây, mình sẽ làm đồ hộp... Làm cà chua hộp dễ lắm! Mỗi chủ nhật, làm một con gà hay một con thỏ! Mình cũng sẽ mua một con bò hay một con dê cái lấy sữa làm kem ăn thật đặc phải lấy dao cát ra rồi lấy muỗng xúc.
Nhưng Lennie kinh hoàng chỉ biết nhìn trân trân anh chàng mà nó kẹp trong tay gục xuống. Máu chảy trên mặt Lennie. một mắt của nó bị sước và nhắm chặt. George phải tát nó mấy hồi liền nhưng Lennie vẫn giữ tay nắm chặt. Lúc đó. người Curley trắng nhợt và co rúm lại và nó không còn sức để gĩay giụa. Nó chỉ đành kêu la, nắm tay vẫn nằm gọn lỏn trong tay khổng lồ của Lennie.
- Anh nói sao?
- Đánh đi, Lennie!
- Ý tôi cũng muốn đi coi qua một chút xem.
- Anh thấy con bé rồi chứ?
- Trời ơi! Sao lâu dữ vậy. Mà sao anh không chia bài đi? Bảo đánh bài mà sao kỳ vậy?
- Ừ, được rồi, tôi hiểu mà.
- Hừ, các anh tới đây nhằm ngày thứ sáu. Còn phải làm việc hai ngày nữa mới tới chủ nhật mà. George nói:
- Tôi tin cho bác hay vậy thôi. Gã lôi chúng ra khỏi cũi mân mê hoài. Sợ hại cho chúng.
Lennie biến ra khỏi phòng.
- Như cách tôi giết nó, nó sẽ không thấy đau đớn gì đâu.
George hãnh diện:
Slim nói:
- Không, tôi làm lấy được rồi.
Cánh cửa mở ra, Lennie và Carlson bước vào. Lennie đi thẳng tới giường ngồi, cố không để cho ai chú ý tới.
- Phải cho thỏ ăn nữa chớ? Quên cho thỏ ăn sao được. Anh George, chừng nào thì được vậy hả?
Lennie hước vào tới cửa. Trên vai nó khoác một cái áo vét xanh như một chiếc áo choàng, đi ngả người về trước.
- Từ khi có ả về đây đã xảy ra mọi lộn xộn nào chưa?
Slim ngước mắt hỏi:
Slim bước ra với người mã phu.
- Sao? Có gì ở dưới đó? Như thường lệ thôi. Chúng mình kéo đến mụ Suzy. Nhà mụ ác lắm. Mụ ta thật tức cười... luôn luôn có sẵn một kho chuyện tiếu lâm. Như thứ bảy trước, khi cả bọn vừa tới hiên, mụ Suzy ra mở cửa và hô: "Ê, xin mời quý vị phu nhân mặc áo choàng vào, có ông Cảnh - sát - trưởng". Mụ lại không tục tằn. Nhà mụ ta có năm em.
- Coi gì?
Lennie nói:
Curley làm dấu tỏ ý được, Slim tiếp:
Hắn nhét khẩu súng phía sau.
- Khỏi nói! Với nó thì đừng có hòng mà thắng.
George ngừng lại. Nó đang muốn thổ lộ tâm can. Slim không khích nó mà cũng chẳng làm nó nản. Gã ngồi đấy, yên lòng và tư lự. Một lát sau. George tiếp: Tôi với nó cặp bồ với nhau chẳng có gì là kỳ hết. Cả hai tụi tôi đều là người Auburn, tôi với bà dì Clara nó lại là chỗ quen biết. Bà ta xin nó từ khi còn bé và nuôi cho tới lớn. Khi bà ấy mất, Lennie đi làm chung với tôi. Rồi chẳng mấy chốc, tụi tôi thành ra hợp tính nết nhau.
George bước nhanh tới, nắm lấy vai và đẩy Lennie lăn ngửa ra. Nó thò tay lôi con chó giấu ở bụng Lennie ra.
- Có vẻ nó tin chắc thế. Thật ra Slim đâu có gì với vợ hắn. Ít ra tôi cũng thấy vậy. Nhưng nếu có chuyện đó thật, tôi khoái xem màn này lắm. Đi đi, anh em.
- Chúng cứ động tới lũ thỏ mà coi, tôi nói có Trời là tôi sẽ bóp chết ngay. Tôi à, tôi lấy gậy tôi dần nó tan xác.
- Cụ candy à, con chó già này nó rên rỉ suốt ngày đêm. Nếu cụ lôi ra vẩy một viên đạn vào ngay giữa gáy nó - y cúi xuống và chỉ vào gáy con chó - đúng ở chỗ này này, nó đâu có đau đớn gì.
Tức thì cơn giận của Curley nổ bung:
Hắn cố tránh không nhìn mặt Lennie.
- Curley chưa tới đây sao?
Slim nói:
- Đây này, đọc đi.
- Thấy nó bây giờ thì các anh không tin, nhưng thực là tôi chưa thấy con chó bẹc giê nào hay hơn nó.
Carlson không để cho câu chuyện làm lãng trí. Nó vẫn ngắm con nửa phần dưới của nàng kia đang tan hoang chó già. Candy nhìn Carlson bối rối. Cuối cùng Carlson nói:
Whit nói:
- Cụ giữ nó sống là cụ hại nó. Cụ nghe đây, con chó cái của Slim vừa mới đẻ xong. Tôi cam đoàn Slim thế nào cũng biếu cụ một con để nuôi, phải không Slim?
- Hẳn là nó lành rồi. Nhưng mà nó cứ gặp chuyện xảy ra ở Weed...
Slim nói:
- Được rồi. Thế thì chúng hụt xem đánh lộn rồi. Lennie này, tụi họ đánh nhau, mày đừng dính vào.
Hắn dắt con chó vào khoảng tối. George bước theo để đóng cửa và nhẹ nhàng cài then. Candy vẫn nằm cứng người trên giường và nhìn lên trần nhà.
- Ờ, có thấy - Vậy cô ả chưa tới lân la ở đây sao?
- Tôi hiểu anh định nói gì rồi. Chưa, chưa xảy ra chuyện gì cả. Y như là thằng Curley nó chứa bom trong nhà nhưng cho đến bây giờ chưa nổ. Mỗi khi có gã nào ở đây là cô ả mon men lại ngay. Cô ả làm bộ kiếm Curley hay quên cái gì đấy và đến tìm. Y như là cô ả không thể thiếu hơi đàn ông. Curley thì nhắng cả lên như đỉa phải vôi nhưng tới giờ thì vẫn chưa xảy ra chuyện gì cả.
Lennie ngồi phắt dậy:
George nói:
Curley hạ thấp vai xuống và ưỡn ngực.
Lennie lấy hai bàn tay thô kệch che mặt. Nó rên la khủng khiếp. Nó thét:
- Cụ mà chịu, thì tôi làm cho nó hết khổ ngay tức thì. Nó chết là hết chuyện. Nó thân tàn ma dại quá rồi. Nó không ăn được, lại còn mù lòa, mà bước đi mỗi bước lại nhức nhối đau đớn.
- Buông nó ra, Lennie, buông ra.
- Anh đừng nói với ai cả nhé?
- Anh George, anh kể cho nghe về cái trại ấy đi.
- Anh nói vợ Curley ấy à?
- Trời, con chó hôi quá. Tống nó ra ngoài đi, cụ Candy à? Không thấy cái gì hôi hơn là mùi con chó già. Đuổi nó ra thôi.
- Thôi đi cha, tôi không thể chịu nổi nó ở đây đâu. Nó đi rồi cũng hãy còn mùi cho mà xem!
Gã trẻ tuổi lật trên trang ở phần cuối tạp chí rồi đặt lên bàn và lấy ngón tay chỉ:
Nó lui tít chân tường và Curley tiến theo đánh túi bụi vào mặt. Lennie để thõng nguyên hai tay ở hai bên hông, nó sợ quá đến không biết chống cự nữa.
- Phần tôi lấy cỏ cho thỏ. Trời đất! Khỏi nói rồi.
- Anh mà làm mướn lâu năm trong các nông trại lớn thì biết liền. Thằng cha nào muốn tới xem cho biết nước biết cái ở một trại nào thường tới chiều thứ bảy, ba bữa ngày chủ nhật và sáng thứ hai ăn lót lòng xong, nó có thể cuốn gói đi mà đếch phải làm gì cả. Còn các anh, các anh lại tới nhận việc trưa thứ sáu. Như vậy các anh phải làm việc một ngày rưỡi, dù anh muốn tính sao mặc lòng. George nhìn thẳng vào mặt hắn:
- Này nhé, mày ra đồng cỏ linh lăng với cái bao. Mày hái đầy bao rồi đem về cho thỏ trong chuồng.
- Tôi cuộc là mình mua được.
Candy nói:
Slim tán đồng:
- Tôi chỉ còn một tay thành chẳng làm được chuyện gì hay ho cả. Tôi mất một bàn tay ở ngay trại này. Bởi vậy, người ta giữ tôi, cho làm các việc vặt. Và người ta cho tôi hai trăm năm mươi đông vì cụt một tay. Tôi còn để dành thêm được năm chục ở nhà băng. Vậy là được ba trăm, và cuối tháng này tôi còn lãnh thêm được năm chục nữa. Tôi muốn nói với hai bác...
Cửa khẽ mở và người mã phu thò đầu vào. Một cái đầu bẹt của người mọi, còn in dấu vết sự đau khổ và đôi mắt nhẫn nhục.
- Đâu phải lỗi mày. Mày cóc phải sợ. Tao biểu gì mày làm đúng vậy là được. Bây giờ tốt hơn là mày đi rửa mặt một chút cho sạch đi. Cái mặt mày tởm quá.
- Hiện giờ chưa có, những tao có thể làm vài cái chuồng thỏ dễ ợt và phần việc mày là lấy cỏ linh lăng cho thỏ ăn.
- Chuyện ở Weed làm sao?
Lão không dám nhìn con chó nữa. Lão nằm dài ra giường, khoanh tay dưới đầu và ngắm trần nhà.
- Gì?
- Mày không thấy Slim nói chuyện với cô ả sao?
- Hẳn rồi. Cứ tới mà xem, tôi cam đoan là nhộn lắm...mụ ta kể chuyện tiếu lâm suốt buổi. Có bữa, mụ nói: "Tôi biết có chỗ chỉ trải một tấm thảm trong nhà và kiếm một cái đèn hàng mã ba xu, đặt trên máy hát là đủ để rêu rao là mình mở phòng trà". Mụ muốn ám chỉ nhà mẹ Clara đấy.
- Nó rụng răng hết rồi. Nó lại liệt nữa. Nó chả ích lợi gì cho bác đâu. Nó cũng chẳng làm được gì cho chính nó nữa. Tại sao bác không giết quách nó đi cho rồi hả?
Curley dò xét căn phòng với vẻ dọa dẫm.
- Nhất định vậy ư? Thu xếp căn nhà cũ lại cho kha khá một chút rồi ta dọn lại ở.
Giọng George thân mật:
- Anh bảo là nó viết thật sao?
- Slim nó rúc đâu rồi?
- Gì mày?
- Tôi vẫn được nuôi thỏ chớ, anh George?
- Có chứ, mày có làm gì lỗi đâu.
- Tôi không có ác ý mà, anh George.
- Đi đi, bước ngay, rửa cái mặt đi.
Chú thích
1 | Một trò chơi rất được hâm mộ ở đền quê nước Mỹ. |
2 | Nhà tù gắn San Francisco. |
