ai ngày sau buổi nói chuyện đó, buổi sáng Hercule Poirot vừa ngồi nhai sô-cô-la vừa đọc lại một lá thư ông thấy trong tập hồ sơ của ông.Ông Poirot thân mến,

Tôi sợ ông cho rằng lá thư của tôi khá bất thường. Vì vậy, tốt hơn là, tôi nhờ bạn của ông, nhà tiểu thuyết Araine Oliver, giới thiệu. Tôi đã tiếp xúc với bà ấy để bà nhận lời sắp xếp cho tôi có một cuộc gặp với ông, Nhưng hình như hiện nay bà không có nhà. Cô thư ký của bà cho tôi biết là bà đang tham dự một cuộc đi săn ở đâu đó bên châu Phi. Cho nên, bà ấy có thể vắng nhà một thời gian nhất định. Tuy nhiên, tôi tin chắc rằng bà ấy có thể giúp đỡ tôi. Tôi rất muốn gặp ông, vì tôi rất cần đến lời khuyên của ông.

Tôi biết rằng bà Oliver biết mẹ tôi - gần đây hai người đã gặp nhau tại một buổi chiêu đãi văn học. Nếu ông cho phép, tôi đến nhà ông vào một ngày giờ nào đấy hợp với ông. Điều đó giúp tôi rất nhiều. Tôi không biết rằng cuộc gặp gỡ đó có tầm quan trọng nhất định nào không. Cô thư ký của bà Oliver có nói đến “những con voi”, tôi đoán là điều đó có quan hệ đến hành trình của bà sang châu Phi. Cô thư ký đọc từ đó như là một ám hiệu. Thực sự tôi không biết gì về điều đó, nhưng tôi chắc là ông biết. Tôi rất buồn phiền và lo âu. Tôi vô cùng biết ơn ông, nếu ông tiếp tôi.

Tôi xin ông, ông Poirot thân mến, nhận ở tôi lời chào kính trọng nhất.

Desmond BURTON-COX- Tên một cậu bé! - Nhà thám tử thốt lên.- Xin lỗi ông, ông muốn nói gì?- Không có gì cả, Georges ạ. Tôi chỉ hơi bất ngờ. Khi một việc gì xâm chiếm anh, thường là khó mà không nghĩ đến nó. Đối với tôi, hình như một vấn đề về voi.Poirot đứng dậy, bấm chuông gọi người thư ký của ông, cô Lemon, và đưa cho cô lá thư của Desmond Burton-Cox, bảo cô sắp xếp một buổi hẹn với người viết thư.- Hiện nay, tôi không bận lắm - Ông nói - Cô có thể bố trí cuộc gặp gỡ vào ngày mai.- Có phải công việc về vườn bách thú không ạ?- Chắc chắn là không. Tuy nhiên cô không cần phải trả lời về voi.

 

- Ông Desmond Burton-Cox. - Georges báo và đưa người khách vào.Poirot đứng lên và dựa lưng vào hông lò sưởi trong một tư thế khoan thai. Ông đứng yên lặng vài giây, rồi tiến lên phía trước. Ông đã có một nhận xét về người trai trẻ đứng trước ông, dáng dấp cương nghị, tuy nhiên, anh ta có vẻ dễ cảm xúc và rõ ràng là đang cố gắng che giấu sự bối rối của mình.- Ông là Hercule Poirot? - Anh hỏi và đưa tay ra.- Chính tôi. Mời ông ngồi, ông Burton-Cox. Rồi, ông hãy cho tôi biết lý do nào khiến ông yêu cầu tôi có cuộc nói chuvện này.- Tôi e thật là khá tế nhị để giải thích.- Rất nhiều điều thật dễ dàng giải thích trong cuộc sống. Chúng ta có nhiều thời giờ. Mời ông ngồi.Với vẻ suy nghĩ và lo lắng, Desmond nhìn nhân vật lạ lùng đang ngồi đối diện với anh. Với cái đầu hình quả trứng và bộ râu mép to đùng, nhà thám tử hiện ra, đối với anh, dưới một vẻ hơi hài hước. Rất khác, thật thế, người mà anh chờ gặp.- Ông... ông là nhà thám tử, phải không? Tôi nghĩ rằng người ta đến gặp ông để yêu cầu ông... khám phá một số việc.- Thực thế, đó ià một trong những công việc của tôi.- Tôi nghĩ rằng ông không biết tại sao tôi đên gặp ông,- Tuy nhiên tôi biết một số sự việc.- Bà Oliver có nói với ông về tôi không?- Bà nói với tôi là bà có một cuộc nói chuyện với người con gái đỡ đầu của bà, cô Célia Ravenscroft.- Vâng. Célia có nói với tôi. Bà Oliver có phải là... có biết mẹ tôi không? Tôi muốn nói... bà ấy biết rõ mẹ tôi phải không?- Nếu tôi hiểu đúng, bà ấy mới chỉ gặp mẹ ông có một lần mới đây, tại một buổi chiêu đãi các nhà văn, và các bà ấy chỉ có một cuộc nói chuyện ngắn gọn. Tôi nghĩ rằng mẹ của ông đã đề xuất với bà Oliver một lời thỉnh cầu nào đấy....- Bà ấy không có gì để bận tâm vào việc đó. Chàng trai trả lời, đôi lông mày nhăn lại với một vẻ hơi cáu giận.- Tôi hiểu ông - Poirot nói - Nhưng biết làm sao, nhiều bà mẹ tưởng rằng phải làm những việc mà con cái họ muốn họ không làm. Tôi có lầm không?- Không lầm một chút nào. Tuy nhiên mẹ của tôi xen vào những việc không dính dáng gì đến bà.- Nếu tôi không lầm, Celia Ravenscroft và ông thật là hòa hợp với nhau. Bà Oliver hiểu rằng chỉ còn vấn đề kết hôn.- Chính xác. Nhưng mẹ tôi không cần thiết phải đi đặt những câu hỏi... rắc rối về những sự kiện đã qua và không liên quan gì đến bà ấy.- Các bà mẹ thường như thế, tôi xin nhắc lại - Poirot trả lời mỉm cười khẽ - Chắc chắn rằng, ông rất gắn bó với bà mẹ ông?- Tôi sẽ không đi tới đòi hỏi như thế. Không. Nhất định không. Ông biết không - tôi xin nói ngay - bà ấy không phải là mẹ đẻ ra tôi.- Ồ! Tôi không biết việc đó.- Bà mất một đứa con, và sau đấy, bà nhận tôi làm con nuôi và nuôi như là con bà. Bà luôn nói về tôi như tôi thực sự là con của bà, nhưng tôi không phải là con của bà. Vả lại, chúng tôi không giống nhau và không nhìn sự việc cùng một góc độ.- Đó là điều dễ hiểu.- Tuy nhiên, tôi thấy rằng tôi vẫn chưa đề cập đến vấn đề thực sự khiến tôi đề nghị một cuộc nói chuyện với ông.- Tôi nghĩ rằng ông muốn tôi điều tra về một số sự kiện làm ông băn khoăn.- Gần như thế. Tôi không biết rằng ông đã biết gì rồi...- Ít lắm, so với thực tế. Nói tóm lại, tôi không biết gần như bất cứ điều gì liên quan đến ông và liên quan đến cô Ravenscroft, mà tôi chưa có dịp gặp.- Tôi thú nhận rằng, tôi đã nghĩ một lúc nào đấy sẽ đưa cô ấy đến đây cùng với tôi. Và hình như, đối với tôi, tốt hơn là trước tiên một mình tôi nói với ông.- Ông đã hành động một cách khôn ngoan. Bây giờ, ông thấy khó khăn gì đặc biệt đưa ông đến gặp tôi?- Thực ra không có khó khăn, không. Sự kiện ám ảnh chúng tôi đã qua - ông không phải là không biết - đã qua rất lâu khi Célia chỉ là một đứa trẻ. Một thảm kịch không thể giải thích được, chính xác hơn là còn chưa được giải thích. Hai người hốt hoảng về một sự việc, mà chúng tôi không biết, đã tự vẫn cả đôi. Không có cái gì lưu giữ tin tức chính xác về cái đã xảy ra và lý do của thảm kịch. Mặc dầu thế, mẹ tôi vẫn cứ khăng khăng đặt ra hàng chục câu hỏi, và bà đã đặt Célia vào một tình thế mà cô gái đáng thương đó bây giờ không có ý kiến gì về cuộc hôn nhân dự kiến của chúng tôi.- Và ông? Ông còn muốn kết hôn với cô ta không?- Tất nhiên? Tôi đã quyết định dứt khoát với điều kiện là cô ấy vẫn nhận lời tôi. Nhưng tôi cảm thấy cô ấy lo lắng, kích động. Cô cũng muốn biết chính xác cốt lõi của vụ việc. Và cô ấy nghĩ - có thể là không đúng - rằng mẹ tôi biết một điều gì đó.- Tôi có nhiều cảm tình với ông - Poirot trả lời - và tôi có cảm giác là ông và cô Célia, cả hai rất khôn ngoan. Trong trường hợp đó, nếu ông thực sự muốn kết hôn, không có lý do gì để ông không làm điều đó. Tôi phải nói rằng, theo yêu cầu của tôi, người ta cung cấp cho tôi một số tin tức về bi kịch thảm thiết đó. Vì, cũng như ông nhận định lúc nãy, cái đó thuộc về quá khứ, và người ta chưa tìm ra nguyên nhân của thảm kịch. Ông biết đấy, trong cuộc sống người ta không thể luôn luôn giải thích tất cả những sự kiện.- Đó là một vụ tự tử - Chàng trai khẳng định. Không thể khác được - Nhưng...- Ông muốn biết lý do phải không?- Quả thật... vâng. Chính về điểm đó mà Célia thắc mắc, và cuối cùng cô ấy cũng làm cho tôi rối trí. Tất nhiên, tôi không thể biết gì, vì lúc xảy ra thảm kịch tôi không ở đó.- Vậy ông không biết Célia cũng như bố mẹ cô ấy?- Ồ có! Tôi có thể nói rằng tôi biết Célia từ lâu. Gia đình mà tôi đến nghỉ hè ở ngay cạnh nhà bố mẹ cô. Lúc đó chúng tôi còn là trẻ con. Thời gian đó Célia và tôi là những người bạn tốt và rất hợp ý nhau. Sau đó, chúng tôi sống xa cách và nhiều năm không gặp lại nhau. Bố mẹ cô và bố mẹ tôi lúc đó đều ở Malaxia và tôi nghe;o, sự diễn đạt của họ dứt khoát là dựa vào sự việc.- Tôi có đây một danh sách những người tôi đã hỏi. Không cần thiết tôi phải kể cho ông một cách chi tiết là tôi đã đi đến những nơi nào và đã làm gì. Chỉ cần ông biết là trước hết tôi đào những tin tức ở những người trước đây đã biết vợ chồng Ravenscroft hoặc là nghe nói về họ.- Các tin tức đó đến từ người nước ngoài phải không?- Một số đông trong họ cung cấp tin tức cho tôi là những người chỉ biết cặp vợ chồng ấy sau khi họ trở về nước Anh.- Và mỗi người, trong số những người mà bà nêu lên trong danh sách này, đã kể cho bà một chuyện ít nhiều liên quan đến tấn thảm kịch.- Gần như thế. Tôi sẽ trình bày ngắn gọn với ông những điều mà tôi biết, ông có muốn không?- Đồng ý. Nhưng trước hết mời bà dùng một chiếc bánh nướng.- Xin cám ơn. - Bà Oliver nói.Bà cầm lấy một chiếc và nhai một cách ngon lành.- Những người mà tôi hỏi chuyện, bà nói, họ biết những điều đã xảy ra. Nhưng họ thực sự không có một lý lẽ vững chắc nào để tin hẳn. Đó là phần lớn những điều mà một người nào đó kể cho họ hoặc là họ nghe bạn bè cha mẹ, các người giúp việc kể. Ví dụ, ông tướng viết hồi ký và dùng một phụ nữ trẻ tuổi làm thư ký. Tất nhiên, có thể có cái gì đấy giữa họ. Và, sự thật là, có một số người nghĩ là ông tướng giết vợ đế lấy người con gái đó. Sau đó, khiếp sợ về hành động đã làm, ông ta tự tử.- Sự giải thích hoang đường như trong tiểu thuyết.- Người khác nữa cho tôi biết sự có mặt tại biệt thự một gia sư dạy học cho đứa bé bị đau ốm và ở nhà trong sáu tháng. Thế mà, người gia sư đó hình như có dáng vẻ khá đẹp.- Hừm? Và tất nhiên người ta nghĩ là phu nhân Ravenscroft có thể yêu và có quan hệ với anh ta.- Đúng như vậy. Nhưng ở đây nữa, một sự hoang đường như trong tiểu thuyết. Hoàn toàn không có một chứng cớ gì. Người ta cũng cho tôi biết sự có mặt của một người làm vườn ít có cảm tình và một bà già làm bếp nửa điếc nửa đui mù. Tôi cùng ghi được rằng phu nhân Ravenscroft bị đau bệnh một thời gian, và tôi nghĩ rằng tóc bà ấy phải rụng nhiều, vì bà đã thuê làm bốn bộ tóc giả.- Về phía tôi, tôi cũng nghe nói như thế.- Ai cho ông biết tin đó?- Một người bạn là cảnh sát đã cho tôi biết kết quả điều tra. Nhưng bà có nghĩ rằng bốn bộ tóc giả như thế là nhiều không? Tôi muốn biết ý kiến của bà.Bà Oliver im lặng suy nghĩ một lúc.- Trước kia tôi cũng có một bà dì mang bộ tóc giả và bà ấy có một cái thứ hai để thay đổi khi bà gửi cái kia đến thợ để giặt hoặc để sửa chữa. Nhưng, cho đến nay, tôi chưa bao giờ nghe thấy có người sắm những bốn bộ tóc giả.Bà Oliver rút ở túi ra một cuốn sổ tay và nhanh chóng lật giở.- Bà Carstairs. Bảy mươi tuổi và hơi già và lẫn. Đây là những lời ghi trong khi bà ấy nói: “Biết rất rõ về vợ chồng Ravenseroft. Một đôi rất dễ cảm tình. Bi kịch buồn thảm. Có thể là bị ung thư”. Tôi có hỏi là ai trong hai người theo ý bà, bị ung thư, nhưng bà già tốt bụng đó không thể nhớ được. Tuy nhiên, bà ấy cho rằng phu nhân Ravenscroft có đi khám bệnh ở Luân Đôn và được giải phẫu ở đó. Sau đấy, bà trở về nhà. chồng bà hoàn toàn chán nản, có thể giết bà trước khi tự vẫn.- Có phải là giả thiết cá nhân của bà Carstairs, hay là bà ấy biết chính xác sự việc và không thể kiểm tra được?- Than ôi. Tôi sợ rằng đây chỉ là giả thiết thuần túy. Trong chừng mực tôi có thể nhận định, khi một người nào đó đột ngột mắc bệnh, người ta nghĩ đó là bệnh ung thư. Và chính những bệnh nhân cũng thường nghĩ như thế. Một người khác - mà tôi không thể đọc được tên hình như tên bắt đầu bằng một chữ T - đã tin rằng ngài Alistair bị ung thư. Hai vợ chồng cũng rất xúc động, họ đã thỏa thuận với nhau và quyết định tự sát cả hai.- Rất buồn thảm và có cả tính chất hoang đường như trong tiểu thuyết. - Poirot bình luận.- Phải. Và cũng không đúng lắm. Thật là thất vọng khi người ta nhớ hàng đống chuyện mà lại cho ta cảm giác là đã bịa đặt ra những điều người ta kể lại.- Họ chỉ bịa ra và giải thích các sự việc. Ví dụ, họ biết có một người nào đó đến Luân Đôn để đi khám bác sĩ hoặc là chính người đó đã nhập viện hai hay ba tháng. Đây là một việc mà họ biết hoặc nghe nói lại...- Và sau đấy, chính họ kể lại rất lâu sau này, họ cung cấp cho ta một lời giải thích mà, vô tình, không biết rằng chính họ nghĩ ra. Cái đó không giúp được gì cho chúng ta, phải không?- Ô! Có chứ. Bà hoàn toàn có lý, khi bà đưa ra sự so sánh kỳ khôi đó với các con voi. Cần thiết phải biết một số việc đã đọng lại - nếu tôi có thể nói như thế - trong trí nhớ người ta mà người ta thực sự không biết sự thật và lý do của sự việc đó. Vì rất có thế là một trong những con voi của bà biết một điều gì mà chúng ta không biết. Cho nên một số điều nhớ lại đã chuyển thành các giả thiết - sự không trung thành, bệnh tật, ghen tuông, cuộc tự tử kép và những lời giải thích khác, cần phải tiến hành những vụ tìm kiếm sâu sắc hơn về những điều hình như không có thực.- Người đời thích gợi lại quá khứ. Song, họ nêu lên cho bạn hàng tá nhân vật mà bạn không cần gì đến, những nhân vật này nhớ mang máng một chi tiết về một người thứ ba mà họ không biết và họ chỉ nghe nói. Thành thử hai cá nhân mà chúng ta thực sự quan tâm đến - Ông tướng và phu nhân Ravenscroft - cuối cùng, đối với chúng ta quá xa lạ và không rõ ràng. Thành thực mà nói, tôi không có cảm giác là cuộc điều tra của tôi đã mang đến những điều lớn lao có giá trị.- Bà đừng nghĩ thế - Poirot nói - Bà sẽ thấy rằng, tôi tin như thế, một số điều bà ghi nhận sẽ có mối liên quan nào đấy với sự thật. Tôi có thể nói, sau những cuộc điều tra và những lời cung khai, hai cái chết đó vô cùng bí mật. Trước mắt cảnh sát và những lời kết luận của cuộc điều tra. Alistair và bà vợ của ông hợp thành một cặp thống nhất. Người ta không nêu qua được một lời tai tiếng nào về họ, và người ta không phát hiện được một bệnh nan y nào có thể đẩy họ đến sự tự tử. Dĩ nhiên, tôi nói về thời gian trước khi xảy ra tấn thảm kịch. Nhưng trước đó nhiều năm họ ở Ấn Độ.- Tôi biết. Và tôi có một số tin tức về thời gian đó do một người vú nuôi, nay đã tám mươi tuổi, cung cấp.- Những tin tức thú vị, phải không ạ?- Thú vị đến một chừng mực nào thôi. Bà ấy nói với tôi về một thảm kịch đã xảy ra ở Ấn Độ, nhưng bà không biết rõ các chi tiết. Tôi cũng không tin rằng điều đó có liên quan đến vợ chồng Ravenscroft. Sự kiện đó có thể cũng liên quan đến những người khác mà bà không nhớ tên. Đó là trường hợp một người chị dâu của một người nào đấy bị bệnh điên, nằm bệnh viện trong nhiều năm. Trước đó rất lâu, bà ta đã giết hoặc định giết chính con bà ta. Vài năm sau, bà ấy được xét là khỏi bệnh và sang Ấn Độ, ở với những người đó. Và một lần nữa, tấn bi kịch lại xảy đến và có liên quan đến trẻ em. Vụ việc được dập tắt đi. Trong lúc này hay lúc khác, có bệnh rối loạn thần kinh trong gia đình tướng Ravenscroft hoặc trong gia đình vợ ông ta không? Đối với tôi có lẽ cần phải tiến hành những cuộc điều tra.- Phải - Poirot mơ màng nói thầm - Những rối loạn loại đó đôi khi tái diễn sau nhiều năm.- Hình như bà vú nuôi già đã lầm về sự việc hoặc là về những người liên lụy. Nhưng dù sao điều đó có thể khớp với những lời mà bà Burton-Cox nói với tôi tại buổi chiêu đãi nổi tiếng đó.- Và bà ấy nghĩ rằng cô con gái đỡ đầu của bà có thể biết chuyện?- Quả thật, không phải là Célia không biết một điều gì. Thời điểm đó, tất nhiên, người ta phải che giấu sự thật. Nhưng sau đấy, cô ấy phải biết một số chi tiết về cuộc đời của bố mẹ cô và muốn hiểu rằng ai giết ai. Bà Burton-Cox cho rằng con trai bà sẽ cưới con gái đỡ đầu của tôi. Và tôi hiểu rằng tại sao bà ta muốn biết người chồng giết người vợ hay ngược lại. Nhất định bà ấy phải nghĩ rằng nếu người mẹ giết người cha, con trai của bà sẽ không nên lấy người con gái đó, còn như ngược lại sẽ không quan trọng lắm.- Theo ý tôi, bà muốn nói rằng chứng điên truyền qua người phụ nữ, nếu là có chứng điên.- Ông biết không, tôi không tin rằng bà ta không thông minh lắm.- Kết quả bà thu lượm được rất bổ ích, tôi công nhận. Nhưng chúng ta còn nhiều việc phải làm.- Tôi cũng có những tin tức khác, nhưng thuộc về hạng hai nếu tôi có thể nói. Một người nào đó nói với tôi: “Vợ chồng Ravenscroft ấy à? Có phải là đôi đó trước đây đã nuôi một đứa con nuôi? Một trong những đứa con của họ chết ở Ấn Độ và họ phải nuôi đứa đó. Rồi thì, khi giấy tờ đã xong xuôi, người mẹ muốn lấy lại đứa bé, và đã có kiện cáo. Tòa án vẫn xử cho họ được nuôi đứa bé, người mẹ đã mưu toan bắt cóc nó”.Poirot gãi cái đầu trọc của ông, vẻ suy nghĩ.- Trong tập điều tra của bà, ông nói, có vài điểm giản đơn hơn và tôi ưa thích.- Ví dụ?- Những bộ tóc giả - bốn bộ.- Tôi cùng nghĩ rằng dữ kiện đó thật lạ lùng và có thể phải chú ý. Nhưng, thực sự, tôi không thấy điều đó dẫn chúng ta đi đến cái gì. Cái đó hình như không có một ý nghĩa nào. Còn về bi kịch ở Ấn Độ, người đàn bà thủ phạm bị điên, và người ta không thấy tại sao câu chuvện cũ đó lại có thể đẩy tướng Ravenscroft vợ ông ta đến chỗ tự tử.- Trừ phi chính họ đã nhúng tay vào vụ việc đó. - Poirot gợi ý.- Ông muốn nói rằng ngài Alistair và bà vợ có thể giết người? Ví dụ, một đứa con hoang. Không, ở đây tôi sợ rằng chúng ta rơi vào tấn kịch thông tục.- Người ta - Poirot nói với một vẻ trịnh trọng - thường thể hiện như là con người của họ.- Ông muốn nói gì?- Hai vợ chồng bề ngoài hoàn toàn là mộr đôi hòa hợp, hạnh phúc, không có chuyện gì. Họ cùng tỏ ra không băn khoăn về sức khỏe, ngoài một lần giải phẫu mà bà nói với tôi. Không một ai trong số hai người bị đe dọa về bệnh ung thư, bệnh máu trắng hoặc là một bệnh nào nghiêm trọng. Họ không có trước mắt một tương lai tối tăm mà vì lý do này hay lý do khác, họ cảm thấy không có khả năng đương đầu. Và chúng ta không thể tưởng tượng ra một khả năng nào, ngay cả một xác xuất có một người khác trong nhà lúc xảy ra bi kịch. Cảnh sát điều tra về vụ việc, xác nhận rằng không có một cái gì tỏ ra không khớp với sự việc. Có một lý lẽ mà chúng ta không biết, ngài Alistair và vợ ông không muốn tiếp tục sống. Tại sao?- Trong cuộc chiến tranh gần đây, nhiều người tin rằng người Đức, cuối cùng, sẽ đổ bộ vào Anh quốc. Và tôi biết một cặp vợ chồng đã quyết định tự sát nếu việc đó xảy ra, họ cho rằng họ không thể tiếp tục sống trong điều kiện như thế. Thật là ngu ngốc. Phải can đảm đối đầu với những sự kiện xảy đến. Cái chết của họ có thể đem lợi ích đến cho một người khác? Tôi tự hỏi...- Cái gì?- Nếu cái chết của ngài Alistair và phu nhân Ravenscroft có thể có lợi cho một người thứ ba?- Bà nghĩ đến một người nào đó có thể thừa kế gia tài họ?- Có lẽ không chính xác như thế, nhưng có thể một người nào đó có may mắn thành công hơn trong cuộc sống khi hai vợ chồng Ravenscroft mất đi. Có thể trong cuộc sống họ có cái gì đó mà họ không muốn con cái họ biết.Poirot thở dài một cái.- Nỗi buồn phiền của bà - Ông nói - là bà nghĩ quá nhiều đến những điều có thể xảy ra. Bà cung cấp cho tôi một số rất lớn ý tưởng, nhưng giá mà những ý tưởng đó có thể cân nhắc. Nếu có khả năng để người ta rút ra một cái gì. Nào, tại sao cái chết của hai người đó có thể cần thiết? Nhìn bề ngoài, họ không lo lắng gì, không bệnh tật, họ tỏ ra hoàn toàn hạnh phúc. Vậy tại sao, một buổi tối đẹp trời, họ đi dạo chơi trên một vách núi với con chó của họ...- Có cái gì liên quan ở đây với con chó?- Quả thật. Tôi tự hỏi. Họ dắt nó đi với họ, hay là con vật tự nó đi theo? Phải, nó đến để làm gì?- Chắc rằng không có gì, như là những bộ tóc giả. Đó chỉ là một chi tiết khác không thể giải thích được và không có ý nghĩa gì hết. Một trong những con voi của tôi nói là con chó đó đặc biệt mến phu nhân Ravenscroft. Thế mà một người khác lại xác nhận là con chó đã cắn bà ta?- Người ta luôn trở lại điểm đó - Poirot nói - Chúng ta phải tìm hiểu hơn nữa. Nhưng làm thế nào, trong khi bấy nhiêu năm đã trôi qua?- Tuy nhiên, hình như đối với tôi, đôi khi ông đã làm sáng tỏ những trường hợp diễn ra trong những điều kiện tương tự. Tôi đặc biệt nhớ đến cái chết của một họa sĩ bị ám sát bên bờ biển. Ông đã phát hiện ra thủ phạm mà không cần biết những người xoay quanh anh ta.- Đúng là tôi không biết một ai, nhưng tôi biết được nhiều điều qua những người khác.- Vâng, đó là điều tôi đang thử làm - Bà Oliver đáp - Tuy nhiên, cho đến bây giờ, tôi không thể tìm một người nào có thể cho tôi biết cái gì thực có giá trị - một người đã nhìn thấy những sự kiện khá gần. Ông có nghĩ rằng chúng ta phải bỏ cuộc không?- Tôi nghĩ rằng đó là sự khôn ngoan. Than ôi, có lúc người ta không mong theo những lời khuyên khôn ngoan nữa, lúc mà người ta muốn biết nhiều hơn. Tôi thú thực rằng tôi đã hết quan tâm đến đôi vợ chồng đó, đến hai đứa con đó. Sự thật chúng thế nào?- Hai đứa trẻ? Tôi chưa bao giờ gặp cậu con trai, nhưng nếu ông muốn làm quen với con gái đỡ đầu của tôi, tôi có thể bảo nó đến.- Tôi muốn gặp cô Chương XIX Chương XX