Không một đấng thiêng liêng nào giữ phần thưởng phạt cả. Mỗi dục vọng xấu xa là một nhân hư, mà khi phát lộ ra hành động sẽ là một quả thối. Khung cảnh: Rạng dông về, căng buồm hồng trên mặt sông xanh. Gió mai lùa nhẹ những gợn sóng vào liếm hai bờ cỏ mướt. Từ những cổ họng bé bỏng của đàn chim con, tiếng hót trong và tròn như những hòn thủy tinh, rơi thành từng chuỗi sáng; từng tràng sương ngọc đọng dưới cành mềm, đong đưa theo làn gió nỏng. Và hàng cây trĩu nặng chồi non, xõa đầu xanh cho nước gội sạch lá vàng còn sót lại. Nhưng những cảnh xáng lạn, tươi kia, một điểm đen nhơ bẩn; một chiếc thuyền trụy lạc còn cắm sào trên sông xanh. Trong thuyền, ngọn dầu lạc đỏ ngầu còn vật vờ bên dọc tẩu. Khách chơi đêm, dầu chưa rũ sạch bóng tối, môi thâm và mặt bạc, đang ngồi lẫn lộn giữa hỗn độn gối chăn. Và như không chịu nổi ánh sáng của bình minh đang soi xỉa vào tận mặt, người kia nhắm nghiền đôi mắt đục lại… Ì - Anh ạ! Không có hình phạt nào xứng đáng đối với kẻ thiếu tinh tưởng kia, đã đem mình hủy hoại một cách ghê tởm như thế sao? Luật pháp không can thiệp, dư luận không đếm xỉa đến, vậy có một đấng thiêng liêng nào giữ phần thưởng phạt không anh? Không có một đấng thiêng liêng nào giữ phần thưởng phạt cả! Mỗi cử chỉ xấu xa tự nó đã là một hình phạt rồi. Em không thấy sự trừng phạt đối với kẻ trụy lạc ấy sao? Đấy là một đêm thức trọn để tàn phá nguồn sống của mình. Đấy là môi thâm, mắt đục, da chì, bao nhiêu dấu vết mà thần trụy lạc Ma vương – đã khắc trên nét mặt. Đấy là sự nhục nhã phải đối diện với anh sáng ban mai – đêm tối nào rồi cũng có một ban mai soi sáng những hành động xấu xa đã khuấy bùn lên trong bóng tối. Đấy là nỗi đau khổ khi thấy mình không còn trong sạch cùng nước non, tươi vui cùng chim bướm nữa. Tòa án thiên nhiên đã dựng lên với ánh sáng và cảnh vật thanh bình để họ tự xử lấy họ và trừng trị lấy. Nếu có một kẻ trụy lạc nào không cảm nghe nhục nhã, đau buồn trước nhữg lầm lạc của mình, kẻ ấy quả thật đã thối nát lắm rồi, mất hết cả nhân tính để tự trừng phạt lấy. Họ đã trở thành con vật. - Nhưng đấy là những kẻ tự vấy bùn lên đời mình. Còn những hạng gian tham ác độ, kiêu mạn, đem nọc độc dục vọng, phun vào giữa cuộc đời mà luật pháp thiếu bằng chứng để xử đoán, thì lấy ai trừng trị, nếu không có một đấng thiêng liêng nào giữ phần ấy? Thì cũng thế thôi em ạ! Không có một đấng nào giữ phần thưởng phạt cả. Mỗi một dục vọng xấu xa là nhân hư, mà khi phát lộ ra hành động sẽ là một quả thối. Khi con chim đại bàng trong truyện cổ tích, bảo anh chàng tham lam mang túi ba gang để nó đem đi lấy vàng, anh ta mang túi đến sáu gang, thì vàng nặng quá làm rơi cả người lẫn của xuống vực sâu là phải lắm. Trong tham lam đã sẵn giấu mầm hình phạt. Và trong giận dữ cũng như thế. Muốn phá hoại được kẻ thù, thì ít ra ta cũng phải tự thiêu đốt mình đến một nhiệt độ cao lắm. Kẻ giận dữ là một nạn nhân đang phát hỏa. Muốn châm lửa vào đâu, cái đuốc của mình phải cháy trước. Khi làm hại ai một phần nào là đã tự hại mình nhiều lắm. Rốt cuộc kẻ đau đớn nhất vẫn là mình. Và trong sự khinh mạn, ai là kẻ bị trừng phạt nặng hơn: Người khinh mạn hay kẻ bị khinh mạn? Người nhìn cuộc đời ở đâu cũng thấy toàn đê hèn xấu xí! Hay cuộc đời mà người kia tưởng xấu xí đê hèn? Em hãy tưởng tượng, có một hình phạt nào đau đớn cho bằng một kiếp không thấy được gì là đẹp đẽ, cáo quý để ngưỡng mộ tôn thờ? Cái bĩu môi khinh bỉ thường trực ai ngờ cũng là một cử chỉ vấy bùn lên bao giá trị của cuộc sống, và cuộc sống đối với người bĩu môi, bỗng không mà trở thành tanh hôi không sao thở được. Họ sẽ chết bởi hơi ngạt của kiêu mạn xông lên. Đó chỉ nói qua mầm hình phạt nằm sẵn trong những tánh xấu căn bản: tham giận, kiêu căng mà thôi. Bao nhiêu tội lỗi, bấy nhiêu hình phạt đều phát ra tự đấy. Kẻ mê mờ, u tối, không hiểu như thế. Họ cứ nơm nớp lo sợ bị trừng phạt, và cầu xin sự tha thứ, hay khôn khéo giấu che tội lỗi. Đâu biết rằng mỗi tội lỗi là một hình phạt, và cái hình phạt nặng nhất của con người là phải mang nhiều tội lỗi đến nỗi tâm hồn người đã bị tràn ngập mất trong vũng thối tha. Họ đã tự đắm chìm lấy họ mà không hay! Một hôm Tham lam, Giận dữ, Kiêu mạn sau khi đã kết hợp với một lực lượng rất lớn ở trần gian, bàn nhau trả thù đức Phật Thích Ca vì chúng đã bị Ngài đánh bại ở dưới cội Bồ đề, hơn hai ngàn năm rưỡi trước. Chúng chia nhau các ngả đường đi lùng bắt Phật. Nhưng không gặp Phật đâu cả - đã làm Tham lam, Giận dữ, Kiêu mạn thì làm sao được ánh sáng? Một ý tưởng u mê – vì u mê, cũng vẫn là một ý tưởng – một ý tưởng u mê đã nảy ra trong đầu óc chật ních dục vọng của chúng: Phật trốn vào chùa, trong các tượng Phật. Thế là đội lốt người vào, chúng tìm đến một chùa to nhất có tượng Phật vàng, xúi giục bởi Tham lam. Chúng thay phiên nhau trả thù, theo từng sở năng của chúng. Kiêu mạn giành đi đầu – Kiêu mạn thì bao giờ có chịu đi sau ai? Sau khi nhờ Tham lam bẻ khóa, nó đĩnh đạc bước vào chùa… Đêm đã khuya. Chùa tịch mịch. Vài thoáng hương trầm của buổi lễ chiều còn sót lại bay phảng phất trong không gian. Ngọn đèn dầu nhỏ tỏa ánh sáng mờ quanh điện thờ, đủ để gây huyền bí. Đức Phật điềm nhiên nhiên ngồi trên tòa sen, đôi môi nở nụ cười im lặng. Kiêu mạn đi vào, khinh khỉnh ngước nhìn Phật, và sực nhớ đến mối thù xưa, cất tiếng thóa mạ. Càng thóa mạ lại càng như được kích thích, Kiêu mạn cất tiếng cao dần. Bỗng nó ngừng lại ngạc nhiên vì nghe như có tiếng ai đáp lại. Những mỗi lần nó ngừng thì tiếng ai cũng im bặt. Và hễ nó thét lên thì tiếng ai cũng thét theo, dữ dội gấp bội. Kinh dị quá, nó bưng đầu chạy ra. Những tiếng thóa mạ của chính nó, vang dội khắp nơi, đuổi theo nó ra tận cửa chùa. Giận dữ sấn vào, nó xách một thùng nọc độc. Nó múc từng gáo nước độc xối vào tượng Phật; nhưng tượng trơn, phẳng lỳ nên nước độc cứ xuôi chiều chảy xuống, không dính lại một giọt nào. Điên tức, nó bưng cả thùng nọc độc tạt vào tượng. Và nước độc vào tượng Phật tung tóe dội bắn vào chính nó. Hoảng hốt, nó lảo đảo tháo lui, khắp mình nghe nhức nhối như bị muôn ngàn rắn độc mổ. Tham lam vội vã chạy vào. Nó vác theo một cái xẻng, định xắn dần tượng Phật cho trút đổ. Như vậy vừa trả được thù xưa, vừa thỏa được lòng tham vọng. Thế là nó cứ cặm cụi nắm xẻng xắn vào phía dưới tượng. Một lát xắn, một miếng vàng rơi. Đống vàng càng cao, dục lòng tham hăng hái… Nhưng tượng Phật bị đào sâu phía dưới, mất thăng bằng đổ nhàu xuống, đè bẹp lên mình Tham lam. Trong lúc vẫy vùng để thoát khỏi khối vàng nguy hiểm ấy, Tham lam sực nhìn lên và thấy trên môi hiền từ của Phật, vẫn còn nguyên một nụ cười im lặng. Im lặng…