âu chuyện Trinh tiết xảy ra trong căn nhà vắng chủ vào một buổi chiều mưa giữa tên hành khất Shinko và Otomi, người tớ gái căn nhà trở lại tìm con mèo Mike. Truyện được diễn tả như một vở kịch mà sân khấu là căn bếp nhỏ, diễn tiến theo tiếng mưa và ánh sáng của buổi chiều. Lời than cuối cùng của gã khất thực Shinko trong truyện sau khi để Otomi bế con mèo Mike ra khỏi nhà là lời than trung thực nhất của con người bị giằng co giữa bản năng và luân lý.Dịch giả dùng nguyên tác đăng trong tập Gesakusanmai (Hứng sáng tác), Ikkai no tsuchi (Cục đất), một phần của bộ sách khổ nhỏ về tác phẩm Akutagawa do Nhà xuất bản Shincho in năm Chiêu hòa 61 (1986).

*

Xế trưa ngày 14 tháng 5 năm Minh Trị thứ nhất, chính phủ ra thông cáo: “Sớm mai, quan quân sẽ tấn công bọn phiến loạn Shoghi đang ẩn náu tại ngọn đồi Toei. Lệnh cho toàn thể dân cư vùng Ueno phải tùy nghi lánh đi nơi khác”. Ở xóm số 2 khu Shitaya, trong tiệm tạp hóa mà ông chủ tiệm Kogaya Seibei cũng vừa mới bỏ đi, một con mèo tam thể lớn cong lưng nằm thu mình trong góc bếp, trước một vỏ bào ngư.Vì cửa đóng kín mít, bóng tối bao trùm căn nhà mặc dù trời mới xế trưa. Ngôi nhà vắng tanh, không tiếng người, có chăng là tiếng mưa dầm không ngừng từ mấy bữa rày. Chỉ nghe đôi lúc tiếng mưa ào ạt trên mái nhà, rồi nhẹ dần như bay vút lên không mất hút. Mỗi lần mưa gieo nặng hạt, đôi mắt hổ phách của con mèo lại mở tròn xoe. Trong bóng tối của căn bếp, lờ mờ không thấy đâu là lò, đôi mắt ánh lân tinh hiện ra ghê rợn. Con mèo sau khi biết chắc chẳng có gì lạ xảy ra ngoài tiếng mưa càng ngày càng nặng hạt, khép dần đôi ngươi, se lại như sợi chỉ. Sau nhiều lần nhắm mắt, mở mắt, con mèo bất động chìm dần trong giấc ngủ. Mưa vẫn tiếp tục rơi, khi nhặt, khi khoan. Hai giờ, rồi ba giờ chiều. Ngày tàn dần theo nhịp mưa.Bốn giờ vừa điểm thì con mèo như linh cảm điều gì, mở to mắt, đồng thời vểnh đôi tai nghe ngóng. Mưa rơi dịu hẳn. Ngoài tiếng chân phu kiệu chạy ngoài đường, không nghe gì khác. Nhưng sau một vài giây yên ắng, căn bếp trước đây tối om, bắt đầu tỏ ra không biết tự lúc nào. Mọi vật hiện rõ dần, từ cái lò choáng một phần lớn trên sàn gỗ mộc của căn bếp nhỏ, cái chum không nắp lóng lánh nước, bàn thờ ông địa có nhánh tùng, sợi dây thòng dùng để mở cánh cửa sổ thông hơi… Con mèo càng lúc càng tỏ vẻ lo lắng, mắt nhìn về phía chỗ cửa căn bếp vừa mở, vươn vai nặng nề đứng dậy.Kẻ bước vào là một gã khất thực, người ướt như chuột lột. Gã hết mở cái cánh cửa kéo bên ngoài lại mở cả cánh cửa dán giấy bên trong. Ðầu quấn một cái khăn cũ, gã nhô người về phía trước, mắt láo liên tai nghe ngóng căn phòng yên lặng một lát. Yên chí không có ai khác, gã để nguyên tấm rơm bện làm áo mưa còn lấp lánh mấy giọt nước, vật duy nhất xem ra còn mới trên người, nhẹ nhàng bước lên sàn bếp… Con mèo cụp đôi tai, lùi lại hai ba bước. Gã khất thực không mảy may kinh ngạc, quay lại khép cánh cửa, từ từ cởi cái khăn quấn trên đầu. Trên khuôn mặt đầy râu có dán hai ba miếng thuốc cao. Người gã tuy cáu bẩn nhưng mặt mũi không có vẻ hạ cấp.Vừa rũ nước trên tóc, vừa chùi mặt, gã khất thực gọi khẽ con mèo.- Mike, mike!Không biết con mèo có nhận ra giọng của gã khất thực hay không, vểnh hai tai, không rời chỗ, thỉnh thoảng đưa mắt nghi ngờ, xoi mói nhìn kẻ lạ mới vào. Gã khất thực cởi áo tơi ra, đôi cẳng lấm đầy bùn xếp bằng lên sàn, trước mặt con mèo.- A chú mãn… có chuyện gì vậy, không còn ai ở đây à, chú bị bỏ rơi hả?Gã cười một mình, tay vuốt đầu con mèo. Con vật rụt người chực chạy trốn, nhưng rồi thay vì nhảy về phía sau, ngồi lại rồi khép dần đôi mắt. Gã khất thực ngừng tay vuốt mèo, rút từ phía trong vạt áo yukata cũ rích một khẩu súng lục bóng loáng dầu mỡ. Trong khoảng tối lờ mờ, gã bắt đầu thử lại cò súng. Một gã khất thực thử súng trong căn bếp ngôi nhà hoang ngập mùi chiến tranh, thật là một cảnh tượng lạ lùng khó hiểu. Con mèo đôi mắt lim dim, co tròn bất động, thản nhiên như đã thấu hết ngọn nguồn.- Này Mike, chú hãy chờ đến mai mà xem, súng đạn sẽ rơi xuống đây như mưa, chú nghe chưa? Nếu chú bị trúng một viên đạn thì thể nào cũng ngoẻo. Ngày mai, tớ khuyên chú mày nên nấp dưới sàn hiên nhà suốt ngày.Vừa coi lại khẩu súng, đôi lúc gã gợi chuyện với con mèo:- Này nói thật ra giữa tớ với chú, bọn mình đã biết nhau từ lâu. Hôm nay là ngày chót của bọn mình, chú hiểu không? Có thể ngày mai là ngày bất hạnh của chú, và đối với tớ, có thể là cái chết. Nhưng ngay nếu không ngoẻo thì tớ cũng chả còn có dịp bới thùng rác với chú nữa đâu. Chú ắt sẽ hài lòng!Sau đó một chốc, mưa bỗng đổ ào ào. Những đám mây sà thấp hầu như phủ mờ cả hai đầu cong mái nhà. Bóng tối lại đổ ụp xuống căn bếp. Gã khất thực sau khi chăm chú xem xét khẩu súng, cẩn thận lên đạn.- Này, chắc chú phải có điều gì nuối tiếc chứ? À không? Thiên hạ thật có lý khi phán rằng mèo là giống bạc nghĩa, hưởng ơn ba năm chúng cũng còn quên. Chẳng ai có thể trông cậy vào chú được cả, tớ e vậy… nhưng thôi… chẳng sao đâu. Thảng hoặc, nếu tớ có ngoẻo thì…Gã thình lình ngưng nói, ai đó ở ngoài hình như đang đến gần căn bếp. Gã giấu ngay khẩu súng rồi quay ngoắt ra. Cùng một lúc, cánh cửa kéo gian bếp bỗng mở toang. Gã khất thực nhìn chằm chặp người mới vào, sẵn sàng đối phó với mọi việc có thể xảy đến.Người mới vào thoạt mở cánh cửa, khi nhìn thấy gã khất thực, thốt ra một tiếng kinh ngạc: A!!! Ðó là một người đàn bà còn trẻ, đi chân đất, tay cầm cái dù giấy cán tre. Khi thấy gã khất thực, cô ta định chạy ra ngoài trời mưa trở lại. Nhưng khi thoáng kinh ngạc đã qua, cô ta lấy can đảm, nhướng mắt nhận diện kẻ lạ mặt trong bóng tối. Gã khất thực hầu như cũng ngạc nhiên, kiễng chân dưới vạt áo yukata cũ, nhìn mặt cô gái, và sau đó, gã mất ngay vẻ e sợ. Trong khoảnh khắc, bốn con mắt nhìn nhau im lặng. Sau khi lấy lại chút bình tĩnh, cô gái nói với gã khất thực:- À, hóa ra là mày, Shinko?Gã này cười bẽn lẽn, cúi đầu chào hai ba lần:- Xin cô thứ lỗi, trời mưa quá lớn nên chỉ mạn phép lẻn vào nhà trong lúc cô vắng mặt, ngoài ra tôi không có ý đồ xấu xa gì cả. Không, tôi không định trộm cắp đâu.- Này, mày cũng làm tao hoảng hồn. Tuy mày thề thốt là không có ý đồ trộm cắp, nhưng tự tiện cũng vừa vừa thôi chứ. Ði ra ngay để tao còn vào.Cô gái vừa càu nhàu vừa rũ nước cái dù.- Dạ vâng tôi xin đi ngay, nhưng làm gì cô phải quát tháo đuổi ra như vậy. Thế chứ cô không di tản à?- Có chứ, tao đã di tản, dĩ nhiên là tao di tản, nhưng có gì liên quan gì đến mày đâu?- Thế thì chắc cô quên cái gì rồi. Này cô hãy vào đi đã, đứng đó mắc mưa ướt hết.Cô gái không trả lời, vẫn vẻ bất bình, ngồi xuống ngưỡng cửa nhà bếp, trước chỗ thoát nước, đoạn duỗi dài hai chân, dội nước ào ào lên trên đôi cẳng dính đầy bùn. Gã khất thực không hề bối rối, ngồi xếp bằng, tay mân mê cái cằm xù râu, mắt hau háu nhìn thân hình cô gái. Cô ta nhỏ con, dáng dấp quê mùa, nước da hơi ngăm với những nốt tàn nhang trên sống mũi, quần áo thuộc loại tớ gái, gồm một chiếc váy vải dệt tay, một cái thắt lưng bằng vải Kokura. Tuy vậy, khuôn mặt cô ta tươi tắn và thân hình tròn lẳn, chắc nịch, trông xinh như quả đào hay quả lê mới hái.- Này nếu cô phải trở lại đây trong cảnh hỗn quan hỗn quân này, chắc chắn để lấy một vật gì quan trọng lắm. Cái gì vậy hở Otomi? Cô quên cái gì vậy hở cô, nói tôi nghe!- Ê này, chẳng có liên quan gì đến mày. Tao đã nói mày xéo khỏi chỗ này ngay lập tức, và đừng có xía vào chuyện của tao.Sau câu trả lời thật bốp chát, bất chợt với dáng lo âu, cô ngước nhìn Shinko, thành khẩn hỏi:- Này Shinko, mày có biết Mike, con mèo nhà này không?- A, Mike, mới thấy nó lúc nãy mà. Ấy, nó đi đâu mất rồi nhỉ?Gã hành khất đưa mắt nhìn quanh. Con mèo, không ai để ý đã thu mình trên kệ, giữa cái cối và cái chảo. Otomi cũng nhìn ra con mèo cùng một lúc với Shinko. Gác ngay cái gáo nước, và hầu như quên cả sự hiện diện của gã khất thực, cô gái đứng dậy trên sàn gỗ, cười vui vẻ gọi con mèo.Shinko trố mắt ngạc nhiên, hết nhìn con mèo lại nhìn cô gái:- À thì ra là con mèo. Này cô, cô quên con mèo hả?- Đi kiếm mèo thì đã sao?… Mike! Mike! Nào, xuống đi.Gã khất thực bật cười. Tiếng cười của gã xen trong tiếng mưa rền, lanh lảnh khó ưa. Otomi má đỏ lên vì giận, to tiếng với Shinko, không nể nang:- Mày cười cái gì? Bà chủ nhà này như điên như dại vì bỏ quên con mèo. Bà ta cứ khóc suốt, bảo lỡ con mèo có mệnh hệ nào thì không biết bà sẽ sống ra sao. Tao mủi lòng nên đội mưa trở về đây để kiếm nó cho được đấy…- Thôi thôi, tôi không cười nữa.Nói thì nói, gã khất thực vẫn tiếp tục cười, và ngắt lời cô gái:- Ðược rồi tôi không cười nữa. Nhưng này, cô cứ thử nghĩ một tý mà xem, ngay từ ngày mai, cuộc chiến sẽ bắt đầu, và trong tình trạng ấy, chuyện lo cho một hay hai con mèo thì, để rồi coi, sẽ chẳng ra đâu vào đâu. Xin lỗi phải nói trắng ra, chứ chẳng thấy ai ở trên đời lại u mê và keo kiệt hơn bà chủ nhà cô. Cứ thử nghĩ mà xem, ngay cái chuyện bắt cô đi kiếm con Mike chẳng hạn…- Này im đi, tao không muốn nghe những lời đặt điều nói xấu bà chủ.Otomi run nguời vì tức giận, nhưng gã khất thực, không như ta tưởng, vẫn thản nhiên trước cơn giận của cô gái. Không những thế, gã còn nhìn cô ta chằm chặp không chút ngại ngùng. Thực ra lúc đó khuôn mặt cô gái là cả một vẻ đẹp man dại. Cái áo kimono và cái váy ướt vì trời mưa dán sát vào người, không chỗ nào mà không nõn nường. Nhìn một cái cũng đủ thấy nét trinh trắng trong tấm thân trẻ trung. Shinko mắt vẫn như dính vào người cô gái, tiếp tục cười nói:- Ờ đúng rồi, trước tiên qua việc bà ta bắt cô trở về kiếm Mike. Cô không đồng ý với tôi sao? Vào lúc này, toàn khu Ueno, ai mà không di tản. Nhà cửa tuy còn đó nhưng khu này vắng như chùa bà đanh. Dầu cho lang sói không ló mặt, nhưng chắc gì chả có chuyện nguy hiểm xảy ra. Đúng thế không nào?- Này, thay vì lo sợ vẩn vơ như thế, bắt con mèo cho tao đi. Chiến sự còn chưa bắt đầu thì nguy hiểm ở chỗ nào cơ chứ?- Này cô ơi, đừng có đùa. Làm thân con gái đi dạo một mình giữa thời buổi như vậy mà không nguy hiểm thì tôi không biết khi nào mới gọi là nguy hiểm. Cứ nói thẳng thừng ra, ở đây, chúng ta chỉ có hai người, cô và tôi. Giả tỉ tôi đâm ra suy nghĩ quàng xiên, thì cô, thì… cô Hai, làm được gì tôi nào?Cái giọng cợt nhả của Shinko có vẻ nửa đùa nửa thật, nhưng ánh mắt trong sáng của Otomi không thoáng vẻ sợ hãi. Cặp má cô nàng càng đỏ hơn vì tức giận:- Mày nói cái gì hử? Dễ chừng mày muốn dọa tao hả? Otomi sấn một bước về phía Shinko, nói như đe ngược lại hắn.- Dọa cô? Nếu chỉ dọa chút chơi thì đã nhằm gì? Trên đời, thiếu gì những thằng đeo đầy lon trên vai, mà ăn ở không ra hồn người. Hơn nữa, tôi chỉ là dân ăn xin… cô hiểu chứ? Tôi dám làm thiệt chớ chẳng dọa suông đâu. Bây giờ, nhỡ tôi lên cơn thèm muốn bất chợt thì sao.Trước khi nói dứt câu, Shinko đã nhận một cái nện trên đầu, và gã cũng không hay Otomi đã nện mình với cái dù cán tre.- Ðừng có nói tầm bậy.Lại một lần nữa Otomi lấy hết sức bình sinh giáng cái dù lên đầu Shinko. Gã lùi nhanh ra xa, nhưng lại ăn thêm một đường dù khác trên vai áo yukata đã cũ mèm. Con mèo, giật mình vì tiếng động, nhảy từ cái kệ sang bàn thờ ông Táo, hất văng cả cái chảo, cùng lúc đánh đổ đĩa dầu thắp và nhánh tùng trên bàn thờ xuống đầu Shinko. Trước khi chệnh choạng đứng lên, một trận mưa dù đã rơi trên người gã.- Tổ cha mi… tổ cha mi…Otomi vẫn huơ vũ khí, Shinko tuy bị ăn đòn, nhưng cuối cùng gã cũng giật được cái dù. Quẳng nó qua một bên, gã nhảy xổ vào người Otomi. Hai người giằng co trong một lúc trên sàn gỗ căn bếp hẹp. Ðúng lúc cuộc vật lộn đang gay cấn, cơn mưa lại bắt đầu rơi sầm sập trên mái bếp. Theo tiếng mưa càng ngày càng nặng hạt, ánh sáng trong căn nhà yếu hẳn đi. Mặc kệ những cái vả, những cái cào cấu sướt da của Otomi, Shinko tìm mọi cách giữ chịt cô ta trên sàn. Sau nhiều lần thất bại, gã hầu như làm chủ được tình hình, nhưng thình lình gã giật bắn như lò xo, nhảy lùi một bước về phía cửa nhà bếp:- Ðồ giặc cái.Ðứng trước cánh cửa kéo của căn bếp, Shinko trừng mắt nhìn Otomi. Ngồi trên sàn gỗ, đầu tóc rũ rượi, Otomi cầm dốc ngược con dao cạo trong tay mà chắc cô ta giấu trong nẹp thắt lưng. Dáng điệu dữ dằn lại làm cô trông càng gợi tình. Cô có dáng dấp như con mèo Mike đang phồng lưng trên cái kệ. Trong khoảnh khắc, hai người im lặng rình nhau. Hai ánh mắt ghìm nhau. Shinko thoắt nhếch miệng cười nhạt, rút từ trong yukata ra khẩu súng lục:- Này, giờ có giỏi thì tới đây mà hung hăng!Ðầu súng từ từ chĩa về phía ngực Otomi nhưng cô nàng vẫn không mở miệng, tiếp tục nhìn mặt Shinko với tia mắt căm thù. Khi gã thấy cô ta không chút dao động, bèn nảy ra một ý, quay mũi súng lên cao về phía có hai con mắt hổ phách của con mèo đang ánh lên trong khoảng tranh tối tranh sáng:- Này, tôi bắn được không cô Otomi? Gã cất cao giọng cười như muốn trêu chọc.- Nếu khẩu súng này đoành một phát, con mèo sẽ ngoẻo trước tiên, và sau đó sẽ tới lượt mày. Này, thế mày có muốn không nào?Gã để tay lên cò súng như sắp bấm.- Shinko, Otomi chợt hét lên.- Không, đừng bắn.Shinko đưa mắt nhìn Otomi, nhưng mũi súng vẫn chĩa về con mèo.- Tao biết quá là mày sợ tao bắn nó mà.- Ðừng bắn, tội nghiệp con mèo, làm phúc tha nó đi.Thái độ của Otomi thay đổi thật đột ngột. Ánh mắt lo lắng, đôi môi hé run vì xúc cảm để lộ hai hàm răng nhỏ nhắn. Shinko nhìn khuôn mặt Otomi với dáng điệu giễu cợt và tò mò, cuối cùng hạ thấp mũi súng. Lúc ấy, trên mặt Otomi mới trút bớt vẻ lo âu.- Ðược rồi, tao sẽ tha mạng cho con mèo. Bù lại… Shinko tiếp tục nói với giọng điệu xấc xược, bù lại mày phải hiến thân cho tao.Otomi tránh cái nhìn của Shinko. Trong khoảnh khắc, hình như có một cảm giác tức giận, ghét, ghê tởm, buồn chán lẫn lộn, sùng sục trong trái tim nàng. Shinko dòm chừng mọi cử chỉ của cô gái, cẩn thận đi vòng về phía sau Otomi, kéo phăng cánh cửa phòng khách. Căn phòng này dĩ nhiên còn tối hơn cả căn bếp. Mặc dù chủ nhà đã di tản, giữa phòng vẫn còn tủ bàn và cả một lò sưởi hình bầu dục. Shinko đứng trong phòng khách, đưa mắt nhìn cổ áo Otomi, cái cổ lấm tấm mồ hôi. Có lẽ cô ta cảm thấy cái nhìn, xoay mình, ngước mắt nhìn Shinko. Sắc mặt hồng hào đã trở lại trên nét mặt không biết tự lúc nào, nhưng Shinko lại đâm ra hoảng hốt, cặp mắt chớp nhanh một cái, lại chĩa mũi súng về phía con mèo.- Không, đừng bắn, tao xin mày…Otomi, vừa lên tiếng ngăn Shinko vừa liệng con dao cạo cầm trong tay xuống sàn gỗ.- Nếu mày không muốn tao bắn, thì vào trong kia cho tao. Mặt Shinko thoáng vẻ giễu cợt.- Gớm, cái thằng tởm thật. Otomi lẩm bẩm miệt thị, trỗi dậy, xăm xăm đi vào phòng khách. Trước thái độ buông xuôi nhanh chóng, Shinko có vẻ hơi ngạc nhiên. Trong khi đó, không những mưa đã thưa hạt mà có lẽ một tia nắng quái đã len được qua mây, vì căn bếp nãy giờ chìm trong bóng tối lờ mờ, bỗng sáng hẳn ra. Shinko vẫn đứng im, lắng nghe tiếng động từ phòng khách: tiếng cởi thắt lưng sột soạt, tiếng thân người buông rơi xuống mặt chiếu. Chỉ có thế, căn phòng khách lại trở nên yên lặng.Sau một phút lưỡng lự ngắn ngủi, Shinko bước vào phòng khách lù mù. Giữa căn phòng, Otomi đang nằm dài, ngửa người bất động, tay áo phủ trên mặt. Mới nhìn cảnh tượng này, Shinko bỏ chạy như tháo thân về lại căn bếp. Một tình cảm kỳ quái không thể diễn tả hiện trên nét mặt gã, có thể nó là một sự ghê tởm, hay xấu hổ, nào ai biết. Vừa bước chân ra đến bếp, lưng vẫn quay về phòng khách, gã cười nói một cách gượng gạo:- Tôi đùa cô đấy, cô Otomi. Ðùa đấy thôi, xin cô trở lại đây.Vài phút sau, Otomi với con mèo trong vạt áo, cái dù trong tay, vui vẻ trò chuyện với Shinko, đang ngồi trên một cái chiếu rách gã mới trải ra.- Này cô, tôi có một chuyện hỏi cô. Vẫn còn đang xấu hổ, gã tránh không nhìn mặt cô gái.- Gì vậy?- Thật ra cũng chẳng có chuyện chi. Nhưng tôi nghĩ trao thân cho ai là một điều quan trọng trong đời người đàn bà. Otomi à, muốn hiến cả thân mình để đổi mạng con mèo… như cô hiện nay, không phải hơi khùng sao, hở cô?Shinko im lặng một lát. Otomi mỉm cười, tay vẫn vuốt ve con mèo.- Cô thương con mèo đến như thế à?- Tôi thương con mèo, thế nhưng… Otomi trả lời bỏ lửng.- Hay là… tại cô có tiếng là người giúp việc trung thành trong xóm này. Hoặc cô sợ nhỡ con mèo bị chết thì không biết ăn nói làm sao vớí bà chủ… có phải đó là nỗi lo âu của cô chăng?- Dĩ nhiên tôi thương con mèo, và tôi cũng phải trung thành với bà chủ, tất cả đều đúng, nhưng tôi…Otomi, đầu hơi nghiêng, ánh mắt nhìn xa xôi.- Không biết phải nói sao, chỉ biết là trong lúc ấy, tôi không thể tha thứ cho chính mình, nếu tôi không hành động như đã làm… chỉ có thế thôi.Một vài phút sau, Shinko một mình, hai vòng tay ôm đầu gối phủ chiếc áo yukata cũ, ngồi thừ người trong căn bếp. Màn đêm lên dần cùng với tiếng mưa bây giờ đã thưa thớt. Sợi dây từ cửa sổ tò vò, cái chum đựng nước bên cạnh chỗ thoát nước, tất cả sự vật chìm dần trong bóng tối từng thứ một. Chuông khu Ueno từng tiếng rót vào đám mây đen, bắt đầu rền nặng nhọc. Như chợt tỉnh với hồi chuông, Shinko nhìn khoảng không gian yên lặng vây quanh, rồi lần mò từng bước xuống chỗ thoát nước, múc đầy một gáo nước.- Ta, Murakami Shinzaburo, Shigemitsu dòng họ Minamoto danh giá, ngày hôm nay đã bị thua một keo.Vừa lẩm bẩm, gã uống một hơi ngon lành gáo nước của buổi chiều tà…Ngày 26 tháng 3 năm Minh Trị thứ 23, Otomi cùng chồng và ba con tản bộ trên đường Hirokoji khu Ueno. Ngày hôm đó thiên hạ làm lễ khánh thành cuộc triển lãm quốc gia lần thứ 3 tại Takenodai. Trong khu phố Kuromon, hoa đào đã gần như mãn khai. Trên đại lộ Hirokoji, thiên hạ tấp nập chen nhau. Từ phía Ueno, xe ngựa và xe kéo có lẽ đi dự lễ khai mạc về, tấp nập di chuyển không ngừng. Thiên hạ nhận ra những khuôn mặt quan quyền nổi tiếng trong những chiếc xe ngựa hay xe kéo, nào là Maeda Masena, Taguchi Ukichi, Shibusawa Eichi, Tsuji Shinji, Okakura Kakujo, Shimojo Masao.Chồng của Otomi, một tay bế đứa con trai thứ vừa lên năm. Đứa con trai lớn tay bám vào vạt áo bố, họ chen lẫn trong dòng người ồn ào di động. Ðôi lúc ông chồng ngoái lại, dáng lo âu nhìn về phía Otomi đang đi theo sau. Cô nàng tay dắt đứa con gái đầu lòng, nở một nụ cười tươi tắn cùng chồng. Dĩ nhiên hai mươi năm đã mang lại dấu vết già nua trên mặt nàng, nhưng ánh mắt trong sáng của tuổi thanh xuân vẫn không đổi. Nàng đã lập gia đình vào năm Minh Trị thứ 4. Chồng nàng là cháu của ông chủ Kogaya Seibei. Lúc cưới, ông chồng có một tiệm đồng hồ nhỏ dưới Yokohama. Giờ đây, ông ta mở một tiệm tại phố lớn ở Ginza.Otomi tình cờ ngước mắt nhìn lên. Trong một chiếc xe song mã đang chạy ngang trước mặt nàng lúc đó, có Shinko nghiêm trang ngồi. Ðúng là Shinko, không thể nào lầm được, nhưng bây giờ đã đeo đầy lon vàng chói, huy chương đủ loại. Tất cả tạo cho gã một vẻ uy nghiêm. Gã đội một cái mũ giắt lông đà điểu. Khuôn mặt hồng hào với bộ râu quai nón muối tiêu quay mặt nhìn về phía nàng, đúng là khuôn mặt gã hành khất thuở nào. Otomi chậm bước lại nhưng nàng không hề kinh ngạc. Ðối với nàng, Shinko không bao giờ là một gã hành khất tầm thường, nàng không thể giải nghĩa tại sao, nhưng nàng đã thấu hiểu chuyện đó từ lâu. Vì dáng dấp khuôn mặt của gã? Vì lời ăn tiếng nói của gã? Vì khẩu súng lục gã mang trên người? Không biết vì cái gì, nhưng nàng đã chắc chắn như vậy. Otomi nhìn thẳng mặt Shinko không chớp mắt. Vô tình hay cố ý, gã cũng nhìn khuôn mặt người đàn bà. Kỷ niệm của dĩ vãng vào một ngày mưa hai mươi năm trước đây trào lên trong tâm trí nàng, vào đúng giây phút ấy, rõ ràng đến se sắt con tim. Ngày đó, chỉ để cứu mạng một con mèo, Otomi đã sắp hiến thân cho Shinko mà không hề suy nghĩ. Bởi vì lẽ gì, nàng cũng không hiểu. Shinko, về phía gã, không hề đụng đến nàng, dù chỉ một đầu ngón tay cái thân thể mà nàng sẵn sàng buông thả trong lúc đó. Vì lẽ gì, nàng cũng không rõ. Nhưng mặc dù với cái động cơ không biết đến từ đâu này, dưới mắt Otomi, mọi hành động lúc đó đều quá đương nhiên, tất cả phải đúng như thế thôi. Ði ngược chiều chiếc xe, nàng thấy tâm hồn như rộng ngát ra.Sau khi chiếc xe của Shinko đi qua, chồng nàng bị đám đông chen lấn, lại ngoảnh lại nhìn vợ. Nàng đáp lại bằng một nụ cười như không có chuyện gì xảy ra, một nụ cười đầy sức sống, một nụ cười đầy dịu dàng, trìu mến.

(1922)

Cung Ðiền dịch

Dịch xong vào những ngày sơ hạ năm 2003