ƠN ĐIÊN CUỒNG: Mỗi ngày, chúng ta, tất cả chúng ta, đều điên cuồng thêm một ít và mỗi người có kiểu điên cuồng khác nhau. Chính vì vậy mà chúng ta hiểu nhau rất kém. Bản thân mình, tôi cảm thấy mình mắc chứng cuồng ám và tâm thần phân lập. Ngoài ra, tôi còn bị tật nhạy cảm quá sức, điều khiến cách nhìn nhận thực tế của tôi trở nên méo mó. Tôi biết vậy. Thế nên tôi cố gắng sử dụng cơn điên cuồng, mà đúng hơn là chịu đựng nó, như thể nó là động lực cho tất cả những việc tôi tiến hành. Nhưng càng chiến thắng tôi càng điên cuồng. Và càng điên cuồng, tôi càng đạt được những mục tiêu đã ấn định một cách dễ dàng hơn. Cơn điên cuồng là một con sư tử giận dữ ẩn trốn trong mỗi cái sọ. Tốt nhất là đừng hạ gục nó. Chỉ cần định dạng nó và thuần hóa nó là đủ. Khi ấy, con sư tử được thuần hóa của bạn sẽ giúp bạn tiến xa hơn nhiều so với bất kỳ người thầy nào, bất kỳ trường học nào, bất kỳ thứ ma túy hay tôn giáo nào. Song cũng như đối với mọi nguồn sức mạnh khác, bạn có nguy cơ phải đối mặt với cơn điên cuồng của chính mình: đôi khi con sư tử quá sức sẽ quay lại tấn công người đang muốn thuần hóa nó. Edmond Wells, Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II. 17. NHỮNG DẤU CHÂN 103 683 đã tìm thấy các chuồng bọ hung. Trên thực tế, đó là một căn phòng rất rộng, nơi nhốt những con bọ tê giác cực lớn. Cơ thể chúng được cấu thành từ những mảng màu đen, dày và lấm tấm hạt, mảng nọ chồng lên mảng kia. Bộ phận sau của chúng có dạng tròn trơn nhẵn. Bộ phận trước giống chiếc mũ trùm bằng kitin, cuối chiếc mũ trùm ấy là một cái sừng dài sắc bén, lớn hơn một cái gai hoa hồng những mười lần. Theo những gì 103 683 được biết, mỗi con vật biết bay này dài sáu bước chân và rộng ba bước. Chúng rất thích sống trong cảnh tranh tối tranh sáng nhưng nghịch lý thay, điểm yếu duy nhất của chúng lại là bị ánh sáng thu hút. Trong thế giới côn trùng, những gì chói lòa là món quà mà ít cá thể nào cưỡng nổi. Lũ vật to lớn ấy gặm nhấm mạt cưa và những chồi nụ thối rữa. Chúng phóng uế gần như khắp nơi và phân chúng bốc mùi, bởi chúng có rất ít không gian di chuyển trong cái nơi có trần quá thấp này. Đám kiến thợ chịu trách nhiệm lau dọn nhưng dường như đã lâu lắm rồi chúng không ghé qua đây. Thuần hóa lũ bọ tê giác không hề là việc đơn giản. Kiến chúa Chli-pou-ni từng có ý định tìm kiếm đồng minh sau khi nó được một con bọ tê giác cứu thoát khỏi một cái mạng nhện. Ngay lúc trở thành kiến chúa, nó đã tập hợp lũ bọ tê giác lại trong đội quân bay đông đảo. Song cơ hội đưa chúng đi chiến đấu vẫn chưa đến, chúng vẫn chưa được nhận axit và không ai biết liệu loài ăn cỏ hiền lành này sẽ phản ứng thế nào trong tình thế chiến tranh, đối mặt với những bầy kiến lính điên cuồng. 103 683 luồn lách giữa đống chân của những con vật có cánh to xù ấy. Nó rất ấn tượng với thứ được tạo ra để làm máng uống nước cho chúng: một chiếc lá đặt ở giữa phòng sẽ giữ lại một giọt nước cực lớn, bề mặt giọt nước sẽ giãn ra ngay khi lũ vật kia lại gần giải tỏa cơn khát. Có vẻ như Chli-pou-ni thuyết phục được đám bọ đến Bel-o-kan ở chỉ đơn giản bằng cách trò chuyện với chúng nhờ vào những pheromon tỏa mùi. Nó rất tự hào về tài năng ngoại giao của mình. Để kết nối hai hệ thống tư tưởng khác nhau, chỉ cần tìm ra một phương thức giao tiếp là đủ, nó giải thích như vậy trong khuôn khổ phong trào tiến hóa. Nhằm đạt được điều ấy, mọi cách đều là hữu ích với nó: tặng thức ăn, tặng mùi lưu thông, tặng pheromon trấn an tinh thần. Theo nó, hai con vật một khi đã giao tiếp với nhau sẽ không còn khả năng giết hại lẫn nhau nữa. Trong cuộc họp các kiến chúa liên bang gần đây nhất, những người tham gia đã bác bỏ lập luận đó bằng cách khẳng định rằng phản ứng phổ biến nhất của tất cả các loài là loại trừ mọi thứ khác biệt với mình: nếu một kẻ muốn giao tiếp còn kẻ kia lại muốn giết thì kẻ muốn giao tiếp bao giờ cũng bị thủ tiêu. Chli-pou-ni nhẹ nhàng phản đối rằng chung quy lại, bản thân giết cũng là một hình thức giao tiếp dù đó là hình thức sơ đẳng nhất trong số các hình thức. Để giết, cần phải tiến lên, nhìn ngắm, nghiên cứu, dự đoán phản ứng của đối phương. Hay nói cách khác là quan tâm đến đối phương. Phong trào tiến hóa do Chli-pou-ni tiến hành quả là đầy rẫy những nghịch lý! 103 683 bứt mình ra khỏi khung cảnh bầy bọ hung để tiếp tục cuộc tìm kiếm lối đi bí mật, cái lối đi sẽ dẫn nó đến chỗ bọn kiến nổi loạn. Nó phát hiện ra những dấu chân trên trần. Thậm chí còn thấy dấu chân chạy theo mọi ngả, như thể ai đó muốn làm rối phương hướng. Nhưng con kiến lính cũng là một trinh sát ngoại hạng nên nó biết cách tìm những dấu tích mới nhất và đi theo chúng. Những dấu tích ấy dẫn nó tới một cái ụ nhỏ, trên thực tế, cái ụ được dùng để giấu một lối thoát. Hẳn phải là ở đây. Con kiến lính chôn cái vỏ kén vốn khiến nó phiền toái hơn bất cứ thứ gì, nó luồn đầu rồi thân vào hành lang và e ngại tiến bước. Mùi dân cư. Những kẻ nổi loạn... Sao lại có thể có những kẻ nổi loạn ở một cơ chế đô thị đồng nhất như Bel-o-kan chứ? Việc này giống như thể đâu đó trong một góc ruột, các tế bào quyết định ngừng trò chơi cơ thể thống nhất. Có thể so sánh hiện tượng ấy với hiện tượng viêm ruột thừa. 103 683 đang chuẩn bị đối mặt với một cuộc khủng hoảng viêm ruột thừa tác động xấu đến cả thành phố sống. Vậy có bao nhiêu kiến nổi loạn trong vụ gian lận này? Động cơ của chúng là gì? Càng tiến bước, con kiến lính càng mong biết đích xác mọi việc. Giờ thì nó biết rằng có tồn tại một phong trào nổi loạn, nó muốn định hình phong trào ấy và hiểu chức năng cũng như mục đích phong trào. Nó tiến lên, có những mùi mới. Các công dân kiến đã đi qua đường hầm chật hẹp này cách đây ít lâu. Đột nhiên, hai cái chân với bốn móng vuốt quắp lấy ngực trước của nó và bất thần kéo nó về phía trước. Nó bị hút vào hành lang rồi đi đến một căn phòng. Hai cái hàm trên kẹp cổ nó và định siết chặt. 103 683 giãy giụa. Qua những lớp vỏ xô đẩy mình, nó nhận ra một căn phòng trần rất thấp. Đúng hơn là một căn phòng rộng. Qua thoáng râu, căn phòng hẳn phải dài ba mươi bước chân và rộng hai mươi bước chân đồng thời trùm lên toàn bộ chuồng bọ hung qua một lớp trần giả. Ở đó, có hàng trăm con kiến bao quanh nó. Nhiều con nghi ngờ dò xét mùi nhận dạng của kẻ đột nhập. 18. BÁCH KHOA TOÀN THƯ LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRỪ KHỬ? Khi người ta hỏi tôi làm thế nào để trừ khử lũ kiến đầy rẫy trong bếp, tôi thường trả lời: đâu là quyền khiến căn bếp nhà bạn thuộc về bạn hơn là về lũ kiến? Vì bạn đã mua căn bếp à? Đồng ý thôi, nhưng mua của ai chứ? Của những con người khác vốn xây nên nó bằng xi măng và nhồi cho nó các món ăn lấy từ thiên nhiên. Chính thỏa thuận giữa bạn và những con người khác ấy đã tạo ra tình trạng dường như các phần mẩu thiên nhiên bị gia công kia thuộc về bạn. Nhưng đó chỉ là thỏa thuận giữa những con người với nhau. Nên thỏa thuận ấy chỉ liên quan đến con người. Tại sao món xốt cà chua trong tủ của bạn lại thuộc về bạn hơn là thuộc về lũ kiến? Những trái cà chùa ấy thuộc về đất kia mà! Xi măng cũng thuộc về đất. Kim loại làm nên những chiếc dĩa các bạn dùng, hoa quả làm nên những loại mứt các bạn ăn, gạch làm nên những bức tường quanh các bạn đều thuộc về hành tinh. Con người chỉ làm một việc là gán cho chúng những cái tên, những nhãn mác và những giá cả. Điều ấy không khiến họ trở thành “chủ sở hữu”. Đất cùng các của cải thuộc về nó đều để ngỏ cho tất cả những ai sống trên nó... Tuy nhiên, bức thông điệp này còn quá mới mẻ để có thể hiểu nổi. Nếu bạn quyết định phải trừ khử những đối thủ cạnh tranh quá ư nhỏ bé ấy bất chấp tất cả thì cách thức “ít tệ hại nhất” là sử dụng cây húng dổi. Hãy để một ít cây húng dổi mọc lên ở khu vực bạn muốn bảo vệ. Kiến không thích mùi húng dổi nên sẽ có xu hướng bỏ sang thăm nhà hàng xóm của bạn. Edmond Wells, Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II. 19. NHỮNG KẺ NỔI LOẠN 103 683 giới thiệu bản thân với bọn kiến nổi loạn bằng những chuyển động râu nhanh chóng. Đó là một con kiến lính. Nó đảm bảo đã tìm thấy trong bãi rác một cái sọ, cái sọ này yêu cầu nó đến đây để thông báo rằng một cuộc thập tự chinh chống lại những Ngón Tay sắp sửa được phát động. Thông báo phát huy tác dụng. Loài kiến không biết nói dối. Chúng vẫn chưa hiểu ích lợi của việc nói dối. Con kiến lính thôi bị kìm kẹp. Quanh nó, đám râu khua động. 103 683 thu được các pheromon nhắc tới một cuộc đột kích nhằm vào Thư viện hóa học. Vài con kiến nổi loạn nhận định rằng con kiến lính này hẳn đã đối thoại với một trong ba thành viên của đội biệt kích. Lâu lắm rồi chúng không nhận được tin tức gì từ đội. Chỉ vừa nhận thức được sự việc, 103 683 đã hiểu mình đang dính vào một phong trào bất hợp pháp thực sự và phong trào ấy dám làm tất cả để duy trì trạng thái đó. Lũ kiến nổi loạn tiếp tục bình luận các thông tin con kiến lính đưa ra. Cụm “cuộc thập tự chinh chống lại những Ngón Tay” khiến chúng trăn trở hơn cả. Dường như chúng bị xáo động. Tuy nhiên vài con cũng lo lắng không biết phải cư xử thế nào với vị khách không mời mà đến. Vị khách ấy là một mối nguy bởi giờ nó đã biết hang ổ của chúng song nó lại không vì thế mà là một kẻ nổi loạn. Ngươi là ai? 103 683 phát đi tất cả các đặc tính định nghĩa bản thân nó: đẳng cấp của nó, số lứa sinh của nó, tổ kiến quê hương của nó... Những kẻ nổi loạn sửng sốt. Thì ra đây là con kiến lính 103 683, con kiến hung duy nhất từng đến bờ rìa thế giới và từ đó trở về, con kiến ấy đang đứng trước mặt chúng. Chúng thả nó. Thậm chí chúng còn đứng tách ra với thái độ tôn trọng. Một cuộc đối thoại được kết nối. Loài kiến nói chuyện với nhau thông qua sự giúp đỡ của các mùi, tức những pheromon mà các đốt râu phát đi. Mỗi pheromon là một hoóc môn có khả năng thoát khỏi cơ thể, đi lại trong không khí và xâm nhập vào một cơ thể khác. Khi một con kiến cảm thấy một cảm giác, nó sẽ phát đi cảm giác ấy khắp cơ thể mình và toàn bộ lũ kiến xung quanh sẽ nhận được cùng lúc với nó. Một con kiến đang trong trạng thái căng thẳng sẽ thông báo khó khăn của nó cho các con kiến xung quanh ngay lập tức, đến mức mà những con kiến xung quanh này sẽ chỉ còn mối bận tâm duy nhất: chấm dứt bức thông điệp khó khăn đó bằng cách tìm ra phương thức giúp đỡ cá thể mắc kẹt. Từng đốt trong mười một đốt râu tỏa ra bước sóng của các từ tỏa mùi. Chừng ấy đốt râu là chừng ấy cái miệng đồng thời lên tiếng, mỗi cái miệng nằm trên một bước sóng riêng biệt. Một số đốt râu đảm bảo độ trầm sẽ báo những thông tin cơ bản. Một số đốt râu khác diễn tả độ cao sẽ gửi đi những thông điệp nhẹ nhàng hơn. Những đốt râu này cũng đóng vai trò của tai. Vì vậy mà từ hai phía, kiến có thể tranh luận với mười một cái miệng đồng thời nghe được bằng mười một cái tai. Tóm lại là song song cùng lúc. Do đó, các câu chuyện rất giàu sắc thái. Một cuộc đối thoại giữa kiến với nhau chắc chắn cho biết thông tin nhiều và nhanh hơn mười một lần so với một cuộc đối thoại giữa người với nhau. Chính vì thế, khi quan sát cuộc gặp giữa hai con kiến, con người sẽ có cảm tưởng như chúng khẽ chạm đầu râu vào nhau trước lúc con nào đi đường con nấy lo việc của riêng mình. Song qua hành động tiếp xúc chóng vánh ấy, mọi thứ đều đã được bày tỏ. Một con kiến lính khập khiễng bước tới (nó chỉ có năm chân) và hỏi liệu 103 683 có phải là cựu đồng minh của hoàng tử thứ 327 và công chúa Chli-pou-ni không. 103 683 gật đầu xác nhận. Con kiến thọt giải thích với 103 683 rằng nó tìm 103 683 hòng giết con này từ lâu lắm rồi. Nhưng giờ đây, gió đã đổi chiều và nó phát đi một thứ mùi giống như mùi cười khẩy: Giờ chúng tôi là những kẻ phản xã hội còn cô lại đại diện cho những gì chuẩn mực. Mọi thời kỳ đều thay đổi. Con kiến thọt đề xuất trao đổi dinh dưỡng. Con kiến đối thoại cùng nó đồng ý và hai con chạm miệng nhau, vuốt ve râu của nhau cho tới khi thức ăn bít khe tận đáy diều con kiến cho chảy xong vào dạ dày 103 683. Những cái bình thông nhau. Cũng là những hệ thống tiêu hóa thông nhau nữa. Con kiến thọt cạn năng lượng, vị khách viếng thăm được nạp đầy. Nó lại nghĩ đến một câu ngạn ngữ Myrmécéen từ thiên niên kỷ thứ XXXXIII: Ta giàu lên nhờ những gì ta cho, ta nghèo đi vì những gì ta nhận. Tuy nhiên, nó không thể từ chối món lễ vật vừa rồi. Lũ kiến nổi loạn dẫn nó đi thăm hang ổ của chúng. Ở đó chất chứa những kho hạt, những khu dự trữ nước mật sâu, những quả trứng nhồi đầy pheromon trí nhớ. 103 683 không biết tại sao, nhưng nó không thấy lũ kiến mưu phản này có gì đáng ngại. Nó cảm giác như chúng mải lo giữ một bí mật bí ẩn hơn là đóng vai những kẻ phiến loạn khát khao quyền lực chính trị. Con kiến thọt lại gần nó và bày tỏ tâm sự. Trước kia, lũ kiến nổi loạn được biết đến dưới tên gọi khác. Đó là “những chiến binh mùi đá”, hay những cảnh sát bí mật dưới quyền kiến chúa Belo-kiu-kiuni, mẹ của kiến chúa Chli-pou-ni hiện tại. Hồi ấy, chúng là những con kiến toàn năng tới mức có thể quy hoạch được cả một thành phố bất hợp pháp tồn tại song song ngay dưới tấm đan-sàn khổng lồ của Cấm Thành. Một Bel-o-kan thứ hai. Con kiến thọt thú nhận rằng chính chúng, những chiến binh mùi đá, là kẻ từng làm tất cả hòng trừ khử hoàng tử thứ 327, công chúa thứ 56 (tức Chli-pou-ni) và nó, con kiến lính thứ 103 683. Thời bấy giờ, không con kiến nào biết những Ngón Tay thực sự có tồn tại. Kiến chúa Belo-kiu-kiuni bị ám ảnh bởi ý nghĩ các thần dân của mình hẳn sẽ hoảng sợ khi khám phá ra rằng những con vật khổng lồ ấy được trang bị trí thông minh phát triển gần ngang bằng trí thông minh của loài kiến đỏ hung. Thế nên Belo-kiu-kiuni mới chấp nhận một thỏa thuận với sứ giả của những Ngón Tay: nó sẽ bóp nghẹt mọi thông tin liên quan đến sự tồn tại của những Ngón Tay, bù vào đó, những Ngón Tay sẽ im hơi lặng tiếng trước mọi điều chúng biết hoặc sẽ biết về trí thông minh của loài kiến. Mỗi bên đều phải giữ đồng loại của mình tránh xa khỏi bí mật. Kiến chúa Belo-kiu-kiuni nhận định rằng hai nền văn minh chưa sẵn sàng để hiểu nhau. Do vậy, nó sẽ giao nhiệm vụ cho các chiến binh mùi đá loại bỏ mọi con kiến khám phá ra sự tồn tại của những Ngón Tay. Mong muốn đó đã phải trả giá đắt. Con kiến thọt thừa nhận lũ kiến mùi đá đã giết hoàng tử hữu tính 327 cũng như hàng nghìn con kiến khác, những con bằng cách này hay cách kia biết được rằng những Ngón Tay không đơn giản là một huyền thoại mà chúng thực sự tồn tại và những cá thể mẫu đang chạy khắp khu rừng. 103 683 rất lấy làm tò mò. Điều này liệu có nghĩa là giữa kiến đỏ hung và những Ngón Tay đã diễn ra một cuộc đối thoại không? Con kiến thọt khẳng định là có. Những Ngón Tay cư ngụ trong một cái hang dưới Cấm Thành. Chúng tạo ra một cái máy và một sứ giả kiến giúp chúng thu và phát các pheromon. Cái máy được gọi là “Đá Hoa thị⁽³⁾” còn sứ giả là “Tiến sĩ Livingstone”; đó là cách đặt tên theo kiểu những Ngón Tay. Thông qua trung gian của mình, những Ngón Tay và loài kiến có thể thổ lộ vấn đề mấu chốt: “Chúng tôi tồn tại dưới các kích cỡ khác nhau, chúng tôi rất khác nhau, nhưng mỗi người trong chúng tôi đều đã xây nên một nền văn minh trí tuệ trên hành tinh này.” Đó là lần tiếp xúc đầu tiên. Còn rất nhiều lần tiếp xúc khác. Những Ngón Tay bị cầm tù trong chính cái hang của chúng dưới Cấm Thành và Belo-kiu-kiuni nuôi chúng ăn đồng thời quan tâm đến sự sống còn của chúng. Đối thoại thường xuyên được tiến hành suốt một mùa. Nhờ những Ngón Tay, Belo-kiu-kiuni đã khám phá ra nguyên tắc bánh xe, nhưng vị kiến chúa này lại tử nạn trong vụ hỏa hoạn của thành phố mình trước khi có thể mang lại lợi ích cho thần dân từ khám phá ấy. Trở thành kiến chúa, con gái Chli-pou-ni của Belo-kiu-kiuni không muốn nghe nhắc đến những Ngón Tay nữa. Nó yêu cầu ngừng cung cấp thức ăn cho chúng. Nó ra lệnh dùng xi măng ong vò vẽ bít lối đi dẫn đến Bel-o-kan thứ hai hay nói cách khác là dẫn đến cái hang của những Ngón Tay. Vậy là nó đẩy chúng vào tình thế chết đói. Đồng thời, đội quân canh gác của Chli-pou-ni cũng truy lùng các chiến binh mùi đá. Tân kiến chúa không muốn một chút dấu vết nào dù là nhỏ nhất của cái thời kỳ đáng xấu hổ ấy tồn tại, cái thời kỳ lũ kiến hợp tác với những Ngón Tay. Đối với một con kiến đỏ hung khát khao tiến hành giao tiếp giữa các loài như nó thì trong tình huống này, nó đã chứng tỏ mình cố chấp một cách kỳ lạ. Trong vòng một ngày, gần như một nửa số chiến binh của Bel-o-kan thứ hai bị giết chết. Những kẻ thoát nạn lẩn trốn trong tường và trên trần. Để sống sót, chúng quyết định từ bỏ mùi hương nhận dạng của mình và tự đặt ra một cái tên mới. Chúng trở thành “những kẻ nổi loạn thân-Ngón Tay”. 103 683 nhìn kỹ những kẻ nổi loạn tự xưng này. Phần lớn chúng bị què cụt. Đội quân canh gác của kiến chúa đã đẩy chúng vào một cuộc sống khắc nghiệt. Nhưng cũng có những con kiến trẻ sức khỏe hoàn hảo. Có lẽ những con kiến lính ấy đã ngây thơ để mình bị câu chuyện về nền văn minh song song thu hút. Song thật điên rồ làm sao khi kéo tất cả cư dân Bel-o-kan vào một cuộc chiến huynh đệ tương tàn! Và suy cho cùng thì vì cái gì chứ? Vì những Ngón Tay mà rốt cuộc không con kiến nào biết gì nhiều. Con kiến thọt nói rằng giờ đây những kẻ nổi loạn đã thống nhất phong trào của mình. Từ nay chúng sở hữu một tổng hành dinh, ngay tại chỗ này, trên cái trần giả của chuồng bọ hung. Và chúng biết cách phát đi những mùi bí mật tới mức lũ kiến lính liên bang vẫn chưa nhận dạng được. Nhưng phong trào bất hợp này có ý nghĩa gì cơ chứ? Con kiến thọt để giây phút chờ đợi kéo dài một hồi. Nó thu hết can đảm trước khi tuyên bố, một cách tự nhiên, rằng cả chúng, những Ngón Tay ngụ dưới sàn nữa, chúng cũng không chết. Đám kiến nổi loạn đã phá lớp xi măng ong vò vẽ, mở lại lối đi trong đá hoa cương và nối lại các chuyến giao chuyển lương thực. Liệu 103 683 có muốn trở thành một kẻ nổi loạn không? Con kiến lính ngần ngại, nhưng như mọi khi, tính tò mò vẫn mạnh hơn hết thảy. Nó nghiêng râu về đằng sau ra ý tán thành. Tất cả lũ kiến cùng lấy làm sung sướng. Từ nay trong hàng ngũ của Phong trào có thêm một chiến binh đã từng đi đến nơi tận cùng thế giới. Lũ kiến đưa ra nhiều lời đề nghị trao đổi dinh dưỡng và 103 683 không biết phải đưa môi về phía nào nữa. Tất cả những nụ hôn trao chất này khiến cơ thể nó nóng ấm lên! Con thọt cho nó hay lũ kiến nổi loạn sẽ tung ra một đội biệt kích chịu trách nhiệm đánh cắp những con kiến chứa thức ăn rồi đưa chúng xuống dưới sàn nhằm nuôi những Ngón Tay tốt hơn. Nếu 103 683 muốn gặp Tiến sĩ Livingstone thì đây là một cơ hội tốt. 103 683 không đợi được đề xuất đến lần thứ hai. Nó nóng lòng muốn khám phá cái ổ những Ngón Tay ẩn giấu dưới Cấm Thành này. Nó cũng nóng lòng muốn nói chuyện với chúng. Nó đã sống rất lâu trong nỗi ám ảnh mang tên những Ngón Tay. Giờ là lúc thoát khỏi “căn bệnh tâm trạng” và thỏa mãn trí tò mò. Ba mươi kiến lính nổi loạn dũng cảm được tập hợp, và sau khi uống đầy nước mật sâu để tăng cường năng lượng, chúng nhằm hướng phòng của những con kiến chứa thức ăn mà thẳng tiến. 103 683 cũng có mặt trong số ba mươi con ấy. Miễn là chúng đừng rơi vào tay các đội giám sát. 20. TRUYỀN HÌNH Bà rình tất cả những gì vào và ra. Bà gác cổng rất trung thành với chỗ ngồi của mình sau ô cửa sổ hé mở. Đội trưởng Méliès lại gần bà. - Bà hãy trả lời xem liệu tôi có thể hỏi bà một câu được không? Bà tự nhủ hẳn đó phải là lời khiển trách gì đấy bởi kính trong cầu thang máy bị bẩn. Thế nhưng bà vẫn gật đầu. - Bà ấy mà, điều gì trong cuộc sống khiến bà sợ nhất? Thật là một câu hỏi kỳ cục. Bà suy nghĩ, sợ mình phát ngôn ngu ngốc và cố làm sao để không khiến người thuê nhà nổi tiếng nhất của mình thất vọng: - Tôi nghĩ là đám người nước ngoài. Phải, đám người nước ngoài. Chúng hiện diện khắp nơi. Chúng cướp công việc của mọi người. Chúng tấn công mọi người lúc đêm khuya nơi các góc phố. Chúng không như chúng ta, chứ còn sao nữa! Thế nên ai mà biết trong sọ chúng có gì? Méliès gật đầu và cám ơn bà. Anh vào đến cầu thang rồi mà bà vẫn còn với theo, đầy suy tư: - Chúc anh ngủ ngon, đội trưởng! Vào đến nhà, anh cởi giày và ngồi trước ti vi. Truyền hình, chẳng thứ gì khác có thể dừng nổi cái máy quay vòng vòng trong đầu anh vào buổi tối của một ngày điều tra. Khi ngủ, người ta mơ, đó đã là một công việc. Truyền hình, bản thân nó khiến đầu óc khỏi phải suy nghĩ. Các nơ ron được nghỉ ngơi và mọi ngọn đèn trong não thôi nhấp nháy. Thật mê ly! Anh với lấy cái điều khiển từ xa. Kênh 1675, phim truyền hình Mỹ: “Thế nào Bill, mày thật tệ, phải không, mày tưởng mình tài lắm, rồi mày nhận ra mình cũng chỉ là một tên kiết xác như những thằng khác mà thôi...” Anh đổi kênh: Kênh 877, quảng cáo: “Với Krak Krak, bạn hãy một lần dứt khoát giải quyết mọi...” Anh lại đổi kênh. Ti vi nhà anh có tất cả 1825 kênh nhưng chỉ kênh 622 là hấp dẫn được anh mỗi tối, chính xác vào lúc hai mươi giờ với chương trình tủ của nó: “Bẫy suy tưởng”. Giới thiệu. Kèn trống. Người dẫn chương trình xuất hiện. Vỗ tay. Người đàn ông dẫn chương trình hớn hở: - Thật sung sướng khi được gặp lại quý vị, tất cả các quý vị, tại nhà quý vị, những khán giả trung thành với kênh 622 của chúng tôi. Chào mừng quý vị đến với chương trình thứ một trăm bốn mươi của “Bẫy...” -... suy tưởng”! cử tọa đồng thanh hét lên hết cỡ. Marie-Charlotte tới nép mình vào đầu gối anh đòi anh vuốt ve nó. Anh cho nó một ít pa tê cá ngừ. Marie-Charlotte mê pa tê cá ngừ còn hơn cả những cái vuốt ve. - Đối với quý ông quý bà nào mới xem chương trình của chúng tôi lần đầu, tôi xin được nhắc lại quy tắc. Tiếng la ó trong trường quay vang dậy nhắm vào những thứ cũ rích ấy. - Xin cảm ơn. Nguyên tắc rất đơn giản thôi. Chúng tôi đưa ra một câu đố. Cho nam thí sinh hoặc nữ thí sinh tìm câu trả lời. Là thế đấy, “Bẫy... -... suy tưởng”! đám khán giả lại rộn lên. Vẫn với vẻ rạng rỡ, người dẫn chương trình tiếp tục: - Với mỗi câu trả lời đúng, quý vị sẽ nhận được mười nghìn franc cộng thêm một quân bài phăng teo, quân bài phăng teo này sẽ chấp nhận một lần nhầm lẫn và cho phép quý vị vẫn nhận được mười nghìn franc tiếp theo. Từ nhiều tháng nay, bà, ờ, Juliette... Ramirez vẫn luôn là nhà vô địch của chúng ta. Hy vọng hôm nay bà sẽ không thất bại. Xin bà hãy tự giới thiệu một lần nữa, thưa bà... Ramirez. Bà làm nghề gì ạ? - Nhân viên bưu tá. - Bà có gia đình chưa? - Rồi, và chắc chắn chồng tôi đang ở nhà xem tôi chơi. - Ồ chào buổi tối ông Ramirez! Ông bà có con rồi chứ? - Chưa. - Sở thích của bà là gì? - Ồ... chơi ô chữ... nấu ăn... Vỗ tay. - Xin quý vị hãy vỗ tay to lên, to nữa lên, người dẫn chương trình kêu gọi. Bà Ramirez xứng đáng được thế. Vỗ tay rôm rả hơn. - Và bây giờ, thưa bà Ramirez, bà đã sẵn sàng cho một câu đố mới chưa ạ? - Tôi đã sẵn sàng. - Vậy thì, tôi xin mở phong bì chứa câu đố mới và tôi sẽ đọc cho bà câu đố của ngày hôm nay. Tiếng trống tùng tùng. - Câu đố như sau: đâu là dãy số tiếp theo dãy số dưới đây? Anh ta dùng bút dạ ghi những con số lên một tấm bảng trắng: 1 11 21 1211 111221 312211 Máy quay quay cận cảnh thí sinh, người đang có vẻ hoài nghi: - Ờ... Thật không dễ! - Cứ thư thả, thưa bà Ramirez. Bà còn thời gian đến tận ngày mai. Nhưng để trợ giúp bà, tôi xin đưa ra một câu quan trọng hẳn sẽ đưa bà đi đúng hướng. Xin bà chú ý lắng nghe: “Càng thông minh người ta càng ít cơ hội tìm thấy.” Cả trường quay vỗ tay mà không hiểu. Người dẫn chương trình cất lời chào: - Các bạn nam nữ khán giả truyền hình, cả các bạn nữa, các bạn hãy cầm bút lên! Và hẹn gặp các bạn ngày mai, nếu các bạn mong vậy! Jacques Méliès chuyển sang kênh tin tức trong vùng. Một phụ nữ trang điểm lòe loẹt, kiểu tóc miễn chê, thờ ơ đọc văn bản diễu qua trên màn hình máy quay: “Sau thành công xuất sắc của đội trưởng Jacques Méliès trong vụ Salta, cảnh sát trưởng Dupeyron đã đề nghị đưa viên cảnh sát lừng danh ấy vào hàng ngũ những người được thưởng Huân chương Bắc đẩu Bội tinh. Từ nguồn tin đáng tin cậy, chúng tôi được biết Bộ Tư pháp đang tích cực nghiên cứu hồ sơ này.” Chán ngán, Jacques Méliès tắt ti vi. Giờ thì làm gì đây? Tiếp tục đóng vai ngôi sao và chôn vùi vụ án, hay cứ ngoan cố, gắng sức tìm ra sự thật và mặc kệ danh tiếng kẻ do thám không thể sai lầm bấy lâu của mình? Tự đáy lòng, anh biết rõ mình không được lựa chọn. Con mồi của vụ án hoàn hảo có quyền năng quá lớn. Anh với lấy điện thoại: - A lô, Nhà xác phải không? Chuyển máy cho tôi nói chuyện với bác sĩ... (Một điệu nhạc khe khẽ khó chịu vang lên.)... A lô, tôi cần bản khám nghiệm tử thi chi tiết mấy cái xác của anh em nhà Salta... Có, rất gấp! Anh gác máy, bấm một số khác: - A lô, Emile à? Ông có thể tìm cho tôi hồ sơ của cô nàng phóng viên báo Tiếng vang Chủ nhật không? À thì một cô Laetitia Nào đó. Được rồi, một tiếng nữa đến gặp tôi ở Nhà xác nhé. À mà Emile này, một câu hỏi nhỏ thôi: điều gì trong cuộc sống khiến ông sợ nhất?... Ồ, thế hả? Buồn cười nhỉ. Tôi chẳng bao giờ tin rằng điều ấy lại khiến người ta sợ bất luận là ai... Được rồi, tiến hành thôi, tiến đến Nhà xác nhé. 21. BÁCH KHOA TOÀN THƯ BẪY CỦA NGƯỜI DA ĐỎ: Người da đỏ ở Canada thường sử dụng một cái bẫy gấu thuộc loại sơ đẳng nhất. Cái bẫy này gồm một viên đá to trát mật ong, treo trên cành cây bằng một sợi dây. Khi con gấu nhận ra thứ mà nó tưởng là món ăn ngon đó, nó sẽ tiến lại và cố với lấy viên đá bằng cách dùng chân táp vào viên đá ấy. Do đó, nó tạo ra chuyển động con lắc và mỗi lần như vậy, viên đá lại bật lại đập vào nó. Con gấu trở nên căng thẳng và táp viên đá càng lúc càng mạnh hơn. Nó càng táp viên đá mạnh thì nó càng bị táp mạnh. Cho đến khi nó bị nốc ao. Con gấu không có khả năng nghĩ: “Thế nếu mình dừng cái chu kỳ bạo lực kia lại thì sao?” Nó chỉ cảm thấy tức giận. “Nó đánh mình thì mình đánh trả!” nó tự nhủ. Từ đó nảy sinh cơn giận dữ tăng theo cấp số mũ của nó. Tuy nhiên, nếu nó ngừng táp viên đá, viên đá sẽ trở nên bất động và có lẽ lúc ấy, khi đã bình tĩnh lại, nó sẽ nhận ra rằng đó chỉ là một vật bất động được móc vào một sợi dây. Và nó chỉ việc dùng răng cắn đứt sợi dây để làm viên đá rơi xuống và liếm mật trên viên đá. Edmond Wells, Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II. 22. NHIỆM VỤ TRONG PHÒNG KIẾN CHỨA THỨC ĂN Ở đây, tại tầng thứ bốn mươi dưới lòng đất, có rất đông sinh vật hoạt động. Đang giữa trời tháng Tám và cái nóng khiến ai nấy đều căng thẳng, thậm chí lúc về đêm, thậm chí dưới lòng đất sâu thẳm. Các chiến binh Bel-o-kan phấn khích khẽ cắn khách qua đường. Các kiến thợ chạy đi chạy lại giữa phòng chăm sóc trứng và phòng dự trữ nước mật sâu. Tổ Bel-o-kan nóng hừng hực. Đám đông các công dân trôi đi như một dòng bạch huyết ấm. Nhóm ba mươi con kiến nổi loạn lặng lẽ đi vào căn phòng của những con kiến chứa thức ăn. Chúng thán phục ngắm nhìn những “sumo” của chúng. Lũ kiến chứa thức ăn tạo thành hình các loại quả mọng và vàng rực, điểm thêm những dải đỏ mờ. Trên thực tế, đống quả này chính là kitin được kéo giãn ra đến cực điểm của mỗi cá thể treo lơ lửng trên trần, đầu trên cao, bụng dưới thấp. Đám kiến thợ hối hả, vừa để lấy cốt mật hoa vừa để đổ đầy những cái diều rỗng. Thi thoảng, kiến chúa Chli-pou-ni lại đích thân đến nhồi đồ cho các kiến chứa thức ăn. Lũ côn trùng kỳ lạ này dửng dưng trước sự hiện diện của nó, vì quen ở trong trạng thái bất động nên chúng đã đạt đến trình độ triết học về sự im lìm. Một số người khẳng định não chúng đã nhỏ đi. Chức năng tạo ra cơ quan, nhưng sự thiếu vắng chức năng lại phá hủy cơ quan. Bởi chỉ bận tâm đến việc nạp đầy hoặc dốc cạn nên dần dần kiến chứa thức ăn biến thành những cái máy hai mặt. Ngoài căn phòng này ra, chúng không nhận thức được gì mà cũng chẳng hiểu gì. Vốn thuộc đẳng cấp dưới, chúng sinh ra đã là kiến chứa thức ăn và sẽ là kiến chứa thức ăn cho đến ngày lìa đời. Tuy nhiên cũng có thể khiến chúng rời vị trí lúc chúng còn sống. Để làm được điều ấy, chỉ cần phát đi một pheromon mang nghĩa “di cư” là đủ. Kiến chứa thức ăn quả là những cái bình chứa nhưng là những cái bình chứa di động, chúng được lập trình để chấp nhận bị chuyển đi trong trường hợp có di cư. Lũ kiến nổi loạn chọn ra một vài con kiến chứa thức ăn cỡ lớn. Chúng sáp râu lại gần nhau và phát đi công thức “di cư”. Thế là con côn trùng khổng lồ từ từ động đậy, nhấc từng chân một ra khỏi trần và bò xuống. Những cái chân níu nó lại ngay lập tức để nó khỏi bị đè bẹp. Chúng ta đi đâu? một trong số những con côn trùng ấy hỏi. Về phía Nam. Lũ kiến chứa thức ăn không tranh cãi và để lũ kiến nổi loạn vác đi. Phải sáu con kiến nổi loạn mới khênh nổi một cái bình chứa này, chúng thật nặng làm sao. Và chừng ấy nỗ lực lại chỉ để làm lợi cho những Ngón Tay! Ít nhất chúng cũng đánh giá cao hành động này chứ? 103 683 hỏi. Chúng phàn nàn rằng chúng ta không cung cấp đủ thức ăn! một con kiến nổi loạn trả lời. Những kẻ vô ơn! Đội biệt kích thận trọng đi xuống các tầng dưới thấp. Rốt cuộc cũng đến chỗ kẽ nứt nhỏ xíu chạy ngang qua sàn đá hoa cương. Phía bên kia là căn phòng nơi Tiến sĩ Livingstone sẽ nói chuyện với chúng. 103 683 run rẩy. Đối thoại với những Ngón Tay kinh khủng ư, liệu có dễ như thế không? Cuộc tranh luận không diễn ra được ngay. Đám kiến nổi loạn bị lũ kiến canh gác truy đuổi, lũ kiến canh gác này đang thực hiện cuộc đi tuần quen thuộc trong khu. Nhanh lên, phải bỏ mấy con kiến chứa thức ăn lại để trốn dễ hơn. Đó là bọn kiến nổi loạn! Một con kiến lính nhận ra mùi khác biệt mà bọn kiến nổi loạn cứ ngỡ là không thể đánh hơi thấy. Các pheromon báo động loan ra, cuộc chạy đua-truy đuổi được phát động. Lũ kiến chiến binh liên bang rất nhanh nhưng không vì thế mà chúng đuổi kịp lũ kiến nổi loạn. Thế là chúng thiết lập rào chắn, cắt một vài tuyến đường, như thể chúng muốn kích động bọn kiến nổi loạn ở đâu đó. Lũ kiến lính buộc đội biệt kích phải hết tốc lực quay ngược trở lại các tầng. Tầng -40, -30, -16, -14. Rõ là chúng muốn dồn con mồi của mình về một chỗ xác định. 103 683 đoán là có một cái bẫy mà không thấy được lối thoát. Chỉ có một lối thoát duy nhất trước mặt nó. Nếu lũ kiến liên bang để ngỏ cái lối ấy thì hẳn là chúng có lý riêng của chúng. Nhưng còn lựa chọn nào khác ngoài việc lao vào cái lối ấy chứ? Lũ kiến nổi loạn chạy vào một căn phòng đầy những con rệp bốc mùi hôi thối kinh tởm. Râu chúng dựng hết cả lên trước cảnh tượng ghê rợn này! Lưng lỗ chỗ những âm đạo nhỏ, đám rệp cái bốc mùi chạy tứ phía trong khi đám rệp đực giương của quý nhọn hoắt như cái đục lên đuổi theo. Xa hơn, đám rệp đực đồng tính nằm đang chồng khít lên nhau thành những chùm dài màu xanh lá. Chúng hiện diện khắp nơi, lúc nhúc, ngồn ngộn. Những của quý nhọn như cái đục của rệp đực dựng đứng, sẵn sàng đâm thủng lớp kitin. Mấy con kiến nổi loạn chưa kịp hiểu điều gì xảy đến với mình thì đã lại bị lũ côn trùng chết tiệt phiền nhiễu này bao phủ. Một con kiến quỵ xuống, nghẹt thở trước cảnh tượng đám rệp bốc mùi động dục. Không con nào kịp khai thông bụng dưới để tự vệ bằng cách bắn axit. Của quý nhọn như cái đục của rệp đực xuyên thủng những lớp vỏ. 103 683 vật lộn trong cơn hoảng loạn. 23. BÁCH KHOA TOÀN THƯ RỆP: Trong số tất cả các dạng bản năng giới tính ở động vật, dạng bản năng giới tính của rệp giường (Cimex lectularius) là đáng ngạc nhiên nhất. Con người không bao giờ có thể tưởng tượng ra nổi thứ gì đồi bại như vậy. Đặc điểm thứ nhất: cương đau dương vật. Rệp giường không bao giờ ngừng giao hợp dù chỉ giây lát. Một số cá thể còn quan hệ hơn hai trăm lần mỗi ngày. Đặc điểm thứ hai: đồng tính và loạn dâm với động vật. Rệp giường luôn gặp khó khăn trong việc nhận ra đồng loại mà ngay giữa đồng loại mình, nó còn gặp khó khăn hơn nữa trong việc phân biệt con cái với con đực. 50% rệp đực quan hệ đồng tính, 20% với các động vật khác và 30% với rệp cái. Đặc điểm thứ ba: dương vật giống cái đục. Rệp giường có dương vật rất dài với đầu nhọn. Nhờ vào công cụ tựa cái kim tiêm này mà con đực chọc thủng được lớp vỏ và phun giống của nó vào bất kỳ đâu, đầu, bụng, chân, lưng và thậm chí tim quý bà của nó! Hoạt động ấy không ảnh hưởng gì đến sức khỏe con cái, nhưng trong điều kiện như vậy thì làm thế nào để có thể có bầu? Từ đó phát sinh... Đặc điểm thứ tư: rệp trinh mang bầu. Nhìn bề ngoài, âm đạo của rệp cái có vẻ còn nguyên song thực tế nó đã nhận một cú dương vật đâm vào lưng. Làm thế nào mà tinh trùng rệp đực lại có thể sống được trong máu? Thực ra phần lớn tinh trùng bị hệ thống miễn dịch tiêu hủy như thể đó là những con vi trùng lạ thông thường. Để tăng cơ may cho đám giao tử đực cán đích, số lượng tinh dịch được phun ra nhiều vô thiên. Có thể so sánh thế này: nếu rệp đực có vóc dáng con người, mỗi lần phóng tinh nó phải phun ra ba mươi lít tinh dịch. Trong hằng hà sa số tinh trùng ấy, chỉ có một số lượng cực nhỏ sống sót. Ẩn trong các động mạch, nấp trong các tĩnh mạch, chúng chờ đợi thời cơ. Mùa xuân đến, được bản năng dẫn đường, toàn bộ số tinh trùng nằm ở đầu, chân và bụng tụ họp lại quanh buồng trứng, đâm xuyên qua buồng trứng và lao vào đó. Phần tiếp theo của chu kỳ diễn ra không chút vấn đề gì. Đặc điểm thứ năm: con cái nhiều cơ quan sinh dục. Vì liên tục bị rệp đực khiếm nhã chọc thủng ở bất kỳ đâu, nên trên cơ thể rệp cái đầy rẫy những vết sẹo tạo nên các khe màu nâu quây thành một vùng sáng rõ. Tựa như những cái bia ngắm! Nhờ vậy mà người ta biết được chính xác rệp cái đã giao hợp bao nhiêu lần. Thiên nhiên đã khuyến khích mấy hành động xấu xa này bằng cách tạo ra những khả năng thích ứng kỳ lạ. Từ thế hệ này sang thế hệ kia, tiến trình đột biến đã dẫn đến kết quả khó tin. Rệp con gái lúc chào đời đã mang trên lưng đầy vệt màu nâu tạo thành quầng sáng rõ. Tương ứng với mỗi vệt là một chỗ chứa nhận, hay còn gọi là “cơ quan sinh dục nhánh” trực tiếp gắn với cơ quan sinh dục chính. Hiện đặc điểm này vẫn tồn tại ở mọi cấp phát triển của rệp cái: không sẹo, một vài sẹo làm chỗ chứa nhận ngay khi chào đời, những âm đạo phụ thực thụ ở lưng. Đặc điểm thứ sáu: tự cắm sừng chính mình. Chuyện gì sẽ xảy ra khi một con đực bị một con đực khác chọc thủng? Tinh dịch sống sót và lao vào khu vực buồng trứng như bình thường. Không tìm được buồng trứng, tinh dịch tràn vào các ống dẫn tinh và hòa lẫn với những tinh trùng bản địa khác. Kết quả: khi con đực bị chọc thủng này đi chọc thủng một rệp cái, nó sẽ phun ra không chỉ tinh trùng của mình mà cả tinh trùng của con đã có quan hệ đồng tính với nó. Đặc điểm thứ bảy: hiện tượng lưỡng tính. Thiên nhiên chưa kết thúc các thí nghiệm kỳ quặc trên vật thí nghiệm tình dục ưa thích của mình tại đây. Rệp đực cũng vậy, chúng cũng đột biến. Ở châu Phi, có loài rệp Afrocimex constrictus sinh sống, rệp đực thuộc loài này lúc sinh ra đã thấy xuất hiện những âm đạo nhỏ phụ trên lưng. Tuy nhiên, những âm đạo này không có chức năng sinh sản. Dường như chúng nằm đó chỉ để trang trí hoặc để khuyến khích các hoạt động quan hệ tình dục. Đặc điểm thứ tám: dương vật-đại bác bắn tầm xa. Một vài loài rệp nhiệt đới, những con antochoride scolopellien, được sở hữu loại dương vật này. Ống dẫn tinh có hình ống to và dày, cuộn thành hình xoáy trôn ốc, trong đó chứa tinh dịch được nén. Sau đó, tinh dịch được phóng với vận tốc lớn nhờ những cơ đặc biệt, những cơ này đẩy tinh dịch ra ngoài cơ thể. Do đó, khi một con đực phát hiện thấy một con cái ở cách mình vài centimét, nó sẽ dùng dương vật nhắm vào các bia ngắm-âm đạo trên lưng con cái. Tia phóng xé toạc không khí. Tia phóng ấy mạnh tới nỗi tinh dịch xuyên thủng được lớp vỏ vốn mịn hơn ở những chỗ này. Edmond Wells, Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II. 24. CUỘC RƯỢT ĐUỔI DƯỚI LÒNG ĐẤT Trước khi quỵ ngã, một con kiến nổi loạn thốt ra tiếng kêu tỏa mùi đau xé và khó hiểu: Những Ngón Tay là đức chúa của chúng ta. Rồi nó duỗi thẳng các chân và cơ thể nó trải ra nom giống cái giá chữ thập sáu nhánh. Toàn bộ đồng đội của nó lần lượt sụp xuống và 103 683 nghe thấy một vài con nhắc lại câu nói kỳ lạ kia: Những Ngón Tay là đức chúa của chúng ta. Lũ rệp điên cuồng chọc thủng và hãm hiếp, dưới sự chứng kiến của lũ kiến liên bang, những kẻ rõ ràng chẳng hề có ý định chấm dứt màn nhục hình ấy. 103 683 không chấp nhận chết nhanh như vậy. Không phải trước khi biết ý nghĩa của từ “đức chúa”. Giận dữ cùng cực, nó dùng râu quất vào khoảng chục con rệp đang đeo bám lồng ngực nó, rồi nó cúi thấp đầu lao vào nhóm kiến lính. Hiệu ứng kinh ngạc thành công. Lũ kiến chiến binh bị cuộc truy hoan đẫm máu này hút hồn tới nỗi không chặn nổi 103 683. Tuy nhiên chúng cũng nhanh chóng trấn tĩnh lại. Song 103 683 không phải non nớt gì trong mấy vụ rượt đuổi. Nó lao lên trần, và bằng chỏm mấy cái râu đang giãn rộng, nó nạo vách. Vừa nạo vừa bắn ra những túm đất. Con kiến lính tận dụng điều đó để tạo nên một bức tường cát thực sự giữa nó và những kẻ rượt đuổi. Đặt mình trong tư thế bắn, nó hạ gục lũ kiến canh gác vượt được qua bức tường bất chấp tất cả. Nhưng khi nhiều con trong số chúng cùng vượt được qua chướng ngại vật, con kiến lính không thể bắn nổi một lượt. Vả lại, túi axit của nó giờ cũng gần như đã rỗng. Nó gắng hết sức chuồn đi. Đó là một con kiến nổi loạn! Chặn nó lại! 103 683 phi vội qua các hành lang mà nó có cảm giác nhận được ra. Và vì những lẽ đã rõ! nó hoàn thành xuất sắc cú quay trở lại của mình. Giờ nó lại đang ở trong phòng lũ kiến chứa thức ăn. Các chi nó tự nhiên đưa nó đến một con đường mà nó nhớ tốt hơn vì nó vừa đi hết con đường đó theo chiều ngược lại. Chân nó hơi bị chảy máu. Nó phải nấp bằng mọi giá. Giải pháp nằm ở trên trần. Nó trèo lên đó và nằm thu lu áp vào chân một con kiến chứa thức ăn. Nhờ thân hình đồ sộ, con côn trùng đã che khuất được nó hoàn toàn lúc lũ kiến lính ùa vào phía dưới căn phòng. Lũ kiến liên bang dùng râu dò từng góc nhỏ nhất. 103 683 rẽ một chân của con kiến chứa thức ăn đang che nó ra. Có chuyện gì với cô vậy? con kiến chứa thức ăn nhẹ nhàng hỏi. Di cư, 103 683 trả lời với vẻ uy quyền. Và nó tách thêm cái chân thứ hai, rồi cái chân thứ ba. Nhưng lần này, con kiến chứa thức ăn không bị đánh lừa. Gì chứ, gì chứ... Cô muốn chấm dứt chuyện này ngay tức khắc ư! Phía dưới, lũ kiến liên bang đã phát hiện ra một vũng máu trong suốt. Chúng tìm kiếm. Một con kiến canh gác bị một giọt rơi vào đầu, thế là nó dựng râu lên. Thấy rồi, tôi thấy nó rồi! Cuống cuồng, 103 683 bứt một chân rồi thêm một chân nữa của con kiến chứa thức ăn. Con này chỉ còn trụ bằng hai móc nên rất hoảng hốt: Đặt lại tôi vào vị trí mau! Con kiến canh gác quay lại và điều chỉnh bụng dưới để nhắm lên trần nhà. 103 683 bứt nốt cái chân cuối cùng của con kiến chứa thức ăn bằng hàm dưới sắc bén. Đúng lúc con kiến lính kia bắn, nó liền bị con kiến chứa thức ăn màu cam rơi bụp xuống đầu. Điều đó khiến cả hai khối chất lỏng nổ tung. 103 683 vừa kịp nhảy khỏi chỗ đeo bám của mình thì những mẩu bụng đã bay khắp căn phòng. Thêm kiến liên bang mới xuất hiện. 103 683 ngần ngừ. Nó còn bao nhiêu axit nhỉ? Bằng từng ấy có thể bắn được ba phát nữa. Nó chọn cách nghiền nát chân lũ kiến chứa thức ăn. Ba con kiến chứa thức ăn bị hạ gục. Các phát bắn khiến chúng chết ngay tức khắc. Chúng rơi xuống và nổ tung trên lũ kiến rượt đuổi. Tuy nhiên vẫn có một con thoát được ra, cơ thể dính đầy nước mật sâu. Giờ thì 103 683 đã hết axit. Dù vậy nó vẫn đứng ở vị trí bắn với hy vọng làm cho con kiến thoát được kia e sợ đồng thời kiên cường chờ một cú bắn bỏng rãy kết liễu đời mình. Chẳng có gì xảy đến. Con kiến kia cũng hết axit rồi sao? Giáp lá cà. Các hàm dưới bấu vào nhau và tìm cách xuyên thủng lớp kitin. Con kiến từng chinh phục nơi tận cùng thế giới tỏ ra có kinh nghiệm hơn. Nó quật ngã đối thủ, kéo đầu đối thủ ra phía sau. Lúc nó chuẩn bị đưa ra cú quyết định thì một cái chân vỗ vỗ lên nó như để yêu cầu nó trao đổi dinh dưỡng. Tại sao bạn lại muốn giết nó? 103 683 xoay tít râu hòng nhận dạng nguồn phát rõ hơn. Nó đã nhận ra những làn hơi bè bạn này. Chính kiến chúa đã đích thân tới đây. Bạn phiêu lưu cũ của nó, kẻ khởi xướng chuyến du hành sóng gió đầu tiên trong đời nó. Xung quanh, lũ kiến lính trồi lên, sẵn sàng chiến đấu, nhưng kiến chúa phát đi mùi rất nhẹ báo cho chúng biết rằng con kiến kia nằm dưới sự bảo trợ của nó. Theo tôi, Chli-pou-ni đề nghị. 25. MỌI CHUYỆN TRỞ NÊN PHỨC TẠP Giọng nói trở nên nằn nì: - Làm ơn hãy theo tôi. Hai dãy xác chết sắp hàng dưới ánh sáng gắt của loạt đèn neon, mỗi xác chết được gắn một cái nhãn treo lơ lửng trên ngón chân cái. Căn phòng tỏa mùi ête và cõi vĩnh hằng. Nhà xác Fontainebleau. - Lối này, thưa đội trưởng, bác sĩ pháp y nói. Họ dấn bước giữa các xác chết, xác thì được đặt dưới một lớp vải phủ bằng nhựa, xác thì được một tấm ga trắng che đi. Mỗi cái nhãn ghi một cái tên và một lời ghi chú chỉ rõ ngày cũng như hoàn cảnh người nằm đó mất: 15 tháng Ba, bị giết bằng dao trên phố; 3 tháng Tư, bị xe buýt đâm; 5 tháng Năm, nhảy qua cửa sổ tự vẫn... Họ dừng lại trước ba ngón chân cái với những cái biển hiệu cho thấy chúng lần lượt thuộc về Sébastien, Pierre và Antoine Salta. Méliès không còn kiên nhẫn được nữa. - Ông đã tìm ra nguyên nhân vì sao họ chết chưa? - Ít nhiều... Chết vì cảm xúc mạnh. Thậm chí tôi nên nói là cực mạnh. - Sợ hãi à? - Có thể. Hoặc kinh ngạc. Dù sao cũng là một kiểu căng thẳng bị dồn nén. Anh hãy xem các quan sát ghi được trên tờ giấy này: trong máu của cả ba người họ đều có tỷ lệ adrenalin cao hơn bình thường gấp mười lần. Méliès tự nhủ cô nàng phóng viên có lý. - Vậy là họ chết vì sợ hãi. - Cũng không hẳn, vì sốc cảm xúc không phải nguyên nhân duy nhất gây ra tử vong. Anh lại đây mà xem. (Ông ta đặt một tấm chụp X quang lên bàn sáng.) Qua chụp X quang, chúng tôi nhận thấy rằng cơ thể họ có đầy những vết loét nhỏ. - Điều gì có thể gây ra những vết loét ấy? - Một loại chất độc. Chắc chắn là một loại chất độc, nhưng là loại chất độc mới. Chẳng hạn với xyanua, người ta chỉ có thể thấy một vết thương lớn. Trong khi ở đây lại có rất nhiều vết thương. - Thế chẩn đoán của ông là gì, thưa bác sĩ? - Chẩn đoán của tôi có thể lạ lùng với anh đấy. Tôi đồ rằng thoạt tiên họ chết vì xúc động đột ngột rồi sau đó xảy đến những cơn chảy máu dạ dày và ruột, đều gây chết người như nhau cả. Người đàn ông mặc áo blu trắng xếp các tờ ghi chép của mình lại rồi chìa tay cho viên đội trưởng. - Một câu hỏi nữa thôi, thưa bác sĩ. Ông ấy mà, điều gì khiến ông sợ? Bác sĩ thở dài. - Ôi tôi à! tôi thấy nhiều thứ lắm rồi. Hiện thì chẳng còn gì thực sự chạm được đến tôi nữa. Đội trưởng Méliès chào từ biệt rồi rời Nhà xác, miệng nhai kẹo cao su trèo trẹo, tâm trạng anh còn phân vân hơn cả lúc bước vào. Anh biết từ giờ phút này trở đi mình đã gặp phải một đối thủ cực mạnh. 26. BÁCH KHOA TOÀN THƯ THÀNH CÔNG: Trong số tất cả các đại diện của hành tinh Trái đất, kiến là loài thành công nhất. Chúng chiếm số lượng tổ sinh thái kỷ lục. Người ta thấy chúng trên những thảo nguyên hoang vắng giáp vòng cực cũng như trong những khu rừng rậm xích đạo, trong những khu rừng châu Âu, trên những dãy núi, dưới các vực thẳm, trên những bãi biển thuộc các đại dương, ven miệng núi lửa cho đến tận những nơi sinh sống của loài người. Ví dụ thích nghi cao độ: để chống chọi với cái nóng trên sa mạc Sahara vốn có thể lên tới 600C, kiến cataglyphis đã tạo ra các kỹ thuật sống sót độc nhất. Chúng bước đi khập khiễng bằng cách sử dụng hai trong số sáu chân để tránh bị thiêu đốt trên nền đất sôi sùng sục. Chúng giữ hơi để tránh làm mất độ ẩm và mất nước. Không một kilômét đất nào tồn tại mà thiếu bóng loài kiến. Kiến là cá thể xây nhiều thành phố và làng mạc nhất trên bề mặt quả địa cầu. Kiến biết cách thích nghi với mọi loài ăn chúng và với mọi loại điều kiện khí hậu: mưa, nóng, khô, lạnh, ẩm, gió. Những nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng một phần ba hệ động vật và rừng Amazon gồm có kiến và mối. Và hai loài này phân chia theo tỷ lệ cứ tám con kiến mới có một con mối. Edmond Wells, Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.