rlendur không hiểu ngay những gì ông bác sĩ nói và nhìn ông ta như thể mình chưa nghe thấy gì. Ông không hiểu được ông bác sĩ đang nói đến chuyện gì. Trong một thoáng, ông nhìn xuống cái xác, sau đó nhìn vội lên cho đến khi ông thấy một mẩu xương từ bàn tay bé xíu thò ra bên dưới tấm khăn phủ. Ông không nghĩ là mình có thể hình dung ra hình ảnh của thứ đang nằm dưới đó. Ông không muốn biết những gì còn lại của cô bé trông như thế nào. Không muốn hình ảnh đó lại xuất hiện mỗi khi ông nghĩ về cô.
“Cô bé đã bị mổ ra trước đây” ông bác sĩ nói.
“Bộ não mất rồi sao?” Erlendur rên rỉ.
“Có một cuộc khám nghiệm tử thi đã diễn ra”.
“Đúng, ở bệnh viện Keflavík”.
“Cô bé chết năm nào?”
“1968” Erlendur đáp.
“Và, nếu như tôi hiểu đúng, thì Holberg là bố của cô bé, và họ không sống cùng nhau, bố mẹ của cô bé ấy?”
“Cô bé chỉ có mẹ thôi”.
“Người ta cho phép sử dụng các bộ phận của cô ấy cho mục đích nghiên cứu không?” Ông bác sĩ nói tiếp. “Ông có biết gì về chuyện đó không? Người mẹ có đồng ý không?”
“Chắc chắn là không” Erlendur nói.
“Có thể nó được lấy đi mà không có sự cho phép của bà ta. Ai đã khám nghiệm cho cô bé sau khi cô ấy chết? Bác sĩ của cô bé là ai?”
Erlendur đọc tên Frank. Viên bác sĩ im lặng một lát.
“Tôi có thể nói là tôi hoàn toàn không quen gì với những chuyện đại loại như vậy. Những người thân đôi khi được hỏi xem liệu những bộ phận của người chết có được lấy đi nhằm phục vụ cho mục đích nghiên cứu hay không. Tất cả đều là vì khoa học, tất nhiên là như vậy. Chúng tôi cần những thứ đó. Cả để dạy học nữa. Tôi biết có những trường hợp, khi mà, nếu không có người thân thích kế cận, một vài bộ phận sẽ được lấy đi để nghiên cứu trước khi cái xác được chôn. Nhưng tôi không biết nhiều trường hợp các cơ quan bị đánh cắp hoàn toàn trước khi người thân được hỏi ý kiến”.
“Bộ não có thể bị mất tích như thế nào?” Erlendur tiếp tục hỏi.
“Cái đầu đã bị cưa làm hai nửa và một mẩu đã bị lấy ra”.
“Không, ý tôi là...”
“Một công việc rất khéo léo và tinh xảo” ông bác sĩ nói. “Phải là một người rất chuyên nghiệp trong nghề. Ông ta cắt dọc cột sống, qua cổ từ đoạn cuối ở đây và lấy bộ não ra”.
“Tôi được biết là bộ não được nghiên cứu vì có liên quan đến một khối u” Erlendur nói. “Có phải ý ông là nó không được đặt lại?”
“Đó là một lời giải thích” viên bác sĩ vừa nói vừa phủ lại thi thể. “Nếu họ lấy bộ não ra để nghiên cứu, họ khó có thể trả lại nó kịp với đám tang. Nó cần phải được cố định lại”.
“Cố định?”
“Để làm cho nó trở nên dễ dàng hơn cho việc nghiên cứu. Nó giống như pho-mát vậy. Não phải mất một thời gian mới cố định lại được”.
“Người ta lấy một ít thôi không đủ sao?”
“Tôi không biết” viên bác sĩ nói. “Tất cả những gì tôi biết là bộ não không còn nữa, điều này làm cho việc xác định nguyên nhân cái chết trở nên khó khăn hơn. Có thể chúng ta kiểm tra ADN trên xương, việc đó có thể nói cho chúng ta biết điều gì đó”.
*
Trên mặt Frank là một nỗi ngạc nhiên tột độ khi ông ta ra mở cửa và nhìn thấy Erlendur đang đứng trên bậc cửa dưới trời mưa như chút.
“Chúng tôi đã khai quật xác cô bé lên”. Erlendur nói mà không vòng vo. “Và bộ não đã biến mất. Ông có biết gì về chuyện đó không?”
“Đào cô bé lên? Bộ não?” Ông bác sĩ nói và đưa Erlendur đi về phía văn phòng của mình. “Ý ông là gì cơ, bộ não mất tích hả?”
“Như tôi đã nói. Bộ não đã bị lấy đi. Có thể là để nghiên cứu thêm về mối liên hệ của nó với nguyên nhân cái chết, nhưng người ta không trả nó lại. Ông là bác sĩ của cô bé. Ông có biết chuyện gì đã diễn ra không?”
“Tôi là bác sĩ đa khoa của cô bé, và hình như tôi đã nói với ông khi ông đến lần trước: cô bé chịu sự kiểm soát của bệnh viện Keflavík và các bác sĩ ở đó”.
“Người bác sĩ thực hiện ca phẫu thuật đã chết. Chúng tôi nhận được một bản photocopy về báo cáo xét nghiệm tử thi của ông ta, nó rất cụt lủn và chỉ đề cập đến căn bệnh u não. Nếu ông ta làm thêm xét nghiệm về nó, chẳng thấy có ghi chép gì hết. Chẳng lẽ lấy một ít làm mẫu mà cũng không đủ sao? Họ có nhất thiết phải lấy đi toàn bộ não không?”
Ông bác sĩ nhún vai. “Tôi không chắc”. Ông ta lưỡng lự một lát. “Các cơ quan khác có bị mất không?” Ông ta hỏi.
“Các cơ quan khác nữa ư?” Erlendur hỏi lại.
“Ngoài bộ não ra, còn gì bị lấy đi không?”
“Ý ông là gì?”
“Không có gì khác bị động chạm vào ấy?”
“Tôi không nghĩ như vậy. Bác sĩ pháp y đó không đề cập đến vấn đề nào. Ông định nói đến điều gì?”
Frank nhìn Erlendur, trầm tư. “Chắc ông chưa từng nghe qua về Jar City, phải không?”
“Jar City nào?”
“Bây giờ nó đóng cửa rồi, tôi tin thế, thực ra là cách đây không lâu. Căn phòng được gọi đến với cái tên đó. Jar City”.
“Căn phòng nào?”
“Trên lầu của Barónsstígur. Nơi mà người ta giữ các bộ phận”.
“Tiếp tục đi”.
“Chúng được bảo quản trong dung dịch phoóc môn trong các bình thủy tinh. Tất cả các bộ phận cơ thể người ở đó được lấy từ các bệnh viện. Nhằm mục đích giảng dạy trong y khoa. Chúng được bảo quản trong một căn phòng mà sinh viên y khoa gọi là Jar City. Những bộ lòng được bảo quản. Những quả tim, gan và chân tay. Cả não nữa”.
“Từ các bệnh viện ư?”
“Những người chết ở các bệnh viện ấy. Họ bị xét nghiệm tử thi. Các bộ phận được kiểm tra. Thường là các bộ phận ấy không được trả lại, một vài trong số đó được giữ lại để phục vụ cho mục đích dậy học. Và một thời chúng được lưu giữ ở Jar City”.
“Ông nói với tôi những điều này để làm gì?”
“Các bộ não không nhất thiết biến mất mãi mãi. Nó có thể ở đâu đó trong Jar City. Các mẫu được bảo quản cho mục đích dạy học đều được ghi chép lại và phân loại, ví dụ như vậy. Nếu ông muốn tìm bộ não của cô bé thì vẫn còn cơ hội đấy”.
“Tôi chưa từng nghe thấy chuyện này trước đây. Các cơ quan bị lấy đi mà không có được phép hay sự đồng ý của người nhà bệnh nhân sao? Sự dàn xếp đó là như thế nào?”
Ông bác sĩ nhún vai. “Nói thật là tôi không biết. Bình thường nó phụ thuộc vào nhiều thứ. Các cơ quan nội tạng là cực kỳ quan trọng đối với việc đào tạo y khoa. Tất cả các bệnh viện của các trường Đại học có những bộ sưu tập nội tạng rất lớn. Thậm chí tôi từng nghe là một vài vị bác sĩ, những người nghiên cứu về y học, còn có những bộ sưu tập riêng của mình cơ, nhưng tôi không thể đảm bảo được điều đó”.
“Những người sưu tập nội tạng à?”
“Họ là những người như thế”.
“Chuyện gì đã xảy ra với cái... Jar City này? Nếu nó không còn hoạt động nữa?”
“Tôi không biết”.
“Vậy ông nghĩ rằng đó có thể là nơi cất giữ bộ não sao? Bảo quản trong phoóc môn sao?”
“Có thể lắm chứ. Tại sao ông lại cho khai quật xác cô bé lên?”
“Có thể đó là một sai lầm” Erlendur thở dài. “Có thể cả cái vụ án này là một sai lầm lớn”.
