*
* *
Xui thật: đường thì xa lại đúng vào lúc cần tiền, thế mà con Công Chúa lăn ra chết thảm! Cuốc bộ một thôi đường Phát mệt lử cò bợ, muốn quay về. Số là lúc đầu hắn định qua làng bên gần hơn, thuê ngựa cỡi về rồi tính sau. Song giờ hắn đổi ý; thôi chịu khó đi bộ về, ngang nhà bác San ghé lại mượn số tiền nộp cho ông già chứ không thì khổ thân. (Ông già dạo này keo kiệt phát ghét!) Lão San nhiều tiền chắc không từ chối đối với một cậu con nhà phú hộ đâu. Gần bốn giờ chiều, sương mù bắt đầu rơi. Phát vội vã đi nhanh, quên cả mệt vì ý nghĩ vay tiền bác thợ dệt ngu si không biết xài tiền... như hắn! Vừa đi, Phát vừa vung roi quất mạnh vào các bụi cây bên ven đường. Chẳng có mục đích gì cả, quất là quất cho đỡ buồn tay thế thôi. Đó là cái roi rất đẹp mà anh hắn mua, thuê khắc tên mình vào để xứng đáng với con Công Chúa. Mà anh cầm theo chiều lệ chứ chả mấy khi quất đánh ngựa yêu. Sương mù xuống càng lúc càng dày, Phát vừa vững lòng vừa lo ngại. Vững là vì như thế không ai nhận ra hắn, lo là lo có thể lạc đường. Thoáng chốc, Phát đã đến đầu làng, Phát càng phải đề phòng: sương sa nhiều thêm, không những khó thấy đường mà còn e sa chân xuống hố. Bây giờ là lúc cần dùng roi đây. Phát dùng nó để dò đường phía trước, trên mặt đất. Gần đến Hầm đá, đường quang hơn, Phát khấp khởi mừng, hăng hái bước mau. Vài phút sau, ánh đèn từ nhà bác thợ dệt chiếu qua khe cửa. Phát dừng lại để moi óc tìm sao cho ra lời lẽ êm dịu xuôi tai hầu có thể moi tiền bác San. Hắn vốn quen hách dịch, ba gai, chế giễu và cục súc, không dễ gì có thể thốt được những lời mềm mỏng, lễ phép. Dù sao, mình phải cố gắng, mình sẽ hứa hẹn trả lời nhiều cho lão ngu, chắc chắn lão sẽ ham tiền mà đưa ngay. Phát tự nhủ thầm, và rồi chưa chi hắn đã thấy tiếc số tiền lời phải trả. Hắn lại nghĩ tiếp: «Chào! Hơi đâu, tiền đâu mà trả lãi trả lời? Có họa là điên. Lão không dám đòi đâu, mà cho dù lão dám đòi cũng không bao giờ dám đến nhà mình. Quán rượu thì lão không tới rồi, khỏi lo. Sòng bạc còn lâu lão mới tới. Chỉ lo lão gặp ngoài đường. Ừ! Ngoài đường... mà cũng chẳng việc gì phải lo: nếu vắng vẻ, ta lại thả mồi cho lão vài câu là êm xuôi tức khắc. Nếu lão dại dột đòi tiền ta giữa mọi người, ta sẽ giở mặt, mắng cho mấy câu, mọi người sẽ cười vào mặt lão ta. Ta, công tử Hoàng Đình Phát, con trai út của đại điền chủ Hoàng Đình Cẩm mà hạ mình đi mượn tiền lão thợ dệt nửa điên nửa khùng ư? Có chó mà tin! Ta sẽ quát lên: «Ê! Lão điên, xích ra cho ta đi. Coi chừng ngựa nó dẵm nát óc bây giờ đó!» Vừa nói, ta vừa dơ ngọn roi lên dọa lão, mắt ta quắc lên thế này»... Hắn hạ roi xuống, kéo cao cổ áo lên, vì lạnh. Rồi Phát làm điệu bộ như đang ngồi trên lưng ngựa thật – ý hắn là một con ngựa quí hơn Công Chúa – vung roi lên như thể sắp đánh kẻ đã dại dột cho hắn mượn tiền. Thế là Phát thích quá, cười to lên, quên cả giữ ý, vì mình đã đến thềm nhà bác San. Phát dọn một nét mặt bứt rứt, bực bõ song hiền lành để tấn công bác thợ dệt cho có kết quả, hắn vuốt lại áo quần cho phẳng phiu rồi đàng hoàng gõ cửa. Phát gõ thật mạnh, vừa gõ vừa nhủ thầm: chắc lão đến khiếp chứ không chơi! Gõ mãi, không nghe động tịnh gì. Kỳ quá nhỉ? Hay lão ngủ rồi? Ngủ gì như gà thế? Mà đã ngủ sao còn chong đèn? Thế thì quá thậm ngu, ai lại sơ ý vậy bao giờ? Sau cùng, không do dự, Phát thò tay vào cái lỗ nhỏ, cốt ý là để nắm lấy cánh cửa lay cho dễ, bất ngờ làm sao, cửa không gài bên trong nên bật ngay ra. Phát kinh ngạc về điều này, ngẩn người một giây rồi hắn bình tĩnh lại, xô mạnh cửa, bước vô nhà. Lửa sáng rực, nổ lóc bóc trong lò, lửa soi sáng khắp mọi góc, giường, bàn ghế, khung cửi, vài cái soong chảo, cái ấm nấu nước! Đó, tất cả gia sản của lão thợ dệt bày ra trước mắt cậu con nhà giàu. Đang đi ngoài sương lạnh tối om on, thấy lửa ấm, công tử sà ngay đến, vì với Phát, lúc này lửa quí hơn mọi của báu trên thế gian. Khi đủ ấm rồi, Phát mới bình tĩnh để quan sát xung quanh lần nữa và lần này thì Phát nhận ra sự lạ: chủ nhân đi vắng mà không đóng cửa! Hay lão đi kiếm củi? Ờ! Có thể là lão đi kiếm củi, chắc không xa đâu, chờ một tí, không nên sốt ruột. Nhưng rồi đợi mãi chả thấy bóng bác San về! Chao ơi! Hay là lão sa chân rơi xuống chỗ hầm đá chết tốt rồi, cũng nên? Một tia sáng lóe lên trong mắt Phát: hắn mong cái giả thuyết hắn vừa đặt ra xảy đến, và như thế thì ai là người hưởng số tiền lão ky cóp lâu nay! Ai? Ai hả? Ai có quyền thừa hưởng? Nếu Phát nhớ không lầm thì trong suốt mười lăm năm cư ngụ tại đây – từ lúc Phát còn bé xíu vẫn thập thò trước cửa nhà lão đùa nghịch – Phát chưa hề thấy mà cũng chẳng nghe ai kể lại rằng có một người đến thăm viếng bác ta. Bây giờ đầu óc Phát làm việc dữ dội – Ít khi hắn ta làm việc dữ dội thế, trừ khi ngồi vào sòng bạc – với mục đích làm cho ra số tiền bác San cất giấu đâu đây. Tiền giấu chỗ nào? Chôn dưới đất, nhét trên trần nhà, hay ngoài bụi rậm? (Phải tìm cho ra, tìm cho kỳ được, việc này quan trọng lắm đây!) Hay là lão nhét kỹ trong gối, trong nệm rơm? Mãi say sưa tìm tiền của bác thợ dệt, Phát quên đi một điều quan trọng: đó là hắn mặc nhiên coi như bác đã chết thật rồi. Phát đứng lên, đóng cửa kỹ càng, bắt đầu lục lọi. Trước hết, Phát lục ở giường ngủ chủ nhân, hắn xé tung cả lớp vải bọc gối, cả lớp vải bọc nệm, rơm thòi ra trông gớm ghiếc. Nếu không vì tiền, có bao giờ Phát lại nhúng tay vào một việc thế này? Chả thấy tiền đâu. Hắn nằm sấp xuống, nhìn kỹ từng viên gạch dưới gầm giường, không có gì khả nghi. Phát đứng lên, lại gần bếp, cho thêm củi vào rồi lại tiếp tục việc lục kiếm. Phát giở từng cái soong, lấy đầu gốc cái roi gõ còng cọc lên mặt gạch, ở các góc nhà. Sau cùng, hắn thất vọng toan xoay hướng, tìm phía trên thì chợt mắt hắn trông thấy những hạt cát vương vãi dưới khung cửi, những hạt cát lóng lánh như có lẫn vàng dưới ánh sáng rực rỡ của ngọn lửa vừa được hắn châm thêm. Phát bật kêu lên một tiếng, dùng đầu roi, thăm thú kỹ vùng đất ngay khung cửi. Ngay dưới khung cửi, tiếng roi chạm vào mặt gạch kêu lạ hơn mấy chỗ khác, tiếng kêu đó chứng tỏ bên dưới trống lốc. Phát ngừng tay lại, cúi nhìn kỹ: khắp quanh đó, mấy khe gạch đều có cát song rất ít, chỉ riêng chỗ Phát vừa thăm dò, cát phủ rất dày, nhìn kỹ hơn Phát còn nhận thấy trên mặt gạch chỗ ấy cũng có cát và có cả dấu tay chà chà lên gạch như cốt để đưa cát xuống mấy khe gạch hở. Phát mừng run, vội vàng quì xuống thò tay cạy thử viên gạch khả nghi, và không chút khó nhọc, chỉ một giây, Phát đã nâng lên, vứt ra một bên hai viên gạch đậy hờ. Phát thò tay khoắng vào khoảng trống tối om, tay hắn chạm phải một cái túi da, ô không! Những hai cái! Và thử nhấc lên không nổi, Phát biết ngay là thứ mình tìm quả có! Phát phải dùng cả hai tay mới nhấc được hai túi ấy, và cẩn thận khoắng kỹ lần nữa xem dưới lỗ có còn gì không, đoạn mới đặt hai viên gạch lên chỗ cũ, hai tay xoa xoa vào nhau, lẩm bẩm: «Chúa quả thương mình! Có Chúa! Cảm ơn Chúa! Cảm ơn! Con tưởng Chúa ghét bỏ con kia đấy!». Chỉ trong năm phút, tên trộm đã hoàn thành tội ác và chỉ mất năm phút nữa để sắp xếp gối nệm ở giường cho y nguyên như cũ rồi hắn chuồn êm ra khỏi nhà bác thợ dệt ngay. Ra khỏi nhà, hắn đóng cửa lại liền, để tránh ánh sáng bên trong soi thấy hắn, còn cái ánh sáng bên trên cửa sổ thì hắn không ngại gì. Chỉ vài bước là bóng tối đủ che cho hắn, Phát rất yên lòng. Mưa càng lúc càng nặng hạt, gió hun hút thổi. Hai túi bạc – hay vàng – quá nặng, gây trở ngại cho hắn, chưa kể cái roi ngựa của anh, nhưng hắn không dám vứt roi đi, cái mới rầy! Phát biết roi ngựa có khắc tên anh mình và vết khắc rất sâu, ai bắt được thì tông tích kẻ trộm sẽ phơi ra ánh sáng rất dễ dàng. Bây giờ Phát đã sáng suốt để mà hiểu rằng cái giả thuyết bác San chết không đứng vững, song đến lúc này, bác chết hay sống hắn cũng không quan tâm, vì hắn đã đạt được ước muốn rồi. Cảm ơn đêm tối, đêm tối che chở cho ta! Hắn thì thầm. Trong lúc đó, bác San cũng chỉ còn cách nhà non trăm thước. Tay cầm đèn, vai khoác cái bao tải làm áo khoác, bác thông thả trở về, tuy mưa nặng hạt và bác đã mỏi chân.