Chuyện nàng công chúa 
nước Casmia
Vương quốc Casmia ngày xưa có một nhà vua trị vì tên là Turgun_Bay. Vua sinh hạ 
một chàng hoàng tử và một công chúa được mọi người đương thời vô củng ái mộ. 
Hoàng tử Farucru thật sự là một vị anh hùng niên thiếu được thần dân tin yêu về 
đức độ, còn em gái của chàng, công chúa Farucna thì đẹp tựa tiên giáng trần.
Quả vậy, nàng công chúa ấy vừa xinh đẹp vừa sắc sảo đến nỗi bất kỳ người đàn ông 
nào cả gan trộm ngắm dung nhan nàng đều không thể không đem lòng say đắm. Nhưng 
đấy rốt cuộc là mối tình bất hạnh bởi phần lớn các chàng trai đều trở nên mất 
trí hoặc sa vào một nỗi đam mê trầm lặng làm vóc dáng héo mòn.
Mỗi lần ra khỏi hoàng cung đi săn bắn, công chúa thường không đeo mạng che mặt. 
Thế là đông đảo dân chúng ùa theo sau, vừa đi vừa reo hò tỏ lòng vui sướng được 
tự mắt nhìn thấy dung nhan người đẹp. Nàng thường cưỡi một con ngựa thuần chủng 
Tarta lông trắng như tuyết có điểm những đốm nâu. Quây quần quanh nàng là một 
trăm nữ nô lệ ăn mặc lộng lẫy ngồi trên lưng những con ngựa đen tuyền. Tất cả 
các cô hầu đều không đeo mạng và phần lớn ai cũng duyên dáng và xinh đẹp tuyệt 
trần. Tuy nhiên, chỉ có nữ chủ nhân là thu hút về mình mọi đôi mắt của dân 
chúngg theo sau. Bất chấp cả một đội cận vệ đông đảo kiên quyết ngăn chặn, dân 
chúng ai cũng chen lấn để cố gắng đến được gần nàng hơn chút nữa. Lính tráng 
gươm tuốt trần lăm lăm ở tay, cũng chẳng sao xua được mọi người tránh xa nàng ra 
một ít. Nhiều binh sỹ còn đang tâm đánh đập thậm chí giết hại những người sán 
đến quá gần nàng. Vậy mà những chàng trai đáng thương ấy đã không lo cho số phận 
thảm thương có thể đón chờ mình thì chớ, lại dường như tỏ ra thích thú được bỏ 
mạng ngay trước mắt nàng công chúa mà họ coi là thần tượng của mình.
Quốc vương mủi lòng trước những điều bất hạnh xảy ra cho thần dân do nhan sắc 
của con gái mình gây nên, liền quyết định từ nay không cho phép công chúa xuất 
hiện lộ liễu trước mặt các chàng trai. Vua cấm nàng ra khỏi cung cấm, thế là dân 
chúng không còn dịp ngắm nhìn người đẹp nữa. Tuy nhiên tiếng đồn về nhan sắc 
chim sa cá lặn của công chúa lan truyền khắp các nước phương Đông, khiến nhiều 
nhà vua không hẹn mà nên, ai cũng chắc chắn tin rằng đó một tuyệt thế giai nhân. 
Vậy là chẳng bao lâu sau, nhân dân nước Casmia hay tin sứ thần tất cả các nước 
phương Đông đang từ nhiều nơi trẩy tới kinh đô tìm cách cầu hôn công chúa nước 
này cho con trai quân vương họ. Nhưng trước khi các sứ giả tới kinh thành, một 
đêm nọ , công chúa Farucna nằm mộng, giấc mộng khiến nàng cho rằng tất cả mọi 
người đàn ông trên trái đất đều khả ố. Đêm ấy, nàng mơ thấy một con hươu đực sa 
bẫy, con hươu cái tìm mọi cách giúp con hươu đực thoát thân, đến lượt con hươu 
cái chẳng may cũng sa vào chính cái bẫy ấy, thì lúc này, con hươu đực chẳng hề 
cứu giúp mà lại thản nhiên để mặc con cái vướng trong bẫy và một mình bỏ đi.
Tỉnh dậy, lòng công chúa bị xáo động dữ dội vì giấc mơ. Nàng không nghĩ đấy chỉ 
là chuyện mộng mị thường tình mà cho rằng đây hẳn là một điềm mà Thượng đế do 
quan tâm đến số phận của nàng, đã bằng cách đó báo mộng cho nàng biết, tất cả 
đàn ông trên trần thế này chẳng qua đều một duộc những tên phản trắc chuyên lợi 
dụng lòng dạ cả tin của phụ nữ mà thôi.
Bị ám ảnh bởi ý nghĩ kỳ quặc ấy, và lo sợ rồi mình có thể sẽ là vật hy sinh cho 
một vị quân vương nào đó trong vô số những ngừơi đang phái sứ thần lũ lượt đổ về 
kinh đô Casmia cầu hôn, nàng vội đến xin gặp vua cha. Không để lộ cho phụ vương 
biết lòng mình căm ghét đàn ông, nàng chỉ nước mắt giọt vắn giọt dài van xin 
người chớ vội gả nàng cho một người đàn ông không hợp ý nàng. Nước mắt của đứa 
con gái yêu làm mủi lòng vua cha, ông nói :" Không, con gái của cha ơi, cha 
chẳng bao giờ ép buộc duyên con. Mặc dù lẽ đời đối với con gái là cha mẹ đặt đâu 
con phải ngồi đấy, nhưng cha vẫn thề với con trước đức Thượng đế rằng không một 
hoàng tử nào, cho dù đấy là con trai quốc vương Ấn Độ vô cùng hùng mạnh đi nữa, 
được phép làm bạn với con nếu không được con đồng ý". Công chúa tin tưởng vào 
lời thề của vua cha, nàng hài lòng trở về cung riêng, lòng dặn lòng dứt khoát từ 
nay chẳng bao giờ đồng ý trao thân cho bất kỳ một hoàng tử nào. 
Mấy ngày sau, sứ thần nhiều nước đến kinh thành. Họ lần lượt được quốc vương 
Casmia tiếp kiến. Sứ thần nào cũng khoe khoang về đất nước thịnh vượng của mình 
và ngợi ca tài năng, đức hạnh của hoàng tử mình. Quốc vương Casmia tiếp đãi họ 
hết sức trọng vọng, song ông nói rõ với mọi người là cọng chúa được quyền tự 
định đoạt hôn nhân, rằng vua đã thề trước Thượng đế không ép duyên con, trái với 
ý muốn của nàng. Mà công chúa thì chẳng hề ưng thuận một ai, thành ra rốt cuộc 
các sứ thần lần lượt theo chân nhau ra về, ai cũng bối rồi trong lòng vì không 
làm tròn sứ mệnh được giao. 
Vua Casmia là người khôn ngoan, ông phiền lòng nhìn các sứ giả ra về. Ông những 
lo các nhà vua hùng mạnh bị khước từ việc cầu hôn sẽ nổi cơn thịnh nộ rồi tìm 
cách trả thù mối nhục. Ông tự trách mình sao dễ dàng thề thốt, để rồi biết đâu 
chẳng gây nên một cuộc chiến tranh, ông liền cho gọi bà nhũ mẫu của công chúa 
Farucna đến gặp.
- Này bà Xutlumete - nhà vua nói - ta nói thật với bà , cách xử sự của công chúa 
làm ta rất đỗi ngạc nhiên. Ai đã gây nên cho nàng sự chán ghét hôn nhân đến 
dường ấy? Bà nói cho ta nghe, có phải chính bà là người đã gợi nên trong lòng 
công chúa suy nghĩ lạ lùng kia? 
Bà nhũ mẫu đáp :
- Muôn tâu hoàng thượng, không phải tại tôi. Tôi xưa nay đâu có phải là người 
hận thù nam giới, ấy là do một giấc mộng gây nên cho nàng.
Vua ngạc nhiên : 
- Một giấc mộng ư ? Bà nói gì với ta vậy ? - Suy nghĩ một lát vua nói tiếp - Ta 
không thể tin lời bà. Có giấc mộng nào lại gây ấn tượng mạnh mẽ vào tâm trí con 
gái ta đến vậy? 
Bà Xutlumete thuật lại cho nhà vua đầu đuôi câu chuyện và thưa tiếp:
- Muôn tâu hoàng thượng, đấy chính là giấc mộng đã tác động sâu xa đến công 
chúa. Qua thái độ của con hươu đực, công chúa suy ra mọi đàn ông trên đời này 
đều vô ơn bội nghĩa không khác gì con vật ấy, cho nên mới khước từ mọi đám đến 
cầu hôn.
Lời bà nhũ mẫu càng làm tăng thêm sự ngạc nhiên của nhà vua. Không hiểu làm sao 
chỉ một cơn mộng mị lại đưa công chúa đến nông nổi như vậy, ong nói :
- Này nhũ mẫu, bà xem chúng ta có cách gì chữa cho đầu óc con gái ta thoát khỏi 
cái bệnh nghi kỵ đàn ông? Bà có tin, có thể tìm ra phương sách nào làm cho công 
chúa phục hồi lý trí không?
- Tâu hoàng thượng - bà nhũ mẫu đáp - nếu ngài hạ cố giao cho tôi nhiệm vụ ấy, 
tôi hy vọng sẽ có cách làm tròn một cách tốt đẹp.
- Bà làm cách nào ? - nhà vua lại hỏi.
- Tôi biết cơ man nào là những câu chuyện thú vị, mang ra kể hầu công chúa, có 
thể vừa giải trí cho nàng vừa làm nàng dần dần gỡ bỏ định kiến nặng nề đối với 
nam giới. Bằng cách làm cho công chúa tin rằng xưa kia từng có những người tình 
chung thủy, tôi sẽ từng bước làm cho nàng vỡ ra là ngày nay trên đời cũng có 
những đấng tình quân thủy chung như thế. Xin hoàng thượng hãy cho phép tôi được 
giúp công chúa tự nhận ra mình đã nghĩ không đúng, tôi tin tưởng hoàn tòan có 
thể đạt được ý nguyện.
Được quốc vương đồng ý, bà nhũ mẫu chỉ còn lo nghĩ cách tìm ra cơ hội thuận tiện 
nhất để thực hiện ý định của mình. 
Thông thường sau bữa ăn trưa cùng nhà vua, hoàng tử anh trai và các quận chúa 
trong triều, công chúa bao giờ cũng dành suốt cả buổi chiều để thưởng thức đàn 
ca hát xướng của các cung nữ, nhũ mẫu nghĩ chỉ có các buổi sáng là thời gian 
thuận tiện nhất. Bà quyết định nên thực hiện ý đồ của mình vào lúc công chúa 
đang ở trong phòng tắm. Bởi vậy, ngay sáng hôm sau, chờ khi công chúa đã vào 
trong phòng ăắm, bà nhũ mẫu mới ngỏ lời :
- Thưa công chúa , già này biết một câu chuyện rất là thú vị, nếu công chúa vui 
lòng cho phép thì già xin được hầu chuyện, tin rằng công chúa nghe rồi sẽ lấy 
làm thích.
Vậy là nàng công chúa nước Casmia, có lẽ thích nghe chuyện thì ít, mà để làm hài 
lòng những cô hầu và cung nữ đang nôn nóng được nghe kể nhiều hơn, liền đồng ý 
cho phép bà nhũ mẫu kể chuyện. Bà liền cất lời kể như sau : 
Chuyện Abuncaxem Basri
Tất cả các sử gia đều nhất trí cho rằng hoàng đế Harun An Rasit là nhà vua hoàn 
hảo nhất thời đại ông, tiếc một điều do nhà vua nắm trong tay quyền lực hùng 
cường đệ nhất thời bấy giờ cho nên sinh ra tói quen dễ nổi cơn thịnh nộ và tính 
tình kiêu căng không ai chịu đựng nổi. Lúc nào ông cũng một mực cho rằng trên 
đời này chẳng có một vị quân vương nào hào phóng bằng chính mình. 
Japha, tể tướng sủng ái của nhà vua, không chịu được chuyện ngày cứ tự mình khoe 
khoang như vậy, một hôm bạo gan thưa với người như sau : 
- Muôn tâu hoàng thượng, vị chủ nhân của tôi, đấng chủ soái của tòan trần thế, 
xin cho phép kẻ nô lệ này được mạo muội thưa với ngày rằng ngày không nên quá tự 
ngợi khen mình như vậy. Hãy nhường những lời ngợi ca ấy cho thần dân của ngài 
cũng như cho biết bao người nước ngoài đang chầu chực trong triều đình của ngài. 
Ngài hãy hạ cố để cho thần dân cảm tạ Thượng đế đã sinh ra cho họ trên các quốc 
gia thuộc quyền ngài và để người nước ngoài ai cũng hài lòng vì mình đã khôn 
ngoan biết rời bỏ tổ quốc để đến đây hầu hạ dưới trướng ngài.
Harun nổi cơn tự ái vì những lời nói ấy. Vua cao ngạo nhìn thẳng vào mặt tể 
tường và đùng đùng hỏi ông có quen biết người nào có thể sánh được với vua về 
đức hào phóng hay không.
- Muôn tâu có - tể tướng đáp - tại thành phố Basra có một chàng trai trẻ tên là 
Abuncaxem. Mặc dù chỉ là một thường dân, nhưng anh ta sống xa hoa lộng lẫy hơn 
tất cả mọi quân vương, và không một nhà vua nào trên đời này, kể cả ngài, muôn 
tâu hoàng đế, có tính tình hào phóng hơn chàng.
Hoàng đế đỏ bừng mặt, đôi mắt ngài long lên vì bực bội. Ngài nói :
- Ông nhớ rõ rồi chứ, bất cứ thần dân nào dám nói điều gì sai với nhà đều phải 
tội chết ? 
- Tôi đâu dám thưa thốt điều gì không chân thực bao giờ - tể tướng đáp. Trong 
chuyến đi gần đây về Basra, tôi đã gặp chàng Abuncaxem ấy, tôi đã sống ở nhà của 
chàng ta. Đôi mắt tôi, dù đã quen nhìn các kho báu vật của hoàng thương, vẫn hết 
sức ngạc nhiên trước sự giàu sang của chàng trai, và tôi vô cùng say mê phong 
thái hào hoa đại lượng của chàng.
Nghe đến đấy, Harun An Rasit không nén nổi cơn thịnh nộ. Vua quát :
- Ông thật đáng tội chết, Japha à, sao dám đem một kẻ thường dân ra so sánh với 
ta? Tội khi quân của ông không thể không bị trừng trị.
Vừa nói vua vừa ra hiệu cho viên tướng chỉ huy đội cận vệ đến gần và ra lệnh bắt 
giữ ngay tể tướng Japha. Tiếp đó, vua đi thẳng đến dinh của nàng Zobeit, chính 
cung hoàng hậu của người. Thoạt trông vẻ mặt giận dữ của nhà vua, hoàng hậu tái 
người khiếp đảm. Bà hỏi:
- Có việc gì xảy ra, muôn tâu hoàng thường? Kẻ nào dám gây cho ngài nỗi bất 
bình?
Hoàng đế thuật lại cho hoàng hậu nghe câu chuyện vừa xảy ra. Vua nói về Japha 
với lời lẽ nặng nề khiến hoàng hậu hiểu ngay ông đang giận tể tướng tới mức nào. 
Nhưng bà hoàng hậu ấy vốn khôn ngoan, bà khuyên vua hãy tạm nén trận lôi đình, 
hãy nên phái một người nào đó đến thành phố Basra tìm xem hư thực thế nào; nếu 
điều Japha nói là sai thì hẵng trừng trị ông ta, ngược lại nếu ông nói đúng thì 
cũng nên cân nhắc, xử phạt ông ta tới mức như xử một tên phạm tội sát nhân e 
chưa được công minh lắm chăng.
Lời hoàng hậu làm dịu một phần cơn thịnh nộ của nhà vua. Ông nói :
- Hoàng hậu à , ta chấp nhận lời khuyên của nàng. Ta nhận ra đúng là cần phải 
đối xử công minh với một bậc đại thần như Japha. Ta còn làm hơn thế. Để tránh 
xảy ra trường hợp người ta phái đi vì không ưa tể tướng mà có thể tâu trình 
không trung thực chăng, ta muốn tự mình đến Basra, tự mình tìm hiểu sự thật. Ta 
sẽ làm quen với chàng trai mà mọi người khoa trương sự hào phóng ấy. Nếu điều 
Japha nói là sự thật, ta sẽ không để tâm về lời nói thẳng mà còn ban thưởng 
trọng hậu cho ông, nhược bằng ông ta dám dối trá với vua thì ta thề sẽ cho chém 
đầu ngay tức khắc. 
Quyết định như vậy rồi, hoàng đế Harun An Rasit tính chuyện thực hiện ngay không 
chậm trễ. Một đêm, vua bí mật rời hoàng cung. Ông kên ngựa và khởi hành, mà nhất 
thiết không cho phép một ai theo hầu, mặc cho hoàng hậu Zobeit tìm đủ lời lẽ 
thuyết phục vua chớ nên mạo hiểm đi một mình. Tới Basra, vua gò cương xuống ngựa 
ghé vào trạm du khách nhìn thấy trước tiên khi vừa vào thành phố. Người gác cổng 
là một cụ già, Harun hỏi :
- Cụ ơi cho tôi hỏi nhé, có phải trong thành phố này có một chàng trai trẻ tên 
là Abuncaxem, anh ta có thể vượt qua mọi đấng quân vương trên đời về sự giàu 
sang và đức hào phóng ?
- Đúng vậy, thưa ngài - người gác cổng đáp - cho dù già này có đến một trăm cái 
miệng và mỗi miệng có một trăm cái lưỡi thì cũng không thể nào kể hết được những 
hành vi hào phóng mà ông ấy từng làm.
Lúc này, vua Harun đang cần nghỉ ngơi nên cũng không hỏi gì nhiều, ông chỉ dùng 
qua mấy món ăn nhẹ rồi đi nằm. 
Sáng hôm sau, vua dậy thật sớm, đi bách bộ trong phố cho tới khi mặt trời mọc. 
Gặp một hiệu thợ may vừa mở cửa, ông vào hỏi nhà Abuncaxem đi về lối nào. Bác 
thợ may ngạc nhiên:
- Ủa, ông từ xứ nào đến vậy? Hẳn ông chưa một lần đến Basra, cho nên mới không 
biết dinh cơ ngài Abuncaxem tọa lạc ở đâu. Nhà riêng ông ấy còn được dân tình 
biết đến nhiều hơn cả cung điện của nhà vua. 
Kể đến đây, bà nhũ mẫu của công chúa Farucna dừng lời bởi một nữ tì vừa đi vào, 
cô này có nhiệm vụ đến báo cho công chúa biết sắp đến giờ đi cầu kinh trưa. Hễ 
trông thấy nữ tì này xuất hiện là công chúa ra khỏi nhà tắm, vận lại trang phục. 
Bà nhũ mẫu lúc này cũng ngừng lời, chờ đến hôm sau, khi công chúa bước vào nhà 
tắm thì mới kể nốt câu chuyện.
Như vậy là sang ngày hôm sau, bà nhũ mẫu mối tiếp tục câu chuyện kể dở . 
Ngày thứ hai 
Hoàng đế đáp lời người thợ may:
- Vâng, tôi là người từ nơi khác đến, tôi không quen biết ai trong thành phố 
này. Tôi vô cùng biết ơn bác nếu bác vui lòng cho người dẫn tôi đến nhà chàng 
trai ấy.
Người thợ may sai ngay một chú bé học việc dẫn hoàng đế đến tận dinh cơ của 
Abuncaxem. Đấy là một dinh thự xây bằng những tảng đá đẽo nguyên khối, cổng làm 
bằng cẩm thạch có hoa văn tựa như vân ngọc thạch anh. Nhà vua bước vào sân, ở 
đấy có vô số gia nhân trẻ tuổi và nô lệ đã được trả tự do, họ đang đùa vui với 
nhau trong khi đợi lệnh chủ nhân. Vua tiến lại gần một người và nói:
- Người anh em ơi, tôi nhờ người anh em vui lòng giúp cho một việc là vào bẩm 
với ngài Abuncaxem rằng có một người phương xa mới đến, xin được tiếp kiến ngài.
Nhìn bộ dạng hoàng đế, cậu gia nhân biết ngay đây không phải là một người bình 
thường vội chạy đi báo với ông chủ. Chủ nhân thân hành xuống sân đón tiếp vị 
khách từ phương xa, cầm tay dẫn khách đến một gian phòng rất đẹp. Vào phòng, 
hoàng đế nói với chủ nhân là ông từng nghe những danh tiếng rất tốt đẹp của chủ 
nhân, do vậy không sao cầm được ước mong được đến đây xin diện kiến ngài. 
Abuncaxem khiêm nhường từ tạ lời khen ngợi, mời vua ngồu xuống chiếc trường kỷ 
rồi hỏi khách từ xứ nào đến, làm nghề gì, hiện đang nghỉ trọ nơi nào trong thành 
phố Basra. Nhà vua đáp:
- Tôi là một thương nhân thành Batda, hiện tôi đang lưu trú tại trạm du khách 
đầu tiên nhìn thấy khi vừa đặt chân vào thành phố. 
Sau đôi ba lời hàn huyên, vua nhìn thấy bước vào phòng là mười hai gia nhân da 
trắng, tay bưng những chiếc vò bằng mã não và pha lê khảm hồng ngọc, đựng đầy 
rượu nhẹ tuyệt vời. Theo sau là mười hai nữ nô lệ khá xinh, người thì bê những 
mâm sứ xếp đầy hoa quả tươi thơm, người thì nâng những chiếc hộp bằng vàng ròng 
đựng các loại mứt cực ngon. 
Các gia nhân đều nếm thử rượu trước khi dâng mời khách. Nhà vua nhấp mấy thứ, 
mặc dù quá quen thuộc với mọi của ngon vật lạ khắp các nước phưong Đông này, vẫn 
thú thật rằng chưa bao giờ mình được uống loại rượu tuyệt vời đến thế. Chẳng mấy 
chốc đã đến giờ dùng bữa tối. Abuncaxem mời khách sang một căn phòng khác, ở đây 
đã bày sẵn trên bàn bao nhiêu là thứ cao lương mỹ vị đựng trong đĩa bát đúc toàn 
bằng vàng khối. 
Dùng xong bữa, Abuncaxem cầm tay mời khách sang một căn phòng thứ ba, đồ đạc bày 
biện còn sang trọng hơn hai căn phòng kia. Gia nhân mang đến không biết bao 
nhiêu là vò rượu bằng vàng khảm ngọc đựng nhiều loại rượu khác nhau, cùng những 
đĩa sứ cổ bày các lọai mứt, trái cây. Trong khi chủ khách nâng chén thưởng thức 
loại rượu ngon hiếm thấy thì nhiều nhạc công và ca sỹ bước vào, cùng cử một khúc 
hòa tấu hay đến mức làm cho nhà vua tựa hồ mê mẩn. Nhà vua tự nhủ: "Trong cung 
ta có vô số những giọng hát hay, song phải công nhận là những người ấy không 
đáng mang ra so sánh với các ca sỹ này. Ta không hiểu sao một tư nhân lại có 
điều kiện sinh hoạt lộng lẫy xa hoa dường này".
Trong khi nhà vua đang chăm chú nghe một giọng ca êm đềm thì Abuncaxem ra khỏi 
phòng, lát sau chàng quay trở lại, trên tay cầm một cây nhỏ, thân cây bằng bạc 
còn lá cây toàn bằng lam ngọc và các quả bằng hồng ngọc. Trên ngọn cây có một 
con công vàng chạm khắc tậht tinh xảo, thân chim là một khối hổ phách toát ra 
hương cây lô hội và các mùi thơm khác. Chàng đặt cây bạc xuống chân nhà vua rồi 
cầm chiếc đũa khẽ gõ lên đầu chim. Thế là con công giương đôi cánh, xòe cái đuôi 
và múa với nhịp điệu khá nhanh, chim múa càng gấp càng làm lan tỏa ra mọi thứ 
hương thơm nức cả căn phòng. 
Nhà vua đang mải mê ngắm không biết chán cái cây bạc và con công vàng, chua kịp 
ngỏ lời khen thì chàng Abuncaxem đã nhấc cả cây lẫn con chim bước ra khỏi phòng 
khá đột ngôt. Nhà vua hơi mếch lòng về cử chỉ ấy, ông tự nhủ: "Như thế là thế 
nào? Chàng trai này hình như chưa biết cách xử sự lịch sự như ta tưởng. Chàng ta 
cất cái cây và con công đi trong khi ta đang mải ngắm, sợ ta ngỏ lời xin mất vật 
ấy chăng? Ta e rằng Japha đã quá lời khi đánh giá con người này hào phóng".
Vua còn thẫn thờ với ý nghĩ ấy thì chàng Abuncaxem đã lại bước vào, theo sau có 
một chú hầu trẻ cực kỳ tuấn tú khôi ngô. Chú bé dễ thương này mặc một chiếc áo 
gấm dệt bằng kim tuyến có đính nhiều viên ngọc và kim cương; tay nâng một chiếc 
ly lớn làm bằng một viên hồng ngọc lớn, bên trong đựng một loại rượu màu đỏ sẫm. 
Cậu tiến đến trước mặt nhà vua quỳ lạy và dâng lên ly rượu. Nhà vua cúi đỡ chiếc 
ly và đưa lên miệng uống cạn; thật kỳ diệu làm sao, uống xong vua trao trả cái 
ly cho cậu bé thì nhận ra cái ly rượu ấy vẫn đầy tràn. Vua lại đỡ ly rượu, uống 
tiếp một hơi cạn không còn một giọt. Đưa trả chiếc ly cho cậu bé và nhà vua nhận 
ra ly rượu đã đầy lại mà không hề nhìn thấy có một ai rót rượu vào.
Vật kỳ diệu này khiến cho nhà vua ngạc nhiên đến mức quên phắt chuyện cây bạc 
công vàng, ông cất lời hỏi do đâu có chuyện lạ lùng đến như vậy. Abuncaxem đáp:
- Thua ngài. đấy là một công trình sáng tạp của một bậc hiền tài thời xưa, vị ấy 
am tường mọi bí quyết trong trời đất. 
Vừa đáp xong, chàng đã cầm tay cậu gia nhân, bước ra khỏi phòng cũng vội vã y 
như lần trước. Nhà vua cảm thấy bất bình :
- Quái - vua tự nhủ - xử sự đến thế thì chàng trai này quẫn trí mất rồi. Chàng 
ta tự ý mang các vật ấy ra khoe với ta mà chẳng chờ ta hỏi; chàng phô ra trước 
mắt ta và mỗi lần nhận thấy ta lấy làm thú vị về vật ấy thì vội vã mang đi. Thật 
chẳng còn chi lố bịch và khiếm nhã bằng. Này hỡi lão Japha kia, rồi ta sẽ dạy 
cho lão biết cách đánh giá đúng người đời!
Vua không biết nên nghĩ thế nào về tính khí của vị chủ nhân hay đúng hơn là nhà 
vua bắt đầu không có ý không hay về chàng thì lần thứ ba chàng trai quay trở 
vào. Theo sau chàng là một cô nương trang sức đầy ngọc ngà châu báu và nhan sắc 
có một không hai, xem ra còn hơn hẳn cả bộ trang phục lộng lẫy. Nhà vua gặp một 
giai nhân như vậy trố mắt ra nhìn. Nàng cúi đầu rất thấp xá một xá rồi bước tới 
gần vua, bộ điệu duyên dáng khiến khách càng thêm mê mẩn. Nhà vua mời nàng ngồi 
cạnh mình. Vừa lúc ấy Abuncaxem gọi mang ra một cây đàn tỳ bà đã lên dây sẵn. 
Gia nhân dâng cây đàn làm bằng ngà voi, hổ phách, gỗ mun và trầm hương. Chàng 
trai chuyển đàn cho cô gái, cô đỡ lấy, so dây và bắt đầu tấu một bản nhạc điêu 
luyện tới mức nhà vua là người rất sành điệu cũng không cầm được phải thốt lên: 
"Chàng trai trẻ ơi, số phận chàng thật đáng để người đời ganh tỵ. Tất cả các vị 
vua chúa vĩ đại nhất trên đời này, ngay đến Đấng thống lĩnh các tín đồ đi nữa, 
cũng chẳng thể nào có được hạnh phúc sánh bằng chàng".
Chàng trai vừa để ý thấy vị khách say mê cô gái trẻ, liền cầm tay dắt vội nàng 
ra khỏi phòng. 
Ngày thứ ba
Đây lại là một điều nhục nữa cho hoàng đế Harun An Rasit. Suýt chút nữa thì vua 
nổi trận lôi đình, nhưng người cố nén giận. Chủ nhà quay trở lại ngay tức khắc 
và hai người lại chén thù chén tạc cho đến tối. Nhà vua nói với chàng trai :
- Hỡi chàng trai Abuncaxem hào phóng, tôi thật quá cảm kích về sự tiếp đãi của 
ngài đối với tôi, giờ xin cho phép được cáo từ để ngài nghỉ ngơi.
Không muốn phiền lòng khách, chàng trai thành phố Basra nhã nhặn nghiêng mình. 
Trách không làm trái ý khách, chàng lịch sự tiễn ra cửa, trước khi chia tay ngỏ 
lời mong khách vui lòng tha thứ cho về việc chủ nhà đã không có cách đón tiếp 
người trọng thể hơn nữa.
Trên đường về trạm nghỉ dành cho du khách, nhà vua nghĩ thầm: "Ta thừa nhận về 
mặt giàu sang, Abuncaxem hơn hẳn các vị vua chúa; song xét về sự hào phóng, tể 
tường của ta đã sai lầm khi dám đặt chàng sánh ngang ta, bởi rốt cuộc anh chàng 
có tặng ta món quà nào đâu? Thế mà mấy lần ta thốt lên ngạc nhiên trước vẻ đẹp 
của cành cây thân bạc lá ngọc, cũng như khi trông thấy cái ly, tên hầu trẻ tuổi 
và cô gái xinh tươi; thấy ta tỏ ý ngợi ca như ậy, nhẽ ra anh chàng phải tự hiểu 
và trao tặng ta một món nào trong số ấy chứ. Không, anh chàng này chỉ là một con 
người thích khoa trương thôi. Cậu chàng ham phô bày vật báu của mình cho khách 
ca ngợi. Để làm gì? Chỉ để thỏa mãn sự kiêu ngạo và bản tính thích khoe khoang 
của mình. Thực chất, cậu chàng là một tên keo kiệt. Ta không thể nào tha thứ cho 
Japha về cái tội đã dối trá ta".
Đang suy nghĩ những điểu chẳng lấy gì làm tốt lành cho vị tể tướng, vua về đến 
trạm nghỉ. Làm sao nói hết những kinh ngạc của người khi thấy bày ra trước mắt 
bao nhiêu lều trại huy hoàng vừa dựng lên gồm nhiều gian nhà vải, trải trên nền 
những tấm thảm lụa cùng một số lớn gia nhân và nô lệ được trả tự do; bên cạnh 
đấy nào là ngựa nào lừa nào lạc đà, ngoài ra còn có đủ cây thân bạc và con công 
vàng, chú gia nhân trẻ tuổi cùng chiếc ly rượu của y và cả cô nô tỳ xinh đẹp cầm 
đàn tỳ bà nữa.
Bọn tôi tớ quỳ mọp sất đất chào ông trong khi cô gái dâng cho ông một cuộn lụa 
bạch. Nhà vua mở ra và đọc những dòng sau :
"Ôi hỡi ngài thực khách mà tôi chưa hân hạnh quen biết; có thể tôi đã không biết 
cách tiếp đãi ngài thật đúng lễ; cúi xin ngài hãy rộng lượng đại xá cho những 
lỗi lầm thiếu sót mà tôi có thể mắc phải khi tiếp đón ngài, xin ngài chớ làm tôi 
thêm hổ thẹn mà khước từ mấy món quà nhỏ mọn gửi đến tặng ngài. Cây bạc, con 
công, chú tiểu đồng, cái ly và cô gái trẻ; những vật mọn ấy đã thuộc sở hữu của 
ngài vì hình như chúng vừa ý ngài; từ trước đến nay, bất kỳ những vật gì mà các 
vị khách của kẻ này tỏ ra ưa thích thì chúng không còn là tài sản của tôi mà trở 
thành vật sở hữu của quý vị".
Đọc xong bức thư, nhà vua vô cùng ngạc nhiên về tính tình rộng rãi của 
Abuncaxem và đành thừa nhận mình vội suy xét không đúng về chàng trai. Vua thốt 
lên: "Triệu triệu phúc lành ban cho Japha! Chính nhờ lão mà ta được biếu tặng 
hậu hĩnh thế này. Này, hỡi Harun! Từ nay chớ có khoe khoang ông là người giàu 
sang và hào phóng nhất thế gian. Một tên thần dân của ông đã vượt xa ông rồi đó. 
Nhưng - nhà vua nghĩ tiếp - làm sao một tư nhân bình thường lại có thể biếu tặng 
người khác những vật phẩm quý hiếm mức ấy nhỉ? Nhẽ ta phải hỏi anh chàng kiếm 
đâu ra nhiều tài sản đến vậy. Ta thú nhận mình đã sơ suất khi không gạn hỏi anh 
chàng điều ấy. Ta không muốn quay trở lại Batda mà chưa sáng tỏ câu chuyện này. 
Cũng quan trọng lắm chứ, việc trong đất nước thuộc quyền ngự trị của ta, lại có 
một người dân thường sống cuộc đời còn nhung lụa hơn cả ta. Nhất định ta phải 
gặp anh chàng, ta sẽ khéo léo tìm cách khơi gợi chàng dốc bầu tâm sự cho ta rõ 
do đâu chàng có được một gia sản khổng lồ dường ấy".
Quá sốt ruột thỏa mãn sự hiếu kỳ, nhà vua để mặc bọn gia nhân mới trong trạm lưu 
trú du khách, một mình quay trở lại ngay dinh cơ chàng trai trẻ. Khi chỉ có mình 
nhà vua với chàng, ông cất lời hỏi:
- Hỡi chàng Abuncaxem vô cùng đáng mến, các tặng phẩm của ngài cho tôi quá ư to 
tát, làm sao tôi dám nhận mà không lạm dụng tấm lòng hào hiệp của ngài. Xin ngài 
vui lòng cho phép tôi gửi trả lại. Sự tiếp đãi trọng hậu của ngài đã đủ làm cho 
tôi vô cùng cảm kích. Trở về đến Batda tôi sẽ loan truyền cho mọi người biết về 
sự giàu sang cũng như tính hào hoa khoáng đạt của ngài.
- Thưa ngài quý mến - chàng trai đáp với vẻ bị xúc phạm - chắc hẳn ngài có điều 
gì phàn nàn về tên Abuncaxem khốn khổ này. Có thể một hành động nào đó của kẻ 
hèn mọn đã làm ngài không hài lòng, bởi ngài khước từ các tặng vật của tôi. Giá 
như ngài vừa lòng, hẳn ngài đã không để cho tôi phải bị nhục mạ vì bị khước từ 
như vậy.
- Không đâu, thưa ngài - nhà vua vội phân trần - nói có trời chứng giám, tôi 
thật quá cảm kích về thái độ lịch sự của ngài, các tặng phẩm của ngài quý giá 
quá. Những món quà ấy vượt xatặng phẩm các đấng quân vương trao cho nhau. Xin 
phép ngài cho tôi được nói ra điều tôi suy nghĩ, nên chăng ngài chớ quá phung 
phí tài sản như thế, nên suy nghĩ là rồi đến một ngày nào các kho tàng của ngài 
sẽ cạn kiệt.
Nghe đến đấy, Abuncaxem mỉm cười, và cất lời đáp :
- Trình ngài, quả thật tôi rất vui được biết, không phải vì muốn trừng phạt tôi 
về một lỗi lầm nào đó nhỡ với ngài trong khi đón tiếp nên ngài khước từ tặng 
vật. Để mong ngài thoải mái chấp nhận cho, xin phép được thưa, tôi có thể ngày 
nào cũng trao tặng những món quà tương tự thậm chí quý báu hơn nhiều mà chẳng có 
gí phải bận tâm. 
- Điều tôi vừa thưa hẳn khíên ngài ngạc nhiên - chàng trai nói tiếp - song ngài 
sẽ không lấy làm lạ nữa nếu như ngài vui lòng cho phép thuật lại những điều từng 
xảy ra trong đời kẻ này. Xin cho tôi được giải bày tâm sự với ngài.
Nói xong, Abuncaxem dẫn nhà vua vào một căn phòng trang hoàng bày biện ngàn lần 
sang trọng hơn những phòng nhà vua đã thấy. Nhiều lư hương tỏa mùi thơm dìu dịu. 
Giũa phòng đặt một chiếc ngai bằng vàng ròng, dưới sàn trải nhiều tấm thảm quý. 
Nhà vua không thể nào hình dung mình đang ở trong nhà một người dân bình thường, 
mà cứ ngỡ đây là cung điện một bậc đế vương còn hùng mạnh hơn cả mình. Chàng 
trai trẻ mời vua ngồi lên ngai, chàng ngồi xuống một chiếc ghế bên cạnh và bắt 
đầu thuật chuyện đời mình như sau:
Ngày thứ tư
Tôi là con trai một nhà buôn kim hoàn thành phố Cairo tên là Apdelazit. Cụ tôi 
sở hữu quá nhiều tài sản, cự sợ sự giàu sang của mình có thể làm cho hoàng đế 
nước Ai Cập vốn là người keo kiệt sinh lòng đố kị nên dời sang lập nghiệp tại 
thành phố Basra này. Cụ tôi kết hôn với người con gái duy nhất của thương nhân 
giàu có nhất Basra.
Tôi là đứa con một của cuộc hôn phối ấy. Thành ra tôi thừa hưởng tất cả gia sản 
của cha tôi cũng như mẹ tôi sau khi song thân tôi từ trần và trở thành người vô 
cùng giàu có. Nhưng hồi ấy tôi còn trẻ lắm, tôi ham tiêu pha chơi bời. Tính tôi 
vốn hào phóng, nói đúng hơn tôi là con người phóng đãng, khi thấy mình có điều 
kiện rồi, tôi ăn chơi thả giàn,, tha hồ ném tiền qua cửa sổ. Do đó chỉ trong 
vòng hai, ba năm, cả gia tài khổng lồ của tôi tan theo mây khói. Đến lúc này, 
cũng như mọi người từng hối tiếc về các cuộc ăn chơi của mình ngày trước, tôi 
bắt đầu có những suy nghĩ đúng đắn hơn
Đang có ít nhiều danh tiếng ở thành phố, tôi nghĩ tốt hơn là nên lánh đi khỏi 
thành phố này , tìm cách kéo lê những ngày tàn đói khổ ở nơi đất khách quê 
người. Tôi nghĩ sống bần hàn trước mắt những người chưa hề quen biết dù sao cũng 
dễ chịu hơn sống nơi mọi người đều biết rõ mình từng có một thời giàu sang. Tôi 
bán ngôi nhà, tài sản cuối cùng còn sót lại, nhập vào một đoàn buôn , theo họ 
đến thành phố Muxen, rồi từ đó sang Damas. Băng qua sa mạc Arabi và dãy núi 
Pharan, tôi đến thành phố Cairo hùng vĩ.
Phố xá ở nơi ấy tất đẹp, các thánh đường lộng lẫy làm cho tôi rất đỗi ngạc 
nhiên. Chợt nhớ ra đây chính là thành phố nơi cha tôi , cụ Apdelazit ra đời, tôi 
không thể cầm lòng được và rơi nước mắt, thở vắn than dài: "Ôi , cha ơi, nếu như 
cha còn sống trên đời để nhìn thấy đứa con trai đáng lẽ giàu sang lại ra nông 
nổi này, hẳn cha đau lòng biết bao!"
Bị ám ảnh bởi những suy tư phiền não, tôi đến bên bờ sông Nil và đi dạo một 
mình. Lúc tôi đang đứng nơi mặt sau của Cung điện, bỗng nhiên ở một cửa sổ xuất 
hiện một phụ nữ mà nhan sắc thoạt trông đã làm tôi ngây ngất. Tôi dừng chân ngắm 
nàng. Nàng để ý thấy và vội vã lùi vào trong. Lúc này trời đã tối, mà tôi thì 
chưa tìm ra nơi nghỉ, đành vội đi tìm hỏi thuê một nhà trọ quanh vùng.
Đêm hôm ấy tôi chẳng làm sao nghỉ ngơi yên ổn. Bóng dáng người đẹp cứ đuổi theo 
tâm trí tôi. Tôi nghĩ thầm: "Giá mà trời không xui khiến nhìn thấy và để ý tới 
nàng thì ta đã không đắm say một mối tình vô vọng. Mà sao ông trời không cho 
phép ta được ngắm nhìn nàng lâu hơn chút nữa!"
Ngày hôm sau tôi cố tình đến chỗ hôm qua, nơi có cửa sổ phòng nàng với hy vọng 
có thể lại nhìn thấy dung nhan người đẹp. Nhưng chỉ là hy vọng hão huyền mà 
thôi, nàng không xuất hiện. Điều ấy làm tôi buồn phiền ghê gớm, tuy nhiên tôi 
không hề nản. Hôm sau nữa tôi lại đến, và lần này may mắn hơn, cô gái hiện ra 
bên cửa sổ. Khi thấy tôi chăm chăm nhìn, nàng mắng:
- Này tên vô lễ kia, ngươi há không biết là ở đây nghiêm cấm đàn ông dừng chân 
trước các cửa sổ của dinh thự này hay sao? Hãy đi nơi khác ngay tức khắc! Nếu 
các võ quan của hoàng đế mà nhìn thấy nhà ngươi ở đây thì họ sẽ giết chết nhà 
ngươi.
Không chút lo âu về lời cảnh cáo ấy, tôi phủ phục sát đất rồi lại ngẩng đầu lên 
thưa :
- Trình cô nương, tôi là một người từ nơi khác đến, chưa am tường luật lệ trong 
thành phố Cairo, nhưng cho dù có biết, cũng không ngăn cản tôi dừng chân chiêm 
ngưỡng sắc đẹp của cô.
- Tên bạo gan kia, nhà ngươi không sợ ta sai bọn nô lệ ra trừng trị hay sao? 
Nói xong nàng biến mất. Tôi lo nàng bất bình về sự bạo gan của tôi, chắc đang đi 
gọi người đến đánh đập. Tôi chờ đợi lính tráng tay đao tay thước đến bổ nhào vào 
mình. Tuy nhiên tôi xúc động về cơn giận của người đẹp còn mạnh hơn lo âu về sự 
dọa nạt của nàng, tôi chẳng hề cảm thấy hiểm nguy, cứ thản nhiên thả bộ về nhà. 
Đêm ấy quả là một đêm sóng gió của đời tôi. Bởi quá chân động về mối tình, người 
tôi lên cơn sốt, máu tôi cứ như sôi lên, nhắm mắt chỉ thấy toàn ác mộng. 
Tuy nhiên, ước mong được nhìn thấy lại người phụ nữ đó, hy vọng được nàng đối xử 
nương tay hơn một chút, cho dù biết đấy l2 một niềm hy vọng rất đỗi mong manh, 
làm cơn sốt của tôi dịu dần. Một sự đam mê điên rồ cuốn hút lấy tôi, ngày hôm 
sau lôi chân tôi lại bên bờ sông Nil, và tôi đứng như trời trồng đúng vào chỗ 
mấy ngày hôm trước.
Chắc nhác nhìn thấy tôi, cô gái ấy tiến đến bên cửa sổ, song vẻ kiêu sa của nàng 
khiến tôi khiếp đảm. Nàng quát :
- Này tên khốn kiếp kia, ta đe dọa nhà ngươi đến thế mà nhà ngươi còn dám dẫn 
xác đến đây nữa sao? Hãy trốn ngay khỏi chốn này! Vì thương hại nhà ngươi mà ta 
cảnh báo cho nhà ngươi một lần nữa. Nếu nhà ngươi không biến ngay tức khắc thì 
mất mạng lá cái chắc. - Thấy tôi chưa chịu đi, lát sau nàng nói tiếp - Cái gì 
giữ chân nhà ngươi lại đây, hở tên trẻ tuổi táo gan kia? Hãy sẵn sàng đi, sấm 
sét sắp giáng xuống đầu nhà ngươi rồi đó!
Những câu nói ấy giá như người khác ít đam mê hơn tôi nghe hẳn đã tin ngay, ấy 
thế mà tôi đáng lẽ bỏ đi thì lại cứ nhìn nàng một cách âu yếm và đáp:
- Hỡi cô gái xinh đẹp, lẽ nào nàng nghĩ một chàng trai bất hạnh đang si mê nàng, 
đang hết sức ái mộ nàng cho dù vô vọng, lại sợ chết hay sao? Hỡi ôi ! Tôi thà 
chết đi còn hơn sống trên đời này mà không được sống vì nàng.
Cô gái liền đáp :
- Nếu nhà ngươi đã cứng đầu đến vậy thì hãy đi vào trong thành phố chơi cho hết 
ngày hôm nay đi, tối trở lại dưới cửa sổ phòng ta !
Vừa nói xong, nàng nhanh chóng biến mất, để mình tôi kinh ngạc đứng ngẩn người 
ra đấy, lòng tràn trề yêu đương và vui sướng.
Nếu cho đến lúc ấy tôi cưỡng lại mọi mệnh lệnh dứt khoát của cô gái, ngài có thể 
hiểu lần này tôi lại sẵn sàng tuân thủ. Câu chuyện vừa xảy ra làm cho tôi cảm 
thấy dịu ngọt trong lòng. Trong khi chờ đợi niềm lạc thú mà tôi tưởng tượng nên, 
tôi thấy tan biến đi mọi điều bất hạnh. Tôi tự nhủ: "Ta chẳng còn gì phàn nàn về 
số mệnh nữa. Thật không ngờ định mệnh hôm nay lại ưu ái ta đến như vậy, cũng 
mãnh liệt như nó từng giày xéo ta thời gian qua". Thế là tôi trở về nhà, chỉ còn 
lo mỗi một việc ăn mặc, chải chuốt, ngắm nghía và xức nước hoa thơm phức người.
Đêm hôm ấy, chờ đến lúc thuận tiện để tới nơi tình yêu đang vẫy gọi, tôi mò mẫm 
đi trong bóng tối. Tôi nhận ra, tại một cửa sổ phòng của nàng, có mắc sẵn một 
sợi dây dòng xuống đất. Tôi bám sợi dây leo lên, vào được trong nhà rồi thì tôi 
còn phải qua hai gian nữa mới tới một căn phòng rộng bày biện trang hoàng hết 
sức lộng lẫy. Chính giữa căn phòng đặt một chiếc ngai bạc.
Tôi chẳng chút quan tâm đến bàn ghế quý giá cũng như mọi thứ khác trong phòng, 
mắt tôi chỉ dán vào một người phụ nữ. Ôi, thưa ngài, cô gái ấy mới xinh đẹp làm 
sao! Không hiểu sao thiên nhiên có thể sẵn đúc một tòa tuyệt tác như vậy, hoàn 
hảo đến vậy và phô ra cho cánh mày râu chúng ta chiêm ngưỡng? Chẳng phải vì tôi 
đã đam mê nàng nên sẵn có định kiến nàng là người đẹp cho nên không nhận ra 
khiếm khuyết nào nơi giai nhân, thành thật tự đáy lòng tôi quả thấy nàng đẹp vô 
song.
Nàng mời tôi yên vị trên ngai rồi ngồi xuống bên cạnh và hỏi tôi là ai. Tôi 
thuật lại hòan toàn chân thực câu chuyện đời mình. Tôi để ý thấy nàng chăm chu 
nghe và dường như có hơi chút mủi lòng khi thấy định mệnh đưa tôi đến nông nổi 
này. Vẻ thương hại từ một trái tim độ lượng hiện lên trên mặt người đẹp càng làm 
cho tôi thêm say đắm như chưa từng một người đàn ông đang yêu nào trên đời yêu 
đắm say đến thế. Tôi nói :
- Thưa cô nương, cho dù tôi đang trong cảnh bất hạnh đến mức nào, tôi cũng thôi 
không tự thương thân trách phận nữa, bởi vì đã được cô nương hạ cố đem lòng 
thông cảm.
Ngày thứ năm 
Bất giác cuộc trò chuyện của nàng và tôi dần dần trở nên dịu dàng âu yếm, nàng 
tỏ ra là một con người đây trí tuệ. Nàng thú thật, nếu tôi đã đắm say nàng ngay 
khi thoạt trông thấy thì nàng cũng không thể tự ngăn mình để ý đến tôi. Nàng nói 
tiếp:
- Bởi chàng đã cởi mở cho em biết chàng là ai, em không muốn để chàng không hay 
biết em là con người như thế nào. 
Tên em là Dacdane. Em sinh ra tại thành phố Damat. Phụ thân em vốn là một trong 
những vị đại thần của nhà vua đang trị vì ở đấy, quý danh của cụ là Betru. Bởi 
thân sinh em là người xưa nay chỉ biết có niềm vinh quang của nhà vua và lợi ích 
của quốc gia là nguyên tắc dẫn dắt mọi hành vi của mình, người có không ít kẻ 
thù, họ là những kẻ suy nghĩ và sống theo những nguyên tắc khác. Ấy thế là họ 
tìm đủ mọi cách xúc xiểm để rốt cuộc nhà vua ghét bỏ người. Quan đại thần Betru 
không may ấy, sau nhiều năm phục vụ hết mình, một hôm thức dậy chợt thấy bị gạt 
khỏi triều đình. Ngài lui về sống ẩn dật tại một ngôi nhà gần cổng thành và chỉ 
còn mỗi việc mang hết tâm trí chăm lo giáo dục con cái. Nhưng than ôi! Phụ thân 
em đâu có được hưởng thụ kết quả công lao nuôi nấng dạy dỗ của mình: người qua 
đời khi em vẫn còn là một đứa trẻ vị thành niên.
Cha em vừa qua đời, mẹ em liền bán hết gia cư điền sản lấy tiền. Người đàn bà 
khốn nạn ấy, sau khi bán con gái cho một người chuyên buôn nô lệ, bà ta đã mang 
theo tiền của cùng người tình trẻ lên đường sang Ấn Độ. Trong thời gian ấy, nhà 
buôn kia đưa em cùng một lúc với nhiều thiếu nữ khác ông vừa mua được sang thành 
phố Cairo. Ông may sắm cho chúng em áo quần thật sang trọng, rồi chờ khi có dịp 
đưa chúng em đến ra mắt hoàng đế nước Ai Cập. Ông dẫn cả bọn vào hoàng cung, đến 
một gian phòng rộng, ở đó hoàng đế đang ngự trên ngai vàng
Chúng em lần lượt diễu qua trước mặt vị quân vương, người tỏ vẻ thích thú khi 
nhìn thấy em. Người bước xuống ngai, tiến đến gần em và nói :
- Con bé này trong dễ thương quá! Hãy nhìn xem đôi mắt, hãy nhìn xem cái miệng 
nó cười kìa! Này anh bạn - vua quay lại nói tiếp với nhà buôn - từ ngày ông đi 
tìm kiếm nữ nô lệ mang về triều đình cho ta chọn, chưa bao giờ ông kiếm được một 
đứa đẹp bằng con bé này. Không, quả thật không có người phụ nữ nào có thể sánh 
bằng cô gái hôm nay. Này, cần bao nhiêu, ông hãy ra giá đi, đắt đến đâu ta cũng 
đồng ý mua cô thiếu nữ xin như hoa. 
Nhà vua khoái chí quá, sai mang trả cho nhà buôn một khoản tiền khá lớn, rồi cho 
ông cùng tất cả các cô gái khác lui về. Tiếp đó, người gọi viên trưởng hoạn nô 
đến bảo:
- Này Kecabia, ông hãy dẫn tuyệt thế giai nhân này đi và đưa nàng đến ở một ngôi 
nhà biệt lập!
Viên trưởng hoạn nô tuân lệnh, đưa em đến ngôi nhà này, đúng là một ngôi nhà đẹp 
nhất trong hoàng cung. Em vừa tới nơi, thì cơ man nào là nữ tì trẻ có già có vội 
theo chân tới. Người thì mang đến cho em nhiều bộ xiêm y lộng lẫy, người thì 
dâng hoa quả và nước giải khát, một số khác mang đàn ra hòa tấu khá hay. Tất cả 
đều thưa, họ được hoàng đế phái tới hầu hạ em, mọi người nguyện cố gắng hết sức 
mình làm tròn nhiệm vụ hoàng đế giao.
Chẳng bao lâu hoàng đế thân hành tới thăm em. Người bày tỏ với em tình yêu bằng 
lời lẽ nồng nhiệt nhất; những câu chuyện ấy đối với em lạ quá, câu trả lời thơ 
ngây của em chẳng những không làm hoàng đế không hài lòng mà ngược lại càng 
khiến cho người thêm quý mến. Cuối cùng em trở thành người cung phi được sủng ái 
nhất của nhà vua. Tất cả mọi cung tần mỹ nữ tự cho mình đủ nhan sắc để có thể 
ngồi vào địa vị của em đều rất ganh tỵ điều đó, chàng không sao tưởng tượng hết 
mọi thủ đoạn chúng bày ra suốt ba năm qua đễ hãm hại em đâu. Nhưng em bao giờ 
cũng tỉnh táo đề phòng, thành ra chúng nó dù ma mãnh đến đâu cũng vô ích mà 
thôi. Chẳng phải tại em hài lòng với số phận của mình; bởi em không thể nào thật 
lòng yêu hoàng đế và em cũng chẳng lóa mắt trước những vinh quang người dành cho 
mình. Em chỉ ghét bọn tình địch lúc nào cũng tìm đủ mọi cách hạ bệ em, thế cho 
nên em cố gắng để cho cả bọn thấy chúng chỉ mất công mà thôi. Mong chàng bỏ qua 
cho chuyện nhi nữ thường tình ấy. 
Nàng nói tiếp:
- Nỗi buồn phiền của bọn tình địch thua cuộc làm em sảng khoái hơn tình yêu của 
hoàng đế dành cho em. Cũng phải thừa nhận vị quân vương ấy rất khả ái. Nhưng 
phần thì có phải đâu tình yêu phụ thuộc vào lý trí của mình, phần thì dường như 
định mệnh đã dành trái tim em dành riêng chờ chàng đến, bởi chàng là người đàn 
ông đầu tiên em để mắt nhìn.
Đáp lại lời tỏ tình hiếm hoi làm tăng tiến vận may của mình, tôi hứa với người 
đẹp sẽ dành cho nàng một tình yêu bất diệt và tôi thúc giục nàng chớ nên chần 
chừ sớm ban cho tôi hạnh phúc. Đúng vào lúc trước khẩn khoản đòi hỏi yêu thương 
của tôi, nàng Dacdane sắp xiêu lòng mà ban cho tôi đỉnh cao lạc thú thì có tiếng 
đập cửa khá dập dồn và mạnh mẽ. Cà hai chúng tôi đều rụng rời chân tay. Người 
đẹp thì thầm:"Trời đất ơi, bọn chúng đã phản bội em! Chết chúng ta rồi! Đích 
thân hoàng đế đến đấy!"
Giá như chiếc thùng đã giúp tôi leo lên ở đúng vào gian phòng này, hẳn tôi đã dễ 
dàng bám lấy nó tụt xuống đất và thoát thân, nhưng nó lại mắc ở gian hiện nay 
đang có mặt hoàng đế, thành ra chỉ còn mỗi một lối duy nhất là chui xuống trốn 
dưới gầm chiếc ngai bạc. Nàng Dacdane ra mở cửa.
Ngày thứ sáu
Nhà vua, theo sau có nhiều hoạn nô cầm đèn soi đường, giận dữ bước vào và quát :
- Con khốn kiếp kia! Có thằng đàn ông nào đang ở đây với mày? Nhiều người thấy 
nó leo lên qua một cửa sổ căn hộ này và sợi dây thừng còn mắc ở cửa sổ ngoài 
kia!
Nghe vua quát, Dacdane hoảng hồn, nàng đứng câm như thóc, không thốt nổi một 
lời. Nàng đã liều lĩnh đến mức ấy, thì bây giờ đến lúc phải trả giá thôi. Hoàng 
đế phán bảo những người theo hầu:
- Chúng mày hãy lục soát khắp nơi! Không được cho tên khốn kiếp ấy thoát khỏi 
trừng phạt của ta!
Bọn hoạn nô răm rắp tuân lệnh. Chúng lục lọi khắp nơi. Phát hiện thấy tôi chui 
dưới gầm ngai, chúng lôi cổ tôi kéo ra, kéo lê đến dưới chân nhà vua. Hoàng đế 
quát:
- Tên khốn nạn kia! Khá khen cho mày to gan lớn mật! Cả thành phố Cairo này hẳn 
thiếu giống đàn bà cho mày hay sao? Lẽ nào đến hoàng cung của ta, mày cũng không 
kính nể?
Tôi cũng khiếp đảm chẳng kém gì nàng cung phi, thiếu chút nữa thì đã lăn ra bất 
tỉnh nhân sự. Tôi nghĩ giá như câu chuyện ấy diễn ra đối với ngài ở thành Batda, 
ngài lâm vào cảnh ngộ của tôi khi ngài bị hoàng đế Harun An Rasit vĩ đại bắt 
được (cúi xin ngài lượng thứ cho ý nghĩ vừa rồi) thì tâm trạng của ngài hẳn cũng 
chẳng khác gì tôi khi ấy. Tôi không đủ sức nói ra lời. Tôi quỳ mọp dưới chân 
hoàng đế, chỉ còn chờ chết nữa thôi. Nhà vua đã rút gươm sắp sửa chém thì bỗng 
xuất hiện một bà cụ già lại đến ngăn vua lại. Bà nói:
- Ngài làm gì vậy, muôn tâu hoàng thượng? Sao ngài lại để tay mình vấy dòng máu 
đê hèn dường ấy? Chúng nó không đáng để mặt đất này vùi thi thể của chúng, một 
tên dâm phu không biết thế nào là lòng kính trọng hoàng đế, một con dâm phụ đã 
đang tâm phản bội ngài? Xin ngài hãy ra lệnh ném cả hai đứa xuống sông Nil, để 
cho tôm cá rứt xác chúng ra!
Hoàng đế nghe theo lời khuyên. Thế là bọn hoạn nô lôi hai chúng tôi đến bên cửa 
sổ một tháp canh xây nhô ra sông, ném cả hai xuống sông Nil.
Tuy có bị choáng khi đập thân xuống nước, nhưng vốn là người giỏi bơi lội, tôi 
bơi ngay sang bờ bên kia, đối diện với hoàng cung. Thoát khỏi một cái chết cầm 
chắc, tôi nghĩ đến người phụ nữ mà cơn thất thần trước lưỡi hái thần chết đã 
khiến tôi quên lãng. Thế là tình yêu vượt lên nỗi sợ chết, tôi lại lao xuống 
dòng sông, cũng hăm hở như lúc cố sức trèo lên bờ cho thoát nạn. Tôi bơi xuôi 
theo dòng và mặc dù đêm tối đen như mực, vẫn cố giương to mắt nhìn khắp chốn, 
may ra tìm được xác người đàn bà mà tôi đã gây nên cái chết. Hồi lâu thấy sắp 
đuối sức, tôi lần leo lên bờ để giữ mạng sống, bởi chết lúc này phỏng còn được 
ích lợi gì. 
Tin chắc mười mươi nàng cung phi sủng ái đã mất mạng, tôi đau đớn tự trách mình 
không sao tả xiết. Thế là mang thêm mối hận gây nên cái chết cho một con người. 
Tôi khóc như mưa như gió:
- Hỡi ôi! Giá không có ta, không có mối tình sát hại của ta thì nàng Dacdane, 
nàng Dacdane xinh đẹp lúc này vẫn sống. Tại sao ta lại dẫn xác đến thành phố 
Cairo này? Tại sao đã biết là họa vô đơn chí, sự bất hạnh này khắc kéo theo sự 
bất hạnh khác, mà ta vẫn cố tìm kiếm tình yêu ở một con người xinh tươi dường 
ấy?
Quá đau đớn thấy chính mình là nguyên nhân đưa đến cho người mình yêu quý nỗi 
bất hạnh tuyệt cùng, sau khi đã trót xảy ra chuyện ấy, việc tôi chần chừ nán lại 
thành phố Cairo chỉ còn là một sự đáng nguyền rủa mà thôi, tôi lên đường đến 
thành phố Batda.
Sau nhiều ngày đi đường, một hôm tôi đến chân một ngọn núi, qua bên kia núi sẽ 
gặp một thành phố lớn. Tôi dừng chân bên một con suối để nghỉ ngơi và quyết định 
tạm qua đêm ở nơi này. Tôi ngủ thiếp đi cho đến lúc mặt trời mọc. Chợt vẳng 
tiếng khóc rên cách chỗ tôi nằm chừng mấy bước làm tôi tỉnh hẳn giấc. Tôi lắng 
tai nghe, dường như đấy là tiếng rên của một người đàn bà đang bị hành hạ. Tôi 
vội dậy tiến đến gần chỗ phát ra tiếng khóc rên và trông thấy một người đàn ông 
đang đào huyệt bằng một cái cuốc.
Tôi nấp sau bụi cây để quan sát. Thấy anh chàng sau khi đào hố, đặt một vật gì 
xuống đấy, phủ lớp đất mỏng rồi hối hả bỏ đi. Lúc này mặt trời đã mọc, tôi đến 
gần xem cho rõ sự tình. Tôi moi lớp đất phủ, thấy một cái túi may bằng vải lớn 
đẫm máu, trong túi đựng xác một người con gái trẻ dường như vừa trút hơi thở 
cuối cùng. Bộ áo quần cô mặc cho dù dầm dề máu vẫn cho thấy rõ đây là một con 
người thuộc giới thượng lưu. Lòng đầy xót thương và kinh tởm, tôi kêu lên:
- Sao có người dã man đến mức đang tâm hãm hại một thiếu phụ lịch sự thế này? 
Xin trời đất hãy tiêu diệt tên sát nhân!
Người đàn bà tôi tưởng đã chết, nghe tiếng than, liền cất lời:
- Hỡi người anh em tín đồ Hồi giáo, xin hãy đem lòng nhân ái cứu giúp tôi! Nếu 
người biết kính yêu Đấng tạo họa, xin hãy làm phúc cho tôi ngụm nước, cho dịu 
bớt cơn khát đang giày vò, để cho tôi bớt đau hơn chút ít!
Tôi vội vàng chạy đến giếng, lật chiếc khăn xếp đội trên đầu xuống vục một khăn 
nước đầy mang đến cho người thiếu phụ. Uông xong, nàng mở mắt nhìn tôi:
- Ôi hỡi chàng trai trẻ vừa kịp thời cứu mạng em, xin hãy tìm cách cầm máu em 
lại! Em không nghĩ mình bị tử thương. Xin hãy cứu sống em, rồi người anh em 
chẳng phải hối tiếc đâu!
Tôi xé chiếc khăn đội đầu và rứt một thân tấm áo đang mặc, băng bó tạm vết 
thương cho nàng. Nàng nói:
- Người đã làm phúc cho em, xin làm đến nơi đến chốn! Hãy tìm cách đưa em về 
thành phố, để người ta chữa chạy cho em!
- Thưa phu nhân xinh đẹp - tôi đáp - tôi là một người từ xa đến, không quen biết 
ai trong thành phố này. Nếu nhỡ có ai gặp và hỏi tại sao tôi mang theo một người 
con gái vừa bị ai sát hại này thì tôi biết trả lời làm sao? 
- Hãy bảo đấy là em gái chàng, còn mọi việc khác chàng không phải lo âu.
Tôi cõng người thiếu phụ trên lưng, đưa vào thành phố, đến một trạm lưu trú dành 
cho du khách, nhờ sửa soạn cho nàng 1 chiếc giường. Tôi cho mời một thầy thuốc 
đến chữa chạy cho nàng. Ông quả quyết các vết thương của nàng chẳng có gì đáng 
lo ngại cả. Quả nhiên chỉ một tháng sau nàng bình phục hoàn toàn. Trong thời 
gian dài chữa bệnh, nàng hỏi tôi lấy giấy bút, ngồi viết một bức thư đặt tận tay 
tôi và nói:
- Anh hãy tìm đến nơi các thương nhân thường tụ họp với nhau, hỏi có vị nào tên 
là Maya và trao bức thư này cho ông ấy. Ông ấy đưa thứ gì, anh hãy nhận lấy mang 
về đây cho em!
Tôi mang bức thư của nàng đến tìm trao cho Maya. Ông đọc thư rất chăm chú, kính 
cẩn hôn bức thư rồi đặt lên đầu. Tiếp đó ông lấy ra hai túi lớn đựng đầy những 
đồng xocanh vàng trao cho tôi. Tôi mang về đưa cho người thiếu phụ. Nàng nhờ tôi 
tìm thuê một ngôi nhà. Thuê được nhà rồi, hai chúng tôi dọn về đấy ở, nàng lại 
viết cho Maya bức thư thứ hai, lần này ông trao cho tôi những bốn túi đựng đầy 
xocanh. Theo lệnh của người thiếu phụ, tôi đi mua nhiều trang phục cho nàng và 
cho tôi, cùng mấy tên nô lệ hầu hạ trong nhà.
Ngày thứ bảy
Đối với bà con trong khu chúng tôi sống, tôi là anh trai của người thiếu phụ, mà 
thực tế tôi sống đúng như một người anh trai thật, cho dù nàng là một con người 
khá hấp dẫn. Người đẹp Dacdane vẫn choáng hết tâm hồn tôi. Chẳng những không 
muốn kiếm tìm cuộc tình mới, hơn một lần tôi định từ biệt nàng, song nàng khẩn 
khoản van tôi chớ bỏ nàng đi. Nàng nói:
- Hãy chờ một ít nữa, hỡi chàng trai trẻ, em cần có anh một thời gian nữa! Rồi 
đây em sẻ nói cho anh rõ em là ai và em những muốn sẽ đền đáp xứng đáng công ơn 
anh đã giúp em trong cơn hoạn nạn.
Vậy là tôi vẫn phải ở lại cùng với nàng. Tất cả những việc tôi làm cho nàng đều 
thuần túy xuất phát từ lòng hào hiệp. Cho dù rất muốn biết do căn cớ nào nàng bị 
người ta âm mưu sát hại, tôi không có cách nào cho nàng hé lời. Nhiều lần tôi 
tạo ra cơ hội để nàng giải bày đầu đuôi câu chuyện xảy ra, nàng vẫn một mực lặng 
im, không chịu đáp ứng lòng hiếu kỳ của tôi. Một hôm, nàng đưa cho tôi một túi 
đựng đầy những đồng xocanh vàng và bảo:
- Anh hãy vào phố tìm một nhà buôn có tên là Namahran. Hãy nói anh cần mua nhiều 
vải đẹp. Ông ta khắc bày ra nhiều loại, anh chọn mua mấy tấm mà anh thấy vừa ý, 
rồi trả tiền không mặc cả. Anh hãy tỏ ra thật lịch sự với ông ta, rồi mang vải 
về đây cho em!
Tôi tìm hỏi nhà ông Namahran ở đâu. Biết địa chỉ rồi, tôi tìm đến nơi, thấy ông 
đang ngồi trong hiệu. Đấy là một chàng trai trẻ vóc dáng khá đẹp, mái tóc xoăn 
đen nhánh hơn hạt huyền. Ông mang đôi hoa tai rất sang và hai bàn tay ngón nào 
cũng đeo nhẫn nạm những viên kim cương rõ to. Tôi ngồi xuống cạnh ông hỏi mua 
vải. Tôi tớ đưa ra cho tôi xem nhiều thứ. Tôi chọn lấy ba tấm. Ông ra giá, tôi 
đếm đủ tiền trả ngay và sau khi lịch sự xin cáo từ, tôi sai một tên nô lệ vẫn 
theo hầu mang về nhà.
Hai hôm sau, thiếu phụ lại trao cho tôi một túi tiền vàng khác, nhờ tôi đến hiệu 
của ông Namahran hỏi mua thêm nhiều loại vải vóc nữa. Lần này nàng dặn:
- Xin anh nhớ là chớ có mặc cả, ông ta đòi bao nhiêu, trả đủ bấy nhiêu cho em!
Nhà buôn ấy vừa trông thấy tôi bước vào hiệu và hiểu rõ ý của khách, vội vàng 
phô ra nhiều loại vải đẹp nhất. Tôi chọn mấy thứ vừa ý. Đến lúc trả tiền, tôi 
ném túi tiền vàng cho Namahran, bảo giá hết bao nhiêu, xin ông hãy đếm và cầm 
tiền hộ. Ông ta có vẻ thú vị trước cách xài tiền ấy của tôi. Ông nói với tôi:
- Thưa ngài cao quý, ngài có thể cho tôi vinh hạnh được một hôm nào đó mời ngài 
đến dùng bữa tối ở tệ xá?
Tôi đáp:
- Rất vui lòng. Có thể ngay ngày mai nếu như ngài muốn.
Ông chủ hiệu vải mừng rỡ, được vậy thì vô cùng vinh hạnh cho ông.
Khi tôi thuật lại với người thiếu phụ là ông chủ hiệu buôn vải muốn mời tôi dùng 
bữa tối ở nhà ông, nàng tỏ vẻ vui mừng khôn xiết. Nàng nói:
- Xin anh chớ quên đến đấy dùng bữa nhé! Sau đấy, nói đến lượt anh muốn thết đãi 
ông ta và mời ông ta chiều hôm sau đến nhà mình. Em sẽ sai chuẩn bị tiệc.
Tôi chẳng hiểu vì sao nàng tỏ vẻ vui mừng như vậy. Tuy nhiên tôi chẳng muốn tìm 
hiểu sâu làm gì. Vậy là ngày hôm sau, tôi tới nhà ông chủ hiệu vải. Ông ta đãi 
đằng hết sức long trọng. Trước khi chia tay ra về, tôi nói rõ cho ông biết nhà 
chúng tôi ở đâu và ngỏ lời muốn đến lượt mình mời ông ngày hôm sau đến nhà dùng 
cơm chiều.
Ông ta đến đúng hẹn. Chúng tôi ngồi vào bàn và suốt buổi chiều hôm ấy, cùng nhau 
thưởng thức những loại rượu ngon nhất. Người thiếu phụ không muốn cùng tham dự 
bữa tiệc, hơn nữa nàng cố tình giấu mặt trong suốt bữa an. Trước đó, nàng đã cẩn 
thận dặn tôi cố hết sức làm vui lòng ông khách và gắng làm sao không để ông ta 
ra về tối hôm nay. Thế là tôi khẩn khoản cầm chân ông lại. Chúng tôi lại cùng 
nhau uống rượu, chơi bời đến tận nửa đêm. Lúc này tôi dẫn ông vào một căn phòng 
gia nhận đã sửa soạn tươm tất, mời ông tạm nghỉ rồi lui về phòng riêng của mình.
Tôi lên giường nằm và ngủ luôn. Song chưa nghỉ ngơi được mấy chốc đã thấy thiếu 
phụ đến đánh thức. Tôi thấy nàng tay cầm bó đuốc, tay kia nắm con dao găm. Nàng 
nói :
- Hỡi chàng trai trẻ, xin hãy tỉnh dậy, hãy đến xem vị khách của anh đang ngập 
trong vũng máu kìa!
Những lời nói nghe mà kinh hoàng làm tôi choàng tỉnh. Tôi vội vàng mặc áo, theo 
chân thiếu phụ đến gần phòng ông khách nằm nghỉ, thấy anh chàng khốn khổ nằm 
chết sóng sượt trên giường. Tôi kêu lên:
- Hỡi con người độc ác kia, nàng làm gì vậy? Tại sao nàng nỡ có hành vi đen tối 
đến thế? Tại sao nàng biến tôi thành công cụ cho nàng thực hiện cơn điên?
- Chàng trai trẻ ơi - nàng đáp - xin chớ bực mình vì đã giúp em trả thù 
Namahran, nó là một tên phản trắc. Anh sẽ không còn thương hại hắn ta nữa một 
khi anh rõ tội ác của nó, hay đúng hơn là khi anh biết chính hắn là kẻ đã gây 
nên cho em bao điều bất hạnh mà em xin thuật lại để anh rõ.
Nàng nói tiếp:
- Em là con gái nhà vua đang trị vì ở thành phố này. Một hôm trên đường đến nhà 
tắm công cộng, em nhìn thấy Namahran trong cửa hiệu của y, tự nhiên em xúc động 
trong lòng. Mặc dù cố ngăn mình nhưng hình ảnh anh chàng luôn hiện diện trong 
tâm trí em. Em cảm thấy si mê hắn ta, em đã cố xua đi ý nghĩ ấy vì cảm thấy như 
vậy thật chẳng xứng đáng với địa vị của mình và đôi lầnnhững tưởng có thể vượt 
qua. Nhưng em đã nhầm. Tình yêu chiến thắng sự kiêu sa. Em trở nên bồn chồn rầu 
rĩ, căn bệnh ấy ngày càng trầm trọng thêm khiến em ngã bệnh nặng. Chắc em đến 
chết mất vì căn bệnh tương tư ấy. Tuy nhiên bà nhũ mẫu của em vốn quen thuộc các 
triệu chứng của cơn bệnh tình giỏi hơn các vị ngự y nhiều, bà hiểu rõ nguyên 
nhân. Bà khéo léo dỗ dành để em thú thật, nghe xong bà hiểu ra ngay, rõ ràng em 
đang mắc bệnh tương tư.
Bả tỏ ra thương hại em. Bà hứa sẽ tìm cách làm cho em đỡ đau khổ. Quả vậy, một 
hôm bà tìm được cách đưa anh chàng nhà buôn trẻ cái trang thành con gái vào được 
phòng của em. Em vui mừng được nhìn thấy lại chàng ta đồng thời cũng nhận ra 
rằng anh ta vô cùng tỏ ra diễm hạnh trước tình yêu của em. Sau khi giấu anh 
chàng nhiều ngày trong một gian phòng để có dịp đi lại với em, bà nhũ mẫu lại 
khéo léo tìm cách đưa anh chàng ra khỏi hoàng cung, y như lần vào. Thế là lâu 
lâu, anh chàng lại đến với em dưới dạng cải trang ấy.
Ngày thứ tám
Chẳng hiểu sao em nảy ra ý định dại dột tự mình đi tìm gặp Namahran. Em muốn đến 
bất chợt và cho anh chàng thản thốt vì bất ngờ, nghĩ rằng làm như vậy thì anh ta 
sẽ thấy tình yêu của em đối với anh lên đến tuyệt đỉnh. Một đêm, em ra khỏi 
hoàng cung theo những con đường bí mật mà em chẳng lạ gì, đến thẳng nhà anh 
chàng. Tìm ra ngôi nhà ấy chẳng khó khăn gì lắm vì em đã để ý mỗi khi đi ngang 
qua. Em đập cửa, một con nữ tì ra hỏi, em đáp :
- Ta là một thiếu phụ trong thành phố. Ta có việc muốn gặp ông chủ của mi.
- Ông ấy đang bận - người nữ tì nói - lúc này ông đang tiếp một bà khác, mời bà 
tối mai trở lại.
Nghe ba tiếng "một bà khác" là em nổi cơn ghen không sao kềm chế được. Em như 
điên lên. Đáng lẽ phải quay trở về, em chạy thẳng vào nhà. Thấy một gian phòng 
có ánh đèn và có vẻ đang có tiệc trong ấy, em bước vào, trông thấy anh chàng 
thương nhân ngồi dùng bữa với một cô gái trẻ xinh đẹp. Hai người đang chén anh 
chén em và cùng nhau hát những khúc hát trữ tình. Cảnh tượng ấy làm em không sao 
nén được cơn giận, em bổ nhào vào cô gái trẻ và cứ thế đấm đánh liên tục. Có lẽ 
em đã đánh con bé đến chết nếu nó không nhanh chân tìm đường bỏ chạy. Em không 
chỉ đánh một mình con bé ấy mà trong lúc nổi giận, em đánh cả anh chàng 
Namahran. 
Thoạt tiên, anh chàng quỳ xuống dưới chân em, xin em vui lòng tha thứ và hết lời 
thề thốt từ nay sẽ chẳng bao giờ dám lừa dối em. Cơn giận của em dịu dần, em tin 
vào những lời thề thốt mặn mà cũng như vẻ ăn năn khuất phục của anh chàng. Anh 
chàng còn mời em uống rượu và hắn khéo léo chuốc đến nỗi em say mèm. Khi thấy em 
say khứơt, tên phản trắc ấy đã đâm em nhiều nhát dao. Em ngã xuống bất tĩnh. 
Tưởng em đã chết, hắn cho em vào một túi vải lớn rồi tự mình vác lên vai ra khỏi 
thành phố, đến nơi mà anh bắt gặp em lần trước. Trong khi hắn đào huyệt, em hồi 
tỉnh cà rên rỉ. Hắn đã không đem lòng thương hại mà còn nhẫn tâm đến mức không 
kết liễu cho em chết hẳn mà cứ như vậy chôn sống, thậm chí anh ta như có vẻ 
thích thú khi hành động như thế.
Còn về Maya - nàng kể tiếp - người thương nhân anh từng mang thự đến cho chính 
là nhà buôn vẫn đưa vải vào cung cấp cho những người trong hoàng cung. Em nói 
với ông ta là em đang cần tiền và kể cho ông ta nghe một ít về câu chuyện của em 
và yêu cầu ông ta giữ kín cho đến khi em trả được hoàn toàn mối hận.
Đấy là toàn bộ câu chuyện của em, hỡi chàng trai trẻ. Trước đây, em đã không nói 
cho anh rõ chuyện ấy , sợ anh ngại ngùng không muốn dẫn tên khốn kiếp ấy về nhà 
cho em trừng trị. Em tin đến lúc này, anh không còn chê trách hành động của em 
nữa. Nếu anh là người sẵn có tấm lòng căm ghét những tâm địa phản trắc, hẳn anh 
phải ngợi khen lòng dũng cảm của em đã dám đâm lưỡi dao vào đúng trái tim phản 
trắc của tên khốn kiếp Namahran.
Chẳng bao lâu nữa trời sẽ sáng - nàng nói tiếp - anh và em , chúng ta sẽ cùng 
nhau đi đến hoàng cung. Phụ vương em lúc nào cũng yêu thương em với tấm lòng 
trời bể. Em sẽ thú nhận với nguời tội lỗi của em. Em hy vọng được người tha thứ 
và em dám hứa chắc với anh là người sẽ không quên trọng thưởng cho anh. 
Nghe đến đấy, tôi nói với nàng công chúa :
- Không đâu thưa công chúa. Tôi không đòi hỏi đền đáp chút gì vì đã cứu sống 
công chúa. Nói có trời đất chứng giám, tôi chẳng hề hối tiếc về điều ấy; nhưng 
xin thú thật là tôi thật vô cùng thất vọng sao mình lại phục vụ cho sự trả thù 
của công chúa tận tâm đến như vậy. Công chúa đã lợi dụng lòng nhân ái của tôi để 
lôi kéo tôi tham gia vào một vụ lừa dối. Đáng ra công chúa nên ngỏ lời với tôi 
sớm hơn và cậy nhờ tôi tìm cách báo thù cho công chúa, hẳn tôi đã chẳng ngại 
ngần đưa mạng sống của mình ra giúp công chúa trả hận một cách cao thượng hơn.
Tóm lại , thưa ngài , mặc dù nghĩ tên Namahran bị trừng trị là đáng kiếp, tôi 
vẫn ân hận vì chính mình đã đưa anh chàng đến cái chết, tôi liền bỏ nàng công 
chúa đi ngay tức khắc. Tôi rời ngôi nhà ấy trước khi mặt trời mọc. Tôi nhìn thấy 
một đoàn lữ hành hạ trại nghỉ đêm trên một cánh đồng, tôi liền nhập vào họ. May 
mắn sao, đoàn đang trên đường về thành phố Batda, nơi chính tôi cũng đang muốn 
đến.
Tôi đến được Batda bình yên, tuy nhiên, chẳng bao lâu thì tôi thấy mình lâm vào 
một tình cảnh đáng buồn. Tôi hết sạch tiền. Tất cả gia sản đồ sộ của tôi ngày 
trước nay chỉ còn sót lại đúng một đồng vàng trong túi. Tôi lấy đồng vàng ấy mua 
táo hương, kẹo hạnh nhân, nước thơm và hoa hồng. Ngày ngày tôi mang cái giỏ đựng 
những thứ ấy đến bán tại một quán rượu, ở đấy có nhiều vị quan chức trong thành 
phố cùng khách khứa đủ hạng người lui đến. Tôi nâng cái giỏ đưa đến từng người. 
Ai thích thứ gì thì dùng thứ ấy và dĩ nhiên là họ sẽ trả cho tôi một vài đồng. 
Thành ra cái công việc buôn bán lặt vặt ấy cũng giúp tôi sống tạm qua ngày.
Một hôm, tôi mang giỏ hoa quả đến quán rượu bán như thường lệ, chợt có một cụ 
già đang ngồi trong góc khuất cất tiếng gọi tôi:
- Anh bạn ơi, tai sao anh bạn không mang giỏ hàng của anh bạn đến mời lão này 
mua như mời những người khác? Anh bạn cho già này không thuộc loại người đứng 
đắn hay sao? Hay là anh nghĩ trong hầu bao của lão không có đồng xu nào? 
- Thưa cụ - tôi đáp - mong cụ bỏ quá cho sự sơ xuất. Tôi không nhìn thấy ngài. 
Cả giỏ hàng của tôi đây , xin cụ cứ lựa chọn thoải mái, tôi chẳng dám đòi hỏi gì 
hơn ở cụ