Ã HAI TUẦN, TÔI MONG NGỦ say như chết để gặp Lá mà không được ngủ say như chết. Chỉ ngủ chập chờn. Ngủ trằn trọc. Ngủ gà vịt. Tôi them giấc ngủ sơn thử. Ngủ trọn mùa đông. Mùa đông của sơn thử tuyết băng, rất đáng ngủ vùi. Mùa đông của đời người buồn bã cũng nên ngủ quên. Tôi phải thức trắng một đêm hy vọng ngủ say như chết dưới gốc cây cam quen thuộc. Chỉ cần một giấc ngủ trưa ngắn ngủi say như chết rồi chẳng bao giờ có một giấc ngủ trưa ngắn ngủi say như chết, ở bất cứ không gian nào, đã là đủ. Với tôi, và tôi đã ngủ say như chêt. Khi tôi mở mắt, thoáng nghe giọng hót của con chim lạ. Tôi uống từng giọt nhạc chim. Tôi quên mất mình đang thức hay mình đang ngủ. - Ông vẫn ngủ say như chết! Tôi bang hoàng. Nửa sợ hãi, nửa sung sướng. - Em tới lâu lắm rồi. Tôi nằm im. Mắt mở lớn nhìn chiếc lá chao đi chao lại rất mơ hồ. Trời mới xế trưa sao nắng đã tắt? Như thể sương mờ giăng kín vườn cam. Như thể Lá đương bơi qua lớp sương đến gần tôi. Tôi không dám động đậy. Chỉ lo sương tan và Lá biến mất. - Ông giận em à? Ông nói một lời với em chứ? Tôi đưa tay đặt giữa ngực để trấn an trái tim. Rồi hỏi ngớ ngẩn: - Ai đó? Nàng đáp: - Lá đây. Và trách móc: - Ông vô tình quá. Ông chóng quên quá. Lá thở dài. Hơi thở của nàng thay giọng hót của con chim lạ luồn vào hồn tôi. Con chim lạ hẳn đã vỗ cánh bay xa. Hay nó chỉ là Lá hót ru tôi ngủ vùi? Tôi vẫn nằm bất động, mắt nhìn từ chiếc lá cam non đến chiếc lá cam già. Mỗi chiếc lá đều run run cảm xúc. Mỗi chiếc là đều biến thành Lá quanh quẩn đâu đây. - Ông có giận em không? - Không. - Sao ông im lặng? - Cô muốn tôi nói gì? - Nói những gì ông muốn nói. Một câu hỏi vu vơ, chẳng hạn. - Cô ở đâu? - Gần ông lắm, chưa thành cố nhân đâu, ông ạ! Em giận ông rồi đó. Em về nhé! - Cô Lá. - Dạ. - Tôi ngồi dậy, ngắm cô, cô có biến dạng không? Nàng cười ròn rã. Rồi im bặt. Lớp sương mờ đã tan. Nắng lại ngập vườn cam. Tôi ngỡ thế. Trái tim tôi đập mạnh, đập nhanh. Mồ hôi trán toát ra. Tôi vụt dậy, toan chạy. - Ông nhất định vô tình với em à? Ông xoay lưng ngắm em đi. Quên tưởng tượng khoảnh khắc, thi sĩ! Nàng vinh tôn tôi là thi sĩ. Tôi đang do dự, nàng đã nói: - Em đâu phải là mộng, em là thực mà. Ông thích mộng hay thực? Tôi chưa kịp trả lời, nàng nói tiếp: - Thôi, ông hãy đứng yên, nhắm mắt thật chặt, chừng em bảo mơ mắt mới được mở, nghe chưa. Tôi nghe bước chân nàng lướt trên cỏ. Tôi muốn bỏ chạy. Nhưng chân tôi bị chôn chặt, chân tôi lún sâu dưới đất. Y hệt chiêm bao. Nàng sắp tới gần tôi. Hồn tôi bị mê hoặc. Tim tôi đã cháy thành than. Tôi quên người thầy học cũ, quên hoài bão lấp biển vá trời, quên hết và sửa soạn tuyệt vọng, sửa soạn giã từ thế giới thật. Tôi bị gái Liêu Trai dẫn về sống với xã hội hồ ly. Tự nhiên, tôi lưu luyến xã hội loài người, xã hội quanh năm là mùa đông u ám, giá lạnh. Chắc là tôi sẽ làm cách mạng giải phóng hồ ly! Tai tôi điếc, không nghe gì nữa. Tôi tuân lệnh hồ ly, nhắm chặt mắt. Hồ ly thân mến, anh rất sợ tra tấn, hạch hỏi. Em làm gì thì làm, chỉ xin cho anh chết êm ái. Hồ ly òa một tiếng dọa nạt. Lạ lùng ghê, tôi đã không lăn kềnh chết giấc! Mà lại mở mắt trước khi có lệnh. Hồ ly Lá cười tươi, khen tôi: - Ông là chúa giả vờ. Ông khôn nhất thiên hạ. Em mắc lừa ông. Em biết quá mà... Ông lấy thực làm mộng. Biết mà em cứ bị ông lừa. Em đây này, em tinh nghịch quá phải không? Tôi quay nhìn Lá. CÔ nhỏ khoảng mười bảy. Mắt sáng như sao đêm và nụ cười hứa hẹn nhiều trái tim tan vỡ. Cô đúng là con chim tới từ núi lạ. Cô là con sóc ưa leo trèo. Cô là con khỉ ưa bỡn cợt. Sau hết, cô là con suối lãng mạn. Cô líu lo: - Em đã đọc Liễu Trai chí dị nên em bắt chước trò chơi huyền ảo. Ông tưởng em là gái hồ ly chứ gì? Khi biết em là em, ông giả vờ hoảng sợ chứ gì? Ông không thèm đòi đến gần em, dụ em đến gần ông chứ gì? Ông thú nhận đi, ít ra, em cũng đã làm ông băn khoăn, suy nghĩ về em. Tôi không thất vọng về Lá. Cô nhỏ này chưa đẹp nhưng sẽ đẹp. Sắp đẹp rồi. Mùa cam sau là đẹp tuyệt. Chừng da cam vàng ửng là lúc đôi má cô nhỏ dậy mầu hương. Bây giờ, Lá hồn nhiên, ngây thơ, ưa nghịch ngợm. - Ông đang phê bình em, hả? - Sao cô em biết? - Em đoán, Ai bảo ông nhìn em không chớp mắt. - Tôi chưa kịp hoàn hồn. - Ông xạo. - Tôi nói thật đấy, cô em ạ! - Ông tưởng em con nít à? Em sẽ ghét ông, sẽ cầu nguyện để hồ ly nó bắt ông làm chồng nó. - Tôi khoái gặp hồ ly. - Ông vẫn cứ xạo. Em ghét ai xạo. Ông ưa xạo, phải không? - Thỉnh thoảng tôi mới xạo. Hôm nào hứng thú tôi mới xạo. - Hôm nay ông có hứng thú không? - Đầy hứng thú. - Xạo. Cô nhỏ cũng chỉ là một thứ hồ ly, đáng sợ hơn hồ ly. Vì cô thông minh, tinh quái và... độc đoán. Tôi ngạc nhiên thích thú. Và tôi mỉm cười. Cô nhỏ phụng phịu: - Nãy giờ ông là tượng đá. Ông chẳng chịu cười gì sốt cả. Tôi cười thành tiếng. - Bây giờ tôi là tượng gỗ, tượng đất hay tượng đồng? Cô nhỏ cúi xuống bứt cọng cỏ ngậm giữa hai hàm răng. Nhờ vậy, tôi được chiêm ngưỡng chiếc răng khểnh của cô. Trông cô, lúc này, giống con trai. Cô hết giống con khỉ rồi. Đôi mắt cô nhỏ tròn, to, hun hút giếng sâu chứa dấu kho tàng. Cô nhỏ nhả cọng cỏ, bĩu môi: - Bây giờ ông là tượng bột! - Nếu tôi cười như điên, tôi sẽ là tượng gì? - Ông sẽ là tượng bột sơn đường. Ông sẽ quyến rũ đủ các thứ kiến. Có con kiến ranh rãnh sẽ bò vào mũi ông làm ông hắt xì hơi rồi bò vào tai ông làm ông điên lên. Ông biết tên con kiến đó chứ? - Biết. - Ông xạo. - Vậy tôi không biết. - Lại xạo! Tôi nắm tay, trừng mắt: - Này, cô em, coi chừng tôi! Cô nhỏ Lá _ tên bịa là cái chắc_ lùi hai bước: - Ông tiến lên, em quật ông ngã nhào à! Em có võ Thiếu Lâm. Tôi xòe hai nắm tay: - Xạo. Cô nhỏ hất đầu: - Ông không tin em ư? Tôi búng ngón tay tách tách: - Ai thèm tin cô. Cô công chúa xạo Cô nhỏ vênh mặt: - Còn ông, ông hoàng tử xạo. Hòa nhé! - Hòa à? Sao dễ thế? - Ông định bắt nạt em? Ông thiếu độ lượng, ông tàn ác. Em khóc cho ông hài lòng. Em khóc thật lớn, thật não nùng. Em khóc là ông sợ em luôn. Em khóc, sẽ có người chạy vào đây cứu em. Em vu vạ ông tội bắt cóc em nhốt dưới hang. - Dám khóc không? - Dám chứ bộ. - Xạo. - Ông đếm đi. Một hai tới ba là em khóc. - Một. - Chưa thèm khóc vội. - Hai. - Sắp khóc. Em đang chuẩn bị nước mắt. Sẵn sàng, hoàng tử xạo đếm ba lẹ giùm. - Chưa thèm đếm. - Bao giờ ông mới đếm? - Mùa cam sang năm. - Lâu thấy mồ. - Nhảm nào, khi ấy cam chín ngọt. - Cam chín rồi mà ông giả vờ bảo cam còn xanh đó, ông ạ! Mùa cam sang năm, ông ra đây một mình, lấy ai bắt tội người ta khóc? - Thua cô em, tôi thua cô em, hoàn toàn thua. - Ai bảo ông không chịu hòa? - Ừ, thì hòa. - Ai dại cho hòa? Ông đã chịu thua em, ông phải tuân lệnh em, kẻo em khóc. - Tuân lệnh nữ chúa xạo kiêm ăn vòi. - Ông đoán được lệnh em sắp ban chưa? - Chưa. - Lệnh là hàng chục câu hỏi. Cấm ông hỏi lại. Em hết câu hỏi và ông trả lời đầy đủ mới được hỏi. - Hỏi nhanh một tí. - Rất chậm. Em vừa hỏi vừa nghĩ câu hỏi kế tiếp. - Ồ, tôi hiếm thì giờ quá, cô em ơi! - Ông bủn xỉn thì giờ thế? - Tôi phải làm việc. - Việc chi? - Cuốc đất. Cô nhỏ lè lưỡi. Rồi cô phá ra cười. Cô lại giống con khỉ. Cô cười chán chê, lắc đầu, nhún vai: - Ông cuốc đất ư? Tôi hơi chột dạ. Không khéo cô nhỏ này là điệp viên, là Ma-ta-Ha-ri, là Phương Lan. Vội nói: - Bộ cô tưởng cuốc đất khó à? Cô nhỏ đáp: - Cuốc đất dễ ợt. Tôi đưa đẩy: - Cuốc đất chỉ dễ với một di dân như tôi thôi. Cô em ạ, đời sống của chúng tôi vất vả vô cùng. Sáng đi rừng, chiều cuốc đất. Cô nhỏ hóm hỉnh: - Trưa thì nằm dưới gốc cam học thuộc lòng thơ Nguyễn Bính. Sơn nhân gì lãng mạn vậy? Nói năng có điển tích. Xời ơi, ông ngỡ một mình ông thuộc thơ Hàn Mạc Tử? Em đọc cho ông nghe… Và nàng đọc tám câu thơ: Mỗi độ trong vườn cam trở chín Mỗi lần em nhớ người trai tơ Trưa hè năm ấy mùa cam ngọt Nhưng thấy cam xanh lại chối từ Cam chín lòng em cũng héo hon Đến nay em đã có chồng con Tình cờ hôm đó chàng qua lại Cam trái mùa rồi hết chất ngon Cô nhỏ dám quả quyết những vần thơ cô vừa đọc là thơ của Hàn Mạc Tử. Cô này vừa thông minh vừa nguy hiểm! Tôi bảo đợi “mùa cam sang nắm”, cô hiểu ý tôi muốn nói gì và khen tôi “nói năng có điển tích”. Tôi định cãi nhau với cô về thơ mà cô gán cho Hàn Mạc Tử. Nhưng tôi e dè. Tôi để lộ sự hèn mọn của tôi. Lạy trời, cô nhỏ không nhìn rõ. Cô hỏi tôi: - Ông còn thích bủn xỉn thì giờ không? Tôi bối rối: - Ai lại thích bủn xỉn thì giờ. Có điều, ai cũng sợ thì giờ trôi mau. - Ông sợ không có thì giờ cuốc đấy hay sợ không có thì giờ nói chuyện với em? Cô nhỏ nhìn tôi chằm chằm. Mắt cô là nam châm cực mạnh. Hồn tôi là bụi kim khí. Tôi lắc đầu, tỏ vẻ thua cuộc: - Cô em lạ lùng hết sức. - Ông còn lạ lùng gấp mấy em. - Nào, cô hỏi đi, tôi sẽ trả lời rất chậm, vừa trả lời vừa nghĩ câu trả lời kế tiếp. - Ông giục dã em? - Mau với chứ, thời gian không đứng đợi. - Xí, ông làm như em là con chim hồng, trái tim nhỏ của ông ấy. - Đừng hòng, cô chỉ là con sóc ham ăn hạt dẻ và khoái leo trèo, nhẩy nhót. Tự nhiên, cô nhỏ xịu mặt. Cô buồn chi lạ. Cô đang mùa xuân bướm bay, chim lượn bỗng mùa đông mưa dầm, gió bấc. Cô đang mùa hạ nắng vàng rực rỡ bỗng mua thu trời thấp mây chì. Cô hết giống con sóc, con nai, con khỉ. Cô, bây giờ, là con suối, con suối dạt dào cảm xúc. Cô đứng lặng nhìn tôi. Đôi mắt cô bi thương như mắt con nai nhỏ lạc mẹ. Cô khoanh tay trước ngực rồi buông thõng, cúi đầu: - Vâng, em chỉ là con sóc ham ăn hạt dẻ. Tôi ân hận đã làm cô hiểu lầm. Bèn kiếm lời an ủi cô: - Tôi vẫn ví tôi là hạt dẻ. Cô nhỏ cười ngượng: - Ông xạo. Tôi nói: - Mổ tôi ra xem tim, cô sẽ rõ tim tôi thiếu ngăn chứa chất xạo. Và tôi thủ vai con sóc thay cô nhỏ: - Cô hỏi đi chứ, cô em! Cô nhỏ chưa sang xuân, cô còn đông lạnh lẽo: - Em hết ham hỏi rồi. - Tại cô giận hờn? - Không đâu. - Tôi tin cô. - Ông tin thật hay tin xạo? - Thật. - Ông không rủa em xạo nữa à? - Không. Cô nhỏ đã xuân hồng khuôn mặt. Đôi mắt cô bướm bay, chịm lượn. Cô ngập ngừng: - Ông ạ… Tôi yêu cái nỗi ngập ngừng của cô khôn tả. Lúc này, cô là con thỏ, con thỏ hiền ngoan và nhút nhát đến dễ thương. - … Em hỏi ông một câu thôi. Tôi đùa: - Có thêm những câu hỏi phụ không? Cô nhỏ lắc đầu: - Không. Em thề danh dự. Tôi ra vẻ quan trọng: - Đồng ý. Xin cô thẩm vấn Cô nhỏ hắng giọng: - Tên ông là gì? Tôi khoanh tay: - Hoài. - Đầy đủ họ và tên, cả chữ lót. - Nguyễn Du Hoài. Cô nhỏ phẩm bình: - Ông đi hoài hủy, hả? Không chịu dừng chân ở đâu hay sao? Tôi cười: - Miễn trả lời câu hỏi phụ. Cô nhỏ vuốt tóc mai: Ồ, tiếc ghê. Thôi về thật tình. Cô không giả bộ. Chờ cô bước một quãng, tôi gọi giật: - Cô Lá! Cô nhỏ tỉnh bơ. Cô bước nhanh hơn. Tôi suy nghĩ giây lát. CƯời khoan khái. - Cô Diệp! Cô nhỏ dừng chân. Cô quay lại, tròn xoe mắt ngó tôi: - Biết mà, ông hoàng tử xạo. Hết chối cãi chân thành chưa? Ông giả vờ khéo ghê. Thuộc lòng tên người ta nhưng không them gọi tên người ta. Ông giỏi c chữ Nho quá. Lá là Diệp. Ngô đồng nhất diệp lạc. Hừ, tôi là di dân, tôi cuốc đất! Tôi luống cuống: - Em tên Diệp? Cô nhỏ bĩu môi: - Này, đừng vờ ngạc nhiên, ông Hoài ơi! “Nhất diệp du hoài” dịch là ẩu “chiếc lá đi hoài” được chứ? Tôi ngẩn ngơ: - Được. Cô nhỏ khen: - Giỏi. Cho ông năm điểm đủ lên lớp. Bỗng cô vén tay áo xem đồng hồ: - Ông phải về cuốc đất. Em cũng phải về kẻo mặt trời lặn cọp nó vồ em. À, em chưa chép xong Hương cố nhân, cho em mượn thêm tí hôm nữa. Chép xong em sẽ gửi trả ông như em đã hứa. Em về nhé, ông nhắm mắt lại đi. Hay ông nằm dưới gốc cam, đợi em khuất dạng, mở mắt, toát mồ hôi tưởng mình vừa gặp hồ ly Lá, ông nhé! Ở đây có giòng suối tên rất thơ. Chiều mai em tới đó, ông tới không? Ông dám nghỉ cuốc đất tới đó không? Cô nhỏ nói. Tôi nghe. Rồi tôi chẳng nghe được cô nói những gì trừ giòng suối thơ chiều mai cô sẽ tới đó. Tôi đần độn, ngu ngơ một cách tội nghiệp. Tôi muốn níu cô nhỏ lại, hỏi cô vài câu. Tôi muốn bảo với cô nhỏ rằng, khi gặp cô, tôi không ham cuốc đất nữa. Tôi cũng muốn nhắc nhở cô nhỏ quên Hương cố nhân đi. Cô hãy giữ để tưởng nhớ. Khỏi trả. Chưa ai trả lại ai một mùi hương. Nhưng tôi đã câm nín. Tôi đã nhìn cô vẫy tay và trông theo tà áo cô khuất dần trong vườn cam bao la. Cô nhỏ, hình như cô là mộng, hình như cô là thực. Mộng hay thực, cô vẫn là con kiến. Con kiến ranh mãnh đã bò vào mũi tôi, vào tai tôi. Sau hết, con kiến bò vào tim tôi. Con kiến đào tim tôi thành sông, thành lạch. Con kiến khơi một cái hồ lớn. Con kiến bơi thuyền trên sông, trên lạch về hồ tim. Thế là tim tôi chằng chịt sông hồ kỷ niệm. Của riêng con kiến. Tôi lầm lũi bước về. Nghe dậy mùi hoa cam tuyệt diệu.