*
* *
Tấn cúi đầu, thả lỏng cương ngựa, anh không còn vội về. Vừa đi anh vừa nghĩ đến cách tìm lời lẽ thú thực với cha vào sáng mai. Anh chả còn trông cậy vào tiền bán ngựa, mà con ngựa quí cũng chết rồi! Thằng em trời đánh! Nó chết xó nào không biết nữa. Phải thú hết mọi việc với cha, cả việc lỗi lầm bậy bạ của mình. Có thể ba sẽ mắng cho một trận hay ông bạt tai cho cũng nên. Không sao! Không thể giấu diếm nữa vì thế nào rồi nó lại cũng về làm tiền mình cho mà xem. Thú thật với ba cho xong. Xưa nay cọp dữ vẫn không ăn thịt con. Phải thú hết, thú hết và chỉ có cách đó là lối thoát duy nhất mà thôi.*
* *
Tấn ăn điểm tâm sớm hơn mọi bữa, quần áo chỉnh tề, ngồi đợi lũ em ăn xong và tản mát hết, chờ cha vào. Ông Cẩm có thói quen đi một vòng với viên quản lý rồi mới ngồi vào bàn. Tuổi trên sáu mươi song ông vẫn còn cường tráng, khỏe mạnh. Mắt nhìn thẳng, mũi khoặm, môi mím lai, dáng bộ quả quyết khác hẳn các con. Mấy năm gần đây, ông bớt nuông hai cậu lớn, nhưng riêng Tấn, ông vẫn có phần dễ dãi hơn. Vì ông biết cậu đang tập tu tỉnh làm ăn. Thấy con trai, ông vui vẻ: - Ăn điểm tâm rồi, phải không con? - Thưa ba vâng, con đã vô phép ba, nhưng con còn chờ gặp ba để thưa một chuyện. - Chuyện gì đây? Vui hay bực cho ba? - Thưa ba, chắc bực, nhưng con xin ba bình tĩnh, con kể đầu đuôi. Chuyện gì hôm nay nó rào đón kỹ quá thế này kìa? Người cha tự hỏi thầm. Tấn bắt đầu: - Thưa ba, con Công Chúa của con gặp chuyện rủi quá... - Thế nào? Con Công Chúa? Gãy cẳng phải không? Tôi tưởng anh biết cỡi ngựa chứ? Ông nội anh ngày xưa không có tiền để sắm ngựa cho tôi đâu, tôi phải cuốc bộ. Các anh bây giờ quá sướng... con Công Chúa! Anh biết tôi mất bao nhiêu tiền không? Nếu anh đã lơ đễnh để cho nó ngã gãy cẳng thì thôi đừng cỡi ngựa nửa. Tôi không có thừa tiền đâu mà cho anh con khác... - Thưa ba, nó không gãy cẳng, nó chết rồi. Thằng Phát cỡi nó... - A! Lại càng tệ hơn, nếu anh giao ngựa quí cho thằng Phát. Nếu anh đã ngu dại giao ngựa cho nó thì ráng chịu, nói với tôi làm chi? Tháng này tôi không thu được một xu con, thiên hạ không ai trả đồng nào, cả lão Lễ nửa, cái miệng soen soét, chắc chắn tháng này... Chắc lão tưởng tôi quên. Mẹ kiếp! Làm như tiền mình là vỏ sò ấy. Ông ngừng nói, mắt nhìn xa, mồm nhai tóp tép. Tấn: - Thưa bà, dù con tiếc con Công Chúa, và từ nay không có ngựa để đi, con vẫn không dám nghĩ đến chuyện xin ba... - Thế là phải! Ông Cẩm ngắt lời con trai, đoạn lại tiếp tục ăn. Tấn lựa lời thưa: - Thưa, con không cho thằng Phát cỡi ngựa đi chơi, con đưa nó cỡi đi bán để lấy tiền. Thưa, nó làm bậy, đã dạm bán rồi, nó lại cỡi ngựa đi săn và bắt ngựa nhảy qua chướng ngại vật, con vật bị cọc rào đâm phải... - Chao ơi! Tao đây mà không dám xài sang như tụi bay, tao cỡi thứ ngựa xoàng... vậy mà tao cẩn thận không bao giờ gây tai nạn... Rồi ông chợt nhớ ra, gặn con trai: - Mày làm gì mà phải bán ngựa? Trả nợ ai đấy? - Thưa ba, trả cho ba, món nợ mười ngàn của bác Lễ, nguyên là bác đã trả cho con rồi, những thằng Phát nó lỳ kèo mãi, con cầm lòng không đậu, đã đưa nó muợn... Ông Cẩm buông đũa, quát: - Tiền của người ta trả nợ tao sao mày dám cả gan đưa thằng chết bầm xài? Ra mày thông đồng với nó, có phải không? Có điều gì gian dối đây chớ không phải lơ mơ. Khai ra ngay! Tao có ngờ đâu mày cùng đồng lõa với thằng mất dạy đó... Tao sẽ tống cổ cả hai đứa mày ra khỏi cái nhà này, có con thì có, không thì thôi! Trời ơi! Mẹ mày mà còn sống chắc bà khổ lắm... May cho bà, bà đã chết rồi. Tấn cúi gằm mặt, thưa: - Xin ba bớt nóng, con xin thưa: con biết tội con, con trót nghe lời nó nên phải lo bán ngựa trả đậy vào, nào ngờ đâu nó làm chết ngựa... - Quân trời đánh, thánh vật. Mày đi lôi cổ nó về đây ngay cho tao. Tao phải trị tội thằng này, không dung thứ được. Mau! - Thưa ba, ngựa chết, nó đi luôn hai hôm nay, có biết nó đâu mà kêu nó về cho ba, con đã đi tìm... - Thế chứ nó đi đâu? Hay là nó cũng gãy cổ chết luôn rồi? - Thưa ba không, nó vẫn bình yên, không bị thương tích chi hết. Nó bỏ đi rồi, con không rõ nó đi đâu. - Phải tìm nó về đây! Người cha gầm lên – Tôi thề phải nọc nó ra hỏi xem nó dùng mười ngàn bạc vô chuyện gì? Tiền tao là tiền mồ hôi nước mắt, chớ không phải tiền ăn cướp, ăn trộm của ai mà chúng mày xúm nhau phá, thằng kia! - Thưa ba, tội nghiệp con! Con không... - Thì mày không phá, nhưng mày đưa tiền cha mày cho nó phá, có khác gì đâu? Đừng làm bộ ngay thật, trả lời tao đây: vậy chứ giữa hai đứa bay có chuyện gì mà mày phải che đậy cho nó, một bụng với nó lấy tiền tao? - Thưa ba, thật chẳng có gì, con... - Lại còn chối hẳn? Đừng hòng qua mặt tao. Tao thì tao đi guốc trong tim bay ấy chứ, tao hai thứ tóc trên đầu mà để tụi bay lừa ư? Còn lâu! Người cha nhìn thẳng vào mặt con trai với vẻ quả quyết, đợi chờ. Tấn ấp a, ấp úng: - Thưa ba, con đã có lỗi, không giao tiền cho ba ngay, vì ba lên quận chưa về, thế rồi nó nài nỉ quá, con... - A, ra bây giờ anh đổ lỗi cho tôi phải không? Nghĩa rằng anh bảo vì tại tôi đi vắng nên anh mới giao tiền cho nó chứ gì? Anh không có lỗi chứ gì? - Thưa ba, con không hề muốn nói thế, con muốn nói là nếu con mang tiền về mà gặp ba ngay thì mọi việc đã êm xuôi, nhưng con vẫn có lỗi! Vâng! Con có lỗi đã làm phiền lòng ba mà mất luôn con ngựa quí... - Đừng dài dòng, tôi biết phải có gì giữa hai người nên anh mới cả gan đưa trọn số tiền cho nó, đừng nói quanh mà tôi nóng lên thì chết...! - Thưa ba, quả cũng có chuyện... nhưng là chuyện vặt giữa tụi con, không đáng kể ra làm bận lòng ba. Xin ba tin con, con thề sẽ làm vui lòng ba từ này giở đi. - Chuyện vặt là chuyện gì? Đã đến lúc mày ngừng ngay những chuyện vặt kiểu đó, lo tu chỉnh làm ăn, coi sóc nhà cửa, nghe không? Nhẹ nhõm vì cha không tra gạn thêm về duyên cớ khiến mình đưa tiền cho Phát, Tấn ngẩng mặt lên: - Thưa ba, con xin nghe lời ba, con vẫn muốn giúp ba đấy chứ... - Tao có nghe mày nói thế lần nào đâu? Tao chỉ nghe mày tính xin cưới vợ. Cái đó thì tao không cản, mày đến tuổi thành nhân rồi, lêu bêu mãi không được. Nhưng mày ưng ai? Đừng có mà rước mấy con tập thói văn minh rởm, tao từ mày luôn... - Thưa ba, con định cưới con cụ Tú Lâm... Người cha như quên cả giận hờn, sốt sắng: - Đám ấy được đó. Nhưng người ta có bằng lòng không? Tao ngờ lắm, ngữ anh em mày có tiếng quá mà, ai gả con gái cho? Con Lan có cảm tình với mày chứ? Tấn khổ sở, ấp úng: - Thưa, cũng chưa có gì... - Nghĩa là cô ấy chê mày, phải không? - Thưa, không hẳn thế, nhưng giữa chúng con chưa có hứa hẹn gì cả, Lan bảo «Để xem», chỉ có thế... - Thế là phải, nếu mày không tu chỉnh, cho nó ưng mày. Hay là mày không dám nói với nó? Vậy để tao, tao gặp cụ Tú Lâm... - Chết, con xin ba, để thong thả... - Tùy mày đấy, nhưng tao nói cho mày rõ: nếu mày muốn cưới vợ, phải cưới con bé Mỵ Lan, con cụ Tú Lâm, ngoài ra tao không bằng lòng cho mày cưới đứa nào cả. Cưới vợ mà cưới đứa ham chưng diện thì có ngày sạt nghiệp. Coi như tao đây, cơ nghiệp đồ sộ ngày nay là do công lao của mẹ mày. Tội nghiệp bà... nghĩ mà đau lòng, khi cực khổ có nhau, khi sung sướng thì... Ông thấp giọng vì xúc động, rồi ngồi dựa ra ghế, mắt lim dim như đang hồi tưởng đến người vợ khuất bóng đã lâu. Tấn bùi ngùi nhìn cha, anh thật lòng hối hận vì những hành động đã qua. Thật ra thì từ mấy tháng nay anh nhất định tu tỉnh, nhưng người phụ nữ mà anh lỡ dan díu cứ bám riết lấy anh. Chúa ơi! Tưởng tượng đến lúc mà cha anh hay được việc này, anh thấy run cả gối. Phải làm cách nào đây?... Thình lình, ông Cẩm ngồi bật lên, cao giọng: - Tấn, anh đã biết lỗi anh chưa? Anh có hứa... - Thưa ba, con hối lắm rồi, và con xin ba tha cho con lần chót... - Được, lần chót thật đấy, nhá? Mà không tha anh, chả lẽ tôi róc da anh ra? - Con đội ơn ba! - Nhưng còn thằng Phát, anh lôi cổ nó về đây cho tôi trị tội. - Thưa ba, con e nó trốn luôn. Vì có bao giờ nó đi kiểu này đâu? Nhưng thưa ba, con sẽ làm theo lời ba, con sẽ đi tìm nó về để ba răn dạy... - Thôi, tao tưởng nó có ở nhà chứ nó đã muốn làm quân du thủ thì mặc xác nó. Tao không đủ cơm. Đừng tìm về làm chi, nếu có gặp nó ở đâu, thì nhớ bảo đi luôn, nếu léo hánh về đây, tao nổi điên lên thì khốn. Nói là tao hết muốn nhìn thấy nó rồi, hiểu không? - Thưa ba, vâng! - Chưa hết đâu: đem con ngựa khổ của nó bán đi, lấy tiền được bao nhiêu đưa cho tao, rồi sẽ tính sau. Nếu mày tỏ ra xứng đáng, tao sẽ cho tiền mua con ngựa khác, nhưng trước hết, phải đi bộ dăm ba tháng cho biết thân đã, nghe rõ chưa? Anh có cho là cha anh xử nghiệt không? Hả Tấn? - Thưa ba con nghe rồi, ạ! Ba xử thế rất công bằng, con biết ơn ba lắm, và con cũng bằng lòng sự trừng phạt của ba. Con cảm ơn ba, con không dám nói nhiều, nhưng con xin hứa sẽ tìm cách chuộc lỗi, con sẽ làm ba vui lòng. - Vậy thì tốt. Thôi, coi bảo nó thắng ngựa cho tao, trưa rồi đó. Tao phải đi ngay.