Xưa có một chú bé chăn dê nghèo, bố mẹ đều chết cả, quan trênđưa chú cho một nhà giàu nuôi dạy. Song vợ chồng nhà này rất caynghiệt. Của cải đã có thừa mà họ vẫn tham lam bủn xỉn. Hễ có aiăn mất của họ một tí bánh mì là họ đã tức giận rồi. Chú bé phảilàm cật lực mà được ăn rất ít mà thường là ăn đòn nhiều hơn.Một hôm, chủ giao cho chú trông con gà mái và một đàn gà con.Gà mẹ đuổi con lạc qua một bụi tầm xuân. Bỗng một con diều hâutừ trên cao bổ xuống, quặp lấy gà mẹ bay đi mất. Chú bé lấy hết hơisức gào: "Kẻ cắp! kẻ cắp! Bắt lấy quân kẻ cắp!". Nhưng nào có íchgì. Diều hâu đâu có chịu tha mồi về trả. Chủ nghe tiếng kêu vộichạy ra. Lúc biết là mất gà, hắn ta giận điên lên đánh chú bé tớitấp, đến nỗi mấy ngày sau chú vẫn không nhúc nhích được.Giờ chú phải trông đàn gà vắng mẹ. Khó khăn càng nhiều hơnvì lũ gà cứ bỏ chạy lung tung. Chú bèn nghĩ ra một cách, chú lấydây buộc chằng lũ gà lại với nhau. Chú tưởng thế là diều hâu khôngthể bắt được một con gà nào nữa. Nhưng chú đã lầm to, mấy hômsau, chú vừa ngủ thiếp đi vì mệt và đói thì con chim độc ác kia lạiđến, sà xuống bắt một con gà con. Vì con nọ đã buộc chằng vào conkia nên diều hâu vớ được trọn cả một đàn. Nó tha tít lên ngọn câynuốt hết sạch. Vừa khi ấy tên nhà giàu cũng về tới nhà. Thấy taihọa xảy ra, hắn phát khùng, lại đánh chú bé một trận không tiếctay, đến nỗi chú phải nằm liệt giường mấy ngày liền.Khi chú đã đi lại được, hắn bảo: "Mày đần độn quá không thểnào trông coi cái gì hết, thôi để sai vặt vậy".Hắn giao cho chú một làn nho đến biếu viên thẩm phán, kèmtheo một bức thư. Giữa đường, vừa đói vừa khát, chịu chẳng nổi,chú bé đánh liều ăn mất hai chùm nho. Lúc chú đem nho đến nhàtên thẩm phán, viên quan này bóc thư ra xem, rồi lại thấy thiếumất hai chùm nho liền bảo:- Thiếu mất hai chùm.Chú bé thật thà thú nhận là giữa đường đói và khát quá chú đãtrót ăn mất số nho đó rồi. Viên thẩm phán viết thư cho người nôngdân đòi phải nộp đủ số nho như đã viết trong thư.Lần này chú bé lại phải đem nho với một lá thư khác đi. Và dọcđường, đói khát quá, cực chẳng đã, cũng như lần trước, chú lại ănmất hai chùm. Song lần này, để giấu bức thư khỏi lộ, chú đã lục lànlấy thư ra, chặn dưới một hòn đá rồi ngồi đè lên trên. Thế mà viênthẩm phán vẫn cứ hỏi chú về số nho bị thiếu.Chú kêu lên: "Trời ơi, sao mà ông biết được! Đến bức thư cũngkhông thể biết chuyện ấy cơ mà, vì tôi đã chặn một hòn đá lên rồi".Viên thẩm phán phì cười về sự ngây ngô của chú. Ông ta biên thưcho tên nhà giàu khuyên hắn nên đối xử tốt hơn với chú bé nghèo,phải cho chú ăn uống đầy đủ và dạy cho chú biết phân biệt phảitrái.Con người nhẫn tâm nói: "Rồi ta sẽ dậy cho mày phân biệt. Nếumày muốn ăn thì mày cũng phải chịu làm. Mày làm sai trái, ta sẽdạy mày bằng roi vọt".Hôm sau hắn giao cho chú bé một việc khó. Chú phải băm mấybó rơm làm thức ăn cho ngựa. Hắn đe chú: "Trong năm tiếng nữa, tatrở về, nếu mày vẫn chưa băm xong chỗ rơm này thì ta sẽ đánh chomày một trận bò lê bò la". Hắn cùng vợ, đầy tớ trai, đầy tớ gái điphiên chợ hàng năm và chỉ để lại cho chú bé có một mẩu bánh mì con.Chú bé ngồi trên đống rơm ra sức băm. Được một lúc thấynóng, chú cởi áo ngoài ra quẳng lên đống rơm. Trong bụng chỉ lolàm không kịp, chú ra sức băm. Giữa lúc hăng hái, chú quên khuấybăm nát cả tấm áo của chú lẫn trong rơm. Đến lúc nhớ ra thì đãmuộn rồi, không còn làm thế nào được nữa. Chú kêu lên: "Trời ơi,chết tôi rồi. Con người cay nghiệt kia có bao giờ dọa suông đâu! Hắnvề mà thấy mình làm thế này thì hắn sẽ đánh mình chết mất. Thàtự tử trước còn hơn".Đã có một lần chú bé nghe thấy mụ chủ bảo: "Ở dưới gầmgiường có niêu thuốc độc". Sự thật mụ ta chỉ nói để dọa những kẻtham ăn vì niêu đó đựng mật ong. Chú mới bò vào gầm giường lôicái niêu ra đánh hết nhẵn.Chú tự bảo: "Không hiểu sao người ta vẫn bảo cái chết là cayđắng mà mình ăn lại chỉ thấy ngọt. Trách nào mụ chủ cứ muốnđược chết".Chú ngồi lên cái ghế, bình tĩnh đợi chết. Nhưng chú khôngthấy mình lả đi, trái lại nhờ món ăn rất bổ kia, chú lại cảm thấymình khỏe ra. Chú tự bảo: Chắc không phải là thuốc độc. Songmình còn nhớ có lần lão chủ bảo: Trong hòm quần áo có chai thuốcdiệt ruồi. Nhất định nó là thuốc độc thật và phải uống thứ thuốc đómới chết được". Song đó cũng không phải là thuốc diệt ruồi thật màchính là rượu nho.Chú lôi cái chai ra tu sạch. Chú bảo: "Thứ thuốc độc này cũngngọt". Nhưng chỉ một lúc sau rượu bắt đầu ngấm. Chú thấy ngườingây ngất lại nghĩ bụng: chắc chết đến nơi rồi. Chú tự nhủ: "Có lẽmình sắp chết, phải đi ngay ra nghĩa địa tìm sẵn lấy một cái huyệtmới được". Chú bước đi lảo đảo, đến nghĩa địa nằm trong một cáihuyệt mới đào. Mỗi lúc, chú thấy mình càng thêm choáng váng.Gần đó có một quán ăn, trong quán đang có đám cưới. Nghe tiếngnhạc, chú bé cứ ngỡ mình đã lên tới thiên đàng. Sau đó chú lim đihoàn toàn. Chú bé không bao giờ tỉnh lại nữa, hơi rượu nóng vàsương đêm giá buốt làm chú chết thật. Chú mãi mãi ở lại nơi chú đãnằm xuống.Tên nhà giàu nghe tin chú bé chết sợ lắm, hắn chỉ lo bị tòa ánxét xử. Hắn lo sợ quá ngã xuống đất ngất đi. Mụ vợ khi ấy đangrang lúa mạch dưới bếp vội chạy lên tìm cách chạy chữa cho chồng.Nào ngờ ngọn lửa bốc vào lòng chảo, rồi cháy lan ra khắp nhà. Vàigiờ sau chỉ còn lại một đống tro tàn. Những năm cuối cùng của đờihọ, cả hai người đều bị lương tâm cắn rứt và sống rất nghèo nàn cựckhổ.Các em có thấy chú bé nghèo đáng thương không? Chú bé chịurất nhiều khổ cực đến nỗi chú phải tìm đến cái chết nhưng tên nhàgiàu phải ân hận suốt đời.