Trước khi đến đài Anxus, như cách gọi của Virgile và đến miền đất bụi Tenacine, như cách tôi gọi bớt thiên vị hơn, là trạm gác của Pháp đang canh giáp biên giới La Mã. Lập tức, các hành khách được vây quanh vì nhìn thoáng qua họ cũng biết đây là những người Pháp. Nhưng chỉ có điều, đồng hương của hai chàng trai khi thấy hai tên cướp ngồi trong cái xe mà họ tưởng trống rỗng thì vô cùng tò mò. Hai chàng trai giải thích ngay khi những ánh mắt đầu tiên nhìn vào trong xe.- Tốt lắm - Viên đội chỉ huy trạm gác nói - Đây là những kẻ đáng bị treo cổ. Hãy dẫn chúng đến Naples: những quý ông này sẽ được đồng hành với đám đồng đảng của chúng.Họ vào Teltacine và dừng lại trước khách sạn La Poste.Thấy một sĩ quan đi tuần trước cửa, Manhès lại gần anh ta nói:- Thưa đại uý tôi là đại uý Manhès, sĩ quan cận vệ của đại công tước Berry tức tướng quân Murat.- Tôi có thể giúp gì cho ngài đây, bạn đồng nghiệp thân mến? - Viên sĩ quan kia hỏi.- Cách đây nửa dặm chúng tôi vừa bị sáu tên cướp chặn đường Chúng tôi đã giết chết ba tên, nếu ngài muốn chôn xác chúng cho khỏi để dịch hạch lây lan, ngài sẽ thấy chúng đã chết hoặc ngắc ngoải trên đường. Chúng tôi bắt sống hai tên. Ngài có phiền nếu cho người canh chiếc xe và ra lệnh cho họ cứ đâm lê vào bụng đứa nào cựa quậy trong khi chúng tôi dùng bữa trưa mà chúng tôi vô cùng cần và ngài có vui lòng ăn với chúng tôi chăng?- Ngài sẽ nói về mình ở đây và chúng tôi sẽ nói về chúng tôi. Thật tình lời mời của ngài quá hấp dẫn để tôi có thể từ chối. Nói rồi viên sĩ quan ra lệnh cho hai tên lính khoác súng vào vị trí mỗi người canh một bên xe, tất nhiên lệnh súng có gắn lưỡi lê thì không thể quên được.- Bây giờ - Viên sĩ quan nói - hãy cho tôi cái vinh hạnh tự giới thiệu để ngài có thể nói tên tôi cho người đồng hành của mình dù anh ấy hoàn toàn xa lạ. Tôi tên là đại uý Santis.Cả hai đi vào bếp nhà trọ và thấy Léo đang rửa mặt bên vòi nước dẫn từ suối vào.- Bá tước yêu mến của tôi - Manhès nói với anh - Tôi giới thiệu với anh đại uý Santis, người vừa cho hai lính canh giữ hai tên cướp của chúng ta.Đại uý Santis, giới thiệu với ngài bá tước Léo.- Cái tên hay quá thưa ngài. - Đại uý Santis nói.- Và cũng rất xứng đáng nữa - Manhès chen vào - tôi đảm bảo với ngài như vậy. Giá ban nãy ngài có dịp nhìn tận mắt: hai phát súng, hai tên lăn ra đất, còn tên thứ ba, anh ấy không thèm bắn từ sau lưng mà tóm sống nó. Anh ấy tóm nó bằng bàn tay trắng nõn nà này rồi siết cổ nó, tên kia xin tha, thế là xong. Vì ông chủ khách sạn lại gần để nghe, anh ta liền nhấc cái mũ của ông ta bằng ngọn roi ngựa ngoáy ta quanh ngón tay với vẻ thích thú như một đứa trẻ đang chơi và vì ông chủ giang tay ra cố bắt lấy cái mũ, anh ta nói:- Tôi xin nhận xét là ngài quên chào chúng tôi đấy nhé. Bây giờ thì xong rồi, mũ của ngài đây. Hãy cho chúng tôi bữa ăn ngon nhất có thể và trong khi chờ đợi đồ ăn, hãy mang vài ba chai vang Lacryma-Christi nổi tiếng mà bấy lâu tôi vẫn ước được nếm thở lên đây. Chủ quán chạy đi gọi đầu bếp xuống hầm rượu, gọi mấy cậu phục vụ đi châm lò, mấy cô gái hầu bàn đi dọn bàn ăn. Rồi vừa đi vừa lắc lắc cái đầu ông ta giơ tay lên trời lẩm bẩm:Questi Francessi! Questi Francessi(1)! Manhès phá lên cười.- Chúng ta còn và sẽ mãi còn là điều khó hiểu với những con người này, họ không hiểu tại sao chúng ta vừa có thể chiến đấu mạnh như sư tử lại có thể chơi đùa như đám trẻ. Họ không biết điều gì làm nên sức mạnh của chúng ta. Nào, đầu bếp, hãy đưa chúng tôi về phòng và cho chúng tôi nếm loại rượu Lacryma-Christi của ông chủ anh, tôi hứa nếu nó không ngon, tôi sẽ bắt anh nốc hết cả chai liền một hơi không cho anh thời gian để thở đâu đấy! Đầu bếp trèo lên gác, hai sĩ quan và bá tước Léo đi theo anh ta. May thay rượu vang lại rất ngon.- Chú mày, - Manhès nói sau khi nếm chút ít - tuy chú mày không làm ta phải rầu lòng nhét cả chai này vào dạ dày chú, ta sẽ dành nó đến nơi khác, nhưng chú mày lại làm ta vui lòng nhét đồng écu này vào túi chú đấy. Rồi anh tung ra một đồng écu ba livre, anh chàng phục vụ bắt lấy bỏ vào túi tạp dề.- Bây giờ hãy nói cho tôi nghe chuyện ở đây - Manhès nói với viên sĩ quan.- Tôi nghĩ nghe chuyện ở đấy thú vị hơn nhiều - Viên đại uý đáp.Sự thật là một vòng đã chầm chậm quay - Manhès kể - Cuộc chiến kéo dài đúng một tháng; vào chiến dịch ngày 8 tháng Mười, hoàng đế Napoléon đã nhận sự đầu hàng của Magdebourg ngày 8 tháng Mười một. Trong một tháng ấy, đã có ba mươi nghìn người chết, mỗi ngày chết một nghìn, làm cũng vất vả, đúng không? Một trăm nghìn tù binh, ba mươi lăm nghìn người còn lại không ai sang Oder . Quận Saxon quay trở về Saxe, những người Phổ đã quẳng vũ khí của họ khi chạy qua cánh đồng. Còn một đạo quân Phổ một trăm sáu mươi nghìn người nữa, khi Napoléon khẽ thổi một hơi: nó ngã lăn quay bỏ lại chiến trường với ba trăm đại bác và cơ man cờ quạt đủ để phủ kín Viện quân nhân danh dự. Vua Phổ vẫn luôn là vua Phổ, chỉ có điều ông ta chẳng còn đất cũng chẳng còn quân.Thật ra, dù nhà Bourbon đã rút về Sicile, họ vẫn giàu hơn vua Phổ vì họ vẫn còn đất cày ở Gaète và một đội quân ở Calabres. Thực tình đó là một đạo quân ở bước đường cùng, nhưng càng như vậy chúng càng trở nên liều mạng. Ôi! Cuộc chiến tranh vĩ đại! Một cuộc chiến tranh vĩ đại! Chỉ cuộc chiến ấy, chiến tranh của chúng ta đã là cái lò thịt người rồi, tôi đau lòng cho những tướng sĩ anh hùng như tướng Verdier và tướng Reynier bị buộc phải làm người kiếp khác.Ông chủ khách sạn cắt ngang lời ca thán của viên đại uý bằng việc mang đồ ăn đến.- Binh lính bị cấm uống rượu trong quân đội - Bá tước nói - nhưng tù nhân không phải chết khát, do đó ông hãy mang cho chúng một chai vang và rót cho chúng uống, tháo dây trói tay chúng ra rất nguy hiểm. Còn về hai lính canh thì khỏi phải lo cho họ. Một khi hết giờ gác, họ sẽ được đến lượt. Nhân đây, ông nói với tên không bị thương rằng đây là phần của người đã không muốn giết hắn. Ông cũng cho những người coi ngựa và đánh xe ăn uống nhé dù tôi thấy họ quả dứt khoát tuân lệnh khi bọn cướp nói: Nằm xuống đất. Còn nữa, ông hãy cho thắng ngựa mới vào xe và cho chúng tôi thêm hai con ngựa để chạy cùng. Bữa trưa xong xuôi, ba thực khách uống vì nước Pháp bắt tay nhau và cùng đi xuống. Léo cảm ơn hai lính gác, cho họ hay một bữa trưa thịnh soạn đang đợi họ trong quán. Anh trèo lên ngựa với Manhès cùng cỗ xe có người đánh xe mới hứa hẹn làm việc tốt hơn, đi theo đường Capone nơi còn những trạm thay ngựa nữa. Hai chàng trai đi qua Gaète đúng lúc người ta mang thi hài tướng Vallongue về đó. Ông ta vừa bị quả đạn đại bác cướp mất cái đầu. Đã có sáu chục khẩu đại bác hai mươi tư ly dội vào thành. Người đánh ngựa hứa sẽ đi vòng quanh và anh ta đã giữ lời. Tám giờ sáng họ thay trạm ngựa ở Capone, mười một giờ mười lăm, họ đã vào Naples Naples Naples Naples