THÁNG BA, NGÀY MỒNG MỘT Cho dù một người tin tưởng trong một tôn giáo hay không, và cho dù một người tin tưởng tái sinh hay không, nhưng không có ai mà không hiểu rỏ giá trị của tử tế ân cần và từ bi yêu thương. THÁNG BA, NGÀY MỒNG BA Khi chúng ta cho rằng mọi thứ chúng ta kinh nghiệm kết quả từ một tác động phức tạp hổ tương lẫn nhau của nguyên nhân và điều kiện, chúng ta khám phá ra rằng không có sự vật, sự kiện đơn lẻ để khao khát hoài vọng hay phẫn uẩt phật ý và nó càng khó hơn cho ưu phiền khổ sở của dính mắc và giận dữ phát sinh. Trong cách này quan điểm về mối quan hệ hổ tương hay mối phụ thuộc tương liên làm tâm thức chúng ta thoải mái hơn và rộng mở hơn. THÁNG BA, NGÀY MỒNG BA Hãy bảo đảm rằng quý vị sẽ duy trì bên nhau mãi mãi, ít nhất là trọn đời sống này. Điều đấy là quan trọng, vì nếu quý vị kết hôn một cách vội vả mà không hiểu rõ là quý vị đang làm gì, thế thì sau một tháng hay sau một năm, khó khăn bắt đầu và quý vị sẽ phải tìm cách ly hôn. Từ quan điểm ly hôn hợp pháp là có thể, và không có con cái là có thể chấp nhận; nhưng khi đã có con cái, điều đó không nên. THÁNG BA, NGÀY MỒNG BỐN Khi chúng ta suy tư về sự chết và vấn đề vô thường của đời sống, tâm thức chúng ta tự động bắt đầu có một sự quan tâm hứng thú trong những việc thành tựu tâm linh, giống như một người bình thường sợ hãi khi thấy thi hài của một ngươi bạn. Thiền định về sự chết cắt đứt sự lôi cuốn trước những hành động nhất thời và vô nghĩa. THÁNG BA, NGÀY MỒNG NĂM Hãy cố gắng đề phát triển một sự tin tưởng vững chắc sâu xa rằng thân thể hiện tại của con người có một khả năng to lớn và rằng chúng ta sẽ không bao giờ hoang phí ngay cả một phút phù du đến việc xử dụng của thân thể. Không thông hiểu được bất cứ một tính chất căn bản nào về sự tồn tại quý báu của con người, nhưng chỉ hoang phí làm hao mòn nó, là giống như dùng thuốc độc trong khi hoàn toàn tỉnh thức về hậu quả của những việc làm như vậy. Thật là sai lầm cho những người cảm thấy buồn rầu sâu xa khi họ mất đi một số tiền, tuy thế khi họ lãng phí những thời khắc quý báu của đời sống, họ chẳng có một chút nào hối tiếc. THÁNG BA, NGÀY MỒNG SÁU Thề giới ngày nay bị chìm sâu trong những xung đột và khổ đau đến một quy mô như vậy; rằng mọi người ao ước hòa bình và hạnh phúc an lạc; rằng niềm khát khao mãnh liệt ấy hướng dẫn họ bị lạc lối một cách bất hạnh bởi sự theo đuổi những vui sướng phù du. Nhưng có một số ít người có học hỏi, họ không thỏa mãn với những gì tầm thường được thấy hay kinh nghiệm, họ suy nghĩ sâu xa hơn và hướng đến tìm một niềm hạnh phúc an lạc chân thật. Chúng tôi tin tưởng rằng công cuộc tìm kiếm khám phá chân lý tâm linh sẽ tiếp tục và sẽ lớn mạnh ngay cả cừ khôi hơn những gì chúng ta đã làm lớn mạnh hơn trong tiến trình vật chất. THÁNG BA, NGÀY MỒNG BẢY Khả năng của con người tất cả đều giống nhau. Cảm giác của chúng ta, “tôi chẳng có giá trị gì cả,” là sai lầm. Thật là sai lầm. Chúng ta đã lừa dối mình. Chúng ta tất cả đều có năng lực của tư tưởng, của tư duy - vậy chúng ta thiếu điều gì? Nếu chúng ta có ý chí, rồi thì chúng ta có thể làm bất cứ điều gì. Đấy là điều thường gọi là chúng ta là thầy của chính chúng ta. THÁNG BA, NGÀY MỒNG TÁM Chúng ta cần phát triển kiên nhẫn nhưng thiếu kiên nhẫn cũng có thể bị dẫn tới những hành động như lau dọn và đi bộ. Với tâm tư thiếu nhẫn nại chúng ta có thể trở thành một người của hành động vụn vặt. Thế nên, cho những vấn đề lớn hơn, kiên nhẫn là quyết định. THÁNG BA, NGÀY MỒNG CHÍN Nếu đời sống của chúng ta là đơn giản, sự mãn nguyện phải đến. Tính hồn nhiên cực kỳ quan trọng cho hạnh phúc an lạc. Có một vài khát vọng, cảm thấy không hài lòng với những gì chúng ta có, là rất nguy hiểm: mãn nguyện với sự vừa đủ về thức ăn, áo quần, và nơi trú ngụ để bảo vệ chính chúng ta với sức mạnh cuốn hút của những yếu tố ấy. Và cuối cùng, có một niềm hoan hỉ trong việc từ bỏ những tình trạng sai lầm của tâm thức và trong việc phát triển hổ trợ chúng ta trong thiền định. THÁNG BA, NGÀY MỒNG MƯỜI Theo nguồn gốc La Tinh của chữ, “tôn giáo” có nghĩa là “ràng buộc lại”. Bây giờ làm thế nào để khái niệm ràng buộc hay trói buộc được áp dụng trong hình thức thông thường cho tất cả những giáo huấn khác nhau của chúng ta? Kẻ thù thông thường của tất cả những quy tắc tôn giáo, mục tiêu của tất cả giới luật đạo đức được thiết lập bởi Đấng Đạo Sư vĩ đại của loài người, là tính ích kỷ của tâm thức. Vì nó chỉ là điều làm nguyên nhân cho vô minh, giận dữ, và đam mê – chúng là gốc rễ của tất cả những vấn nạn của thế giới. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI MỘT Theo Mật Điển Tantra, nền tảng của tâm bản nhiên về cơ bản là tinh khiết. Tính tự nhiên ban sơ này được gọi một cách kỷ thuật là “tịnh quang” – ánh sáng trong suốt. Khi tự nhiên tịnh quang này của tâm được phủ kín hay ngăn che với sự biểu lộ chân thật căn bản bởi những điều kiện của cảm xúc ưu phiền và những tư tưởng, chúng ta được gọi là bị vướng mắc trong vòng tồn tại, hay luân hồi. Nhưng khi, nhờ áp dụng những kỷ thuật thiền định thích đáng và thực tập, chúng ta có thể hoàn toàn kinh nghiệm tịnh quang tự nhiên cuả tâm, tự do với ảnh hưởng của những tình trạng phiền não, chúng ta trên con đường đến một sự giải thoát và hoàn toàn giác ngộ. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI HAI Tiềm thức giận dữ, nếu nó có một điều tương đương trong kinh Điển Phật Giáo, sẽ có nhiều việc hơn để làm với điều gọi là tình trạng khổ sở tinh thần hay không hài lòng, trong cảm giác mà chúng ta coi như nguồn gốc của giận dữ và thù hận. Chúng ta có thể thấy nó trong những hình thức của một sự thiếu tỉnh thức cũng như một hành động hiểu sai thực tại. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI BA Nó đơn giản cố gắng để làm mạnh lên nhân tố hạnh phúc tinh thần. Có lẽ tư tưởng tinh thần tính cực là nhận thức tâm linh của tôi. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI BỐN Nhưng tri thức liên quan đến tâm thức chính chúng ta, tự nhiên sâu xa của chúng ta, thì vẫn hạn chế trong thế giới Phương Tây. Bởi vì điều này là tâm thức là, nó không có hình thể và không thể xúc chạm và vì thế không thể đo lường bằng những dụng cụ. Nó chỉ có thể biết qua thiền quán và những phương pháp khác. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI LĂM Chúng ta khám phá ra rằng giữa quá khứ và tương lai có một làn phân cách cực kỳ mong manh – những gì mà thật sự không thể đưa ra để phân tích. Quá khứ và tương lai tồn tại trong sự liên hệ đến hiện tại. Nhưng nếu hiện tại không thể đặt để vị trí (hiện tại không dừng), làm thế nào quá khứ và tương lai có thể được đặt ở vị trí? Điều này là một minh chứng của sự phụ thuộc tương hổ nguyên thủy. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI SÁU Sự chấn động điện trường mà người ấy gởi đi rất không thân thiện. Người ta có thể cảm nhận điều ấy, và nó thì gần giống như chúng ta có thể cảm thấy hơi nóng phát xuất ra từ thân thể người ấy. Thật thế, không chỉ loài người có thể cảm nhận điều ấy, nhưng gia súc và những thú vật khác cũng có thể cố gắng để tránh người đó ngay lúc đó. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI BẢY Nếu sự tiến triển của nhân loại là toàn bộ vấn đề của môi trường và sự biến đổi gien (gene), nhiễm sắc thể, v.v. và v.v…, thế thì hoàn toàn không có một vị trí thật sự cho nghiệp quả. Nó đơn giản không thích hợp bởi vì tất cả những nổ lực sẽ có thể coi như là đúng một cách toàn bộ bởi sự cấu tạo vật lý của chúng. Tuy thế, những tế bào tiến triển để trở nên ngày càng phức tạp hơn và rồi về sau tiến triển thành con người. Có nhiều sự lựa chọn, khoảng bảy mươi nghìn tỉ, mà một con người có thể trở thành, đặt căn cứ trên sự xếp loại những gien của cha mẹ. Tuy vậy, chỉ có một lựa chọn được lấy, và nếu vấn đề được hỏi – tại sao? – thế thì nghiệp quả trực tiếp liên hệ đến câu hỏi này. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI TÁM Với thân thể vật lý thoải mái nếu tâm chúng ta vẫn ở trong tình trạng rối loạn và khích động, thì không an lạc hạnh phúc. Hạnh phúc an lạc có nghĩa là sự tĩnh lặng của tâm. THÁNG BA, NGÀY MƯỜI CHÍN Khát vọng dục tình, bởi sự định nghĩa, muốn điều gì ấy: sự hài lòng của khao khát bằng sự sở hữu kẻ khác. Đến một quy mô rộng lớn điều này làm một đề án tinh thần, kích thích bởi một cảm xúc nào đấy: chúng ta tưởng tượng người khác trong sự sở hữu của chúng ta. Tại thời điểm của khát vọng mọi thứ, dường như dễ chịu và đáng ao ước. Người ta không thấy chướng ngại đến nó, không có lý do gì kiềm chế. Đối tượng khát vọng dường như không có sai sót, là giá trị của tất cả sự tán dương. Nhưng rổi thì mọi thứ đổi thay với sở hữu. Đó là tại sao có quá nhiều quá nhiều những cuộc hôn nhân tan vở, cải vả, thưa kiện, và nhiều lắm tình hận. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI Ý tưởng mà chúng ta có về chính mình có xu hướng tự mãn. Chúng ta nhìn chính mình với sự chiều chuộng, thích thú và đam mê. Khi những gì không hài lòng xảy ra đến mình, chúng ta luôn luôn có khuynh hướng ném sự phàn nàn trên những người khác, hay trên ma quỷ, thần tiên, hay trời đất. Chúng ta thường giảm bớt nguyên nhân bắt nguồn từ chính chúng ta như Đức Phật khuyến cáo. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI MỐT Giống như có một hàng lố việc phi thường để làm. Nếu phải phân tích tất cả những ước mơ của mình, chúng ta sẽ không có thời giờ nào nữa để mơ mộng. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI HAI Nếu một cá nhân có một căn bản tâm linh sung mãn, người ấy không để mình bị chôn vùi bởi quyến rũ của kỷ thuật và bởi sự rồ dại của sở hữu. Người ấy sẽ biết làm thế nào để tìm ra sự cân bằng đúng mức, mà không đòi hỏi quá nhiều, và biết thế nào để nói: tôi có một cái máy chụp hình, thế là đủ. Tôi không muốn một cái khác. Sự nguy hiểm không dứt là mở cánh cửa tham lam, một trong những kẻ thù tàn nhẫn nhất của chúng ta. Đây chính là một việc làm thực sự của tâm được đặt vào trong sự thực tập. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI BA Để một vị Bố tát thành công hoàn toàn sự thực hành sáu điều toàn hảo – rộng lượng, nguyên tắc đạo đức, nhẫn nại bao dung, nổ lực hoan hỉ, tập trung thiền quán, và tuệ trí – cộng tác với tử tế ân cần đối với chúng sinh đồng loại là cực kỳ quan trọng. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI BỐN Những năm về trước khi chúng tôi đi trên xe dọc theo những con đường đến sân bay hay những nơi nào khác, chúng tôi chẳng bao giờ thấy những con gà trên đường hay trong những hàng quán trước những cửa hiệu hay nhà hàng. Bây giờ chúng tôi thấy chúng ở khắp nơi. Nhưng tại sao là những việc sát sinh gà đó? Mặc dù thật không thể hoàn toàn chay tịnh ở Tây Tạng, chúng tôi thấy việc giết hại thú vật đáng gớm ghê. Chúng tôi chỉ ăn hoàn toàn rau cải và trái cây đến mức tối đa. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI LĂM Tâm mà tính bản nhiên của nó chúng ta thông suốt thực chứng để hiện thực sự toàn trí toàn tuệ, phải là một loại tâm rất đặc biệt, điều mà, trong những điều kiện của tính liên tục của nó, là vĩnh cữu bất diệt. Nó không thể là bất cứ loại nào khác của tâm. Bởi vì những trạng thái nhiễm ô khác nhau của tâm, như vọng tưởng và cảm xúc phiền não và những trạng thái nhận thức là ngẫu nhiên bất định, chúng là phụ, không thường xuyên: chúng khởi sinh trong một khoảng khắc nào đấy nhưng biến mất chẳng bao lâu và không vĩnh viễn. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI SÁU Khổ đau nguyên ủy từ những nguyên nhân và điều kiện khác nhau. Nhưng gốc rễ của sự khổ đau và phiền muộn của chúng ta nằm trên chính tình trạng vô minh ám tối và vô kỷ cương phóng túng của tâm thức. Hạnh phúc an lạc mà chúng ta tìm kiếm chỉ có thể đạt đến qua sự tịnh hóa tâm thức của chúng ta. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI BẢY Trong thế giới của này, chúng ta cần một sự tỉnh thức trong sáng về tính phụ thuộc liên đới tự nhiên của các quốc gia, của con người và động vật, và của những con người, động vật và thế giới. Mọi thứ là lệ thuộc tương liên tự nhiên. Chúng tôi cảm thấy rằng nhiều vấn đề, đặc biệt là những vấn đề do loài người tạo ra, là do bởi sự thiếu vắng kiến thức về tính tự nhiên phụ thuộc tương liên này. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI TÁM Do bởi quan hệ mật thiết giữa tâm thức và thân thể, và sự tồn tại của những trung tâm sinh lý đặc biệt và sự áp dụng những kỷ năng thiền định quán chiếu đặc biệt tập trung vào việc rèn luyện tâm thức có thể có những tác động đến sức khỏe. THÁNG BA, NGÀY HAI MƯƠI CHÍN Để chấm dứt bị tái sinh trong vòng luân hồi hiện hữu, thiền quán trên con đường tu tập; ngay cả nếu đầu óc chúng ta hăng hái nóng bỏng lao vào trong thực tập và không có thời gian để dập tắt ngọn lửa nhiệt tình ấy. THÁNG BA, NGÀY BA MƯƠI Khi chúng ta tôn kính Đức Phật như một người có thẩm quyền, như một bậc thầy đáng tin cậy, chúng ta cũng làm như thế dựa trên căn bản có khám phá, nghiên cứu và thể nghiệm những lời dạy chính yếu của Ngài, Bốn chân lý cao quý. Sau khi đã nghiên cứu tỉ mĩ giá trị và sự đáng tin cậy của giáo nghĩa này chúng ta kính nhận Đức Phật, người đề xuất nó, như một bậc Đạo Sư đáng tin cậy. THÁNG BA, NGÀY BA MƯƠI MỐT Một loại từ thiện quan trọng là ban cho, bố thí những thứ vật chất như thực phẩm, áo quần, và nơi trú ngụ đến những người khác, nhưng sự bố thí ấy hạn chế, vì nó không mang đến sự mãn nguyện hoàn toàn. Đúng như kinh nghiệm của chính chúng ta thừa nhận rằng qua sự tịnh hóa dần dần những tâm thức của chúng ta càng ngày càng có nhiều hạnh phúc an lạc được phát triển, vì nó cũng giống như những thứ khác, cho nên cốt yếu rằng chúng ta biết chúng ta nên tiếp nhận điều gì trong thực hành để đạt đến hạnh phúc an lạc. Để làm thuận lợi cho việc học hỏi của người khác về những chủ đề này, chúng ta cần phải có năng lực đầy đủ để trao truyền, giáo huấn họ.