*
* *
Bà Vinh nhìn đôi giày mỏng ướt sủng của Tấn, kêu lên: - Chặc! Cậu cảm mất! Cậu đã nhường đôi ủng cho bác sĩ, cậu nên về thôi. - Không sao bà ạ, tôi đi cùng với bà đến đây, chả lẽ lại về. Tôi đứng đây đợi một chốc xem có gì cần, có thể giúp chăng? - Vâng! Cậu tốt quá! Chúa sẽ phò hộ cậu! Tấn không nghe bà Vinh nói gì cả, chàng đi đi, lại lại giữa lối mòn trước nhà bác San, không sợ ướt giày, không sợ tuyết lạnh, chẳng sợ cảm hàn. Đầu óc chàng chỉ chăm vào có một điều: cái chết – hay sự sống – của thiếu phụ trong nhà bác thợ dệt kia, vì nó ảnh hưởng đến tương lai cả cuộc đời chàng. «Than ôi! Sự mù quáng của tuổi trẻ tai hại đến nhường ấy, tai hại thế đấy!» Tấn tự nhủ thầm. Phải, Lý nên chết đi, phải chết đi, cần chết đi! Có thế, tương lai Tấn mới sáng sủa vì không bị bóng tối của ả phủ vây. Có thế, Tấn mới có thể cưới Mỵ Lan yêu dấu, xinh đẹp, nết na, trong trắng. Có thế, chàng mới mong trở nên người đứng đắn, đàng hoàng, không phải nơm nớp lo Lý làm nhục, có thế thằng em ma manh của Tấn mới hết tống tiền anh. Còn con bé thì chàng sẽ có cách bảo bọc nó, kín đáo bảo bọc nó, không sao. Nó là con chàng, giọt máu của chàng. Tấn thấy nhẹ nhõm trong giây lát. Nhưng một chốc sau, chàng lại nghĩ: còn nếu Lý sống, Lý không chết thì sao? Tấn lặng đi vì sợ, chẳng biết rõ Lý, ả đến đây giữa đêm khuya thế này với mục đích gì. Cánh cửa hé mở, bác sĩ Kim xuất hiện, ông kêu lên: - Tấn, cậu điên đấy à? Cậu đến đây làm gì? - Thưa bác sĩ, cháu cũng vừa mới đến, cháu không ngủ được, thưa bác sĩ, thưa... người đàn bà, mẹ con bé... Tấn nuốt nước bọt khó khăn, ngập ngừng không ra tiếng. Bác sĩ Kim: - Vô ích! Chị ta chết rồi, vô phương cứu chữa. - Tội nghiệp! Thưa, chị ta ra sao ạ? - Còn trẻ, nom bệ rạc lắm, tôi ngờ là một gái giang hồ hết thời. Nhưng lại có mang nhẫn cưới hẳn hoi. Thật chả biết ra làm sao cả. - Hôm qua cháu có gặp một người đàn bà trên đường, không biết có phải người này không... Cố giấu vẻ xúc động, Tấn nói, bác sĩ thản nhiên: - Thế ư? Cô này tóc dài, người mảnh mai... nhưng thôi, tôi đã làm tròn bổn phận, ta về ngủ, mai sẽ tính chuyện chôn cất cô ta. Đi! Mặt đỏ bừng, Tấn lắp bắp: - Bác sĩ đợi cháu một chút, cháu muốn xem mặt bà ta coi có phải người cháu gặp hôm qua không. Cháu ra ngay. Tấn hấp tấp bước vào. Xác Lý đặt nằm ngay ngắn trên cái giường gỗ ọp ẹp của bác San, mái tóc dài óng ả buông xuống gối, má hóp, mắt nhắm nghiền, môi tái ngắt, mặt nhợt nhạt; đúng là ả Lý giang hồ xinh đẹp một thời mà chàng say mê một dạo và làm chàng điêu đứng khổ sở mấy năm nay! Lý đó! Ả đã ngừng thở, không bao giờ nữa ả còn có thể tác yêu tác quái, dọa nạt chàng, làm khổ chàng. Chàng có thể thách thằng em du thủ du thực nữa... Tấn quay lại lò sưởi và bếp, nhìn con: nó được bác San ủ trong lòng và trong đôi bàn tay to lớn. Nó còn thức, đã ấm lại được no. Đôi mắt ngây thơ trong sáng mở to đang chăm chú nhìn xác mẹ và hờ hững nhìn cha, nó không biết là cha nó (nó còn bé quá mà Tấn rất ít khi đến thăm con). Trong lúc người cha vui buồn lẫn lộn vì tình cảnh oái oăm của cha con chàng thì nó quay đi rồi ngẩng lên nhìn người đang bế nó: nó đã quen với bác từ đầu hôm nên bạo dạn lấy tay kéo cổ áo bác và xoa xoa lên đôi má nhăn nheo của bác, nghịch chán, nó buông ra cười khanh khách một cách hồn nhiên. Tấn, với giọng cố làm ra vẻ thản nhiên: - Ngày mai, chôn xong mẹ nó, bác đưa nó ra nhà việc chứ? Hay bác định giao nó cho ai hở bác San? Bác San không trả lời câu hỏi, mắt sáng lên vì tức giận, nói dồn một thôi: - Sao tôi lại phải đưa nó ra nhà việc? Ai dám buộc tôi? Tôi giữ nó lại đây không được à? Ai cấm tôi? Tấn ngỡ ngàng: - Thế bác định giữ nó thật đấy ư? - Tôi có nói giỡn bao giờ đâu? Hay là cậu cho tôi nói bậy? - Không! Tôi không có ý nói thế, nhưng tôi e bác là đàn ông, lại có một mình... - Xưa nay tôi vẫn một mình chứ có hai mình bao giờ đâu. Tấn thấy khó nói rõ ý mình mà khỏi phật lòng bác San, anh lúng túng: - Bác chưa hiểu ý tôi, tôi muốn nói bác không... đủ sức... nuôi... Lần thứ nhất trong đời, bác thợ dệt tỏ ra thông minh, vì vậy bác tức giận thêm, gắt to: - Cậu khỏi lo, tôi tuy nghèo đấy, tôi cam đoan là tôi nuôi nó được. Với lại, cậu có họ hàng thân thuộc gì với nó mà cậu chen vô việc này? Nó đến nhà tôi thì nó là của tôi, tôi chỉ trả nó cho một người... Tấn buộc miệng: - Ai? - Cha nó! Bác gằn giọng, lặp lại: - Cha nó, cậu nghe rõ chưa? Nhưng người ấy phải trưng đủ bằng cớ kia. - Phải lắm, bác nói đúng lắm. Tấn nói mà tưởng như tiếng nói của ai chứ không phải của chính mình, giọng lạc hẳn đi vì ngạc nhiên và xúc động. Thấy Tấn tán đồng lời mình, bác San phấn khởi thêm, giọng bác dịu lại, bác hỏi: - Này cậu Tấn, cậu có nghĩ là nó có cha không? - Cái ấy thì đã hẳn, bác hỏi... Tấn toan nói «bác hỏi ngốc quá đi thôi» song Tấn biết ngừng đúng chỗ. Tấn tự thấy xấu hổ và không có quyền khinh chê con người lương thiện đang bế con mình. Bác San vội chữa: - Ý tôi muốn hỏi cậu nó còn cha không đấy, cậu Tấn ạ! Tôi, thì tôi nghĩ là cha nó chết rồi, cậu nghĩ có phải không? Tấn đỏ mặt, gượng trả lời nước đôi: - Bác nói... cũng có lý, vì nếu cha nó còn thì... Mà cũng có thể là cha nó còn... Bác thợ dệt chồm lên, gân cổ cãi: - Tôi không tin, nếu cha nó còn, đời nào cha nó lại bỏ mẹ con nó cầu bơ, cầu bất đến đỗi chết đường như vậy? Tấn hiểu là cách tốt nhất nên nói xuôi theo bác San, và nom cái cách bác nhìn con mình, Tấn hiểu bác quí nó như trước kia bác quí vàng của bác. - Bác có lý, chắc thế. Vậy là bác yên tâm giữ con bé, nhỉ? - Phải, tôi giữ nó! Tội nghiệp nó! Nó bé bỏng, cô độc, tôi thì già rồi nhưng cũng cô độc như nó. Và bác nhìn ra xa, giọng mơ màng như quên phắt cậu thanh niên con nhà giàu trước mặt mình, nói như chỉ cốt đủ mình nghe. - Vàng bạc thì đi mất không về, còn con bé này thì tự nhiên từ đâu đến! Thật chả hiểu ra làm sao, nghĩ rối cả óc... chả hiểu gì cả... Như thể là phép lạ. Tấn cảm động nhìn bác thợ dệt bế con mình, buồn vui lẫn lộn. Sự thể đã như thế, chàng không thể làm gì hơn mà cũng chẳng muốn làm gì, chàng ôn tồn: - Bác tốt quá bác San à! Đây, bác nhận chút đỉnh tiền để may sắm cho nó... Chàng vừa thò tay vào túi, bác thợ dệt lại chồm lên: - Chớ! Chớ! Tôi không muốn ăn xin của ai để nuôi con, tôi không nhận tiền cậu đâu. - Ấy, bác đừng nghĩ thế, chút đỉnh thôi đấy mà. Vả lại bác vừa bị trộm lấy hết vàng, bác quên ư? Nghe nhắc đến chuyện mất mát, bác San thừ người ra, nhân dịp đó, Tấn đặt vào tay bác ít tiền vừa lấy trong ví, đoạn không cả chào hỏi, tất tả quay ra, vì anh sợ còn đứng đó, sẽ bị bác San trả lại tiền.