Dịch giả: Phan Minh Hồng - Mai Thái Lộc
Chương XX

Sáng hôm sau, bà Brodie thức dậy lúc trời hãy còn mờ tối. Xa xa, có tiếng gà gáy, báo hiệu một ngày mới. Đêm qua bà đã thức rất khuya, chờ đợi Matt trở về. Và, sau một giấc ngủ chập chờn, ý nghĩ của bà là đi xem coi Matt có mạnh khỏe không? Bà mặc quần áo vào, không sợ làm ồn – bởi vì bây giờ bà ngủ một mình trong căn phòng cũ của Mary – nhưng do một thói quen lâu dài, cử động của bà có vẻ lén lút và lặng lẽ như của một cái bóng. Rồi, vừa xoa hai bàn tay vào nhau cho chúng hết tê cóng, bà lặng lẽ đi ra khỏi phòng, chân chỉ mang vớ dài.
 
Phòng của Mathieu quay ra hướng Đông. Dừng lại một lúc ở cửa, bà lắng nghe hơi thở đều đặn của con trai, cảm thấy yên tâm, mạnh dạn bước vào. Cậu ta đang ngủ say, giữa những chăn đệm hỗn độn. Trong ánh sáng xanh nhạt của bình minh, da mặt cậu xạm hẳn, hai bên khóe miệng có những vệt nước dãi dơ bẩn, và mớ tóc đen buông thỏng xuống trán. Lưỡi cậu hơi nhú ra một chút giữa đôi môi, mỗi khi cậu thở không khí thoát ra ngoài với một tiếng kêu khàn khàn.
Mẹ nhẹ nhàng xếp tấm chăn lại, toan vén mấy loạn tóc xoăn che phủ đôi mắt cậu nhưng chưa kịp thực hiện ý định, Mathieu đã trở mình, càu nhàu khó chịu. Tay bà giơ lên nửa chừng, ngay trên đầu con trai như để cầu phước lành… Và, sau khi đăm đăm nhìn Matt hồi lâu, bà thở dài, luyến tiếc bước ra.
 
Ở nhà dưới, tất cả đều mang vẻ dơ bẩn của một bờ biển lúc thủy triều xuống: Bóng tối rút lui để lại cảnh hỗn độn bừa bãi của đồ đạc, bếp lửa đã tắt, những chồng bát đĩa dơ bẩn chất đống trên bồn rửa chén.
 
Hầu như đã thành thông lệ, mỗi sáng, trước khi tích cực bắt tay vào việc chuẩn bị nhúm lửa, hơ vỉ lò, rửa đĩa, quét sàn nhà, nấu cháo yến mạch và làm hàng trăm thứ công việc nội trợ khác, bà đều uống một tách trà đậm để “lấy lại sức lực”, theo câu nói của bà. Chất nước nóng và thơm là một thức uống thần diệu sưởi ấm cơ thể, làm cho trí óc tỉnh táo, giúp bà đủ sức chịu đựng những thử thách của một ngày mới.
 
Tuy nhiên, sáng nay, bà bỏ qua thói quen cần thiết đó, tất bật chuẩn bị bữa ăn sáng cho con trai. Sau khi phết bơ vào hai lát bánh mì mỏng, bà đặt trên một cái khay, mang lên phòng Mathieu.
- Matt, - bà thì thầm, vừa lay nhẹ vai cậu – đây là nước trà của con, nó sẽ làm cho con khỏe khoắn.
 
Nhưng cậu vẫn tiếp tục ngáy và thở ra một mùi rượu nồng nặc. Bà hốt hoảng khi nhận thấy điều đó, cất tiếng gọi lớn:
- Matt, đây là một món ngon cho con!
Mathieu động đậy thân mình, nửa thức, nửa ngủ, day trở một cách bồn chồn; và hai con mắt còn nhắm kín, cậu thì thầm:
- Hãy để tao ngủ, bồi. Mày cút đi, tao không muốn nói…
- Matt, con yêu quý của mẹ, - bà nói một cách khốn khổ, lay vai cậu mạnh hơn – món trà này sẽ làm cho con khỏe, rất tốt cho con vào buổi sáng.
 
Mathieu mở mắt, ngơ ngác nhìn bà rồi từ từ tỉnh hẳn.
- À! Tại sao mẹ đánh thức con dậy? Hãy để con ngủ!
- Nhưng món ăn này ngon, con yêu quý, sẽ làm cho con dễ chịu.
- Lúc nào mẹ cũng muốn bắt con phải uống trà. Hãy để con ngủ - Và quay lưng về phía bà, cậu ngủ trở lại.
 
Với một vẻ nhẫn nhục, bà hết nhìn con trai, lại nhìn chiếc khay hãy còn bưng trên tay; rồi nghỉ rằng cậu có thể đổi ý, bà đặt nó trên một cái ghế bên cạnh giường, đậy tách trà với cái đĩa nhỏ, úp đĩa lớn lên mấy lát bánh mì và buồn bã đi ra.
 
Một mình trong phòng bếp, bà nhúm lửa, rửa chén đĩa, đánh bóng giày dép, chuẩn bị món cháo yến mạch, đem nước nóng lên cho chồng bà cạo râu, rồi bắt đầu đặt bàn ăn, vừa nghĩ đến Mathieu, đau khổ vì cách cậu đã nói với bà, vì mùi rượu nồng nặc trong hơi thở của cậu; đồng thời, tìm đủ lý lẽ để bào chữa cho cậu.
 
Nỗi xúc động của sự trở về, sự đón tiếp hung bạo của cha cậu đã làm cho cậu hoang mang, còn về ngôn ngữ của cậu, thằng bé đáng thương đã ở trong một xứ xa lạ và cậu đã nói chuyện với bà trong khi hoàn toàn chưa tỉnh ngủ! Với tất cả nguyên nhân đó, lẽ nào bà lại không thể tha thứ cho cậu?...
 
Trời sáng hẳn. Căn nhà lặng lẽ bắt đầu thức dậy. Không một tiếng nói, nhưng mọi cái đều diễn ra đúng thời điểm của nó. Bà Brodie sợ hãi nghĩ đến một cuộc xung đột mới có thể nổ ra giữa Brodie và Matt, lo âu lắng tai nghe, chờ đợi một giọng nói giận dữ thình lình vang lên hay cả những cú đấm đá ầm ĩ. Nhưng không có gì xảy ra; đầu tiên là bé Nessie xuống phòng bếp ăn vội vã rồi ôm cặp đi học, đến lượt Brodie xuống dùng điểm tâm, vẻ mặt u tối và trầm tư. Bà đã hết sức cố gắng lo cho mọi việc đều hoàn hảo, thậm chí chuẩn bị trước câu trả lời dối trá về giờ giấc đi lại của con trai bà… Nhưng sự lo lắng của bà đã tỏ ra vô ích. Ăn xong, ông ta bỏ đi ngay.
 
Liền đó, bà thở ra nhẹ nhõm, tiếp tục chuẩn bị bữa điểm tâm của bà nội và mang lên cho bà cụ vào khoảng trước mười giờ một chút. Từ phòng cụ ra, bà nhót gót đi qua thềm cầu thang và đến áp tai vào cửa phòng Mathieu nghe ngóng. Chỉ có tiếng thở đều đều vọng ra – Bà liền mở cửa:
- Mathieu đã không đụng đến món nào! Tình cảm bị tổn thương, bà có cảm giác chiếc khay còn nguyên vẹn xua đuổi bà, rằng chiếc đĩa vẫn đậy lên những lát bánh mì và chiếc đĩa bảo vệ tách nước trà là dấu hiệu của sự điên rồ và những suy đoán sai lầm của bà. Cậu ta vẫn còn ngủ. Bà tự hỏi một cách mơ hồ, phải chăng vì sống ở phần bên kia trái đất quá lâu, cậu đã bị xáo trộn giờ giấc nghỉ ngơi? Không tin chắc lắm, nhưng lòng đã bớt buồn, cảm thấy rằng nếu không phải lý do này, ít nhất một lý do khác cùng loại đã giải thích cách cư xử của cậu. Bà không phá giấc ngủ của cậu và bĩnh tĩnh đi ra khỏi phòng.
 
Bà bắt đầu dọn dẹp nhà cửa, nhưng thời giờ trôi qua, sự lo ngại của bà càng gia tăng; bà hiểu rằng nếu Mathieu hãy còn nằm ngủ trên giường khi Brodie trở về ăn bữa trưa, có thể sẽ có một màn lôi thôi dữ dội. Bà lo âu lắng tai chờ đợi dấu hiệu đầu tiên của sự thức dậy, và mãi đến gần trưa, mới có tiếng trở mình trên giường kêu răng rắc, rồi tiếng bước chân của cậu đi đi lại lại trong phòng, phía trên đầu bà. Nhanh nhẹn, bà chế nước sôi trong ấm vào một cái bình, vội vã mang nó lên đặt ở cửa phòng cậu.
 
Matieu mặc đồ thật lâu. Khoảng một giờ thiếu mười lăm, cậu thong thả đi xuống và bước vào phòng bếp. Bà tiếp đón cậu một cách âu yếm:
- Mẹ rất bằng lòng vì con đã ngủ được nhiều. Nhưng mà con chưa ăn sáng. Con muốn ăn một cái gì trước khi ngồi vào bàn không? Con chỉ nói một tiếng thôi và mẹ làm rất dễ dàng cho con… - Bà đã toan đãi cậu một món thuốc trị bá chứng “một tách trà” nhưng kịp nhớ đến lời phê bình của cậu hồi sáng, liền kết thúc câu nói bằng:
- Bất cứ món gì mà chúng ta có ở đây.
- Con không bao giờ ăn nhiều vào buổi sáng.
 
Cậu mặc một bồ đồ khác với bộ hôm qua, bằng da mềm màu vàng hung tươi, với một chiếc áo sơ-mi nâu đỏ và một chiếc cà vạt xinh xắn màu nâu. Cậu sửa lại cà vạt với những ngón tay trắng hơi run run.
- Con chỉ thích những trái cây tươi mà bọn đầy tớ của con mang đến cho con mỗi buổi sáng – Cậu nói, cảm thấy bà cần một lời giải thích cho câu phát biểu vừa rồi.
- Con sẽ có những quả táo xinh đẹp vào sáng mai – Bà vồn vã trả lời – Mẹ sẽ mua ngay. Hãy nói cho mẹ biết món ăn nào con thích, mẹ sẽ cố gắng tìm cho con.
 
Nhăn mặt, như đang cố gắng gạt bỏ ý nghĩ về những quả táo chua và héo mà bà sẽ mua trong cái xứ khốn khổ này, với một cử chỉ hùng hồn của bàn tay, cậu trả lời xẵng giọng:
- Con muốn nói đến trái xoài, trái chuối tươi, trái thơm. Con chỉ thích những món gì ngon nhất.
- “Vậy thì mẹ làm hết khả năng của mẹ”. Bà trả lời một cách can đảm, mặc dù hơi bối rối trước giọng nói đầy vẻ khoa trương của Matt. “Dầu sao, mẹ đã chuẩn bị một bữa ăn trưa thật ngon cho con. Và rồi, nếu sau đó con cảm thấy khỏe, chúng ta có thể đi dạo một vòng với nhau”.
- Con sẽ đi ăn ở thành phố. – Mathieu nói một cách lạnh lùng, như thể bà đã đề nghị với cậu một điều thật lố bịch; và ý nghĩ cùng đi chung với cái bà già tỉnh lẻ này là ý nghĩ cuối cùng mà đầu óc cao cả của cậu có thể nghĩ đến…
- Mẹ… mẹ có món canh rất ngon cho con, món ăn mà mẹ làm ngon nhất – Bà nói ấp úng, vẻ mặt biến sắc.
- Mẹ hãy cho ông già ăn – Cậu đáp lại một cách cay đắng – Hãy cho ông ấy một nồi súp đầy. Ông ấy đủ sức nuốt nó!
Và sau một lúc im lặng, cậu nói bằng một giọng mơn trớn khéo léo hơn:
- “Thưa mẹ, hôm nay mẹ có thể cho con mượn một hay hai đồng bảng được không? Thật là bực mình, các hối phiếu của con từ Calcutta chưa đến kịp!” Trán cậu nhăn lại. “Điều này làm cho con khó chịu một cách ghê gớm. Sự chậm chạp đáng nguyền rủa của họ đã khiến cho con bị kẹt ở đây không một đồng tiền mặt. Mẹ cho con mượn một tờ giấy năm đồng bảng và con sẽ trả lại cho mẹ vào tuần tới”.
- Năm đồng bảng! Bà suýt khóc òa lên trước lời yêu cầu này,  bởi vì nó vô lý một cách không thể chịu được: bà phải cho cậu mượn năm đồng bảng một cách bất ngờ! Bà, kẻ phải chịu thiếu thốn đủ mọi thứ để chắc mót đủ số tiền hàng tháng mà người ta sắp sửa đòi bà, và ngoài số tiền ba đồng bảng đã tiện tặn được để trả món nợ đó, trong túi bà chỉ còn có được vài đồng tiền khốn khổ bằng bạc hay bằng đồng. – Bà kêu lên.
- Ôi Matt, - con không biết những gì con đang đòi hỏi! Hiện ở trong nhà không có số tiền ấy.
- Nào, - mẹ rất có thể làm được điều đó. Nào, túi tiền của mẹ đâu? – Cậu đáp lại một cách nóng nảy.
- Con đừng nói với mẹ như thế, con yêu quý. – Mẹ không thể chịu đựng được cái giọng đó. Mẹ có thể làm bất cứ điều gì cho con, nhưng điều con đòi hỏi đó không thể được. – Bà thì thầm.
- “Vậy, mẹ hãy cho con mượn một đồng bảng, bởi vì mẹ quá hà tiện…”. Và cậu ném cho bà một cái nhìn khắc nghiệt. “Nào, hãy đưa cho con đồng bảng khốn khổ đó”.
- Con không thể hiểu được, con trai của mẹ. Bây giờ mẹ nghèo đến nỗi không đủ tiền để chi tiêu trong tháng. Cha con không đưa cho mẹ đủ để chúng ta sống.
 
Dù rất muốn giải thích cho cậu biết bằng cách nào bà đã tìm được số tiền để gửi cho cậu ở Marseille, nhưng, hiểu rằng lúc này không phải là lúc thuận tiện, bà đột ngột dừng lại.
- Ông ấy nghĩ đến cái gì? – Mathieu cười gằn – Ông ấy có cửa hàng của ông ấy và ngôi nhà quý báu tuyệt diệu này. Bây giờ ông ấy tiêu tiền của ông ấy vào việc gì?
- Ôi, Matt. – Bà vừa nói vừa khóc – mẹ không dám nói cho con biết điều này, nhưng việc buôn bán của cha con đang lâm vào cảnh khó khăn. Tất cả mọi người trong thành phố đều chống lại cha con. Mẹ sợ rằng ngôi nhà này đã bị cầm cố rồi. Ông ấy không nói với mẹ một tiếng nào về việc này, nhưng mẹ đã trông thấy những giấy tờ trong phòng của ông ấy. Thật khủng khiếp… Mẹ tin rằng điều ấy sẽ giải quyết được những khó khăn này, nhưng trong khi chờ đợi, mẹ phải biến một đồng shilling bằng giá trị của hai đồng.
 
Cậu nhìn bà một cách sửng sốt, nhưng vẫn không từ bỏ ý định của mình, nói lầm bầm:
- Tất cả chuyện đó đều rất hay, thưa mẹ. Nhưng con biết rõ mẹ: bao giờ mẹ cũng có một món tiền để phòng hờ cho những lúc cần, con muốn có một đồng bảng… Con nói với mẹ là con phải có một đồng bảng, con cần nó.
- Ôi, con yêu quý của mẹ, mẹ đã chẳng nói với con là chúng ta đang túng thiếu đến mức độ nào hay sao? – Bà khóc to.
- Một lần chót, mẹ có muốn cho con mượn một đồng bảng không? – Giọng cậu ta đầy vẻ đe dọa.
 
Khi bà từ chối một lần nữa, trong cơn xúc động, bà tưởng thoáng một giây khủng khiếp, rằng cậu toan đánh bà, nhưng thình lình cậu quay gót bỏ đi. Bà đứng sững, tay ôm lấy sườn. Mathieu nóng nảy đi đi lại lại trên lầu và cuối cùng bước xuống, băng qua phòng ngoài. Không nói một tiếng, cậu đóng sầm cánh cửa lớn lại.
 
Tiếng kêu của cánh cửa bị đóng sầm lại một cách thô bạo vang lên trong đầu óc bà như một điềm gở cho tương lai; bất giác bà đưa tay lên bịt chặt hai tai…
 
Ủ rũ và không còn ảo tưởng gì nữa, bà ngồi xuống cạnh bàn. Hai tay ôm lấy đầu, bà có cảm giác câu chuyện hối phiếu của ngân hàng chỉ là một lời nói dối khéo léo, và Matt đã tiêu xài hết bốn mươi đồng bảng không còn một xu. Có phải cậu gần như đe dọa bà không? Bà không chắc lắm, nhưng cậu đang cần gấp vài đồng bảng, và bà, than ôi, đã không thể giúp được cậu. Trước khi có thể phân tích nhiều hơn những xúc động của mình, bà nghĩ rằng đáng lẽ bà phải có khả năng thỏa mãn lời yêu cầu cuối cùng của cậu, rằng bà có lỗi trong một mức độ nào đó, và một niềm thương yêu rạt rào lấn áp cả nỗi buồn trong bà. Tội nghiệp cho cậu, cậu đã quen giao du với những kẻ tiêu tiền không cần đếm, và dĩ nhiên cậu cũng muốn có tiền trong túi như họ. Tóm lại, đó là một điều cần thiết đối với một kẻ đã quen với nếp sống thượng lưu cao sang như cậu. Người ta không thể bắt buộc một thanh niên sang trọng như Matt đi ra ngoài trong một bồ đồ thanh lịch với một cái túi rỗng. Sự thật cậu không có gì đáng chê trách, và bà tiếc đã không cho cậu ít nhất vài đồng shilling nếu cậu vui lòng nhận chúng.
 
Sự hờn giận của bà đối với cậu không còn nữa. Bà đứng dậy, một sức lôi cuốn mãnh liệt thúc đẩy bà đi lên phòng con trai mình, và bà bắt đầu sắp xếp gọn ghẽ đống quần áo bề bộn của cậu. Không có nhiều như bà tưởng, bởi vì có một cái rương trống rỗng, hai cái khác chứa những bộ com-lê bằng vải mỏng, và một cái nữa đầy những quần áo lót dơ. Bà hăng hái tóm lấy những chiếc vớ cần phải mạng lại, những áo sơ mi cần phải vá, những chiếc cổ áo cần phải ủi, tìm thấy niềm vui được săn sóc cậu trong việc làm này và sự thích thú được sờ mó vào quần áo cậu.
 
Sau khi sắp xếp thứ tự những vật dụng của Matthieu, bà quay trở lại phòng mình, xếp dọn giường nệm, và tâm trí đã hơi thanh thản, bà bắt đầu quét bụi. Khi đến chiếc khay nhỏ bằng sứ đặt trên bàn gần cửa sổ, một sự ngạc nhiên là lạ làm bà hơi khựng lại: Bà có cảm giác như thiếu một cái gì đã từ lâu quen thuộc với tiềm thức của bà. Bà suy nghĩ một lúc và thình lình nhận ra: Bà không nghe tiếng kêu thân thuộc của chiếc đồng hồ luôn luôn nằm trên chiếc khay này, từ hai mươi năm nay, trừ những lúc bà mang nó trong những dịp long trọng. Trên khay, bây giờ chỉ còn có vài cây kẹp tóc!
 
Hoảng hốt, bà liền tìm kiếm nó khắp nơi, phòng của Brodie, phòng khách và phòng bếp. Tất cả những cố gắng của bà đều vô ích, và gương mặt của bà biểu lộ một sự lo lắng mỗi lúc một gia tăng. Đó là di vật của mẹ bà để lại: Một chiếc vỏ đồng hồ tuyệt đẹp bằng bạc mạ vàng, những cây kim nhỏ nhắn xinh xinh và một bộ máy Thụy Sỹ không bao giờ chạy sai một phút. Và tuy nó không đáng giá gì lắm, nhưng bà rất quý nó, càng quý hơn nữa vì nó là món nữ trang duy nhất của bà. Cúi xuống để xem xét sàn nhà, bà chắc chắn mình đã không để thất lạc và tự hỏi có ai đã đụng vào nó không?
 
Thình lình bà đứng thẳng người lên, và trên gương mặt bà, nỗi lo lắng nhường chỗ cho sự buồn bã: Một ánh sáng bất ngờ lóe lên trong đầu óc cho bà rằng hiểu Matt đã lấy chiếc đồng hồ. Bà đã nghe cậu đi lại trong phòng riêng của bà sau khi bà từ chối không cho cậu tiền và cậu vội vã ra khỏi nhà, không nói với bà một tiếng. Bà biết chắc rằng cậu đã ăn cắp chiếc đồng hồ để có thể bán nó kiếm một số tiền chẳng ra gì. Bà sẽ sung sướng cho cậu chiếc đồng hồ đó, nhưng cậu đã ăn cắp nó một cách hèn hạ. Bằng một cử chỉ tuyệt vọng, bà sửa lại mớ tóc hoa râm đã xổ ra trong lúc tìm kiếm chiếc đồng hồ và kêu lên:
- Matt, con biết mẹ sẵn lòng đưa nó cho con, tại sao con lại ăn cắp nó?
 
Thế là, chỉ một ngày sau khi con trai bà trở về, khi bà nghĩ rằng những khổ đau của bà sẽ được xoa dịu, bà lại càng rơi sâu hơn vào sự tuyệt vọng. Bữa ăn trưa và bữa xế chiều trôi qua không có chuyện gì xảy ra. Cái vẻ âm u của buổi hoàng hôn ngắn ngủi càng làm cho tâm hồn bà thêm xao động và gợi cho bà niềm ao ước mãnh liệt được gặp lại Mathieu. Người ta hãy cứ để mặc hai mẹ con bà nói chuyện riêng với nhau và bà sẽ nhanh chóng – bà cảm giác như vậy – xoa dịu lòng cậu. Bà tin chắc cậu sẽ không chống cự lại được những lời cầu khẩn đầy thương yêu của bà: Cậu sẽ quỳ xuống dưới chân bà, đầy ăn năn hối hận, miễn là bà có thể diễn tả được bằng lời nói tình thương trong lòng bà đối với cậu. Nhưng cậu không ló mặt về, và khi chiếc đồng hồ treo điểm sáu giờ rưỡi, lòng bà tràn ngập một nỗi đau khổ vô biên.
- “Tôi nghĩ rằng đứa con trai đầy dũng cảm của bà quá sợ hãi không dám trở về đây”. Brodie cười khảy trong khi bà dọn trà cho ông. “Nó nhất định tránh mặt tôi và rình mò ở bên ngoài chờ lúc tôi ra đi: Lúc đó nó sẽ lén lút đến cầu xin sự thương yêu và những câu an ủi của bà. Bà đừng tưởng rằng tôi không thấy những mưu mô mánh khóe của mấy người, mặc dầu tất cả đều lén lút diễn ra sau lưng tôi”.
- Không. Thật sự không có gì giấu giếm ông hết, tôi bảo đảm với ông. Matt chỉ đi thăm vài người bạn của nó thôi.
- À, thế ra là như vậy ư? Tôi không biết là nó có bạn; nhưng theo lời bà nói, nó phải được xem như một vị anh hùng thật sự! Vậy bà hãy nói với đứa con trai kiểu mẫu của bà rằng tôi sẽ để dành những lời nói cho tới khi nào gặp lại nó.
 
Bà lặng lẽ làm việc, không trả lời, và khi ông ra đi, bà ngồi chờ đợi. Vào khoảng bảy giờ, Matt trở về. Cậu rón rén bước vào phòng, và với vẻ mặt ngoan ngoãn như lúc còn nhỏ, cậu dịu dàng nhìn bà, nói với bà bằng một giọng âu yếm:
- Con xin lỗi mẹ vì đã về trễ, mẹ yêu quý. Con hy vọng mẹ đã phải không lo lắng?
- Mẹ đã lo lắng, Matt – bà vừa nói vừa thiết tha nhìn cậu – Mẹ không biết con đi đâu.
- “Con cảm thấy điều đó”. Cậu trả lời bằng một giọng phục tùng. “Con đã tỏ ra thật là dại dột. Con chưa quen lại với cuộc sống nơi đây. Từ khi con ở bên đó, con đã trở nên vô tư, thưa mẹ, nhưng con sẽ chuộc lại điều đó để làm vui lòng mẹ”.
- Con không nên có tánh cẩu thả như vậy, ít nhất là đối với bản thân con: Bỏ ăn uống cả ngày! Con đã dùng trà chưa?
- Chưa, nhưng bây giờ con cảm thấy đói bụng ghê gớm lắm. Mẹ có cái gì cho con ăn không?
 
Bà cảm thấy xúc động, tin chắc – mặc dầu đã trải qua một ngày đầy tuyệt vọng – rằng bà đã tìm thấy lại đứa con thật sự của bà, gột sạch những dấu vết của cuộc sống đồi bại hư hỏng mà cậu đã trải qua ở Ấn Độ.
- Matt, - Bà nói với một giọng nghiêm trang – con không cần đặt ra những câu hỏi như thế. Bữa ăn của con hiện đang chờ con.
Và bà chạy đến lò, hãnh diện lấy ra cho cậu xem một con cá tuyết có chấm đen được nấu với sữa rất ngon lành, món ăn mà lúc trước cậu thích nhất. – Bà kêu lên.
- Chỉ nữa phút thôi, và tất cả sẽ sẵn sàng.
Bà nội đã trở lên lầu, nhưng Nessie đang làm bài tập ở trên bàn. Mặc dầu vậy, chỉ trong vài giây, mẹ đã trải rộng chiếc khăn bàn trắng, chừa một khoảng cho con gái, và dọn bữa ăn ngon lên đó.
- Rồi đó, mẹ đã bảo với con là sẽ không lâu, không ai có thể làm một điều gì cho con tốt bằng mẹ. Hãy ngồi xuống đi, Matt, và hãy trổ tài ăn cho mẹ xem.
 
Cậu ngước đôi  mắt đầy vẻ biết ơn lên nhìn bà rồi cúi đầu xuống.
- Ồ, mẹ, mẹ quá tốt đối với con, con không xứng đáng. Con cảm thấy xấu hổ sau cách đối xử tồi tệ của con vừa qua. Nhưng món ăn này trông ngon tuyệt đấy, phải không mẹ?
 
Bà gật đầu xác nhận, sung sướng thấy cậu kéo chiếc ghế của mình đến gần, ngồi xuống và bắt đầu ăn ngấu nghiến. “Tội nghiệp thằng bé, chắc nó đói ghê lắm”, bà nghĩ, trong khi những miếng cá ngon lành màu trắng tan biến một cách thần diệu dưới những cú tấn công liên tục của chiếc nỉa và con dao. Nessie, ngồi ở phía đối diện, mút đầu bút chì, ngước mắt lên khỏi quyển sách nhìn cậu với một cảm nghĩ khác.
- “Không phải ai cũng được may mắn như vậy”, nó nói với vẻ thèm muốn, “em không được ăn món cá tuyết trong bữa ăn tối nay”.
Matt nhìn nó với vẻ của một người bị xúc phạm, rồi bỏ vào miệng một miếng cá cuối cùng, cậu ta chống chế.
- Nếu anh biết, anh đã mời em ăn rồi. Tại sao em không nói sớm hơn?
- Mày đừng quá ích kỷ, Nessie – Bà mẹ sẵng giọng la lớn – Mày đã có tất cả những gì mày cần, mày cũng biết chứ. Anh mày cần phải được ăn uống thật bổ dưỡng. Nó đã cực khổ nhiều trong thời gian sau này. Hãy lo làm bài đi. Này, Matt, con hãy ăn thử những bánh quy bằng yến mạch này xem.
Cậu ta cảm ơn bà bằng một ánh mắt nồng nhiệt và tiếp tục ăn. Thái độ này làm mẹ tràn đầy niềm vui, bà quên hẳn việc mất chiếc đồng hồ và khoan khoái nhìn cậu ăn. Mỗi miếng cậu nuốt vào miệng đem đến cho bà một cảm giác ngọt ngào như thể chính miệng bà đang thú vị thưởng thức món ăn đó. Bà thương xót nhận ra vẻ lem luốc trên gương mặt cậu, và kinh ngạc trước sự tinh tế của mình, bà nghĩ chắc cậu đã phải chui vào một hàng rào bụi bặm nào đó để trốn cha cậu. Điều này khiến cho bà buồn, và từ một người mẹ thương yêu, trở thành một người mẹ che chở. Cậu đã trở lại là đứa con trai bé bỏng của bà và bà sẽ bảo vệ cậu, che chở cậu chống lại cả thế giới.
- “Món ăn này có làm cho con thích không?” Sau cùng bà hỏi, thèm muốn được nghe những lời khen tặng của cậu. “Mẹ đã nấu món này thật kỹ lưỡng, bởi vì mẹ biết con rất thích nó”.
- Tuyệt diệu. – Cậu nói, vừa tróc lưỡi một cái – ngon hơn tất cả những món cà ri mà con đã phải nuốt ở bên Ấn Độ. Ở bên đó, con rất nhớ những món ăn của mẹ nấu: từ khi con ra đi, chưa bao giờ con được ăn một món ngon như vầy.
- Mẹ rất sung sướng. Con còn muốn ăn món gì nữa không?
Cậu liếc mắt trông thấy, trên tủ để chén đĩa, một cái mâm đầy những trái táo mà chắc chắn bà đã mua cho cậu. Cậu nhìn nó một lúc.
- Thưa mẹ, con sẽ vui lòng nếu được ăn một trái táo.
Sung sướng đã đoán trước những điều ước muốn của con trai, bà vội bưng mâm táo đến.
- Đúng như mẹ đã nghĩ, và đã mua hồi sáng nay. Con có nói con muốn ăn trái cây.
- “Cảm ơn mẹ, con muốn bỏ hút thuốc”, cậu giải thích, và cắn một cách khó khăn vào quả táo cứng và người ta nói ăn táo sẽ làm cho mình hết thèm thuốc. Hơn nữa, cần gì phải hút thuốc? Hút thuốc không đem đến cho con một cái lợi ích nào hết”.
- “Ồ! Matt, mẹ vui lòng được nghe con nói như vậy”. Bà thì thầm, vừa vuốt ve vai cậu. “Điều này, đối với mẹ quý báu hơn tất cả mọi điều. Mẹ rất sung sướng khi cảm thấy rằng kể từ đây hai mẹ con mình sẽ hiểu nhau hơn. Chính sự xa cách lâu dài vừa qua đã làm cho con và mẹ đều bị hoang mang dao động, và đã đưa chúng ta đến những sự hiểu lầm để thử thách chúng ta”.
Mathieu cuối mặt xuống với vẻ hối hận, vừa tiếp tục cố gắng nhai nuốt trái táo, rồi ngước mắt lên  và cẩn thận lựa chọn từng chữ, cậu nói thong thả:
- Mẹ biết không, con đã thăm Agnés hồi xế trưa này.
Bà giật mình, ngạc nhiên một cách thú vị.
- “Dĩ nhiên”, cậu vội nói thêm, không để cho bà kịp hỏi gì, “con chưa thể nói được gì với cô ấy. Mẹ đừng hỏi con gì hết, con phải im lặng về những gì đã xảy ra giữa chúng con, nhưng cuộc gặp gỡ rất tốt đẹp. Do đó con đã nghĩ rằng”, cậu nở một nụ cười năn nỉ, “mẹ sẽ vui lòng khi biết việc này”.
Bà chấp tay lại trong niềm hân hoan. Cảm giác hạnh phúc của bà chỉ bị hạn chế bởi ý nghĩ rằng không phải bà, mà là một người khác, cô Moir đã may mắn đưa con trai bà trở lại đường ngay. Nhưng bà lập tức xua đuổi ý nghĩ bất xứng trên, nói lớn:
- Tốt lắm, tuyệt diệu! Agnés sẽ sung sướng, cũng như mẹ.
Và bà vươn chiếc lưng cong của mình thẳng lên một chút, ngước mắt nhìn lên trời tỏ lộ niềm biết ơn thầm lặng. Khi bà nhìn trở xuống, Mathieu đang nói với Nessie:
- Nessie thân mến, anh đã ích kỷ cách đây một phút, nhưng anh sẽ đền bù lại: anh sẽ cho em phân nữa trái táo của anh, nếu em để anh và mẹ một mình trong một lúc, anh cần nói chuyện riêng với mẹ.
- Con kỳ quá, Nessie – Mẹ kêu lên khi cô bé sốt sắng chìa bàn tay ra nhận táo – Nếu con muốn ăn táo, đừng giựt nó từ miệng của anh con.
- Nhưng thưa mẹ, con tặng cho Nessie. – Matt nhấn mạnh bằng một giọng dịu dàng – Có điều, nó phải để cho mẹ và con nói chuyện riêng một lúc. Con có vài điều chỉ có thể nói với một mình mẹ thôi.
- Vậy lấy đi, Nessie, và hãy cảm ơn Matt. Từ rày về sau hãy bỏ những câu nói khó chịu đi. Bây giờ, con có thể để các sách vở của con lại đó và đi vào phòng khách đánh đàn trong nửa giờ. Đi đi, mang theo hộp quẹt và hãy cẩn thận khi thắp gaz.
Sung sướng được thoát khỏi những quyển sách đáng ghét của mình, cô bé vừa đi vừa nhảy nhót, và lát sau, những tiếng đàn dương cầm vọng đến phòng bếp một cách yếu ớt.
- Nào, Matt! – Bà Brodie nói một cách nồng nhiệt, vừa kéo ghế đến gần ghế con trai, bà cảm thấy ước mơ hồi sáng của mình sắp thành sự thật.
- Thưa mẹ, - Matt bắt đầu nói một cách ung dung, vừa chăm chú nhìn vào hai bàn tay của mình – con muốn mẹ tha lỗi cho con, vì đã tỏ ra quá… quá xấu xa từ lúc con trở về, nhưng con có những điều buồn phiền, mẹ biết chứ, con có rất nhiều điều ở trong đầu.
- Mẹ thấy rõ điều đó – Bà nói với một vẻ thương xót – Trái tim mẹ hướng về con khi thấy con bị đau khổ quá độ. Không ai hiểu được bản chất dễ xúc động của con như mẹ.
- Cảm ơn mẹ, mẹ bao giờ cũng rất tốt đối với con và con sẽ biết ơn mẹ nếu mẹ quên những lời nói thô lỗ của con đã có, con sẽ cố gắng tỏ ra tốt hơn.
- Con đửng tự hạ mình như vậy, Matt, mẹ không thích. Con bao giờ cũng làm một đứa con trai tốt, và mẹ chưa khi nào thấy con có một hành động thật sự xấu xa nào.
Cậu ngước mắt lên trong một giây, nhìn mẹ bằng một cái nhìn lén lút, rồi cúi xuống ngay và nói thì thầm:
- Được trở lại ở bên mẹ là một điều rất tốt.
Bà mỉm cười, nhớ lại lúc cậu còn nhỏ, cậu thường biểu lộ sự hờn giận trẻ con của mình bằng cách nói rằng: “con không ở với mẹ nữa”; và khi đã hết giận thì cậu nói “con trở lại ở với mẹ!”
- Chúng ta sẽ không bao giờ xa cách nhau nữa, phải không, con yêu quý? – Bà trả lời một cách âu yếm.
- Dĩ nhiên, mẹ yêu quý… - Rồi cậu để trôi qua một khoảng im lặng đầy xúc động trước khi nói tiếp giọng hơi vội vã:
- Tối nay, Agnés và con sẽ đi cầu nguyện ở nhà thờ.
- “Tuyệt diệu, Matt”. Bà thì thầm. “Ôi, mẹ rất bằng lòng, và… mẹ rất muốn đi cùng với các con…” Bà rụt rè dừng lại. “Tuy nhiên, mẹ nghĩ rằng hai đứa con thích đi một mình hơn. Mẹ không nên chen vào”.
- Có lẽ như thế cũng được, thưa mẹ, mẹ hiểu chuyện này là chuyện gì.
Liếc mắt nhìn chiếc đồng hồ treo, bà thấy đã tám giờ kém mười lăm, bà rất tiếc phải chấm dứt câu chuyện trao đổi tâm tình này, nhưng với một sự quên mình thật sự, bà nói, không có vẻ gì buồn:
- Đã gần tám giờ rồi, con phải đi kẻo trễ. Và bà làm ra vẻ muốn rút lui.
- Hãy ngồi lại một chút nữa đã, mẹ.
- Ừ, con yêu quý.
- “Con còn một điều nữa muốn hỏi mẹ…” Mathieu ngập ngừng, nhìn bà một lúc lâu. Đối với cậu, cuộc nói chuyện đã đến điểm – quan trọng. “Mẹ”. Cậu thì thầm bằng một giọng ngần ngại…
- Có chuyện gì vậy con?
- “Thưa mẹ, chuyện như thế này, mà con nghĩ tốt hơn nên nói thật với mẹ. Con thú nhận con đã là một kẻ tiêu xài rất hoang phí. Người ta lợi dụng lòng hào hiệp của con… trong lúc này, con không có tới một đồng. Làm sao con có thể đi với Agnés mà không có một xu dính túi?” Cậu có vẻ như đang hổ thẹn vì mỗi lời nói của mình. “Con có thói quen lúc nào cũng có tiền trong người. Không có tiền, con cảm thấy rất khó chịu, nhất là khi con đi chung với  một phụ nữ. Mẹ có thể giúp con được không mẹ, cho tới khi nào con tìm lại được một chỗ làm?”
Bà cảm thấy ngay đó là một lời yêu cầu hoàn toàn hợp lý. Bà nhận xét đúng khi cho rằng con trai bà, quen giao thiệp với giới thượng lưu, với những con người giàu có, không thể tự hạ mình chịu đựng sự tầm thường của Levenford và lại càng không thể đi ra ngoài với cô Moir trong tình trạng không tiền trong túi. Trong niềm vui đã chiếm được lòng yêu thương của con trai mình, bà quên hết mọi sự thận trọng, và, với tinh thần hy sinh cao cả tuyệt vời, bà lặng lẽ đứng dậy, lấy trong ngăn tủ được khóa kỹ chiếc hộp vuông đựng số tiền mà bà đã dành dụm được cho kỳ trả đầu tiên. Bà triều mến nhìn Mathieu, không cần nghĩ đến tương lai, chỉ biết rằng mình là mẹ của đứa con trai này đầy yêu thương này.
- “Đây là tất cả những gì mẹ có, Matt”, bà nói một cách trịnh trọng, “và mẹ đã để dành nó nhằm một mục đích vô cùng quan trọng và cần thiết, nhưng mẹ sẽ cho con một phần của nó”. Đôi mắt Mathieu rực sáng lên khi bà mở hộp lấy ra một đồng bảng. “Con hãy cầm lấy một đồng này để làm tiền túi, con trai của mẹ”. Bà nói với một vẻ giản dị khi trao cho cậu tờ giấy bạc, gương mặt rạng rỡ hơi nghiêng về phía cậu một chút. “Mẹ vui lòng tặng cho con, nó là của con!”
- “Mẹ có được bao nhiêu tất cả?” Câu hỏi một cách ngây thơ, vừa đứng dậy tiến sát đến bên bà. “Một số tiền xinh xinh?”
- Gần ba đồng bảng và mẹ đã phải vất vả lắm mới để dành được. Hoàn cảnh của chúng ta bây giờ rất khó khăn, Matt. Khó khăn hơn con có thể tưởng, mẹ sẽ cần tất cả số tiền này vào cuối tháng.
- “Mẹ ơi, hãy để con giữ nó cho mẹ”. Cậu nói bằng giọng ngọt ngào. “Con sẽ giữ nguyên nó cho đến cuối tháng, con sẽ không xài nó đâu. Thà để con giữ nó trong túi còn hơn là giấu trong chiếc hộp bằng sắt này, một chỗ cất tiền thật là kỳ quặc”. Cậu cố tình làm nổi bật tính chất buồn cười của ý nghĩ dùng chiếc hộp nhỏ bé này làm cái tủ sắt cất tiền. “Con sẽ là người giữ tiền cho mẹ. Con sẽ được yên tâm cảm thấy có trong mình một số tiền dự trữ, dầu không bao giờ đụng đến nó. Nào, mẹ, một đồng bảng không có nghĩa lý gì đối với một người con trai như con”. Và cậu chìa bàn tay với một vẻ mơn trớn lấy lòng.
Bà nhìn cậu một chút nghi ngờ lo sợ trong mắt, ấp úng nói:
- Mẹ rất cần phải có số tiền này vào cuối tháng. Việc này vô cùng quan trọng. Mẹ không biết chuyện gì sẽ xảy ra nếu mẹ không có số tiền này.
- “Vậy lúc đó mẹ sẽ có nó, con bảo đảm với mẹ. Mẹ thật là quá lo. Mẹ hãy tin tưởng nơi con. Con cũng chắc chắn như một ngân hàng vậy”. Vừa liến thoắng tuôn ra những lời lẽ trấn an, cậu vừa cầm lấy số tiền trong hộp. “Mẹ sẽ không để cho Matt của mẹ đi ra ngoài như một kẻ bần cùng, phải không mẹ?” Ý nghĩ này làm cậu bật cười. “Một con người phong nhã cần phải có một ít tiền trong mình để cho anh ta có vẻ tự tin. Mẹ có thể yên lòng, thưa mẹ”. Cậu nói tiếp, vừa tiến ra phòng ngoài: “Con sẽ lo đến việc này. Đừng đợi con tối nay, có lẽ con sẽ về khuya”.
Cậu ra đi với một cái vẫy tay vui vẻ, và bà vẫn đứng yên tại chỗ, tay ôm lấy hộp trống không, mắt nhìn chăm chăm vào cánh cửa ra vào mà cậu vừa đóng lại sau lưng. Bà buông ra một tiếng thở dài, cảm thấy bên tai tiếng dương cầm vang lên một cách vui vẻ giả tạo. Bà xua đuổi một cách mù quáng ý nghĩ về chiếc đồng hồ bị mất đang trở lại trong đầu bà, cũng như dằn vặt vì đã tỏ ra thiếu khôn ngoan để cho cậu lấy số tiền một cách dễ dàng. Matt là một cậu con trai ngay thật. Cậu đã trở về với bà, và tình thương yêu của hai mẹ con bà đã vượt qua mọi trở lực, sẽ thắng những khó khăn ghê gớm nhất. Cậu đi cầu nguyện Chúa với một nữ tín đồ trung thành Cơ Đốc Giáo. Tim bà lại tràn ngập hạnh phúc và bà quay trở lại vào phòng bếp, rất mãn nguyện về những điều đã làm.
 
Bà ngồi nhìn ngọn lửa, một nụ cười mơ hồ soi gương mặt bà khi nhớ lại vẻ âu yếm mà Matt đã biểu lộ. “Nó rất thích món cá đó, con trai của tôi”, bà thì thầm với chính mình, “tôi sẽ làm những món ăn ngon lành khác cho nó”.
 
Thình lình, khi bà sắp gọi Nessie thì một tiếng một tiếng chuông cổng ngắn khẩn cấp reo lên. Bà giật nảy mình, bởi vì giờ này thường không còn ai đến viếng thăm nữa. Mathieu có mang theo chìa khóa, vậy người đến bấm chuông này không thể là cậu được.
- Bây giờ, bất cứ việc nhỏ nhặt gì cũng làm tôi giật mình dao động – Bà vừa lẩm bẩm vừa đi ra mở cửa một cách thận trọng: Trước mặt bà, cô Moir đang đứng dưới ánh đèn yếu ớt ở cửa ra vào.
- “Ồ, con đấy à? Agnés yêu dấu”. Bà nhẹ người kêu lên, vừa đưa bàn tay đè lên chỗ tim mình. “Mẹ đã lo sợ… Con đến hơi trễ, Mathieu vừa mới đi ra ngoài vài phút”.
- Tôi có thể vào được không, thưa bà Brodie?
Mẹ lại kinh ngạc một lần nữa. Không một lần nào trong ba năm qua, Agnés đã xưng hô với bà như vậy và chưa bao giờ với một giọng lạ lùng thiếu tự nhiên như vậy.
- Vào hả… dĩ nhiên là con có thể vào, nhưng… nhưng, mẹ nói với con rằng Mathieu vừa mới đi tìm con.
- Tôi muốn nói chuyện với bà, xin bà vui lòng…
Bà Brodie kinh hãi đưa Agnés vào, một Agnés với gương mặt đanh rắn.
- Chuyện gì thế? – Bà lắp bắp hỏi, khi cả hai đã vào phòng bếp. – Mẹ không hiểu gì hết: Mathieu đã đi đến nhà con, con có bệnh không?
- Không, không bệnh gì cả, cảm ơn bà. Bà có biết rằng… rằng Mathieu đã đến gặp tôi hồi xế trưa này không? – Agnés nói tên cậu ta với một vẻ ngượng ngập khó khăn.
- Có, nó vừa mới nói cho mẹ hay. Nó đã đi tìm con để cùng với con đi cầu nguyện, nó đã đến đón con – Bà Brodie lập lại một cách ngớ ngẩn máy móc, tim bà se thắt đau đớn.
- Đó là một lời nói láo – Agnés kêu lên – Mathieu không đi tìm tôi và không hề nghĩ đến buổi lễ cầu nguyện nào hết.
- Sao? – Mẹ lắp bắp.
- Mathieu có nói cho bà biết những gì xảy ra ngày hôm nay không? – Agnés ngồi thẳng người lên hỏi, ánh mắt cứng rắn nhìn vào khoảng không trước mặt.
- Không, không… Nó chỉ nói với mẹ rằng nó chưa thể nói được gì về chuyện ấy.
- Điều đó, tôi sẵn lòng tin – Người thiếu nữ đáp một cách cay đắng.
- Vậy có chuyện gì? – Con hãy nói cho mẹ biết, mẹ van con. – Bà Brodie rên rỉ.
Agnés im lặng một lúc, rồi sau một cái hít vào thật sâu, cô gượng gạo kể:
- “Anh ấy đã đến nhà con, mùi rượu nồng nặc, tóm lại, trong một tình trạng… mặc dầu vậy, con rất vui sướng được gặp anh ấy. Chúng con đi vào phòng sau của cửa tiệm, nơi đó anh ấy nói với con toàn những lời bậy bạ bá láp… rồi anh ấy tìm cách… mượn tiền của con”. Có buông ra một tiếng nức nở khô khan. “Con sẵn sàng đưa tiền cho anh ấy, nhưng con biết rằng anh ấy sẽ dùng tiền đó để uống rượu, cho nên… Khi con từ chối, anh ấy chửi rủa con không còn chừa một tiếng nào, chửi thề và nói rằng con là một con…”.
Agnés hoàn toàn ỉu xuống, đôi mắt to ngập tràn nước mắt, những tiếng nức nở làm bộ ngực cô phồng lên, cái miệng rộng nhíu lại thành những cái nhăn nhó dễ sợ. Cuối cùng, trong một cơn tuyệt vọng, cô ôm lấy chân bà Brodie vừa la lên:
- “Nhưng chưa hết, con đã phải đi ra cửa tiệm trong một phút. Khi con trở vào, anh ấy đã tìm cách… anh ấy đã muốn… cưỡng hiếp con, thưa mẹ, và con đã phải chống cự lại anh ấy. Ôi! Anh ấy chỉ cần tỏ ra tử tế với con thôi, con sẽ có thể cho anh ấy những gì anh ấy muốn. Không cần làm như thế, con sẵn lòng cho anh ấy, con sẵn lòng cho”. Những tiếng nức nở làm cô nghẹt thở. “Con yêu anh ấy, nhưng anh ấy không yêu con. Anh ấy đã chửi con là gái làm tiền dơ bẩn, và anh ấy đã muốn cưỡng bức con. Ôi thưa mẹ, ôi! Điều này giết chết tâm hồn con. Con có thể để mặc cho anh ấy muốn làm gì thì làm nếu anh ấy đã thương yêu con, con có thể cho anh ấy tất cả. Con cần phải nói cho mẹ biết điều đó. Ôi! Con muốn chết đi cho rồi”.
Agnés bị khủng hoảng thần kinh thật sự; và, hất đầu ra sau, cô nhìn bà Brodie với vẻ ngơ ngác mất hồn.
Mắt hai người đàn bà nhìn nhau đầy vẻ đen tối tuyệt vọng. Rồi đôi môi của mẹ nhăn lại một cách kỳ quặc đến buồn cười, miệng bà méo xệch, bà cố gắng để nói, nhưng vô ích, và với một tiếng la ú ớ, bà rơi xuống, bất tỉnh trên ghế. Đôi mắt Agnés, nhìn ngắm cái thân hình ngã sụm xuống của bà, từ tử mở lớn ra và cô gần như quên hẳn nỗi buồn của chính mình. Cô nói, giọng hổn hển.
- Mẹ có bệnh không? Ôi! Con đã không nghĩ ra rằng điều này có thể gây cho mẹ một ảnh hưởng như vậy… Chính con cũng quá hoang mang dao động, không con tưởng tượng rằng chuyện này có thể làm cho mẹ đau khổ như vậy. Con có thể làm gì cho mẹ không?
Ánh mắt ngây dại của bà Brodie tìm kiếm gương mặt Agnés, nhưng bà vẫn chưa đủ sức thốt nên lời.
- Con có thể làm gì cho mẹ? Trông gương mặt của mẹ tái nhợt… con sợ. Mẹ muốn uống nước không?... Mẹ muốn con gọi một bác sỹ không? Mẹ hãy nói đi.
- Mẹ tưởng rằng con trai của mẹ đã đi với con để cầu nguyện Chúa. – Sau cùng, bà thì thầm bằng một giọng kỳ lạ. – Mẹ đã cầu xin điều đó.
- Ôi! Mẹ đừng nói với cái giọng như vậy… hãy nằm nghỉ một lúc… Mẹ hãy đi nằm nghỉ cho tới khi nào cảm thấy khỏe hơn.
- Mẹ đau ở bên sườn… Chắc tim mẹ đã bị vỡ. Hãy đưa mẹ vào giường. Mẹ cần được ở yên tĩnh một mình trong bóng tối.
- Vậy hãy cho phép con giúp mẹ - Và nắm lấy cánh tay bất động của bà, cô đỡ bà đứng dậy, dìu bà lên cầu thang vào tận phòng, thay đồ cho bà và giúp bà nằm lên giường.
- Con còn có thể làm gì được cho mẹ nữa? – Một lúc sau, cô hỏi – Mẹ có muốn uống một ít nước nóng không?
- Hãy để mẹ nằm một mình. – Bà đáp lại, mắt đăm đăm nhìn lên trần nhà. – Con đã có lòng tốt giúp mẹ, nhưng bây giờ, mẹ muốn được ở một mình.
- Mẹ cho con ở lại đây trong một lúc. Con không muốn đi ngay bây giờ.
- Không, Agnés, con phải đi, mẹ muốn một mình mẹ trong bóng tối. Hãy tắt đèn.
- Hay là con để đèn chong? – Con không thể bỏ mẹ một mình như vậy. – Agnés năn nỉ.
- Mẹ muốn bóng tối và mẹ muốn ở một mình.
Agnés có vẻ muốn nói, nhưng cảm thấy có nài nỉ thêm nữa cũng vô ích, cô nhìn một lần chót hình dáng bất động nằm trên giường, rồi tắt đèn và rời khỏi phòng.