aigret bấy giờ đang đứng, vừa kết luận vừa lần lượt nhìn họ:- Các ông, tôi cám ơn các ông đã đến. Tôi nghĩ buổi gặp gỡ này chắc sẽ không vô ích và một người trong các ông sẽ sớm tiếp xúc với tôi.Ông ho khúc khắc để giọng nói rõ hơn.- Tôi chỉ còn mỗi một việc là báo cho các ông biết, nếu các ông quan tâm tới điều này, là tang lễ của Joséphine Papet sẽ diễn ra ngày mai lúc mười giờ. Việc dời xác diễn ra tại Viện Pháp y.Victor Lamotte là người đầu tiên bước ra ngoài trong giận dữ, chẳng cần nhìn tới ai và đương nhiên là không chào ông Cảnh sát trưởng. Hẳn ông ta có ô tô và tài xế của ông ta đang đợi dưới đường.Courcel ngập ngừng và chỉ gật đầu chào trong lúc Frangois Paré vừa thì thầm vừa bước qua, không biết rõ lắm mình nói gì.- Cám ơn ông...Chỉ có anh chàng tóc hung đưa bàn tay ra và buột miệng vui vẻ:- Tốt!... Ông đã truyền tới họ cái gì?Chỉ có Florentin còn chậm trễ và Maigret bảo ông ta:- Mày, mày còn phải ở lại chốc nữa... Tao trở lại ngay...Ông để ông ta dưới sự canh chừng của Lapointe vẫn không rời khỏi chỗ của mình nơi đầu bàn viết và ông vào phòng thanh tra. Torrence đang đánh máy một bản báo cáo. Anh gõ bằng hai ngón tay, vẻ tập trung.- Cậu tổ chức ngay việc theo dõi kín đáo trước ngôi nhà ở đường Notre Dame de Lorette. Tôi muốn biết ai vào và ai bước ra khỏi đó... Nếu có người nào trong số người vừa rời khỏi văn phòng tôi đến đó, phải theo hắn vào bên trong.- Sếp sợ điều chi?- Dĩ nhiên bà gác cổng biết hơi nhiều và tôi không muốn bà ta gặp điều không hay...- Chúng ta tiếp tục theo dõi Florentin và canh gác trong sân ông ta chứ?- Đúng... Tôi sẽ báo cho cậu biết khi nào tôi xong việc với ông ta...Ông trở lại văn phòng.- Cậu có thể đi được rồi, Lapointe...Florentin đứng trước cửa sổ, tay thọc túi quần, như đang ở nhà mình, ông ta vẫn bộc lộ vẻ mỉa mai quen thuộc của mình.- Họ đau khổ lắm, hả? Tao chưa bao giờ thích thú đến thế trong đời...- Mày tưởng thế à?Bởi niềm vui của người bạn học cũ gượng gạo thấy rõ.- Người khơi gợi cho tao chính là bà gác cổng. Bà này thì không dễ dàng vòi được điều gì... Mày tin rằng bà ta biết chứ?- Tao hy vọng điều đó cho mày...- Mày muốn nói gì?- Bà ta bảo rằng không có ai lên đó khoảng từ ba đến bốn giờ... Nếu bà ta vẫn khăng khăng như thế, tao sẽ buộc lòng bắt mày, bởi tất nhiên mày trở thành thủ phạm độc nhất có thể...- Tại sao mày đưa bà ta ra trước những con người đó?- Tao hy vọng một người trong bọn sẽ sợ bà ta nói...- Mày không sợ cho tao nữa sao?- Mày có trông thấy kẻ giết người không?- Tao đã nói với mày là không.- Mày không nhận ra giọng nói anh ta?- Tao cũng đã nói với mày là không rồi mà.- Vậy thì mày sợ cái gì?- Tao đã có mặt trong căn hộ. Mày đã cho họ biết điều đó. Tên đó có thể tin rằng tao đã thấy nó.Một cách thờ ơ, Maigret mở một ngăn kéo nơi bàn giấy của ông và lấy ra một gói hình mà Moers đã nhờ phòng lý lịch tư pháp gửi đến ông. Ông chọn một tấm và đưa cho Florentin.- Mày hãy nhìn đi...Con trai người làm bánh ở Moulins xem xét tấm hình một cách chăm chú, ra vẻ như không hiểu tại sao người ta lại đưa cho mình xem tài liệu này. Tấm hình thể hiện một phần của gian phòng, giường, tủ nhỏ đầu giường với ngăn kéo mở hé.- Có gì đặc biệt mà tao phải xem?- Không có gì đập vào mắt mày sao?- Không...- Mày hãy nhớ lời khai đầu tiên của mày. Người ta gõ cửa... Mày vội vàng chạy tới cái tủ treo áo...- Đó là sự thật...- Được rồi. Cứ cho rằng đó là sự thật. Theo mày, Josée và người khách của nàng chỉ ở lại trong phòng khách vài khoảng khắc. Băng qua phòng ăn, họ đã vào phòng...- Đó là điều họ đã làm...- Khoan đã... Theo mày, họ ở lại gần một khắc đồng hồ trước khi có tiếng súng...Florentin lại nhìn vào tấm hình rồi nhíu mày.- Hình này chụp ít lâu sau vụ giết người khi chưa có ai động tới thứ gì trong phòng... Mày hãy quan sát cái giường...Hai má gầy gò của Florentin ửng đỏ.- Không những cái giường không bị xổ tung, mà vải trải giường cũng không có nếp nhăn...- Mày muốn nói gì?- Hoặc người khách chỉ đến để nói chuyện với Josée và trong trường hợp đó họ phải ở lại trong phòng khách, hoặc hắn đến vì lý do khác và chúng ta sẽ không thấy cái giường trong tình trạng này. Mày có thể nói cho tao biết họ có thể làm gì trong phòng ngủ không?- Tao không biết...Ông ta có vẻ như đang nghĩ ngợi nhanh, tìm kiếm một câu trả lời.- Mới đây mày nói về những bức thư...- Rồi sao?- Có thể hắn đã tới để đòi lại những bức thư của mình.- Và mày cho rằng Josée đã từ chối? Mày cho là bình thường, việc nàng dọa phát giác một người đã mang đến cho mình những món tiền hàng tháng quan trọng à?- Có thể họ vào trong phòng vì lý do khác và ở đó họ cãi nhau...- Hãy nghe đây, Florentin... Tao nhớ nằm lòng những lời khai của mày... Ngay từ ngày đầu tao đã thấy có điều gì không ổn... Có phải mày đã lấy đi những bức thư như đã lấy bốn mươi tám nghìn frăng không?- Tao thề với mày là không... Tao có thể để chúng ở đâu chứ? Mày đã tìm ra tiền, phải không? Nếu tao có những bức thư thì chắc hẳn tao giấu chúng cùng chỗ thôi...- Không nhất thiết... Tụi tao đã sờ các túi của mày để chắc chắn rằng mày không có khẩu súng lục, nhưng tụi tao đã không xét cậu kỹ. Mày là một tay bơi cừ, tao còn nhớ mà... Thế mà bất ngờ mày lại nhảy xuống sông Seine...- Tao chán... Tao cảm thấy mày nghi tao... Và tao vừa mới mất một con người độc nhất trên đời...- Không phải thế, mày rõ chưa? Hãy để tình cảm...- Khi nhảy qua lan can cầu, tao đã muốn kết thúc cho rồi... Có thể tao thiếu suy nghĩ... Một người của mày lại theo dõi tao...- Đúng vậy...- Đúng cái gì?- Hãy giả định rằng khi mày đi giấu tiền trên tủ quần áo, mày không còn nghĩ tới những bức thư nữa... Vậy là chúng hãy còn trong túi mày... Điều nguy hiểm cho mày là khi người ta thấy mày có những bức thư đó... Mày giải thích điều đó ra sao đây?- Tao không biết...- Mày ngờ rằng việc canh chừng vẫn tiếp tục. Một cú nhảy xuống sông Seine, như trong một cơn tuyệt vọng và mày vứt bỏ những tờ giấy đó được giữ dưới đáy sâu nhờ một vật gì đó, một hòn đá, bất luận một vật gì...- Tao không có những bức thư...- Đó cũng là một khả năng cho thấy, nếu điều mày nói là thật, rằng kẻ giết người vẫn còn ở lại trong căn hộ gần một khắc đồng hồ. Nhưng một chi tiết khác khiến tao suy nghĩ...- Mày đã tìm ra lời buộc tội mới nào nữa đây?- Những dấu chỉ tay...,- Nếu người ta tìm thấy dấu chỉ tay tao gần như ở khắp mọi nơi, điều đó cũng tự nhiên thôi, không phải sao?- Đúng ra, người ta không thấy chúng trong phòng... Cũng không thấy dấu chỉ tay của một người nào khác... Nhưng mày đã mở ngăn kéo bàn viết để lấy tiền trong đó... Kẻ giết người đã mở một trong những ngăn kéo để lấy những bức thư... Hắn không ở lại một khắc đồng hồ trong phòng mà không chạm tới vật gì... Vậy là sau khi hắn đi rồi, mày đã chùi kỹ tất cả những bề mặt trơn láng, kể cả những nắm cửa...- Tao không biết. Tao không chùi thứ gì cả. Có gì chứng tỏ rằng một kẻ nào đã không vào đó trong lúc tao chạy về nhà bởi tao phải tìm mày ở Sở Cảnh sát Tư pháp?Maigret không đáp và thấy gió đã lặng, ông đi mở cửa sổ. Ông thì thầm sau hồi lâu im lặng:- Mày đã phải bỏ đi lúc nào?- Mày muốn nói gì?- Rời bỏ căn hộ. Rời bỏ Josée đã nuôi sống mày...- Không có vấn đề...- Có chứ, mày biết mà. Nàng bắt đầu thấy mày có phần khô héo và có thể còn quá tham ăn nữa...- Tên tóc hung bẩn thỉu đó đã nói với mày như thế à?- Không quan trọng lắm...- Chỉ có tên đó thôi. Từ nhiều tuần nay, hắn cứ bám sát nàng trong nhà...- Hắn có nghề nghiệp. Hắn kiếm sống...!- Tao cũng thế.- Nghề của mày chỉ là chuyện bố láo... Trong một năm mày bán được bao nhiếu món đồ? Gần như luôn luôn có một tấm biển trên cửa để báo mày vắng mặt...- Tao phải đi mua hàng...- Không... Joséphine Papet đã bắt đầu chán ngấy mày rồi... Nàng trông cậy vào Bodard, điều này cũng không hay ho gì, để thay chỗ mày đấy...- Đó là lời nói của nàng hay của tao...- Lời nói của mày không đáng giá một xu, tao đã nhận ra điều đó ngay từ thời trung học...- Mày ghét tao lắm, phải không?- Tao ghét mày vì cái gì mới được chứ?- Tại Moulins, mày đã ghét tao rồi... Cha mẹ tao buôn bán phát đạt... Tao có tiền túi... Còn cha mày, ông ấy chỉ là một thứ kẻ ăn người làm tại lâu đài Saint Fiacre.Maigret đỏ mặt, siết chặt hai nắm đấm và đã suýt ra tay bởi có một điều ông không cho phép là khi người ta chạm tới ký ức về cha ông. Cha ông là người quản lý lâu đài và phụ trách hơn hai mươi trang trại.- Mày là thằng côn đồ, Florentin ạ.- Chính mày đã tìm kiếm nó...- Tao vẫn chưa cho mày vào tù vì thiếu chứng cứ rõ ràng, nhưng tao sẽ sớm tìm ra thôi...Ông mở cửa văn phòng thanh tra.- Ai phụ trách tên bất lương này?Lourtie đứng dậy.- Cậu không được rời hắn ta một bước và khi hắn trở về nhà thì cậu canh chừng trước cửa hắn. Cậu hãy thu xếp để có người thay cậu...Cảm thấy mình đã đi quá xa, Florentin thì thầm một cách từ tốn:- Tao xin lỗi mày, Maigret... Tao xuống tinh thần quá và tao không biết mình nói gì nữa... Hãy đặt mày vào chỗ tao...Ông Cảnh sát trưởng vẫn không hở răng và không nhìn ông ta khi ông ta bước ra khỏi văn phòng. Điện thoại reo. Đó là ông chánh án hỏi thăm kết quả cuộc đối chứng.- Tôi vẫn chưa quyết gì được - Maigret trả lời - Giống như đi câu, tôi đã khuấy tận đáy, nhưng tôi không biết cái gì thò ra đây... Tang lễ cử hành ngày mai, lúc mười giờ.Nhiều nhà báo đợi ông nơi hành lang và ông tỏ ra ít dễ mến hơn ngày thường.- Ông đang theo một lối mòn, đúng không, ông Cảnh sát trưởng?- Lối mòn thì nhiều...- Và ông không biết lối nào tốt phải không?- Đúng thế.- Ông nghĩ đây là một bi kịch của tình yếu đam mê chứ?Ông suýt trả lời rằng không có những bi kịch của tình yêu đam mê. Tuy nhiên đó là điều thâm tâm ông nghĩ tới. Qua nhiều năm trong nghề nghiệp của mình, ông biết được rằng người tình bị sỉ nhục hoặc người đàn bà bị bỏ rơi trở thành kẻ giết người vì tình thì ít mà vì tự ái bị thương tổn thì nhiều.Chiều hôm đó bà Maigret và ông xem ti vi và ông nhấm nháp những ly rượu dâu nhỏ mà cô em vợ của ông từ Alsace gửi về.Bà Maigret:- Phim có hay không?Ông suýt hỏi phim nào? Ông vẫn nhìn những hình ảnh tiếp diễn trên màn hình, những nhân vật hoạt động nhưng có lẽ ông không thể kể lại câu chuyện.Ngày hôm sau trước mười giờ một chút, ông ngồi trên ô tô do Janvier cầm tay lái đang chạy qua trước Viện Pháp y.Florentin lêu nghêu với điếu thuốc trên môi đang đứng bên lề đường, bám sát ông ta có Bonfils, viên thanh tra thay phiên. Ông ta đứng đó, đôi vai trĩu xuống, như một con người bị sỉ nhục không dám ngẩng đầu lên.Xe tang đã tới và nhân viên nhà đòn đưa cỗ quan tài tới trên một cái cáng.Maigret mở cửa xe sau:- Lên đi!Và quay sang Bonfils- Cậu có thể về Sở. Tôi sẽ đưa ông ta về cho cậu.- Lên đường được rồi chứ? - Người chủ lễ hỏiXe rồ máy chạy và trong kính chiếu hậu ông Cảnh sát trưởng trông thấy một chiếc xe màu vàng đang chạy theo. Đó là một chiếc xe hai chỗ ngồi, loại rẻ tiền, thùng xe u lên và người ta trông thấy trên kính chắn gió mái tóc màu hung của Jean Luc Bodard.Họ lặng lẽ hướng về Ivry nơi họ băng qua gần như suốt chiều dài của nghĩa trang mênh mông. Huyệt đã sẵn sàng trong một khu đất mới mẻ nơi cây cối không có thời gian để mọc. Lucas không quên lời dặn dò của Maigret về hoa và anh chàng tóc hung về phần mình cũng mang tới một bó.Trong lúc người ta cho cỗ quan tài xuống, Florentin đưa hai bàn tay lên che mặt và đôi vai ông ta run lên từng hồi. Ông ta có khóc không? Điều đó không quan trọng chút nào bởi ông ta có khả năng khóc theo đơn đặt hàng.Người ta đưa cái mai cho Maigret để ném một xẻng đất đầu tiên và ít lâu sau đó hai chiếc xe lại lăn bánh trên đường.- Về Sở Cảnh sát Tư pháp chứ sếp?Ông gật đầu. Phía sau ông, Florentin vẫn nín thinh.Trong sân Sở Cảnh sát Tư pháp, Maigret bước xuống và nói với Janvier:- Cậu hãy ở lại với ông ta một chút. Tôi sẽ gửi Bonfils đến phụ trách ông ta.Một giọng nói tha thiết từ trong xe tới tai ông:- Maigret, tao thề với mày rằng tao không giết nàng...Maigret chỉ nhún vai và bước qua cánh cửa lắp kính, ông đi thong thả về phía cầu thang, ông gặp Bonfils trong phòng thanh tra.- Khách hàng của cậu đang ở dưới... Cậu phụ trách ông ta trở lại đi...Khi bước vào văn phòng của mình, ông ngạc nhiên thấy Lapointe đang đợi ông, vẻ mặt lo lắng.- Một tin xấu, thưa sếp...- Một cái chết khác nữa à?- Không. Bà gác cổng đã biến mất...- Tôi đã ra lệnh phải canh chừng bà ta kia mà...- Lourtie đã gọi dây nói cách đây nửa tiếng... Ông ấy thét lên tới mếu máo...Đó là một trong những thanh tra già, một trong những người tận tâm nhất, biết rõ tất cả những đòn phép của nghề nghiệp.- Chuyện đó xảy ra cách nào?- “Lourtie đang ở trên vỉa hè đối diện khi mụ đó ra ngoài, đầu trần, với một túi xách đựng đồ thiết dụng xách nơi tay.Không nhìn ra sau xem có ai theo dõi mình không, trước tiên bà ta bước vào một gian hàng thịt nơi người ta có vẻ biết bà ta và bà ta đã mua một miếng thịt...Vẫn không quay lại, bà ta tiếp tục xuôi theo đường Saint-Georges và lần này bà ta bước vào một cửa hàng thực phẩm của người Ý trong khi bên ngoài, trước cửa hàng, Lourtie bắt đầu đi đi lại lại...Sau một khắc đồng hồ, ông ấy bắt đầu bồn chồn... Ông bước vào cửa hàng chật chội, dài ngoằn để khám phá một cửa ra vào khác mở ra công viên Orléans và đường Taitbout... Đương nhiên là bà ta đã mất dạng.Lourtie đã gọi dây nói về chúng tôi, thay vì lùng sục khắp nơi trong phường ông đành trở về chỗ nấp trước ngôi nhà... sếp có tin rằng bà ta đã trốn không?”.- Chắc chắn không...Maigret đã tìm lại chỗ đứng của mình nơi cửa sổ và nhìn những cành cây dẻ nơi chim đang ríu rít.- “Bởi không phải bà ta là người đã giết Joséphine Papet, bà ta không có lý do gì để trốn, nhất là trong cách ăn mặc như thế, với một cái túi xách đựng đồ thiết dụng nơi tay...Bà ta có một ai đó để gặp... Tôi có thể chắc chắn rằng sau lần đối chất hôm qua bà ta đã quyết định...Bởi tôi luôn tin rằng bà ta đã trông thấy kẻ sát nhân, khi hắn bước lên cũng như khi hắn bước xuống, tức là hai lần...Cậu hãy giả định rằng khi bước ra ngoài, người đàn ông đã trông thấy bà ta mũi dán vào lớp kính, mắt nhìn hắn đăm đăm”.- Tôi bắt đầu hiểu ra...- Hắn biết bà ta sẽ bị cật vấn. Đó là một con người thân thuộc với Joséphine Papet và bà gác cổng biết anh ta...- Sếp có tin rằng hắn đã hăm dọa bà ta không?- Đó không phải là một người đàn bà dễ xúc động... Cậu có thể nhận ra điều đó vào chiều hôm qua... Trái lại, tôi thấy bà ta dễ bị đồng tiền quyến rũ...- Nếu bà ta đã nhận tiền thì tại sao bà ta lại biến mất?- Vì cuộc đối chất.- Tôi không hiểu...- “Kẻ sát nhân có mặt ở đó... Bà ta đã trông thấy anh ta... Bà ta chỉ cần nói một tiếng để người ta bắt anh ta... Bà ta thích im lặng hơn... Vậy thì tôi đoan chắc bà ta biết rằng sự im lặng của mình có giá trị hơn những gì bà ta đã nhận nhiều...Sáng nay bà ta quyết định đi đòi thêm một khoản tiền, nhưng bà ta không thể làm chuyện đó với một viên thanh tra bám sát gót chân bà ta...Cậu hãy gọi cho tôi khách sạn Scribe... Người gác cổng...”.Chốc lát sau đó, Maigret nhấc máy.- “Alô!... Người gác cổng ở khách sạn Scribe đó hả?... Cảnh sát trưởng Maigret đây... Khỏe không, Jean? Các cháu thế nào?... Được lắm... Tuyệt... Dường như anh có một khách trọ thường xuyên tên Lamotte... Victor Lamotte, đúng rồi... Tôi nghĩ ông ấy thuê căn hộ theo tháng đấy chứ?... Đúng... Đúng theo điều tôi nghĩ...Anh có thể cho tôi nói chuyện với ông ấy không?... Anh nói sao? Hôm qua ông ấy đã lấy tàu tốc hành đi Bordeaux rồi à? Tôi nghĩ ông ta thường chỉ rời Paris vào chiều Chủ nhật chứ!Sáng nay có người nào yêu cầu gặp ông ấy không?..., Anh có trông thấy một người đàn bà thật khỏe mạnh, ăn mặc lôi thôi, với một cái túi xách đựng đồ thiết dụng nơi tay không?Không, tôi không đùa đâu... Anh có chắc chắn không đấy?... Cám ơn Jean...”.Ông biết những người gác cổng của tất cả khách sạn tại Paris và ông biết có một số bắt đầu bằng cách làm bồi.Bà Blanc đã không xuất hiện tại khách sạn Scribe nơi dù sao bà ta cũng không gặp được nhà buôn rượu nổi tiếng.- Hãy hỏi giùm tôi văn phòng của ông ta, đường Aubier.Ông không muốn bỏ qua một cơ may nào. Đường Auber, các văn phòng đều đóng cửa ngày thứ Bảy và một nhân viên có công việc chậm trễ trả lời ông. Chỉ có hắn một mình tại đó. Hắn không thấy ông chủ từ hôm qua vào lúc hai giờ chiều.- Hãy tìm cho tôi số điện thoại của Công ty sản xuất ổ bi Anh em Courcel, đại lộ Voltaire.Tại đây chuông điện thoại hoài công reo trong các phòng ốc vắng tanh. Ngày thứ Bảy không có ai, không có cả một người bảo vệ.- Cậu hãy tìm địa chỉ của ông ta tại Rouen... Đừng nói lên từ cảnh sát... Tôi chỉ muốn biết ông ta có mặt ở sở nhà không...Fernand Courcel ở tại một khách sạn cũ xưa đặc biệt tại đường bờ sông Bourse, gần cầu Boieldieu.- Tôi muốn nói chuyện với ông Courcel...- Ông ấy vừa mới đi... - Chính bà Courcel đang ở đầu dây...Giọng nói trẻ trung, vui vẻ.- Có cần tôi nhắn lại ông ấy điều gì không ạ?- Theo bà bao giờ ông ấy về?- Chắc chắn vào bữa ăn trưa, bởi chúng tôi có những người bạn...- Ông ấy đã trở về nhà sáng nay à?- Chiều hôm qua, ai ở đầu dây đó?Nhớ lời dặn dò của Maigret, Lapointe gác máy.- Ông ta vừa rời khỏi nhà... Ông ta đã trở về chiều hôm qua... Ông ta phải về dùng bữa trưa tại nhà với những người bạn... Vợ ông ta có một giọng nói đầy thiện cảm...- Còn lại Paré... Cậu hãy tìm số điện thoại của ông ta ở Versailles.Tại đây nữa, một giọng đàn bà trả lời, mệt mỏi ít thiện cảm.- Đây, bà Paré...- Tôi muốn nói chuyện với chồng bà...- Ai đấy ạ?- Một nhân viên của Bộ. - Lapointe ứng biến.- Có gì quan trọng không?- Tại sao thế ạ?- Vì chồng tôi đang trên giường. Khi ông ấy về nhà hôm qua, ông ấy không được khỏe và sáng nay sau một đêm dao động tôi đã buộc ông ấy nằm nghỉ... Ông ấy làm việc quá nhiều đối với một người ở tuổi ông ấy...Viên thanh tra cảm thấy bà sắp sửa gác máy và vội lên tiếng hỏi:- Sáng nay ông nhà không có tiếp ai chứ?- Ai?- Một người nào đó chạy việc cho ông ấy.- Không ai tới cả...Bà gác máy mà không nói gì thêm.Florentin và anh chàng tóc hung có mặt tại nghĩa trang khi bà Blanc biến mất. Bà ta đã không gặp ai trong số ba người tình nghi khác.

*

Bà Maigret để ông dùng bữa trưa trong yên ổn, bởi ông có vẻ khá bận tâm và bà không muốn ông lo lắng thêm. Chỉ khi rót cà phê cho ông, bà mới hỏi:- Anh xem báo chưa?- Anh không có thì giờ.Bà đi tìm cho ông những tờ báo phát hành buổi sáng trên chiếc bàn một chân nơi phòng khách. Trước tiên là một hàng tít lớn:ÁN MẠNG TẠI ĐƯỜNG NOTRE DAME DE LORETTETiếp đến là hai đề mục phụ có ý nghĩa hơn:Cuộc họp mặt bí ẩn tại Sở Cảnh sát Tư phápCảnh sát trưởng Maigret trong cơn bối rốiÔng càu nhàu và đi tìm một ống tẩu trên cái giá mắc trước khi đọc bài báo.“Trong số báo phát hành hôm qua, chúng tôi đã tường thuật tỉ mỉ vụ án mạng xảy ra tại căn hộ ở đường Notre Dame de Lorette mà nạn nhân là một thiếu phụ, Joséphine Papet, độc thân, không nghề nghiệp.Chúng tôi đã nhận định rằng đương nhiên phải truy tầm kẻ sát nhân trong số những người đàn ông chia sẻ những đặc ân của nạn nhân.Một trong những kẻ tình nghi đáng chú ý hơn những người khác, bởi ông ta có mặt trong căn hộ lúc xảy ra án mạng, ông ta chỉ chứng kiến? Ông ta là thủ phạm?Ông Cảnh sát trưởng Maigret, người đích thân điều khiển cuộc điều tra, đang đứng trước một tình huống khó xử. Quả thật người đàn ông đó, Léon F. là một trong những bạn thời trẻ của ông.Có phải vì lý do đó mà bất chấp những lời buộc tội chống lại ông ta, ông ta vẫn tự do? Chúng tôi khó mà tin rằng...”.Ông vò tờ báo và vừa đứng dậy vừa càu nhàu, răng sít lại:- Đồ ngu!Có phải sự hớ hênh do một trong số các viên thanh tra không thấy sự ranh ma trong vụ này và để người ta rút được bí mật của mình? Ông không lạ gì chuyện các nhà báo lục lọi khắp nơi. Bà gác cổng có thể đã được họ hỏi chuyện và với họ, bà có thể nói nhiều hơn là với cảnh sát.Còn có ông họa sĩ với chòm râu cằm ở đại lộ Rochechouart, người láng giềng của Florentin.- Điều đó làm phiền anh lắm, phải không?Ông nhún vai. Thật ra bài báo chỉ khiến ông thêm lưỡng lự.Trước khi rời sở, ông nhận được báo cáo về đường đạn của Gastinne Renette xác nhận với ông điều ông y sĩ pháp y đã cho ông biết. Viên đạn loại mười hai ly, đường kính lớn, hơi khác loại thông thường và chỉ có bắn với một khẩu súng lục Bỉ thuộc một kiểu đã xưa không còn thấy dùng nữa.Chuyên gia còn nói thêm là một vũ khí loại đó không chính xác chút nào.Đương nhiên đó là khẩu súng lục trong tủ nhỏ đầu giường. Bây giờ nó ở đâu? Tìm nó cũng vô ích thôi. Người ta có thể đã vứt nó xuống sông Seine, hoặc trong một miệng cống, trong một khu đất trống, trong một cánh đồng ở miền quê.Tại sao kẻ sát nhân đã mang vật tai hại đó đi thay vì để nó tại chỗ? Có phải hắn sợ để lại dấu vết trên đó và hắn đã không có thì giờ xóa đi?Nếu thế thì hắn cũng không có thì giờ để lau đồ đạc và những nơi hắn đã chạm vào.Thế mà trong phòng mọi dấu vết đều được lau sạch, kể cả những dấu vết trên các nắm cửa.Từ đó liệu có nên kết luận rằng kẻ giết người đã không ở lại một khắc đồng hồ trong căn hộ như Florentin đã nói?Và có phải chính Florentin đã xóa đi những dấu vết?Tất cả mọi lập luận đều dẫn về ông ta. Ông ta là thủ phạm độc nhất đúng luận lý. Nhưng ông Cảnh sát trưởng lại dè chừng với những lập luận.Nhưng ông lại phiền hà với sự kiên nhẫn của mình khá giống sự bao dung. Có phải ông bị lung lạc bởi một thứ tình cảm chung thủy với tuổi trẻ của mình?- Thật hoàn toàn ngu xuẩn... - Ông nói lớn.- Anh đúng là bạn của hắn à?- Cũng không... Những trò hề của anh ta khiến anh nổi giận thì đúng hơn...Ông không nói thêm rằng ngày xưa thỉnh thoảng ông vẫn vào hiệu bánh để nhìn cô chị gái của người bạn học và ông đã đỏ mặt.- Anh đi đây...Bà đưa má cho ông.- Anh về dùng bữa tối chứ?- Hy vọng...Trời đã đổ mưa mà ông không hay. Vợ ông chạy theo sau ông trong cầu thang với một cây dù.Nơi góc đại lộ, ông tìm được một chiếc xe buýt có chỗ đứng và để mình lắc lư theo vận động của chiếc xe và mơ hồ nhìn những con vật buồn cười kia, những con người, đang hối hả trên các vỉa hè. Phần nào trông họ như đang chạy. Để tới đâu? Để làm gì?Nếu không thấy gì trước thứ Hai, mình nhất định bắt giam anh ta, ông thầm hạ quyết tâm như để trấn an lương tâm mình.Ông bước đi, dưới cây dù của mình, từ Châtelet tới Sở Cảnh sát Tư pháp. Gió giật từng hồi, quất mạnh những giọt nước vào người ông. Nước đầm đìa, như ông vẫn nói khi còn là đứa bé.Vừa tới văn phòng của mình, ông đã nghe tiếng gõ cửa và Lourtie bước vào.- Bonfils đang thay cho tôi - Ông nói - Bà ta đã trở về.- Vào lúc mấy giờ?- Mười hai giờ hai mươi... Tôi đã trông thấy bà ta như lúc bà ta lặng lẽ bước xuôi theo con đường, cái túi xách đựng đồ thiết dụng nơi tay...- Nó có đầy không?- Dù sao vẫn to và nặng hơn buổi sáng... Bà ta lườm tôi khi đi ngang qua trước tôi... Có vẻ như bà ta ngạo nghễ với tôi. Khi đã vào nhà gác cổng, bà ta gỡ tấm biển máng nơi cửa đi: người gác cổng đang trong cầu thang.Maigret bước năm hoặc sáu bước trong văn phòng của mình, từ cửa sổ tới cửa ra vào và từ cửa ra vào tới cửa sổ. Khi dừng bước hẳn, ông đã có một quyết định.- Lapointe có ở đấy không?- Dạ có.- Hãy nói cậu ấy đợi tôi... Tôi sẽ trở về ngay...Ông lấy một cái chìa khóa trong ngăn kéo, chìa khóa cánh cửa từ Sở Cảnh sát Tư pháp thông với tòa án. Ông theo các hành lang dài, leo lên một cầu thang mờ tối, cuối cùng gõ cửa văn phòng ông chánh án.Hầu hết các phòng ốc đều vắng lặng. Ông may mắn vào một chiều thứ Bảy, gặp Page đang làm việc.- Vào đi... - Ông nói bằng một giọng có vẻ xa xôi.Ông đang ở đó, người đầy bụi, cố gắng sắp xếp lại gian phòng nhỏ không cửa sổ tiếp liền văn phòng ông.- Ông biết không, Maigret, tôi đang tìm lại những hồ sơ từ hai năm trước không hề được xếp lại. Tôi phải mất nhiều tháng mới thanh toán xong những gì người tiền nhiệm của tôi đã chất thành đống trong cái kho chứa này...- Tôi đến xin ông một lệnh soát nhà.- Ông đợi tôi rửa tay đã...Hẳn ông đã tới các chậu rửa ở cuối hành lang. Đó là một con người đầy cảm tình và tận tụy.- Ông có gì mới không?- Bà gác cổng làm tôi khổ trí quá... Tôi chắc chắn người đàn bà đó biết nhiều về chuyện này... Hôm qua, trong lúc đối chất, bà ta là người độc nhất giữ được sự vững tin của mình, cũng là sự vững tin độc nhất, dĩ nhiên, ngoài đương sự, tức là thủ phạm...- Tại sao bà ta im lặng? Vì thù hằn cảnh sát à?- “Tôi không tin rằng điều đó đủ để bà liều mạng... Tôi còn tự hỏi tại sao kẻ giết người không tìm cách trừ khử bà ta và tôi đặt người canh chừng trước ngôi nhà...Theo tôi, bà ta im lặng một cách ngoan cố là vì bà ta được trả tiền cho việc đó... Tôi không biết bà ta nhận được bao nhiêu...Khi đã thấy tầm quan trọng của vụ này, bà ta hẳn phải nghĩ mình không được trả công xứng đáng...Thế là sáng nay, với một sự xảo quyệt của tay nhà nghề, bà ta đã thoát khỏi sự canh chừng của viên thanh tra đang theo dõi bà ta. Trước tiên bà ta vào một cửa hàng thịt để đánh lừa. Mua hàng xong, bà lại vào một cửa hàng thực phẩm một cách tự nhiên và người của tôi đã không nghi ngờ... Chỉ một khắc đồng hồ sau ông mới nhận biết rằng cửa hàng thực phẩm có một ngã ra khác...”.- Ông không biết bà ta đi đâu à?- Florentin đang bên cạnh tôi tại nghĩa trang. Jean Luc Bodard cũng đến đó...- Bà ta có gặp một trong ba người kia?- Bà ta không gặp ai cả. Lamotte đã về Bordeaux hôm qua bằng tàu tốc hành buổi chiều... Courcel có mặt tại Rouen và phải dùng bữa trưa với những người bạn... Còn Frangois Paré thì ông ấy bệnh, phải nằm trên giường, đến lượt vợ ông ta bồn chồn...- Ông muốn lệnh ghi tên ai?- Bà Blanc... Người gác cổng.Ông chánh án tìm một tập phiếu mẫu trong ngăn kéo viên lục sự của mình, điền các chỗ trống, ký tên, đóng vào một con dấu ướt.- Chúc ông may mắn.- Cám ơn ông...- Nhân tiện, ông đừng ưu phiền về những lời bình luận của các báo... Tất cả những ai biết ông...- Cám ơn ông...Vài phút sau ông rời trụ sở với Lapointe cầm tay lái. Xe cộ đông đặc, mọi người hối hả hơn bao giờ như mọi thứ Bảy. Bất chấp mưa, bất chấp gió họ phóng về phía xa lộ, về phía đồng quê.Một lần, Lapointe tìm ra ngay một chỗ trống dọc theo vỉa hè, ngay trước ngôi nhà.Cửa hàng quần áo lót đã đóng cửa. Chỉ có tiệm giày mở cửa nhưng vắng người và trên ngưỡng cửa nhà buôn đang rầu rĩ nhìn những đám mây tan thành nước.- Chúng ta tìm gì đây, thưa sếp?- Bất luận cái gì có thể giúp ích chúng ta. Có thể tiền bạc...Đây là lần đầu tiên Maigret thấy bà Blanc ngồi trong nhà gác cổng của bà. Với cặp kính gọng thép trên cái mũi quá tròn của bà, bà đang đọc tờ báo buổi chiều vừa phát hành.Maigret xô cửa bước vào, theo sau có Lapointe.- Các ông đã chùi chân chưa đấy?Và bởi họ không trả lời:- Các ông còn muốn gì tôi nữa đây?Maigret chỉ đưa ra cho bà ta lệnh soát nhà. Bà ta đọc đi đọc lại.- Tôi không biết thế này nghĩa là gì. Các ông định làm gì đây?- Lục soát. - Maigret đáp.- Ông muốn nói rằng các ông sẽ lục tung đồ đạc của tôi à?- Bà hãy tin rằng tôi rất lấy làm buồn chuyện này.- Tôi tự hỏi tốt hơn tôi có nên gọi một luật sư không.- Điều đó chứng tỏ bà có điều gì cần giấu... Lapointe, cậu hãy trông chừng bà ấy và không để bà ấy sờ vào bất luận thứ gì...Trong một góc nhà có một tủ buýp phê kiểu Henri II với các cửa trên lắp kính. Trong phần này, chỉ có những cái ly, một cái bình, một bộ đồ cà phê bằng sành với những cánh hoa to.Ngăn kéo bên phải chứa dao, muỗng, nĩa, đồ mở nút chai cùng bộ đồ dùng đã cũ. Các món đồ dùng để ăn xưa kia được mạ bạc nhưng giờ đây lớp đồng đã lộ ra.Ngăn kéo bên trái đáng chú ý hơn bởi nó chứa những tấm hình và giấy tờ. Một trong những tấm hình cho thấy một đôi lứa. Bà Blanc khoảng hai mươi lăm tuổi và nếu bà ta đã mập mạp, người ta vẫn không thể nào đoán bà ta sẽ trở thành con quỷ như bây giờ. Thậm chí bà ta còn mỉm cười, mặt quay về phía một người đàn ông có râu mép đen chắc hẳn là chồng bà.Trong một phong bì, Maigret thấy một bản danh sách những người thuê phòng và giá tiền thuê của từng người. Rồi dưới những tấm bưu thiếp, ông chạm tay vào một quyển sổ tiết kiệm.Những lần gửi tiền đầu tiên lui về nhiều năm trước. Lúc đầu, đó chỉ là những món tiền khiếm tốn, mỗi lần mười frăng, hai mươi frăng... Tiếp theo, đều đặn mỗi tháng bà ta để ra năm mươi quan... Vào tháng hai, tháng quà cáp, số tiền biến thiên giữa một trăm và một trăm năm mươi frăng...Tổng cộng, tám nghìn ba trăm hai mươi hai frăng và những xu lẻ.Không có lần gửi tiền nào hôm trước hoặc hôm trước nữa. Lần gửi cuối cùng cách đây mười lăm ngày.- Bây giờ thì ông tiến xa rồi đấy!Không chút bối rối, ông tiếp tục lục soát. Trong mớ chén dĩa ở phần dưới tủ buýp-phê cũng như chồng khăn ăn có ô vuông.Ông dỡ tấm thảm nhung phủ lên chiếc bàn tròn, tìm kiếm một ngăn kéo nhưng bàn không có ngăn kéo.Bên trái, một máy thu hình. Chỉ có những khúc dây, những cây đinh dẹp và một vài cây đinh trong ngăn kéo của chiếc bàn một chân chống đỡ cái máy thu hình.Ông bước vào gian phòng thứ nhì không chỉ là nhà bếp mà còn dùng làm buồng ngủ bởi có một chiếc giường sau tấm màn.Ông bắt đầu bằng chiếc tủ nhỏ đầu giường nơi ông chỉ thấy một tràng hạt, một quyển kinh Misa và một mảnh gỗ hoàng dương. Ông phải mất một hồi mới đoán biết được nguồn gốc của mảnh gỗ hoàng dương. Dĩ nhiên đây là mảnh gỗ nhún vào nước được ban phép lành khi một người thân qua đời và bà đã giữ nó để làm kỷ niệm.Thật khó mà tưởng tượng người đàn bà này lại có một người chồng. Nhưng không phải bà ta cũng đã từng là một đứa trẻ như mọi người sao?Ông đã thấy nhiều người khác, đàn ông và đàn bà, mà cuộc đời đã làm cho rắn lại đến độ biến họ thành quỷ dữ. Từ nhiều năm nay, mọi ngày của bà, mọi đêm của bà ta đều trôi qua trong hai gian phòng tối tăm và thiếu thoáng khí, nơi bà ta không thể bước nhiều bước hơn trong một phòng nhà tù.Còn thế giới bên ngoài, bà ta chỉ biết được nó qua những lần ghé của người đưa thư hoặc bóng dáng chập chờn của những người thuê phòng ngoài lớp kính.Buổi sáng dù thân thể nặng nề và đôi chân sưng phù, bà ta phải chùi rửa thang máy, rồi cầu thang, từ trên xuống dưới.Và nếu mai đây bà không còn khả năng làm việc đó nữa?Ông tự trách mình đã làm phiền bà. Ông mở một cái tủ lạnh nhỏ nơi ông bắt gặp một nửa lát thịt, một phần trứng chiên còn lại, hai lát giăm bông và mớ rau mua buổi sáng.Có một nửa chai rượu trên bàn, quần áo và đồ lót trong một cái tủ, kể cả có nịt vú và quần áo lót của phụ nữ bằng vải thun.Giờ đây ông thấy xấu hổ khi vẫn tiếp tục lục lọi và tuy thế ông vẫn không muốn tự nhận mình thua cuộc. Đây không phải là một phụ nữ bằng lòng với những lời hứa hẹn. Nếu có ai đó mua được sự im lặng của bà ta thì buộc phải trả tiền mặt thôi.Ông trở ra phòng ngoài và bà ta không ngăn được một tia lo lắng thoáng qua trong mắt bà ta.Bấy giờ ông biết điều mình tìm kiếm không có trong nhà bếp. Ông từ từ đảo mắt nhìn quanh. Còn có nơi nào ông chưa chạm tới?Bất chợt ông bước về phía chiếc máy thu hình trên đó có những tờ tạp chí chất đống. Một tờ trong số đó đưa ra những chương trình hằng ngày cũng như những lời bình luận cùng hình ảnh. Ngay khi mở nó ra, ông biết ngay mình đã thắng. Những trang tạp chí tự chúng dang ra nơi người ta đã nhét ba tờ năm trăm frăng và bảy tờ một trăm.Hai nghìn hai trăm frăng. Những tờ năm trăm thì còn mới.- Tôi nghĩ tôi có quyền tiết kiệm chứ?- Bà quên rằng tôi đã xem quyển sổ tiết kiệm của bà.- Rồi sao? Tôi bắt buộc phải để tất cả những quả trứng trong cùng một cái giỏ à? Và nếu bất chợt tôi cần tiền thì sao?- Cần một lúc hai nghìn hai trăm quan à?- Đó là chuyện của tôi. Tôi thách ông gây phiền hà cho tôi vì chuyện này...- “Bà thông minh hơn điều bà tỏ lộ, bà Blanc ạ... Có thể bà đã lường liệu tất cả, kể cả lệnh soát nhà hôm nay... Nếu bà mang tiền ra quỹ tiết kiệm, việc gửi tiền sẽ được ghi lại trong quyển sổ của bà và tầm quan trọng của món tiền cũng như ngày gửi tiền sẽ không khỏi gây chú ý cho tôi...Bà dè chừng những cái tủ buýp phê, những ngăn kéo, những tấm nệm xổ chỉ... Người ta có thể tin rằng bà đã đọc Edgar Poe. Bà chỉ cần nhét những tờ giấy bạc vào tờ tạp chí...”.- Tôi không ăn cắp của ai cả.- “Tôi không cho rằng bà ăn cắp của bất kỳ người nào. Thậm chí tôi còn nghĩ rằng khi trông thấy bà đằng sau cánh cửa của bà trong lúc hắn bước ra, kẻ sát nhân đã đến biếu bà món tiền này... Bà có thể vẫn chưa biết án mạng đã xảy ra trong ngôi nhà này...Hắn không cần phải giải thích với bà tại sao hắn xem trọng việc bà không biết hắn tới ngày hôm đó...Bà biết rõ điều đó nếu không có lẽ hắn không sợ bà...”.- Tôi chẳng có gì để nói cả...- Chiều hôm qua khi bà trông thấy hắn trong văn phòng tôi, bà đã nhận ra hắn rất sợ, sợ bà và chỉ có bà thôi, bởi bà là người độc nhất có thể làm chứng chống lại anh ta...Như hôm trước, một nụ cười mơ hồ, thật mơ hồ, như bị xóa nhòa, vẫn còn thoáng hiện trên môi bà.- Bà đã không gặp được ai cả... Bà quên hôm nay là thứ Bảy...Người đàn bà vẫn tỏ vẻ ngoan cố, bí hiểm trên khuôn mặt phì nộn của bà ta.- Tôi sẽ không nói gì đâu. Ông có thể đánh tôi...- Tôi không muốn thế chút nào. Chúng ta sẽ có dịp gặp lại. Đi, Lapointe...Và hai người đàn ông lướt vào chiếc xe nhỏ màu đen.