ng phú hộ Cẩm có một cái biệt thự lớn nhất làng, mái ngói đỏ rực, cửa kính xanh lơ, vườn hoa trước sân có lối đi trải sỏi kêu lên rào rạo dưới mỗi bước chân. Nguyên đàn chó nhà ông cũng đủ ghê rồi, chó gì mà cao lớn gần bằng con bê, lông mướt như có tẩm dầu, răng dài và nhọn, lưỡi đỏ chót, ăn toàn thịt bò chứ không ăn vớ vẩn xoàng xĩnh như chó của đám nông dân cùng khổ trong làng. Ông góa vợ đã lâu, nên nhà cửa đồ sộ nhưng lại thiếu mất vẻ ấm cúng, cũng như thiếu bàn tay, ánh mắt của người mẹ trong gia đình; và có lẽ vì thế mà hai con trai ông có hơi dông dài, bậy bạ. Nhất là cậu Phát, cậu út của ông. Trong làng nhiều người vẫn nói lén sau lưng ông là ông quá nuông con. Đành rằng giàu có, người ta không nên bắt con vất vã nhưng ít nhất chúng cũng phải để mắt đến đất đai, vườn ruộng đôi chút chứ! Nào khó khăn chi cái việc ngồi trên lưng ngựa dạo quanh một vòng thăm thú xem đám ruộng kia có cạn nước không, khu vườn nọ đã được thêm phân xới đất hay chưa. Phải nhận rằng ông Cẩm siêng năng tháo vát đã lo hết mọi việc, nhưng thử hỏi ông có sống mãi không? Các công tử cũng chẳng phải đeo đuổi sách đèn gì. Lêu lổng, dông dài, Phát đúng là hiện thân của câu «nhàn cư vi bất thiện». Tính nết thật khó ưa, gặp ai cũng tìm cách chế giễu, khinh chê, suốt ngày la cà ngoài quán rượu ba hoa, đủ thứ chuyện vớ vẩn, nhập nhàng. Tấn, cụ con cả dạo trước còn hơi kha khá, sau này cũng đổ đốn vì quá rảnh rang, thoáng nhìn cậu ta, một người kinh nghiệm biết ngay là câu đã mất hết vẻ hồn nhiên, trong sáng của tuổi thanh niên. Tấn đã để ý và theo tán tỉnh cô Mỵ Lan, song cô ấy vẫn chưa có vẻ bằng lòng vì một vài lời đồn đại không tốt về cậu. Tuy thế, cô cũng không từ chối hẳn. Cô bảo: «để xem!» và cậu Cả kiên nhẫn chờ đợi, không tỏ ra nóng nảy. Ông Tú Lâm, cha cô Mỵ Lan vốn là một người thanh bạch, có tư cách, trong làng ai cũng kính nể. Tuy ông không giàu có nhưng ai cũng công nhận rằng cậu Tấn mà được thành hôn với cô thì quả là nhà cậu có phúc lớn: Mỵ Lan đứng đắn, đảm đang, có giáo dục tốt. Công bình mà nói, cậu Tấn không đến nỗi bê tha tồi tệ như em, song nghe đâu như cậu có dan díu với một ả giang hồ trên quận; và tuy cho đến nay trong làng không ai thấy tận mắt cô ả bén mảng lui tới nhà cậu, mối nghi ngờ vẫn không giảm trong lòng mọi người, và sở dĩ cô Mỵ Lan còn do dự là vì thế. *

*

Tấn đang ngồi trong phòng khách tại nhà mình, lòng nao nức nghĩ đến ngày cưới được Mỵ Lan, cậu tự hứa sẽ tu tỉnh đàng hoàng. Ngày mai... ngày mai là ngày cử hành đám cưới của chị cả Mỵ Lan. Cậu sẽ có mặt ở đó và thế nào mà chả có cô? Mỵ Lan! sao mà cậu yêu cô thế... yêu hơn bất cứ người... - Chào anh Cả! Có điều gì cần gặp mặt em đây? Em biết là quyền huynh thế phụ, nên nghe lệnh đòi là em phải đến liền, tuy em đang vui bạn, vui bè không muốn đi đâu hết, thưa anh!Giọng lè nhè, hơi thở nực nồng mùi rượu, dáng bộ lấc cấc, nét mặt khinh khỉnh khi nói những lời trên, Phát làm cho anh cậu mất hết hào hứng về chuyện sắp hội kiến với người yêu. Ngay cả con chó đang sưởi ấm trước lò sưởi thấy Phát cũng cụp đuôi lẩn tránh, vì nó thừa biết con người tàn bạo đó sẽ đá vào mông nó, dù nó vô can. Tấn bảo, giọng giận dữ: - Tao muốn gì hả? Cái đó mày thừa biết mà, còn hỏi làm chi? Nghe đây: mày mượn mười ngàn đồng của ông Lễ gởi trả ba tháng trước, mày còn nhớ chớ? Sáng nay ba xem lại sổ sách, ông dọa sẽ tịch thu tài sản của bác Lễ nếu nội trong tuần này bác ấy không trả số tiền. Mày hẹn với tao làm sao? Mày bảo chỉ năm ngày là mày đưa lại tao để tao nộp ba, thế mà giờ gần mười lần năm ngày đã qua rồi đấy. Tao mà nói rõ với ba thì mày liệu cái thần hồn. Sở dĩ tao chưa nói là vì... Phát vênh cái mặt non choẹt, đỏ bừng vì rượu lên, cười khằng khặc một cách khả ố: - Có gì khó đâu? Sao giờ anh không chịu xoay đâu đó trả ba hộ em đi! Anh em với nhau, cốt nhục tình thâm... em biết anh có lòng tốt với em mà... - Không nói lôi thôi! Tao che đậy cho mày nhiều lần rồi, mày rỉa tao như cá chốt, tao chịu hết nổi. Tao đào đâu ra tiền để cho mày? Những mười ngàn chứ ít ỏi gì? Tao ăn cướp của ai... - Nói vậy mà nghe lọt tai à? Tiền cho gái bao nhiêu cũng có còn cho em ruột thì tiếc xót như thể là...- Phát! Im đi! Mày mà còn giở cái giọng đó, tao đánh cho vỡ mặt chứ không phải dọa suông đâu. Đừng chọc tức tao. Tấn quát. Phát cũng không vừa, giọng cậu mát mẻ: - Anh biết là tôi nhịn anh mà, anh biết là tôi giữ bí mật cho anh mà! Tôi biết điều với anh mà! Nhưng anh coi chừng, anh không tỏ ra chịu chơi thì rồi đừng trách thằng này. Tôi mà tiếc lộ với ông già thì đời anh kể như lúa, anh quên sao? Anh cả? - Thằng mất dạy, mày dám láo lếu như vậy, hả? Mày dám gọi ba bằng giọng đó, hả? Tao nện cho mày một trận bây giờ, mày mất dạy vừa vừa chứ!- Trời ơi! Ông già thì kêu ông già chớ không lẽ anh bảo tôi kêu ông là ông trẻ, bắt bẻ dữ chưa... Chao ơi! Tôi nghĩ mà chán cho thói đời bạc bẽo, tôi cũng đến nước bỏ cái nhà này mà đi thôi... Vừa nói, Phát vừa lừng lững quay ra, không cả chào anh, Tấn vội chạy theo nắm lấy cánh tay em, lôi vào: - Mày đừng giở chứng, phải lo vụ mười ngàn cho ba kẻo khổ lây cả tao, chính tao đã đưa cho mày mượn... - Thì tôi đã nói anh vay tạm đâu đó, trả đậy cho tôi rồi ta tính sau... - Nhưng tao vay ai đây?- Bác sĩ Kim... - Ba dặn ông ấy rồi, đừng hy vọng vô ích, và tao cũng ngán lắm... - Vậy sao anh không bán quách con Công Chúa của anh đi? Tấn bật lên như cái lò so: - Mày nói gì? Con Công Chúa hả? Bán nó đi để trả nợ cờ bạc cho mày à? Có họa là điên. Tao còn gì khác trừ con Công Chúa, mày tàn nhẫn đến mức đó sao? Hả Phát? - Anh rõ lẩm cẩm, con ngựa mà coi quí hơn cả em mình. Anh thiệt không biết nghĩ: giá như tôi mà khai rõ với ông già... Phát chợt dừng lại, cười hăng hắc, tiếp bằng giọng ỡm ờ: - Quên, xin lỗi, tôi mà khai rõ với ba rằng anh đa mang con Lý, rằng nó không chỉ là hạng giang hồ, giang há, nó còn nghiện nữa thì anh có mà kiếm đường theo nó với cái va ly! Phải! Tôi mà làm vậy thì chắc anh phải bỏ làng Vệ mà đi mất đất, gia sản này sẽ thuộc về tôi, anh sẽ bị truất phế tức thì. Anh lạ gì tính ba? Anh thừa biết mà, anh Tấn! Thôi, tôi để anh lựa đấy, nếu anh thấy tiếc con ngựa thì tùy... - Mày thật đáng vặn cổ, Phát à! Nhưng thôi, tao sẽ làm vừa lòng mày... - Ngày mai, có cuộc săn đấy. Tôi tin cho anh biết là bọn thằng Kỷ, thằng Bích thèm con Công Chúa của anh lắm đó nghe? Cam đoan anh sẽ bán được giá hời. - Nhưng ngày mai tao phải đi ăn cưới đằng ông Tú Lâm, kẹt quá... - À, à, à, anh chị lại hẹn nhau hẳn? Cô Mỵ Lan chém chết cũng nhảy với anh bản... - Đồ khốn! Mày không được đá động đến tên Mỵ Lan, tao vặn cổ mày đó! Tấn nổi giận bất ngờ, hét. Phát vẫn lần khân: - Kìa, em đã làm gì? Gọi tên cô Mỵ Lan mà anh cũng cấm? Nào đã là chị dâu tôi cho cam? Anh lấn áp em anh hơi quá đấy nhé? Nhưng thôi... thế nào? Ta lại bàn việc ấy: mai anh đem bán con Công Chúa chứ? Tấn run giọng vì tức thằng em tai quái: - Tao cho mày biết: tao sắp điên vì mày, tao chịu hết nổi mày. Mày tống tiền tao nhiều rồi. Tao chả còn tiền đâu để bịt miệng mày cũng như miệng con Lý. Tao chán rồi. Trước sau gì ba cũng biết chuyện này... Tao không đang tâm bán con Công Chúa, không! Không...Giọng Tấn trầm xuống, thiểu não. Phát ngạo nghễ: - Kìa, anh Cả! Còn nước, còn tát, đã đến nỗi nào mà anh tuyệt vọng? Ở đời không nên bi quan thế! Tôi cam đoan với anh, nếu anh biết điều, tôi sẽ giữ kín bí mật của anh. Tiếc làm quái gì con ngựa quèn? Anh không thể cỡi nó đi bán thì để tôi, tôi đảm nhiệm việc này cho. Sau này có tiền, anh mua cả chục con như con Công Chúa ấy chứ, kể gì một con... - Giao con Công Chúa cho mày cỡi đi bán ư? thằng đểu? Tấn lại quát lên. Cậu em trai đủng đỉnh cười mũi: - Chứ chả lẽ lại cho nó lên kiệu khiêng đi sao, anh thì không chịu cỡi nó đi bán... Chần chờ đặng ông già ổng hay chuyện này, thêm phiền ra... Tôi có muốn cỡi nó đến hội săn đâu? Hay là anh cỡi nó đi bán, lấy tiền trả đậy vào món tiền bác Lễ cho ba, tiện bao nhiêu, mà được cái khỏi hồi hộp lo tôi đi bán xong, cuỗm luôn tiền dông lên quận, vô sòng bạc... Tấn vẫn lắc đầu: - Tao chịu thôi. Tao không thể làm chuyện đó, con Công Chúa ở với tao từ bao nhiêu lâu nay... - Thôi, đành vậy, để tôi cỡi nó. Nhưng nếu có mất giá thì đừng kêu ca nhe? Tôi không có cái vẻ hào hoa như anh, tôi rách quá, tôi ngồi trên lưng con Công Chúa quá kém hơn anh, anh mà cỡi đến thì phải biết, con vật sẽ tăng phần long trọng bao nhiêu!- Giao nó cho mày à? Tấn lập lại, giọng như rên, anh thực tình yêu quí con vật đã từng là bạn nay bỗng dưng vì thằng em quái quỉ mà phải cắn răng xa nó. Phát hết kiên nhẫn nói, gằn giọng: - Thế ra anh vẫn tiếc? Thôi tùy anh vậy. Vụ tiền bác Lễ thuộc về anh. Anh nhận tiền nơi tay bác ta. Cũng chính anh nói với ba rằng bác chưa thanh toán tiền nong. Tình ngay mà lý gian. Tôi không can dự gì đến. Không ai biết anh cho tôi mượn số tiền đó. Nếu anh tiếc con ngựa thì đừng trả cho ba, chết ai? Không ai có thể bắt tội tôi, anh muốn nói sao với ba thì nói. Tấn ngồi lặng, tức giận tràn tim. Sau rốt, người anh cất giọng thản nhiên: - Mày có hứa chuyện buôn bán này sẽ đàng hoàng không? - Đàng hoàng làm sao kia? - Nghĩa là mày sẽ giao hết cho tao số tiền bán ngựa, dù dư dù thiếu. Hễ được hơn thì tao giữ số thừa, còn thiếu thì tao chạy thêm cho đủ, nộp ba. - Đó là chuyện chắc. Em không đưa anh thì giữ làm gì? Em có phải là con chó ăn dơ đâu mà anh dặn kỹ thế... Tin em đi! Em cam đoan, thế nào cũng được dư chút đỉnh cho anh. Vây ngày mai em cỡi nó đi, nhé?Nói xong, Phát quay đi, đóng sầm cửa lại, bỏ mặc anh mình với sự bực tức chĩu nặng trong lòng.