Một ngày đối với người như tôi dường như hơi ngắn. Tôi chưa kịp làm gì, trời đã tối. Ngày ngắn nhưng đêm lại quá dài. Không biết làm gì cho hết đêm. Có người bảo cứ nghĩ đến những việc sắp làm song càng nghĩ lại càng tỉnh. Có người bảo cứ mở TV coi cho mỏi mắt sẽ ngủ. Coi cái phim dở thì mở qua đài khác. Gặp phim hay, hấp dẫn quá quên …ngủ luôn. Có người bảo đọc sách cho mỏi mắt. Sách hay quá, truyện tuyệt vời phải xem cho tới hồi kết không bao giờ có chuyện ngưng nửa chừng. Thì tìm sách..dở mà đọc, chán quá sẽ ngủ. Chán thì có chán nhưng ngủ thì không. Lại đi mò tìm sách khác và tới sáng trắng. Nhớ tới câu ru con ngày xưa..Con cò mày đi ăn đêm. Ðậu phải cành mềm. Lộn cổ xuống ao. Tôi là con cò và tôi muốn lộn cổ xuống ao cho rồi. Nói ra thì lại bảo là sao cứ kêu rêu hoài, than thở hoài, tôi không kêu, không than đâu mà là một chút tâm sự thôi. Không lẽ cũng bị cấm nữa. Bảo là ở với cộng sản bị cấm đoán, bị đe dọa, bị lên án đã đành. Ở đây xứ tự do, đàn bà lại đứng thứ 2 chỉ thua con nít. Vậy mà hở ra cái gì cũng bị …cấm thì …ít vui. Kỳ quá. Vả lại tôi đã nói rất nhiều lần là tôi chỉ viết và viết..về tôi và các bạn tôi mà thôi. Về bạn thì dù có bị bạn chửi cũng …quen rồi. Còn về chính tôi, nhiều điều để nói ra, viết ra. Người lạc quan yêu đời sẽ cười dễ dàng vì những cái lẩm cẩm, ấm ớ của đàn bà. Người yếu đuối, bi quan, lòng mềm yếu dễ ngậm ngùi thương cảm. Tôi chú ý viết để các bà các cô đọc chơi. Cùng phận đàn bà dễ chia sẻ, thông cảm những rắc rối về công việc, đời sống, chồng con.Những điều rất nhỏ nhoi trong đời sống song đôi lúc, cái nhỏ nhoi đó làm ta đau đớn không cùng. Ðau mà không nói được, không cho nói thì..chết sướng lắm. Ðây nhé, sáng nay tôi thức dậy, đánh răng rửa mặt xong, mở tủ lạnh lấy đá, đập nhỏ bỏ vào ly café sữa, chồng đã pha sẵn cho. Xong, bắt tay vào việc liền. Cái việc mà tôi rất sợ hãi, rất nãn lòng. Ðiện thoại cho các đại lý. Nhưng sao lại sợ, sao lại nãn. Bán được hàng thì có tiền để sống, đó là một công việc … quá nhẹ nhàng, dễ dàng và nhàn hạ mà. Ðại lý nào cũng quý hóa, dễ thương. Thăm hỏi dăm ba câu rồi là đặt hàng. Nhiều khi hai bên tâm sự ba điều bốn chuyện, vui lắm chứ. Vậy thì sợ đây là sợ cái câu hỏi của các đại lý. Băng hay không Khánh Ly? Làm sao tôi trả lời. Nếu mời băng cho một người khác, tôi sẽ rất mạnh miệng để trả lời một cách hùng dũng rằng. Hay lắm. Tuyệt. Bây giờ chẳng lẽ tôi lại khen …tôi rằng ….hay. Dạ em không biết, xấu đẹp tùy người đối diện. Dạ chắc cũng không đến nỗi nào tệ lắm. Ðại khái là vậy. Cái thứ hai là, “sao băng cô mắc thế, làm sao bán?” Cái này cũng khó cắt nghĩa. Vô lý lại đề cao băng tôi vì thế này, thế kia nên phải bán giá cao, băng người khác vì thế kia, thế nọ, nên giá hạ hơn. Cả hai đều tôi nói đều không được. Rồi các đại lý vẫn đặt hàng và rồi tôi vẫn rất sợ, rất mệt trong những lần phát hành băng. Mà nếu tôi không là người kêu cho đại lý thì không ai có thể làm được. Việc tưởng dễ mà không dễ. Tỷ như nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên cho bà con té khơi khơi chỉ vì một …sợi tóc vướng chân người ấy mà. Tỷ như Trịnh Công Sơn đã vẽ ra bức tranh tuyệt vời, mặt hồ nổi sóng, đời người đã lênh đênh chỉ vì một..giọt nước mắt của em. Thấy không, chỉ một sợi tóc, một giọt nước mắt mà biết bao trái tim thổn thức khổ đau. Nhưng đấy là cái thổn thức khổ đau vì yêu nên rất … thơ, rất..nhạc. Tôi đang khổ đau, tim cũng nhức nhối vì bấm điện thoại liên chi hồ diệp. Cái khổ đau thổn thức rất … người và rất khó. Ðại lý lấy băng mới. Lấy thêm băng cũ. Ghi, ghi, chép, chép. Chừng một tiếng đồng hồ, hai tay, cổ mỏi nhừ, mắt muốn nổ đom đóm vì phải đeo cái kính..lão vào mới thấy đường mà ghi chép. Chỉ ghi chép thôi còn việc tính tiền thì có Misa hay Ðoan. Chả là từ bé đến lớn, dù được đi học (hết bậc tiểu học Cầu Kho chứ ít sao) tôi cũng chưa bao giờ một mình làm được một bài toán. Dốt thì cũng dốt vừa vừa thôi chứ. Bao nhiêu cái dốt dành lấy hết, làm sao sống (ủa sao cái này không thấy ai dành). Như có lần bán băng cho ông Hoàng Ngọc Ẩn ở Houston, vừa điện thoại, vừa tính tiền. Hơn ngàn anh Ẩn à. Tuần sau đó ông Ẩn qua Cali ghé nhà ăn cơm. Ðoan lấy sổ ra xem. Em cộng thế này mà cộng được à, lấy ở đâu ra mà cộng như thế. Tôi cười. Thì anh cộng lại, sổ sách còn dó chứ có mất đâu, tiền thì vẫn nằm trong túi anh Ẩn, có sao đâu mà … lên giọng. Việc tính tiền là của Misa và Ðoan. Ngay cả đến việc xếp băng vào thùng tôi cũng làm không được vì nếu có thì thế nào cũng … lộn, hoặc dư hoặc thiếu. Ðoan lại phải đổ ra và đếm, xếp lại..từ đầu. Nhưng những việc đó dễ thôi phải không. Cái khó và khổ nhất tôi đã gánh. Tôi phải gánh thôi bởi chỉ mình tôi biết ông Ðoan là chồng tôi chứ đại lý biết ông Ðoan là ai. Chẳng lẽ lúc đó lại giải thích rằng tôi là chồng cô này, chúng tôi lấy nhau mười lăm năm rồi …vân vân và vân vân …Xin quí vị mua băng của …vợ tôi. Ðoan không chịu làm. Người ta biết em và người ta quý em thì chỉ có em gọi được thôi. Ðoan nhất định, một hai gì cũng …không. Mà thật ra Ðoan không làm việc này là …đúng. Thế thì..dang ra cho …. con già này làm việc. Gọi điện thoại cho đại lý liên tiếp 3 ngày và ngày nào cũng vậy, lúc buông cây bút xuống, gỡ cái mục kính ra. Tôi mới nhớ là suốt cả một ngày tôi chưa ăn gì. Ðói gần chết. Ðã nói là trong cái khổ nó có cái vui. Thực thà mà nói thì chưa có đại lý nào nỡ nói với tôi những lời nói nặng. Chỉ nhẹ nhàng. Sao cô để băng giá mắc quá. Thế thôi. Và sau cùng cũng lấy. Nói nặng thì không nỡ nhưng hốt hụi rồi …chạy luôn thì có. Khi thấy con số lên đến bạc ngàn mà mình thì..rách, bèn nhẹ nhàng, rất nhẹ nhàng. Chị thông cảm gửi cho em để em lấy băng mới đã sang xong nhưng …không tiền, thì bèn được một câu cũng nhẹ nhàng không kém. Ồ mình …sang tiệm rồi để mình tính rồi mình gửi cho Khánh Ly ngaỵ Cái “ngay” đó hình như không bao giờ có. Có nơi tháng trước mới order băng. Tháng sau liên lạc lại. Ðã đổi chủ. Cũng nhanh như Sài Gòn đổi chủ vậy. Ôi giời cao đất dày ơi. Chết em. May mà lâu lâu mới bị một vố chứ nếu bị hoài chác tôi lên …bàn thờ lâu rồi. Bình thường, tôi làm cái gì cũng nhanh. Ði, đứng, ăn nói, làm cơm rửa chén, 30 giây. Nhưng hôm nay là ngày phát hành video “Một Ðời Việt Nam” của tôi thì cả Ðoan lẫn tôi cùng đau ốm bịnh hoạn. Hôm đi lấy video về, Ðoan đã không khỏe nhưng thấy ông em rể lể mể khiêng hết thùng này đến thùng khác, vô lý mình đứng..ngó, vô lý mình chơi cái …. tình lờ. Bèn hùng dũng ra cái điều không răng mô. Nào hay già cả rồi chịu sao thấu, trật xương, cụp xương, cụp xương gì không biết mà qua ngày hôm sau, chàng đi như người …đau lậu. Vì tôi ngủ riêng nên chàng kể cho 2 sư phụ Thiện và Thiêng và tôi nghe là sáng nay chàng phải …bò dậy, bò ra mặc quần áo, bò ra đi giầy, bò ra xe và lái đi mua thùng giấy. Về đến nhà chàng hô hào Misa, Cu và hai cô cháu từ Phila xuống chơi, ra xe khuân thùng vào, lấy video lên bắt đầu làm việc. Con, cháu tôi thay vì hôm nay đi biển chơi bèn được cho lao động vinh quang. Song chàng hứa sẽ chi tiền cho các con, các cháu đi Magic Mountain chơi. OK xong ngay. Từ trưa tới chiều vô thùng được hơn ngàn cuốn. Mệt quá rồi, 6 giờ rồi. Nghỉ cái đã. Tôi ăn vội miếng bánh chưng còn thừa ngày hôm qua vì đói quá rồi. Tụi nhỏ rút vào buồng coi TV. Sư phụ Trầm Tử Thiêng lên chở Ðoan Hố Nai đi bác sĩ. Không biết bác sĩ Nguyễn Xuân Quang phán làm sao, lúc chàng về, tay xách hộp Pioneer Chicken, mặt mày nhăn nhó. Dám phải mổ lắm. Cái gì. Mổ chứ gì, ngày mai đi chụp hình, bác sĩ Quang nói là cái xương nó …đè …cái gân. Có thể phải mổ, không thì …liệt luôn, phải chụp hình ngày mai. Tôi không cùng đi với Ðoan nên không biết cái xương..nào đè cái gân nào. Không sao đâu anh. Ở đây mổ xẻ là chuyện thường như người ta mổ ….gà vậy. Sư phụ Trầm Tử Thiêng tay xách dùm Ðoan pack beer cằn nhằn. Tôi đã bảo rồi mà, ông đã bị cụp xương một lần rồi là phải cẩn thận, già rồi, cái gì bây giờ cũng phải sợ. Hai ông già ngồi giữa một đống thùng băng ngổn ngang. Số là tuần rồi ở Houston về. Tôi bỗng bị trở lại cái bệnh nhức tay, nhức chân. Thường thì bệnh này hay tác quái vào mùa lạnh. Mấy tháng qua tưởng đã đỡ. Nhưng bệnh ở trong xương làm sao mà rờ. Tôi ngủ không được chong đèn đọc sách chờ mắt mỏi. Chờ đến 8 giờ sáng vẫn không ngủ. Ðoan mở mắt thấy tôi còn ôm cuốn sách, không hiểu vì sao, lại cằn nhằn sao tôi mê truyện không chịu ngủ. Phần vì đau nhức suốt đêm, phần thì mệt vì không ngủ. Tôi bổng nổi cơn điên, phóng xuống giường tìm thuốc ngủ rồi ôm mền gối qua phòng con. Ðoan hoảng hồn chụp tôi lại, nhưng lúc đó cơn tủi thân đang lên cao. Tôi la bài hải, tôi nhất định không thèm ngủ chung. Tôi nhất định không làm phiền ai dù người đó là chồng, con tôi. Ấy cái tính tôi vậy. Hay tự ái, tủi thân với chồng con. Do đó lúc Ðoan bị đau tôi không biết. Cứ nghĩ là chàngg đau sơ sơ, đau ít thôi nhưng nhỏng nhẽo một chút để làm huề dù sáng hôm sau Ðoan đã xin lỗi mà tôi còn chưa chịu huề. Ðoan đau như vậy, chỉ làm được việc nhẹ. Ði bác sĩ thì nhờ sư phụ Trầm Tử Thiêng, Thiện chở đi. Còn lại mấy mẹ con, bác cháu. Làm mệt nghỉ. Hết mệt làm tiếp. Và khi tất cả mọi người đã ngủ yên. Tôi vẫn lụi hụi ngồi một mình viết viết ghi ghi buồn vui của một ngày cho Du Miên. Ðến 4 giờ sáng tôi vào phòng Misa nằm đọc truyện tiếp chờ giấc ngủ, 5 giờ rưỡi mò lấy thuốc ngủ. Uống đại để ngủ cho rồi. Tôi uống đủ mọi thứ thuốc. Cảm nặng, trúng độc thì trụ sinh triền miên. Ðau nhức uống thuốc Bắc. Không hết thì thuốc ngủ. Thuốc như kẹo, uống như một thói quen. Uống cho quên đau. Quên đời. Và nếu có một buổi sáng đẹp trời nào đó, tôi không mở mắt ra được nữa thì xin đừng ai ngạc nhiên. Lỗi tại tôi mọi đàng. Lỗi tại tôi đó thôi. Ðừng ai suy diễn lòng thòng thêm rắc rối. Ðừng bảo rằng chồng tôi..thuốc tôi. Giết tôi. Rồi mỗi người suy diễn một kiểu. Mỗi người cho tôi chết một kiểu khác, kiểu nào, cách nào thì cũng ly kỳ. Như mọi người đã từng làm với tôi và với người khác. Cả tuần nay không nấu nướng gì. Phần đau lại lu bù công việc, thôi thì bạ cái gì ăn cái đó. Mọi người Hăm-bơ-gơ riêng mình tôi là cơm. Ăn để mà sống thì ăn sao cũng được, nhét bất cứ cái gì cho đầy bao tử là được rồi. Nghỉ được vài ngày lại bắt tay vào việc mới. Mix băng đã thu. Thâu project mới để dành, 11 projects đã thâu xong từ lâu. Ðể đó. Có dư được chút ít là tôi lại đổ vào băng nhạc. Chúa thương cho tôi một giọng hát. Chúa có thể lấy lại bất cứ lúc nào. Tối nay còn véo von. Sáng ra có thể không còn nghe tiếng nói, không còn nói được. Vậy thì cứ hát để đó. Ðủ làm vốn cho con xong Ðại Học. Việc đời đã lo xong. Tôi có thể bỏ hết thì giờ cho đạo. Theo gương bà mẹ chồng của tôi. Mấy tháng nay, tôi gia nhập hội các bà mẹ Công Giáo Cộng Ðoàn St Columban, linh mục Mai Khải Hoàn là cha Quản Nhiệm, vậy mà tôi chưa làm được việc gì cho hội. Nói ra thêm xấu hổ. Tôi có lỗi vô cùng. Khổ cho tôi một điều là các buổi họp thường nhằm vào Chủ Nhật đầu tháng, lúc 10 giờ sáng. Thường thì giờ đó tôi đang ở trên máy bay hoặc đang ở phi trường chờ tầu. Xấu hổ thêm nữa là tôi không lái xe. Ði đâu cũng phải nhờ Ðoan hay Misa. Phiền hà cách chi ấy. Cho nên lòng tôi cứ áy náy xốn xang hoài. Nhiều lần xem lễ xong, tôi lẻn về. Trốn, không dám gặp cha. Khổ vậy đó. Tôi có nhiều nỗi bận tâm mà chồng con không chia sẻ được. Ðành phải ghi trên giấy. Trình làng với bà con. Mong sự thông cảm, kẻo tôi điên … thêm. Ðánh vật với đời sống ở đây. Ðánh vật với con cái. Không điên cũng uổng. May mà thuốc ngủ đã giúp tôi …quên được rất nhiều điều. Thật vậy 30 năm qua tôi uống liên miên nên bây giờ ruột để ngoài da. Nói trước quên sau. Ai nói gì với tôi chỉ vài phút sau là tôi… quên hết. Bạn bè biết tính tôi, biết cái bệnh của tôi nên giận mãi cũng chán, bèn không thèm để ý nữa. Tôi lại không nhớ cả ngày, tháng. Luôn cả đồng hồ tôi cũng liệng luôn. Thế là không biết gì cả. Thấy trời còn sáng thì đó là ngày.Trời tối là đêm. Thế thôi. Tôi khổ đấy rồi tôi vui đấỵ Các bạn bảo tôi điên. Tùng Giang thì. Không. Mai đâu có điên, Mai vẫn còn..tỉnh hơn người..tỉnh. Nói thế thì có khi Tùng Giang Phạm này cũng …điên và điên hơn tôi nữa. Nhưng tội gì. Ðược cho là tỉnh hơn người tỉnh cũng mất mát gì đâu. Thầy Thiêng nói. Bộ bây giờ đến cái điên cũng dành nhau à. Bèn ngồi im cười. Ðiên cũng được. Tỉnh cũng được. Dốt cũng được. Nhưng đừng..ngu. Tôi không thích. Khánh Ly (Trích Thời Báo số 9. 16-8-1991)