ự việc Dương Ngạn Địch và Trần Thượng Xuyên diễn ra vào năm 1679- Lúc ấy Nguyễn Hữu Cảnh đã hai mươi chín tuổi, còn Đào Thừa đã ở trong Dinh Chúa được chín năm rồi. Phận nữ nhi không được tham dự triều chính. Tuy Thị Thừa đã có công vào việc hiến kế cho chúa nhưng chẳng mấy chốc, sự ghen tuông của các bà phi và những lời lẽ “trượng phu” của các quan thần cảnh báo: Việc Chúa yêu đương một mỹ nhân say đắm sẽ là một cái họa cho đất nước. Từ những lý luận của các nhà “hiền triết” xem đàn bà đẹp luôn tiềm ẩn hiểm hoạ, từ những cái nhìn bàng quang đàn bà đẹp mà không xao xuyến mới là người anh hùng, nhất là xem nhẹ cái đẹp đó để đẩy giá trị đất nước lên trên hết. Các quan vẫn canh cánh nổi lòng lo sợ việc chúa Nguyễn Phúc Tần thương yêu Thị Thừa quá mức sẽ sinh ra chuyện lớn. Họ cũng là những người muốn lấy lòng các bà phi tần của chúa, dù sao thì họ đã là phe cánh của mấy bà phi từ lâu, không làm gì giúp mấy bà cũng thấy khó chịu lắm. Mấy ngày chúa Nguyễn Phúc Tần thực địa vùng sông Gianh, muốn xem xét đời sống muôn dân có được ấm no hay không? Lần đó, Đào Thừa cũng được chúa thượng cho theo và cũng là lần nàng có dịp quay đầu hướng về cố hương. Cơ may tiềm tàng mà Trịnh Căn đeo đuổi, là muốn Thị Thừa  trở thành gián điệp cho Đàng Ngoài. Hoặc chí ít, ông ta gieo mối hoài nghi chúa Nguyễn với người con gái ấy, làm xáo trộn hoặc ly gián giữa người thân cận của chúa Nguyễn. Ông ta bắt cha của Thị thừa gửi thư cho nàng, nhắc nhở công lao sinh thành, cốt nhắc khéo đứa con gái mình hãy nhớ về cố hương, rồi nhờ người lẻn sang    Sau bao năm xa cách quê nhà, sống trong nhung lụa ở cung cấm. Đào Thừa cũng muốn có vài lời thăm hỏi đến người cha và  mấy người anh ở vùng đất của quân Trịnh cai quản. Nàng nghĩ đây là chuyện riêng, nên không muốn xin ý chúa sợ phiền ngài. Nàng viết một bức thư, kể lại số phận đứa con gái "hư đốn" trốn nhà ra đi. Nàng không muốn tiến cung, sống bằng sự yêu thương của con tim nhưng số phận lại đưa đẩy nàng lại vào cung cấm hầu hạ chúa Nguyễn. Nàng muôn vạn lần xin tạ lỗi công ơn sinh thành dưỡng dục, nhưng lại làm cho người cha đau lòng. Nàng xin hẹn lại kiếp sau được báo đáp và gửi một ít nén vàng ròng để cho cha dưỡng già. Nàng nhờ tên gia nhân sang bên kia vùng sông Gianh tìm người đưa giúp thơ, nhưng tên gia đinh bị bắt lại vì có sự hồ nghi và có sự theo dõi từ lúc ban đầu. Lá thơ ấy được gửi về lại triều đình, nằm trong tay của Chưởng dinh Nguyễn Cửu Kiều. Đây là thời cơ để các quan triều chính cùng với các bà phi mưu toan hại nàng. Họ vạch tội nàng làm gián điệp cho quân Trịnh. Quần thần so sánh Thị Thừa như là một Tây Thi của Ngô Thừa Sai thời Đông Chu Liệt Quốc, cần phải diệt mầm móng ấy sớm kẻo không kịp. Ngoài ra, họ còn ái ngại Nguyễn Hữu Cảnh noi gương An Lộc Sơn dấy binh để đòi lấy Dương Quí Phí. Cho nên, nàng tồn tại là điều không mấy có lợi, càng sớm ra tay diệt trừ hiểm họa từ những người con gái đẹp gây ra, thì mối nguy sớm được dập tắt. Nghe quần thần bàn tán, Chưởng Dinh đợi khi chúa Nguyễn Phúc Tần về, ông ta tâu trình:-  Dạ! Bẩm chúa thượng, được biết bấy lâu Quận nương và các bà phi không được chúa ghé. Đó là việc không hay trong nội bộ cung cấm, chúa yêu thương Thị Thừa nhiều quá. Thần có mấy lời khuyên nhủ. Chúa Nguyễn Phúc Tần đỡ dậy, người mà chúa muốn giữ hòa khí nhiều hơn ai hết, nên chúa lắng nghe:-  Ngươi nói đi!-  Bẩm chúa cho thần nói sự thật, dù có bay đầu thần cũng phải tâu lên. Thị Thừa là người con gái Nghệ An, nơi ấy giờ là thuộc đất của quân Đàng Ngoài. Tuy ta ký kết đình chiến nhưng ai biết được không xảy ra việc nội gián, tựa như đây là câu chuyện thời Chiến Quốc. Một mưu kế của Việt Vương Câu Tiễn cống nạp Tây Thi lấy lòng Ngô vương Phù Sai, để vua Ngô say mê bỏ bê chính sự. Sau mười năm thì tiêu diệt nước Ngô...- Ngươi ái ngại cho ta à?- Đúng vậy, thưa Chúa thượng. Dù muốn dù không, người con gái này đã gieo hiềm khích trong cung cấm rồi. Các phi tần ganh ghét, các công nương phiền muộn. Đôi khi họ sẽ ra tay hạ độc Chúa công phải hạch tội, làm cho triều chính bất ổn. Chi bằng cũng là chết, thì chết có chủ trương sẽ đẹp lòng ba quân. Thần sẽ rao truyền rằng, chúa thượng là một đấng Hiền Vương không mê sắc giới...-  Hiền vương mà đi giết hại một cô gái yếu đuối tay mềm sao? Có mâu thuẫn không vậy.-  Ở đời cái gì cũng phải có mưu mô. Tiếng thơm là hiền vương là để thu phục lòng dân chúng, giữa quân Trịnh và ta sẽ thấy ai xứng danh thờ vua Lê. Cách này gọi là gậy ông đập lưng ông. Nếu quân Trịnh thực là cài cắm Thị Thừa làm gián điệp, ta chẳng những giết quách đi mà còn được tiếng thơm với muôn đời...Ngoài ra, Thị Thừa trước có tình cảm với Nguyễn Hữu Cảnh, không khéo là mối họa như An Lộc Sơn muốn có Dương Quí Phi nên dấy binh về Trường An. Vậy nên, phải giết Thị Thừa lúc này là hợp tình nhất. Chúa Nguyễn Phúc Tần cân nhắc một lúc lâu, rồi không nói gì nữa. Ba quân tướng sĩ đều kháo nhau ngoài biên thùy, dao động vì người con gái đẹp ấy có là họa đất nước. Muốn giữ được lòng ba quân, chúa muốn chém nàng để diệt trừ nhiều mối họa. Mấy ngày sau, chúa Nguyễn Phúc Tần rất ray rứt. Ngài so đo chuyện yêu đương của nàng với ai, nhưng ngài cũng thấy khổ tâm vì đấng quân vương ai lại đi ghen hờn. Song rõ ràng, ngài biết Thị Thừa vẫn còn nhớ nhung Nguyễn Hữu Cảnh nhiều lắm. Tuy cầm trịch được người con gái chúa thương yêu, nhưng tinh thần vẫn không sao làm cho nàng quên được mối tình xưa kia. Ghen tuông và muốn diệt trừ hiểm họa như ý của các quần thần can gián, chúa Nguyễn Phúc Tần mang thanh kiếm báu ra quyết tiêu diệt nàng để trừ hậu họa. Nhưng xuống gươm với một người mình từng thương yêu cũng khó ra tay, chúa Nguyễn Phúc Tần trăn trở hơn thiệt. Chúa yêu thương Thị Thừa vài ngày nữa, rồi rút kiếm ra:-  Ta phải giết nàng... - Sao chúa thượng giết thần thiếp, thần thiếp tội gì... - Ta phải hy sinh nàng vì đất nước, vì nàng là một mối họa tiềm ẩn.   Chúa định vung kiếm lên, nhưng Thị Thừa vái lạy:-  Thần thiếp là mối họa nào, thực lòng thần thiếp không hiểu chi cả...Nếu thần thiếp có tội chết đã đành, mà thần thiếp không hiểu chi rứa làm sao thần thiếp nhắm mắt. Chúa thả kiếm xuống, đúng là khó mà ra tay với nàng được. Người có tội xuống gươm còn khó, còn nàng chỉ bị thị phi thực lòng khó đành hạ gươm. Thị Thừa phân trần:-  Trước đây, thiếp đâu có muốn vào chốn cung đình. Thiếp chỉ yêu thương Nguyễn Hữu Cảnh, chàng là người thiếp nhớ nhung trọn đời. Vì sao Chúa thượng bắt thần thiếp phải tiến cung, giờ thần thiếp phải gặp cảnh trái ngang này.-  Vì ta là người đứng trên mọi người, nên ta phải tỏ rõ quyền uy bằng sức mạnh của mình. Ta không thể nhún nhường cho người yếu thế hơn ta được, nhưng giờ mọi người sợ nàng là gián điệp của quân Trịnh, nên buộc ta phải ra tay giết nàng để trừ hậu hoạn...- Nếu ái ngại thiếp làm chuyện gì không hay ở nơi đây, hay là chúa thượng hãy cho thần thiếp về với chàng. Ở biên thùy xa xôi, thiếp có muốn hại ai cũng không thể làm được.-  Càng không được, ta là chúa thượng cơ mà. Thần thiếp của ta, không ai được đụng đến. Nếu ta không dùng nữa, thì phải giết bỏ...   Chúa lại giơ kiếm lên nhưng rồi biết mình không thể xuống gươm với nàng được. Sau bao năm yêu thương nàng, chung sống với nhau mặn nồng, ít nhiều tâm tình chuyện đời cho nhau nghe trong đêm thanh vắng. Những lời hứa sống tốt với nhau trọn đời, những lời thổ lộ về sự nhọc nhằn trong cương vị tối cao và lời hứa sẽ dẹp tan quân Trịnh trong nay mai để nàng về gặp người thân, với nàng như là một quyết tâm phải làm cho nàng thấy. Nếu nàng mất, thì như tất cả những kỷ niệm yêu đương đó sẽ không còn hiện diện, như chỉ là lời hứa khống, mà người quân tử nói thì phải giữ lời. Nhưng...Vị trí của chúa Nguyễn Phúc Tần cũng khó lòng không theo lời phán của các quan trong triều. Mặc dù mình là người tối thượng, nhưng họ không vui lòng là tiềm ẩn việc không phục tùng và có khi  họ tìm đường hàng sang quân Trịnh, là một mất mát lớn. Lại thêm người thân tín lo cho triều chính là Nguyễn Cửu Kiều cũng có ý cẩn trọng cho giang sơn xã tắc và tiêu diệt mầm móng hậu hoạn ngay từ đầu là điều người quân tử cũng cần phải làm ngay. Trong hậu cung không vui, họ lấy cớ Thị thừa không sinh được con. Giữ gìn Thị Thừa bên mình, lời đồn đại từ trong ba quân xem chúa của mình không hơn gì Trụ Vương mê đắm nữ sắc, chểnh mảng việc nước nhà...Thực sự, chúa Nguyễn Phúc Tần có lúc rất khó nghĩ.