Ra khỏi con tàu, Los và Guxev trông thấy một bầu trời bao la chói mắt mầu xanh sẫm như biển cả trong cơn giông.Vầng mặt trời rừng rực, bờm xờm ở tít trên cao. Ánh sáng xanh trong vắt mát mẻ tỏa khắp mọi nơi...- Mặt trời của họ vui thật, - Guxev nói và hắt hơi một cái. Ánh sáng xanh đậm tít trên cao sao mà chói chang thế. Ngực rất tức, máu dồn lên thái dương, nhưng thở dễ vì không khí tinh khiết và khô.Con tàu nằm trên một bình nguyên màu da cam. Đường chân trời ngay gần kề, tưởng chừng với tay đến được. Mặt đất đầy những vết nứt lớn. Khắp nơi trên bình nguyên rậm rạp, những cây xương rồng cao hắt ra những cái bóng màu tím. Một làn gió khô thổi nhẹ.Los và Guxev nhìn xung quanh một lúc, rồi cất bước đi trên bình nguyên. Họ đi dễ dàng lạ thường, mặc dù chân họ ngập trong đất tơi đến tận mắt cá. Los giơ tay về phía một cây xương rồng cao. Anh vừa chạm tay tới, cây xương rồng đã rung lên như bị gió thổi và những cái nhánh mập mạp của nó ngả về tay anh. Guxev đá một cú vào gốc cây, - chà đồ quỷ! - Cây xương rồng đổ xuống, cắm gai vào trong cát.Họ đi gần nửa giờ đồng hồ. Trước mắt họ vẫn là bình nguyên như thế - những cây xương rồng, những cái bóng mầu tím, những kẽ nứt trong đất. Khi họ rẽ về phía Nam và mặt trời ở mé bên. Los chăm chú nhìn như chợt nhớ ra điều gì, rồi bỗng anh dừng lại, ngồi xuống, vỗ một cái vào đầu gối.- Guxev, đất này là đất được cày xới.- Ông nói gì kia?Quả thật, bây giờ họ đã trông rõ những luống cày rộng và những hàng xương rồng thẳng tắp. Đi thêm vài bước, Guxev vấp phải một phiến đá, có một cái vòng bằng đồng to tướng được vặn vít vào cùng với một đoạn dây. Los gãi gãi cằm, mắt anh long lanh:- Guxev, anh không hiểu gì à?- Tôi thấy chúng ta đang ở một cánh đồng ma!- Thế cái vòng để làm gì?- Có quỷ biết họ vặn vít cái vòng đồng vào làm gì.- Để họ buộc phao tiêu đấy. Anh có trông thấy các vỏ sò kia không? Chúng ta đang ở dưới đáy một con kênh cạn.Guxev nói:- Đúng thế... Về chuyện nước nôi thì ở đây quả là hơi gay.Họ rẽ về phía Tây và đi cắt ngang các luống cày. Xa xa, phía trên cánh đồng có một con chim lớn, trông như con ong, cất cánh bay lên.Guxev dừng lại, đặt tay lên khẩu súng. Nhưng con chim đã bay khuất sau đường chân trời gần đó.Xương rồng ngày càng cao hơn, rậm hơn, chắc hơn. Hai người phải thận trọng len lỏi trong những bụi xương rồng đầy gai góc. Từ dưới chân họ có những con vật giống như con thằn lằn đá chạy ra.Chúng có nhiều chân, màu da cam sáng, sống lưng hình răng cưa. Vài lần họ gặp những khối tua tủa lăn lốc sang một phía, trông tựa con nhím. Ở đây, họ đi một cách thận trọng.Bãi xương rồng kết thúc bên cạnh một bờ thoai thoải trắng như phấn. Có lẽ nó được ốp bằng những phiến đá cổ xưa. Ở các kẽ hở có những sợi rêu khô. Ở một phiến đá như thế cũng có cái vòng bắt vít chặt vào như ở trên cánh đồng. Những con thằn lằn sống lưng hình răng cưa hiền lành thiu thiu ngủ ngoài nắng.Los và Guxev theo bờ dốc đi lên. Từ đây, họ trông thấy một bình nguyên mấp mô cũng mầu da cam, nhưng mờ nhạt hơn. Đây đó có những bụi cây thấp, giống như cây thông núi. Đây đó có những đống đá, những cảnh hoang tàn. Xa xa, ở mé Tây Bắc, nhô cao một dãy núi nhọn và đỉnh cao đỉnh thấp như những ngọn lửa. Trên đỉnh các quả núi, tuyết phủ trắng xóa.- Chúng ta phải quay lại ăn uống, nghỉ ngơi một chút đã, - Guxev nói, - mệt rũ cả người rồi, ở đây chẳng có một người nào cả.Họ còn đứng một lúc nữa. Bình nguyên hoang vắng và u buồn, khiến tim họ như thắt lại.- Quay lại thôi, - Guxev nói.Họ xuống bờ dốc, tiến về phía con tàu và lạc mãi khi đi tìm con tàu trong bãi xương rồng.Bỗng Guxev thì thầm:- Hắn kìa!Bằng một động tác quen thuộc anh rút súng lục ra khỏi bao:- Này, - anh quát, - ai ở bên con tàu thế kia hả? Tôi bắn đây này!- Anh quát ai thế?- Ông có thấy con tàu lấp loáng kia không?- Có, bây giờ tôi thấy rồi.- Đấy, hắn ngồi ở mé bên phải con tàu kia kìa!Cuối cùng, Los đã nhìn thấy. Thế là họ chạy về phía con tàu, vừa chạy vừa ngã dúi ngã dụi. Sinh vật ngồi cạnh con tàu chạy sang bên, nhảy giữa các cây xương rồng rồi bật cao, dang đôi cánh dài có màng vỗ mạnh, bay lên, lượn một nửa vòng trên hai người. Đó chính là sinh vật ban nãy họ tưởng là con chim. Guxev giương súng chực bắn rụng con vật có cánh ấy. Nhưng Los đánh bật khẩu súng trong tay Guxev ra, rồi hét:- Điên à? Người Sao Hỏa đấy!...Guxev ngẩng đầu, há mồm nhìn cái sinh vật kì lạ đang bay lượn vòng quanh trên bầu trời xanh. Los rút khăn tay ra vẫy vẫy con chim kì lạ.- Ông Los, cẩn thận, kẻo từ trên đó hắn ném gì đó xuống chúng ta đấy.- Anh cất ngay khẩu súng lục đi.Con chim lớn hạ thấp xuống. Bây giờ đã rõ, đó là một sinh vật hình người ngồi trên yên một thiết bị bay. Từ đầu đến thắt lưng người đó lơ lửng trong không trung. Ngang tầm vai có hai cái cánh cong vỗ vỗ. Dưới cánh, ở đằng trước, có một cái đĩa xoay tít, có lẽ là cánh quạt.Sau yên là một cái đuôi tẽ đôi ra như cái nĩa, làm phần lái. Toàn bộ thiết bị năng động và uyển chuyển như một sinh vật sống.Kìa, người đó chao xuống sát cánh đồng, - một cánh hướng xuống dưới, một cánh hướng lên trên, hiện rõ ra cái đầu có đội mũ của người Sao Hỏa - cái mũ hình quả trứng, có lưỡi trai. Mắt anh ta đeo kính.Mặt anh ta mầu đỏ quạch, hẹp, nhăn nheo, mũi nhọn hoắt. Anh ta há mồm ra kêu chít chít gì đó. Anh ta vỗ cánh luôn, hạ thấp xuống, chạy trên đất cày và nhảy ra khỏi yên cách Los và Guxev khoảng ba chục bước.Người Sao Hỏa giống như một người tầm vóc trung bình, mặc áo bludông rộng, màu vàng. Hai cẳng chân khô của anh ta quấn xà cạp đến trên đầu gối. Anh ta tức giận chỉ những cây xương rồng bị đổ.Nhưng khi Los và Guxev cất bước tiến về phía anh ta thì anh ta nhảy tót lên yên, giơ ngón tay dài ra dọa, rồi bay thẳng lên, gần như không lấy đà, rồi lập tức lại đỗ xuống và tiếp tục la hét bằng một giọng choe chóe, chỉ những cây cối bị đổ gãy.- Quái lạ thật, có thế mà cũng tức, - Guxev nói rồi thét lên với người Sao Hỏa: - Đồ chó, sao cứ gào tướng lên thế hả. Lại đây, ai làm gì mà sợ...- Guxev, anh đừng chửi rủa nữa. Anh ta không hiểu tiếng Nga đâu. Ta ngồi xuống đi, may ra anh ta mới lại gần.Los và Guxev ngồi xuống đất nóng. Los ra hiệu muốn uống và ăn.Guxev châm thuốc hút, nhổ một bãi nước bọt. Người Sao Hỏa nhìn họ một lúc, không la hét nữa, nhưng vẫn còn tức giận, giơ ngón tay dài như cái bút chì ra dọa. Sau đó, anh ta gỡ ở yên ra một cái túi, ném về phía Los và Guxev, rồi bay lên thật cao, khuất hẳn sau đường chân trời phía Bắc.Trong túi có hai cái hộp kim loại và một cái lọ đựng chất lỏng.Guxev mở hộp ra. Trong một hộp có món mứt hoa quả đông thơm phức. Hộp kia đựng từng miếng như miếng bánh dẻo. Guxev ngửi ngửi.- Họ ăn có những thứ này thôi à?Anh lấy thức ăn trong con tàu ra, lượm những mẩu xương rồng khô, rồi nhóm lửa. Một làm khói nhẹ bốc lên, xương rồng chỉ cháy âm ỉ, nhưng tỏa rất nhiều nhiệt. Họ đun nóng hộp thịt muối, bày các thứ trên một chiếc khăn tay sạch. Họ ăn ngấu nghiến. Mãi bây giờ họ mới thấy đói cồn cào.Mặt trời đã ở đỉnh đầu. Gió lặng, không khí nóng bức. Dưới các mô đất mầu da cam có một con vật nhiều chân bò lại gần... Guxev ném cho nó một miếng bánh mì khô. Nó ngẩng cái đầu hình tam giác có sừng lên và như sững lại.Los bảo đưa thuốc lá rồi ngả người ra nằm, một bên má tì lên tay.Anh hút thuốc, mỉm cười.- Guxev, anh có biết chúng ta đã nhịn đói bao lâu không?- Chúng ta chưa ăn gì từ chiều hôm qua. Trước khi bay, tôi ăn no khoai tây mà!- Anh bạn thân mến ạ, tôi và anh nhịn đói đã hai mươi ba hoặc hai mươi bốn ngày rồi.- Bao nhiêu cơ ạ?- Hôm qua ở Pet'rograd là ngày mười tám tháng tám, còn hôm nay ở Pet'rograd là ngày mười một tháng chín, - thế mới kì lạ chứ.- Chuyện ấy thì có chặt đầu tôi đi, tôi cũng không hiểu nổi.- Chính tôi cũng không hiểu rõ lắm, tại sao lại như vậy. Chúng ta cất cánh lúc bảy giờ. Bây giờ anh nhìn đây, là hai giờ trưa. Theo đồng hồ này thì mười chín tiếng đồng hồ trước đây, chúng ta rời Trái Đất.Còn theo đồng hồ tôi để lại ở xưởng thì gần một tháng đã trôi qua. Giả dụ anh đi tàu hỏa, anh ngủ, tàu dừng lại, hoặc là anh thức giấc bởi cảm giác khó chịu, hoặc là trong giấc ngủ anh bị mệt nhọc. Đó là vì khi tàu dừng, có một sự giảm tốc độ diễn ra trong toàn bộ thân thể anh. Anh nằm trong toa tàu đang chạy, cả tim anh đập cũng mau hơn, cả đồng hồ anh chạy cũng nhanh hơn khi anh nằm trong một toa tàu không chuyển động. Sự khác biệt khó nhận thấy, vì tốc độ quá nhỏ. Chuyến bay của chúng ta khác hẳn. Một nửa quãng đường chúng ta bay với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng. Giờ đây thì sự khác biệt đã lớn. Nhịp đập của tim, tốc độ chạy của đồng hồ, sự dao động của các phần tử trong tế bào thân thể không đổi đối với nhau, vì chúng ta bay trong khoảng chân không, chúng ta tạo thành một chỉnh thể với con tàu, tất cả đều chuyển động cùng với con tàu. Nhưng nếu tốc độ con tàu vượt quá năm trăm nghìn lần tốc độ dịch chuyển bình thường của thân thể trên Trái Đất thì tốc độ tim đập của tôi, - một lần đập một giây, nếu tính theo đồng hồ trên con tàu, - sẽ tăng lên năm trăm nghìn lần, tức là trong thời gian bay, tim tôi sẽ đập năm trăm nghìn lần trong một giây, nếu tính theo chiếc đồng hồ tôi để lại ở Pet'rograd.Theo nhịp tim tôi đập, theo chuyển động của chiếc kim đồng hồ tính giây trong túi tôi, theo cảm giác của toàn bộ thân thể tôi, chúng ta mới sống được có mười chín tiếng đồng hồ trên đường đi. Nhưng theo nhịp đập của trái tim một người dân Pet'rograd, theo sự chuyển vận của chiếc kim trên đồng hồ nhà thờ Pet’ropavlovki thì từ ngày chúng ta cất cánh, hơn ba tuần lễ đã trôi qua. Về sau, ta sẽ có thể chế tạo được một con tàu lớn, dự trữ lương thực, ôxi và nhiên liệu đủ bay nửa năm và ta sẽ đề nghị với một số người kì quặc nào đó: Các anh không thích sống thời này, thì các anh có muốn sống ở thời đại sau chúng ta một trăm năm không? Muốn vậy, chỉ cần kiên trì ngồi trong cái hộp này nửa năm, và rồi sẽ được sống một cuộc đời khác lạ biết bao! Các anh sẽ nhảy qua một khoảng cách nửa thế kỷ. Rồi ta phóng con tàu chở họ đi với tốc độ ánh sáng, vào khoảng không gian vũ trụ. Họ sẽ buồn chán một chút, sẽ mọc râu mọc ria, nhưng khi trở về thì trên Trái Đất đã là một thế kỷ hoàng kim. Trong tương lai, chúng ta có thể làm được như thế đấy.Guxev cứ trố mắt ra nghe, có vẻ ngạc nhiên lắm. Rồi anh ta hỏi:- Ông Los, liệu ta uống thứ nước này có bị ngộ độc không? Ông nghĩ sao?Anh ta dùng răng rút chiếc nút lọ, đựng chất lỏng của người Sao Hỏa ra, thử thè lưỡi nếm, rồi bảo: uống được! Thế là anh ta uống ực luôn một ngụm:- Giống như rượu nho của chúng ta ấy.Los cũng nếm: chất lỏng đậm đặc, hơi ngọt, thơm phức mùi các loài hoa. Vừa nếm, anh vừa uống luôn nửa lọ. Người anh cảm thấy nóng lên, nhẹ nhõm đầu óc thì vẫn minh mẫn.Los đứng dậy, vươn vai. Anh cảm thấy dễ chịu, thoải mái và kì lạ khi đứng dưới bầu trời rất khác này. Cứ như anh bị một con sóng đại dương vũ trụ đánh dạt lên bờ, và anh lại được sinh ra lần nữa để sống một cuộc đời mới mẻ mà anh chưa từng biết.Guxev đem làn thức ăn vào trong con tàu, vặn chặt vít cửa nắp lại, hất ngược mũ ra tận sau gáy.- Ông Los, tôi không lấy làm tiếc là đã đi cùng ông đâu!Hai người quyết định lại đi về phía bờ và sẽ lang thang đến tối trên khoảng bình nguyên nhiều gò đống này.Vừa vui vẻ chuyện trò, họ vừa đi giữa những cây xương rồng, có khi họ nhảy qua chúng bằng những bước nhảy dài, nhẹ nhàng. Chẳng mấy chốc, những tảng đá của bờ dốc đã thấp thoáng trăng trắng sau các bụi cây.Bỗng Los đứng lại. Anh rợn cả tóc gáy. Cách anh ba bước, ngay sát mặt đất, từ sau đám lá cây có hai con mắt to như mắt ngựa, mí mắt che khuất một nửa, đang nhìn anh, nhìn chằm chằm, có vẻ tức giận.- Ông sao thế? - Guxev vừa hỏi thì cũng vừa trông thấy hai con mắt kia. Không suy nghĩ gì hết, anh bắn luôn, làm bụi tung mù lên.Đôi mắt biến mất. - A, con vật ghê tởm kia rồi! - Guxev quay ngang bắn phát nữa vào cái thân hình béo núc màu nâu, có những đường vạch thưa, đang chạy trên những cái chân nhện to tướng. Đó là một con nhện cỡ lớn mà ở Trái Đất chỉ còn dưới đáy các biển sâu. Nó lẩn vào bụi cây.