Lucilla Drake vui mừng được gặp đại tá. Trong căn phòng mà các bức rèm đều kéo xuống, bà ta đến vận toàn đồ đen, cặp mắt đẫm lệ luôn phải thấm bằng mùi xoa. Bà ta đặt vào tay Race một bàn tay run rẩy và ngay lập tức tuôn lời ra như suối. Bà ta không muốn gặp ai cả, tuyệt đối là không. Nhưng tất nhiên, đây là ngoại lệ đối với một người bạn cũ của George, tội nghiệp George, không có anh ta căn nhà này mới vắng vẻ làm sao, nơi đây bây giờ chẳng có bóng dáng một người đàn ông nào nữa. Không một người đàn ông trong nhà sẽ rối loạn hết. Hỏng bét hết. Chỉ còn lại bà ta, một bà goá khốn khổ và Iris một cô bé không nơi nương tựa… ông đại tá thật tốt bụng vì đã đến đây và bà biết ơn ông. Vì thật sự bà không ngờ là ông sẽ đến. Công việc của George, cũng như việc ma chay tất nhiên là cô Lessing lo cả. Nhưng còn cuộc điều tra?… Cảnh sát sẽ đến nhà, mặc thường phục, dĩ nhiên và rất lịch sự nhưng dù sao… Điều đó làm bà bối rối, không chỉ bởi sự hiện diện của họ, mà vì tất cả. Thật rõ là một bi kịch… và về phần bà, bà nghĩ rằng đấy là một vấn đề bị ám thị. Một bác sĩ tâm lý nổi tiếng, mà bà đã quên tên, đã nói rằng trên đời này, tất cả là do ám thị. Cái chết của George chẳng đã chứng minh điều đó sao. Chết như vậy, ở Luxembourg, cái nơi kinh khủng ấy giữa một bữa tiệc, với chính những người đã chứng kiến cái chết của Rosemary, cũng tại cùng một cái bàn, chẳng phải là thê thảm hay sao? Mà lại chết ngay trong vòng 2 phút nữa chứ! Nếu anh ta biết nghe lời bà và uống loại thuốc của bác sĩ Caskell thì chắc chắn đã không xảy ra như thế. Nhưng anh ta lại rất bướng bỉnh… Mặc dù, cả mùa hè vừa qua anh ta đã mệt mỏi rũ rượi, hoàn toàn rũ rượi, phải, chính thế đấy! Đến đây bà ta dừng lại một lúc để lấy hơi và cho Race cơ hội được nói. Ông đã nói lời chia buồn với bà và đảm bảo cho Lucina Drake về sự tận tuỵ của mình. Rồi bà ta lại tiếp tục nói. Rằng ông rất tử tế và bà hạnh phúc không thể diễn tả được vì có một người đáng tin cậy ở bên cạnh bà.Tất nhiên là cô Lessing cũng có nhiều ý định tốt và rất được việc nhưng cô ta không dễ thương lắm và thậm chí bà thấy không có thiện cảm với cô ta. Đấy là do lỗi của George, anh ta đã không tiếc lời khen ngợi cô ta. Người ta đã lo ngại rằng vào lúc nào đấy anh ta sẽ ngốc nghếch cưới cô ta làm vợ, điều mà cô gái này đã làm hết sức để hòng đạt được. Thủ đoạn của cô ta đã không qua được mắt bà, Lucilla Drake. Iris thì ngược lại chả nhận thấy gì hết. Nhưng Iris là cô gái ngoan nhất và ngây thơ nhất trên đời. Cô ấy hơi thụ động, nói ít và người ta chỉ biết đến phân nửa điều cô đang nghĩ. Rosemary thì lại rất vui vẻ sôi nổi, cô ta thì đi chơi suốt ngày. Iris thì lại thích ở nhà, không làm gì cả, thì đó cũng chả có lợi gì cho việc giáo dục các cô gái. Các cô gái cần phải đi học nấu nướng, khâu vá và các việc có ích khác. Cái đó có thể có ích cho họ và vui nữa. Thật ra mà nói Iris đã có may mắn là bà Lucilla Drake, đã đến sống ở Elvaston Square sau cái chết của Rosemary… Tội nghiệp Rosemary, chết vì bệnh cúm! Rõ ràng đây không phải loại cúm thông thường. Ít nhất thì đấy là điều bác sĩ Caskell nói, một bác sĩ tuyệt vời đấy! Bà đã định mời ông ta khám cho Iris mùa hè vừa qua nhưng không được. Thật đáng tiếc vì con bé có vẻ xanh xao và không được khoẻ. Có thể là do họ đã đến sống ở một ngôi nhà có vị trí không tốt ẩm ướt và có sương mù tất cả các buổi tối. Đấy là sáng kiến của George vội vàng mua cái nhà ấy mà chẳng cần hỏi ý kiến ai. Đương nhiên là anh ta muốn làm cho Iris ngạc nhiên; nhưng điều đó cũng không ngăn cản anh ta đi hỏi ý kiến của một người hiểu biết ngôi nhà đó. Vì anh ta thì chẳng biết gì về nó cả. Bà thì thật sự thấy phiền lòng. Bởi vì, cuối cùng thì bà sống bây giờ để lo lắng cho những người khác. Ông chồng tội nghiệp của bà đã chết từ lâu. Còn về con trai bà, Victor, thì nó sống ở tận Brasil hoặc là Argentina cơ… Nó ở xa thế nhưng vẫn là một đứa con trai tốt và yêu quý mẹ nó. Đại tá Race đã nói chen được vào là ông đã nghe nói về Victor. Điều đó đã đem lại cho ông hân hạnh được nghe thêm hơn 15 phút một bài diễn văn về Victor thời thơ ấu. Victor là một đứa trẻ tốt tuy có hơi nghịch một tí nhưng cơ bản là tốt và không có khả năng làm hại một ai.- Duy nhất có một điều, thưa đại tá, nó là một cậu bé chưa bao giờ gặp may. Ở Oxford các thầy giáo đã không biết cách và đã đối xử với nó không xứng đáng. Họ không muốn hiểu rằng một đứa trẻ có năng khiếu vẽ thì sẽ thấy thích thú bắt chước chữ viết của ai đó. Vì rằng nó làm việc đó để giải trí chứ không phải vì tiền… Đây là chủ đề ưa thích nhất của Lucilla và bà ta nói không ngừng. Đối với bà. Victor luôn ngoan ngoãn. Mỗi khi gặp đau khổ nó đều hướng về bà. Đấy chẳng phải bằng chứng về sự tin cậy và yêu mến đó sao? Và một điều không may nữa là mỗi khi người ta cho nó một vị trí làm việc tốt hơn thì đều là ở nước ngoài. Bà không thể ngăn cản nó và nghĩ rằng mọi việc sẽ tốt hơn nhiều nếu nó được làm việc ở London, ở ngân hàng Anh quốc chẳng hạn. Race đã có chủ định, kiên nhẫn ngồi nghe rồi bằng mọi cách đã khéo léo hướng bà ta về một chủ đề khác: Đám gia nhân. Và mọi cố gắng của ông đã được đền bù. Đám gia nhân, theo Lucilla Drake, thật sự rất tốt đúng như gia nhân ngày xưa mà ngày nay thì không gặp nữa. Cuộc sống thật chẳng dễ dàng gì? Cá nhân bà không phàn nàn về ai cả vì bà rất biết điều. Bà Pound có hơi điếc một tí nhưng là một phụ nữ tốt. Bà ấy cũng có thiếu sót như bánh bà ta làm ăn hơi khó tiêu và cho quá nhiều hạt tiêu vào súp nhưng nói chung bà ấy làm việc tốt và không ăn bớt tiền chợ. Bà ta đã ở đây từ khi George cưới vợ và đã không kêu ca khi cần phải về nông thôn mùa hè vừa qua, những người làm khác thì cứ cố tình nấn ná và một cô hầu phòng thậm chí còn xin nghỉ việc sau 8 ngày.- Ông xem thế có tai hại không! Đấy là một phụ nữ nóng tính và lại còn đánh vỡ của chúng tôi 6 cái cốc pha lê nữa chứ. Sáu cái cốc? Không phải lần lượt mà cùng một lúc! Ông đại tá, thế có vụng về không cơ chứ!- Phải công nhận là 6 cái cốc một lúc thì quá nhiều!- Tôi cũng đã nói thế với cô ta và cũng nhấn mạnh là sẽ viết điều đó trong bản nhận xét cô ta vì đấy là nhiệm vụ của tôi, tôi không có quyền lừa dối người khác, trong bản nhận xét đó phải viết cả ưu điểm lẫn khuyết điểm. Cô ta đã trả lời tôi bằng một cách không thể tưởng tượng được, cô ta đã nói nhiều điều khủng khiếp và một là cô hy vọng ở chỗ làm mới, các ông bà chủ sẽ không "chầu trời" như thế! Ngôn từ đó chắc cô ta đã nghe thấy ở phim ảnh và sử dụng sai chỗ vì chính Rosemary tội nghiệp đã đi tìm cái chết… Không thể trách móc cô ấy được vì ông biện lý đã nói rằng lúc đó cô ấy không kiểm soát được hành động của mình. Qua ngôn từ đó tôi hiểu rằng bọn găngstơ đã giết ai đó bằng súng liên thanh… Cảm ơn Chúa là những việc đó không xảy ra ở nước Anh! Để quay lại câu chuyện cô hầu phòng, tôi đã viết trên giấy nhận xét là Bettie Archdale đã rời bỏ vị trí hầu phòng một cách tự nguyện, cô ta giản dị và trung thực nhưng cũng vụng về và hỗn láo. Và cá nhân tôi thì nếu tôi là bà Rees-Talbot, khi đọc những dòng đó tôi không bao giờ nhận cô ta vào làm cả. Nhưng ngày nay người ta thuê bất cứ ai vào làm và bọn người làm thì cứ đổi chỗ xoành xoạch!Lợi dụng lúc bà Drake dừng lại để thở, đại tá đã hỏi rằng có phải bà vừa nói đến bà Richard Rees-Talbot.- Vì bà đó thì tôi đã quen biết ở Ấn Độ.- Tôi không biết gì hơn ngoài điều bà ấy ở Cadogan Square.- Vậy thì tôi quen bà ấy đấy!Nghe vậy bà Drake tuyên bố thế giới thật là chật hẹp và những tình bạn lâu năm và bên vững là những thứ quý giá nhất trên đời.- Không gì làm cho tôi thấy thơ mộng hơn là mối tinh của Paul và Viola. Cô Viola đáng quý mà bao chàng trai đã phải lòng. Nhưng tôi phải đi đây, ông đại tá, thậm chí ông không quen những người tôi vừa nói đến? Tôi làm ông thấy chán ngắt?Ông làm cho bà ta yên tâm và để đáp lại bà kể cho ông nghe về Hertor Marle, người mà bà đã chăm sóc như con mình. Bà không bỏ qua những đặc điểm của ông ta, sự yếu mềm và những thói quen và đại tá bắt đầu tự hỏi tại sao bà lại kể về Hertor Marle thì lúc đó bà lại nói về Viola, một cô bé mồ côi, được nhận đỡ đầu ở Chaneellerie. Sự xuất hiện của Viola kéo theo Paul Bennett người phải lòng cô gái trẻ và như vậy là tình địch của Hertor. Ông ta đã chấp nhận sự thất bại của mình một cách rất quân tử. Ông đã trở thành bạn của đôi vợ chồng trẻ và cha đỡ đầu của đứa con đầu lòng. Rosemary và khi ông chết ông đã để lại toàn bộ tài sản cho cô bé.Bà Drake thấy câu chuyện đó thật cảm động và bà cảm phục hành động của Paul đã cho con gái đỡ đầu thừa kế toàn bộ di sản.- Bởi vì đây là một gia tài đáng kể! Ông sẽ nói tiền không phải là tất cả… và cái chết của Rosemary tội nghiệp là một minh chứng! Iris cũng giầu có nhưng cô bé cũng chẳng hạnh phúc hơn!Được Race khuyến khích và hiếm khi có được người chịu ngồi lắng nghe mình nói với vẻ tán thưởng như vậy, bà Drake nói tiếp:- Cô bé ấy làm tôi lo lắng và đây là một trách nhiệm nặng nề. Ai cũng biết rằng sau cái chết của chị cô ấy, thì cô ấy trở thành một đám rất hời. Tôi phải cảnh giác và xua đi những kẻ cầu hôn không xứng đáng, nhưng tôi cũng chẳng thể làm được gì nhiều. Ngày trước thì người ta kiểm soát được các cô gái trẻ. Bây giờ các cô ấy làm những gì họ thích! Iris có những người bạn mà tôi không hề biết. Tôi nài nỉ cô ấy đưa bạn về nhà nhưng hình như họ không vội đến. Đấy là một vấn đề làm George buồn phiền và tôi hiểu cậu ấy. Lại còn có một anh chàng Browne nào đó. Tôi chưa bao giờ gặp anh ta nhưng Iris và anh ta đi với nhau suốt ngày và tôi thấy thế hơi quá. George không thích cậu ta và nếu nói về việc đánh giá con người thì ta có thể tin tưởng vào đàn ông. Tôi nhớ lại một người quản lý tên là đại tá Pusey. Tôi nghĩ rất tốt về ông ta nhưng chồng tôi lại luôn giữ khoảng cách và khuyên tôi cũng nên làm thế. Vậy là vào một ngày chủ nhật, ngay giữa nhà thờ, ông đại tá đã ngã vật xuống đất say bí tỉ. Sau đó, luôn là sau chứ không phải trước - chúng tôi đã biết rằng ông ấy thường mua 12 chai rượu cognac một lúc. Chúng tôi không gặp gỡ ông ta nữa và điều đó làm cho tôi buồn vì đấy là một người rất sùng đạo mặc dù hơi giáo điều một tí. Ông chồng tội nghiệp của tôi và ông ta đã cãi nhau vào một sáng chủ nhật như những thường dân về buổi lễ Toussaint… Chính là buổi lễ vào hôm kia đấy. Hãy nhớ rằng George bất hạnh đã ra đi vào "Ngày hội của người chết"! Cửa mở nhẹ và Iris bước vào. Race đã gặp cô một lần ở Tu viện nhỏ nhưng ông chỉ còn nhớ mang máng. Ông thấy đập vào mắt là sự bồn chồn có thể đoán ra dưới vẻ ngoài trầm tĩnh của cô và cái nhìn nghiêm nghị của đôi mắt; cặp mắt to làm ông nhớ lại ai đó nhưng chưa rõ là ai. Lucilla nghe thấy tiếng động quay lại:- Cháu đấy à, Iris? Cháu quen đại tá Race phải không?Iris đi về phía Race, bắt tay ông. Ông thấy cô rất xanh xao và chiếc váy đen làm cho cô càng mảnh mai.- Tôi đến xem có thể giúp gì cho các vị được không? - Race nói.- Xin cảm ơn đại tá. Ông thật tử tế.Cô nói một cách máy móc, với giọng phù hợp nhưng không biểu cảm.Người ta thấy rõ là cô vừa trải qua một cơn sốt và chưa hoàn hồn. Cái chết của George đã ảnh hưởng đến cô sâu sắc. Rõ ràng là cô rất yêu quý anh ta.Cô nhìn bà bác một cách nghiêm nghị:- Bác vừa nói gì khi cháu đi vào? - Cô hỏi.Lucilla đỏ mặt một chút, ngọ nguy trên ghế vẻ không thoải mái. Race hiểu rằng bà ta không muốn nhắc lại về chàng trai trẻ Anthony Browne.- Trời ơi, tôi không biết nữa, bà trả lời lúng túng. A phải rồi! Về Toussaint và "Ngày hội của người chết". Tôi đã nhận thấy, nhân nói về cái chết của George, rằng đấy là một sự trùng hợp hiếm thấy trong đời…- Thế bác nghĩ rằng Rosemary đã về để tìm kiếm George vào ngày hôm qua à?Bà Drake thốt lên một tiếng kêu sắc nhọn:- Iris. Iris yêu quý? Đừng nói như thế? Đấy là những ý nghĩ khủng khiếp, không ngoan đạo!Cô gái trẻ mỉm cười buồn bã:- Có phải lúc trước đó bác nói về Anthony?- Anthony Browne?Giọng của Lucilla cao vút lên:- Nghĩa là tên anh ta đã vô tình đến trong câu chuyện. Tôi đã nói qua là chúng tôi chẳng biết gì về anh ta.- Thế tại sao bác lại phải biết gì về anh ấy?Giọng cô rất sắc bén và Lucilla đành chịu thua.- Tất nhiên điều đó không liên quan đến tôi. Nhưng dù sao nếu tôi biết về anh ta nhiều hơn thì cũng tốt hơn!- Rồi bác sẽ có dịp biết anh ấy, Iris nói. Cháu sẽ cưới anh ấy.- Iris!Tiếng kêu pha lẫn giữa càu nhàu và the thé.Giọng của bà già lại quay lại rất mùi mẫn để nói:- Nhưng, Iris, không phải thế! Không thể sắp đặt cho một đám cưới trong hoàn cảnh hiện nay…- Tất cả đã sắp đặt xong, bác Lucilla ạ.- Nhưng cuối cùng thì Iris, không thể có chuyện đám cưới khi còn chưa chôn cất George? Phải có phép tắc chứ… Rồi lại còn cuộc điều tra và nhiều thứ nữa… và rất chân thành, Iris, bác nghĩ là George chắc sẽ không đồng ý đâu. Cháu cũng biết như bác là George không ưa Browne…- Cháu biết. Anh George chắc không đồng ý nhưng điều đó không hề gì. Đây là cuộc đời của cháu chứ không phải của anh ấy. Vả lại anh ấy chết rồi!Bà Drake rên rỉ:- Iris… Iris bé bỏng. Sao cháu có thể nói như vậy?- Cháu xin lỗi bác, Iris chán nản nói, cháu đã diễn đạt tồi. Cháu chỉ muốn nói là George đã yên nghỉ và không còn phải lo lắng cho cháu nữa. Bây giờ cháu phải tự quyết định mọi việc.- Nhưng cháu yêu quý, hiện nay không thể quyết định điều gì! Không phải lúc… Đừng đặt ra vấn đề đó.Iris hơi cười:- Nó không đặt ra nữa. Anthony đã cầu hôn cháu trước khi chúng ta rời Tu viện nhỏ. Chúng cháu đã định đi London Luxembourg