Mặt trời rực đỏ trên cao. Những tia nắng sáng loà chiếu khắp sân trước của trường Nữ Trung Học Nha Trang. Một số đông người lớn và con gái trẻ  ra vào trước cổng trường mở rộng trong khi số khác tụ tập trước bảng thông cáo, tụm nhóm nhỏ bàn tán xôn xao. Những người lớn là những phụ huynh và những đứa con gái kia là những học sinh lớp nhất của các trường trong thành phố Nha Trang và là thí sinh của kỳ thi vào trường công Nữ Trung Học vừa qua.Trường Nữ Trung Học Nha Trang và trường Nam Trung Học Võ Tánh là hai trường công lập lớn ở Nha Trang do chính phủ dài thọ. Hàng năm, hai trường công lập này thường thâu nhận học sinh với số giới hạn cho nên được trúng tuyển kỳ thi vào hai trường này, học sinh không những được học miễn phí mà là niềm danh dự cho gia đình họ. Mỗi khi hai trường trung học công lập này thông báo kết quả kỳ thi tuyển vào lớp đệ thất, dân chúng của thành phố Nha Trang luôn luôn nô nức đi xem kết quả rồi xôn xao với cảnh người đậu kẻ rớt. Từ sáng sớm, kết quả kỳ thi  đã được đăng trên bảng yết thị của trường Nữ Trung Học Nha Trang thế mà con chị không hay biết chút nào. Mãi đến trưa khi con Hồng gọi nó ngoài bức thành trước căn nhà nhỏ và rủ nó cùng đi xem kết quả, nó mới hay cái ngày mà nó xôn xao mong chờ nay đã đến. Đi bộ theo những đứa khác trong xóm, hai chị em nó và chị em con Hồng cùng đến trường Nữ Trung Học Nha Trang. Len lỏi xuyên qua đám người đang bu thành từng lớp dày trước những bảng thông báo, bốn đứa nhỏ tản ra khắp phía. Nhón người cao hơn những cái đầu trước mặt, con chị cố gắng đảo mắt xuyên qua các ô lưới. Nó thầm đọc trong đầu “Hoàng Thị Đan Hạ! Hoàng Thị Đan Hạ! Cầu trời cho có tên Hoàng Thị Đan Hạ”. Vài đứa đứng phía trước reo lên sung sướng một lúc rồi hè nhau chen ra ngoài để  cho nó khoảng trống trước mặt sát gần tấm lưới chắn của bảng yết thị hơn. Nó đọc từng tên một, từng hàng một, lúc thì từ trên xuống, lúc thì từ dưới lên. Thất vọng vì không thấy tên mình, nó chen ra ngoài và nhìn hai cái bảng yết thị bên cạnh. Con nhỏ em reo lên:- Em thấy tên chị rồi!Con chị vội vã lấn đến bảng yết thị nơi con em bị bao quanh bởi những đứa trẻ khác.- Đâu? đâu Vy?- Đây nè. Ở số một trăm mười ba đó!- Trời ơi! Đúng rồi! Tên của chị! Hoàng Thị Đan Hạ! Tên chị! Tên chị!Con Hồng vồ vập, chen vào chỗ hai đứa, châu mắt nhìn vào cái lỗ của lưới thép nơi con nhỏ em đang trỏ vào.- Đâu đâu? Tên Hạ đâu? Nó hỏi.- Đây nè! Tên chị Hạ nè. Hoàng Thị Đan Hạ ở số một trăm mười ba đó. Thấy chưa? Đây nè!- Đúng rồi! Hạ được đậu rồi, sướng quá!Con chị gật đầu nhưng nói với giọng đầy lo lắng:- Không hiểu có tên trong danh sách này là được đậu rồi không?Một đứa con gái lấn sát vào người nó, nói giọng gay gắt:- Chứ không có coi hàng chữ trên đầu bảng hả? Danh sách học sinh trúng tuyển vào lớp đệ thất của trường Nữ Trung Học Nha Trang đó là gì?Một đứa khác cằn nhằn:- Đậu rồi thì đi ra sau đi để người khác tìm tên đi! Hai ba người che trước bảng không cho ai thấy gì cả!Con Hồng phản đối:- Tui còn phải tìm tên của tui nữa. Tìm dùm Hồng tên Nguyễn Thị Thu Hồng đi mấy đứa.Mặc cho những đứa con gái quoanh nó lao nhao yêu cầu đủ điều, con chị nấn ná bên tấm lưới, chòng chọc mắt vào hàng chữ “Hoàng thị Đan Hạ”.Con em nói:- Ở đây có tên Lê Thị Thu Hồng chứ không có tên Nguyễn Thị Thu HồngCon  Hoa lo lắng:- Có khi nào người ta đánh lộn tên của chị không?Con Hồng lắc đầu:- Con gái thường có tên các loài hoa. Thiếu gì đứa có tên Hồng. Con Nguyễn Thị Thu Hồng này có ngày sinh khác chị mà! Tìm tên Nguyễn Thị Thu Hồng, sinh ngày chin tháng mười hai năm một ngàn chín trăm năm mươi bảy đó!Nghe lời nó, cả bọn chia nhau đi tìm tên “Nguyễn Thị Thu Hồng”. Loanh quanh trước những bảng yết thị cho đến lúc nắng nhạt và người vãn dần mà chẳng đứa nào tìm ra tên Nguyễn Thị Thu Hồng, sinh ngày chín tháng mười hai năm một ngàn chín trăm năm mươi bảy. Không muốn làm con Hồng thất vọng, con Hoa, con chị, và con em cố gắng tìm từng tên một trong những tờ giấy đánh máy danh sách học sinh trúng tuyển.Con em chỉ vào lỗ trống của tấm lưới:- Có tên con Tín đây nè chị Hạ. Ở số bảy mươi tám nè!Con chị gật đầu:- Lê thị Thanh Tín! sinh ngày bảy tháng chín năm một ngàn chin trăm năm mươi bảy. Đúng rồi, đúng là tên con Tín nhà mình.Con em khoe con Hoa:- Em bà con Vy cũng đậu vào trường Nữ Trung Học nữa đó Hoa! Tên nó đây nè!Con chị chen vào, vui vẻ nói:- Đúng rồi. Con Tín nhỏ hơn chị một tuổi mà giỏi ghê. Nó mới học lớp nhất xong là thi đậu liền. Chắc gia đình cô Bảy Mỹ sẽ thưởng cho nó nhiều thứ lắm.Con Hồng cũng tụm vào nhóm, than vãn không ngơi:- Má Hồng cũng hứa thưởng cho Hồng quà nếu Hồng thi đậu nhưng Hồng không mong quà đâu, Hồng chỉ mong được học ở trường Nữ Trung Học Nha Trang thôi. Học ở trường này được mặc áo dài trắng đồng phục và được xưng tên với chữ lót.Con chị ngac nhiên:- Hồng chưa học ở đây sao biết vậy?- Chị Nguyệt, chị của con Vân trong xóm học ở trường Nữ Trung Học Nha Trang này nên Hồng biết mà! Hồi lúc học tiểu học tụi nó gọi chỉ là Nguyệt như tụi trong xóm mình gọi chỉ vậy đó, còn bây giờ bạn chỉ trong trường nữ này toàn gọi chỉ  là Minh Nguyệt.- Vậy Hồng muốn học trường đó để bạn Hồng gọi là Thu Hồng hả?- Ừ, và được mặc áo dài trắng nữa.Con chị hân hoan nói:- Như vậy bạn trong trường Nữ Trung Học Nha Trang sẽ gọi Hạ là Đan Hạ và gọi con Tín là Thanh Tín. Nghe cũng hay lắm!- Gia đình mà có hai người thi đậu là sướng quá rồi! Mấy chị em nhà Hạ học giỏi thật!Con chị lắc đầu:- Con em họ của Hạ thì giỏi thật vì nó học thẳng rồi thi đậu luôn. Còn Hạ phải ở lại hai năm lớp nhì đến bây giờ mới thi đậu được.Con Hồng cúi đầu:- Dầu gì Hạ cũng được đậu vào trường Nữ Trung Học còn đỡ hơn Hồng, bị rớt!Con chị nhìn nó ái ngại:- Có lẽ mình chưa tìm kỹ! Bây giờ tụi mình chia nhau tìm thêm một lần nữa đi!Con Hồng lắc đầu:- Thôi tụi mình về đi! Hồng đã đọc kỹ từng tên rồi. Không có tên của Hồng, tìm hoài chỉ phí công thôi!Vừa dứt lời, con Hồng quay người đi thật nhanh ra khỏi cổng trường. Cả bọn im lặng nhìn nhau rồi cùng bước nhanh đi theo nó. Nôn nao nhìn những tia nắng nhạt còn sót lại trên đường, con chị phá tan bầu không khí im lặng:- Chiều đến mau quá! Giờ này chắc má đi chợ về rồi đó Vy. Má mà biết chị đậu chắc mừng lắm đó!Con em hớn hở bước bên chị, nói huyên thuyên:- Vậy là má không phải đóng tiền học cho chị nữa rồi. Em mừng cho chị và mừng cho má nữa!Con Hồng đi chậm hơn, nói buồn bã:- Còn má Hồng chắc buồn lắm. Má Hồng không có tiền cho Hồng học tư đâu.Con Hoa an ủi:-  Má sẽ xin cho chị học lại lớp nhất thêm một năm nữa. Học thêm lớp tiếp liên thì sang năm thế nào chị cũng được đậu vào trường Nữ Trung Học mà!Con chị  bước ngang hàng với hai chị em con Hồng, tiếp lời:- Đúng rồi đó Hồng! Hạ học hai năm lớp nhì mới đậu được đó. Hồng cố gắng học thêm lớp tiếp liên thì sang năm thể nào Hồng cũng được đậu vào trường Nữ  Trung Học Nha Trang!Con Hồng than van:- Biết như vậy Hồng không bỏ học lớp luyện thi đệ thất giữa chừng đâu.Con chị ngạc nhiên, nhìn mặt nó:- Ủa Hồng có học luyện thi vào lớp đệ thất hả?- Ừ.- Ở đâu vậy?- Ở đình Phương Câu đó! Hồng học với ông thầy Dần. Hạ có biết ổng không?Con chị gật đầu:- Hạ nghe ông thầy Dần dạy toán nổi tiếng lắm nhưng má Hạ không có tiền cho Hạ đi học.- May là Hạ không học. Chứ Hồng đi học thêm cũng bỏ giữa chừng thôi.Con chị kinh ngạc:- Vì sao Hồng bỏ học nửa chừng?- Bởi vì ông thầy Dần nhận học sinh đông quá. Có tới bốn mươi học sinh trong lớp lận nên lớp ồn lắm. Mặc dù ông thầy Dần dữ lắm nhưng tụi nó có sợ đâu. Khi ổng quay về phía bảng giảng bài là tụi nó nói chuyện. Hôm đó, trong lúc ổng giảng bài, mấy đứa con trai ngồi phía trước nói chuyện xì xào, Hồng không nghe ổng nói gì nên hỏi đứa bên cạnh. Khi ông quay xuống lớp, ổng tưởng Hồng nói ồn nên đến tát cho Hồng một tát tai. Sau ngày đó Hồng bỏ học luôn.- Rồi má Hồng nói sao?- Má Hồng không biết gì cả. Hồng đâu có kể cho má Hồng. Với lại má Hồng đi bán cả ngày và đâu có bao giờ coi vở ghi của Hồng đâu mà biết Hồng nghỉ học.- Vậy còn tiền học thì sao?- Đóng từ đầu tháng rồi. Không học thì mất. Nhưng mà Hồng chỉ nghỉ độ một tuần trước khi mãn khóa học luyện thi.Con Hoa trách:- Má mà biết chị Hồng bỏ học thêm nên bị thi rớt thì thế nào má cũng đánh chị cho coi!Con em nói với con Hoa:- Má Hoa không biết thì đừng có méc nữa. Nếu Hoa không méc thì làm sao chị Hồng bị đòn được?Con Hồng nói nho nhỏ:- Chỉ sợ má Hồng trách thầy Dần vì sao cho Hồng học thêm mà Hồng không được đậu. Nếu má Hồng hỏi thầy, sẽ biết Hồng bỏ học!Con chị nhìn con Hồng:- Có phải Hồng mắc cở vì bị đánh trước bạn bè nên bỏ học không?Con Hồng cúi mặt, rưng rưng:- Đúng vậy đó. Hồng mắc cở với cả lớp, nhất là với mấy đứa con trai học chung.Chùi nước mắt, nó nói thêm:- Hồng không dám kể cho má Hồng nghe bởi vì hễ mỗi lần Hồng có vấn đề gì, má Hồng luôn luôn nói là lỗi của Hồng trước nên mới gây ra vấn đề.Không nghe một ai bàn bạc câu nào, con Hồng nói tiếp:- Bây giờ Hồng thấy hối hận vì bỏ học. Phải chi Hồng học hết khóa, được thầy ôn bài, thì  chắc không đến nỗi bị rớt như bây giờ.Con chị an ủi:- Đậu rớt do may rủi thôi. Hạ đâu có bao giờ nghĩ Hạ được đậu vào trường Nữ Trung học Nha Trang đâu!- Tại Hạ đậu rồi mới nói vậy thôi!- Thật đó! Hạ đâu có học giỏi đâu mà tin là mình được thi đậu chứ? Có lẽ Hạ nghe lời chị họ bày cho nên Hạ mới được thi đậu.Nước mắt ráo rảnh, con Hồng hỏi dồn:- Cách nào vậy?- Trước ngày thi, chị Hải Châu dặn Hạ ngủ sớm và dậy thật sớm để chị chở đến trường bằng xe đạp. Sáng sớm, khi chị Hải Châu đến Hạ trường Nữ Trung Học Nha Trang để thi, cổng chưa mở cửa và chị chở Hạ băng qua đại lộ để đến quán chè của ông cai trường Lê Qúy Đôn mua chè ăn.Con Hồng kinh ngạc:- Ăn chè vào lúc sáng sớm?Con chị gật đầu:- Ừ. Hạ không bao giờ ăn ngọt vào buổi sáng nhưng nghe theo lời chị để được thi đậu. Chị nói với bà vợ ông cai trường bán cho Hạ ly chè đậu xanh để Hạ được may mắn khi thi. Khi nghe chỉ nói là ăn chè đậu xanh để được thi đậu, Hạ cố gắng ăn hết ly chè đậu xanh.Con Hồng ngây người, ngớ ngẩn hỏi:- Ăn chè đậu thì thi đậu sao?- Chị Hải Châu nói ăn chè đậu xanh hay đậu đỏ mới thi đậu còn ăn đậu đen thì sẽ bị thi rớt vì đen đem đến xui xẻo. Hạ không biết có đúng không nhưng Hạ là người khách đầu tiên ngồi ăn tại quán chè đó. Lúc chị em Hạ tới quán, bà vợ ông cai chưa kịp bày hàng ra đầy đủ gì cả nhưng mà sau đó nhiều người chở con vào ăn chè đậu trước khi thi như cách chị Hải Châu bày cho Hạ.- Hạ có tin là ăn chè đậu được thi đậu không?- Hạ không biết! Nhưng Hạ làm thêm mấy điều mà chị Hải Châu căn dặn Hạ khi chị chở Hạ trở lại trường Nữ Trung Học Nha Trang là đọc kỹ đề bài trước khi làm, viết sạch đẹp và không bỏ một câu hỏi nào. Chị còn biểu Hạ làm câu dễ trước, khó sau và cố gắng suy đoán cách trả lời cho các câu hỏi bị bí.Con Hồng chép miệng:- Phải chi Hồng được căn dặn như vậy! Con chị bâng khuâng nhìn cái quán nhỏ bên đường khi cả bọn ngừng lại ở ngã tư đường Hoàng Tử cảnh và Đào Duy Từ. Nó nói:- Hạ được đậu cũng là vì Hạ có một người anh bà con dạy kèm cho Hạ toán lớp nhất nữa.Quay đầu, giương đôi mắt ươn ướt về phiá căn nhà trọ của anh Lê và chị Tươi xa xa, nó rưng rưng nói tiếp:- Bây giờ người anh họ của Hạ không còn ở Nha Trang này nữa nên Hạ không thể báo tin cho ảnh biết là Hạ được đậu vào trường Nữ Trung Học Nha Trang nhưng Hạ luôn luôn biết ơn ảnh vì ảnh đã giúp cho Hạ hiểu toán nhiều và làm được bài trong khi thi.