rong khi không khí mát dịu toả ra khắp các đồng ruộng và vầng trăng từng giờ từng giờ lùi về phía chân trời, đôi tình nhân nằm nghỉ trên tấm nệm cỏ dưới làn ánh sáng nhạt, lạc trong trạng thái yêu đương, thiu thiu rồi cả hai chìm trong giấc ngủ. Thức dậy, họ lại tìm nhau và ngủ tiếp ôm ấp nhau một lần cuối cùng, họ nằm đó, mệt lả Lise ấp mình trong cỏ khô, thở khó nhọc, Goldmund nằm ngửa, không động đậy, lơ đãng nhìn lên nền trời tai tái. Cả hai người cảm thấy buồn mênh mông chỉ có qua giấc ngủ mới giải toả được. Họ lại chìm sâu và vô vọng trong trạng thái ấy, khát khao muốn được ngủ một lần nữa, như thể họ bị mãi mãi trừng phạt phải thức, và trong những giờ cuối cùng ấy họ càng thấy thèm, rất thèm yên giấc như mọi người trước đây. Mở mắt, Goldmund thấy Lise đang mải sửa lại mái tóc đen của nàng. Cậu nhìn nàng trong chốc lát với vẻ lơ đãng, chưa tỉnh ngủ hẳn. - Em thức dậy rồi? cậu hỏi. Nàng quay phắt lại nhìn chàng, bỗng nhiên có điều gì đó khiến nàng hoảng sợ. - Em phải đi thôi - Nàng nói, buồn và lúng túng - Em không muốn đánh thức anh dậy. - Em thấy đó, anh đã tỉnh ngủ. Chúng ta phải đi rồi sao? Có phải chúng ta không nhỉ? - Phần em, vâng - Lise đáp - Nhưng anh, anh ở tu viện. - Chỗ của anh không còn ở tu viện nữa. Anh cũng như em, chỉ một thân mình. Anh không có mục đích trong cuộc sống. Đương nhiên anh đi với em. Nàng quay mắt nhìn phía khác. - Goldmund, anh không thể đến với em. Em phải trở về lại với ông chồng của em. Hắn sẽ đánh em vì đã ngủ đêm ở ngoài. Em sẽ bảo là em lạc đường. Nhưng tất nhiên hắn không tin đâu. Bấy giờ, Goldmund nghĩ rằng Narcisse đã nói trước với mình điều ấy. Và lời tiên tri đã khớp với sự thực. Cậu đứng lên và chìa tay với cô bạn - Anh nhầm. Anh cứ tưởng hai chúng ta còn cùng ở với nhau. Nhưng có phải quả thực em muốn để cho anh nằm ngủ và trốn đi, không một lời từ biệt? - Ôi! Em sợ anh sẽ giận và có thể đánh em. Mặc cho ông chồng em đánh đập em, đó là khuôn phép. Nhưng em không muốn phải đòn từ bàn tay anh. Cậu nắm tay cô bạn. - Lise, anh không đánh em, bây giờ và không bao giờ. Em có muốn đi theo anh thay vì ở với chồng em, cứ để hắn đánh em? Nàng liền giật bàn tay ra. - Không, không, không đâu! - Nàng thét, hoà trong nước mắt. Bởi nhận thấy rõ lòng cô gái muốn rời khỏi mình, và muốn thú nhận các đòn đau của chồng hơn là các lời dịu ngọt của mình, cậu buông bàn tay cô ra. Nàng khóc tấm tức. Nàng bỏ chạy. Nàng thoát thân, hai bàn tay ôm lấy khuôn mặt giàn giụa nước mắt. Cậu không nói gì và đưa mắt trông theo cô gái. Cậu xót thương nhìn cô băng qua đồng cỏ đã thu hoạch, theo tiếng gọi và dưới tác động của một sức mạnh nào đó, một sức mạnh cậu chưa hề biết nhưng thấy cần quan tâm lo lắng. Cậu xót thương cô gái và cũng có phần xót thương cho mình, dường như cậu không có chút may mắn, cậu lại một mình, ngốc nghếch, bị bỏ rơi, bị ruồng rẫy. Mặt khác, cậu còn mệt và cần ngủ chưa bao giờ cậu thấy mình kiệt sức đến thế. Cậu còn nhiều thì giờ để gánh lấy các nhọc nhằn. Vậy là cậu lại ngủ, khi thức giấc thì mặt trời đã lên cao. Trước mặt cậu các đồng ruộng, các vùng đất, các bãi phơi rơm khô, và khu rừng mờ mờ đằng sau nơi này hẳn có các trang trại, cái cối xay, một ngôi làng một thành phố. Lần đầu tiên thiên hạ trải ra ở đó, rộng mở trước mặt cậu, chờ đón cậu, sẵn sàng tiếp nhận, chăm sóc cậu, làm cho cậu khổ đau. Cậu không còn là một học sinh nữa theo kiểu nhìn các sự vật qua cửa sổ, cuộc ra đi của cậu không còn nữa là một cuộc dạo chơi nhất thiết rồi lại trở về. Thế giới này mênh mông, bây giờ đã trở thành một thực tại, một phần của bản thân cậu, số mệnh của cậu tựa vào nó, trời của cậu là trời của thế giới ấy, thời gian trôi qua ở đó, nó chi phối cậu. Cậu quá bé nhỏ trong cái thế giới rộng lớn ấy; quá bé nhỏ, cậu đi trên đường như một chú thỏ rừng, một con bọ hung, xuyên qua không gian mông mênh xanh thẫm và lục diệp của nó. Không có tiếng chuông đánh báo thức, báo giờ kinh lễ, giờ lên lớp, giờ ăn. Ôi! Cậu cảm thấy đói! Giá có được một tô sữa, một bát cháo - những kỷ niệm quyến rũ! Dạ dày cậu cồn cào như của một con chó sói đói ăn. Cậu đi qua một đám ruộng lúa mì mới chín tới - Cậu boc vỏ, bỏ vào mồm, nhai ngẫu nghiến mấy hạt qua kẽ răng, lại tuốt thêm và nhét các bông lúa vào túi quần. Bắt gặp mấy quả phỉ còn xanh, cậu cắn ngon lành đánh cộp vào lớp vỏ và hái mang theo một vốc. Rồi lại đến cái khu rừng, các đồi thông, các hàng cây sồi và cây tần bì, có cả vô số cây trái mà nơi đây, cậu dừng lại, hái ăn giải khát. Trong các loại cỏ lá nhỏ và nhọn sac trên đường rừng có cả cây hoa chuông màu xanh, những con bướm nâu bay lượn dưới ánh mặt trời rồi trở chúng kéo đi theo đường ZicZắc và biến mất. Trong một khu rừng như thế Nữ thánh Genièvre từng sống. Cậu luôn thích thú với câu chuyện ấy. Ôi! Giá được gặp bà thì hạnh phúc bao nhiêu! Có thể ở cuối khu rừng có một nhà tu khổ hạnh với vị linh mục già nhiều râu sống trong một hang đá hoặc một gian lều bằng vỏ cây. Cũng có thể có cả những người đốt than ở đó. Cậu sẵn lòng làm quen với họ. Và nếu có cả bọn kẻ cướp, hẳn chúng sẽ không đụng đến cậu. Được gặp những con người, bất kỳ họ là ai cũng đều tốt. Nhưng cậu biết rõ có thể còn phải tiếp tục đi lâu nữa trong rừng, hôm nay, ngày mai, có thể nhiều ngày nữa, mà chẳng gặp một ai. Cả điều đó nữa, Goldmund phải chấp nhận nếu đó là số mệnh của cậu. Đừng suy nghĩ làm gì, hãy để cho cái sự vật qua đi như chúng muốn. Nghe một con gõ kiến đánh chan chát mỏ vào một thân cây bên đường, cậu để ý nhìn xem. Đã lâu, cậu đâu có phí công rình làm gì. Rốt cuộc cậu đã quan sát được trông thấy một mình trên thân cây vừa gõ vừa bám lần lên và hừ cái đầu nó lại, không biết mệt. Đáng tiếc người ta không chuyện trò được với các thú vật! Hẳn là vui nếu gọi được chú gõ kiến, nói với nó đôi lời dễ thương và có lẽ học được một số chi tiết về cuộc sống của nó trên cây, công việc làm, cái niềm vui của nó. Ôi! Giá như có thể biến hoá, thay hình đổi dạng! Cậu chợt nghĩ có đôi lúc vào những giờ rảnh rỗi, cậu có vẽ, dùng bút chỉ phác thảo trên tấm bảng con của nhà trường nào cái đoá hoa, cây lá, các con vật, cái điều người cậu thường chơi như thế rất lâu, và đôi khi như một vị Thượng đế con, cậu sáng tạo các sinh vật, theo trí tưởng tượng của mình: Trên đài một chiếc hoa, cậu đặt vào những con mắt và một cái miệng; từ một chùm lá trên một cành cây, cậu tạo hình các bộ mặt, lắp một đầu người trên một chiếc cây. Nhiều bữa cậu ngồi cả tiếng đồng hồ liền, say sưa vui thú với trò chơi ấy. Sử dụng khả năng kỳ diệu của mình, cậu vạch ra những đường nét, lấy làm lạ nhận ra bộ mặt mình vừa vẽ lại là một chiếc lá cây, đầu một con cá, đuôi một con chồn, lông mày một con người. Nay cậu nghĩ, như vậy, hẳn mình có thể có khả năng như trước đây, biến hoá các đường nét trong các trò chơi trên chiếc bảng con. Goldmund sẽ vui bao nhiêu được hoá thành một chú gõ kiến, có thể trong một ngày, có thể một tháng, cậu sẽ sống trên các ngọn cây từ trên cao bám vào các thân cây nhẵn, gõ chiếc mỏ cứng vào vỏ cây trong khi tì mạnh bằng bộ lông ở đuôi. Cậu sẽ nói bằng ngôn ngữ của các chú gõ kiến và từ vỏ cây lấy ra bao thức ăn ngon lành. Tiếng đập của chú gõ kiến vào gỗ làm vang lên một âm thanh gãy gọn nghe thú vị. Goldmund gặp nhiều thú vật trên đường đi trong rừng. Những chú thỏ rừng đột ngột tung mình ra khỏi bụi cây khi cậu bước đến gần chúng đăm đăm nhìn cậu, quay ngoắt lại và trốn chạy biến, cụp đôi tai, thoáng hiện như một vệt sáng mang theo chiếc đuôi. Trong một khu rừng thưa, cậu bắt gặp một con rắn lớn nằm bất động, bởi vì đó không phải là con vật sống mà chỉ là bộ da nó đã lột. Cậu cầm lên, ngắm nghía: dọc sống lưng là một hình hoa văn đẹp màu nâu và xám, ánh mặt trời chiếu xuyên qua đó như một váng nhện. Cậu nhìn lại chăm chăm với đôi mắt đen nhánh đầy lo âu qua kẽ hở hẹp các hàng mi rồi lượn sát đất, bay biến. Bọn chim cổ đỏ và chim sẻ khướu nhiều vô số. Trong một góc rừng, có một ao nước đầy màu lục diệp, lũ nhện dài chân chạy loăn quăng qua lại liên hồi, như thể bị ma ám trong những trò chơi không sao hiểu được, bên trên, mấy con chuồn chuồn có cánh màu sẫm không ngừng bay lượn. Và đến một lúc - đã muộn lắm - cậu trông thấy hay đúng hơn chỉ còn nhìn thấy các tán lá rung động, chao đảo; có những tiếng cành cây gãy, và trên nền đất nhão tung toé có bóng một con thú lớn vụt chạy với cả trọng lượng của nó qua một lùm cây có thể là một con nai, có thể là một con lợn rừng, cậu không xác định rõ. Còn lc;n một tiếng động nhỏ, ánh nắng mặt trời rang nóng chiếc vỏ ốc. Cậu lạ lẫm ngắm nhìn các nếp quanh co trên chiếc vỏ ốc, các đường vòng xoáy từ dưới trông lên và chiếc vành độc đáo bé nhỏ mở rộng miệng phô các sắc màu xà cừ. Cậu nhắm mắt đưa mấy ngón tay sờ soạng để nhận biết các hình dáng, một thói quen, một trò chơi từ thuở bé. Xoay chiếc vỏ ốc trượt trên mấy ngón tay, cậu theo dõi khối lượng của nó, không nắn ép, làm như thể vuốt ve, thưởng thức điều thần kỳ qua các hình dáng ấy và sự quyến rũ từ thân ốc. Cậu mơ mộng suy nghĩ, cho đó là một trong các trở ngại của nhà trường và của sự trau dồi khoa học: Trí tuệ dường như có khuynh hướng hình dung các sự vật như thể chúng bằng phẳng và chỉ có hai chiều. Cậu có cảm tưởng trong điều ấy có một sai lầm làm hỏng đi bất cứ sự hoạt động trí tuệ nào; nhưng cậu không đạt đến xác định ý tưởng ấy, và chiếc vỏ ốc rơi khỏi các ngón tay cậu. Cậu thấy mệt và buồn ngủ. Dưới ánh nắng, cậu ngủ, ngả đầu trên đám cỏ gãy nát toả hương thơm đậm đà. Lũ rắn mối bò qua giày cậu, cây cỏ quệt lên cái đầu gối cậu - dưới bóng cây thích con Bless mãi ngóng đợi, mất kiên nhẫn. Từ khu rừng xa xa, có ai đó bước đến: một phụ nữ trẻ dần dần hiện ra rõ nét trong chiếc váy áo xanh bạc màu, đầu tóc bó gọn sau gáy với chiếc khăn tay nhỏ đỏ sẫm, khuôn mặt rám nắng hạ. Người phụ nữ bước lại gần, trên tay cầm chiếc balô, miệng ngậm cành hoa cẩm chướng màu huyết dụ. Cô gái nhận ra chàng trai đang ngồi tựa ở đó, từ xa ngắm nhìn cậu với vẻ tò mò và nghi ngại. Thấy cậu đang ngủ, cô cẩn thận đến gần, đi nhón trên đôi bàn chân trần màu nâu, và dừng lại trước mặt. Chút ít nghi ngại trong lòng cô gái liền tan biến: Chàng trai tuấn tú đang ngủ dường như không có vẻ nguy hiểm; cô gái thấy dễ mến. Cậu đến giữa vùng đất hoang này làm gì? Cô gái để mắt, mỉm cười biết là cậu đi lấy cây thuốc mấy đoá hoa cầm trên tay đã héo. Ra khỏi mớ mộng mị Goldmund mở mắt. Cậu cảm thấy đầu mình đang tựa êm ả trong lòng một phụ nữ. Đôi mắt ngái ngủ của cậu không khỏi ngạc nhiên nhìn chằm chằm rất gần một cặp mắt lạ lẫm màu nâu. Cậu không thấy e sợ, không có gì nguy hiểm. Cặp đồng tử nồng nàn và u buồn cho chảy tràn suối ánh sáng dịu dàng khắp người cậu. Bấy giờ dưới những cái nhìn ngạc nhiên, người phụ nữ nhoẻn miệng cười rất quyến rũ, về phía mình, cậu cũng vui vẻ mỉm cười đáp lại. Miệng người thiếu phụ cúi xuống áp lên đôi môi hé mở của cậu. Hai người chào nhau trong những nụ hôn âu yếm; và liền đó, không sau cưỡng lại được, đã đánh thức dậy ở Goldmund những kỷ niệm về cô gái tết tóc hôm cậu “đi vào làng”. Nụ hôn kéo dài không thôi. Miệng người phụ nữ nán lại trên miệng cậu, mơn trớn, nghịch ngợm khiêu khích, và cuối cùng cô gái chiếm lĩnh hai làn môi cậu với sự thèm khát điên cuồng hun đốt bầu máu nóng trong người cậu, đánh thức con người cậu từ cậu các ngóc ngách sâu thẳm, và trong một cuộc phiêu lưu câm lặng kéo dài, người phu nữ da nâu hiến dâng trọn vẹn cho chàng trai, dịu dàng hướng dẫn cậu, để cậu tìm kiếm, khơi dậy niềm hưng phấn trong cô gái rồi làm dịu đi ngọn lửa bốc cháy trong cô. Cậu chìm trong cảm giác lạc thú, yêu đương hối hả và mạnh mẽ. Cô gái bám chặt vào cậu đắm say rồi nguôi đi ngọn lửa bùng lên rồi lắng xuống. Goldmund nằm đó đôi mắt nhắm nghiền, gối đầu trên ngực người thiếu phụ, không ai nói tiếng nào. Cô nàng yên lặng, vuốt ve dịu dàng mái tóc cậu, để cho cậu dần dần hoàn toàn tỉnh lại. Cuối cùng cậu mở mắt. - Nói với anh đi, em là ai? Cậu hỏi. - Em là Lise - cô gái đáp. - Lise - cậu nhắc lại, thưởng thức ý tứ của cái tên, Lise, em yêu của anh. Cô áp miệng vào vành tai cậu, thầm thì: Bảo cho em biết đi, lần đầu phải không? Anh chưa yêu ai trước em? 04.01.2010 Hermann Hesse Narcisse và Goldmund Cậu lắc đầu, rồi bỗng đứng dậy, đưa mắt nhìn xung quanh, trông xa về phía đồng ruộng và ngó lên trời. - Ôi! Cậu thốt  - Mặt trời lặn rồi. Anh phải về thôi. - Anh về đâu? - Về tu viện, chỗ cha Anselme. - Ở Mariabronn? Anh ở đó sao? Anh không muốn gần bên em nửa sao? - Anh rất muốn! - Vậy ở lại đi! - Không, sẽ không tốt. Anh còn phải lấy thêm ít cây thuốc nữa. - Anh ở tu viện ư? - Ừ, anh là tập tu. Nhưng anh sẽ không ở đó nữa. Anh có thể đến nhà em được không, Lise? Em ở đâu? Nhà em ở đâu? - Anh yêu, em chẳng ở đâu cả. Nhưng anh có muốn cho em được biết tên không? A! Anh là Goldmund. Lại hôn em đi trước khi anh ra đi. - Em chẳng ở đâu cả là sao? Thế ban đêm em ngủ ở đâu? - Với anh, nếu anh muốn trong rừng hoặc ở một đống rơm. Tối nay nhé, anh muốn không? - Ôi! có. Ở đâu? Anh sẽ gặp lại em ở đâu? - Anh có biết bắt chước tiếng chim cú không? - Anh chưa từng thử… - Thì anh thử đi. Cậu lấy hơi, kêu ba tiếng. Cô gái cười, tỏ ý bằng lòng. - Vậy tối nay anh ra khỏi tu viện và làm tiếng cú gọi nhé. Em sẽ ở gần đó. Goldmund bé bỏng, em có làm anh vừa lòng không? - Ôi! Lise à anh rất vui. Anh sẽ đến. Chúa phù hộ em. Anh phải đi đây. Lưng con Bless nhớp mồ hôi. Goldmund về đến tu viện thì vừa xẩm tối, rất bằng lòng thấy cha Anselme đang bận túi bụi với công việc cần làm. Một thầy dòng lội chân trần đùa nghịch với nước dưới suối, vấp phải một tảng đá. Cậu muốn đi gặp Narcisse cậu hỏi một thầy dòng lao công làm việc ở nhà ăn. Người ta cho biết Narcisse không đến ăn tối. Gặp ngày thầy nhịn ăn. Có lẽ thầy đang ngủ vì đêm nay có lễ trọng. Goldmund vừa đi vừa chạy. Trong cuộc ở ẩn dài ngày này, anh bạn cậu ngủ ở phòng kín chịu tội bên trong tu viện. Không suy nghĩ, cậu chạy tới đó, áp tai nghe qua cánh cửa khép kín. Hoàn toàn im lặng. Cậu đẩy cửa, nhẹ nhàng  bước vào dù biết việc đó là cấm ngặt, song lúc này cậu không quan tâm. Narcisse nằm dài trên tấm ván hẹp như một người chết trong bóng tối mờ mờ, thân hình cứng đờ, bộ mặt gầy và tái, hai bàn tay để chéo trên ngực. Nhưng đôi mắt mở, không ngủ. Thầy nhìn Goldmund, không quở trách, không cử động, rõ là hoàn toàn vắng mặt trong lúc này và ở thế giới này, hoàn toàn chìm đắm trong trạng thái nhập định, chỉ lơ mơ nhận ra và nghe tiếng nói của chú bạn. - Narcisse, tha thứ cho em, thứ lỗi cho em đã quấy rầy anh, Narcisse thân mến. Không phải không có lý do mà em đến đây. Em biết rõ lúc này anh không được nói chuyện với em, nhưng em xin anh, hãy nói với em… Narcisse suy nghĩ, liên tiếp chớp mắt như thể cần cố gắng tỉnh giấc. - Cần lắm hả? Thầy hỏi với  giọng rất yếu lả. - Vâng, rất cần. Em đến chào từ biệt anh. - Vậy thì rất cần. Không thì em đâu có đến. Lại gần đây, ngồi xuống bên anh. Chúng ta có được mười lăm phút. Tiếp đó là giờ làm lễ trọng lần đầu. Thầy ngồi dậy trên tấm ván trần, gầy gò; Goldmund ghé tựa bên cạnh. - Trước hết, hãy thứ lỗi cho em. Cậu van lơn, biết rõ hành động sai trái của mình. Căn phòng kín, tấm ván trần làm giường nằm, khuôn mặt ốm yếu của Narcisse vì thức đêm và phải cố gắng tận lực, cái nhìn trống vắng của anh bạn, tất cả nói lên quá rõ là cậu đến không phải lúc. - Không có chi phải thứ lỗi. Chú đừng lo cho anh. Anh vẫn khoẻ. Em bảo em muốn từ biệt sao? Vậy em ra đi? - Em đi ngay hôm nay, Ôi! Em không làm sao kể ra được. Điều phải quyết định đến với em đột ngột quá. - Có phải ông thân sinh em đến hoặc cho người đến không? - Không, không có chuyện ấy đâu. Chính cuộc sống đã đến với em. Em ra đi, không có bố, không phép tắc. Em trốn đi đây! Em sẽ làm anh phải xấu hổ! Narcisse nhìn xuống các ngón tay thon dài trắng bệnh của mình, những ngón tay mảnh mai trong trắng ngoài ống tay áo của người tu hành. Chính là qua giọng nói chứ không phải từ khuôn mặt nghiêm khắc tàn tạ vì mệt nhọc, đã thoáng hiện một nụ cười khi thầy lên tiếng: - Chúng ta có rất ít thì giờ. Bạn thân mến, chỉ nói những gì cần thiết và hãy nói cho rõ ràng, ngắn gọn. Hay là anh thử nói với chú đã có chuyện gì xảy ra với chú? - Anh nói đi - Goldmund  giục. - Chú em, chú đang yêu. Chú mới làm quen với một phụ nữ. - Làm sao anh biết được? - Ờ em, dễ biết lắm, trạng thái của chú em để lộ mọi dấu hiệu của thứ tình cảm say đắm mà người ta gọi là đang yêu ấy. Bây giờ thì em nói đi, anh mong em… Goldmund dè dặt đặt bàn tay mình lên vai anh bạn. - A, như anh đã nói. Nhưng lần này anh nói chưa đúng hẳn, Narcisse ạ, chưa phải thật đúng. Chuyện khác kia. Em ra ngoài tu viện, đến một vùng đồng đất, ngủ dưới trời nắng, và khi thức dậy, đầu em tựa trên hai đầu gối một phụ nữ đẹp, và lập tức em có cảm tưởng mẹ em đến đưa em đi với mẹ. Không phải em nhận người phụ nữ ấy là mẹ em, cô ấy có đôi mắt nâu u buồn và mái tóc đen, còn mẹ em thì tóc hoe vàng như em; cô ấy hoàn toàn không giống mẹ em. Nhưng đó là mẹ, tiếng gọi của mẹ, một thông điệp từ mẹ. Bỗng nhiên như thể ra khỏi các cơn mộng mị của tim em, nàng ở đó, ngườin hình cầu. Chào cậu bé - Goldmund lên tiếng rất niềm nở. Thằng nhóc nhướng mắt thấy người lạ, nó há mồm nhăn nhó bộ mặt non choẹt béo tròn và ba chân bốn cẳng chạy lẩn tránh, mồm không ngớt eo éo. Goldmund nhìn theo nó rồi bước vào gian nhà bếp. Đang đúng trưa mà bên trong tối tăm, ban đầu cậu không nhìn được gì cả. Cậu gọi, lễ phép chào hỏi chủ nhà. Không ai đáp lại. Nhưng ngay tiếp đó, một giọng yếu ớt, giọng người già vỗ về thằng bé đang hoảng sợ. Cuối cùng, từ trong bóng tối, một bà cụ nhỏ nhắn với vẻ mắt hiền từ bước ra, đưa một bàn tay lên ngang tầm mắt nhìn người khách. - Chúa cho con được chào mẹ - Goldmund nói, - và mong các thánh thần trên thiên đàng ban phước lành cho mẹ nhân hậu. Ba ngày rồi hôm nay con mới lại thấy mặt người. Với đôi mắt viễn thị nhìn ngơ ngác, bà cụ hỏi, hơi ngập ngừng: - Vậy chú muốn gì? Goldmund trao bàn tay mình cho bà cụ, nhè nhẹ vuốt ve bàn tay bà. -Thưa bà, cháu muốn chào bà, xin được nghỉ ngơi một chốc, và giúp bà nhen lửa. Nếu được, bà cho cháu một mẩu bánh mì, cháu cần ăn nhưng không gấp đâu. Sát tường có một chiếc ghế dài, cậu ngồi xuống, trong khi bà cụ cắt một lát bánh mì đưa cho thằng bé. Lúc này nó chăm chú, tò mò nhìn người khách lạ, tuy vậy có vẻ vẫn sẵn sàng khóc và bỏ chạy. Bà cụ cắt một khoanh bánh mì nữa và trao cho Goldmund. - Đội ơn bà. Chúa lòng lành trả ơn cho bà. - Cháu đói lắm hả? - Bà cụ hỏi? - Thưa không, bụng cháu đang đầy những quả. - Vậy cháu cứ ăn đi. Cháu từ đâu đến? - Thưa từ Mariabronn, từ tu viện - Cháu có phải là linh mục không? - Thưa không. Cháu là một học sinh, rời trường ra đi. Bà cụ nhìn hơi cậu mỉa mai, lắc lắc đau trên chiếc cổ gầy nhăn nheo. Bà để cho cậu nhai nốt mấy miếng, đưa tay dắt thằng bé ra sân, rồi trở vào nhà, tò mò quay lại hỏi: - Cháu có biết chuyện gì mới không? - Cháu không rõ mấy. Bà có biết cha Anselme không? - Không. Ông ấy thế nào? - Ông cụ đang ốm. - Ốm ư! Ông ấy sắp chết à? - Cháu không rõ. Ông cụ đau chân, không đi lại được. - Mặc kệ! Để cho ổng chết. Ta phải đi nấu cháo đây. Giúp ta chẻ ít củi. Bà cụ trao cho cậu một khúc củi lãnh sam đã sấy rất khô và một con dao. Cậu chẻ từng mảnh nhỏ theo như bà cụ yêu cầu và nhìn bà xếp mấy lẻ, thổi vào đám tro nóng cho đến khi lửa bốc cháy. Cẩn thận, bà đặt lên trên các củi lãnh sam mấy miếng củi cây sồi rừng, bếp lửa bùng lên, chiếu sáng trong gian nhà đã mở các cửa. Bà treo một chiếc nồi lớn đen sì dưới sợi dây xích sắt ám khói móc sẵn trong ống khói. Theo yêu cầu của bà, Goldmund đi lấy nước ở giếng, vớt váng kem sữa, và ngồi trong bóng tối đầy khói, nhìn ngọn lửa bập bùng, bên cạnh bà già với bộ mặt xương xẩu và nhăn nheo thấp thoáng ẩn hiện qua ánh lửa đỏ. Sau bức vách ngăn bằng những tấm ván, cậu nghe tiếng con bò cái quơ mõm tìm cái ăn trong máng và cọ mình vào tường ngoài chuồng. Cậu thấy vui. Cây đoạn, giếng nước, ngọn lửa bập bùng dưới chiếc nồi, ngọn lửa lùa, tiếng trệu trạo nhai cỏ của con bò và những  tiếng nó cọ sát vào tường gian nhà bếp sáng mập mờ với chiếc bàn và tấm ghế gỗ dài, bà cụ già luôn tay bận rộn, tất cả đều đẹp và tốt lành, đượm mùi thức ăn và sự yên bình, con người và hơi ấm của cuộc sống gia đình. Ở đó còn có hai con dê và cậu được bà già cho biết ở sau nhà, trong chuồng bà còn nuôi hai con lợn, và bà là bà nội của người nông dân, cụ cố của thằng bé có tên Kuno. Chú nhóc chốc chốc bước vào nhà nhưng không hề mở miệng, nó đưa mắt nhìn vẻ còn lo lắng nhưng không khóc nữa. Người nông dân về cùng với cô vợ. Họ rất ngạc nhiên khi thấy trong nhà có người lạ. Ngờ vực, anh ta kéo tay Goldmund ra ngoài cửa để xem cho tường mặt. Rồi anh ta cười, vỗ nhẹ thân mật trên vai bạn và mời cùng ăn chiều. Họ cùng ngồi, mỗi người chấm bánh mì vào tô sữa cho đến gần cạn, bấy giờ người nông dân uống nốt. Goldmund ướm hỏi, mong có thể ở lại đến sáng mai, ngủ nhờ dưới mái nhà của họ - Không - người đàn ông đáp - trong nhà không có chỗ nhưng ở bên ngoài thì có nhiều cỏ khô rải đầy khắp nơi, muốn ngủ ở đâu cũng được. Người phụ nữ ngồi bên đứa trẻ, không tham gia vào câu chuyện, nhưng trong bữa ăn, đôi mắt tò mò ấy không ngớt choán lấy người trai trẻ không quen biết, mái tóc và gương mặt ấy lập tức gây ấn tượng với chị ta. Để ý đến chi� phụ nữ đẹp chưa quen biết, nàng giữ đầu em trong bầu ngực nàng, nụ cười của nàng như một đoá hoa nở, và nàng âu yếm em. Từ nụ hôn đầu tiên của nàng, em cảm thấy tim em như vỡ ra, làm em đau đớn ngọt ngào. Mọi lời gọi mà tâm hồn em đã nghe, mọi ham muốn mà em chưa từng cảm nhận, mọi giấc mơ của em, cả nỗi lo âu dịu dàng của em, cả điều bí ẩn đang ngủ trong em bừng thức dậy, tất cả đều biến đổi, bị quyến rũ, tất cả đều mang ý nghĩa. Nàng cho em biết thế nào là phụ nữ và điều bí mật nào được giấu kín bên trong nàng. Trong nửa tiếng đồng hồ, nàng cho em sự chín muồi qua nhiều năm. Bây giờ em mới biết bao nhiêu chuyện! Và bỗng em biết rằng em không ở trong ngôi nhà này nữa, không thêm một ngày nào nữa? Đến lúc trời tối, em sẽ ra đi. Narcisse lắng tai nghe, gật đầu đồng tình. - Chuyện đến quá bất ngờ, - Thầy nói, nhưng cũng có phần gần với điều anh đã chờ đợi. Anh nghĩ nàng đến chú. Bạn à, bạn sẽ thiếu vắng đối với anh. Anh có thể làm gì cho bạn? - Nếu có thể được, anh hãy nói một lời với tu viện trưởng của chúng ta, mong người đừng hoàn toàn lên án em. Ngoài anh ra, ông cụ nghĩ về em không nhạt nhẽo. Ông cụ và anh. - Anh hiểu điều đó. Chú còn gì nói với anh nữa không? - Vâng, một lời cầu nguyện. Sau này khi nào anh nghĩ đến em, hãy cầu nguyện cho em.  Em… em xin cảm ơn anh. - Về gì, hả Goldmund? - Về tình bạn của anh, lòng kiên nhẫn của anh đối với mọi chuyện. Và cũng về việc hôm nay anh nghi em, mặc dù câu chuyện làm cho anh mệt, và cũng về việc anh không thể giữ em lại. - Làm sao anh có thể giữ chú lại? Anh hiểu những điều chú đang suy nghĩ. Nhưng chú đi đâu, hả Goldmund? Chú có một mục đích? Chú đến nhà người phụ nữ ấy? - Vâng em đi với cô ấy, còn mục đích, em không có. Đó là một phụ nữ không quen biết, không nhà, theo em nghĩ, có lẽ là một cô Tzigan. - Thôi được! Nhưng hãy nói cho anh biết, chú em thân mến, chú có biết là con đường chú sẽ đi với cô ấy có lẽ rất ngắn không? Anh nghĩ, đừng nên quá trông cậy vào cô ta. Có lẽ cô ta có gia đình, có thể có một người chồng. Ai biết rồi em sẽ được tiếp đón ra sao? Goldmund tựa vào anh bạn - Em biết điều ấy, - cậu nói -, mặc dù cho đến nay em chưa nghĩ đến. Em nói với anh: Em chẳng có mục đích nào cả. Ngay người phụ nữ ấy rất tốt đối với em, cũng không phải là mục đích của mẹ em. Em đến với cô ấy, nhưng không phải là vì cô ta. Em đến bởi vì cần thế, bởi vì em nghe thấy có lời mời gọi. Cậu lặng thinh và thở ra. Hai người ngồi đó, tựa vào nhau, buồn rầu song sung sướng với cảm tưởng về mối tình bè bạn không gì có thể phá vỡ được giữa họ với nhau. Bấy giờ Goldmund tiếp tục nói: - Anh đừng nên nghĩ rằng em hoàn toàn mù quáng và em không có lấy một chút lý trí nào về điều gì đang chờ đợi em. Em vui vẻ ra đi, bởi vì em cảm thấy cần thiết và bởi vì hôm nay em có được một kinh nghiệm quý báu. Nhưng em không nghĩ là em đang chạy đến với hạnh phúc với lạc thú không pha trộn. Em suy nghĩ rõ ràng về điều đó, con đường sẽ gian khổ. Nhưng dù sao, em hy vọng nó sẽ đẹp, thuộc về một người phụ nữ và tự hiến mình trọn vẹn, thật là tốt lành. Đừng cười em nếu như điều em nói ra đó có vẻ điên rồ. Nhưng xin anh hãy biết cho: yêu một phụ nữ, dâng hiến trọn vẹn cho nàng và tự cảm thấy mình được bao bọc toàn bộ trong nàng, điều ấy không giống như các anh. Anh có phần mỉa mai gọi là “đang yêu” Đối với em đó là con đường hướng tới cuộc sống và ý nghĩ của cuộc sống – Ôi, Narcisse! Em cần phải xa anh! Narcisse, em yêu anh, và em cảm ơn anh hôm nay đã hy sinh giờ tu luyện. Xa anh đối với em thật đau xót. Anh không quên em chứ? - Đừng làm cho cuộc chia tay trở nên nặng nề đối với cả hai chúng ta. Anh sẽ không bao giờ quên em. Anh xin em sẽ trở lại; anh trông đợi em trở lại. Nếu có ngày em gặp nguy hiểm, hãy đến với anh hoặc nhắn gọi anh. Từ biệt Goldmund. Chúa lòng lành ở bên em! Thầy đứng lên. Goldmund giang hai cánh tay ôm choàng anh bạn. Bởi biết tính anh không ưa các cử chỉ vuốt ve, cậu không hôn từ biệt mà chỉ nhẹ nhàng đặt hai bàn tay mình lên đôi bàn tay của bạn. Đêm xuống, Narcisse đóng kín cửa phòng và đi đến nhà thờ. Tiếng dép gõ nhịp xuống hành lang. Goldmund đưa mắt trông theo, vô cùng thương yêu bóng hình gầy guộc của anh bạn, cho đến tận đầu hành lang khi nó hoà lấp trong bóng đêm, thu hút bởi các đòi hỏi luyện tập lòng hiếu đạo, bởi các bổn phận, các phẩm hạnh. Sao mà tất cả đều kỳ lạ, phức tạp thế! Và những gì cậu vừa sống cũng thật lạ kỳ và dễ sợ: Đến bên bạn mình với trái tim tràn đầy niềm say sưa về mối tình đang nở rộ trong lòng, đúng vào giờ anh bạn bị tàn tạ vì thức đêm và nhịn ăn, đang nhập định, và bằng cách hành khổ tuổi trẻ, trái tim, các giác quan của mình, hiến thân và chịu rèn luyện khắc khổ tính phục tùng để chỉ phụng sự cho tinh thần, để tương lai sẽ không gì khác là một linh mục của tiếng nói thiêng liêng. Cậu thấy anh nằm đó như một thây ma, mệt lả kiệt sức, mắt xanh tái, hai bàn tay gầy guộc vậy mà Narcisse liền hiểu thấu tâm can của bạn mình. Trí óc vẫn tỉnh táo và đầy nhân từ, anh để tai lắng nghe lời người đang yêu như còn thơm mùi một phụ nữ, anh đã hy sinh cả những giây phút ít ỏi để được nghỉ ngơi giữa hai lần rèn luyện chịu hình phạt chuộc tội. Cũng kỳ lạ khi có hình thái ấy về tình yêu, tình yêu không vụ lợi, được tinh thần hoá. Thật là đẹp, khác hẳn với niềm say mê hôm nay của cậu trên vùng đồng đất nắng chang chang, trò chơi ấy của các giác quan buông thả thoát khỏi bất cứ sự kiểm soát nào. Tuy vậy, đó là hai hình thái của tình yêu. Than ôi! Bây giờ thì Narcisse đối với cậu đã biệt tăm, sau một lần nữa vào giờ cuối cùng ấy anh đã chỉ cho cậu thấy giữa họ khác hẳn nhau thế nào. Bây giờ thì Narcisse đang quì trước bàn thờ, kiệt sức, thanh sạch chuẩn bị cho một đêm cầu nguyện và thập định cả đêm, chỉ được quyền nghỉ ngơi và ngủ hai giờ đồng hồ; Trong khi về phần mình, Goldmund trốn đi để tìm lại Lise ở đâu đó dưới các bóng cây và lại lao vào các cuộc ái ân dịu ngọt! Narcisse hẳn tìm ra để nói về điều ấy với bao ý tứ tốt đẹp. Chỉ có điều Goldmund, cậu không phải là Narcisse, cậu không được uỷ thác để đi sâu vào các sự việc khó hiểu rực sáng và đầy bí ẩn ấy, cũng không gỡ mối sự lộn xộn ấy và từ đó kể lại những điều sâu sắc. Tất cả những gì cậu cần làm là đi theo con đường của mình, không rõ ràng và cuồng điên. Tất cả những gì cậu cần làm là tự dâng hiến và hết lòng yêu thương anh bạn đang cầu nguyện trong bóng tối của nhà thờ cũng như người phụ nữ đẹp và nồng nhiệt đang đón chờ cậu. Trong khi đi lách qua các cây đoạn ở sân, con tim bối rối trước hàng nghìn những tình cảm mâu thuẫn nhau, và tìm đường ra qua phía cối xay, dù sao cậu cũng không ngăn được mình muốn bật cười khi bỗng nhiên nhớ lại buổi tối trước đây cậu đã cùng với Conrad trốn khỏi tu viện, cũng đi trên chặng đường lẩn tránh này để “ vào làng”. Với bao xúc động, với nỗi lo bí ẩn, bấy giờ cậu vượt qua sự ngăn cấm, tổ chức một cuộc đi chơi đêm nhỏ, nay thì cậu đi mãi mãi, càng lao vào những con đường bị ngăn cấm nguy hiểm hơn nhiều, cậu làm như không hề sợ, không nghĩ đến anh gác cổng, cũng không nghĩ đến tu viện trưởng và các thầy giáo. Lần này không có những tấm ván bên bờ suối. Cậu phải lội qua, không có cầu. Cởi áo quần và ném sang bên kia bờ, cậu trần truồng vượt dòng nước sâu ngang ngực chảy xiết và giá lạnh. Ở bờ suối bên kia, trong khi mặc áo quần, các ý nghĩ của cậu quay về với Narcisse. Bây giờ cậu nhận rõ mồn một - và điều này làm cho cậu vô cùng hổ thẹn - là giờ này cậu không làm gì khác hơn điều anh bạn cậu đã biết trước, không gì khác hơn điều đã đưa cậu đến đây. Cậu nhìn thấy lại anh bạn Narcisse, bao thông tuệ, hơi mỉa mai trước đây đã nghe cậu nói nhiều điều dại dột, rồi vào giờ phút quyết định và đưa đến đã mở mắt cho cậu. Cậu còn nghe âm vang bên tai anh bạn đã nói hồi ấy. “Chú ngủ trong lòng mẹ; tôi thì thức giữa sa mạc. Các cô gái ám ảnh chú trong các giấc mộng, còn với tôi thì là các học sinh”. Con tim giá lạnh của cậu thắt lại. Cậu ở đó, khiếp hãi một mình trong đêm tối. Ở phía sau là tu viện, một gia đình tuy giả tạo, nhưng cậu đã quen ở đó dài lâu và vẫn thấy thương mến. Tuy nhiên cùng một lúc, cậu phát hiện ra mặt khác của vấn đề. Narcisse không còn là người hướng dẫn, một người dìu dắt về tinh thần nắm vững thông tin hoặc một người khai tên nữa. Cậu biết điều ấy. Hôm nay cậu vừa dấn thân vào một vùng đất mà cậu chỉ một mình tìm lấy đường đi, và ở đó Narcisse không thể hướng dẫn cậu nữa. Cậu lấy làm sung sướng đã ý thức về điều ấy. Đối với cậu, thật là khổ sở và nhục nhã mỗi khi nhìn lùi lại đằng sau vào thời cậu không có tính độc lập. Nay cậu đã mở mắt, không còn là một thằng bé, cũng không phải một học sinh. Biết thế là tốt. Tuy vậy, thật đau lòng, phải xa cách, tưởng tượng anh bạn đang quì gối ở nơi kia, trong nhà thờ, mà cậu chẳng có gì để trao tặng anh, không sao giúp đỡ được, không thể làm gì vì anh. Và nay cậu xa anh, xa cách mãi mãi, không hay biết gì về anh, không còn được nghe tiếng anh nói, không còn gặp nữa vẻ cao quý trong cái nhìn của anh. Cậu bứt ra khỏi cái ý nghĩ ấy và tiếp tục đi trên con đường lởm chởm đá. Đến cách bức tường tu viện chừng một trăm bước, cậu dừng lại, lấy hơi và cố giả cho đúng tiếng cú kêu. Một grave;i hoa bé nhỏ trong đó có những đường gân và những bộ phận cực kỳ tinh vi như thể sợi tóc, như thể nơi sâu kín nhất của người phụ nữ cũng như sâu trong trí não một nhà tư tưởng ngân vang sự sống và niềm lạc thú. “Ôi! - cậu lại suy nghĩ, tại sao người ta chẳng biết gì, tuyệt đối không biết? Tại sao người ta không thể nói chuyện với chiếc hoa ấy? Nhưng hai người đàn ông thì thậm chí không thể thật sự trao đổi các ý tưởng giữa họ, chí ít, trong một dịp tình cờ may mắn cảm thụ đặc biệt. Không may mắn là tình yêu đã không cần đến các lời nói, không thế thì nó đầy rẫy những chuyện hiểu lầm và điên rồ. A! kiểu cách mà đôi mắt Lise nửa khép nửa mở như đắm chìm trong những lạc thú tràn đầy, chỉ để hé một vệt trắng qua các hàng mi nhấp nháy, điều đó không sao có thể biểu hiện được bằng hàng chục nghìn các công thức của các nhà bác học và các nhà thơ! Chẳng có gì cả, vâng, hoàn toàn không có gì có thể biểu hiện thấu đáo, suy nghĩ cặn kẽ, vậy mà người ta lại luôn có ở mình cái nhu cầu bức thiết phải nói ra, và khuynh hướng trường cửu cứ tơ tưởng.” Cậu nhìn kỹ cành lá của cây hoa bé nhỏ; tất cả là đều được sắp xếp rất đẹp một cách khôn khéo kỳ diệu chung quanh thân cây! Các bài thơ của Virgile đẹp, cậu rất thích nhưng trong Virgile cũng có những câu thơ không đẹp bằng, không có đầy đủ ý nghĩa bằng sự sắp xếp theo hình xoắn ốc của những chiếc lá bé nhỏ ấy đơm hai bên thân cây. Thật thú vị và hạnh phúc bao nhiêu, có hành động nào làm đẹp lòng, cao quý và sâu sắc bằng nếu như một con người có được khả năng sáng tạo nên một chiếc hoa như thế! Nhưng không ai có được khả năng ấy, không một hoàng đế, giáo hoàng và một vị thánh nào. Khi mặt trời sắp lặn, cậu lại đi, tìm nơi người phụ nữ nông dân đã chỉ cho cậu. Ngồi ở đó, cậu nghe ngóng chờ đợi biết là có một phụ nữ với tình yêu, sẽ đến với cậu thật thú vị! Nàng lại gần, mang theo chiếc khăn vải gói một khúc bánh mì lớn và một khúc giăm bông. Nàng mở ra, đặt trước mặt cậu. - Đem cho anh, anh ăn đi - Cô ta mời. Để sau, bây giờ anh không đói. Chỉ đói em thôi - Ôi! Cho anh xem em mang đến những gì đẹp đẽ nào! Nàng đem theo cho cậu bao nhiêu thứ tốt đẹp! Những làn môi dày thèm muốn, những chiếc răng chắc khoẻ sáng loáng, những cánh tay mạnh mẽ rám nắng, những dưới cổ và xuống thấp hơn, da nàng trắng và dịu dàng. Nàng không biết nói nhiều lời những từ cổ nàng phát ra điệu nhạc du dương quyến rũ. Khi nàng cảm nhận trên cơ thể mình đôi bàn tay của chàng trai, những bàn tay bao âu yếm, vuốt ve và nhạy cảm, những bàn tay nàng chưa từng được biết, người nàng run rẩy, và một thứ tiếng gừ gừ như của mèo thoát ra từ cổ họng nàng. Nàng không biết nhiều các cử chỉ yêu đương, không như Lise, nhưng có một sức khoẻ kỳ diệu, nàng ôm chặt lấy như muốn bẻ gẫy cổ chàng. Tình yêu cua nàng như một đứa trẻ háu ăn, giản dị và trong trắng, còn nguyên sức lực của nó; Goldmund trải qua với nàng một niềm hạnh phúc lớn. Rồi nàng ra đi, thở dài quyến luyến không muốn rời chân, nhưng không thể ở lại được. Goldmund một mình sung sướng và cũng thấy buồn. Sau đó rất lâu, cậu mới nghĩ đến món quà bánh mì và giăm bông. Cậu lấy ra ăn ngấu nghiến trong khi trời đã tối mịt.