- ột người đàn ông nhỏ bé, tóc nâu có giọng nói đàn bà, ông Bouc lập lại khi bà nhân viên và Hildegarde Schmidt ra khỏi phòng. Ông Bouc tỏ vẻ thất vọng. - Tôi chẳng còn hiểu gì nữa... kẻ thù của Ratchett có mặt trên tàu này sao? Vậy thì hắn ở đâu? Nào ông bạn hãy nói một cái gì đi chứ! Hãy cho chúng tôi thấy điều vô lý trở thành có lý. - Một câu độc đáo, Poirot nói - Điều vô lý không thể xảy ra vậy thì nó phải trở nên có lý. - Vậy thì mau giải nghĩa cho tôi biết việc gì đã xảy ra tối qua trên tàu?. - Ông bạn thân mến, tôi không phải là phù thủy mà cũng như ông thôi. Vụ này tiến triển một cách kỳ lạ. - Nó có tiến triển đâu. Chúng ta dậm chân tại chỗ. - Sao? Chúng ta không có những lời khai của hành khách à? - Những lời khai này có giúp ích gì cho chúng ta đâu? - Tôi nói hơi quá. Ông sẽ nói là anh chàng người Mỹ Hardman và cô hầu phòng người Đức đã thêm chi tiết cho vụ án. Theo tôi thì họ làm cho nội vụ thêm rắc rối. - Không, không. - Vậy thì ông hãy nói đi, Ông Bouc nài nỉ. Chúng tôi nghe đây. - Tôi vừa nói là tôi cũng chẳng hơn gì ông sao? Nhưng, ít ra chúng ta có thể xem xét những sự kiện, sắp xếp chúng theo thứ tự và phương pháp khoa học nhất. - Ông làm ơn nói tiếp đi. Bác sĩ Constantine nói. Poirot hắng giọng và sắp xếp những tờ giấy trước mặt lại. - Chúng ta hãy xem lại những sự kiện. Mới đầu là nạn nhân Ratchett, còn được gọi là Cassetti, bị đâm 12 nhát dao, đã chết tối qua. Đó là việc hiển nhiên. - Tôi đồng ý với ông ở điểm này, ông Bouc nói giọng mỉa mai. Không hề nào núng Poirot tiếp: - Tôi sẽ không nói đến một vài chi tiết mà tôi và bác sĩ Constantine tìm thấy, những chi tiết sẽ được nhắc lại khi cần thiết. Việc thứ hai, theo thứ tự quan trọng của nó, theo tôi, là thời gian vụ án mạng xảy ra. - Chúng tôi đã biết rồi, ông Bouc nói. Tất cả đều chứng tỏ là vụ án mạng xảy ra sáng nay vào lúc 1 giờ 15. - Ta không nên vội vàng, có nhiều việc xác nhận điều này. - À, ông cũng chấp nhận việc này. Không chú ý đến câu hỏi của ông Bouc, Poirot tiếp tục: - Chúng ta có ba giả thuyết: 1. Vụ án đã xảy ra, như chúng ta đã nghĩ, vào lúc 1 giờ 15. Điều này được xác nhận bởi lời khai của bà Hubbard, của cô Hildegrade Schmidt và sau cùng tôi bác sĩ Constantine đây. 2. Vụ án xảy ra trễ hơn, và kim đồng hồ đã được cố tình xê dịch. 3. Vụ án xảy ra sớm hớn và thời gian đã bị thay đổi như trong giả thuyết hai, nhằm đánh lạc hướng cuộc điều tra. Nếu chúng ta chấp nhận giả thuyết một như là giả thuyết gần sự thật nhất, chúng ta phải chấp nhận hậu quả của giả thuyết một: Nếu vụ án xảy ra vào lúc lgl5 thì sát nhân không thể rời khỏi tàu được. Vậy hắn ở đâu? và hắn là ai? Chúng ta hãy xem xét kỹ hơn những dữ kiện. Sự hiện diện của người đàn ông nhỏ con, tóc nâu có giọng nói đàn bà lần đầu tiên đã được Hardman đề cập đến. Anh đã cho biết là Ratchett đã nhắc đến người này khi Ratchett nhờ Hardman bảo vệ mình. Nhưng chúng ta có nên tin Hardman không? Anh ta có thật sự là thám tử của một văn phòng thám tử quan trọng ở New York hay không? - Theo tôi, điều làm vụ này hấp dẫn là sự vắng mặt của cảnh sát. Vì chúng ta không thể kiểm tra danh tánh của từng hành khách cho nên chúng ta không thể sử dụng hết sự xét đoán của chúng ta một cách chính xác. Mới đầu tôi tự nhủ: Hardman đi du lịch với thông hành giả và điều này làm anh ta đáng nghi ngờ, ngay sau khi cảnh sát can thiệp vào vụ này, chắn chắc lý lịch của Hardman sẽ được kiểm tra. - Như vậy, ông hoàn toàn không nghi ngờ Hardman? - Đâu có dễ thế. Một thám tử người Mỹ cũng có thể có lý do để giết Ratchett. Tôi muốn nói là chúng ta có thể chấp nhận việc Ratchett thuê Hardman bảo vệ mình là đúng. Hình dạng mà Hildegrade Schmidt đã tả về một người đàn ông mặc đồng phục của nhân viên toa kút sét khớp với người mà Ratchett mô tả cho Hardman. Cái khuy do bà Hubbard tìm được trong phòng chứng minh hai lời khai trên. Và, tôi không hiểu ông có nhận ra điều này không? Còn có những lời khai khác chứng minh cho điều này. - Lời khai nào? - Của đại tá Arbuthnot và Hector Mac Queen. Cả hai người đều xác nhận là nhân viên tàu có đi ngang qua phòng họ. Họ không hề xem chi tiết trên là quan trọng. Tuy nhiên, các ông hãy suy nghĩ thử xem, theo lời khai của Pierre Michel, những lúc anh rời khỏi chỗ ngồi, anh chưa bao giờ đi về phía cuối hành lang. Phía này có phòng của Arbuthnot và Mac Queen. - Câu chuyện của người đàn ông tóc nâu, có giọng nói đàn bà và mặc đồng phục nhân viên toa kút sét, dựa vào trực tiếp hay gián tiếp, vào lời khai của bốn người. - Xin lỗi ông, một chi tiết nhỏ làm tôi thắc mắc, bác sĩ Constantine nói. Nếu lời khai của cô Hildegrade Schmidt đúng, làm sao có thể giải thích là Pierre Michel không trông thấy người mà cô Schmidt đã trông thấy khi anh ta chạy đến phòng bà Hubbard? - Chẳng có gì dễ hơn. Khi Pierre Michel chạy đến phòng bà Hubbard, cô hầu đã ở trong phòng chủ mình và khi cô ta trở lại phòng mình thì Michel đã ở phòng bà Hubbard. Ông Bouc đang chờ đợi để hỏi Poirot một câu hỏi hóc búa: - Tôi phục ông ở cách làm việc thận trọng và thứ tự. Nhưng ông chưa đạt được mục tiêu. Nếu chúng ta đồng ý về sự hiện diện của nhân vật tóc nâu, có giọng nói đàn bà, tôi rất muốn biết hắn đã đi đâu rồi? Poirot lắc đầu: - Ông đã để cái cày đi trước con trâu. Ông bạn thân mến ạ! Trước khi hỏi hắn ta ở đâu, tôi tự đặt cho mình một câu hỏi khác. “Người đàn ông đó có thật không?”. Nếu nhân vật này được tạo ra, thì việc làm cho hắn biến mất có gì là khó! tuy nhiên, tôi đang cố gắng làm cho hắn có thật bằng xương bằng thịt đấy. - Nếu thế, ông đang tìm xem hắn trốn ở đâu? - Ông bạn ạ, có hai việc: Hoặc hắn ở trên tàu, trốn ở một chỗ rất kín mà chúng ta chưa tài nào tìm ra, hoặc là hắn có hai nhân tánh: sát nhân mà Ratchett lo sợ trá hình thành một hành khách tài tình đến nổi chính Ratchett không thể nhận ra. - Đó là một ý kiến hay! - ông Bouc nói, - mặt rạng rỡ hẳn ra, nhưng ngay sau đó mặt ông lại sịu xuống: - Tôi vẫn tìm thấy một yếu điểm ở lý luận trên. - Hình dáng của hắn, - Poirot nói ngay, - đó là yếu điểm của lý luận phải không? Trừ anh hầu phòng của ông Ratchett, những hành khách còn lại đều to lớn. Anh chàng người Ý, đại tá Arbuthnot, Hector Mac Queen, quận công Andrenyi. Và các ông hãy nhớ “người đàn ông có giọng nói đàn bà”, có thể đây là một phụ nữ cải trang. Mặc quần áo đàn ông vào, một phụ nữ to lớn có vẻ bé đi. - Ratchett đã phải biết. - Ai bảo là ông ta không biết? Nếu người đàn bà này đã cải trang thành đàn ông để đạt mục đích của mình dễ dàng hơn. Sợ rằng bà ta sẽ dừng lại thủ đoạn này. Ratchett đã báo trước với Hardman rằng một người đàn ông muốn sát hại ông ta. Ratchett không quên nói rõ: Một người đàn ông với giọng nói đàn bà. - Có thể lắm, - ông Bouc nói. - tuy nhiên... - Bây giờ, - Poirot cắt ngang, - tôi sẽ tiết lộ cho ông một vài dữ kiện lạ lùng do bác sĩ Constantine tìm ra... - Poirot nói cho ông Bouc biết tình trạng của những vết thương của nạn nhân đã đưa Poirot và Constantine đến những kết luận. Ông Bouc tỏ vẻ nghi ngờ;. - Lần này tôi hiểu rồi, - Poirot thốt lên một cách thương hại. - Ông hơi chóng mặt phải không? - Óc tưởng tượng của ông làm việc nhiều quá đấy ông Poirot ạ. - Dĩ nhiên, giả thiết của tôi có vẻ vô lý... không có thật! Nhưng ông bạn ơi, tất cả đều dựa vào những dữ kiện. - Chỉ ví óc tưởng tượng phong phú quá đấy thôi! - Nhiều khi, tôi tự nhủ là mình làm rắc rối những việc quá tầm thường thôi... ấy vậy mà... hai sát nhân trên tàu! - Ông Bouc rên rỉ. - Bây giờ - chúng ta hãy đi sâu vào trong lĩnh vực của óc tưởng tượng, - Poirot vui vẻ nói. - đêm qua, hai hành khách bí mật đã đi du lịch trên tàu này! 1- Nhân viên hỏa xa Hardman tả lại. Gã này đã được Hildegrade, đại tá Arbuthnot và Mác Queen trông thấy: 2- Một người đàn bà cao và gầy, mặc áo cho - Phải, sự việc đã xảy ra như thế. Tuy nhiên Poirot vẫn giữ vẻ đa nghi. - Chuyện gì vậy? Ông Boue hỏi. Ông có vẻ không đồng ý. Poirot liếc nhìn ông Boue. - Ông không thấy có một điều gì không ổn à. Một chi tiết nhỏ thôi! Người phục vụ nhìn ra phía hành lang và nói: - Bà người Mỹ đến kìa. Vừa bước vào phòng, bà Hubbard nói ngay: - Tôi phải nói với ông ngay rằng tôi sẽ không ở thêm một giây phút nào nữa trong toa tàu này. Cho dù các ông có cho tiền tôi, tôi sẽ không ngủ ở đây đêm nay đâu. - Xin bà... - Tôi biết trước các ông sẽ nói với tôi cái gì rồi. Nhưng tôi nói trước là tôi sẽ không để bị thuyết phục đâu. Thà tôi ngủ ngoài hành lang còn hơn. Nói rồi, bà Hubbard bắt đầu khóc. - Trời ơi! Nếu con gái tôi trông thấy tôi lúc này! Nếu... Poirot cắt ngang lời kề lễ của bà Hubbard: - Bà hiểu sai ý định của chúng tôi rồi. Yêu cầu của bà rất thỏa đáng. Chúng tôi sẽ bảo người đem hành lý của bà sang một phòng khác ngay. Bà Hubbard hạ thấp khăn tay xuống. - A, thế thì tốt quá! Tôi nhẹ nhõm cả người! Nhưng tất cả các phòng đều có người cả rồi! Ông Boue nói ngay: - Bà sẽ đổi toa. Chúng tôi sẽ cho mang hành lý của bà sang toa tàu được nối thêm ở ga Balgrade. - Ôi, tôi rất cảm ơn ông. Tôi là người rất dễ mất bình tĩnh! Cứ nghĩ đến phòng bên kia có một xác chết... ôi, chết được! Đến đây bà Hubbard run lên. - Michel! ông Boue gọi. Đem ngay hành lý của bà Hubbard sang phòng trống của toa Athenès Paris. - Thưa ông vâng... Phòng cùng số với phòng này phải không ạ... Phòng số 3? - Không, Poirot xen vào trước khi ông Boue trả lời. - Nên để cho bà ở một phòng khác, phòng 12 chẳng hạn. - Thưa ông, vâng. Người phục vụ cầm ngay hành lý. Quay sang Poirot, bà Hubbard cảm ơn rối rít. - Tôi rất cảm ơn sự săn sóc và tế nhị của ông. - Đâu có gì thưa bà. Chúng tôi xin đưa bà sang phòng mới. Bà Hubbard vội đi sang phòng mới, theo sau là ba người đàn ông. Bà ta nhìn căn phòng có vẻ bằng lòng. - Tốt lắm! - Phải không bà? Phòng này giống y hệt phòng kia. - Phải... Nó chỉ xoay ngược lại thôi. Nhưng không có gì quan trọng. Tôi đã nói với con gái tôi: Mẹ muốn một chỗ nhìn về phía đầu máy, và nó đã bảo tôi là: Ối mẹ oi, mẹ lo lắng làm gì? Khi mẹ đi ngủ thì xe lửa đi về một phía và khi mẹ thức dậy nó lại đi về hướng khác. Mà thật là như vậy đấy! đêm qua khi chúng ta đến ga Belgrade tôi ngồi theo hướng xe chạy, nhưng khi ra khỏi ga tôi lại ngồi ở hướng ngược lại. - Lần này chắc bà vừa ý rồi chứ? - Chưa hoàn toàn. Chúng ta bị kẹt ở đây vì tuyết và chẳng ai thèm chú ý đến việc giúp chúng ta ra. Ngày mai, tàu tới ngày mai đã nhổ neo rồi. - Chúng ta đều chung một số phận! - ông Boue nói. - Điều đó chẳng ai chối cãi. Nhưng tôi là người duy nhất đã được kẻ sát nhân đến viếng. - Điều mà tôi vẫn chưa hiểu nổi thưa bà! - Poirot nói, - đó là cách hắn đã vào phòng bà, nếu cánh cửa ăn thông qua phòng bên đã được cài kỹ như bà nói. Mà bà có chắc là nó đã được cài chưa? - Chắc chứ. Vả lại, cô gái người Thụy Điển đã thử mở trước mặt tôi mà! - Chúng ta thử dựng lại cảnh đó nhé. Bà nằm ở giường, và ở chỗ đó thì bà không thể thấy cái then cài cửa. - Không, vì túi xách của tôi. Nói đến túi xách tôi lại phải mua cái khác rồi. Tôi không thể nhìn thấy nó mà không nổi da gà lên! Poirot lấy cái túi xách treo lên tay cầm của cánh cửa ăn thông sang phòng bên. - Đúng thế, - Poirot nhận xét, - cái then nắm bên dưới nắm cửa, và nếu thế thì bị cái xách che mất. Từ giường bà không thể biết là then đã được cài hay chưa. - Thì tôi đang cố cho ông hiểu điều đó mà. - Cô gái người Thụy Điền, đứng giữa bà và cánh cửa, đã xoay quả đấm cửa và đã bảo bà là cửa đã đóng phải không? - Đúng. - Cô ta có thể nhầm. Cái then này thật ra chỉ là một cái chốt, chỉ cần xoay nó như đóng. Nếu ta muốn ngăn người khách phòng bên qua phòng mình. Rất có thể là cô Ohlson đã xoay quả đấm cửa, nhưng then lại được cài phía bên kia nên cô ấy tưởng là bên phòng bà cũng được cài then. - Như thế là cô ấy hơi ngu đần. - Thưa bà, lòng tốt và sự thông minh đôi khi không đi đôi với nhau. - Dĩ nhiên. - Nhân tiện, khi bà đến Smyrae, bà có theo đúng lộ trình của lịch về không? - Không, tôi đã đi tàu thủy đến Stamboul. Ở đó, một người bạn của con gái tôi, ông Johnson, một người rất dễ thương - Tôi mong ông gặp ông ta - Đến đón tôi và đưa tôi đi thăm viếng thành phố. Cuộc tham quan này đã làm tôi thất vọng... Tôi đang kể đến đâu rồi? - Bà đang nói đến ông Johnson. - A phải! Ông ấy đưa tôi ra tàu thủy của hãng hàng hải Pháp đi Smyrae, ở đó con rễ tôi đã đợi ở bến. Nó sẽ hỏi gì khi tôi kể hết những điều này trong thư? vậy mà con gái tôi cứ bảo là tôi sẽ đỡ phiền phức nếu đi tàu hỏa. Ôi, làm thế nào tôi có thể hủy chỗ tàu thủy của tôi bây giờ? - Một lần nữa, bà Hubbard lại suýt khóc. - Bắt đầu mất kiên nhẫn, Poirot nói ngay. - Sau cơn xúc động vừa qua, bà nên cố gắng lấy lại bình tĩnh. Chúng tôi sẽ cho mang trà nóng và bánh đến. - Tôi chẳng thích trà. Đó chỉ là một tập quán Anh. - Cà phê vậy. - Vâng, xin ông một tách cà phê. - Bà vui lòng cho tôi xem qua vali của bà... Chỉ là vấn đề hình thức thôi! - Tại sao vậy? - Chúng tôi phải soát hành lý của tất cả hành khách. Chúng tôi chẳng muốn nhắc cho bà một kỷ niệm không mấy thích thú. Cái túi xách của bà... - Vâng, vâng ông có lý đấy. Tôi cũng chẳng muốn trông thấy một cảnh khủng khiếp thứ hai đâu. - Hành lý của bà Hubbard gồm có: Một hộp đựng mũ, một vali nhỏ và một túi hành lý đầy ắp. - Cuộc khám xét thật ra chỉ cần có hai phút nếu bà Hubbard không kỳ nèo mọi người xem hình của con gái và hai đứa trẻ khá xấu. - Cháu tôi đấy. Chúng nó xinh quá phải không?!