
***
Mục đích Nam về quê lần này lấy tư liệu, nắm tình hình “Hiện trạng nông thôn ngày nay” để có cơ sở làm luận văn tốt nghiệp. Từ ngày cưới vợ, chưa bao giờ Nam háo hức nằm ôm vợ như lần này. Dưới ánh đèn ngủ mầu xanh mờ ảo bao trùm căn phòng, gương mặt Tuyết có sức hút lạ kỳ bởi bộ quần áo ngủ mầu hồng lấp lánh kim tuyến. Đôi tay mềm mại điệu đà với những ngón tay khéo léo mở nút áo rất thành thạo. Thân hình Tuyết đầy gợi cảm. Tuyết ưỡn cong người lột bộ đồ ngủ, phô tấm thân trắng hồng lồ lộ đôi vú tròn đầy quyến rũ trước mắt Nam. Trong khoảnh khắc Nam lại nghĩ tới Thương Huyền. Hình bóng Thương Huyền luôn ám ảnh mỗi lần Nam nằm bên Tuyết. Hình bóng Tuyết và Thương Huyền lâu nay cứ nhập nhoà lẫn lộn. Nam mơ hồ nhận ra Tuyết chỉ như cái bóng vô hồn, còn Thương Huyền lại luôn là niềm khao khát trong tâm tưởng. Tuyết đang trong cơn hưng phấn nhưng đầu óc Nam lại vẩn vơ nghĩ tới bài luận văn tốt nghiệp về “Hiện trạng nông thôn ngày nay”- Có rất nhiều người cho rằng hiện trạng nông thôn ngày nay đang dần bị huỷ hoại, bị mất đi cội nguồn gốc rễ, theo em nguyên nhân chủ yếu do đâu? Nam tỷ tê hỏi Tuyết.- Do đâu á? do cái đầu của anh hư hỏng ngu đần thì đúng hơn. Làm thằng đàn ông mỗi cái việc ngủ với vợ cũng không xong còn làm được gì. Tuyết vùng lên như con hổ cái đưa hai cánh tay trần trắng ngần phũ phàng xô Nam ra khỏi giường. Nàng phát huy đúng vai trò của một chủ tịch xã đứng trên quan điểm lập trường giai cấp vô sản truy kích Nam tới tận cùng. Giọng Tuyết cay nghiệt, đúng là do cái đầu anh hư hỏng thật rồi. Ngày xưa đa phần người nông dân phải đi cày thuê cuốc mướn cho địa chủ, kiếm được bát cơm phải đổ mồ hôi sôi nước mắt. Đồng đất làng Đoài xưa đa phần là của ông bà nhà anh nên anh mới cảm thấy mất mát. Còn bây giờ người nông dân đã có ruộng cấy cày, có cơm ăn áo mặc làm sao lại bảo họ mất mát được. Từ chỗ cày cấy làm ăn riêng rẽ, giờ cả xã là một hợp tác, chỉ hồi kẻng là cả làng ra đồng, đêm đến nhà nhà điện sáng trưng. Căn cứ vào đâu anh dám bảo nông thôn đang bị huỷ hoại hả? Ba cái trò viết lách lăng nhăng loè thiên hạ của anh, anh tưởng qua được mắt tôi sao? Tôi thất vọng về anh. Bao năm trong quân đội, chẳng hiểu anh sống thế nào mà giờ vẫn lính trơn, đến cái “chính trị”cũng không có thì còn làm nên trò trống gì. Anh không bằng anh Vương nhà chú Kinh Cam, anh không bằng cái Na cái Mít mắt toét con ông Mật hoạn lợn chúng còn có chí tiến thủ biết phấn đấu vào đảng. Nghĩ mà xấu hổ cho anh...Cô chủ tịch xã được dịp ôn lại những kiến thức cô học được trong chương trình trung cấp chính trị trên tỉnh. Thế là cái kế hoạch khai thác tư liệu từ vợ cho luận văn tốt nghiệp của Nam bị thất bại thảm hại. Buổi sáng âm u không nhìn thấy mặt trời. Gió cũng lặng thinh, hàng hoè ngoài ngõ im phắc nghe rõ cả tiếng ong bay vù vù lượn lờ kiếm tìm mật ngọt. Dáng anh Câm khấp khởi tay cầm tờ báo háo hức bước vào sân chằm chặp nhìn Nam. Anh Câm muốn khoe chuyện gì đó hệ trọng lắm.- Anh Câm có chuyện gì mà vui thế? Mẹ Nam đon đả hỏi, anh Câm huơ huơ tờ báo lên trời diễn giải theo ngôn ngữ của người câm. Những động tác bí ẩn của anh Câm chỉ có cô Lùn là hiểu được. Tuyết xách cặp ngoắc vào gi đông xe đạp dắt ra ngõ lừ mắt nhìn anh Câm.- Nhà này còn ít chuyện hay sao mà còn định sang đây hóng hớt hả anh Câm? Anh Câm ú ớ giận dữ muốn bổ nhào vào Tuyết.- Thôi, cô đi đi, đừng gây chuyện nữa. Nam níu tay anh câm, nói với Tuyết.- Tôi thèm gây chuyện với anh sao? Anh tưởng cái chuyện anh viết trên báo văn nghệ tỉnh ra hôm qua là hay ho lắm sao. Anh chẳng biết phân biệt lập trường giai cấp gì, lại thiếu tinh thần xây dựng, nói xấu chế độ, bôi bác chính quyền.Tuyết dắt xe đi, cô Lùn ghé tai Nam:- Cậu có hiểu anh Câm nói gì không? Những chuyện về cô Tuyết đến anh Câm còn biêt, cả làng đều biết, chi mỗi mình cậu vẫn không biết gì.Anh Câm minh hoạ bằng cách ôm cổ cô Lùn khiến cô Lùn đỏ cả mặt. Cô Lùn đẩy tay anh Câm ra, giải thích hành động bất thường của anh Câm:- Cậu nên hiểu anh Câm dậm chân xuống đất, chỉ tay lên trời có ý là đất làng Đoài bây giờ quyền to nhất xã là cô Tuyết. Và cô Tuyết lại ngủ với người làm to như giời ở mãi trên tỉnh cậu hiểu chưa. Giời và Đất ngủ với nhau. Dân làng Đoài kháo nhau cô tuyết ngủ với Trần Tăng nên được làm chủ tịch xã. Chuyện này cả làng biết, anh Câm biết. Có điều cả làng biết mà không ai nói. Người hay nói nhất lại chính là anh Câm. Các cụ xưa thường bảo câm hay ngóng ngọng hay nói đấy thôi.- Chuyện này thực hư ra sao hả mẹ?- Mẹ đã có lỗi đã ép con lấy Tuyết ngày ấy. Mẹ buồn rầu nói, cũng bởi mẹ lo sợ, mẹ lo sợ đủ thứ.Nam hiểu mẹ, trong chiến tranh cả chồng và con ra trận, mẹ không lo sao được. Bom đạn chúng có từ ai đâu. Giờ hoà bình rồi mẹ vẫn còn lo. Thiên hạ đồn đại bao nhiêu chuyện, toàn những chuyện kinh hoàng. Một mình mẹ gánh vác danh gia dòng tộc Hoàng Kỳ. Những người được chia qủa thực hồi cải cách đã bỏ đi hết, từ vợ chồng Đào Kinh, mẹ con bà Cháo, giờ chỉ còn lại mỗi cô Lùn vẫn ở gian nhà ngang đầu ngõ. Tuyết thì bận công việc hội họp suốt ngày, bố mê mải việc quân cơ, một năm mới nghỉ phép về một lần rồi quáng quàng ra đi khẩn cấp hết chiến dịch Tây Bắc lại Tây Nam. Hoàng Kỳ Nam ra quân vùi đầu vào học, vừa học vừa viết quên cả mẹ, quên cả cô vợ ở nhà đã phấn đấu lên tới chức chủ tịch xã. Bạn bè hỏi sao Nam ít về không sợ vợ cắm sừng sao, Nam tếu táo bảo, cô ấy là chủ tịch đã có hội đồng nhân dân giám sát chặt chẽ lo gì. Nói cho vui vậy, thực ra từ sau ngày cưới, cả Nam và Tuyết đều nhận ra giữa hai người có một khoảng cách rất xa, từ quan điểm, sở thích, cách sống đều trái ngược nhau như nước với lửa. Tuyết thì mông muội, thực dụng, háo danh hãnh tiến. Từ cô bí thư đoàn xã, học qua lớp chính trị, phắt cái lên phó chủ tịch rồi chủ tịch xã. Người làng Đoài bình luận, cô chủ tịch xã Chiến Thắng mình trông rất có duyên ở đôi má núm đồng tiền, ăn nói dễ nghe lại thông minh đọc được ý người khác, nay mai có khi còn lên huyện nữa. Nam nhận ra mẹ sợ Tuyết, sợ những toan tính của Tuyết. Tuyết bảo, thế hệ mẹ xưa chỉ chăm lo ôm giữ khư khư lấy cái đức nên chả làm được gì. Người phụ nữ muốn làm chính trị, ngoài tài đức và thời thế còn phải biết kết hợp cả cái duyên cái sắc nữa. Từ ngày lên chủ tịch, Tuyết coi Nam là kẻ sống không có chí tiến thủ, không làm nên công trạng gì, kể cả chuyện chăn gối vợ chồng cũng nhạt thếch. Sự việc xảy ra đêm qua khiến Tuyết càng căm giận Nam.Và lúc này Tuyết không ở nhà, Nam ngồi vào bàn viết đơn ly hôn. Tâm trí Nam tê buốt bởi những từ ngữ cay đắng trong lá đơn đã kết thúc cuộc tình duyên dang dở giữa Nam và Tuyết. Viết xong đơn Nam vào giường nằm thiếp đi. Nam mơ một giấc về quá khứ thấy gương mặt ông nội ngạo nghễ cười trên chiếc xe ngựa chạy lóc cóc chở Nam và lũ trẻ chạy quanh đường làng Đoài. Gương mặt mẹ ngời ngờỉ trong đêm trung thu nhìn theo những ngọn đèn giời của dân làng Đoài thả lên trời cao gửi tới chị Hằng ngọn lửa thắp sáng những vì sao trên trời. Nam miên man về dĩ váng xa xôi, những âm thanh kinh hoàng của tiêng súng trường đanh gọn đến rợn người của đội du kích chú Kinh xử bắn ông nội Nam trên đấu trường ngoài cánh Mả Rốt. Ông nội tựa cột, áo quần nát bươm rỉ ra những vệt máu loang lổ bởi những tay súng cừ khôi của đội du kích Đào Kinh. Và tiếng súng tiếng bom trong đêm Mậu Thân 68 vang vọng trong dinh thự Đức Cường. Gương mặt Thương Huyền thánh thiện bị thằng Vương chiếm đoạt trong đêm bom pháo mù trời, còn anh Đức Thịnh bị thương nằm tuyệt vọng trong căn hầm ngoài khu vườn có lối thông ra bờ sông. Mẹ chị Thu Cúc bảo căn hầm có từ thời đánh Pháp, ông bà Đức Cường nuôi giấu cán bộ. Đêm đêm những chiến sĩ cách mạng chui từ cái ngách nhỏ ngoài sông để vào dinh thự Đức Cường nhận lương thực đưa ra vùng giải phóng. Những đêm yên bình các chiến sĩ nằm vùng còn chui ra ngoài ngồi ngắm dòng sông thao thiết trôi mãi ra biển cả...Có tiếng va đập vào tâm não, tiếng Tuyết lạnh gai người. Nam choàng tỉnh, Tuyết về từ khi nào đọc được tờ đơn ly hôn Nam đã viết để trên bàn.- Anh định tống khứ tôi đi dễ vậy sao? Tuyết lu loa, chắc con đĩ có con lai Mỹ trong kia nó lại hút hồn rồi phải không?Tuyết cầm tờ đơn xé vụn từng mảnh tung lên như những cánh bướm trắng bay lởn vởn trước mắt Nam. Tuyết cười hơ hớ thách thức. Khuôn mặt đẹp như con gái thuỷ thần của Tuyết có màn sương khói băng giá bao phủ. Tuyết đặt chiếc cặp lên bàn lấy ra tờ giấy đặt trước mặt Nam. Đôi mắt sắc lẹm của Tuyết nhìn Nam như đổ lửa.- Anh đọc đi rồi ngẫm cho kỹ xem mình sạch sẽ đến mức nào.Nam bàng hoàng nhìn dòng chữ nhảy múa trước mắt.Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam Độc Lập Tự Đo Hạnh PhúcKính gửi: UBND xã Chiến Thắng.UBND Quận... Thành phố...thông báo để UBND xã Chiến Thắng và gia đình anh Hoàng Kỳ Nam biết, trong những năm chiến tranh, anh Hoàng Kỳ Nam là bộ đội, thuộc đơn vị E... Quân khu 5 đã quan hệ bất chính với chị Nguyễn Thương Huyền, con gái của nhà tư bản Đức Cường. Chị Thương Huyền đã có một quá khứ không rõ ràng, có con với lính Mỹ. Để đảm bảo hạnh phúc lâu bền cho gia đình anh Hoàng Kỳ Nam, chúng tôi có trách nhiệm thông báo cho chính quyền xã và gia đình anh Hoàng Kỳ Nam biết để có biện pháp theo dõi, ngăn chặn mối quan hệ bất chính của anh Nam, bảo vệ hạnh phúc vẹn toàn cho gia đình và bản thân anh Nam.Ngày...tháng...nămChủ tịch UBND Quận. Nguyễn Thu Cúc***
Đám cưới Măng, Trần Tăng chỉ viết vào mảnh giấy mấy chữ đưa xuống văn phòng, mọi việc đâu vào đấy. Thời buổi bao cấp, Măng lại là cửa hàng trưởng cửa hàng ăn uống số1 của thị xã nên khoản chè thuốc thực phẩm cho đám cưới khỏi lo. Trang trí hội trường đã có đội quân của văn phòng uy ban tỉnh đảm trách. Đón khách quê ra đã có nhà khách uỷ ban tha hồ rộng rãi. Trần Tăng chỉ thị cho ông tổng biên tập báo phân công Hoàng Kỳ Nam nhận nhiệm vụ chụp ảnh. Tổng biên tập nói, chẳng gì cậu cũng là đồng hương với cô dâu.Cô Cam diện áo cánh trắng quần lụa đen Măng mới gửi về biếu mẹ. Cam tung tẩy cầm tập thiếp cưới con gái sang mời Yến Quyên, mời Tuyết và Cô Lùn.- Cô phải đi với cháu đấy nhá. Cam vắn véo đưa giấy mời cho Yến Quyên. Tôi bảo Trần Tăng cho xe ôtô đón đưa mình đi về đàng hoàng. Với lại, cô Yến Quyên phải ra tỉnh xem cậu Hoàng Kỳ Nam sống sao, lâu nay không thấy cậu ấy về.Đưa giấy mời cho Tuyết, cô Cam lại bảo:- Chị Tuyết phải đi nhá! Chị đại diện cho cánh nhà quê chúng mình ra tỉnh. Với lại ra đấy nhân thể thăm dò thái độ anh Nam nhà chị xem sao? Tôi xem chừng cánh đàn ông ra tỉnh dễ hư hỏng lắm. Cô ngẫm mà xem từ Trần Tăng đến tay Kinh nhà tôi, rồi cả cậu Nam nhà cô cũng giống nhau cả thôi.- Cô đã đuổi chú ấy đi còn ca thán nỗi gì. Tuyết cười, nhìn cô Cam nói mát.- Tôi cũng nói cái sự thực nó là thế, chứ kệ thây họ. Phận đàn bà như mình, có thân thì lo, thích gì làm nấy, chiều chuộng họ để rồi họ lại cưỡi lên đầu lên cổ. Chẳng gì chị cũng là cán bộ xã, chuyến này ra ngoài ấy, xem Trần Tăng xử sự thế nào với chị. Còn tay Kinh, bố thằng Vương nghe đâu thiên hạ kháo nhau dạo này làm ăn trúng quả mua được ngôi nhà to lắm ở xóm hoa Kiều. Con mụ người Hoa của lão tút về bên kia rồi nên bây giờ chỉ thân một mình thôi. Tôi biết ngay lão Kinh chỉ vơ bèo vạt tép loại mèo mã gà đồng, nó bỏ đi có thương xót gì lão đâu. Lần này ra phố cũng phải thể hiện cho họ biết cánh nhà quê chúng mình chẳng kém chi. Tôi mặc bộ cánh này được không? Còn cô Yến Quyên mà diện vào bọn gái phố lác mắt. Còn chị Tuyết thì đường đường là chủ tịch xã cơ mà...Tuyết nhận ra cô Cam vẫn còn ấm ức trong lòng với cả hai người đàn ông là Đào Kinh và Trần Tăng. Họ đã bỏ cô mà đi mấy năm nay. Trần Tăng thì lôi được con Măng ra phố là không còn đoái hoài gì đến cảnh cô Cam phải lủi thủi một mình ở làng.Còn Tuyết tuy bận mải với công việc làng xã nhưng đêm nằm ôm gối nghĩ đến Hoàng Kỳ Nam lại thấy buồn nẫu gan ruột. Nam với Tuyết lâu nay như mặt Trăng mặt trời. Nhân tiện đám cưới Măng, Tuyết cũng muốn ra phố xem tình hình Nam sống ra sao.- Cô yên tâm, cháu sẽ đi dự đám cưới em Măng, Tuyết vui vẻ nói để cô Cam yên lòng.Từ nhà Yến Quyên về, còn một cái thiếp mời dự phòng, Cam quyết định mời Cảo chăn vịt. Chẳng gì Cảo cũng đã cho mình những phút giây sung sướng. Với lại cũng cho Cảo đi ngao du thành phố cho biết. Cả đời Cảo lầm lũi cắm mặt trên đồng đất làng Đoài chả biết phố xá là đâu. Ngày Cam chuyển nhà ra đầu cầu, con Măng lên tỉnh học, đêm đến Cam buồn vẩn vơ hay nghĩ đến hình bóng tay Cảo chăn vịt. Mỗi lần muốn ra với Cảo, Cam lại lấy cớ mang cho Cảo miếng mít thơm, hay nải chuối chín mua ở chợ Hồi làm quà. Hú hí no nê, khi về Cảo lại dúi vào tay Cam chục trứng vịt mới đẻ. Lần nào ra với Cảo là cả đêm hai người thức trắng không ngủ, sáng ra Cam cầm chục trứng vịt về cũng bỏ luôn cả việc đồng áng nằm ngủ vùi tới trưa mới dậy. Thực tình Cam thầm biết ơn người đàn ông lực điền có thân hình săn chắc như Cảo đã làm dịu những cơn khát thèm luôn dâng lên trong lòng Cam. Lần này Cam muốn mời Cảo ra thành phố dự đám cưới con Măng cũng bởi cái tình cái nghĩa thế. Cam hí hửng mang thiếp mời ra lò vịt. Con chó vàng nhận ra Cam, nó vẫy đuôi mừng quýnh. Con chó đã quen hơi, quen tiếng quên béng cú đòn đau ngày nào của Cam. Cam cầm tấm thiếp hồng rực cười lả lơi đưa cho Cảo.- Đi ra thành phố cho biết đó biết đây chả sướng.- Sướng cũng không bằng cánh mình với nhau ở đây. Cảo cười tý toét thọc tay vào ngực Cam.- Nỡm ạ ban ngày ban mặt. Cam lúng liếng gạt tay Cảo ra.- Nói chơi thôi, đây mà đi để lũ vịt chết đói à? - Kiếm người trông hộ không được sao? Cam năn nỉ.- Tớ bây giờ thân một mình được đằng ấy thương là sướng rồi chẳng cần chi hết.Cảo nhanh như chớp bế bổng cô Cam vào trong lều. Cam không còn cơ hội nào nhắc đến chuyện thiếp mời đám cưới. Con chó cứ chạy vòng quanh nhà nhìn chủ vật nhau với khách, thi thoảng nó lại hoắng lên sủa ong ỏng. Cam cười rinh rích. Cảo rỉ tai Cam:- Thi thoảng đằng ấy ra với tớ thế này tớ chả mơ ước gì hơn.- Rõ là dơ. Cô Cam ngúng ngoảy đấm thùm thụp vào ngực Cảo.- Không để dành sức lực mấy bữa nữa lên tỉnh gặp tay Kinh sao? Cảo nói.- Đây thèm vào, loại đàn ông phụ tình. Tay Kinh đừng hòng đụng vào đây nhá. Cũng vì Trần Tăng đang chức đang quyền mình phải giữ gìn cho hắn, cho con Măng nên mới để tay Kinh đứng danh nghĩa làm bố. Cả như đây quên luôn.- Khổ thân tay Kinh xưa nay vẫn nuôi con tu hú.- Tay Kinh đáng phải thế.- Bây giờ sướng nhất lại chính là cô Cam.- Chứ sao, tôi ở hiền gặp lành thần thánh phù hộ.- Trần Tăng hồi này đối với cô thế nào?- Đối với tôi thế nào tôi chả cần. Cô Cam ngúng nguẩy, người ta vênh vang chốn quan trường như thế mình phải giữ cho họ, dù sao Trần Tăng cũng là bố con Măng. Tôi trông cậy vào con Măng sau này chứ hám gì loại đàn ông có quyền có chức như Trần Tăng gái bâu vào như ruồi. Giờ nó thiết gì mình. Tôi là tôi quý cái tình cái nghĩa, cứ như đằng ấy thế này dù phải chăn vịt cũng sướng. Cam thủ thỉ cả đêm với Cảo. Đồng đất làng Đoài nghe âm vang mãi trong lòng Cam.***
Từ ngày trốn khỏi làng Đoài, bữa nay Đào Kinh mới thực sự nở mày nở mặt kiêu hãnh trước mụ Cam, trước mọi người. Chẳng gì trong tay Kinh lúc này có khối tiền và vàng. Thắng đậm phi vụ tổ chức cho người vượt biên, Đào Kinh may luôn bộ comlê mầu đen bữa nay mới có dịp thể hiện nom rõ oách. Kinh thể hiện vai ông bố cô dâu hoàn hảo trước quan khách. Kinh tỏ ra tự nhiên đứng ngoắc tay áp má mụ Cam chụp ảnh cùng với con Măng và Hoà.- Rời khỏi đồng đất làng Đoài trông ông tiến bộ hẳn, cứ như thể giám đốc. Đào Kinh phổng mũi nghe Cam rỉ tai khen.- Cũng may mà cô đuổi tôi đi nên đời tôi mới đươc thế này. Đào Kinh nói to cố để mọi người nghe thấy.- Thôi, vừa gặp đã lại thế rồi, Tuyết nói. Cô chú đứng sát vào nhau cười tươi lên để chụp ảnh.Tuyết cũng cố thể hiện tự nhiên trước ống kính của Hoàng Kỳ Nam. Bữa nay Nam nhân vai “phó nháy” chạy lăng xăng chụp hết cảnh này kiểu nọ. Mấy lần Nam mải mê xô cả vào Tuyết mà anh vẫn không nói gì. Từ bữa Tuyết xé lá đơn xin li hôn đến nay hai vợ chồng chưa lần nào gặp nhau. Tuyết buồn thấy Nam vẫn lạnh nhạt với mình liền đưa mắt tìm Trần Tăng. Trần Tăng đang say sưa chuyện trò cùng Yến Quyên khiến Tuyết bỗng chạnh lòng ghen tức. Trong tiếng nhạc xập xình, ngồi trước bà con hai họ bạn bè con Măng, Kinh vẫn phải lịch sự cười nói vui vẻ. Kinh không ngờ mới có mấy năm mà nàng Cam thay da đổi thịt hẳn, nom mơn mởn đầy sức sống. Có lẽ hạnh phúc nhất lúc này lại là nàng Cam. Cam cười nói mời chào mọi người hồn nhiên. Nhìn vào đôi mắt nàng Cam vẫn long lanh đĩ thõa như ngày nào, càng gợi nên cho Đào Kinh nỗi đau nhức nhối. Tiếng pháo nổ giòn giã một hồi dài, cả hội trường quan khách đông nghẹt. Bánh kẹo thuốc lá bia chai bày kín bàn, khách ăn uống thoả thích. Khách nhà quê ra tấm tắc khen đám cưới này to nhất hàng tỉnh. Hoàng Kỳ Nam phải chụp ảnh từng bàn một để ghi lại đủ gương mặt từng vị khách đến dự. Nam chụp đến kiểu cô dâu chú rể đứng trước nền phông xanh giữa có đôi chim bồ câu với hai chữ cắt lồng vào nhau “Hoà- Măng”, rồi kiểu cô dâu chú rể đứng với bố mẹ chồng, bố mẹ vợ, kiểu hai ông bà thông gia... Có lúc Kinh thừ người ngơ ngơ nhìn Cam quên cả bổn phận của mình trước quan khách. Cô Cam khẽ hích tay vào sườn Kinh một cái, nhắc nhở Kinh phải tự nhiên trước nhiệm vụ của mình.- Không mấy khi có cuộc hội ngộ này, đề nghị tất cả mọi người đứng vào chụp một kiểu với đồng chí chủ tịch tỉnh. Ông tổng biên tập báo nói, kéo tay từng người đứng vào hàng.Trần Tăng phấn chấn đứng vào giữa hàng. Phía bên phải Trấn Tăng là Tuyết, đến vợ chồng Kinh Cam, bên trái Trần Tăng là Yến Quyên, cô Lùn.- Chả mấy khi được chụp ảnh đông đủ thế này. Cô Cam háo hức nói, giá mà Hoàng Kỳ Trung nhà cô Yến Quyên với thằng Vương nhà tôi mà về được thì thật tuyệt vời. Thật là tiếc, trong số người làng Đoài ta ra phố sinh sống bữa nay vắng mặt mấy mẹ con bà Cháo. Tình hình biên giới căng thẳng tôi không biết mấy mẹ con bà ấy giờ phiêu bạt nơi đậu.- Cậu Nam cũng phải đứng vào đội hình để chụp một kiểu chứ. Tay chánh văn phòng uỷ ban nói và cầm lấy chiếc máy ảnh từ tay Nam.Cô Cam kéo Nam đứng cạnh Tuyết.- Cô cậu phải đứng vào đúng chỗ của mình chứ. Cô Cam nói.Nam buộc phải đứng cạnh Tuyết để cho tay chánh văn phòng uỷ ban chụp kiểu ảnh cuối cùng trong tiệc cưới Măng. Một đám cưới thật đặc biệt to nhất hàng tỉnh, một đám cưới mà tay nhà báo quèn Hoàng Kỳ Nam đã ghi lại được những khoảnh khắc sống động của những gương mặt người làng Đoài.Rửa xong cả ba cuộn phim, Nam mang về phòng riêng ngồi xem lại toàn bộ những tấm ảnh đã chụp để soạn riêng từng kiểu cho vào phong bao. Lúc này nhìn kỹ những gương mặt người làng Đoài hội tụ đông đủ trong từng tấm ảnh, Nam có cảm giác cứ như thể ông trời cố tình xếp đặt số phận cho từng người. Họ vừa phải níu kéo ràng buộc nhau, lại vừa cả xô đẩy căm thù nhau nữa. Nhưng cho dù thời thế có xoay vần đến đâu họ lại vẫn phải cười vui và chấp nhận- chấp nhận suốt cả đời người với nhau. Nhìn gương mặt Trần Tăng trong ảnh lúc này giống vị cha cố ban phát phước lành cho các con chiên ngoan đạo. Trần Tăng đây- một nhà chính trị tài ba- một chủ tịch tỉnh năng động - một tay đàn ông đa đoan đa tình láu cá khôn vặt và cũng rất lưu manh. Tất cả, tất cả những đức tính vượt trội đó đều có trong dòng máu Trần Tăng, được Trần Tăng điều chỉnh rất hài hoà, giống như một danh hoạ pha mầu rất tài hoa để vẽ lên bức tranh đời mình. Cô Cam trong ảnh cười trông rõ tươi, đầu hơi nghiêng về phía Trần Tăng. Nam hiểu rõ cô Cam tính khí hơi đồng bóng thất thường, lúc yêu lúc ghét. Quý ai thì cô bốc họ lên mây, ghét ai thì coi như chó như mèo. Nói tới cô Cam có người lại khen là giỏi nhất làng, sai khiến được cả Trần Tăng to nhất hàng tỉnh: Con trai đã là sĩ quan quân đội, con gái làm chức cửa hàng trưởng cửa hàng thực phẩm số1 của tỉnh. Kẻ ghét cô Cam lại bảo mụ là con chó cái hứng tình sẵn sàng đi hoang với cả làng. Hoàng Kỳ Nam cầm tấm ảnh Đào Kinh nhận ra sự mỉa mai, Đào Kinh đứng cạnh Cam mà mặt đuồn đuỗn vô hồn. Kinh đứng đây chỉ là thằng bố hờ. Dù Kinh có nuôi con Măng từ bé nhưng giờ cái bóng Trần Tăng lớn quá, lớn tới mức bao trùm lên tất cả. Bao trùm cả nàng Cam, cả Tuyết, cả Kinh. Chả thế mà ông tổng biên tập bảo Nam chuẩn bị mang máy ảnh đi chụp đám cưới Măng theo lời đề nghị của Trần Tăng, Nam phải chấp hành. Danh chính ngôn thuận Tuyết vẫn là vợ Nam, nhưng trong thâm tâm Nam muốn rũ bỏ hết mọi chuyện. Chẳng hiểu sao Nam cầm mãi tấm ảnh nhìn kỹ khuôn mặt Tuyết lúc này, không ngờ Tuyết lại là người đàn bà lạnh lùng nanh nọc đến vậy. Yến Quyên mẹ Nam trong ảnh đứng bên phải Trần Tăng. Yến Quyên xuất hiện trong tấm ảnh như là định mệnh. Mẹ hết lòng yêu bố mà phải chịu nhiều khốn khổ cô đơn khắc khoải suốt cả cuộc đời. Nghĩ về mẹ, Nam thấy mình là kẻ bất hiếu vô dụng không giúp gì được cho mẹ. Nghĩ về mẹ, Nam lại thấy căm thù tất cả, căm thù cả cái duyên trời định. Bố thì cứ đi biền biệt không về. Và cả cái làng Đoài có ai hiểu cho nỗi lòng mẹ. Nhìn những gương mặt trong bức ảnh chụp trong ngày cưới Măng, Hoàng Kỳ Nam thấy lòng se lại.***
Sau đám cưới, được thiên hạ nức nở khen Măng là người phụ nữ đứng đầu hàng tỉnh trên mọi phương diện: Vừa trẻ đẹp, lại là cửa hàng trưởng cửa hàng bách hoá tổng hợp, một chỗ đứng mầu mỡ nhiều người mơ cũng chẳng được trong thời buổi mọi thứ đều khan hiếm. Cán bộ công nhân chia nhau từng cái kim sợi chỉ, một bánh xà phòng, một chiếc khăn mặt phải cắt làm đôi. Măng được mọi người săn đón nhờ vả, xe đưa xe đón như một nữ hoàng. Sẵn có cái thế hậu thuẫn đứng sau bố đẻ Trần Tăng là chủ tịch tỉnh, Măng coi thiên hạ như cỏ rác. Cánh mày râu có chức tước trong các ban ngành của tỉnh lao vào như bầy ruồi vo ve trước bát mật ngọt. Anh chồng mang thân phận lái xe cho bố vợ ghen lồng lộn mà không làm gì nổi Măng. Khôn ra chịu hèn thì sướng, làm phật ý vợ là có ngày đứng đường. Cả tỉnh này ai chả biết Trần Tăng quyền uy lẫy lừng thiên hạ. Canh lái xe láu cá hiểu rõ cảnh “chó chui gầm trạn” của Hoà, hay chọc ghẹo khiến Hoà luôn sống trong cảnh vừa bức bối vừa phải nhẫn nhục chịu đựng. Chịu đựng nhẫn nhục lâu, bản tính Hoà trở nên nhu nhược bất cần. Miễn sao Măng làm được nhiều tiền, ăn gì cũng có, mặc gì cũng chiều. Nhiều lần Măng điên lên tứa tát vào mặt chồng.- Giữa thời buổi thiên hạ đói rách, vợ chồng được như thế này, anh còn đòi hỏi gì nữa. Anh tử tế để yên tôi làm ăn thì đời anh còn có hy vọng làm người, anh mà nghe thiên hạ giở trò với tôi, anh đi ăn mày có ngày. Mỗi lần Măng nổi đoá lên, Hoà im thít không dám cãi nửa lời. Hoà lẳng lặng ra quán ba cô uống rượu. Nhìn vẻ mặt đưa đám của Hoà, cô chủ quán hiểu ngay anh chàng đang bị vợ o ép. Cô chủ quán cũng thật thạo đời biết làm cho anh chàng Hoà hài lòng.- Thôi, đã ra đây với chúng em thì tươi cái bản mặt lên, chị ấy không chiều thị chúng em chiều. Chúng em sẽ chiều ông anh hềt mình.Được lời ngọt ngào, Hoà thấy thoả tấm lòng, có bao nhiêu tiền dốc sạch vào bia rượu, gái non gái già đủ loại. Mọi chuyện của Hoà Măng biết hết nhưng cũng mặc, miễn sao Hoà để cho Măng được tự do, tự do cả trong làm ăn, cả trong tình ái. Măng coi Hoà là bù nhìn trông coi vườn cây đang kỳ tươi tốt rực rỡ nhất của mình. Đôi lúc uống vào quá chén, cái thằng bù nhìn cũng thăng hoa, biến Hoà thành đấng nam nhi đầy dũng khí.Đang say sưa trong quán ba cô, thằng Tạch lái xe cho chánh văn phòng uỷ ban bỗng vác cái bản mặt khoái chí vào lu loa.- Chỉ phét lác cái miệng, có giỏi thì về nhà mà xem hàng xóm họ nhìn thấy cô vợ xinh đẹp nết na đang hú hí với nhân tình ở nhà đấy.Đang trong cơn say bị kích động, Hoà mượn con dao nhọn ở quán Ba Cô hùng hổ về nhà đập cửa rầm rầm.- Mẹ con đĩ Măng, ông đã phải nhịn nhục làm ngơ để cho mày muốn ngủ với thằng nào thì ngủ nhưng đừng rước giai về nhà này. Mày có còn là con người nữa không hả con vợ lăng loàn kia.Phía trong cánh cửa tiếng Măng the thé rít lên:- Anh bảo tôi lăng loàn a? Chính anh mới là thằng đàn ông khốn nạn, suốt ngày rúc vào váy mấy con đĩ ở ngoài cái quán thối tha ấy. Đây nói cho mà biết nhá, mấy lần công an phường bảo với tôi nhưng tôi không muốn anh và mấy con đĩ ấy vào tù nên tôi tha cho mà vẫn không biết điều sao? Rõ là đồ khốn kiếp. Còn ngôi nhà này là tiền tôi mua, anh có quyền gì cấm được tôi. Trong túi rỗng không có một xu đóng góp, chỉ vác dái về ở con đe lẹt gái này được sao? Khôn hồn tử tế thì đây mở cửa cho mà vào, không thì cút xéo đi.Lời nói của vợ bên kia cánh cửa như bát nước đá hắt vào mặt khiến Hoà bừng tỉnh.- Nhưng anh nghe người ta bảo em dẫn giai về nhà, Hoà nói ngọt.- Đây dẫn trai về nhà đấy, xem anh làm gì nào? Măng tru lên giận dữ, người ta chơi có nơi có chốn có nhà có cửa giường chiếu chăn hoa gối đệm với cán bộ nhà nước có chức có quyền hẳn hoi chứ chả như cái loại suốt ngày dấm dúi như chó giái ở ngoài ổ điếm thì còn sĩ diện với ai? Từ rầy còn giở trò gái này cho ngồi tù rục xương... Hoà lảo đảo bước ra phố, tay vẫn nắm chặt con dao mà không biết chém ai. Ra tới quán ba cô, Hoà chửi đổng:- Mẹ thằng Tạch rõ mách qué chi xiên xui dại ông, ông mà thấy mặt ông chém chết.Sáng hôm sau, Hoà buồn tình đến gặp Đào Kinh để trút bầu tâm sự. Đào Kinh đang hoang mang có tin đồn công an đang điều tra phi vụ Kinh tổ chức cho người vượt biên, nhìn thấy Hoà, Đào Kinh tái mặt, ngỡ Trần Tăng cho Hoà đến báo tin dữ.- Trần Tăng bảo mày đến phải không? Có chuyện gì nói đi. Mẹ kiếp, Đào Kinh tao mà phải vào tù thì cái ông Trần Tăng, bố vợ yêu quý của anh cũng sẽ vào ngục.- Bố nói hay thật, con biết sang với bố là thế nào cũng được uống rượu. Bố rót con xin chén. Chà, rượu của bố quả là ngon tuyệt. Hoà nói nịnh khi thấy Đào Kinh đang ngất ngư với chén rượu trên tay, con xem ra trên đời này chỉ có rượu là bạn tri âm nhất. Con biết bố cũng đang uất ức vì bố vợ Trần Tăng con, còn con đây cũng đang uất ức vì vợ con. Vậy là hai bố con ta đều uất ức bởi hai bố con Trần Tăng.- Con Măng nó làm sao mà anh phải uất ức? Đào Kinh gắt, tôi nói để anh biết, tôi giận là giận thằng bố đẻ Trần Tăng nó chứ không giận nó. Bao năm tôi nuôi nó tôi biết, nó là đứa con gái ngoan, chịu thương chịu khó. Từ ngày nó theo Trần Tăng ra đây với anh, hai thầy trò anh đã làm hỏng nó. Nó hư đốn là tại anh, tại Trần Tăng.- Bố không thể tưởng tượng cô con gái nuôi của bố đã hư đốn tới mức nào đâu. Hoà than vãn, bề ngoài ai cũng ngỡ nó là người phụ nữ giỏi dang xinh đẹp nhất nhì cái tỉnh này. Bố có biết tối qua nó rước cả giai về nhà mà vẫn già mồm đe doạ con. Con chỉ dám nói chuyện này với bố thôi. Bố phải bảo nó giúp con.- Anh biết chắc nó rước giai về sao không báo công an?- Bố rõ ngây thơ, mấy anh công an phường làm gì được cô ấy. Với lại công an họ chẳng dại gì mà dây vào, không khéo cô ấy cho tuột xích liền.Đào Kinh ngẩn người, thấy Hoà nói đúng. Biết chắc vợ mình ngủ trong nhà với giai mà Thằng Hoà đếch làm gì được. Thời buổi bây gìơ cũng rõ thật là...Chẳng khác chi mấy chục năm về trước, Đào Kinh cũng bắt qủa tang Trần Tăng ngủ với nàng Cam Quýt Mít Dừa ngay trên gường của mình mà có làm đếch gì được đâu. Con Măng bây giờ cũng giống mẹ Cam nó xưa.- Rõ nghiệp chướng, nghiệp chướng! Đào Kinh rót thêm cho Hoà chén rượu nữa, an ủi, đúng là hai bố con mình cùng cảnh ngộ. Ta cũng đang ngờ chuyện đưa người vượt biên của ta cũng do Trần Tăng âm mưu xếp đặt. Mẹ kiếp, cứ ngỡ đã thoát được con qủy ác độc đó, ai ngờ càng ngày nó càng bủa vây giương móng vuốt ra với mình.***
Kinh đang ngồi trông chờ tin thằng Tráng đưa thuyền sang Hải Phòng giấu thì mấy mẹ con bà Cháo kéo vào khóc hu hu.- Chú Kinh ơi, mấy mẹ con tôi trắng tay rồi. Bà Cháo khóc than kể lể, nhà cửa chẳng còn, cả ba đứa con gái tôi, con Mây, con Mẫn con Thuần đều mất chồng mất con, giờ chẳng mặt mũi nào trở về làng Đoài nữa.- Mấy mẹ con bà có thấy tin tức gì cô Mai nhà tôi không? Kinh bồn chồn hỏi.- Chạy cuống cuồng đi hết cả rồi, bà Cháo nói, nghe đồn tất cả những người Hoa về bên kia đều bị dồn vào một khu riêng biệt, cũng khốn khổ chứ sung sướng gì. Mẹ con tôi từ biên giới vào đây mấy ngày nay bơ vơ, may mà gặp cô Măng nhà chú mới biết chú ở đây. Con Mây con Mẫn con Thuần nhà tôi giờ thành gai goá thế này đây.- Ơi giời cao đất dày ơi, ới con ơi là con, thằng Trong, thằng Trung của mẹ. Nghe bà Cháo kể lể với Đào Kinh, Mây khóc rống lên như điên, chạy quanh nhà.- Làm sao mà phải khóc, Đào Kinh gắt lên, nó bỏ mình thì mình lấy chồng khác.- Cháu đã bị thằng chồng cháu nó lừa rồi chú kinh ơi, Mây nói, tại cháu đã quá tin chồng cháu, đưa hai thằng con cho nó gửi vào bản ai ngờ lần sau lên thăm, cháu chỉ nhận được mẩu giấy vẻn vẹn mấy chữ “ Con chúng mình đã chết, anh chẳng muốn sống nữa! Vĩnh biệt em” Mây lại tu lên khóc. - Chị khóc lóc mãi chẳng ích gì, con Mận con Thuần ôm lấy chị Mây an ủi, chúng em cũng có khác gì chị, chồng con nó cũng bỏ về bên kia cả, thôi thì thời vận nó đến mình đành chịu. Quan trọng bây giờ phải lo cuộc sống của chính mình đây này.- Trước mắt mấy mẹ con cứ ở lại đây đã, Đào Kinh nhìn mấy mẹ con bà Cháo ái ngại nói.- Chú Kinh giỏi nhỉ, mua được nhà cửa khang trang thế này, bà Cháo nói.- Giỏi nỗi gì, Đào Kinh than phiền, nhà cửa đây là của một gia đình người Hoa để lại, nghe vợ chồng con Măng nói, công an đang điều tra việc làm ăn phi pháp của tôi, phải vào tù có ngày. Mẹ kiếp đời chó má thật, chị có biết kẻ nào cố tình cho tôi vào tù không? Trần Tăng đấy, thằng bố đẻ con Măng đấy! Nó là con quỷ đội lốt người. Nó ám cả đời tôi, nó ngủ với mụ Cam nhà tôi đẻ ra con Măng. Tôi đã phải chịu đóng vai bố hờ nuôi con Măng cho hắn, thế mà hắn nỡ tìm mọi cách đưa tôi vào tù. Mẹ kiếp, tôi mà phải vào tù tôi sẽ giết hắn.- Thôi chú Kinh ơi, tôi van chú, bà Cháo nói, người ta có quyền có chức trong tay, mạnh như gia tộc Hoàng Kỳ Bắc, Kỳ Trung còn phải lụi tàn trong tay Trần Tăng nữa là.- Trước mắt cũng đành nuốt nhục, Đào Kinh thở dài, may mà mấy mẹ con chị vào đây thì ở luôn đây với tôi. Tôi đang lo lỡ tôi có chuyện gì, mẹ con chị trông ngôi nhà này giúp tôi. Đêm nay tôi phải sang Hải Phòng có việc quan trọng, nếu có ai hỏi tôi, chị cứ nói tôi về quê có việc. Thú thực với chị, tình hình căng thẳng tôi lánh tạm ít ngày.- Chú cứ việc đi, nhà cửa để mẹ con tôi trông cho.Bà Cháo bảo con Mẫn con Thuần quét dọn nhà cửa. Mây cứ ngơ ngẩn nhìn ngó lên trời. Mấy ngày nay tâm trí con Mây thất thường, nó phát điên mất. Cầu trời cho con Mây mau chóng qua khỏi cơn hoạn nạn này. Bà Cháo lo lắng nhìn con Mây, nhìn trời. Bầu trời âm u bao trùm lên cái xóm nhỏ Hoa Kiều xơ xác.Đào Kinh bảo bà Cháo nấu nồi cơm nếp, thịt con gà, hôm nay là ngày giỗ đầu ông lão Hoa Kiều, chủ ngôi nhà này. Kinh thực hiện đúng lời cam kết chăm sóc ông cụ cả khi cụ còn sống và khi cụ chết. Kinh dọn quét ban thờ, thắp hương mời hương hồn cụ về chứng giám tấm lòng thành của Kinh. Bà Cháo xới đĩa xôi đặt lên ban thờ. Đĩa xôi nóng bốc hơi quyện mùi hương thơm ngát. Con chó già dẹo dọ từ ngoài sân vào đứng giữa nhà ngửa cổ tru lên mấy tiếng rên rỉ. Con chó cũng biết khóc. Rõ là giống chó trung thành biết nhớ thương chủ cũ. Có tiếng bước chân rậm rịch ngoài ngõ, con chó chợt bừng tỉnh, lao ra cửa. Bằng trực giác bản năng, nó nhận ra đối thủ, nhảy chồm lên xông vào cắn rách ống quần của một trung uý công an dẫn đầu tốp người từ ngõ bước vào. Bị tấn công bất ngờ, viên Trung uý công an đá một cú cật lực, con chó rú lên quỵ xuống, rồi lại vùng lên bất ngờ lao vào kẻ thù. Người công an rút súng tự vệ. Một tiếng nổ vang lên đanh gọn, con chó trúng đạn quay lơ giữa sân giẫy chết. Một dòng máu ứa ra từ cổ con chó loang đỏ cả khoảng sân nhà. Không gian chợt lặng đi. Đào Kinh đứng sững trước cửa ngỡ ngàng nhìn đoàn người ập vào đứng vây quanh. Mấy mẹ con bà Cháo ôm nhau nhìn mọi người. Trung uý công an dõng dạc đọc lệnh khám nhà và bắt giam khẩn cấp Đào Kinh. Hai tay Đào Kinh bị còng số tám đứng nhìn các nhà chức trách khám nhà, lục soát khắp nơi, kể cả mấy cái túi của mẹ con bà Cháo vừa mang đến cũng bị lục tung ra mà không thấy gì ngoài mấy thứ đồ lót đàn bà. Đôi mắt Đào Kinh thất thần, trước lúc bước ra cửa còn ngoái lại nhìn mấy mẹ con bà Cháo. Kinh bị đưa đi mà không kịp ăn uống gì. Bà Cháo bê vội đĩa xôi, con gà trên ban thờ xuống nhét vào túi khi nghe công an tuyên bố niêm phong toàn bộ căn nhà này. Hương hồn người chết không biết đã kịp về chứng giám cảnh Đào Kinh bị bắt để phù hộ cho Đào Kinh tai qua nạn khỏi. Mấy mẹ con bà Cháo lại dắt díu nhau ra đường bỏ lại sau lưng cái xóm Hoa Kiều hưu hắt.