ariuytx ở nhà lão Gilơnormăng ra, trong lòng ngao ngán, chàng chỉ có một hy vọng nhỏ. Chàng ra đi với nỗi thất vọng mênh mông.
Ai để ý đến lòng những người mới yêu đều hiểu khi thấy rằng chàng không băn khoăn nghĩ ngợi mảy may về câu chuyện tay Têôđuyn, trung úy kỵ binh, cái thằng cháu họ của chàng đó. Nhà viết kịch thơ có thể hy vọng câu chuyện người ông ngoại đột nhiên tiết lộ cho cháu nghe sẽ gây thêm nhiều tình tiết ly kỳ. Nhưng đó chỉ là hay về kịch tính thôi chứ vẫn không phải là sự thực. Mariuytx đang ở vào tuổi không tin cái xấu. Sau này cũng đến cái tuổi bạ cái gì cũng tin. Lòng nghi ngờ âu cũng như những nếp nhăn trên mặt thôi. Người thanh niên mới lớn lên vốn không có nếp nhăn. Cái làm điên đầu Ôtenlô lại không bám được vào Căngđít. Ngờ vực Côdté ư? Chàng có thể phạm nhiều tội ác khác một cách dễ dàng chứ không phạm tội đó.
Chàng lang thang ngoài đường, lang thang là cách giải quyết nỗi buồn của những người đau khổ. Chàng có nhớ ra điều gì cũng không nghĩ ngợi về điều đó được. Hai giờ sáng, chàng mới về nhà Cuốcphêrắc và cứ nguyên quần áo lăn đùng ra nệm. Trời nắng đã to, chàng mới thiếp ngủ, một giấc ngủ kinh hoàng, nặng nhọc, chập chờn trong nghĩ ngợi. Khi tỉnh dậy, chàng thấy Cuốcphêrắc, Ănggiônrátx, Phơiđi, Côngbơphe đứng trong phòng, đầu đội mũ, chực đi ra, có vẻ tất tả.
- Cậu có đi đám tang tướng Lamác không?
Chàng không hiểu Cuốcphêrắc nói gì.
Họ đi được một lát, chàng cũng ra đi. Chàng nhét vào túi áo hai khẩu súng ngắn mà Giave trao cho chàng vụ mồng ba tháng hai. Những khẩu súng này hãy còn nạp đạn. Khi mang nó đi, khó lòng mà nói chàng có những tư tưởng ám muội gì.
Suốt ngày hôm ấy, chàng lảng vảng ở những nơi nào chàng cũng không biết. Chốc chốc trời đổ mưa, nhưng chàng không để ý. Chàng vào hàng bánh mì mua cái bánh ống sáo nột xu để ăn trưa, nhưng nhét bánh vào túi rồi lại quên phắt. Hình như chàng có xuống sông Xen tắm nhưng chàng cũng không biết rằng mình đã tắm. Có lúc đầu người ta như bốc lửa. Chính Mariuytx đang ở trong cảnh ấy. Chàng không còn hy vọng gì nữa, không còn sợ hãi gì nữa. Hôm qua chàng đã trải qua mọi thử thách rồi. Chàng nóng ruột nóng gan chờ cho đêm đến. Trong óc chàng chỉ có một ý nghĩ sáng sủa: chín giờ tối sẽ gặp Côdét. Cái hạnh phúc cuối cùng này bây giờ là tất cả tương lai của chàng. Còn sau đó sẽ là bóng tối. Đi lang thang trên những đường phố vắng nhất, thỉnh thoảng chàng nghe hình như trong thành phố đang có tiếng động kỳ lạ. Chàng tỉnh cơn mơ trong chốc lát, tự hỏi: đánh nhau sao?
Vào chập tối, đúng chín giờ, như đã hứa với Côdét, chàng đến phố Pơluymê. Bước đến gần hàng rào sắt, bao nhiêu nỗi ưu phiền đều tiêu tan. Đã hai ngày hai đêm, chàng không thấy Côdét. Giờ chàng sẽ gặp mặt nàng. Bao ý nghĩ khác đến mờ hẳn đi nhường chỗ cho một niềm vui sâu xa và vô tận. Những giây phút trong đó người ta sống hàng thế kỷ đều kỳ lạ và thiêng liêng ở chỗ nó đến là tràn ngập cả tâm hồn chúng ta.
Mariuytx đẩy song sắt nhảy vào vườn. Đến chỗ hẹn hò hằng ngày thì không thấy Côdét. Chàng đi qua đám cây rậm rạp vào đến chỗ khuất gần thềm. Chàng nghĩ bụng: chắc nàng chờ ta ở đây. Đến đây vẫn không thấy Côdét. Chàng ngẩng đầu lên: các cửa sổ đều đóng kín mít. Chàng đi lại một vòng trong vườn: vườn vắng lạnh. Chàng trở lại nhà như si như dại, hoảng hốt, lo âu, lòng đau như cắt. Như một người chủ nhà đi chơi về trễ giờ, chàng gõ cửa. Chàng cứ gõ, gõ đi gõ lại không nghĩ đến việc cửa sổ sẽ mở và bộ mặt của ông cha sẽ hiện ra, hỏi: ông muốn gì? Nếu như thế cũng không thấm gì với điều chàng đang dự đoán. Gõ cửa chán, chàng lại lớn tiếng gọi Côdét. Chàng hét: Côdét, chàng gọi lần nữa giọng cương quyết: Côdét! Không ai trả lời. Thôi thế là xong! Ngoài vườn vắng ngắt. Trong nhà im bặt tăm hơi.
Mariuytx đưa cặp mắt tuyệt vọng nhìn cái nhà buồn thảm kia cũng đen tối, cũng vắng lặng, lại còn trống trải hơn một nấm mồ nữa. Chàng nhìn cái ghế đá, nơi chàng đã sống bao phút giây thần tiên cạnh Côdét. Chàng ngồi xuống cạnh bậc thềm, lòng thấy êm dịu và kiên quyết, chàng thầm cảm tạ cuộc tình duyên của mình và tự nhủ nay Côdét đã đi rồi, chàng chỉ còn chết nữa mà thôi.
Đột nhiên có tiếng ai từ ngoài đường gọi qua lùm cây:
- Ông Mariuytx!
Chàng nhổm dậy:
- Gì thế?
- Có ông Mariuytx ở đấy không?
- Có.
- Ông Mariuytx! Người kia nói tiếp. Các bạn ông đang chờ ở chiến lũy phố Săngvrơri đấy!
Giọng nói không xa lạ đối với chàng. Nó cũng ồ ồ và khàn như giọng Êpônin. Mariuytx chạy đến hàng rào sắt, lẩy cái chấn song lỏng lẻo, thò đầu ra ngoài và thấy một người giống như một thanh niên đang chạy biến vào trong bóng tối.
