ai máy biến thế 500 kí-lô-vôn ở trạm Phú Tân có ký hiệu không giống các trạm khác. Nó có hai tên là 500 AT1 và 500 AT2. Ở Trạm Phú Tân 1T, 2T là tên cũ của hai máy biến thế 220 kí lô vôn. Chữ T xuất phát từ chữ tiếng Anh: Transformer, nghĩa là máy biến thế, 1T nghĩa là máy biến thế thứ nhất; 2T nghĩa là máy biến thế thứ 2. (vì hai máy 500 kí-lô-vôn phần kỹ thuật tương đối khó và vì lý do bí an ninh Quốc phòng. Nên phần lớn tác phẩm chỉ chọn lọc những sự cố ở cấp điện áp 220 kí-lô-vôn trở xuống - Tác giả).Từ khi chức trưởng trạm Phú Tân được giao phó cho Phan Tài. Phan Quang Thông không phục lắm (thực sự thì anh ta giỏi hơn Phan Tài nhiều), có nhiều nỗ lực cập nhật trong kiến thức. Có nhiều lĩnh vực, anh ta nắm rất rõ. Còn Phan Tài thì hầu như chỉ có chức chứ không ai thán phục, nhưng cũng bực bội Phan Quang Thông hay về công ty đôi co với các sếp. Cái cách mà Phan Quang Thông thường dùng là ném đá dấu tay và phân bua rằng mình tài giỏi, qua mặt được các sếp. Anh ta có phần khéo léo hơn, biết hướng về kỹ thuật làm mọi người thấy mình có kiến thức chặt chẽ, rồi so sánh với Phan Tài. Những lần họp ở Công ty Truyền tải Điện, anh ta tranh thủ từng giờ ở căng tin để thuyết trình, không quên dạy đời mọi người: - Mình phải khôn…nhưng phải ma-cô một chút, nếu không cứ bị quy trách nhiệm hoài! Anh ta bảo Trưởng trạm Phú Tân thiếu cái đó. Anh ta làm cho mọi người thấy rằng anh ta đủ năng lực ở trạm Phú Tân hơn. Anh ta cứ hay so sánh như thế, rồi trách Trưởng trạm Phú Tân thua sút mình nhiều điều. Người tài nhưng thiếu đức xem ra khá nhiều, đều tin lời anh ta. Mọi người đang quây quần bên anh ta cười ồ lên tán thưởng, theo cách tả của mình thì qua mặt được những người cấp trên là những chuyện bình thường.Nhưng hôm nay, hắn đang nói tới đó thì ở ngoài sân ngắt điện dây chống sét rớt lên một đường dây nổ ầm, chuông còi trong phòng điều hành reo inh ỏi. Mặt mày mọi người tái mét, mới cười ồ đó nhưng méo xệch đó. Một người chạy ra sân phát hiện nơi sự cố còn bốc khói, dây chống sét đứt nằm vắt trên máy biến thế 1T và lộ máy cắt 271. Trong phòng, tất cả máy biến thế đều bật và nghe trên máy bộ đàm sự cố lan rộng cả miền.Phan Quang Thông lấy làm lạ, từ ngày hắn hiểu biết nhiều thì sự cố cũng nhiều, hắn cũng lấy làm lạ là dây chống sét phía trên đường dây 271 có lần hắn đã thấy nó bị tưa. Hắn cũng có nói cho trưởng trạm biết nhưng vì lý do bận quá Phan Tài quên bẵng không báo cáo lên trên. Hắn biết ngày nào đó sẽ đứt, người bị quy trách nhiệm không phải là hắn. Nhưng hắn đâu có nghĩ là ngay ca mình. Máy cắt 271 đi sang trạm 220kí-lô-vôn (trạm dưới) lại bật sau máy cắt tại các trạm khác, làm ảnh hưởng lưới điện 500 kí-lô-vôn và mất điện toàn diện. Chắc chắn sự cố lớn như thế này, Tổng công ty Điện Lực sẽ cho người đến điều tra nguyên nhân dẫn đến rã lưới điện. Hắn nghĩ đến kế chạy tội, “đá trái banh” cho người khác…đây mới chính là cái tài của hắn.Khoảng hai mươi phút sau điện được tái lập cho máy biến thế 2T của trạm. Còn 1T và đường dây 271 được cô lập chờ toán sửa chữa đến xử lý. Sau vài giờ kiểm tra máy biến thế thấy không có gì hệ trọng, nên nó được đưa ngay vào vận hành nhưng phải dùng máy cắt 200B thay thế cho máy cắt 231, vì máy cắt này cần đo đạc lại.Khi các toán công tác đến, họ tìm dữ liệu trên các rờ-le. Vì lý do gì đó mà máy cắt 271 bật, rờ-le 21 làm việc đúng  nhưng chỉ có 2 pha, còn pha còn lại là do rờ-le không toàn pha (mà đến 4 giây sau mới bật, nên sự cố mới lan rộng). Sau đó, toán công tác phát hiện dây truyền tín hiệu của pha đó bị đứt và chỉnh rờ-le 47 (không toàn pha) dưới 1 giây (khoảng 0,4 giây). Kiểm tra lại máy cắt 231 (máy cắt của máy biến thế 1T) đạt các trị số vận hành, nên không dùng máy cắt 200B (dự phòng) thay thế nữa.Khi toán công tác trở về, Phan Quang Thông có ra ngoài sân ngắt một lần nữa. Ngoài mặt thì như kiểm tra các mối nối, rồi hắn nhích cho cầu dao 231-9 nhích ra thêm vài vòng.Ngày hôm sau là ca kíp của Trung Dân, nhưng anh này có người mẹ già hay đau yếu nên điện thoại choPhan Tài thay thế đột xuất. Phan Quang Thông nghe thoáng điện thoại và hắn muốn hại Phan Tài.Theo lịch ngày hôm nay có công tác kiểm tra định kỳ máy cắt 276. Khi toán công tác làm thủ tục đăng ký và Phan Tài xin lệnh trên xong thì tiến hành dùng máy cắt 200B để thay thế  máy cắt 276. Khi vừa mở máy cắt 276, liền sau đó bật máy biến thế 1T, dẫn tới máy biến thế 2T gánh tải không nổi bật theo…lại một lần nửa cả thành phố mất điện đột xuất.Từ ngày lên chức Trưởng trạm Phú Tân, Phan Tài thỉnh thoảng đi ca trực. Nay đột ngột vào thế này cũng là sai Luật vận hành. Giờ còn phải lãnh án thêm sự cố mất điện, cộng với dây chống sét bị đứt hôm qua, chiếc ghế Trưởng trạm của anh chắc rằng bị lung lay. Anh ta hối hả xem rờ-le lại là rờ-le 87T (rờ-le bảo vệ chính các máy biến thế, khi rờ-le này hoạt động nghĩa là phải kiểm tra lại hai máy biến thế, rõ nguyên nhân mới dám cho tái lập điện lại, vì máy biến thế giá cả trăm ngàn đô-la).Trong phòng máy bộ đàm ầm ĩ do các trạm gọi “Điều độ điện miền”. Điều độ điện miền là một Công ty độc lập không có liên quan tới Công ty Truyền tải Điện hoặc bên Công ty Điện lực. Điều phối lưới điện nên mọi người quen gọi là vắng tắt là “Điều độ”. Tất cả mọi trạm điện đều phải tuân thủ mệnh lệnh của cơ quan này, từ các thao tác cho tới điều chỉnh điện thế. Vì vậy, khi mất điện. Tất cả các trạm đều đổ dồn về báo cáo, nên máy bộ đàm có bước sóng dành riêng cho ngành Điện thu nhận toàn bộ các trạm liên quan mất điện. Loại sự cố đường dây nào? Trước lúc bật máy cắt đường dây đó vận hành bao nhiêu am-pe? Rờ-le nào tác động. Nhưng lúc này, Điều độ chỉ quan tâm đến trạm chính. Trên máy bộ đàm của trạm rè rè, vì mất điện chỉ còn dùng điện tự dùng từ các bình Accu:- Điều độ gọi trạm Phú Tân!- Phú Tân nghe!- Phú Tân nhanh chóng cho kiểm tra 2 máy biến thế 1T, 2T!- Phú Tân nhận rõ. Phú Tân sẽ cho kiểm tra hai máy biến thế 1T, 2T. Lúc này, Phan Tài mong Phan Quang Thông tiếp ứng. Dù sao thì hắn cũng giỏi giang hơn mình, nghĩ thế nên nhanh chóng điện thoại cho hắn. Như đoán trước được sự việc xảy ra, Phan Quang Thông ngồi ở một quán cà phê chờ trước cổng trạm. Chỉ tích tắc là có mặt tại phòng điều hành. Vừa gặp mặt là Phan Tài năn nỉ:- Anh tiếp tôi với! Ra sân bảo những người kia xem dùm máy biến thế có bất thường không? Rồi anh xem dùm luôn các máy cắt mở hết chưa, ở đây tôi bắt đầu mở máy cắt bằng tay.Phan Tài vội quá quên xin lệnh Điều độ, mở hết các máy cắt ra. Để cho lúc tái lập điện, được tái lập từng phát tuyến, giữ cho máy biến thế không bị xốc.Phan Quang Thông cùng với mấy em sinh viên thực tập chạy ra sân, vừa xem chỉ thị máy cắt mở, vừa rà soát lại những diễn biến trước khi sự cố xảy ra. Giả vờ một lúc rồi đi thẳng về chỗ cầu dao 231-9. Rồi hắn trở vào phòng nói với Phan Tài với vẻ đầy tự tin:- Mình biết lý do vì sao nó bật rồi! Hôm qua khi dùng máy cắt 200B thay thế cho máy cắt 231. Chiều công tác xong: Nếu như cầu dao 231-9 mở ra không hết hành trình, các tiếp điểm của nó sẽ không mở hết hành trình sẽ kéo theo rờ-le chuyển mạch dòng sẽ không mở được. Như vậy xuất hiện dòng so lệch làm cho rờ-le 87T1 tác động, tự khắc nó sẽ đi cắt tất cả các máy cắt 231 và máy cắt 131. Hôm qua thao tác sai nhưng bình thường thì không có gì. Mãi tới hôm nay, khi đóng máy cắt 200B song song với máy cắt 276 và khi mở máy cắt 276 ra, thì dòng so lệch sẽ xuất hiện trong rờ-le bật máy biến thế 1T trước, dẫn tới quá tải 2T bật luôn. Chứ máy biến thế không hề hấn gì đâu. Chắc chắn đó là lý do chính. Vì vậy anh không cần xem xét máy biến thế làm gì (mặc dù rờ-le 87T -Rờ le chính hoạt động), chỉ cần anh mở thêm cầu dao 231-9 thêm cho nó hết hành trình, rồi xin đóng điện lại là được. Phan Tài gật đầu, làm theo ý kiến của Phan Quang Thông. Hai người đều ra sân ngắt và xem xét lại cầu dao 231-9. Đúng là nó chưa mở hết hành trình. Họ quay thêm một vòng nữa. Vậy là chỉ một điều đơn giản trong thao tác bình thường của điều hành viên, dẫn đến mất điện cả thành phố.Mấy học sinh thực tập há mồm há miệng, không hiểu gì hết. Bọn chúng hỏi:- Ủa số 9 là gì?Phan Quang Thông gần như nhỏ nhẹ, ý đồ hại người đã thực hiện xong rồi, nên quay sang các em thực tập:- Ngoài 2 thanh cái 1 và 2 đang vận hành tại trạm, người ta còn dự phòng một thanh cái nữa. Người ta đặt cho tên số 9, để khi cần thay thế thanh cái nào đó. Và khi đó, tín hiệu bảo vệ lấy từ biến dòng nằm dưới tiếp điểm của cầu dao đó được truyền dẫn vào phòng để sẵn sàng thay thế, nếu như nó không hết hành trình, thì nó vẫn còn ngậm vào tiếp điểm cũ đã thay thế trước đó.Mấy sinh viên thực tập hiểu được phần nào công việc, nhưng vì Phó giám đốc kỷ thuật vừa xuống trạm Phú Tân. Các em phải dạt ra ngoài cho phòng điều hành được trống trải.Chỉ hai ngày liên tiếp để xảy ra hai sự cố lớn, trong ngành Điện bắt buộc phải quy trách nhiệm rõ ràng. Một trong hai người phải liên quan tới là Trưởng trạm và Phó giám đốc kỷ thuật của công ty Truyền tải điện. Mặc dù ca Phan Quang Thông đã để xảy ra một sự cố, nhưng hắn cho là người điều hành viên chỉ kiểm tra các mối nối là chính. Còn dây chống sét nằm ngoài góc trạm là của đội đường dây. Phó giám đốc kỷ thuật trước đây cũng là Trưởng trạm Phú Tân mới vừa được cất nhắc, cũng không muốn “bắt ép anh em mình”. Cho nên ông chỉ muốn xử nhẹ vụ này, dù sao khuynh hướng bao che còn đầy rẫy trong các cơ quan nhà nước.- Thế rồi mình phải làm sao để cho điều hành viên nhận diện được các cầu dao mở hoặc đóng hết hành trình?Phó giám đốc hỏi, gần như hướng về kỷ thuật điều hành hơn là xử lý nhau. Trong khi Phan Tài ấp úng, thì Phan Quang Thông nhanh nhảu:- Hồi trước anh còn làm Trưởng trạm này em có nói qua việc ấy rồi!- Bao giờ? Có không…Phan Quang Thông nói có hay không thì cũng không cần xác nhận. Hắn đầy được trách nhiệm về phía Phó giám đốc lúc đương chức Trưởng trạm, còn chứng tỏ được sự thông minh của mình:- Thế này, em có đề nghị làm mấy cái đèn gắn dưới chân các tiếp điểm đó. Khi tiếp xúc của các tiếp điểm ấy không hết hành trình thì đèn sẽ không sáng, đơn giản thế thôi.Phó giám đốc gật gù, đồng tình:- Anh em ở trạm cho làm ngay việc đó, xong rồi báo cáo cho tôi biết.Phan Quang Thông đã “ghi điểm” cho mình. Hắn vừa tránh được trách nhiệm, vừa lập công cán.Sau đó, văn bản công ty gởi đi các trạm, chỉ kiểm điểm “khiển trách” trưởng trạm Phú Tân, nếu như tái phạm lập lại sẽ bị kỹ luật.