Chuẩn uý về chỗ của mình ở phía trước mọi người và cao hơn mọi người.Anh kiểm tra lại súng lục, lắp đạn vào súng trường, rồi lấy ống nhòm ra quan sát khắp bìa rừng quanh mình đang phơi dưới ánh mặt trời mới mọc.Chim ác là vẫn lượn vòng trên các bụi cây ríu rít gọi bầy. Các chiến sĩ lặng lẽ nối đuôi nhau về các vị trí.Guốcvích đến gần anh.- Xin chào đồng chí chuẩn uý.- Xin chào. Chetvêrtak đằng ấy thế nào?- Nó đang ngủ, chúng em chưa đánh thức - Đúng đấy. Cô ở đây làm liên lạc, nhưng chớ thò đầu ra nhé.- Vâng, - Guốcvích đáp.Chim bay mỗi lúc một gần, có những chỗ ngọn cây rung động và Vaxkốp thấy như những cành khô gãy răng rắc dưới chân người bước nặng nề. Rồi bỗng nhiên mọi vật như lắng lại, chim chóc cũng thôi kêu, nhưng chuẩn uý biết rằng ở chỗ bìa rừng kia vẫn có người đang ngồi trong bụi. Họ ngồi đó nhìn ngắm bờ hồ, nhìn khu rừng phía bên này, nhìn dãy núi có con đường chúng đang đi qua, con đường mà anh đang giấu mình và các đội viên của anh hồng hào sau một giấc ngủ yên cũng đang rình rập.Đã đến cái giây phút thần kỳ, lúc các sự cố dồn dập đến, lúc kết quả thay thế nguyên nhân, lúc ca này sản sinh ca khác. Trong cuộc đời thường, con người không bao giờ nhận thấy được nó, nhưng trong chiến tranh, lúc thần kinh căng thẳng cực độ, lúc đứng trước bước ngoặt đầu tiên thì lại xuất hiện cái ý nghĩ nguyên thuỷ của sự tồn tại là phải lành lặn chân tay. Cái giây phút ấy đã trở thành hiện thực, đã sờ nắn thấy được và đang kéo dài như vĩnh cửu.- Nào, chúng mày ra đi chứ, ra đi… - Vaxkốp thì thầmMột bụi cây xa xa rung lên và có hai thằng bước ra. Chúng khoác áo rằn ri màu xám, nhưng mặt trời chiếu thẳng vào mặt chúng nên anh nhận rõ từng cử chỉ một.Chúng vẫn tiến về phía hồ, tay dính cò súng, lưng cúi xuống, chân bước những bước dè dặt như mèo…Nhưng Vaxkốp không nhìn chúng nữa. Anh không nhìn vì những bụi cây sau lưng chúng vẫn cứ rung động, và từ trong những bụi cây ấy vẫn cứ tiếp tục tuôn ra những khuôn người xanh xám, lăm lăm súng máy.- Ba…năm…tám…mười – Guốcvích đếm thầm - Mười hai…mười bốn…mười lăm…mười sáu…Mười sáu tên, đồng chí chuẩn uý ạ….Các bụi cây im lặng trở lại.Đàn chim ác là ríu rít bay đi.Mười sáu tên Đức lấm la lấm lét chậm chạp đi ven hồ nước về phía mỏm núi Xiniukhina.Suốt đời mình Vaxkốp toàn phải thi hành mệnh lệnh cả. Anh thi hành răm rắp, nhanh chóng, toàn tâm toàn ý, tựa hồ trong việc thực thi nghiêm chỉnh ý chỉ của người khác đã tìm thấy toàn bộ ý nghĩa tồn tại của mình. Với tư cách là người thi hành, anh đã được cấp trên đánh giá cao và không đòi hỏi gì hơn nữa. Anh đã là một bánh xe truyền động của một bộ máy lớn hoàn thiện: anh đã tự quay và đã làm quay những bánh răng khác mà không cần biết sự quay ấy bắt đầu từ đâu, hướng tới đâu và kết thúc thế nào.Bọn Đức vẫn chậm chạp và lì lợm tiến lên, chúng vẫn đi mé bờ hồ Vôpi, đi thẳng về phía anh và đồng đội anh, những người giờ đây đang nằm sau các phiến đá, đang theo đúng lệnh anh tì má vào những báng súng giá lạnh.- Mười sáu tên, đồng chí chuẩn uý ạ - Guốcvích nhắc lại gần như không thành tiếng.- Thấy rồi, - anh nói, không quay đầu lại - Truyền lệnh xuống dưới đi, Guốcvích. Cô bảo Ôxianina đưa ngay chị em về vị trí dự bị. Hết sức bí mật!… Đứng im, cô đi đâu thế?…Bảo Brichkina đến gặp tôi ngay! Nhớ phải bò đấy, đồng chí phiên dịch ạ. Bây giờ chỉ có bò mới sống được.Guốcvích bò đi, cố gắng len lỏi giữa các khe đá. Vaxkốp muốn nghĩ ra một kế gì, muốn quyết định ngay một việc, nhưng đầu anh trống rỗng một cách tuyệt vọng và chỉ còn một mong ước bao nhiêu năm nay anh nuôi dưỡng, bây giờ cứ liên miên thôi thúc anh, đó là phải báo cáo. Ngay giờ này, ngay phút giây này phải báo cáo ngay cho toàn đơn vị biết rằng tiểu đội anh không đủ sức bảo vệ đường sắt Kirốp, cả kênh đào mang tên đồng chí Xtalin.Tiểu đội anh đã bắt đầu rút lui: có tiếng súng cạch cạch, có tiếng đá rơi. Những tiếng động ấy cứ dội lên trong anh, mặc dù bọn Đức hãy còn ở xa và chúng không thể nghe thấy được, nhưng Vaxkốp đã cảm thấy sợ hãi thật sự. Trời ơi, giá bây giờ có một khẩu súng máy đầy một hộp đạn với một người trợ thủ đắc lực! Thậm chí anh cũng không cần súng máy, mà chỉ cần độ ba khẩu tiểu liên và mấy tay đàn ông lanh lợi mà thôi…Đằng này súng máy thì không, đàn ông cũng chẳng có, chỉ có 5 cô con gái rúc ra rúc rich và mỗi khẩu súng trường cũng chỉ có 5 kẹp đạn. Nghĩ thế chuẩn uý Vaxkốp toát mồ hôi hột giữa buổi sang thàng Năm đầy sương này…- Đồng chí chuẩn uý…Đồng chí chuẩn uý.Anh cố gắng lấy tay áo gạt hết mồ hôi rồi mới quay lại nhìn đôi mắt mở to hết cỡ bên cạnh rồi nháy mắt:- Vui lên chứ Brichkina. Chúng có mười sáu đứa, thế là tốt đấy. Hiểu chưa?Vì sao mười sáu tên lại tốt hơn là hai đứa, điều ấy chuẩn uý không giải thích được, nhưng Lida cũng gật đầu tỏ vẻ đồng tình và mỉm cười một cách mơ hồ.- Đường về nhà cô vẫn nhớ kỹ đấy chứ?- Vâng ạ, thưa chuẩn uý.- Trông nhé: bên trái bọn Đức có một rặng thông, cô qua đó rồi đi đường bìa rừng dọc theo hồ nước…- Ở chỗ anh chặt củi chứ gì?- Đúng đấy, cô gái ngoan ạ! Từ đó cô đi về phía ngòi nước. Cô đi đường thẳng thì không bị lạc.- Em biết rồi, đồng chí…- Chờ đấy, Lida, đừng có mà nhanh nhẩu đỏang. Cái chính là phải chú ý đầm lầy, hiểu chưa?Có một chỗ nông rất hẹp, bên phải bên trái đều là hồ bùn. Mốc ngắm là cây bạch dương. Từ cây bạch dương thẳng ra hai cây thông là đến gò đất.- Vâng.- Đến đó cô nghỉ một lát chứ đừng xuống nước ngay. Từ gò đất nhằm hướng đến cái gốc cây cháy mà tôi đã đứng đó rồi bước xuống nước ấy. Cứ nhắm cái gốc ấy mà đi, trông rõ lắm đấy.- Vâng ạ- Cô báo cáo tình hình cho Kirianôva. Ở đây chúng tôi sẽ làm bọn Đức rối trí ít lâu, nhưng không thể kìm chân chúng nhiều được, chắc cô cũng hiểu.- Vâng ạ- Súng ống, đồ đạc cô để cả đây mà đi cho nhẹ.- Nghĩa là em phải đi luôn bây giờ?- Trước khi xuống đầm đừng quên cây gậy nhé.- Vâng. Thôi em chạy đây.- Ừ, đi đi, Lida.Lida lặng lẽ gật đầu đi ra. Cô dựa súng vào vách đá, tháo hộp đạn ở thắt lưng ra, mắt vẫn không rời chuẩn uý như chờ đợi điều gì. Nhưng Vaxkốp đã quay nhìn bọn Đức và không thấy đôi mắt đầy lo âu của cô nữa. Lida khẽ thở dài, thắt chặt dây lưng rồi cúi mình xuống chạy về phía bụi thông, chân hơi lệt sệt như tất cả mọi người đàn bà trên đời.Bọn Đức đã đến rất gần, đến nỗi có thể nhìn rõ mặt, nhưng Vaxkốp vẫn nằm yên. Vừa ghé mắt quan sát bọn Đức anh vừa nhìn ra chỗ rừng thông bắt đầu mọc từ sát mép núi và kéo dài đến tận bìa rừng. Ở đó có hai lần anh thấy ngọn cây lay động, nhưng lay động thật nhẹ, tựa hồ như có một con chim đậu xuống và anh nghĩ thầm rằng minh đã làm thật đúng khi cử chính Lida Brichkina trở lại.Khi tin chắc rằng bọn Đức không biết gì về người chiến sĩ liên lạc, anh khoá chốt an toàn và bước ra sau một tảng đá. Anh đặt vũ khí của Lida để lại rồi chạy tắt ra phía sau, nhờ giác quan thứ sáu, anh đặt chân không có một tiếng động nào. - Đồng chí chuẩn uý!…Cả tiểu đội chạy về phía anh như đàn kiến trên cây. Chetvêrtak đang trùm áo cũng chui bật ra. Tất nhiên là hỗn loạn.Anh thấy cần phải quát tháo ra lệnh, cần phải bảo Ôxianina rằng cô ấy đã không biết bố trí canh gác. Anh đã mở miệng và cau mặt chuẩn bị ra lệnh, nhưng nhìn thấy những đôi mắt chăm chú của họ, anh lại xuống giọng như nói ở nhà:- Hỏng rồi, các cô ạ Anh định ngồi xuống một phiến đá, nhưng Guốcvích đã ngăn anh lại để lấy áo khoác của mình lót xuống cho anh. Anh gật đầu tỏ ý cảm ơn, ngồi xuống, rồi lấy gói thuốc lá ra. Chị em ngồi thành hàng trước mặt anh, lặng yên ngắm anh quấn một điếu thuốc. Vaxkốp nhìn Chetvêrtak.- Cô thấy người thế nào?- Không sao cả - Cô nở một nụ cười gượng gạo, môi chuyển động một cách khó khăn – Em ngủ ngon. - Như thế là chúng có mười sáu tên - Chuẩn uý cố gắng nói một cách bình thản, vì thế anh cân nhắc từng từ một - Mười sáu cây súng máy là một lực lượng lớn đấy. Trực diện không thể ngăn chúng được đâu. Mà không ngăn được chúng cũng không được. Chừng ba tiếng nữa chúng sẽ tới đây, vì thế cần phải tính toán.Ôxianina và Kômenkôva đưa mắt nhìn nhau. Guốcvích xoa xoa tay trên mặt váy nơi đầu gối. Còn Chetvêrtak thì giương mắt nhìn anh không chớp. Anh nhận thấy tất cả những cử chỉ đó, nhìn và nghe thấy hết mọi người, dù anh đang thoải mái hút thuốc và mắt nhìn điếu thuốc của mình.- Tôi đã cử Brichkina đi có việc – anh khoan thai nói - Viện binh thì phải đến đêm mới có thể có, chứ không sớm hơn được. Mà từ nay tới đêm phải chiến đấu, chúng ta sẽ không chịu đựng nổi. Không một vị trí nào có thể đứng vững được, bởi vì chúng có tới mười sáu cây súng máy.- Biết làm sao được, đành ngồi nhìn để chúng đi qua thôi? – Ôxianina khẽ nói.- Không thể cho chúng vượt qua hẻm núi này được – Vaxkốp nói - Cần phải đánh bật chúng ra khỏi hướng đi, phải làm cho chúng rối trí, bắt chúng vòng qua hồ Lêgôn. Muốn thế thì sao? Nếu chỉ đánh nhau thì chúng ta sẽ không đương nổi. Vì thế cần các bạn cho biết ý kiến.Chuẩn uý sợ nhất là các cô biết được rằng anh lúng túng.