Dịch giả: DƯƠNG LINH
Chương năm

    
gài Mayfield đang viết. Thấy Poirot vào, ông đặt bút, hỏi:
- A, ông đã nói chuyện xong với Carrington?
Poirot ngồi xuống, cười:
- Vâng, và ông ấy đã làm sáng tỏ một vấn đề mà tôi băn khoăn.
- Vấn đề gì vậy?
- Sự có mặt của Vanderlyn ở đây. Ông hiểu không, tôi đã cho là có thể...
Mayfield hiểu lý do khiến Poirot ngập ngừng:
- Ông cho rằng tôi có chiều thân thiết với bà ta chứ gì? Không hề! Và buồn cười nữa là Carrington cũng nghĩ như ông.
- Vâng, ông ấy đã kể lại câu chuyện hai người nói với nhau.
Ngài Mayfield thở dài:
- Ý đồ nhỏ của tôi không thành. Thật là không thú vị khi phải công nhận bị đàn bà đánh lừa.
- A? Nhưng mọi việc đã xong đâu?
- Ông vẫn cho rằng mình sẽ thắng? Nghe ông nói vậy, tôi hết sức mừng và rất muốn tin (Thở dài). Tôi đã hành động như một thằng ngu... Thế mà đang thích thú là sắp đưa bà ta vào tròng.
Hercule Poirot châm một điếu thuốc lá:
- Vậy cái cách ông định làm là thế nào vậy?
Mayfield lưỡng lự:
- Tôi chưa dụ tính hết các chi tiết.
- Ông không nói với ai chứ?
- Không.
- Cũng không nói với cả Carlile?
- Không.
Poirot mỉm cười:
- Ông muốn hành động một mình.
- Kinh nghiệm chứng tỏ như thế là tốt hơn.
- Vâng, không nên tin vào một ai. Tuy nhiên ông có nói với George Carrington.
- Đó là vì tôi hiểu rằng ông ấy rất lo lắng cho tôi.
- Hai người là bạn thân?
- Vâng, chúng tôi biết nhau đã hơn hai chục năm.
- Và vợ ông ấy?
- Tất nhiên, biết cả bà vợ.
- Nhưng - xin lỗi nếu tôi tọc mạch - không thân thiết bằng?
- Không rõ những quan hệ riêng tư ấy thì liên quan gì đến vụ này.
- Ngược lại, thưa ngài Mayfield, tôi cho là có thể có tầm quan trọng. Ông chấp nhận giả thuyết của tôi có người rình sẵn ở phòng khách chờ dịp, là có khả năng?
- Vâng, tôi đồng ý với ông là sự việc đã xẩy ra như thế!
- Ta chớ nên khẳng định vội. Song trong trường hợp ấy, người rình ở phòng khách là ai?
- Bà Vanderlyn, tất nhiên. Bà ta quay lại đây tìm sách, và rất có thể, dưới nhiều lý do riêng của phụ nữ: tìm túi, tìm khăn để quên, lại xuống một lần thứ hai. Có thể bà ta đã bố trí trước với người hầu để cô này hét lên một tiếng, nhử Carlile ra ngoài. Lúc đó bà ta lẻn vào rồi lại ra theo đường cửa sổ, như ông nói.
- Ông quên rằng người đó không thể là bà Vanderlyn. Carlile đã nghe tiếng bà ta gọi cô hầu từ trên gác hai.
Ngài Mayfield cắn môi thất vọng:
- Ừ phải, tôi quên mất.
Poirot nhẹ nhàng nói tiếp:
- Nên nhớ là ta vẫn đang tiến triển. Mới đầu ta chỉ giải thích đơn giản là có kẻ cắp từ ngoài lẻn vào rồi lấy tài liệu mang đi. Ta đã bác bỏ khả năng đó. Rồi ta đi tới giả thuyết về bà Vanderlyn là điệp viện của nước ngoài, có vẻ rất ăn khớp về một mặt nào đó. Song bây giờ giả thuyết này cũng là quá dễ... quá đơn giản, không thể chấp nhận.
- Ông hoàn toàn loại trừ bà Vanderlyn ra khỏi vụ này?
- Bà ta không có trong phòng khách. Có thể là một tòng phạm của bà Vanderlyn đã lấy cắp, song tên này cũng có thể là tay chân của một người hoàn toàn khác. Trường hợp đó, ta lại phải xem xét vẫn đề động cơ.
- Liệu ông có đi tìm quá xa không, ông Poirot?
- Tôi không tin. Ta thử xem các loại động cơ có thể có... Trước hết là vì hám lợi, ăn cắp tài liệu bán lấy tiền. Đó là thứ động cơ đơn giản nhất. Nhưng còn những động cơ khác.
- Ví dụ...
Poirot thong thả nói:
- Vụ lấy cắp này có thể nhằm mục đích làm hại một người nào đó.
- Làm hai ai?
- Ông Carlile chẳng hạn, vì ông ta mặc nhiên bị kết tội. Nhưng có thể kẻ cắp nhắm cao hơn; làm hại những người lãnh đạo của đất nước, họ sẽ bị dư luận xã hội công kích, lên án.
- Có nghĩa là vụ lấy cắp nhằm mục đích làm hại tôi?
Poirot gật đầu:
- Nếu tôi không lầm, ngài Mayfield ạ, năm năm trước đây ngài đã gặp khó khăn lớn khi bị nghi vấn là có quan hệ mờ ám với một cường quốc nước ngoài.
- Đúng vậy.
- Trách nhiệm của một chính khách thời nay là rất nặng nề, vừa phải theo đuổi chính sách nào có lợi nhất cho nước mình, vừa phải tính đến sức mạnh của dư luận quần chúng. Mà dư luận quần chúng thì vô cùng nhạy cảm, có thể đúng, có thể sai, nhưng không thể nào bất chấp.
- Ra ông rất hiểu gánh nặng trách nhiệm của chính khách. Người đó luôn luôn phải chiều theo dư luận quần chúng dù biết rằng dư luận ấy đôi khi sai lạc đến nguy hiểm.
- Đó là sự lựa chọn mà ngài luôn phải đương đầu. Hồi đó người ta đồn đại là ngài đã bí mật thương lượng với nước đó. Cả nước, rồi báo chí đều chống lại ngài. May thay, ngài thủ tướng đã cực lực cải chính tin đó, và ngài cũng lên tiếng chối bỏ.
- Tất cả đều đúng, nhưng ông nhắc lại chuyện cũ làm gì?
- Vì tôi dự kiến khả năng có một kẻ thù không để ngài vượt qua khủng hoảng dễ như vậy, và muốn gây cho ngài khó khăn mới. Sau vụ đó, ngài mau chóng chiếm lại niềm tin của dư luận, và bây giờ ngài là một nhân vật khá nổi tiếng trên chính trường. Người ta dự đoán ngài sẽ lên chức Thủ tướng khi Thủ tướng đương kim rút lui vì tuổi tác.
- Vậy ông cho đây là một âm mưu đánh vào uy tín của tôi? Vô lý?
- Nhất định rồi. Khi mọi người biết sơ đồ kiểu máy bay ném bom mới của nước Anh bị đánh cắp tại nhà ngài trong một cuộc tiếp tân cuối tuần, có mặt một phụ nữ đã nổi tiếng là nguy hiểm, dư luận sẽ nghĩ ra sao? Chỉ cần một bài báo ám chỉ ngài có quan hệ mờ ám với người đàn bà đó, là uy tín của ngài bị đòn nặng.
- Ai tin những chuyện vớ vẩn đó?
- Không, ngài thừa biết là có. Để lay chuyển lòng tin của công chúng, thường không tốn công bao nhiêu.
- Đúng vậy - ngài Mayfield đột nhiên công nhận và tỏ vẻ lo lắng - Lạy Trời! Vụ này sao mà phức tạp! Ông tin thật là... nhưng không thể... Không thể...
- Ngài biết có người nào đang ganh ghét ngài?
- Vớ vẩn.
- Dù sao, ngài công nhận rằng những điều tôi nói về mối quan hệ riêng tư của ngài với các vị khách đang ngụ tại tư dinh của ngài, là không vô ích.
- Vậy có thể. Ông đã hỏi tôi về bà Julia Carrington, chẳng có gì nhiều để nói. Cả hai chúng tôi đều không có nhiều cảm tình với nhau. Bà ấy là một phụ nữ nông nồi, nóng nẩy, nhiều sở thích kỳ lạ, và chơi bài như điên. Bà thuộc loại người cổ xưa rồi, và vì tôi là người thành đạt bằng sự tự lực của mình chứ không thuộc dòng dõi cao quý, nên bà coi thường tôi.
Poirot ra ý hiểu:
- Trước khi đến đây, tôi đã tra tên ngài trong cuốn Who’s who (Một thứ danh bạ cung cấp thông tin về những người có danh trong các lĩnh vực). Ngài là chủ của một nhà máy cơ khí nổi tiếng, bản thân ngài là kỹ sư hạng nhất.
- Tôi đã từ dưới mà leo tất cả các bậc thang, nên rất am hiểu chuyên môn.
Bỗng Poirot kêu:
- Ô là là! Sao tôi quên mất... Ngu quá!
Mayfleld sửng sốt:
- Chuyện gì vậy?
- Một phần bài toán bỗng nhiên hiện rõ trong tôi. Tôi đã bỏ sót một khía cạnh... nay thì mọi thứ ăn khớp với nhau tuyệt vời.
Mayfield thực sự ngạc nhiên, nhìn Poirot như muốn hỏi, nhưng thám tử lắc đầu, cười:
- Không, không, bây giờ thì chưa. Tôi còn phải sắp xếp mọi yếu tố cho rõ hơn nữa (ông đứng lên). Xin chào ông. Có lẽ tôi biết bản sơ đồ ở đâu rồi.
- Ông biết rồi? - ngài Mayfield kêu - Thế thì lấy lại ngay đi.
Poirot giơ tay:
- Không, không, hấp tấp là hỏng việc. Ông cứ để Hercule Poirot này làm việc.
Rồi ông đi ra. Mayfield nhún vai, vẻ coi thường, lẩm bẩm:
- Cái anh chàng này chỉ nói mép.
Và sau khi xếp lại giấy tờ, tắt đèn, ông lên gác đi ngủ.