Ta sẽ giết nó. Ricardo nghĩ bụng. Ta sẽ tay không bóp chết nó, ném nó xuống vực hoặc đơn giản là dùng súng bắn chết nó. Không, bóp chết mới hả. Sơ Graciela luôn làm cho anh lộn ruột. Không thể chịu đựng nổi cô:Lúc đầu, khi Jaime Miro chỉ định tới kèm cô, Ricardo Meliado đã mừng khấp khởi.Phải, cô ấy là một tu sĩ, nhưng cũng là một sắc đẹp mê hồn trong tất cả những vẻ đẹp anh đã từng để mắt đến. Anh sẽ tìm hiểu cô, tìm cho ra lý do khiến cô quyết định nhốt kín cái vẻ đẹp tuyệt vời đó bên trong bốn bức tường của tu viện cho đến hết đời. Dưới lần áo váy cô đang mặc, anh có thể nhận rõ được những đường cong đầy gợi cảm của một thân xác đàn bà. Sẽ có một chuyến đi thú vị đây, Ricardo bụng bảo dạ.Nhưng mọi thứ đã đảo lộn hoàn toàn. Sơ Graciela từ chối bắt chuyện với anh. Cô không nói một lời từ đầu cuộc hành trình và điều khiến Ricardo hoàn toàn thất vọng là cô chẳng có vẻ gì giận dữ, sợ hãi hay lo âu. Không gì cả. Cô thu mình vào một góc bí ẩn, tỏ ra chẳng có cảm xúc gì với anh hoặc bất cứ cái gì quanh anh. Cô luôn giữ một khoảng cách nhất định. Họ đi theo những con đường cát bụi nóng bỏng, bỏ lại sau những cánh đồng lúa gợn sóng vàng rượi.dưới nắng, những vườn quả ngát hương. Họ vòng qua những khu làng nhỏ dọc con đường, băng qua biển hoa hướng dương với những khuôn mặt vàng tươi xòe rộng về hướng mặt trời.Khi qua con sông Morós, Ricardo hỏi:– Sơ có muốn nghỉ một lát không?Im lặng.Họ đang đến gần Segovia trước khi đi tiếp hướng Đông Bắc tới vùng núi Guadarlama tuyết phủ. Ricardo vẫn tiếp tục trò chuyện một cách lịch sự, nhưng tuyệt vọng.– Thưa sơ, chúng ta sắp sửa đến Segovia rồi đó.Không có phản ứng gì.Ta đã làm gì để cô ấy bực mình chăng?– Sơ có đói không?Im lặng.Sự thể cứ như anh không có ở đó. Chưa từng một lần trong đời anh thấy mình ê chề đến thế. Có lẽ con mẹ này mắc bệnh câm kèm thêm bệnh điếc, anh nghĩ. Chúa đã cho cô ta một vẻ đẹp tuyệt thế, nhưng lại bắt cô ta phải mang một cái đầu ngu đần. - Nhưng anh cũng không tin điều đó lắm.Ngoại ô Segovla. Ricardo để ý thấy thị trấn rất đông đúc điều đó có nghĩa dân vệ sẽ cảnh giác hơn mọi khi.Tới quảng trường Conde do Cheste, anh thấy một toán lính đang rảo bước về phía mình bèn thì thầm:– Sơ nắm lấy tay tôi. Chúng ta phải giả làm cặp tình nhân đi dạo phố.Cô phớt đi.Giêsu chúa tôi, Ricardo nghĩ, sao mụ không chết cho rồi.Anh nắm lấy tay cô. Sự phản kháng mạnh mẽ, đột ngột khiến anh ngạc nhiên. Cô quay ngoắt đi như phải lửa.Tốp lính đã tới gần hơn.Ricardo ngả người về phía Graciela:Em không nên cáu kỉnh thế, - anh nói to, - em gái anh cũng có ý nghĩ như em. Hôm qua, sau bữa tối, khi đặt con ngủ, em bảo rằng giá như bọn đàn ông các anh đừng có ngồi túm tụm với nhau mà hút những điếu xì gà hôi rình và tán gẫu, trong khi phụ nữ các em thì cứ héo hon đi. Anh đánh cược rằng...Tốp lính đã đi qua.Ricardo nhìn Graciela. Mặt cô không một chút xúc cảm. Ricardo bắt đầu rủa thầm Jaime Miro sao không giao cho anh một bà sơ khác. Bà này được làm bằng đá, mà lại chẳng có cái đục nào đủ cứng để xuyên thủng cái mặt ngoài lạnh lùng này.Dù khiêm nhường, Ricardo Meliado cũng biết mình có sức hấp dẫn đối với phụ nữ. Đã khối người trong số họ nói với anh như thế. Anh có thân hình cao, cân đối, nước da sáng, cái mũi quý tộc, khuôn mặt thông minh và hàm răng đều tăm tắp. Anh xuất thân từ một trong những gia đình người Basque danh giá nhất. Cha anh là chủ nhà băng và ông chú ý để Ricardo được học hành đến nơi đến chốn. Anh tới trường đại học của Saiamanca, còn cha anh thì chờ đợi con trai sẽ cùng mình lo việc làm ăn của gia đình.Khi Ricardo rời trường về nhà, theo bổn phận, anh đến làm việc tại nhà băng, nhưng chỉ một thời gian ngắn sau anh đã hòa nỗi đau của đồng bào mình.Anh có mặt ở các cuộc mít tinh biểu tình chống chính phủ và nhanh chóng trở thành một trong những người lãnh đạo của ETA. Biết được những hoạt động của anh, người cha gọi anh lên văn phòng rộng rãi, kín đáo của mình và giảng giải:– Ricardo, bố cũng là một người Basque, nhưng bố còn là một thương gia nữa. Chúng ta không thể làm ô danh gia đình bằng việc khuyến khích nổi loạn ngay ở mảnh đất mà chúng ta đang kiếm sống.– Thưa bố, không ai trong chúng ta có ý muốn lật đổ chính phủ này. Tất cả điều chúng ta đòi hỏi là tự do. Sự áp bức của chính phủ đối với dân tộc Basque và dân tộc Cataian là không thể chấp nhận nổi.Ông bố ngả lưng vào ghế, ngắm nghía con trai mình.– Ông thị trưởng, một bạn tốt của bố, hôm qua đã nhắc khéo bố. Ông ta bảo con đừng dại dột mà góp mặt vào cuộc tụ tập nào nữa. Sẽ có lợi hơn nếu con dành sức lực vào công việc ở nhà băng.– Thưa bố...– Nghe bố đã, Ricardo. Lúc trẻ, máu bố cũng nóng. Nhưng cũng có nhiều cách khác nhau để làm nó nguội đi. Con đã đính hôn với một cô gái xinh đẹp, - ông chỉ tay vào những thứ xung quanh, - và còn có nhiều thứ để con trông đợi trong tương lai nữa.– Nhưng bố có thấy...– Bố thấy rõ hơn con, con ạ. Bố vợ tương lai của con cũng không hài lòng với những việc con làm. Bố không muốn thấy có bất cứ chuyện gì cản trở cuộc hôn nhân này. Bố nói thế đã rõ chưa nhỉ.– Rõ rồi, thưa bố..Thứ bảy sau, Ricardo Meliado bị bắt khi đang lãnh đạo cuộc biểu tình tại một giảng đường ở Barcelona. Anh từ chối để cha mình bảo lãnh, trừ phi ông chịu bảo lãnh luôn cho những người biểu tình khác cùng bị bắt với anh. Ông từ chối, bước đường công danh của anh đến đó chấm dứt và chấm dứt luôn cả chuyện lấy vợ. Đó là năm năm về trước. Năm năm với những hiểm nguy và những vụ thoát hiểm diệu kỳ, năm năm đầy xáo động của cuộc chiến đấu cho một mục đích mà anh tha thiết tin yêu. Giờ đây anh đang phải trốn khỏi cảnh sát, lại phải gánh thêm một bà sơ câm và ngớ ngẩn đi xuyên Tây Ban Nha.– Ta đi tiếp theo đường này. - Anh nói với Graciela, thận trọng không chạm vào tay cô.Họ bỏ phố chính sang phố nhỏ Sanvaientin. ở góc phố là một cửa hiệu bán nhạc cụ.Ricardo nói:– Tôi có một ý kiến. Sơ đợi ở đây, tôi sẽ quay lại ngay.Anh vào cửa hiệu, bước đến chỗ người bán hàng.– Xin được phục vụ ông! - Người ấy vồn vã.– Tôi muốn mua hai cây đàn ghita.– Ông thật may mắn. Cửa hàng chúng tôi vừa nhập vài cây loại Ramrezes.Loại tốt nhất đấy.– Có lẽ, tôi muốn một loại khác, chất lượng không cẩn đến mức đó. Bạn tôi và tôi chơi tài tử thôi mà.– Xin như ý, thưa ông. Loại này nhé? - Anh ta bước sang một góc khác bày đến chục chiếc ghita. - Hai cây Kono này tôi chỉ lấy ông mười ngàn peseta.– Ổ, không. - Ricardo chọn hai chiếc loại rẻ tiền.– Loại này chơi cũng hay lắm...Vài phút sau, Ricardo bước ra phố với hai cây đàn, anh những mong sơ Graciela đã bỏ đi, nhưng cô vẫn đứng đó., bất động chờ đợi. Ricardo mở nút chiếc dây đeo trên một cây đàn, đưa cho cô.– Đây, sơ khoác cái này lên vai.Cô tròn mắt nhìn anh.– Sơ không lo phải biểu diễn. Ricardo kiên nhẫn.– Chỉ để ngụy trang thôi mà.Cô miễn cưỡng cầm lấy nó. Họ đi theo những đường phố ngoằn ngoèo của Segovia dưới một chiếc cầu cạn được người Roman xây dựng từ nhiều thế kỷ trước.Ricardo quyết định thử một lần nữa.– Sơ có thấy cái cầu cạn này không? Chẳng hề có chút xíu xi măng nào giữa những khối đá. Truyền thuyết khẳng định nó được ma quỷ xây nên hàng nghìn năm về trước, đá chồng lên đá, chẳng có gì gán chúng với nhau ngoài phép mầu của quỷ. - Anh nhìn cô, hy vọng sẽ có một phản ứng.Chẳng có gì hết.Chết quách đi cho rồi, Ricardo Meliado nghĩ. Thua Lính dân vệ xuất hiện khắp nơi. Mỗi khi đi qua chúng, Ricardo lại làm như đang say sưa nói chuyện với Graciela nhưng hết sức tránh đụng vào cô.Số cảnh sát và quân đội như mỗi lúc một đông thêm, nhưng Ricardo vẫn thấy yên tâm. Họ đang lùng bắt một bà sơ mặc đồ tu sĩ và một nhóm người của Jaime Miro chứ chẳng có lý do gì để nghi ngờ hai du khách trẻ trung mang đàn ghita.Rồi anh thấy đói bụng. Dù sơ Graciela không nói anh chắc cô cũng đói như anh. Họ đi tới một quán cà phê nhỏ.Chúng ta nghỉ chân ở đây và kiếm chút gì ăn.Cô đứng đó nhìn anh.Anh thở dài đánh sượt:– Thôi đấy, tùy cô.Anh bước vào quán. Một lát sau Graciela cũng theo vào.Ngồi xuống, Ricardo hỏi:– Cô muốn gọi gì?Không đáp. Cô làm anh tức điên, gọi bừa:– Cho hai súp thỏ và hai xúc xích.Khi món ăn được mang tới, Graclela chỉ ăn thứ gì đặt trước mặt. Anh để ý thấy cô ăn một cách tự động, không hứng thú, cứ như buộc phải theo nghĩa vụ.Nhũng người đàn ông ở những bàn khác đang chằm chằm nhìn hai người. Cũng không thể trách họ được.Dầu cho thái độ sưng sỉa của Graciela, cứ mỗi lần nhìn vào cô, Ricardo vẫn thấy nghèn nghẹn ở cổ, và anh lại thầm rủa cái sự đa tình của mình.Cô là con người bí ẩn được chôn giấu sau một loại tường không thể xuyên thủng được. Ricardo Meliado đã biết hàng đống cô gái xinh đẹp nhưng không ai trong số họ tác động đến anh theo kiểu này. Có cái gì đó hầu như huyền bí trong vẻ đẹp của cô. Điều trớ trêu là anh tuyệt đối không hiểu cái gì ẩn giấu đằng sau bề ngoài tảng đá biết thở kia. Cô ta thông minh hay ngu đần? Hấp dẫn hay tẻ ngắt? Lạnh lùng hay nồng nàn” Mình nghĩ cô ta ngu đần, lạnh lùng và tẻ ngắt, Ricardo nghĩ, nếu không mình sẽ chẳng chịu mất cô ta. Cứ làm như mình từng có cô ấy không bằng. Cô ấy thuộc về Chúa. Anh nhìn đi hướng khác, sợ rằng cô có thể phát hiện ra ý nghĩ của mình.Đến lúc phải lên đường. Ricardo trả tiền rồi họ cùng đứng dậy. Trong khi đi, anh thấy Graciela có vẻ tập tễnh. Phải tận dụng phương tiện khác, anh nghĩ, đường còn xa.Ra tới ngoại vi thị trấn, họ gặp đoàn xe ngựa của dân Digan, cả thảy bốn chiếc, được trang hoàng lòe loẹt. Đằng sau mỗi xe là phụ nữ và trẻ con, tất cả đều mặc trang phục người Digan.Ricardo nói:– Sơ đợi ở đây Tôi sẽ cố gắng xin đi nhờ. - Anh tiến đến người lái chiếc xe đầu, một người đàn ông vạm vỡ, mặc đầy đủ trang phục của dân Digan, đeo cả vòng tai.– Kính chào ông. Tôi sẽ rất biết ơn nếu ông rộng lòng cho tôi và vợ chưa cưới của tôi đi nhờ xe.Người đàn ông nhìn qua chỗ Graciela đang đứng. - Có thể được Thế anh chị đi đâu?– Tới vùng núi Guadarrama.– Tôi chỉ có thể đưa anh chị đến Abaio thôi.– Thế cũng quý lắm rồi, cảm ơn ông.Ricardo bắt tay người Digan và đặt vào tay ông ta ít tiền.– Lên xe cuối nhé. Ông ta dặn theo.– Cảm ơn ông.Ricardo quay lại chỗ Graciela đang đợi.– Những người Digan này sẽ cho ta đi nhờ tới Abaio.– Anh bảo cô. - Ta sẽ lên xe cuối.Trong một giây, anh tin chắc cô sẽ từ chối. Sau một lát do dự một chút, cô đi theo anh.Có tới sáu người Digan trong xe, và họ thu xếp chỗ cho hai người. Ricardo định giúp Graciela trèo lên xe nhưng lúc anh vừa chạm vào tay cô thì đã bị cô đẩy mạnh ra khiến anh tròn mắt ngạc nhiên. Được thôi, đồ chết tiệt. Anh bắt gặp một thoáng da thịt của Graciela khi cô tự mình leo lên và không thể xua đi ý nghĩ nàng có đôi chân đẹp chưa từng thấy.Họ cố gắng xoay xở lấy một tư thế thoải mái trên sàn gỗ cứng để bắt đầu một chuyến đi dài. Graciela ngồi co ở một góc, mắt nhắm, môi mấp máy đọc kinh.Ricardo không thể rời cặp mắt khỏi cô.Ban ngày, mặt trời trở thành lò nung, giội lửa xuống đầu họ, mặt đất nóng như rang. Bầu trời xanh thẳm không một gợn mây, thỉnh thoảng khi xe đi qua những cánh đồng trống, lại thấy những con chim khổng lồ bay vút lên không trung Bbuitre leonado, Ricardo nghĩ những con chim kền kền, mình sư tử đầu chim.Cuối chiều, đoàn xe Digan dừng lại và người cầm đầu đi tới xe cuối:– Chúng tôi chỉ có thể đưa anh chị tới đây thôi. Ông ta bảo Ricardo. - Chúng tôi sẽ đi tiếp Vinelas Đường khác.– Tốt quá rồi. - Ricardo nói. Cảm ơn ông lắm.. Anh chìa tay ra định đỡ Graciela, rồi lại vội vàng thu về..Ricardo quay sang người kia:– Mong ông rộng lòng để lại cho tôi và vợ chưa cưới, của tôi một ít đồ ăn?– Ông ta quay sang nói gì đó với một phụ nữ bằng tiếng nước ngoài, vài phút sau hai gói đồ ăn được chuyển tới Ricardo.– Cảm ơn nhiều, - anh đưa ra một ít..tiền.Ông ta nhìn anh một lát:– Anh và bà sơ đã trả tiền đồ ăn rồi.Anh và bà sơ. Nghĩa là ông ta đã biết. Mặc dầu vậy Ricardo không cảm thấy có cái, gì đe dọa. Những người Digan này cũng bị chính phủ áp bức chẳng khác gì người Basque và người Cataian.– Tạm biệt các bạn!Ricardo đứng nhìn theo đoàn xe ngựa từ từ đi khuất, rồi quay sang Graciela.Cô đang nhìn anh, im lặng, không cảm xúc.– Cô sẽ không phải chịu đựng đi cùng tôi lâu nữa đâu. Chúng ta sắp tới Logrono. Cô sẽ gặp các bạn ở đó và các cô sẽ theo đường của mình tới tu viện ở Mendavia.Không phản ứng. Cứ như anh đang đối thoại với một bức tường vậy. Đúng là mình đang nói chuyện với tảng đá Nơi họ xuống xe là một thung lũng thanh bình với rất nhiều vạt táo, lê và cây sung. Cách họ một quãng là dòng sông Duraton đầy cá hồi béo. Ngày trước Ricardo thường câu cá ở đó. Một nơi lý tưởng để dừng chán nghỉ ngơi, nhưng họ còn phải đi một con đường dài nữa.Anh quay sang ngắm nhìn dãy Guadanama sừng sững trước mặt. Ricardo biết rất rõ vùng này. Men theo dãy núi có vài con đường mòn. Những bầy gấu, bầy dê núi và chó sói hay lang thang theo các đường này. Nếu đi một mình Ricardo sẽ chọn con đường ngắn nhất. Có Graciela đi cùng anh quyết định chọn lối an toàn nhất.– Nào, chúng ta phải đi thôi, - Ricardo nói.Anh không có ý định hẹn ở Logrono. Hãy để bà sơ im lặng này trở thành nỗi đau đầu của kẻ khác.Sơ Graciela đứng chờ Ricardo đi trước dẫn đường. Anh bắt đầu leo dốc. Khi lên con đường núi, sơ Graciela trượt chân trên mấy hòn đá cuội lổng chổng.Ricardo theo bản năng vội đưa tay ra giúp cô. Cô giật khỏi tay anh và tự lấy lại thăng bằng. Được lắm, anh tức giận. Mặc kệ cho ngã gãy cổ đi.Họ tiếp tục trèo lên đỉnh núi uy nghiêm. Con đường mòn trở nên dốc, trơn và hẹp hơn, khí lạnh bị loãng hơn. Họ đi theo hướng đông, băng qua khu rừng thông. Một làng nhỏ tĩnh mịch nằm phía trước họ. Thiên đường cho những người leo núi. Ở đó sẽ có đồ ăn nóng, có chỗ nghỉ ngơi ấm áp, Ricardo biết rõ lắm. Thật quyến rũ. Song lại quá nguy hiểm, anh quả quyết. Đó sẽ là một chỗ tuyệt vời cho Acoca đặt bẫy.Anh quay sang sơ Graciela:– Chúng ta sẽ đi vòng qua làng. Cô có đủ sức đi thêm quãng nữa rồi nghỉ không?Cô nhìn anh và thay cho câu trả lời, quay người bước đi.Sự khiếm nhã không cần thiết đó làm anh khó chịu ơn Chúa, đến Logrono mình sẽ thoát được con mụ này. Sao mình lại nhân danh Chúa mà có những ý nghĩ lộn xộn về cô ta thế nhỉ Họ đi theo bìa rừng vòng qua làng tới khi gặp đường mòn thì tiếp tục theo nó mà leo. Càng lên cao càng thấy khó thở và con đường lại càng dốc hơn. ở một đoạn vòng, họ bất chợt gặp một tổ chim đại bàng trống rỗng. Họ còn đi vòng qua một làng vùng núi nhỏ, nằm lặng lẽ và bình yên trong nắng chiều, rồi nghỉ chân bên dòng suối trên núi, uống nước suối lạnh như băng.Tới hoàng hôn, họ đến một vùng núi lởm chởm nhiều hang hốc. Từ đó, con đường mòn bắt đầu dốc xuống.Từ chỗ này đường sẽ dễ đi hơn, Ricardo nghĩ. Đoạn khó khăn nhất đã qua.Anh nghe thấy tiếng ù ù rất khẽ phía trên cao, xa xa. Một chiếc máy bay quân sự đột ngột vụt ra sau đỉnh núi, hướng về phía họ.– Nằm xuống - Ricardo hét lên. - Nằm xuống Graciela vẫn cứ đi. Chiếc máy bay lượn một vòng, rồi bắt đầu hạ xuống.– Đã bảo nằm xuống! - Ricardo lại gào lên.Anh nhảy tới và ấn cô xuống đất, người anh đè lên người cô. Điều diễn ra tiếp đó làm anh hết sức ngỡ ngàng. Không một dấu hiệu báo trước, cô gào thét như điên, cố sức đánh anh. Cô đạp vào háng, cào vào mặt, chọc rách mắt anh, nhưng hãi hùng nhất là những lời nói. Cô văng ra hàng tràng những từ tục tĩu khiến Ricardo bàng hoàng, một thác lũ những từ ngữ dâm ô ào ạt tấn công anh.Anh không tin nổi rằng những từ ngữ khủng khiếp đó lại có thể tuôn ra từ cái miệng xinh xắn ngây thơ kia.Anh cố gắng giữ chặt tay cô để tránh cho mình khỏi những móng sắc cào cấu. Graciela như con mèo dại nằm dưới anh.– Thôi ngay! Anh hét lên. - Tôi không làm gì cô cả. Máy bay của chúng có thể phát hiện ra ta. Phải trốn khỏi đây ngay.Anh giữ chặt cô tới khi sự chống trả điên cuồng của cô dịu xuống. Những âm thanh khác lạ bỗng nghẹn ngào bật ra từ cô vả anh nhận thấy cô đang thổn thức.Ricardo, bằng toàn bộ kinh nghiệm dày dạn với phụ nữ, đã hoàn toàn thất bại.Anh đang nằm trên một kẻ điên khùng, một tu sĩ có vốn từ vựng của gái điếm được bổ sung bởi dân lái xe tải, còn anh thì không có một ý niệm nào về những việc phải làm gì tiếp theo.Anh nói với giọng êm ái, mềm mại nhất có thể:– Thưa sơ, chúng ta phải nhanh chóng trốn đi chỗ khác thôi. Có thể cái máy bay đó đã báo tin về chúng ta và vài giờ nữa thôi bọn lính sẽ kéo đầy tới đây, nếu sơ muốn đến được tu viện, sơ phải dậy và đi với tôi.Anh đợi một lát, rồi thận trọng nhấc người khỏi cô và ngồi sát bên cô cho tới khi tiếng nức nở dịu xuống. Cuối cùng Graciela ngồi dậy. Mặt cô lấm đất, tóc rối tung, cặp mắt đỏ hoe song, mặc dầu vậy, vẻ đẹp của cô vẫn làm anh đau đớn.Anh nhẹ nhàng nói:– Tôi xin lỗi vì đã làm sơ hoảng sợ. Tôi không biết phải xử sự thế nào với sơ cho phải. Tôi hứa từ giờ sẽ cẩn thận hơn.Cô ngước cặp mắt xám đầy lệ lên nhìn anh, và Ricardo không thể biết cô đang nghĩ gì. Anh thở dài và đứng dậy. Cô đứng lên ngay theo anh. Cũng là có tiến bộ.– Quanh đây có hàng chục cái hang, Ricardo nói. - Chúng ta sẽ tìm một cái để nghỉ qua đêm. Bình minh tới ta có thể lại đi tiếp được.Mặt anh bị xước xát và chảy máu ở những chỗ cô cào mặc dầu vậy, anh vẫn cảm thấy một sự mỏng manh bất lực toát ra ở cô khiến anh xúc động, khiến anh muốn nói một điều gì đó để làm an lòng cô. Nhưng giờ đây chính anh lại là người im lặng. Anh không thể nghĩ ra được điều gì để nói.Hang động ở đây được hình thành qua nhiều niên đại nắng gió, lũ lụt và động đất đã khiến chúng thành muôn hình muôn dạng. Có cái thì chỉ là một hõm trong núi, nhiều cái là những đường kênh bất tận chưa từng được con người khám phá Đi chừng nửa dặm, Ricarđo tìm được một cái hang đáng hài lòng. Cửa vào thấp, hầu như bị bụi rậm che kín.– Ở đây thôi. Anh nói.Anh cúi mình chui qua cửa, rồi bước vào hang. Chỉ có vài tia sáng lờ mờ xuyên qua cửa. Chắng biết được nó sâu đến đâu, nhưng điều đó không thành vấn đề, bởi chẳng có lí do gì để khám phá nó.Anh lại chui ra, đến bên Graclela:– Có vẻ an toàn, Ricardo nói, - cứ đợi ở trong, tôi sẽ kiếm ít cành lá che miệng hang. Vài phút nữa tôi sẽ quay lại.Anh nhìn Graciela lẳng lặng chui vào hang và tự hỏi không hiểu cô còn ở đó cho tới lúc anh về không. Anh chợt thấy mình xiết bao mong muốn rằng cô sẽ chờ anh.Ở trong hang, Graciela nhìn anh đi khuất, rồi ngả mình xuống nền đất lạnh trong nỗi tuyệt vọng.Mình không thể chịu được hơn, cô nghĩ. Người ở đâu, hỡi Giêsu Xin hãy giải thoát con khỏi địa ngục này.Đó là địa ngục. Ngay từ lúc đầu Graciela đã phải chống trả với sức hút từ Ricardo mà cô cảm thấy. Cô nhớ lại con quỷ da đen. Mình sợ hãi chính mình, sợ con quỷ trong mình. Mình muốn người này không không thể được.Và vì thế, cô đã dựng lên một bức tường im lặng giữa họ, sự im lặng mà cô đã sống trong tu viện. Nhưng giờ đây không có sự bắt buộc của tu viện, không có những lễ cầu kinh, thiếu mất một cái nạng chống, những tập tục khắc nghiệt, Graciela cảm thấy không thể xua đuổi được bóng tối trong mình.Đã bao năm cô phải vật lộn với những đòi hỏi ma quỷ về thể xác, cố gắng xua đuổi những tiếng rên rỉ và những hơi thở gấp gáp từ giường ngủ của mẹ đã hằn sâu trong ký ức cô.Con quỷ da đen nhìn chòng chọc vào tấm thân trần truồng của Graciela.– Cô còn bé lắm. Mặc quần áo rồi đi đi...– Tôi đã là người lớn!Suốt ngần ấy năm, cô đã cố gắng quên đi cái cảm giác của tên khổng lồ bên trong cô, cố đẩy ra khỏi đầu óc mình cái nhịp điệu của sự cọ xát xác thịt tràn đầy trong cô, và cuối cùng đã cho cô cái cảm giác sống.Mẹ cô thét lên:Đồ con đĩ Và ông bác sĩ nói:Ông chủ nhiệm khoa ngoại đã quyết định tự tay khâu cho cô. Ông ấy bảo cô ấy quá đẹp, không thể để mang sẹo. Bấy lâu nhọc nhằn cầu nguyện cốt để cho mình rửa sạch được tội lỗi. Nhưng đã vô ích.Giây phút đầu gặp Ricardo, quá khứ ào ạt đổ về trong cô. Anh đẹp trai, tế nhị và tốt bụng. Khi còn là thiếu nữ, Graciela đã từng mơ ước một người như vậy.Khi anh tới gần cô, khi anh chạm phải cô, người cô bỗng nóng bừng và cảm thấy hổ thẹn ngập tràn. Mình đã là cô dâu của Chúa Kitô, nhưng thân xác và ý nghĩ trong mình lại phản bội Chúa. Con thuộc về Người rồi. Hỡi Giêsu, hãy cứu giúp con. Hãy tẩy rửa khỏi con những mong muốn tội lỗi.Gracieia cố gắng trong tuyệt vọng để giữ bức tường im lặng với anh, bức tường mà chẳng ai ngoài Chúa có thể xuyên thủng, bức tường để ngăn chặn ma tà. Nhưng có thực sự cô muốn xua đuổi ma tà không khi Ricardo nhảy chồm lên cô, đè cô xương đất, đó chính tên Maroc đã làm tình với cô, là tên tu sĩ đang đòi cưỡng hiếp cô. Và trong cơn hoảng sợ ập đến, chính chúng là những kẻ cô đang chống trả. Không, cô bảo mình, điều đó không đúng. Chính cái dục vọng mạnh mẽ trong mình khiến cô đang phải vật vã. Cô bị giằng xé bởi sự thèm muốn xác thịt. Mình không được đầu hàng. Phải trở về tu viện. Hắn ta có thể trở lại bất cứ lúc nào. Mình phải làm gì bây giờ?Graciela nghe thấy tiếng rin rít nhỏ phía trong hang và vội quay lại.Bốn đốm mắt xanh đang soi vào cô trong bóng tối, và chuyển dịch về phía cô. Tim Graciela đập nhanh.Hai con sói nhỏ chạy lon ton đến bên cô trên những bàn chân mềm mại. Cô mỉm cười và chìa tay đón chúng. Có tiếng loạt xoạt ở phía cửa hang. Ricarđo về rồi - Cô nghĩ.Khoảnh khắc đó, một con sói xám khổng lồ lao vút về phía cô.Lucia carmine dừng lại bên ngoài nhà hàng và hít sâu một hơi. Qua khung cửa sổ cô thấy Rubio Arzano đang ngồi đợi với dáng vẻ bồn chồn. Không được để anh ta nghi ngờ, cô nghĩ. Tám giờ tối ta sẽ có tiền và hộ chiếu mới để lên đường tới Thụy Sĩ.Cô nặn ra một nụ cười và bước vào. Nhìn thấy cô, Rubio mỉm cười nhẹ nhõm, và lúc anh đứng dậy, cái nhìn trong mắt anh khiến cho Lucia tê tái.– Anh lo quá, em yêu. Cứ sợ đã có chuyện xảy ra với em.Lucia đặt tay mình lên tay anh:– Không có gì đâu anh. Trừ việc ta đã mua được con đường đi tới tự do.Ngày mai thôi, ta sẽ trốn khỏi đất nước này.Rubio ngồi lặng lẽ nhìn vào mắt cô, nắm tay cô và từ anh tỏa ra một tình cảm yêu đương nồng nàn khiến cô bứt rứt. Anh chàng không biết rằng chỉ vô ích sao? Không. Bởi vì ta không đủ can đảm để nói với anh. Anh không yêu mình.Anh yêu một phụ nữ mà anh tưởng lầm mình là người đó. Không có mình, tốt cho anh hơn nhiều.Cô quay đi và nhìn quanh. Căn phòng chật kín khách, và những người địa phương như đang đổ dồn mắt vào hai kẻ lạ mặt.Một thanh niên trong quán bắt đầu cất tiếng hát. Mọi người hòa theo. Một người tiến đến bàn họ:– Ông không hát, thưa ông. Hãy hát đi!Rubio lắc đầu:– Không!– Tại sao vậy, anh bạn?– Đó là bài hát của các anh.Rubio thấy sự bối rối trên nét mặt Lucia, anh giải thích:– Đây là một bài hát cũ ca ngợi Franco.Những người khác đến vây quanh bàn. Rõ ràng là họ đã uống nhiều rượu.– Thưa ông, ông chống lại Franco?Lucia thấy hai bàn tay Rubio nắm chặt lại. Ôi, Chúa ơi, không phải lúc này.Không được làm bất cứ chuyên gì gây ra sự chú ý.Cô nhìn anh răn đe:– Rubio...Và, ơn Chúa, anh đã hiểu.Rubio ngước nhìn đám thanh niên và dịu dàng bảo:– Tôi nào có lí do gì để chống lại Franco. Chỉ tại tôi không thuộc lời bài hát.– À! Thế thì tất cả chúng ta cùng ngân nga lại!Chúng chờ cho Rubio từ chối.Anh liếc nhìn Lucia.Đám thanh niên bắt đầu hát lại và Rubio ngân nga theo rất to. Lucia cảm thấy được sư căng thẳng trong anh khi cố kiềm chế mình. Anh ấy hát vì mình.Khi bài hát kết thúc, một người vỗ vào lưng anh:– Được đấy, anh già. Nghe được lắm. - Rubio ngồi yên, mong cho chúng biến đi.Một đứa trong bọn nhìn thấy cái bọc trong vạt áo Lucia.– Giấu cái gì trong này thế, cô em?Đứa khác nói:– Tớ cá là cô em còn một thứ hay hơn thứ đang giấu trên cái váy kia.Cả đám phá lên cười.– Sao không tụt xi líp xuống cho các anh xem em có cái gì bên trong?Rubio chồm dậy và tóm cổ một đứa. Anh thúc mạnh tới mức hắn bay ngang căn phòng, xô vỡ một chiếc bàn.– Không! - Lucia hét lên. - Đừng!Nhưng đã quá muộn. Trong giây lát, căn phòng trở nên hỗn loạn, ai cũng muốn tham gia ẩu đả. Một chai rượu làm vỡ tan tám gương phía sau quầy hàng.Bàn ghế đổ vỡ, chai lọ bay vèo, vèo trong không khí, người thì gào thét chửi rủa. Rubio đánh ngã hai đứa, nhưng đứa thứ ba đã lao tới anh và đánh anh trúng bụng. Anh kêu đau đớn.– Rubio! Thoát khỏi Đây ngay! - Lucia kêu lên.Rubio gật đầu. Anh ôm lấy bụng. Hai người cố sức thoát khỏi cuộc hỗn chiến và ra được bên ngoài.– Phải biến ngay! - Lucia nói.Tối nay cô sẽ có hộ chiếu. Quay lại đây sau tám giờ.Cô phải tìm một chỗ cho đến lúc đó. Đồ khỉ! Sao anh ta không thể nhịn được?Họ quay sang đường Santa Maria, tiếng ồn ào của cuộc ẩu đả xa dần sau lưng họ. Qua hai tòa nhà, họ tới nhà thờ lớn Santa Maria. Lucia chạy lên bậc tam cấp, mở cửa và ngó vào trong. Nhà thờ trống không.– Ở đây chúng ta sẽ an toàn. - Cô nói.Họ bước vào trong bóng tối lờ mờ của nhà thờ, Rubio vẫn ôm chặt lấy bụng.– Ta nghỉ một lát nhé!– Phải đấy.Rubio vừa buông tay, một dòng máu lập tức tuôn trào ra. Lucia chán ngán.– Trời ơi! Làm sao thế này?– Dao. - Rubio thì thào. - Nó dùng dao. Anh khuỵu xuống sàn.Lucia quỳ bên anh, hoảng hốt:– Đừng động đậy.Cô cởi áo ngoài của anh, ấn chặt vào vết thương, cố gắng chặn dòng máu lại.Mặt Rubio trắng bệch.– Đáng ra anh không được đánh nhau với chúng, anh là thằng ngốc, - Lucia bực tức nói.– Nhưng anh không thể để chúng nói năng với em như thế.Anh không thể để cho chúng nói năng với em như thế.Lucia xúc động như cô chưa từng xúc động như thế bao giờ. Cô đắm đuối nhìn anh và nghĩ, con người này đã bao lần liều mạng vì mình – Em sẽ không để anh chết, - Cô nói cương quyết. - Em không thể để cho anh chết, - cô vội vã đứng dậy. - Em sẽ quay về ngay.Tìm thấy nước và khăn tắm trong phòng thay quần áo của linh mục ở cuối nhà thờ, cô rửa vết thương cho Rubio. Mặt anh nóng bừng, người sũng mồ hôi.Lucia đặt khăn ướt trên trán anh. Mắt Rubio nhắm nghiền và anh như đã thiếp đi. Cô đặt đầu anh lên đùi mình và chuyện trò với anh. Nói những gì chẳng quan trọng. Cô trò chuyện cốt là để giữ anh tồn tại, buộc anh bấu víu lấy sợi dây mỏng manh của sự sống. Cô cứ lảm nhảm, không dám ngừng dù chỉ một giây.– Chúng ta sẽ cùng ra làm đồng, Rubio. Em muốn được gặp mẹ và các em gái anh. Anh có tin rằng mọi người sẽ thích em không? Em muốn điều đó, muốn lắm. Em sẽ là một nông dân tốt. Anh sẽ thấy. Em chưa từng làm công việc đồng áng, nhưng em sẽ học. Chúng ta sẽ biến nó thành mảnh đất tươi tốt nhất Tây Ban Nha.Cả buổi chiều cô trò chuyện với anh, lau rửa thân người hầm hập của anh, thay quần áo cho anh. Máu hầu như đã ngừng chảy.– Anh thấy chưa? Anh đang khỏi đấy. Anh sẽ khỏe lại thôi. Em đã nói mà.Anh và em sẽ sống bên nhau tuyệt vời, Rubio. Chỉ cần, xin anh đừng chết, đừng chết.Và cô thấy mình khóc.Lucia nhìn bóng chiều xuyên qua cửa kính in trên những bức tường nhà thờ nhạt dần. Mặt trời lặn, trời sẫm dần và cuối cùng tối hẳn. Cô lại thay băng cho Rubio và gần tới mức khiến cô giật mình, tiếng chuông nhà thờ bắt đầu ngấn vang nhắc cô giờ hẹn đã đến. Cô nín thở và đếm. Một... ba... năm... bảy...tám. Tám giờ. Tiếng chuông gọi cô, thúc giục cô đã tới giờ quay lại hiệu cầm đồ, tới lúc trốn thoát khỏi cơn ác mộng và cứu lấy mình.Cô quỳ xuống bên Rubio và đặt tay lên trán anh. Người anh nóng rực. Toàn thân sũng mồ hôi, hơi thở gấp gáp và ngắn. Cô không thấy máu nữa, nhưng có nghĩa là anh đang bị chảy máu trong. Đồ chết tiệt. Hãy cứu lấy mình, Lucia. – – Rubio... Anh yêu...Anh mở mắt, mơ màng.– Em phải ra Đây một lát, - Lucia nói.Anh nắm lấy tay cô:– Em cứ...– Mọi thứ rồi sẽ tốt đẹp, - cô thì thầm, - em sẽ quay lại.Cô đứng dậy đăm đăm nhìn anh lần cuối. Mình không thể giúp anh ấy được, cô nghĩ.Lucia cầm lấy cây thánh giá rồi quay người vội vã ra khỏi nhà thờ, nước mắt đầm đìa. Cô chệnh choạng, rồi bắt đầu bước nhanh, thẳng hướng tới hiệu cầm đồ. Lão hói và đứa cháu hắn đang đợi cô ở đó với tấm hộ chiếu, chiếc vé đưa cô đến với tự do. Đến sáng khi lễ nhà thờ bắt đầu, người ta sẽ thấy Rubio và sẽ gọi bác sĩ cho anh ấy Và họ sẽ chạy chữa cho anh rồi anh sẽ khỏe lại. Trừ phi anh ấy không sống được qua đêm nay, Lucia nghĩ:Kệ, đó không phải việc của ta.Hiệu cầm đồ Casa de Empenos đã ở phía trước. Lucia chỉ muộn vài phút. Cô có thể nhìn rõ ánh đèn sáng bên trong cửa hiệu hắt ra. Họ đang chờ cô.Lucia bước nhanh hơn, rồi cô chạy. Cô chạy qua đường và lao qua cánh cửa mở.Bên trong đồn cảnh sát, một người sĩ quan mặc sắc phục đang ngồi sau bàn trực. Anh ta ngước nhìn lên.– Tôi cần anh, - Lucia hét, - có người vừa bị đâm, đang sắp chết.Viên cảnh sát không hỏi một câu, nhấc điện thoại lên và quay số. Khi đặt máy xuống, anh ta nói:– Một lát nữa sẽ có người làm việc với bà.Hai viên thanh tra xuất hiện tức thời.– Có người bị dao đâm, Senorita?– Vâng. Xin hãy theo tôi. Nhanh lên!Trên đường đi chúng ta sẽ gọi bác sĩ, - một người nói, - rồi cô đưa chúng tôi đến chỗ người bị nạn.Họ đón bác sĩ tại nhà riêng. Khi tốp người vào nhà thờ, bác sĩ đến bên Rubio và một lát sau ông ta ngẩng lên:– Anh ta vẫn sống, nhưng rất mong manh. Hãy gọi xe cứu thương. Nhanh!Lucia sụp xuống và nói trong im lặng, Cảm tạ Người, hỡi Chúa trời. Tôi đã làm những gì có thể. Bây giờ hãy cho tôi ra đi an toàn và tôi sẽ không bao giờ quấy rầy Người nữa.Một trong hai thanh tra đã để ý tới Lucia suốt trên đường tới nhà thờ. Nom cô rất quen, và đột nhiên anh ta hiểu vì sao. Cô gái này có dáng vẻ giống đến kỳ lạ với bức ảnh trong danh sách truy lùng của tổ chức.Cảnh sát Quốc tế.Viên thanh tra thì thầm gì đó với người cùng đi, rồi cả hai tiến đến bên cô:Xin cô tha lỗi, Senorita. Hãy vui lòng theo chúng tôi về đồn cảnh sát. Có vài điều chúng tôi muốn hỏi cô.Mới đi được một đoạn, Ricardo Meliado chợt trông thấy con sói xám rất lớn đang lao về phía cửa hang. Anh khựng lại một giây, rồi vọt theo nó, nhanh đến mức chính anh cũng không ngờ nổi, lao vào trong hang. – Sơ?Trong ánh sáng lờ mờ, anh thấy một bóng xám khổng lồ đang chồm về phía Graciela. Theo bản năng anh rút súng, bóp cò. Con sói rú lên một tiếng đau đớn và quay sang Ricardo. Anh cảm giác được những chiếc răng sắc nhọn của con thú dữ bị thương đang giằng xé quần áo, và ngửi thấy hơi thở hôi hám của nó.Con sói mạnh hơn anh tưởng, hung hãn và dữ tợn. Ricardo cố gắng chống trả, nhưng cứ cảm thấy xỉu dần đi. Anh chỉ lờ mờ nhận biết Graciela đang tiến về phía mình, và anh quát lên:– Lui ra.Thế khi anh nhìn thấy tay cô nâng lên phía trên đầu anh, và hạ nhanh xuống.Anh thoáng thấy một hòn đá to, đầy góc cạnh. Cô ta giết mình rồi.Một giây sau hòn đá lướt qua anh đập trúng đầu con sói. Tiếng rú cuối cùng dữ tợn vang lên. Con sói đã chết. Vì viên đạn của Ricardo hay vì tảng đá của Graciela? Ricarđo nghĩ, nhưng không đủ sức trả lời. Anh nằm bất động trên nền hang, thở dốc. Graciela quỳ xuống cạnh anh.– Anh có sao không? - Giọng cô run lên.Anh cố lấy sức lắc đầu. Nghe tiếng lít rít phía sau, anh quay lại và thấy đàn sói con đang rúc vào một góc. Anh nằm yên lấy lại sức, rồi gượng dậy. Họ run rẩy chui ra ngoài đón luồng khí núi tinh khiết. Ricardo hít căng đầy lồng ngực cho tới khi đầu anh tỉnh táo trở lại.Cú sốc về thể xác lẫn tinh thần của sự cọ xát với cái chết khiến cả hai người như mất hết sức lực:– Phải đi khỏi đây ngay. Có thể cả bầy sói kéo nhau đến bây giờ đấy.Graciela rùng mình khi nghĩ đến sự nguy hiểm khủng khiếp vẫn còn đe dọa họ.Hai người tiếp tục đi theo con đường núi dốc khoảng một giờ nữa, và cuối cùng khi gặp một dòng suối nhỏ, Ricardo nói:– Dừng ở đây thôi.Chẳng có bông băng lẫn thuốc sát trùng, họ cùng lau sạch những vết sói ngoạm, sói cào trong nước suối mát lạnh. Cánh tay Ricardo cứng đơ, cử động hết sức khó khăn. Và tiếng Graciela bỗng cất lên khiến Ricardo sững sờ:– Để em làm cho.Anh còn ngạc nhiên hơn, khi cô nhẹ nhàng và cẩn thận lau rửa từng vết xước cho anh.Rồi, bỗng Graciela run lẩy bẩy vì cơn sốc vừa qua.– Có sao đâu, - Ricardo nói, - mọi chuyện đã qua rồi.Nhưng cô vẫn không hết run rẩy.Anh đỡ cô trong cánh tay mình và nói êm ái:– Nó chết rồi. Có gì em phải sợ nữa nào?Anh ôm. chặt cô, và cảm thấy cặp đùi cô tựa vào đùi anh, đôi môi mềm của cô kề sát môi anh và cô đang mỗi lúc ghì giữ chặt anh hơn, miệng thì thầm những gì anh không hiểu.Điều đó diễn ra cứ như anh luôn được biết trước về Graciela, mặc dù anh chẳng hiểu gì về cô cả. Trừ một điều nàng là phép mầu của Chúa, anh nghĩ thầm.Graciela đang nghĩ đến Chúa. Cảm tạ Người, đức Chúa, vì hạnh phúc này.Ơn Người, vì cuối cùng đã cho con được biết tình yêu là gì.Graciela đang nếm trải những xúc cảm mà cô không gọi được thành tên, nó vượt ra ngoài cái cô từng tưởng tượng.Ricardo ngắm nhìn cô, vẻ đẹp và tình yêu cô dâng hiến cho anh vẫn còn khiến anh bàng hoàng.Bây giờ nàng thuộc về mình, anh nghĩ. Nàng sẽ không phải trở về với tu viện. Chúng ta sẽ lấy nhau và sẽ sinh ra những đứa trẻ đẹp đẽ, kháu khỉnh, thông minh và mạnh mẽ.– Anh yêu em. Anh sẽ không bao giờ để em đi khỏi anh, Graciela. - – Ricardo...– Em yêu, anh muốn cưới em. Em lấy anh nhé?Thậm chí chẳng suy nghĩ, Graciela đáp ngay:– Vâng! Ôi, vâng!Và cô lại ngã vào vòng tay anh. Đây là điều mình hằng mong muốn và mình đã nghĩ rằng khống thể có.Ricardo nói:– Chúng ta sẽ sang Pháp sống một thời gian. Bên đó, chúng ta sẽ được an toàn. Cuộc chiến này sẽ phải nhanh chóng kết thúc, lúc đó ta sẽ trở về Tây Ban Nha.Graciela hiểu cô sẽ đi bất cứ đâu với người đàn ông này, và nếu gặp hiểm nguy, cô muốn cùng được chia sẻ với anh.Họ nói về bao điều. Ricardo kể cô nghe anh đã đến với Jaime Miro như thế nào, kể về cuộc hôn nhân tan vỡ, về sự tức giận của cha anh. Nhưng khi Ricardo đợi Graciela kể cho anh nghe về quá khứ của mình, cô im lặng.Cô nhìn anh và nghĩ, Mình không thể kể cho anh được. Anh sẽ ghét mình.– Ôm lấy em nào. - Graciela nài nỉ.Họ ngủ bên nhau và tỉnh dậy vào bình minh để ngắm mặt trời bò trên đỉnh núi, tắm cho rừng cây trong vầng sáng đỏ ấm áp của mình.Ricardo nói:– Hôm nay trốn ở đây cho an toàn. Trời tối ta sẽ lên đường.Họ ăn những thứ người Digan cho, và bàn tính chuyện tương lai:– Đất Tây Ban Nha này vô khối điều kiện làm ăn tuyệt vời một khi có hòa bình. Anh có hàng chục dự định. Chúng mình sẽ làm ăn riêng. Sẽ mua một căn nhà đẹp và nuôi dạy các chàng trai tuấn tú.– Và các cô gái kiều diễm nữa chứ.– Và các cô nàng yêu kiều nữa. - Anh cười. – Anh chưa từng nghĩ anh lại được hạnh phúc dường này.– Em cũng vậy, Ricardo.Hai ngày nữa mình sẽ tới Loglono và sẽ gặp những người khác. - Ricardo nói. - Chúng mình sẽ nói với họ rằng em không trở lại tu viện nữa.– Không biết họ có hiểu không nhỉ, - cô cười to, - em chẳng quan tâm, có Chứa hiểu. Em yêu cuộc sống trong tu viện, - cô nhẹ nhàng nói, - nhưng... Cô ngả vào người Ricardo và hôn anh.Ricardo nói:– Anh có bao nhiêu thứ đền bù cho em.Cô bối rối:– Em không hiểu.– Bao năm qua em ở trong tu viện, cách biệt với thế giới bên ngoài. Nói anh nghe, em yêu... có lúc nào em thấy tiếc là mình đã bỏ phí ngần ấy năm không?Biết nói làm sao để ảnh hiểu?– Ricardo... em không mất thứ gì cả. Phải chăng, em thực sự đã trải qua nhiều mất mát - Graciela nói – Anh nghĩ ngợi, không biết bắt đầu từ đâu. Anh nhận thấy những sự kiện anh cho là quan trọng thì thật sự chẳng có ý nghĩa gì với các tu sĩ sống cách biệt. Chiến tranh? Bức tường Berlin? Những vụ ám sát các lãnh tụ chính trị như tổng thống Mỹ John Kennedy và em trai Robert Kennedy? Và Martin Luther King, nhà lãnh đạo vĩ đại của phong trào không dùng bạo lực đòi quyền bình đẳng cho người da đen? nạn đói? Lũ lụt? Động đất? Hay những cuộc bãi công, biểu tình phản đối sự vô nhân đạo của con người đối với con người?Rốt cuộc, có điều nào trong đó ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống bản thân cô hay cuộc sống cá nhân của phần đông nhân loại trên thế gian này?Cuối cùng Ricardo nói:– Về mặt nào đó em chẳng mất mát nhiều. Nhưng mặt khác, phải, có cái rất quan trọng đã và đang diễn ra. Cuộc sống Khi em giam mình trong tu viện ngần ấy năm trời thì bao đứa trẻ đã ra đời và lớn lên, bao đôi lứa lấy nhau, con người đã chịu đựng đau khổ và hưởng thụ hạnh phúc, những người đã qua đời. Và tất cả chúng ta đây đều có một phần trong đó, một phần trong đó, một phần của sự sống.– Thế anh nghĩ rằng em chưa từng hay sao? - Graciela hỏi và rồi lời nói cứ thế tuôn ra trước khi cô kịp dừng lại. - Em đã từng là một phần của cái cuộc sống mà anh đang nói đến nhưng đó là địa ngục sống. Mẹ em làm đĩ và tối nào em cũng có một ông bác mới. Khi mười bốn tuổi, em trao thân cho một gã, bởi lẽ em bị gã lôi cuốn và em ghen với mẹ về những gì bà ấy làm, - lời cô tuôn ra như nước lũ, - em cũng sẽ trở thành một con đĩ nếu như em đã ở lại đó để làm một phần của cái cuộc sống mà anh cho là quý giá:Không, em không tin rằng mình đã chạy trốn bất cứ điều gì. Em đã tới được một cái gì đó. Em đã tìm thấy một thế giới an toàn, một thế giới tốt đẹp và bằng an.Ricardo nhìn cô, sợ hãi:– Anh... anh xin lỗi. Anh không định...Cô khóc nức nở. Anh nắm tay cô trong tay mình và nói:– Suỵt! Có sao đâu nào? Mọi chuyện đã qua rồi mà! Lúc ấy em chỉ là một đứa trẻ con. Anh yêu em!Ricardo như đã ban cho cô sự xá tội. Cô đã thổ lộ với anh những điều khủng khiếp nhất trong quá khứ, vậy mà anh lại tha thứ cho cô, và điều kỳ diệu trong mọi điều kỳ diệu, anh vẫn yêu cô.Anh siết chặt cô.Có một bài thơ của Federico Garcia Lorca như thế này:Đêm không chịu đến.Nên anh không thể đến.Và em không thể đi...Nhưng anh sẽ đến Lưỡi anh cháy bỏng cơn mưa muôi Ngày không chịu đến Nên anh không thể đến.Và em không thể đi...Nhưng anh sẽ đến Qua bao lầy lội của bóng đêm dày đặc Ngày không đến và đêm không đến Và anh có thể chết vì em, Và vì anh.Đột nhiên cô nghĩ tới những người lính đang săn lùng họ và tự hỏi liệu cô và Ricardo yêu dấu có còn sống để kịp chung hưởng hạnh phúc đó không?