LỰC LƯỢNG DÂN QUÂN - DU KÍCH Ở THỊ XÃ VÀ CÁC XÃ LÂN CẬNLực lượng dân quân, du kích đã gắn bó với các đơn vị chủ lực cùng chiến đấu bảo vệ địa phương, góp phần bảo đảm trinh sát, dẫn đường, thông tin, chuyên chở đò, tìm kiếm vật tư, vận chuyển và nuôi dưỡng thương binh, động viên và duy trì cuộc chiến dài ngày của bộ đội ta, giữ vững an ninh trật tự địa bàn, đã lập được nhiều thành tích xuất sắc và có nhiều gương chiến đấu anh dũng. Nhìn chung, trải qua cuộc chiến đấu kiên cường ác liệt dài ngày hè 1972 ở Thị xã - Thành cổ Quảng Trị, cộng thêm những trận chiến đấu tiếp theo sau đó với ý chí rèn luyện, phát huy trí tuệ tài năng của từng đồng chí, ta đã đào tạo được một đội ngũ cán bộ chiến sĩ gang thép, xứng đáng với truyền thống vẻ vang của quân đội nhân dân anh hùng.Nhiều đồng chí chiến sĩ chiến đấu ở Thị xã - Thành cổ Quảng Trị đã trưởng thành, đã là cán bộ cấp tá, cấp tướng, cán bộ trung cao cấp của Đảng, của Chính quyền, Trung ương và địa phương, của quân đội ta hiện nay.3. VẬN DỤNG CÁCH ĐÁNH SÁNG TẠO, DŨNG CẢM, MƯU TRÍ, CHỦ ĐỘNG, KẾT HỢP CHẶT CHẼ GIỮA CHỐT CHẶN PHÒNG GIỮ VỚI TÍCH CỰC VẬN ĐỘNG TIẾN CÔNG, TẬP KÍCH, PHỤC KÍCH, ĐÁNH TỈA, TIÊU HAO, TIÊU DIỆT SINH LỰC ĐỐI PHƯƠNG, GIỮ VỮNG DÀI NGÀY MỤC TIÊU THỊ XÃ - THÀNH CỔ Ở VÒNG NGOÀI, VÒNG TRONG.Ta đã không bị động trong ngăn chặn, chống trả các đợt tấn công của đối phương.Ta đã chốt giữ có trọng điểm, kết hợp xuất kích, phục kích, tiêu diệt quân đối phương, tạo thế chủ động tích cực phòng giữ.Trên toàn Mặt trận B5 (từ ngày 28 tháng 6 đến ngày 16 tháng 9) trong 81 ngày đêm, theo tài liệu tổng kết của Bộ và của Mặt trận, ta đã diệt 26.400 binh sỹ đối phương, bắt 71 binh sỹ đối phương, diệt gọn 12 đại đội, đánh thiệt hại 15 tiểu đoàn bộ binh và 2 thiết đoàn, bắn rơi 164 máy bay, phá hủy 345 xe trong đó 221 xe tăng và thiết giáp, phá hủy 230 khẩu pháo, đánh chìm 8 tàu, 13 xuồng, cháy 38 kho xăng.Riêng trong Thị xã - Thành cổ, ta đã diệt 7.756 binh lính đối phương, bắt 4 binh lính đối phương, bắn rơi 9 máy bay, cháy 25 xe tăng - bọc thép, phá 4 ô tô.- Từ ngày 20 tháng 7 đến ngày 20 tháng 8 năm 1972, sư đoàn thủy quân lục chiến bị diệt 9 đại đội, thiệt hại nặng 2 tiểu đoàn trong phạm vi Thị xã Quảng Trị.- Qua hơn 1 tháng lấn dũi tháng 8 và tháng 9 năm 1972 sư đoàn thủy quân lục chiến bị loại một phần ba lực lượng, tức là lớn hơn mức thiệt hại của sư đoàn dù tới gần hai lần.- Giẫm theo lối mòn quân dù, sư đoàn thủy quân lục chiến đã húc phải bức tường đá ở Thị xã Quảng Trị…4. TA ĐÃ PHÁT HUY SỨC MẠNH TỔNG HỢP CỦA CHIẾN TRANH NHÂN DÂN, TRƯỚC HẾT LÀ:  SỨC MẠNH CHÍNH NGHĨA - "KHÔNG CÓ GÌ QUÝ HƠN ĐỘC LẬP, TỰ DO" CỦA TỔ QUỐC: - Ta đã động viên được hàng vạn thanh niên từ nhà máy, công nông trường, đồng ruộng, hợp tác xã, sinh viên trường đại học,… hăng hái lên đường chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Họ được huấn luyện chưa là bao, đến thẳng bờ sông Thạch Hãn, bơi sang Thị xã và Thành cổ, nhanh chóng thích nghi với hoàn cảnh chiến trường, với trận địa chốt nóng bỏng để bước vào cuộc chiến đấu vô cùng ác liệt, một mất một còn với kẻ thù đế quốc Mỹ xâm lược.Có thể nói mỗi chiến sĩ, chỉ với một việc là tự nguyện bơi vượt sông vào Thị xã, ra trận địa giữ chốt đều đã xứng đáng nhận ngay một huân chương cao quý của Tổ quốc.Ta đã phát huy được sức mạnh của nhiều binh đoàn chủ lực, nhiều binh chủng kỹ thuật chiến đấu kiên cường ở vòng ngoài trên các trục đường 1, tây đường 1, đường 68 ven biển, đánh những đòn sấm sét vào bên sườn đội hình tiến công quân dù, quân thủy quân lục chiến, tiêu diệt nhiều sinh lực của chúng, từng bước ngăn chặn cuộc hành quân quy mô lớn của bộ binh xe tăng địch dưới sự yểm trợ tối đa của không quân, hải quân Mỹ… Có thể nói những trận tập kích, vận động tiến công, những đòn phản công của những trung đoàn, sư đoàn chiến đấu vòng ngoài đã được phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ rất quan trọng, nếu không muốn nói là đã góp phần có ý nghĩa quyết định cho lực lượng trực tiếp phòng giữ dài ngày trong Thị xã và Thành cổ.Ta cũng đã phát huy được sức mạnh của nhân dân địa phương, của các đoàn, đội dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong ngày đêm vượt bom đạn nguy hiểm để vận chuyển tiếp tế vũ khí lương thực, khiêng cáng, săn sóc thương binh từ tiền phương chuyển về sau, chôn cất, bảo đảm phần mộ cho liệt sĩ.