ó lẽ làm nổ tung kho là cách tốt nhất, cần chui qua lớp kẽm gai, đặt một khối thuốc nổ có dòng dây dẫn điện dưới đống hàng đó. Phải đánh lạc hướng tên lính gác. Ivanôpxki biết rõ tới một lúc nào đó đại úy Vôlôc sẽ chỉ thị phải tiến hành công việc này ra sao. Có một vài biện pháp, song tốt hơn cả là nên diệt tên lính gác, nhưng nếu mục tiêu quá lớn, không phải một mà nhiều lính gác thì chưa chắc đã tiêu diệt được tất cả chúng.
Không thôi nghĩ về chuyện đó, Ivanôpxki dùng thanh trượt thong thả trượt từ ngọn đồi con mờ nhạt hơi đêm xuống. Trong đêm tuyết anh không nhìn rõ đâu là chỗ gò, đâu là khe mương, anh chỉ cảm nhận điều này qua tác động của thanh trượt lên đôi bàn chân, lúc bỗng thấy nặng trĩu và phải nhờ sức đẩy của gậy mới đi nổi, lúc thanh trượt lại lướt băng băng trên tuyết nhẹ bỗng. Ivanôpxki luôn giữ đúng hướng nam, thỉnh thoảng anh lại kiểm tra theo địa bàn. Trong màn sương mờ mờ, Ivanôpxki khi đi gần con đường có vết trượt tuyết, khi lảng ra xa; một con suối uốn quanh co bên phải và anh nhận ra nó bởi hàng cây mọc không đều ven bờ. Phía trái con suối là đoạn cuối của những gò đống không cao lắm, cắt ngang con đường trượt tuyết.
Ivanôpxki tạm dừng lại sau khi trượt qua bờ sườn dốc tiếp nối nhau thoai thoải. Ván trượt kêu lách cách trong lớp vật gì đó khô khốc, trung úy nhìn hướng để vòng tránh lối đó. Các chiến sĩ đã tới sau anh, từng người từng người một, rồi cùng dừng lại.
- Thế nào? - Ivanôpxki lớn tiếng hỏi. Ở chỗ này chắc không ai có thể nghe thấy.
- Đồng chí trung úy, hãy làm cho người ấm lên đã, - Lucasôp đáp, anh thở nặng nhọc và đến gần Ivanôpxki. Hơi nước trắng tỏa ra từ thân hình nặng nề của anh, ngay trong đêm tối vẫn thấy rõ. Xutnhich vốc vào lòng bàn tay một nắm tuyết, anh dựa trên gậy trượt và nhai tuyết rau ráu. Khakimôp và Craxnacutxki cũng mau chóng đến gần. Không rõ một người nào còn đang tụt xuống sườn dốc.
- Điubin! - Ivanôpxki gọi.
- Có lẽ Điubin đang đi tới, - Mãi sau mới có một tiếng nói. Trung úy nghĩ: nếu đấy là người cuối hàng thì có nghĩa là toàn phân đội đã đầy đủ, và có thể xuất phát
- Đồng chí chỉ huy, giá mà nghỉ lấy hơi một chút? - Craxnacutxki hỏi bằng một giọng than thở.
Ivanôpxki nhìn đồng hồ. Kim lớn đã chỉ tới số 12, còn kim nhỏ chỉ số 1.
- Hãy tạm gác việc nghỉ ngơi lại, - trung úy nói - Chúng ta đang bị chậm.
- Gân khớp gối rung bần bật lên cả rồi đây.
- Cố gắng co vào, co vào, thử xem. Rồi sẽ thấy dễ chịu thôi. Nào, theo tôi, tiến!
Anh sợ nghỉ sẽ làm các chiến sĩ mất khí thế, bản thân anh biết rõ, dừng lại nghỉ ngơi, lúc đi tiếp sẽ khó lấy lại được tiến độ như trước. Quan trọng là giữ cho được tốc độ đã định trên chặng đường đi suốt đêm, và có thể còn phải đi hơn thế nữa. Anh biết: phải tận dụng toàn bộ nguồn tàn lực trỗi dậy lớn hơn nữa, lúc đó mọi người sẽ thấy dễ chịu hơn.
Nhưng dù không muốn, sự mỏi mệt vẫn lấy đi sức lực của bản thân trung úy và anh bắt đầu nhận thấy càng rõ ràng cái nhìn gan lì của anh đã phải nhằm vào mặt đất, để nhận ra trước mắt thấp thoáng đều đều những mũi thanh trượt lướt qua. Lát sau anh ngẩng lên, cố bứt cái nhìn cắm xuống mặt tuyết, và phát hiện thấy phía trước có cái gì xám xịt, giống như bức tường chắn cao của một khu rừng. Đó quả thật là một cánh rừng án ngữ đường tiến của đội, những cây thông cao vút đang rì rào trong gió một giọng điệu buồn tẻ. Ivanôpxki hơi ngạc nhiên, trên bản đồ khu vực này không hề đánh dấu một cánh rừng nào, hơn nữa lại là rừng thông. Anh nghĩ, có thể đã bị trệch hướng, và hấp tấp kiểm tra lại địa bàn. Nhưng không, hoàn toàn đúng hướng, địa bàn vẫn tốt. Hướng đi của anh là 210
0, nhưng vì sao lại có cánh rừng này? Hành động thế nào đây; xuyên thẳng qua rừng không thay đổi hướng đi, hay đi vòng? Nếu vòng sẽ phải vòng theo lối nào?
- Đồng chí trung úy, cho dừng hút thuốc chứ? -Từ phía sau, Lucasôp hỏi. Chẳng rõ vì sao Lucasôp lại đến trước cả Xutnhich, còn vì sao Xutnhich lại tụt lại sau khó mà đoán được trong đêm. Điều này đã phá vỡ đội hình qui định trong cuộc hành quân. Ivanôpxki buột miệng hỏi:
- Tại sao đồng chí lại ở đây?
- Cậu công binh ở đằng kia... Tôi đã phát ngấy lên khi cứ phải bám lấy gót cậu ta.
Có lẽ những chiến sĩ của anh đã bị trải dài ra, điều đó thật tệ hại. Ivanôpxki cho rằng, đi theo con đường trượt tuyết sẵn có là tốt nhất. Anh cất kỹ địa bàn vào ống tay áo, suy tính căng thẳng xem cần xử lý như thế nào trước cánh rừng, đồng thời chờ những chiến sĩ còn ở phía sau kịp đến.
Năm phút, rồi mười phút trôi qua kể từ lúc Khakimôp và Craxnacutxki đến bên anh, vẫn chưa thấy những chiến sĩ còn lại tối. Anh sốt ruột chờ đợi, cảm thấy không chịu đựng nổi. Các chiến sĩ mỏi mệt, dừng lại một cách chật vật, họ đè cả thân mình lên đầu gậy trượt cắm ngập trong tuyết. Họ đã nghỉ ngơi như vậy. Tất cả thở mệt nhọc, đứt quãng và dùng tay vốc tuyết.
- Đồng chí trung úy, liệu chừng sắp đến chưa? Craxnacutxki hỏi bằng một giọng yếu ớt. - Đồng chí biết đấy, chẳng còn đủ sức nữa...
- Những người còn lại đâu? - Thay câu trả lời trung úy hỏi, giọng lo lắng.
- Họ vẫn đang đi. Có lẽ Daiat bị rớt lại. Chuẩn úy còn ở lại chăm sóc cậu ấy.
- Còn Pivôvarốp?
- Đấy, có ai đang đi kia kìa.
Từ trong bóng tối lẫn màu tuyết nổi rõ một hình khối sẫm và một bóng trắng lướt ra. Đó là Pivôvarôp.
- Những người khác nữa đâu? Trung úy hỏi.
- Tôi không biết. Hình như phía sau không còn ai - anh chiến sĩ trả lời, giọng nghe dễ chịu. - Ở đấy tôi dừng lại buộc giày vào ván trượt khá lâu...
- Được. Tất cả trượt tiếp.
Ivanôpxki không thể chờ lâu hơn được nữa. Chuẩn úy không phải là một anh lính mới, chắc chắn đồng chí đó sẽ không dừng lại trong những trường hợp không cần thiết. Con đường mòn lại hiên rõ trên tuyết với những vết trượt, chuẩn úy sẽ đuổi kịp thôi. Ivanôpxki rẽ ngoặt sang phải vòng ra phía ngoài rồi đi dọc theo bìa rừng. Anh quyết định không dẫn phân đội xuyên rừng để tránh đụng bất ngờ một khe sâu hoặc một cây đổ chắn ngang ở chỗ nào đó, và như vậy sẽ không bị mắc kẹt giữa rừng dây. Hơn nữa, ban đêm trong rừng mà sử dụng ván trượt vẫn là một việc hết sức khó khăn.
Chưa biết rõ phải đi vòng cánh rừng ra sao, anh dò dẫm từng bước dọc bìa rừng mấp mô ngoằn ngoèo, con đường mòn như lặp lại tất cả những chỗ lượn, chỗ rẽ mà chưa hề được biết. Các chiến sĩ đi thận trọng hơn lúc ở cánh đồng; dưới những gốc thông cao, trong những lùm cây non lúc nào cũng có cảm giác như có những bóng đen thẫm hình người, nhưng tiến lại gần thì đấy chỉ là những cây thông non.
Gió đã mạnh lên và lúc này họ đi ngược chiều gió thổi. Chiếc áo khoác ngụy trang bằng vải thô mỏng căng phồng sau lưng phần phật như cánh buồm. Ivanôpxki cảm thấy tốc độ bị giảm đi rõ rệt và anh hơi ngờ hướng anh đi chưa hẳn đúng, nhưng trái lại anh không thấy ngần ngại. Lúc giật mạnh thanh trượt để lao nhanh, lúc lướt đi bằng những bước nhịp nhàng, trung úy thận trọng quan sát mọi phía. Thỉnh thoảng anh lắng nghe âm thanh phía sau, cố xác định xem liệu Daiat và Điubin có đuổi kịp không.
Điubin đã hoàn toàn không đuổi kịp họ, rừng đột ngột chấm dứt. Sau cùng họ tới được cuối bìa rừng phía tây. Xa hơn là cánh rừng lá nhọn chạy về phía nam lượn dần rồi lệch hẳn về hướng đông nam. Chỉ tới chỗ này Ivanôpxki mới chịu dừng lại chờ. Anh thở phào nhẹ nhõm. Trong lúc đợi, anh cắm chiếc gậy vào tuyết, cần phải xác định phương hướng theo đúng bản đồ.
- Ở đây ai có bạt không?... Pivôvarốp, đồng chí có không?
- Thưa đồng chí trung úy, có!
- Đưa lại đây.
Không tháo ván trượt ra, Ivanôpxki ngồi xổm trên tuyết. Pivôvarốp thận trọng trùm chiếc áo bạt lên người trung úy - màu tuyết trắng thoáng qua rồi sau đó là tối đen và im lặng. Trung úy soi chiếc đèn pin chỉ để lộ một đốm sáng mờ yếu lên chiếc bản đồ rách nát, tất cả đều rõ ràng.
Tới đây con suối uốn khúc rất rộng về một phía, vì vậy anh ta đã không thấy rõ nó trong bóng tối và trạm trán phải rừng. Nhưng hà tất đã là cần thiêt cứ phải đi theo cái dòng chảy uốn lượn của con suối, tốt hơn cả là ngay lập tức theo hướng nam bằng cách cắt ngang con đường vòng vèo khá nguy hiểm này. Quả thực, không có suối, việc định hướng trong đêm khó khăn hơn, đã thế bản đồ lại không chính xác. Rừng thông làm họ phải đi vòng quanh ấy hoàn toàn không được đánh dấu trên bản đồ các nhà đo đạc chỉ thích ghi trên bản đồ những vành đai nhỏ gồm các bụi cây. Trước kia có thể đấy là những bụi cây, còn bây giờ, đấy! Cánh rừng quỉ quái đang vẫy lá, kéo dài trên hai kilômét và suýt nữa dẫn trung úy tới lầm lẫn.
Khi nhận rõ mình đang ở đâu, Ivanôpxki chui ra khỏi chiếc áo bạt và hỏi:
- Không thấy chuẩn úy à?
- Còn chưa thấy. Chúng ta chờ chứ? - Lucasôp hỏi Ivanôpxki nhìn chăm chắm vào bóng đêm với niềm hy vọng cuối cùng, anh lắng nghe, nhưng phía sau chẳng có một ai. Sự vắng mặt của chuẩn úy khá lâu đã gây nỗi lo lắng thực sự cho mọi người, những phỏng đoán khác nhau về điều không may đến với chuẩn úy đã nảy sinh trong đầu trung úy, nhưng anh cố gạt bỏ, anh tin chắc Điubin sẽ đuổi kịp phân đội. Lúc này cần phải hành quân tiếp và cần có một người đi cuối phân đội. Người có quân hàm cao nhất sau cán bộ chỉ huy là trung sĩ Lucasôp, Ivanôpxki quyết định:
- Trung sĩ Lucasôp, đồng chí sẽ đi cuối phân đội. Không để một ai rớt lại, đồng chí rõ chứ?
- Rõ - Lucasôp trả lời rắn rỏi và nhường lối cho những người ở sau đi qua anh lên trước.
- Thẳng tiến! Lao nhanh nước rút, nhằm theo mục tiêu.
... Lúc này họ hầu như chỉ hướng tới mục tiêu.
Trời tối hẳn, tuyết mỏng bắt đầu rơi trên mặt đất ẩm ướt. Yên tĩnh. Tuyết sa nhẹ nhàng, mềm mại. Những bông tuyết như những vân hoa tuyệt đẹp vẽ những đường vòng trong khoảng không rồi uyển chuyển hạ êm trên mặt đất. Sau đó mưa tuyết mạnh dần lên và đến tối những bông tuyết to rơi xuống, treo lơ lửng dưới các cành cây, dính đầy trên đầu, trên vai, trên cánh tay các chiến sĩ. Họ kiên nhẫn ngồi trong lùm bụi và chờ đợi. Ngồi bất động trong vài giờ, tất cả rét run lập cập, Phích được đắp bằng chiếc áo mưa bạt ướt, anh rên khe khẽ trong trạng thái mê man. Trước hoàng hôn, đại úy Vôlôc và một chiến sĩ trinh sát nữa là trung sĩ Balaencô đã xuất phát để quan sát kho hàng bọn Đức mà từ trong bụi rậm đã nhìn rõ đôi chút:
Mười lăm phút sau, Balaencô thở hổn hển chạy về phân đội truyền lệnh của đại úy yêu cầu để Phích và một chiến sĩ nữa ở lại trong rừng, còn toàn đội vận động tới bìa rừng. Các chiến sĩ nhổm dậy, mau chóng tiến tới chỗ người chỉ huy. Từ đây đến kho tưởng có thể với tay là tới, nhưng tuyết rơi và giữa lúc tranh tối tranh sáng, địch không dễ dàng phát hiện ra họ. Đại úy tuyên bố dứt khoát rằng, phải hành động ngay, không thể đợi đến đêm, bởi vì lúc này sự cảnh giác của bọn lính gác giảm bớt và còn vì chúng đã sục sạo suốt cả ngày chưa được nằm. Không một ai phản đối ý kiến của đại úy, họ chăm chú nghe từng lời của anh và lặng lẽ thi hành chính xác. Cuộc tiến công phá hoại này đối với Ivanôpxki còn hoàn toàn mới mẻ và khá đặc biệt, anh hoàn toàn tin tưởng vào đại úy và nỗ lực hoàn thành các mệnh lệnh của đại úy.
- Tuyết rơi thật đúng lúc. - Ivanôpxki nói, khi được bố trí bên cạnh đại úy.
Đại úy quay lại, nét mặt anh có phần lo lắng và chưa thật yên tâm.
- Chưa phải đúng lúc lắm đâu. Chúng không nhìn thấy ta, nhưng ta cũng chẳng nhìn thấy cái đếch gì.
Khó đoán trước là sẽ tốt đẹp hơn, nhưng tuyết vẫn không ngừng rơi, và đại úy quyết định hành động. Đại úy để bốn chiến sĩ và một khẩu súng máy chiến lợi phẩm MG đặt dưới quyền chỉ huy của Ivanôpxki, ngay bên bìa rừng, với nhiệm vụ yểm trợ trong trường hợp rút lui không thành công. Anh và hai chiến sĩ nữa, lựu đạn trong tay, tiến thẳng tới cánh rừng nhỏ, nơi để kho của bọn Đức. Không một lời từ biệt, Ivanôpxki tiễn đưa họ bằng ánh mắt lưu luyến. Ngay sau đó, người nọ tiếp người kia, cả ba biến dần trong bóng hoàng hôn chạng vạng thoáng hiện những nét tối sậm. Khẩu súng máy đã nạp đạn và chờ sẵn ven rừng.
Từ phía trước, tối ập đến lúc nào không hay, những phút chờ đợi nặng nề căng thẳng trong im lặng. Ivanôpxki vẫn theo sát đại úy trong ý nghĩ, anh hình dung phải vượt qua khoảng trống ở cánh đồng ra sao, sau đó tiếp cận ven rừng như thê nào. Đến đấy, có lẽ anh ấy sẽ dừng lại quan sát cái gì đó. Nhưng nó là cái gì mới được chứ?...
Từ bóng đêm lộng gió bỗng vang lên một tiếng kêu khiếp lạ, tiếp ngay là tiếng kêu thứ hai, bao nhiêu ngờ vực quay cuồng trong đầu, và trước khi Ivanôpxki kịp phán đoán sự việc xảy ra thì một phát súng trường vang lên rất gần. Ngay tức khắc một quả pháo sáng bay bổng trên đỉnh những ngọn thông, soi sáng một khoảng đất trắng xóa. Tuyết rơi dày, tuyết che mờ khoảng không gian trong đêm, nhưng Ivanôpxki hiểu: phương án cửa đại úy đã hỏng.
Lẽ ra cần phải bắn yểm hộ và đồng thời thu hút hỏa lực địch về phía mình, nhưng trung úy không rõ đại úy Vôlôc ở phía nào, tại sao ngoài phát súng lẻ loi, không thấy có tiếng súng bắn trả bọn lính gác. Nhưng khi những tràng đạn súng máy quét dữ dội vào con đường dọc bìa rừng, không kìm được nữa, Ivanôpxki giáng trả bằng khẩu MG. Anh bắn hú họa vào trong bóng tối, nơi có những vệt sáng xuất hiện. Anh nóng lòng chờ Vôlôc, và chỉ xả về phía tên xạ thủ súng máy Đức một tràng đạn, những viên đạn hiếm hoi, cả phân đội chỉ còn một băng, cần bắn dè sẻn. Anh chờ mong từ trong bóng đêm hiện ra ba bóng dáng quen thuộc, và lúc đó họ sẽ cùng lui xa khỏi nơi đáng nguyền rủa này. Thời gian cứ trôi đi, vẫn chẳng có một bóng người nào xuất hiện, trung úy đành nán chờ chút nữa. Nằm bên anh trên tuyết là chiến sĩ Tôncachep. Ivanôpxki gọi Tôncachep lại, anh khoát tay chỉ về phía rừng. Anh chiến sĩ nhổm phắt dậy, lao vào cánh đồng phủ tuyết dày.
Những chùm pháo sáng không lúc nào ngớt trên cánh rừng, những đường đạn bên sườn vun vút lao về một địa điểm nào đó đã được xác định. Có lẽ tên xạ thủ Đức đã biết hướng nòng súng máy về hướng nào. Ivanôpxki quỳ gối xả tiếp một tràng đạn hú hoạ nữa, lập tức toàn vùng ven rừng không xa rền vang tiếng súng dường như sự cảnh giới trên toàn tuyến phòng thủ đang bật dậy một cách mãnh liệt. Trường hợp này không thể trùng trình được nữa, cần phải rời nơi này ngay. Song chưa có tăm hơi về đại uý, và một linh cảm không hay như bóp nghẹt lấy họng Ivanôpxki.
Bỗng anh thấy một vật gì đó xuất hiện trên cánh đồng, trong ánh pháo sáng chập chờn in trên mặt tuyết thấp thoáng một cái bóng chuệnh choạng đang cố vượt lên phía trước. Cùng lúc, như có một cái bóng khác, cái bóng này trong nháy mắt qua ánh pháo sáng, lớn vụt lên khủng khiếp đổ xuống, trùm khắp cả cánh đồng. Những luồng đạn súng máy từ hai phía rừng thông đan quanh các bóng đó. Thế nhưng chỉ bằng vài bước nhảy cái bóng này đã tới bìa rừng phía trước, và qua tiếng ầm ầm của đạn nổ, Ivanôpxki vẫn nghe thấy tiếng nói từ phía trước vọng lại:
- Đại uý đã hy sinh!
- Đứng lại! - Trung uý Ivanôpxki kêu lên và nhổm phắt dậy. - Đứng lại!
Đó là Pháctuchơnưi, một chiến sĩ trinh sát không đến nỗi tồi và có lẽ cũng là một chiến sĩ mà đại uý Vôtốc yêu mến nhất, nhưng giờ đây một nỗi sợ hãi không hiểu nổi đang bám riết lấy anh ta. Anh ta chạy bán sống bán chết dưới làn đạn. Nghe anh ta báo tin chẳng lành đó, Ivanôpxki cũng không hề sửng sốt, sự thực anh đã không đợi chờ một cái gì tốt đẹp. Đúng là đại uý đã hy sinh nhưng anh vẫn chưa hình dung nổi sự hy sinh đó.
- Đứng lại. Quay đằng sau!
Chính Ivanôpxki, sau khi nâng khẩu súng với băng đạn lên khỏi mặt tuyết một cách vất vả đã lao thẳng ra cánh đồng. Anh chạy một hơi đến gần một phút vượt qua những đoạn gồ ghề phủ tuyết dày, về hướng Pháctuchơnưi vừa xuất hiện. Không nhìn quanh, nhưng Ivanôpxki biết rằng Pháctuchơnưi sẽ không quay trở lại và nhất định sẽ chạy theo anh, không thể khác được. Pháo sáng vẫn bắn lên dường như từ mọi phía, Ivanôpxki không lẩn tránh pháo sáng, anh dừng lại bắn một loạt đạn dài theo ven bìa rừng thông để buộc bọn Đức phải nằm xuống nấp và phòng thủ. Ngay lúc đó, Pháctuchonưi đã lanh lẹn đuổi kịp anh và chớp mắt đã biến mất sau màn tuyết.
Ivanôpxki cũng chống gối đứng dậy chạy theo Pháctuchơnưi. Dưới ánh pháo sáng bùng lên rực rỡ khắp cánh đồng, anh nhận thấy một vài bóng người đang cúi rạp xuống và tiến lại gần, họ từ đường cái dọc hàng rào kho hàng chạy tới. Anh đoán là bọn Đức. Sợ chúng có thể bắt được Pháctuchơnưi, Ivanôpxki vội vã quạt cả băng đạn cuối cùng, và khi bắn hết đạn anh quăng vỏ băng vào tuyết, ném luôn khẩu súng máy lúc này đã trở nên vô ích với anh. Ivanôpxki rút khẩu súng ngắn TT
(1) ra khỏi bao Nhưng anh đã nhìn rõ hai chiến sĩ của anh đang rạp người xuống, cố sức kéo một người thứ ba. Anh chạy tới phía họ.
- Còn sống không?
- Nằm ở đằng kia! Đã chết - Pháctuchơnưi kêu lên.
- Tên lính gác đáng băm vằm! cần phải...
Vừa bắn trả vừa đổi hướng, luồn lách khá lâu trong các lùm bụi, và chỉ khi đã rời xa khoảng ba kilômet họ mới dừng lại một góc rừng nhỏ nghỉ lấy sức. Đại úy Vôlốc đã hy sinh. Nghĩ không thể mang anh theo được, họ hấp tấp đào khoét lớp đất ấm phủ tuyết bằng dao găm, cào thành một cái hố nhỏ, vội vã phủ qua loa lên thi hài người chỉ huy đất, tuyết, lá và cành cây. Một trong những chiên sĩ trinh sát cùng ra đi với Vôlốc cũng mất tích. Không rõ người chiến sĩ đó cũng bị giết ở chính chỗ ấy hay có thể bị mất hướng lạc ở đâu đó. Nhưng họ không thể đợi được, cuộc truy kích của địch có thể bắt đầu phía sau họ ngay trong từng phút, phải rút khỏi nơi này, và mang Phích theo cũng không dễ dàng gì.
Họ nguyền rủa cái kho độc ác và điều rủi ro ngày hôm nay đến với họ, người chỉ huy Ivanôpxki dẫn toàn phân đội theo hướng bắc tránh cánh rừng đầy bất hạnh, tránh những quả pháo sáng bùng lên trong đêm. Cái ánh sáng quái quỉ của những quả pháo sáng này còn theo sau các chiến sĩ khá lâu. Tâm hồn trung úy tràn ngập nỗi đau buồn, chốc chốc sự căm giận và nỗi thất vọng lại ập đến quấy rầy anh. Không, anh không khiển trách đại úy, vào địa vị anh có lẽ anh cũng sẽ hành động như vậy. Nhưng thật đáng giận đến phát khóc được, một sự ngẫu nhiên mù quáng và vô nghĩa đã tiếp tay cho bọn Đức. Nếu Vôlôc không bất ngờ chạm trán phải bọn lính gác trong trận tuyết rơi, thì có lẽ tất cả sẽ diễn ra theo một chiều hướng khác...
Có nghĩa là cần thận trọng hơn nữa. Ivanôpxki sẽ phải hành động cẩn trọng gấp nhiều lần hơn Vôlốc, từ lúc này anh là người chịu trách nhiệm không chỉ cho riêng bản thân anh...
(1) Súng ngắn liên thanh kiểu Tôcarep (do Tôcarep chế tạo). ND (Tất cả những chú thích trong sách đều là của người dịch).
