ám thẳng đứng. Tám đảo lộn. Tám xoáy trôn ốc. Tám. Dừng lại. Hai số tám. Đổi góc so với mặt trời. Tám ngang hẹp. Tám ngang rộng. Bức thông điệp không thể rõ hơn nữa. Câu trả lời: tám, tám ngang rộng, hai số tám, tám đảo lộn. Rồi chuyển tại không trạm tiếp theo. Lũ ong bay vòng vòng vạch lên trời các thông tin của chúng. Để ra hiệu rằng thức ăn nằm cách đó hơn một trăm mét, chúng vẽ những số tám có trục chính cho biết hướng cần đi và khoảng cách là bao nhiêu. Đô thị cây thông lớn nằm gần sông có cái tên tỏa mùi Askoleïn, tiếng ong có nghĩa là “Tổ ong vàng”. Tổ gồm sáu nghìn cá thể. Một con ong trinh sát Askoleïn nhận ra lời gọi bèn bay hết tốc lực. Nó lượn lách giữa đám cúc gai, rồi bay ngược lên những đỉnh dốc, bay trên một đàn kiến đang bò lúc nhúc trong cỏ (ồ, lũ kiến làm gì trong cái xó ấy nhỉ?). Nó bay vòng quanh cây sồi cổ thụ, rồi sà xuống sát chỗ có những đụn cát. Ở đây có vẻ thú vị. Con ong đập cánh chậm lại. Nó bay vòng vòng phía trên đám hoa thủy tiên bấc, nhúng chân vào nhị của thứ hoa vô định, nhận thấy rằng nếu nghĩ kỹ thì đó là hoa cúc, liếm cái lưỡi mịn và chậm rãi của mình vào lớp phấn vàng rồi một lúc sau bay trở lại, đùi phủ đầy phấn hoa tươi. Nó đậu xuống đường bay của tổ rồi ngay sau đó bắt đầu đập cánh với tần số 280 hertz. Vù vù vù vù vù. 280 hertz là tần số cho phép một con ong tập hợp quanh mình tối đa số ong thợ chịu trách nhiệm chăm lo các vấn đề ăn uống. 260 hertz là tần số cho phép thu hút các ong thợ chịu trách nhiệm các vấn đề quân nhu và chăm sóc nhộng. Còn 300 hertz là tần số phát tín hiệu báo động quân sự. Con ong trinh sát đậu lên cái sáp ong tám cạnh và bắt đầu vũ điệu của mình. Lần này, nó cũng vẽ những hình số tám nhưng thành hai chiều, nằm sát trên nền phủ sáp của tổ ong. Nó kể nhanh chuyến phiêu lưu của nó. Nó chỉ hướng, khoảng cách và chất lượng chính xác của khóm hoa nó vừa viếng thăm. Theo nó, đó là hoa cúc. Vì nguồn hoa nằm tương đối gần nên nó vẽ nhanh, nếu không nó đã cử động chậm rãi hơn. Cũng gần giống như thể nó muốn diễn tả nỗi mệt mỏi khi phải bay xa. Trong bản báo cáo “khiêu vũ” của mình, nó cũng tính đến cả vị trí và chuyển động của mặt trời. Đồng loại của nó ào tới. Chúng hiểu là có rất nhiều hoa để hút mật, nhưng chúng cũng muốn biết chất lượng chính xác của nguồn hoa này. Bởi có những lúc hoa bị dính phân chim, có những lúc lại bị héo và có những lúc đã bị tàn phá bởi bầy ong đến từ tổ khác. Một vài con căng thẳng dùng bụng dưới vỗ vỗ lên các tầng sáp. Chúng tôi muốn biết cụ thể, chúng bày tỏ bằng ngôn ngữ loài ong. Con ong trinh sát không để chúng phải nài nỉ. Nó nhả ra phấn hoa của mình: Nếm đi này các bạn, các bạn sẽ thấy đây là lựa chọn hàng đầu! Vũ điệu này, lời thoại này, cuộc trao đổi này, tất cả được thực hiện trong bóng tối mịt mùng, nhưng cuối cùng cả bầy ong đều cất cánh lên đường thực hiện một nhiệm vụ mà chúng đã gần như thông thạo hết. Con ong trinh sát mệt lử nuốt lại thứ phấn hoa mà nó vừa nhả ra để làm chứng. Sau đó, nó đến chỗ ở của ong chúa Zaha-haer-scha, con ong số 67. Con ong này lên trị vì vương quốc sau một trận đấu chống lại khoảng hai mươi chị em ong chúa của nó. Loài ong luôn sản sinh rất nhiều ong chúa, nhưng vì mỗi đô thị chỉ được một con nên chúng đánh nhau kịch liệt trong phòng đẻ trứng cho tới khi còn lại kẻ chiến thắng duy nhất. Đây là cách chọn lọc tự nhiên hơi có phần man rợ, tuy nhiên nó giúp đô thị có được con ong đầu đàn dai sức và thiện chiến nhất. Ong chúa, có thể nhận ra nhờ cái bụng phẳng lì màu vàng, thường sống bốn năm và nếu hoàn cảnh thuận lợi, nó có thể đẻ tận một nghìn trứng mỗi ngày. Tổ Askoleïn nằm ở phía Đông-Bắc-Đông của tổ kiến Bel-o-kan. Đây là một chỗ hoàn hảo nơi các tầng sáp màu cam lúc nào cũng lúc nhúc ong thợ hút mật. Mọi thứ ở đây đều tươi sáng và thơm lừng. Vàng, đen, hồng và cam. Ong thợ chuyền cho nhau thứ mật quý báu. Ở phía xa hơn, có những ong thợ khác nhào trộn mật ong trong một cái bình bằng sáp. Ở phía xa hơn nữa là phòng dạy các chú ong con. Việc dạy dỗ của loài ong luôn tuân theo những quy tắc giống nhau. Ngay khi ra khỏi lỗ tổ ong, con ong được các chị em mình nuôi dưỡng, sau đó nó phải bắt tay vào lao động. Trong ba ngày đầu đời, nó thực hiện các nhiệm vụ tại tổ. Tới ngày thứ ba, nó trải qua giai đoạn biến đổi hình thể, gần miệng nó sẽ xuất hiện các tuyến sản sinh ra sữa chúa. Vậy là nó trở thành ong vú em. Tiếp đó, các tuyến này bớt quan trọng đi và dần dần, các tuyến mới, nằm ở bụng dưới, bắt đầu hoạt động. Đó là các tuyến sáp, sản sinh ra sáp để xây tổ ong và sửa các tầng sáp trong đô thị. Như vậy, từ ngày thứ mười hai trở đi, con ong sẽ trở thành thợ xây. Nó xây các lỗ tạo thành tầng sáp. Nhưng kể từ ngày thứ mười tám, các tuyến sáp này, đến lượt chúng, cũng ngừng hoạt động. Khi ấy ong thợ trở thành ong canh gác, thời điểm làm quen với thế giới bên ngoài rồi trở thành ong hút mật. Nó chết với vai trò là ong hút mật. Con ong trinh sát tới phòng đẻ trứng. Nó muốn nói chuyện với ong chúa về đám kiến kỳ cục kia, nhưng con ong chúa dường như đang mải mê nói chuyện với... con ong trinh sát không tin nổi vào râu mình... với một con kiến, quả có thế. Và chính xác hơn là một con kiến thuộc liên bang Bel-o-kan! Từ xa, con ong trinh sát đã nghe ngóng được cuộc đối thoại giữa ong chúa và con kiến. Chúng ta có thể làm gì? con ong chúa hỏi. Khi con kiến đến tổ ong, chẳng con ong nào hiểu nó làm gì ở đó. Chúng để nó vào Tổ ong vàng vì ngạc nhiên hơn là vì tử tế. Một con kiến có thể làm gì trong tổ ong cơ chứ! Con 23 kể lại hoàn cảnh đặc biệt khiến nó đến tổ ong. Lũ kiến Bel-o-kan, các chị em thân thích của nó, thảy đều hóa điên cả, chúng đã phát động thập tự chinh chống lại các Ngón Tay và giết chết một tên. Con 23 giải thích rằng cuộc thập tự chinh chắc chắn sẽ tấn công cả loài ong vốn nằm trên đường đi của nó. Nó khuyên quân đội ong, theo nó là rất đáng gờm, nên đi trước một bước và tấn công đội quân thập tự chinh khi đội quân này còn mắc kẹt trong thung lũng cây mao lương. Một cuộc phục kích ư? Ngươi đề nghị ta phục kích đánh các chị em cùng loài với ngươi à? Con ong chúa rất ngạc nhiên. Quả là nó từng nghe kể rằng loài kiến ngày càng có những hành vi suy đồi, đặc biệt là đám kiến đánh thuê chống lại tổ của mình để đổi lấy thức ăn, nhưng đến nay nó mới chỉ tin một nửa. Đối diện với một con kiến chỉ cho nó chỗ tốt nhất để giết hại đồng đội mình khiến nó vô cùng choáng váng. Rõ ràng loài kiến ngày càng trở nên tha hóa hơn cả những gì nó nghĩ. Trừ phi đây là cái bẫy. Chẳng hạn, kẻ tự nhận mình phản bội kia có thể tới để thu hút quân đội ong bay đến thung lũng cây mao lương và trong khoảng thời gian ấy, đội quân thập tự chinh chủ lực sẽ tấn công tổ ong. Đến đây thì mọi chuyện có vẻ dễ hiểu hơn. Ong chúa Zaha-haer-scha rung rung đôi cánh. Nó hỏi bằng cách sử dụng ngôn ngữ tỏa mùi bazơ dễ hiểu ngay cả với loài kiến: Tại sao ngươi lại phản bội người thân của mình? Con kiến giải thích rằng lũ kiến Bel-o-kan muốn giết toàn bộ các Ngón Tay trên Trái đất. Ấy vậy mà các Ngón Tay lại góp phần tạo nên sự đa dạng của thế giới, và cứ giết chết cả một loài như vậy, loài kiến sẽ khiến hành tinh trở nên nghèo nàn. Mỗi loài đều có điểm hữu ích riêng và sự kỳ diệu của thiên nhiên lại được thể hiện qua các dạng sống phong phú. Phá hủy các dạng sống là một tội ác. Loài kiến đã thảm sát rất nhiều động vật. Chúng cố tình làm thế mà không tìm cách hiểu hay giao tiếp với các động vật ấy. Chính sự tăm tối đã hủy hoại một phần thiên nhiên hoàn hảo. Con kiến lính số 23 tránh giải thích rằng các Ngón Tay là chúa trời và bản thân nó cũng theo thuyết thần học. Nó không nói “các Ngón Tay là những đấng toàn năng” dù nó tin chắc như đinh đóng cột vào điều đó. Một con ong chúa có thể hiểu gì về những khái niệm siêu trừu tượng như thế chứ? Nó lấy lại các lập luận của lũ kiến vô thần nổi loạn. Đó là thứ ngôn ngữ giản đơn hơn, dễ nói hơn với những kẻ chưa từng nghĩ rằng chúa trời có thể tồn tại. Chúng ta hầu như không biết gì về các Ngón Tay. Chắc chắn họ có nhiều điều chúng ta phải học tập. Với trình độ và tầm vóc của mình, hẳn họ đã từng đối mặt với các vấn đề mà chúng ta thậm chí còn chẳng tưởng tượng nổi... Theo nó cần phải chừa các Ngón Tay ra. Hoặc ít nhất cũng phải cứu lấy một cặp để nghiên cứu. Con ong hiểu ngôn ngữ này, nhưng nó kiên quyết tuyên bố không liên quan đến cuộc chiến kiến-ngón tay. Hiện chúng đang trải qua chiến tranh biên giới với một tổ ong vò vẽ đen, cuộc chiến khiến chúng phải huy động mọi xung năng quân sự. Ong chúa Zaha-haer-scha không phải là không thích thú khi miêu tả cuộc chiến ong mật-ong vò vẽ ấy. Các sư đoàn bay gồm hàng ngàn con bọ cánh màng hòa cánh vào nhau, đấu tay đôi lơ lửng trên không, phun nọc độc, làm động tác giả đánh lừa đối phương, dùng ngòi chích rồi tẩu tán tứ phía! Con ong chúa còn thú nhận nó là tín đồ say mê nghệ thuật đấu ngòi. Và chỉ ong vò vẽ và ong mật mới biết môn thể thao này. Không dễ để vừa trụ vững trong tư thế bay vừa tung ra những cú đâm khéo léo. Nó vui vẻ bắt chước một cuộc đấu tay đôi chống lại một đối thủ tưởng tượng và liệt kê các cú đánh. Này là điệu vũ quay tròn, này là cú đâm hạ sát, này là thế thủ đầu, thế thủ thứ tư, thứ năm, này là cú né phải. Phần đầu của bụng dưới con ong cách đầu con kiến một khoảng cánh dày. Con kiến chẳng có vẻ gì ấn tượng cả, thế là con ong tiếp tục miêu tả một trận ong mật-ong vò vẽ khác. Đâm chéo, đụng độ, bủa vây, ẩn nấp, trả miếng... Con 23 ngắt lời kiến chúa, nó nằn nì, nó khẳng định rằng ngược lại, loài ong có liên quan chặt chẽ đến cuộc chiến kiến-ngón tay. 103, một trong những kiến lính kinh nghiệm nhất của chúng, đã phát hiện ra rằng các Ngón Tay có thể bị tiêu diệt bằng nọc ong. Hiện chỉ có thể giết các Ngón Tay bằng nọc ong. Vì vậy chắc chắn đội quân thập tự chinh sẽ tấn công Askoleïn để lấy chất độc. Kiến ư? Tấn công chúng ta khi ở xa liên bang mình ư! Ngươi mê sảng chắc! Đúng lúc ấy, tín hiệu báo động quân sự vang lên khắp các tầng sáp trong Tổ ong vàng. 104. CÔN TRÙNG KHÔNG MUỐN ĐIỀU TỐT CHO CHÚNG TA Đến lượt giáo sư Miguel Cygneriaz trình bày bản tham luận của mình trong buổi hội thảo về phòng chống côn trùng. Ông đứng dậy và trình trước cử tọa một bình đồ lấm chấm những điểm màu đen: - Những điểm này minh họa cho các vùng xảy ra chiến sự, không phải giữa con người với nhau mà là chiến sự chống lại côn trùng. Ở Maroc, Algérie, Sénégal, người dân phải khắc phục nạn châu chấu xâm chiếm. Ở Pérou, muỗi truyền bệnh sốt rét, ở miền Nam châu Phi, ruồi tsé-tsé gây bệnh buồn ngủ, ở Mali, rận sinh sôi nảy nở khiến dịch sốt chấy rận lan truyền. Ở các vùng Amazon, châu Phi Xích đạo, Indonésie, người dân phải vật lộn với nạn kiến tằm. Ở Libye, bò bị lũ ruồi hung bạo tàn sát. Ở Venezuela, những con ong vò vẽ hung hãn tấn công trẻ nhỏ. Ở Pháp, vừa mới đây thôi, một gia đình bị cả đàn kiến đỏ hung rừng Fontainebleau tấn công ngay trong lúc đi dã ngoại. Ấy là tôi còn chưa kể đến lũ bọ sọc đen tàn phá các thửa khoai tây, lũ mối gặm nhấm các ngôi nhà bằng gỗ cho tới khi chúng đổ sập lên người dân ở trong, lũ bọ nhỏ ăn mòn quần áo của chúng ta, lũ sâu nhậy tấn công loài chó... Đó là sự thật. Từ triệu năm nay, loài người vẫn luôn trong tình trạng chiến tranh với côn trùng và trận chiến mới chỉ bắt đầu. Vì đối thủ rất nhỏ nên chúng ta thường đánh giá thấp chúng. Chúng ta cứ nghĩ chỉ một cái búng nhẹ là đủ để nghiền nát chúng. Sai lầm! Rất khó hủy hoại được côn trùng. Chúng thích nghi với chất độc, chúng biến đổi để kháng cự tốt hơn với thuốc diệt côn trùng, chúng sinh sôi nảy nở hòng thoát khỏi nạn tiệt chủng. Côn trùng là kẻ thù của chúng ta. Vậy mà chín mươi phần trăm các loài động vật là côn trùng. Chúng ta chỉ là một nhúm nhỏ bé những con người, thậm chí là một nhúm nhỏ bé những động vật có vú so với hàng tỷ tỷ tỷ những con kiến, những con mối, ruồi, muỗi. Tổ tiên chúng ta từng dùng một cụm từ để miêu tả các con vật này. Họ gọi chúng là lực lượng địa ngục. Côn trùng đại diện cho các lực lượng địa ngục, nghĩa là tất cả những gì ở dưới, bò lổm ngổm, trong lòng đất, ẩn mình và không thể dự đoán! Một cánh tay giơ lên. - Thưa giáo sư Cygneriaz, làm thế nào chúng ta có thể chống lại được các lực lượng địa... ý tôi là chống lại được côn trùng? Nhà khoa học mỉm cười với các cử tọa. - Trước tiên là bằng cách ngừng đánh giá thấp chúng. Trong phòng thí nghiệm của tôi ở Santiago, Chilê, chúng tôi phát hiện ra rằng loài kiến có hẳn một đội quân “nếm thức ăn”. Mỗi lần một tổ kiến gặp một thức ăn mới, đội quân kiến nếm này sẽ đảm nhận việc thử thức ăn. Nếu sau hai ngày không thấy triệu chứng đáng ngờ nào, các con kiến còn lại trong tổ sẽ ăn thức ăn đó. Điều này chứng tỏ tác động hạn chế của đa phần thuốc diệt côn trùng sản xuất từ lân hữu cơ. Do vậy, chúng ta có thể cho ra đời một loại thuốc diệt côn trùng mới có tác động chậm, chỉ bảy mươi hai tiếng đồng hồ sau khi tiêu hóa mới phản ứng. Chúng tôi hy vọng rằng chất độc mới này có thể lan tỏa được trong Cấm Thành bất chấp các biện pháp an ninh của loài kiến. - Thưa giáo sư Cygneriaz, ông nghĩ gì về Laetitia Wells, người phụ nữ đã thành công trong việc huấn luyện kiến giết các nhà nghiên cứu thuốc diệt côn trùng? Viên chuyên gia ngước mắt nhìn trời. - Bấy lâu nay, vẫn có những con người say mê côn trùng. Điều đáng ngạc nhiên là một hành vi như vậy lại không được thể hiện sớm hơn. Tôi đã đau khổ rất nhiều vì những vụ ám sát này. Phần lớn các nạn nhân là cộng sự và bạn bè tôi. Nhưng giờ chẳng quan trọng nữa! Cô Wells đã nằm ngoài khả năng gây hại và trong vài ngày tới, tôi sẽ giới thiệu với các vị sản phẩm thần diệu này, sản phẩm hiệu quả ở quy mô toàn cầu và từng khiến chúng ta phải trả giá cực đắt. Mật mã: “Babel”. Để biết thêm thông tin, ngày mai, mời quý vị tới đây, cũng vào giờ này. Giáo sư Cygneriaz vừa đi bộ về khách sạn vừa huýt sáo. Ông rất hài lòng vì những lời ông nói có tác động đến các thính giả. Trong phòng mình, đang tháo đồng hồ thì ông thấy một cái lỗ nhỏ hình vuông trên măng sét áo nhưng chẳng mảy may quan tâm. Đang nghỉ ngơi trên giường sau ngày dài mệt mỏi, ông nghe thấy một tiếng động phát ra từ phòng tắm. Chắc chắn ống dẫn nước bị rò, dù nơi ông ở là một trong những khách sạn tốt nhất! Ông đứng dậy, khẽ đóng cửa phòng tắm lại và quyết định đã đến giờ ăn tối. Để xuống nhà hàng, ông phải chọn đi thang bộ hoặc thang máy. Vì đang hết sức mệt mỏi nên ông chọn thang máy. Và đó là một sai lầm. Thang máy bị kẹt giữa hai tầng. Các vị khách chờ ở thềm nghỉ tiếp theo nghe thấy tiếng Miguel Cygneriaz vừa rú lên kinh hoàng vừa ra sức đập vào các vách thép thang máy. - Lại một kẻ mắc chứng sợ chỗ kín đây mà, một phụ nữ nói. Nhưng khi một nhân viên mở được thang máy, người ta chỉ thấy trong đó có một cái xác. Nét kinh hoàng khắc sâu trên gương mặt ấy khiến người ta nghĩ nạn nhân hẳn đã phải chiến đấu với Ác quỷ. 105. NHỮNG GIẤC MƠ Jonathan không ngủ. Từ khi các buổi lễ ban thánh thể trở nên thường xuyên hơn, anh cảm thấy càng lúc càng khó ngủ. Đặc biệt là hôm qua, anh đã có một trải nghiệm khủng khiếp. Lúc tất cả bọn họ đang phát ra âm thanh chung, sóng OM trọn vẹn, anh cảm nhận được điều gì đó rất khác lạ. Cả cơ thể anh như được thứ sóng này hút lấy. Như một bàn tay rút khỏi găng, như điều gì đó trong anh tìm cách thoát khỏi vỏ bọc con người của anh. Jonathan rất sợ nhưng lúc ấy, sự hiện diện của những người khác lại trấn an anh. Thế là dưới dạng âm thanh OM, dưới dạng ngoại chất hay linh hồn, thế nào cũng được, anh thoát khỏi thể xác mình và cùng những người khác, anh vượt qua tảng đá hoa cương để trèo lên tổ kiến. Hiện tượng ấy không kéo dài lâu. Anh nhanh chóng trở về với thân xác mình như thể tồn tại một sợi dây dai dẳng níu kéo anh. Đó là một giấc mơ tập thể. Đó chỉ có thể là một giấc mơ tập thể. Cứ sống gần loài kiến mãi, tất cả bọn họ đều mơ đến kiến. Anh nhớ có một đoạn trong Bách khoa toàn thư đặc biệt quan tâm tới các giấc mơ. Mang theo một cái đèn pin, anh đến bên giá đặt kinh lật giở từng trang trong cuốn sách quý giá. 106. BÁCH KHOA TOÀN THƯ GIẤC MƠ: Trong sâu thẳm một khu rừng ở Malaysia, có một bộ tộc nguyên thủy mang tên Senoês sinh sống. Bộ tộc này tổ chức toàn bộ đời sống của mình xung quanh các giấc mơ. Người ta gọi họ là “dân tộc mơ”. Sáng sáng, vào bữa điểm tâm quanh ngọn lửa, từng thành viên kể lại những gì mình mơ thấy trong đêm trước. Nếu mơ thấy mình làm hại ai đó, người Senoês sẽ phải tặng cho người bị hại một món quà. Nếu mơ thấy mình bị một thành viên trong cộng đồng đánh đập, anh ta sẽ được kẻ tấn công xin lỗi và tặng quà. Đối với người Senoês, thế giới chiêm bao còn phong phú bài học hơn cả thế giới thực. Nếu một đứa trẻ kể chuyện mình gặp hổ rồi bỏ chạy, người ta sẽ bắt đứa trẻ đêm sau phải mơ về con vật ấy lần nữa, chiến đấu với nó và giết chết nó. Các cụ già giải thích cho đứa trẻ cách đương đầu với sự việc. Nếu sau đó không triệt hạ con hổ thành công, đứa trẻ sẽ bị toàn bộ tộc trừng phạt. Trong hệ thống các giá trị của người Senoês, nếu mơ thấy cảnh làm tình, người ta sẽ phải đạt được cực khoái và sau đó, khi tỉnh giấc, phải cảm ơn người tình trong mơ bằng một món quà. Trước các đối thủ hung hãn trong cơn ác mộng, cần phải đánh bại họ rồi yêu cầu họ tặng quà để kết bạn. Giấc mơ tuyệt vời nhất là giấc mơ được bay. Tất cả cộng đồng đều hoan nghênh tác giả của những giấc mơ bay lượn. Với một đứa trẻ, kể lại giấc mơ bay đầu tiên cũng giống như lễ rửa tội. Người ta tới tấp tặng quà nó rồi giải thích cho nó cách bay đến những xứ sở xa lạ trong mơ và mang từ đó về những món quà ngoại quốc. Các nhà dân tộc học phương Tây rất say mê bộ tộc Senoês. Không hề tồn tại bạo lực hay tâm bệnh trong xã hội của họ. Đó là một xã hội vô lo và chẳng hề có tham vọng chiến tranh chinh phục. Họ chỉ lao động để phục vụ nhu cầu sinh tồn hết sức tối thiểu. Người Senoês biến mất vào những năm 1970, khi khu vực rừng nơi họ sinh sống được khai hoang. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể bắt đầu áp dụng kiến thức của họ. Trước tiên, mỗi sáng, hãy ghi lại giấc mơ đêm trước, đặt cho nó một cái tên và nêu rõ ngày tháng mơ thấy nó. Rồi kể giấc mơ ấy cho những người xung quanh, chẳng hạn vào bữa điểm tâm như kiểu người Senoês. Tiến xa hơn nữa bằng cách áp dụng các quy luật cơ bản của nghệ thuật định hướng chiêm bao. Nhờ đó, trước khi ngủ, có thể quyết định được việc lựa chọn giấc mơ: dời non lấp bể, thay đổi màu sắc bầu trời, chu du viễn xứ, gặp gỡ những con vật theo ý mình. Trong giấc mơ, ai nấy đều trở nên toàn năng. Bài thử nghiệm định hướng chiêm bao đầu tiên là bay. Dang tay, bay lên, lao xuống, lại bay lên theo hình xoắn ốc: mọi điều đều có thể. Nghệ thuật định hướng chiêm bao đòi hỏi chúng ta phải học dần dần. Các giờ “bay” khiến chúng ta trở nên tự tin và nhiệt huyết. Bọn trẻ chỉ mất năm phút là có thể điều khiển được giấc mơ. Trong khi với người lớn, đôi lúc việc này cần hàng tháng trời. Edmond Wells, Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II. Jason Bragel đến gần giá đặt kinh gặp Jonathan. Ông nhận thấy Jonathan quan tâm tới các giấc mơ, ông thừa nhận mình cũng mơ đến loài kiến. Chúng đã giết sạch loài người và chỉ những người theo thuyết Wells là còn sống sót. Họ nói về nhiệm vụ Sao Thủy, về lũ kiến nổi loạn và các vấn đề do tân kiến chúa Chli-pou-ni gây ra. Jason Bragel hỏi tại sao Nicolas lại không thường xuyên tham gia các buổi lễ hợp nhất của họ. Jonathan Wells trả lời rằng con trai mình không tỏ ra thích thú và cần phải để nó tự nguyện. Không thể khuyên nhủ cũng như áp đặt cho nó cách cư xử này. - Nhưng..., Jason phản bác. - Kiến thức của chúng ta không có tính dễ lây, chúng ta không phải là một giáo phái: chúng ta không phải cải đạo ai cả. Nicolas sẽ gia nhập chừng nào nó muốn. Gia nhập là một kiểu chết. Một cách biến đổi đau đớn. Nó phải tự nguyện gia nhập và không ai được gây ảnh hưởng lên nó. Đặc biệt là tôi. Hai người đàn ông đã hiểu nhau. Họ chậm rãi quay về ngủ. Và họ mơ thấy mình bay trong các dạng hình học. Họ vượt qua những chữ số nổi lơ lửng giữa trời. Một. Hai. Ba. Bốn. Năm. Sáu. Bảy. 107. TỔ ONG NỔI DẬY Tám thẳng. Tám lộn ngược. Tám xoáy trôn ốc. Tám. Hai số tám. Tám ngang. Thay đổi góc so với mặt trời. Ba vòng. Lần này là báo động cấp 3 trực tiếp. Theo thông tin nhận được từ không trung, đội quân tấn công gồm toàn kiến bay. Ong chúa ngẫm nghĩ: chỉ kiến hoàng tử và kiến công chúa mới bay và bay vì mục đích rõ ràng là phối giống trên trời. Thế nhưng lũ ong thông tin đã tái khẳng định. Những con kiến đang bay lơ lửng kia đang hướng về phía Askoleïn. Chúng bay ở độ cao một nghìn đầu với vận tốc hai trăm đầu trên giây. Tám thẳng. Câu hỏi: Số lượng cá thể? Trả lời: Hiện không xác định được. Câu hỏi: Có phải là kiến đỏ hung Bel-o-kan không? Trả lời: Phải. Chúng đã triệt hạ năm trạm thông tin của chúng ta. Khoảng hai mươi con ong thợ vây quanh Zaha-haer-scha. Ong chúa ra hiệu cho triều thần không việc gì phải hoảng hốt. Nó cảm thấy an toàn trong cung điện xây nên từ sáp và mật này. Một đội quân ong có thể gồm tới tám mươi nghìn cá thể. Đội quân của nó chỉ có sáu nghìn cá thể thôi nhưng chính sách tấn công các tổ láng giềng (hành vi ứng xử tuyệt đối hiếm thấy ở loài ong) đã khiến đội quân ấy trở nên nổi tiếng và đáng nể khắp vùng. Zaha-haer-scha tự vấn. Tại sao con kiến này lại cảnh báo nó? Con kiến nhắc đến một cuộc thập tự chinh chống lại các Ngón Tay... Có lần mẹ của Zaha-haer-scha cũng từng nhắc đến các Ngón Tay: Các Ngón Tay, đó lại là chuyện khác, đó là một chiều không gian-thời gian khác. Không nên lẫn lộn các Ngón Tay với côn trùng. Nếu nhận ra các Ngón Tay, con hãy lờ chúng đi rồi chúng cũng sẽ lờ con đi. Zaha-haer-scha đã vận dụng triệt để nguyên tắc này. Nó dạy các con mình không bao giờ được bận tâm đến các Ngón Tay, dù nhằm mục đích tấn công hay giúp đỡ chúng. Phải làm như chúng không hề tồn tại. Nó đề nghị triều thần tĩnh tại một lúc và tận hưởng giây phút ấy để nếm một chút mật. Mật, đó là nguồn dinh dưỡng sống. Cơ thể có thể hấp thu được mọi thứ trong đó, thứ chất này mới tinh khiết làm sao. Zaha-haer-scha nghĩ có lẽ tránh được chiến tranh. Lũ kiến Bel-o-kan đơn giản là muốn thương thuyết để bầy ong cho đoàn quân thập tự chinh của chúng đi qua mà không gây tổn hại gì. Vả lại, dù lũ kiến có bay trên không trung thì điều đó cũng đâu đồng nghĩa với việc chúng kiểm soát toàn bộ kỹ thuật không chiến! Quả là chúng dễ dàng đánh bại các trạm ong thông tin, nhưng liệu chúng có thể chống lại một phi đội quân sự của Askoleïn? Không, bầy ong sẽ không hạ vũ khí trong cuộc chạm trán đầu tiên với lũ kiến. Bầy ong sẽ đối mặt và sẽ chiến thắng. Ngay lập tức, ong chúa triệu tập đội quân phát động chiến dịch quân sự lại, đây là những con ong rất dễ bị kích động và biết cách truyền đi tâm trạng kích động của mình. Zaha-haer-scha ra lệnh chuẩn bị chiến sự: Không được đối đầu với quân Bel-o-kan trong tổ, phải chặn đứng chúng lúc đang bay! Bức thông điệp tức khắc được truyền đi, các ong chiến binh tập hợp lại. Chúng cất cánh trong đội hình kết nối chặt chẽ, hình chữ V, kế hoạch tấn công số 4, tương ứng với các trận phòng vệ chống lại ong vò vẽ. Trong Tổ ong vàng, tất cả các cánh đều rung ở tần số 300 hertz, tạo thành thứ tiếng động cơ hối hả vù vù. Vù vù vù vù vù vù. Toàn bộ nọc được thu lại và chỉ chìa ra lúc bầy ong đã sẵn sàng hy sinh. 108. PHỤC HỒI Cảnh sát trưởng Charles Dupeyron quay cuồng trong phòng. Ông đã triệu tập Jacques Méliès tới và tâm trạng ông quả thực không được tốt cho lắm. - Đôi khi ta tin tưởng ai đó để rồi thất vọng. Jacques Méliès kiềm chế để không bật lại rằng điều đó vẫn thường xảy ra trong chính trị. Cảnh sát trưởng Charles Dupeyron lại gần anh với vẻ bỉ bôi. - Tôi đã tin tưởng anh. Thế tại sao anh lại lao bổ vào con gái giáo sư Wells theo cái cách nực cười như vậy? Lại còn là một nữ phóng viên nữa chứ! - Cô ấy là người duy nhất biết chuyện tôi đã tìm ra phương hướng. Cô ấy nuôi kiến trong nhà. Và duyên thay, đúng tối hôm ấy, lũ kiến xâm chiếm phòng ngủ của tôi. - Thế thì sao, tôi phải nói gì đây? Anh biết rõ là tôi bị hàng tỷ con kiến tấn công ngay giữa rừng đấy thôi! - Nhân tiện, con trai ông sao rồi thưa cảnh sát trưởng? - Nó bình phục hoàn toàn rồi. Mà đừng có nói với tôi về chuyện đó! Bác sĩ chẩn đoán có một vết ong chích. Người chúng tôi phủ đầy kiến, vậy mà tất cả những gì ông ta có thể giải thích chỉ là: vết ong chích! Nhưng chú ý nhé, điều khó tin nhất là ông bác sĩ tiêm cho thằng bé một liều huyết thanh chống nọc ong và thằng bé hồi phục ngay tức thì. (Cảnh sát trưởng lắc đầu.) Quả là tôi có đủ lý lẽ hay ho để oán hờn lũ kiến. Tôi đã yêu cầu hội đồng vùng nghiên cứu kế hoạch tổng vệ sinh. Rải lượng lớn thuốc DDT khắp rừng Fontainebleau, và thế là chúng ta có thể đến đó dã ngoại hàng năm trời trên xác lũ chấy rận bất lương ấy! Ông ngồi xuống sau chiếc bàn làm việc to bản của mình và nói tiếp, giọng vẫn hết sức bất bình: - Tôi đã ra lệnh phóng thích Laetitia Wells ngay lập tức. Cái chết của giáo sư Cygneriaz chứng tỏ kẻ tình nghi của anh vô tội và biến toàn ngành cảnh sát chúng ta thành trò hề. Chúng ta không cần vết nhơ mới này. Vì Méliès nhấp nhổm phản kháng, cảnh sát trưởng nói tiếp, càng lúc càng trở nên giận dữ: - Tôi đã yêu cầu bồi thường thiệt hại cho cô Wells vì những tổn hại tinh thần mà cô ấy phải chịu đựng. Dĩ nhiên điều này không thể ngăn cô ấy phản ánh lên các trang báo mặt xấu của ngành chúng ta. Nếu muốn tiếp tục ngẩng cao đầu, chúng ta phải tìm ra được kẻ thực sự đã giết các nhà hóa học, và phải tìm ra càng nhanh càng tốt. Một trong các nạn nhân đã dùng máu của mình viết nên từ “kiến”. Riêng trong danh bạ điện thoại Paris đã có tới mười bốn người mang họ này rồi. Tôi là người đặc biệt “cấp độ một”. Nếu một người hấp hối dùng chút sức lực cuối cùng để viết nên từ “kiến”, thì hẳn nhiên tôi nghĩ ngay đến tên của kẻ sát nhân. Vậy hãy điều tra theo hướng này. Jacques Méliès cắn môi: - Thực ra thế thì quá đơn giản nên tôi thậm chí còn chẳng nghĩ đến nữa thưa cảnh sát trưởng. - Vậy hãy bắt tay vào việc ngay thôi, đội trưởng. Tôi đâu muốn bị coi là người phải chịu trách nhiệm trước những sai lầm của anh! 109. BÁCH KHOA TOÀN THƯ MÙA CHIA ĐÀN: Ở loài ong, mùa chia đàn tuân theo một nghi lễ khác thường. Trên đỉnh cao thịnh vượng, cả một đô thị, một dân tộc, một quốc gia đột ngột quyết định xem xét lại mọi chuyện. Sau khi đưa các thần dân của mình đến đỉnh vinh quang, ong chúa già nua sẽ ra đi, để lại phía sau những kho tàng quý giá nhất: các kho thực phẩm, các khu vực đã được phân chia, lâu đài uy nghi, các kho dự trữ sáp, keo, phấn hoa, mật, sữa chúa. Và nó để lại cho ai? Cho những con ong mới chào đời hung hãn nhất. Cùng với đám ong thợ, ong chúa rời khỏi tổ để đến định cư ở một nơi nào đó mà có thể nó sẽ chẳng bao giờ tới được. Vài phút sau khi nó rời đi, các ong con sẽ tỉnh giấc và phát hiện ra thành phố mình đang trong tình trạng hoang vắng. Theo bản năng, chúng biết phải làm gì. Ong thợ vô tính hối hả giúp các công chúa hữu tính khai hoa mãn nguyệt. Lần đầu tiên, những người đẹp ngủ trong rừng vốn vẫn ngồi xổm trong cái vỏ bọc cao quý của mình vỗ cánh bay lên. Nhưng con đầu tiên bay đi thường thể hiện hành vi sát thủ. Nó tiến về phía các công chúa khác và nghiền nát bọn này bằng những cái hàm dưới nhỏ xíu. Nó ngăn không cho đám ong thợ giải cứu bọn này. Nó dùng ngòi độc xuyên thủng chị em mình. Càng giết chóc, nó càng trở nên bình tĩnh. Nếu một ong thợ muốn bảo vệ các ong con, công chúa đầu tiên thức giấc này sẽ thốt lên “tiếng kêu điên dại”, rất khác với tiếng vo vo ta vẫn thường nghe thấy quanh tổ ong. Thế là các thần dân của nó phải cúi đầu ra dấu phục tùng và để tội ác tiếp diễn. Đôi khi, một công chúa nào đấy tự vệ, và chiến tranh giữa các công chúa nổ ra. Nhưng điều lạ lùng là khi chỉ còn lại hai công chúa ong đấu tay đôi với nhau, chúng sẽ không bao giờ dùng ngòi đâm lẫn nhau. Bằng mọi giá phải có một con sống sót. Dù khát vọng thống trị có điên cuồng thế nào, chúng cũng không bao giờ chọn giải pháp hai con cùng chết một lúc và để tổ lại trong tình trạng côi cút. Công chúa cuối cùng và cũng là công chúa duy nhất còn sống sót sẽ ra khỏi tổ và bay lên phối giống với các ong đực. Sau một hoặc hai vòng quanh Cấm Thành, nó sẽ quay lại tổ để bắt đầu đẻ trứng. Edmond Wells, Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II. 110. PHỤC KÍCH Phi đội ong oai vệ oanh tạc bầu trời. Một con ong Askoleïn phát cho con bên cạnh mình thông điệp: Nhìn những số tám ở đường chân trời kìa. Rõ ràng các vũ công thông tin của chúng ta khẳng định quân đội Bel-o-kan đang bay tới. Con bên cạnh tìm cách trấn an nó: Chỉ có kiến hữu tính mới bay thôi. Có lẽ lũ kiến kia đang phối giống theo nhóm chăng? Việc ấy gây thiệt hại gì cho chúng ta chứ? Con ong ý thức được sức mạnh của bản thân và của đàn mình. Nó cảm thấy cái ngòi nhọn hoắt ở đầu bụng dưới, sẵn sàng đâm thủng lớp vỏ của lũ kiến đỏ hung liều lĩnh. Nó cảm thấy trong bụng lượng dự trữ mật ngọt giúp nó trở nên sung mãn và lượng dự trữ nọc độc khiến nó cồn cào. Mặt trời ở phía sau nó, làm lóa mắt những đối thủ kiến sắp tới của nó. Trong thoáng chốc, nó thấy cảm thương cho những con côn trùng mạo hiểm sắp phải trả giá đắt cho hành động táo tợn kia của mình. Nhưng phải trả thù cho bầy ong thông tin. Và phải để đội quân Myrmécéen hiểu rằng tất cả những gì nằm phía trên mặt đất đều thuộc quyền kiểm soát của loài ong. Xa xa xuất hiện một đám mây dày đặc, kiểu như mây tầng tích vừa thành hình. Một con ong phấn khích gợi ý: Chúng ta sẽ nấp trong đám mây nhỏ kia và nhảy bổ vào quân địch khi chúng lại gần. Thế nhưng ngay khi bầy ong bay đến cách nơi ẩn náu lơ lửng đó khoảng một trăm cú đập cánh thì điều không tưởng xảy tới. Chúng không tin nổi vào râu mình nữa. Lại càng không tin nổi vào mắt mình. Quá đỗi sửng sốt, tốc độ đập cánh của chúng giảm từ 300 lần/giây xuống còn 50 lần/giây. Chúng phanh gấp lại trước khi chạm phải đám mây màu xám. - MÀU XÁM -