Người Con Gái TỉnhBắc
Vũđến trọ học ở hàng cơm bà cụ Đỗ đã ba tháng rồi. Nhà chật chội, mái lợp tôn, nênmùa hè rất nóng nực. Nhưng Vũ không muốn t́m chỗ trọ khác, bởi bà cụ Đỗ tính giárẻ, phần v́ mọi việc trong nhà, cụ làm lấy, ít phải thuê mượn, phần v́ chínhgian nhà ấy, cụ cũng không phải mất tiền thuê. 

Bàcụ Đỗ hồi cư rất sớm, thấy gian nhà bị chiến tranh tàn phá, chỉ c̣n trơ lại haibức tường và một gian gác xép đằng sau, nên dựng mái tạm trú. Măi, chủ nhà chưathấy về, nên cụ yên chí ở, tưởng chừng như đất của mình. 

Giangác xép ấy bỏ không. Có lẽ v́ thấy có nhiều chiếc rầm gỗ bị cháy xém, sắp rơi,trần lại nhiều chỗ nứt lở, nên chẳng ai dại gì hứng lấy tai nạn. Mùa hè đến,cùng với những kỳ thi. Vũ cần phải học nhiều lắm, nhưng không được như ư. Nhàchật chội quá. Khách ăn hàng lại thường đông, ăn uống bi bô rầm rĩ. 

Hơnnữa, mái tôn càng làm nắng hè gay gắt. Bởi vậy, Vũ đã nghĩ nhiều đến gian gácxép bỏ hoang ấy. Một chiều chủ nhật, Vũ mượn được thang, dựng trèo lên xem. Gáctuy bỏ hoang nhưng không đến nỗi bẩn quá. Sàn vẫn c̣n nguyên vẹn, chỉ có nhiềubụi cát, cùng một ít vôi vữa long trên trần xuống. 

Tường cũng c̣n khá sạch. Riêng cáccánh cửa đều đã mất hết. Gió bên ngoài lùa vào mát rượi. Vũ suy tính nếu mìnhquét dọn qua loa, mỗi buổi tối, trèo lên gác xép này, thắp nến mà học rồi giải(trải) chiếu ngủ thì tốt quá. Vừa yên tĩnh, vừa mát mẻ. 

Cẩnthận Vũ hỏi qua bà cụ thì được ưng thuận ngay, bà chỉ dặn thêm rằng: 

-       Nhưng cậu phải coi chừng, nhà cửa ọp ẹp lắm, khéo mà “oan gia”. 

Ngaybuổi chiều, Vũ hì hục quét dọn. Gió lùa vào mát rợi. Gian gác bỏ hoang đã đượcVũ đặt cho cái tên văn vẻ: “Nghênh Phong Các. Mấy chồng sách, vừa để học, vừa đểgối đầu, một ngọn nến, một manh chiếu, đó là tất cả đồ đạc trần thiết trong căngái “đón gió” này. 

Tốiđến, Vũ sung sướng trèo lên gác của mình. Lại rút luôn thang lên theo, v́ e ngạimấy ông Tổng, Xă rượu say rồi lên phá quấy. 

Thậtlà tĩnh-mịch. Tiếng huyên áo trong hàng cơm vẳng xa hẳn; bên ngọn lửa nến lậpḷe Vũ yên chí học. 

Nhưng chưa ôn bài được mấy lần, Vũ đăthiu thiu ngủ gục. Cho đến lúc tiếng chuông đồng hồ nhà thờ dóng dả, Vũ mớichoàng mở mắt. Trời bạch nhật, có lẽ đã sáu giờ sáng. Cây nến cháy đến gốc c̣nlưu lại vũng nến đọng. Cuốn sách đêm trước vẫn c̣n mở ở trang họcdở.

Vũbực mình quá, v́ thường rất tỉnh táo, có khuya, mệt thì đi ngủ, chứ không baogiờ ngủ gục như vậy.

Vũcho đó là v́ gác mát mẻ quá lại yên tĩnh nên dễ làm cho người ta chợpmắt.

Đêmhôm sau, Vũ đề pḥng cẩn thận. Ăn cơm xong, Vũ uống một cốc cà phê thật đặc. Lạimang lên theo một bao thuốc lá nữa. Gió lùa mát rợi. Tiếng cười nói văng vẳngxa...

Dướiánh nến, chập chờn theo gió, Vũ ngồi chăm chú học, nhưng không hơn gì đêm trướcchốc lát đã thiu thiu buồn ngủ. Sực nhớ, Vũ với tay cầm lấy bao thuốc lá. Nhưnglại nghĩ: Hăy cố dùng nghị lực chống chọi đă, cùng lắm hăy nhờ đến thuốc lá,dùng ngay e sẽ thành thói quen. Và Vũ không bóc bao thuốc vội, để bao lên chồngsách.

Nhưng chỉ một lát sau, Vũ đã ngủ gục,cho tới khi tỉnh dậy thì đã thấy cây nến hao quá nửa. Vũ giận mình vôcùng.

Vũnhất định lấy thuốc lá để chống lại cơn buồn ngủ lạ lùng. Nhưng bao thuốc lúcnăy để trên chồng sách đã không thấy nữa. Có lẽ khi ngả lưng xuống, tôi đã quơtay làm rơi bao thuốc chăng. Vũ bèn nhìn quanh và quả nhiên thấy bao thuốc lá ởngay sau lưng mình. Nhưng lạ thay bao thuốc lá đã bị bốc ra tự bao giờ. Một điếuthuốc lại kéo lùi ra khỏi bao chút ít như sẵn sàng mời Vũhút.

Vũdụi con mắt, kinh ngạc! Chàng cố nhớ lại, và đinh ninh quả quyết lúc trước chàngchưa hề bóc bao thuốc mà chỉ để bao nguyên lên trên chồng sách. Vừa suy nghĩ Vũvừa rút điếu thuốc ra ngậm lên môi. Ngay phía sau Vũ, bỗng một que diêm x̣e lên.Một bàn tay nhỏ nhắn, mềm mại, đưa que lửa mời Vũ châmthuốc.

Vũhoảng hốt nhìn lại. Và thấy đó là một nữ lang rất đẹp, tuổi khoảng 16, 17, có vẻnhư một nữ học sinh.

Vũliếc mắt nhìn cái thang tre, thấy vẫn c̣n để nằm yên chỗ chântường.

Nữlang mỉm cười và nhắc:

-       Anh châm thuốc.

Tiếng nói nhẹ nhàng như gió thu.Vũ ngập ngừng măi mới thốt ra lời:

-       Cô, cô đến đây ?  Đêm khuya...

Nữ lang ngắtlời:

-       Nhà em ở gần đây. Nhân nhìn qua cửa sổ, thấy cây nến bị anh quờ tay đổ nghiêng,nên vào dựng lại. Vừa toan quay về, thì anh chợt tỉnh...

Vũ nhìn lại, quả nhiên thấy trênmặt chiếu, có vết sáp nến loang. Nếu vậy, không có nữ lang, lửa nến có thể béndần qua chống sách! Nhưng Vũ vẫn ṭ ṃ muốn biết:

-       Xin cảm ơn cô. Nhưng cô là...

Nữ lang mỉmcười:

-        Em tên là NgọcBách, nhà ở cạnh đây... Nhân đêm khuya, trằn trọc không ngủ được, thấy gian gácnày trước bỏ không, nay có ánh lửa và bóng người, nên ṭ ṃ nhìn vào... anh thalỗi cho em nhé!

Vũ hỏi tiếp:

-        Nhưng cô làmcách nào mà vào đây được?

Nàng mỉmcười:

-        Anh không nênhỏi nhiều. Em là phận gái, lại chưa hề quen anh bao giờ, nên đột ngột đến đây,thực quá ư trơ trẽn... Chính v́ vậy mà em không muốn nói rơ, anh biết nhiều đểlàm chi. Ngừng một lát, nàng lại tiếp:

-        Chúng ta quả làt́nh cờ gặp gỡ, thời gian họp mặt chưa thể biết dài ngắn ra sao. Vậy tốt hơn hếtlà chúng a cứ vui khi chùng nhau gần gũi.

Vừa nói xong, nàng đến ngồi xuốngchiếu, sát bên cạnh Vũ. Vốn tính người đứng đắn, Vũ nghiêm sắc mặtnói:

-        Trai gái gặp gỡđêm khuya, là một sự chẳng hay. Hơn nữa, cô và tôi lại chưa hề quen biết baogiờ. Vă lại, tôi đang cần yên tĩnh để học v́ kỳ thi đã tới nơi... Nếu cô có ḷngmến, xin để trưa mai, tôi có thì giờ rỗi răi, tôi sẽ tiếng chuyện vớicô.

Nữ lang làm ra bộ hờn dỗi. Nàngđứng dậy, liếc nhìn chồng sách trên chiếu cười nhạt:

-        Có lẽ anh tưởngchỉ có anh là học thôi ư? Và anh tưởng những “hình học không gian” những “phântích hóa học” kia của anh là ghê gớm lắm rồi sao? Có lẽ v́ thế nên anh mới dámđem so sánh giữa Học với T́nh!

Vũ sốt ruột:

-        Cô muốn tranhluận gì, xin cũng hăy để đến trưa mai!

Nữ lang không nói gì hơn nữa, quayngoắt đi. Vũ xiết nỗi ngạc nhiên, khi thấy nàng không xuống lối cầu thang, màlại vượt qua cửa sổ.

Gió đêm khuya càng thêm lạnh lẽo.Vũ bất chợt thấy rùng mình nhưng được cái không buồn ngủ nữa. Đêm ấy chàng họcđược kỹ càng cho đến ba giờ sáng mới dọn dẹp đi ngủ.

Hôm sau, lúc đi học về, ngồi ăncơm, Vũ lại lựa lời hỏi bà cụ Đỗ. Nhưng bà cụ cho biết hai bên hàng xóm không hềcó một thiếu nữ nào. Và cả quanh đây không có cô con gái nào tên là Ngọc Báchgiống như hình dáng của lời Vũ tả. Vũ ngạc nhiên nhưng chưa nói rơ sự thực ưmuốn đợi xem trưa nay, người con gái kỳ dị ấy có đến gặp mình như lời đã yêu cầukhông. Nhưng không thấy đến.

Buổi tới hôm ấy, Vũ lại lên căn gáccủa mình ngồi học. Chàng lại thấy thiu thiu buồn ngủ, khi gió mát lùa vào. Tuyvậy, chàng đã biết trước việc xảy ra, nên ung dung lấy thuốc lá châm hút. Rồingồi đợi.

Quả nhiên, chốc lát thấy Ngọc Báchđến. Lần này, Vũ thấy rơ ràng nàng do lối cửa sổ mà bước vào, nhẹ nhàng như mộtcái bóng.

Ra chiều thân mật, Ngọc Bách ngồingay xuống cạnh Vũ. Rồi lă lơi trách:

-        Em hôm nay lạihơi muộn, anh có giận không?

Vũ lặng thinh không nói, chỉ lấysách vở ra học. Nàng lại nhìn chăm chăm vào mặt Vũ rồitiếp:

-        Có lẽ không giậnnhưng ư chừng cũng mong đợi lắm thì phải?

Vũ thẳng lờicự:

-        Hôm qua tôi đănói với cô rằng tôi bận học thi không tiện tiếp chuyện. Tôi đã hẹn buổi trưa,muốn nói năng gì, sao cô không lại?

Ngọc Bách ra vẻ phụngphịu:

-        Anh tưởng congái muốn gặp đàn ông một cách tự nhiên lúc nào cũng được hay sao? Anh không sợngười ta trông thấy dị nghị ư? Về phần em thì không ngại, nhưng lo cho anh bịngười chế riễu.

Vũ lắc đầu:

-        Tôi không sợ.Việc làm đàng hoàng, chẳng sợ ai cười hết, mặc cho có người ngờ vực, nhưng ḷngmình thẳng thắn thì dư luận sai lạc ấy tôi cũng chẳng quan tâm. Tôi ngại là ngạisự đêm hôm khuya khoắt cô lại đây, nguyên một sự gặp gỡ ấy cũng đã là bất chínhrồi. Vậy mong từ sau, cô đừng đến đây nữa, muốn hỏi gì xin đợi banngày.

Ngọc Bách rưng rưng ngồi khóc. Mộtlát sau mới nói:

-        Em biết khingười con gái tự t́m đến gặp người con trai, bao giờ cũng bị khinh rẻ. Nhưng emdám đường đột, chẳng qua là tưởng anh khoáng đạt, không chấp nê những nhỏ nhặtthường t́nh. Không ngờ anh cũng chẳng hơn gì người khác...

Vừa nói nàng vừa gục xuống gối Vũmà khóc nức nở.

Nhưng Vũ gạt ra, nghiêm giọngbảo:

-        Những lời tôinói đã đầy đủ. Cô nên hiểu biết và đừng quấy rầy thêm nữa!

Rồi quay sang phía khác mà ngồi họclớn tiếng làm như không có ai ở cạnh mình.

Ngọc Bích vùng đứng dậy. Nàng biếnsắc, nói:

-        Số anh sắp chếtđến nơi, ta thương t́nh đến cứu. Lại không biết thân, c̣n làm ra bộ kiêu kỳ, vậyhăy coi chừng.

Nói rồi, bước ra cửa sổ biếnmất.

Vũ vừa ngạc nhiên vừa bâng khuâng.Chàng không hiểu người con gái ấy là ai, ma quái chăng, người thực chăng? Trướclời dọa nạt kia chàng không sợ. Những cảnh chinh chiến đã làm cho Vũ tin tưởng ởsố mệnh. Sống, chết, chẳng phải là những thứ có thể t́m, hoặc tránh được dễdàng...

Vũ vừa toan gác bỏ những ư nghĩ vẩnvơ ấy để chuyên tâm ngồi học, thì chợt cơn gió mạnh từ đâu ào ào tới làm chongọn nến tắt phụt. Vũ định sờ lấy bao diêm châm, nhưng không thấy. Gió như lạnhhơn lúc trước, làm cho Vũ chợ rùng mình. Ngoài trời không đến nỗi tối lắm. Nhữnglùm cây rung động như những bóng đen hình dáng to lớn lạkỳ...

Giữa khung cửa sổ, Vũ bỗng thấyhiện ra một bộ xương người trắng xóa, dập dờn đi lại.

Vũ biết lời dọa nạt của người congái kỳ dị đã thực hiện. đã suy nghĩ từ trước, nên Vũ không lấy làm kinh hoảng.Bộ xương ấy bước vào, tiến đến trước mặt Vũ. Cái đầu nhe bộ răng trắng nhởn nhơcười một cách rùng rợn.

Vũ ráng bình tĩnh, vẫn cứ ngồi yêngiả bộ học.

Thoáng cái, bộ xương đã biến đâumất. Vũ cười thầm:

-       Mi dọa ai thì được, chớ dọa ta sao nổi?

Chưadứt lời, một thanh xương tay bỗng từ trên treần nhà rơi xuống, ngay trước mặtVũ. Tiếp đó, là thanh xương mỗi chốc thêm nhiều, đến mấy chiếc xương sườn...Thấy đống xương mỗi chốc thêm nhiều, lù lù trước mặt... sẵn lọ mực trên bàn Vũcầm luôn ném vào bộ xương. Mực đổ tung tóe, bộ xương vụt biếnmất.

Vũtưởng vậy là yên. Không ngờ Ngọc Bách lại hiện ra đứng cạnh chàng, nghiêm giọngtrách:

-       Anh thực là tệ! Lại là người đã hấp thụ văn minh Tây Âu, sao không biết quýngười phái yếu?

Vũthẳng lời, cự lại:

-       Người ta chỉ có thể lịch sự đối với người lịch sự! Quấy rầy làm mất tự do của kẻkhác, đó có phải là cách cư xư của hạng người có giáo dục haykhông?

Nữlang không nói lại được, tần ngần đứng lặng người, chốc lát mới thở dài. Vũ thấysắc mặt nàng vô cùng buồn thảm, cũng động ḷng, hỏi:

-       Cô là ai, xin nói thật: Nếu c̣n giấu diếm ta không bao giờ muốn nóichuyện.

NgọcBách hỏi lại:

-       Nói thiệt liệu anh có khỏi sợ hay không?

Vũcười:

-       Hỏi thế là thừa, nếu là kẻ nhút nhác thì ngay từ đêm trước tôi đã không dám lêncăn gác này ngồi mà học nữa.

Nữ lang gậtđầu:

-        Chính đó là mộtđiều mà em lấy làm kính phục. Em không phải là người, chính làma.

Vũthản nhiên:

-       Tôi cũng đã đoán biết ngay.

RồiVũ lại nói:

-       Thường thường tôi nghe thấy nói đến oan hồn, song chưa tin là thực; hồn ma c̣nẩn hiện lẩn quất nơi đây, ư hẳn cũng có điều oan khuất chứ chẳngkhông?

NgọcBách rơm rướm nước mắt, thưa:

-       Sự đời man mác những nỗi oan khiêng nhiều không kể xiết, nhất là trong thờichiến tranh ly loạn này, chẳng phải là trường hợp riêng em. Có điều kẻ chết đi,dù sao cũng mong nắm xương tàn được vùi sâu, chôn chặt, thế mà em thì bộc lộ,gián nhấm, chuột gậm, thê thảm vô cùng...

Vũthấy nàng từ năy giờ vẫn đứng trước mặt mình, chớ không dám suồng să như trước,nên dịu dàng bảo:

-       Dù sao nữa cũng xin mời cô ngồi xuống đây. Theo luân lư Khổng Mạnh, trai gái“bất tương thân”, nhưng thiển nghĩ: đã là âm dương cách biệt, thì hai thế giớikhác nhau, chúng ta là ngay thẳng nói chuyện, tất cũng không ai chê trách vàođâu được!

Nữlang bùi ngùi nói:

-       Nghe lời anh, em chợ nhớ đến ba em ngày xưa, tuy là người Tây học, mà vẫn giữđược nền nếp Đông Phương, quả thực cũng là hiếm có vậy. Càng nhớ lại trong mấyhôm nay, có biết bao nhiêu cử chỉ hành động suồng să, thẹn chết đi một lần nữađược.

Vũgật gù, tán thưởng:

-       Nghe lời, thấy rơ ràng là người có học thức. Mong rằng đừng giấu diếm, xin cô kểrành mạch câu chuyện từ đầu.

NgọcBách lau nước mắt thưa:

-       Nguyên những lời vàng ngọc ấy cũng đủ an ủi em được ngàn phần. Em tên thật làNgọc Bách, họ Nguyễn, vốn quên ở tỉnh Bắc, con của một ông Tham tá, đã từ trầntừ lúc em mới lên 15 tuổi...

Mỉmcười chua chát, Ngọc Bách lại tiếp:

-       Năm nay em 18 tuổi! Nói như vậy, nghĩa là: khi chết thì em mới 18 tuổi, nhưngnếu tính theo người sống, qua mấy năm tao loạn thì hiện nay em đã ngoài 20...già mất rồi.

Vũ nghĩa thầm trongbụng:

-       Khi đã là đàn bà, dù chết đi rồi, cũng vẫn c̣n lo lắng đến sắc đẹp tànphai.

Nữ lang lại kểtiếp:

-       Trong gia đ́nh, tuy em là lớn nhất, nhưng v́ em theo lời trối trăn của cha emdặn lại, nhất định cho em đi học đến nơi đến chốn. Bởi vậy, sua khi đỗ bằngcơ-thủy ở tỉnh Bắc, em được mẹ em cho về học bậc Trung học tại Hà Nội. Cẩn thậnmẹ em cho em ăn trọ tại nhà bà Phán Tâm ở ngay liền vách nhànày.

Nhừng lại giây phút, Ngọc Bách lạikể:

-       Nếu không có chiến tranh thì không đâu đến nỗi... Khi được lệnh tản cư, bà Pháncùng những trẻ nhỏ đều về quê cả, chỉ c̣n lại một người con trai lớn, đi làmcông sở và em cùng một người vú già ở lại. Bỗng đô thành khói lửa mù trời, cănnhà bên cạnh này (tức là nhà em ở) bị sụp đổ. Người u già, cũng như con trai bàPhán, đều bị chết vùi trong đống gạch ngói. Riêng có em là may mắn núp dưới châncầu thang được thoát chết. Nghe tiếng bom đạn rầm ran, em sợ hăi vô cùng, ḅ lầnsang hàng xóm, tức là căn nhà này, lúc đó bỏ không, v́ người trong nhà đều đătản cư từ trước. Sợ hăi, em t́m được chiếc thang, treo ẩn lên trên trần căn gácnày, v́ em cho đó là chỗ ẩn náu kín đáo nhất.

Thân gái trong thời binh lửa, mayra nhờ đó mà được an toàn chăng. Thường lệ, mỗi khi t́m kiếm thức ăn, nước uốnđầy đủ rồi thì em lại trèo lên trần nhà, và rút thang lên theo. Em có ngờ đâu,chính gian nhà này cũng bị sụp đổ, chiếc thang em vừa trèo lên bị rơi xuống. Thếlà bỗng dưng bị giam gọn trên trần gác, với một số lượng thức ăn đủ chừng bangày. Em chỉ c̣n một hy vọng có thấy bóng người nào thì kêu cứu, không nhữngtrong lúc khói lửa tơi bời, ai cũng lo lẩn trốn nên em ngồi yên trên trần đã bốnngày liền mà cũng không hề thấy có một bóng người nào... Vừa đói và khát, emđành phải chịu cực hình, giống hệt như người bị lạc lơng giữa nơi xa mạc. Chođến khi sức một yếu dần em thở hơi cuối cùng, thiệt oan một đời xuân xanh đầyhứa hẹn.

Vũ nói tiếp:

-       Rồi sao nữa, xin cô cứ kể tiếp cho nghe!

Ngọc Bách thởdài:

-       Rồi ngày tháng trôi qua. Cảnh đô thành dần dần trở lại đông đúc, vui vẻ hơn xưa.Riêng có tấm oan hồn của em vẫn bị ngậm ngùi, đáng thương hại nhất là một nắmxương tàn rụi vẫn bị bộc lộ trên trần nhà này, làm mồi cho gián,chuột.

Vũ ngắt lời:

-       Nhưng tại sao thấy tôi lên học trên đây, cô lại hiện hình bỡn cợt? Hồn oan đautủi, há lại c̣n ưa thích những chuyện cợt đùa...

Ngọc Bách rơm rớm nướcmắt:

-       Anh quở trách như vậy, em xin nhận lỗi, nhưng chỉ v́ em ngu muội, lóng nghe thấybọn yêu quái thường bàn nhau rằng nếu chúng t́m được người thế mạng thì sẽ đượcđầu thai thành kiếp khác! Thoạt đầu thấy anh lên học trên căn gác trống này, emdùng tà khí làm cho tinh thần anh bị hôn quyện, rồi sau đó, định hiện nguyênhình người con gái đẹp, để nhờ nhan sắc mà quyến rũ anh.... nhưng anh không hềv́ sắc đẹp mà động tâm. Em lại định tác quái để cho anh sợ hăi... nhưng kết cụccũng bị thất bại... Em thực đã đắc tội với anh nhiều lắm.

Vũ ngắt lờihỏi:

-       Bây giờ cô muốn gì?

Ngọc Bách gạt nước mắt,thưa:

-       Em chỉ mong anh v́ thương người bạc phận, ra tay tế độ, chôn cất cho yên đẹp nắmxương tàn của em mà thôi. Như vậy, em không c̣n phải oán hận gìnữa...

Vũ nhận lời, Ngọc Bách sụp lại tạơn, nhưng Vũ giục nàng hăy ra đi, v́ âm dương cách biệt, lần lửa lâu lai, cũng ehại cho cả đôi bên.

Ngay sáng hôm sau, Vũ hỏi thămnhững người ở gần đấy, họ đều nhận rằng có thực, tại nhà bà Phán Tâm khi xưa cócô con gái tỉnh Bắc trọ học, nhưng hình như đã thiệt mạng trong những ngày khóilửa đô thành... Vũ lại t́m thang trèo lên trên trần nhà lục lạo khắp nơi, quảnhiên có một đống xương người, nhện chăng, bụi phủ, riêng lạ một điều là có mấykhúc xương rơ ràng có vấy mực. Sau khi t́m được xương cốt của cô gái Vũ bèn nhờngười chôn cất, cho đúng lời hẹn với hồn ai!