Truyện Chương 9 - Chương 9

ôi cứ thấy băn khoăn khi nghĩ đến Joseph. Thái độ của anh ta có vẻ bí hiểm thế nào ấy. Không hiểu trong tư tưởng anh ta có chuyện gì âm thầm kín đáo. Nhưng chắc chắn phải có cái gì đó không bình thường đây. Nét nhìn của anh ta có vẻ u uẩn làm tôi nhiều lúc phải quay đi. Bước đi của anh ta lệt xệt trông phát sợ. Y như chân của tù nhân đeo gông trong trại giam hay chân của tu sĩ đeo hòn trong nhà tu kín. Cái lưng anh ta cũng làm tôi khiếp. Cả cái cổ dài ngoẵng và cái gáy xám xịt vì nắng gió nổi cục lên chằng chịt như quấn thừng, to phình như con thú tha miếng mồi nặng trĩu.

Trừ thái độ hung hãn khát máu đối với người Do Thái ra, Joseph dè dặt đối với mọi chuyện ở đời. Anh ta không ba hoa khoác lác, không kêu ca chê trách chủ nhà. Anh rất kính trọng và rất tận tâm với chủ. Anh không giận dỗi không ca thán. Anh khéo tay biết làm mọi việc kể cả những việc khó nhất và những việc không phải nhiệm vụ của anh. Anh coi căn hộ của chủ như của mình, chăm nom, coi sóc, giữ gìn. Thấy kẻ nào khả nghi mon men đến là anh đuổi. Thật là một viên ngọc quí. Nhiều nhà khác vời anh đến làm trả lương hậu hơn nhưng anh từ chối không đi. Anh ở đây đã mười lăm năm, coi nhà chủ là nhà mình. Bà chủ nghi ngờ mọi người nhưng Joseph thì bà rất tin tưởng. Bà không tin ai nhưng Joseph thì bà tin tuyệt đối. Bà tin vào tính thật thà và lòng tận tụy của Joseph. “Thật là viên ngọc quí. Có bảo nó nhảy vào lửa nó cũng nhảy”, bà thường nói như thế.

Tuy là người keo kiệt nhưng bà thường cho quà anh, thường giúp đỡ việc này việc khác.

Nhưng tôi vẫn cảnh giác với con người này. Anh ta làm cho tôi lúc nào cũng lo ngại. Tôi vẫn thấy trong mắt anh ta có cái gì vẩn đục, tôi không được yên tâm lúc nào với anh ta. Từ khi tôi chú ý đến anh ta tôi thấy anh ta không phải như lúc đầu tôi phán đoán khi tôi bắt đầu vào làm ở nhà này. Lúc ấy tôi cho rằng anh ta là một nông dân cục mịch, ngây ngô. Bây giờ tôi thấy anh ta rất tinh tế, rất quỉ quyệt… không biết hay là tại nhìn anh ta hàng ngày nên thế chăng. Bây giờ tôi không thấy anh già và xấu nữa. Thói quen như đám mây mù che lấp vạn vật, làm mờ dần, rồi xóa đi bộ mặt và hình thù làm cho người gù thấy không còn gù nữa… Nhưng tôi lại thấy hạnh phúc ở những cái khác, những cái mới khiến tôi hoang mang: không phải là sự hài hòa và trong trẻo của đường nét tạo nên vẻ đẹp của người đàn ông đối với đàn bà đâu. Nó là cái gì không thật rõ ràng, không thật xác định một cái gì thật tinh tế, một không gian gợi cảm dữ dội, say mê. Khiến người phụ nữ không cưỡng lại được. Joseph đã lan tỏa ra chung quanh mình cái không gian ấy. Đã có một lần tôi nhìn Joseph nâng một thùng rượu vang. Anh nâng một vật nặng thế mà chỉ như đứa trẻ nhấc một quả bóng cao su! Bằng động tác của hai tay, của đôi vai và cái mình, như kiểu một lực sĩ, Joseph đã nâng bổng thùng rượu vang lên, rất dẻo, rất mềm, thật nhẹ nhàng.

Tôi cảm thấy giữa anh Joseph và tôi có mối giao lưu mỗi ngày khăng khít thêm…

Tôi đứng trong phòng nhìn qua cửa sổ xuống khu vườn. Anh Joseph đang cúi xuống nhặt cỏ bón cây, có lúc quì hẳn xuống đất… Bỗng anh biến đâu mất. Hay là anh chui xuống đất? Hay là anh vọt qua tường. Có lúc tôi ra vườn để truyền đạt ý kiến bà chủ. Không thấy anh đâu, tôi gọi:

- Anh Joseph ơi! Anh Joseph! Anh ở đâu vậy?

Không thấy trả lời, tôi lại gọi:

- Anh Joseph ơi! Anh Joseph! Anh ở đâu vậy?

Bỗng Joseph xuất hiện sau một gốc cây, sau một luống đất, hoặc trước mặt tôi, tóc bết vào sọ, áo hở ngực… Anh từ đâu đến? Ở đâu ra?

- Chà! Anh làm tôi sợ quá, anh Joseph ạ.

Joseph thoáng mỉm cười, nhanh như một nhát dao, làm tôi hoảng. Tôi nghĩ hay anh là ma hiện hình…

Vụ hiếp dâm con bé Claire gây bàn tán xôn xao trong làng. Người ta giằng nhau các tờ báo trung ương và địa phương để xem… Nhân viên tòa án về điều tra, hỏi nhiều người… nhưng chẳng ai biết gì. Cảnh sát đã bắt giữ một phu khuân vác nhưng anh ta đã chứng minh rằng anh không có mặt ở đấy khi xảy ra sự việc. Cha xứ nghe tin cũng than vãn. Người ta vẫn không tìm ra thủ phạm… Chúng tinh vi quá, không để lại dấu vết. Có thể là những tay nhà nghề… Ông biện lý cũng chỉ làm cho đủ lệ… Giết hại một con bé nghèo khổ, việc chả có gì quan trọng?! Chắc rồi vụ này cũng xếp một chỗ thôi.

Tôi không lấy gì làm ngạc nhiên khi bà chủ nghi cho ông chủ là thủ phạm vụ giết người này… Từ khi có chuyện này, bà nhìn ông một cách khác lạ. Tôi nhận thấy trong lúc đang bữa ăn hễ có chuông reo bà lại giật nảy người.

Sau bữa ăn sáng nay, thấy ông chủ định ra đi, bà chủ gàn:

- Anh lại muốn đi à? Đi làm gì mà đi suốt ngày vậy?

Bà còn đi dạo hàng giờ với ông ở ngoài vườn. Ông thấy cũng chẳng sao. Bữa ăn có kém đi miếng thịt nào đâu, điếu thuốc của ông có kém đi mồi nào đâu. Rõ thật là con người cục mịch.

Tôi cũng muốn lắng nghe xem ông bà nói riêng gì với nhau. Hôm qua tôi đã đứng nép ngoài cửa đến hai chục phút. Tôi nghe thấy ông mở báo đọc, còn bà ngồi ở bàn đang ghi sổ chi tiêu:

- Hôm qua tôi đưa anh bao nhiêu? - bà hỏi.

- Hai francs, - ông trả lời.

- Có thật không?

- Lại không thật!

- Sao lại thiếu ba mươi tám xu?

- Em bảo là anh lấy à?

- Không. Con mèo lấy.

Họ không nói chuyện gì khác.

Joseph không thích người ta nói đến chuyện con bé Claire. Hễ thấy tôi hoặc Marianne gợi chuyện này là Joseph lại đánh trống lảng hoặc lờ đi.

Không hiểu tại sao tôi vẫn đinh ninh rằng chính Joseph đã gây ra vụ này. Tôi không thấy có dấu hiệu gì chứng tỏ như thế, nhưng cái lần đến nhà bà bán hương liệu về, tôi kể chuyện con bé Claire thì thấy Joseph hơi kinh ngạc, thế là từ lúc ấy tôi nghi Joseph. Mặc dầu tôi đã tự nhủ rằng sự suy nghĩ của mình là không có căn cứ, là võ đoán, song tôi vẫn không sao bỏ được cái ý nghĩ cho rằng Joseph là thủ phạm vụ này. Đã có lúc tôi muốn hỏi Joseph:

- Có phải anh đã gây ra vụ con Claire không? Có đúng là anh không, con dê già?

Vụ giết người này đã xảy ra hôm thứ bảy. Tôi nhớ mang máng rằng Joseph cũng đánh xe vào rừng chở đất ngày thứ bảy. Anh ta đã vắng nhà suốt ngày hôm ấy, mãi muộn mới chở đất về. Vậy là tôi tin có thật. Rồi tôi nhớ lại cử chỉ của Joseph, mắt nhìn của Joseph, thấy khác thường. Khi ở rừng về lúc ấy thì tôi không để ý gì. Nhưng hôm nay thì những chi tiết ấy tôi thấy rành rọt… Nhưng có đúng Joseph vào rừng chở đất cái ngày thứ bảy xảy ra vụ việc không? Những dấu hiệu mà tôi nhận thấy ở Joseph có thật là khác thường không? Biên bản điều tra cũng không nói rằng thấy vết bánh xe mới đi trên cỏ, trên lá khô. Thủ phạm rất quỉ quyệt, đã xóa đi mọi dấu vết. Và lập tức tôi cho rằng tên quỉ quyệt ấy chính là Joseph.

Và tôi đã liều lĩnh hỏi Joseph:

- Anh vào rừng xe đất hôm nào nhỉ? Anh còn nhớ không?

Joseph buông tờ báo, chậm rãi nói:

- Để làm gì vậy?

- Để biết thôi…

Joseph đưa mắt nhìn tôi, rồi như để lục tìm trong trí nhớ, anh trả lời:

- Lâu rồi cũng quên. Hình như thứ bảy.

- Có phải thứ bảy hôm người ta phát hiện xác con bé Claire ở trong rừng không? - Câu hỏi của tôi có vẻ thóc mách khiến Joseph khó chịu. Anh nhìn tôi, mắt cau cau, khiến tôi phải quay mặt đi.

- Đúng là thứ bảy đấy, - Joseph nhắc lại vẻ chắc chắn, - đúng vậy.

Anh còn nói thêm:

- Chà, quan tâm làm gì đến chuyện vặt ấy, cô? Trong báo người ta còn kể ở Alger thường xuyên xảy ra những vụ giết người Do Thái ấy chứ!

Chỉ có cái nhìn của anh ấy vậy thôi, chứ còn thì anh ấy vẫn bình thường, vẫn bình tĩnh. Không run rẩy. Rồi anh ấy lại cầm tờ báo lên đọc tiếp.

Tôi ngồi suy nghĩ để nhớ lại xem từ ngày tôi đến đây, Joseph đã có những việc làm gì có tính chất tàn ác; những việc sẵn có, chứ tôi không có bịa đặt, tô vẽ, cường điệu… Tôi thấy anh ấy căm thù những người Do Thái, lúc nào cũng đe giết, đe thui chết, nhưng cũng chỉ là khuếch khoác vậy thôi. Tôi muốn tìm ra cái gì chính xác, có thật, chứng tỏ là Joseph thật sự phạm pháp. Nhưng chỉ là tôi có cảm tưởng, tôi giả định, chứ không thể khẳng định là có thật…

Có chăng thì chỉ có việc sau đây. Một hôm chủ nhà sai anh làm thịt vịt. Anh đã làm theo cách cũ của người Normandie là thọc một đinh ghim vào đầu con vịt… trong khi người ta có thể giết ngay bằng một nhát để cho con vật khỏi đau đớn. Nhưng Joseph lại cứ muốn kéo dài cuộc hành hình con vật, anh ấy cứ thích nhìn con vật run rẩy, thấy tim nó đập trong tay anh. Anh ấy thích ngồi đếm xem con vịt như thế trong bao nhiêu lâu thì chết hẳn… Đầu tiên, anh ấy kẹp con vịt vào giữa hai đầu gối, thọc một đinh ghim vào sọ rồi ngoáy tròn như người ta xay cà phê. Joseph tay ngoáy, miệng nói một cách thật vui vẻ:

- Phải làm cho nó đau khổ, nó càng đau khổ thì tiết nó càng ngon.

Giọng nói thật tàn nhẫn.

Con vịt tuột khỏi hai đầu gối Joseph, vẫy cánh, cổ ngoẹo đi, quay tròn, lông xù ra, giẫy chết… Joseph quẳng con vịt xuống nền nhà, chống cằm vào hai bàn tay ngồi nhìn con vịt nhảy nhảy, kéo lê hai cẳng trên mặt đất. Tôi vội kêu lên:

- Đừng làm thế anh, khổ nó! Trông ghê quá!

Joseph thản nhiên trả lời:

- Tôi thích thế!

Tôi nhớ lại chuyện ấy và muốn hét lên:

- Chính anh đã hiếp con Claire ở trong rừng. Tôi tin là như thế. Không sai được. Đồ dê già!

Bây giờ thì tôi, không còn băn khoăn gì nữa, vì tôi đã tin chắc rằng chính Joseph. Không gì làm tôi nghĩ khác được.

Ít lâu nay, tôi thấy Joseph đối xử với tôi có khác trước. Gặp tôi, anh ta niềm nở, thái độ lặng lẽ của anh ta không làm tôi lo ngại nữa, lời nói cộc lốc của anh ta, tôi thấy có cái gì dịu dàng. Đôi mắt anh ta không có vẻ hằn học, tuy đôi lúc còn dữ tợn, có lẽ đấy là để thử thách tôi, để hiểu tôi hơn. Cũng như đa số nông dân, anh ấy vẫn có tính đa nghi, vẫn cảnh giác, vì sợ mắc lừa. Chắc là anh ấy có nhiều điều bí ẩn vẫn phải giấu kín như người ta giấu của trong hòm sắt, khóa trong khóa ngoài cẩn thận. Nhưng tôi thấy anh ấy dần dần bớt nghi ngờ tôi… Và dần dần thấy dễ mến. Anh ấy cố gắng làm cho tôi vui lòng để gây cảm tình với tôi. Việc gì nặng nhọc khó khăn anh ấy nhận lấy hết và làm một cách tự nhiên không phải để mua chuộc tôi, không nịnh nọt, không có ẩn ý, cũng không phải để tôi mang ơn anh ấy hay để trục lợi. Về phần tôi tôi xếp dọn đồ đạc giúp anh ấy, vá giúp bít tất, quần áo, xếp tủ cho gọn ghẽ, dễ coi hơn tủ của bà chủ. Nhiều lần anh ấy khen tôi.

- Cô Célestine, cô đảm đang lắm. Cô thật ngăn nắp. Ngăn nắp là vốn quí. Một người phụ nữ đảm đang ngăn nắp không gì quí bằng.

Cho đến bây giờ những trao đổi giữa anh Joseph và tôi chỉ là chung chung. Buổi tối, ngồi nói chuyện với nhau ở trong nhà bếp có mặt chị Marianne, chúng tôi chỉ nói những gì thông thường, không thể nói những chuyện thân mật giữa hai người. Còn khi chỉ có anh và tôi thì lại khó nói, anh ấy chẳng muốn nói gì. Anh ấy không muốn nói nhiều. Chỉ đủng đỉnh vài câu, vừa nói vừa đi, thế thôi. Nhưng hai mắt anh ấy nói nhiều. Anh ấy nhìn tôi, đôi mắt như cắm sâu vào trong tôi, nét nhìn như thấm vào tận tâm hồn tôi và làm tôi xáo động.

Mãi ngày hôm qua chúng tôi mới nói chuyện lâu với nhau. Buổi tối, ông bà chủ đi ngủ, chị Marianne cũng về phòng sớm hơn mọi ngày.

- Chào Célestine, - Joseph nói.

Người giữ sách định giấu bọc sách đi nhưng Joseph vội ngăn lại. Anh nói:

- Không sao đâu! Célestine là chỗ quen thuộc đảm đang ngăn nắp, kín đáo. Cứ đem sách về.

Người giữ sách đi rồi, Joseph nói với tôi:

- Hôm nay cô lại có nhã ý đến đây. Cảm ơn cô.

Tôi chưa bao giờ thấy anh dễ thương và hoạt bát như thế. Tôi nói:

- Anh ăn cơm xong phải đi ngay chưa kịp nhặt thóc. Anh có muốn tôi nhặt giúp không?

- Cảm ơn Célestine, nhặt xong rồi…

Joseph đứng dậy dẫn tôi vào trong phòng. Tôi thấy hơi lo… Chuyện con bé Claire lâu đã quên đi, tôi bỗng lại nhớ đến. Nhưng đôi mắt Joseph không có vẻ dữ tợn, trái lại, lại bẽn lẽn. Trong phòng chỉ có ánh lửa ngọn đèn lờ mờ. Tiếng nói của Joseph đang run run bỗng trở nên tự tin và dõng dạc.

- Tôi định thổ lộ chuyện này với cô, Célestine ạ. - Joseph nói, - tôi thấy cô là người phụ nữ đảm đang ngăn nắp, kín đáo. Tôi có thiện cảm. Bây giờ tôi hiểu cô rồi…

Tôi mỉm cười nói:

- Anh cẩn thận nhỉ. Sao trước đây anh tỏ ra khó chịu thế. Không trò chuyện với tôi bao giờ lại còn hắt hủi nữa chứ. Anh còn nhớ cái lần tôi giẫm lên luống đất của anh không. Anh gườm gườm sợ quá!

Joseph mỉm cười, nhún vai.

- Lúc đầu chưa hiểu nhau. Cô lại mới ở Paris đến… Bây giờ thì hiểu nhau rồi.

- Nếu anh đã hiểu tôi rồi thì anh thử nói xem tôi là người thế nào.

Miệng chúm chím mắt nghiêm nghị, Joseph nói:

- Cô ấy à, cô cũng như tôi…

- Tôi cũng như anh à?

- Tất nhiên không phải khuôn mặt giống nhau, nhưng tâm hồn giống nhau…

Joseph im lặng một chút, rồi nói tiếp:

- Tôi có cảm tình với cô Célestine ạ, và…

- Và sao?

- Tôi cũng có tiền… một ít tiền…

- Thế hả…

- Một ít tiền… làm cho các nhà chủ hàng chục năm chả để dành được ít tiền hay sao? Phải không?

- Đúng. - Tôi ngạc nhiên thấy cách nói năng và cử chỉ của Joseph…, - thế anh có nhiều tiền không?

- Ít thôi.

- Cho tôi xem nào!

Joseph mỉm cười:

- Không có ở đây. Đang để ở chỗ…

- Ừ, nhưng bao nhiêu?

- Có lẽ mười lăm nghìn francs… có lẽ hơn…

- Khá đấy.

- Có lẽ ít hơn…

Bỗng hai con chó ngỏng cổ nhảy ra cửa sủa inh. Tôi giật mình:

- Không sao đâu, - Joseph nói và đá cho mỗi con một cái vào hông… - Chả là có người đi ngoài đường mà… Cô Rose đi về nhà, tôi nghe tiếng bước chân thì biết.

Đúng như thế. Chỉ lúc sau, tôi nghe rõ tiếng kéo lê chân trên mặt đường, rồi tiếng đóng cổng… chó thôi sủa.

Tôi ngồi xuống ghế ở góc phòng. Joseph hai tay thọc túi quần đi đi lại lại. Tôi ngồi im không nói gì. Lát sau Joseph cất tiếng:

- Tôi phải nói riêng với cô điều này: Tôi ở Cherbourg, là một thành phố có nhiều thủy thủ và binh lính. Buôn bán ở đấy kiếm được. Mở ở đấy một quán rượu, sẽ bán được… Cái gì chứ nghìn francs thì dễ như chơi. Nhưng cần phải có một phụ nữ… một phụ nữ xinh xắn, ngăn nắp, đảm đang. Binh lính và thủy thủ vui nhộn, hay quấy, nhưng cơ bản tốt. Họ chịu tiêu… cô thấy thế nào?

- Tôi ấy à?

- Ừ, cô có làm được không?

- Tôi à?

Tôi chưa biết ý định Joseph thế nào. Anh ấy định dẫn dắt vấn đề đến đâu. Tôi thấy hoang mang chưa biết trả lời thế nào thì anh ấy hỏi lại:

- Không cô thì còn ai đến đây được nữa? Cô là người đảm đang, ngăn nắp. Cô lại xinh xắn. Với đôi mắt bồ câu cô có thể làm chết mệt cả cái trại lính. Từ khi tôi biết cô và thấy cô có khả năng tôi đã nghĩ đến chuyện này.

- Thế còn anh?

- Cả tôi nữa. Chúng ta hợp tác.

- Vậy ra anh lợi dụng tôi để kiếm tiền, để làm giàu?

Joseph nhún vai, đủng đỉnh nói:

- Cũng được chứ sao!

Rồi lại gần nắm lấy tay tôi, Joseph ấp úng:

- Tôi ước mong có cô ở quán rượu ấy, Célestine ạ.

Rồi thấy tôi ngỡ ngàng, Joseph nói thêm:

- Có thể kiếm được từ mười lăm đến mười tám nghìn francs… tha hồ mà tiêu. Rồi còn các đồ tư trang nữa. Sung sướng lắm, cô ạ…

Joseph ôm chặt người tôi. Tôi thấy người anh run lên… Tôi như chết ngạt đến nơi. Rồi anh tiếp tục mô tả:

- Một quán rượu nho nhỏ, xinh xinh, sạch sẽ, sáng sủa… Sau quầy hàng một phụ nữ duyên dáng, ăn mặc theo kiểu Alsace-Lorraine, tấm áo dài lụa với những dải băng nhung… Célestine nhỉ. Chúng ta sẽ bàn thêm một hôm khác…

Tôi không còn biết nói gì thêm… Tôi lấy làm ngạc nhiên, chưa bao giờ nghĩ đến chuyện này… nhưng tôi cũng không buồn, không giận… Joseph đã nhắc lại bằng chính cái mồm đã hút máu mủ các vết thương trên người con bé Claire và ôm lấy tôi bằng chính bàn tay đã ôm, đã bóp đã giết con Claire trong rừng.

- Chúng ta sẽ bàn chuyện này. Tôi già, tôi xấu thật. Nhưng tìm được người cai quản cái quán rượu ấy thì không ai bằng cô, Célestine ạ. Chúng ta sẽ bàn sau.

Tìm một phụ nữ! Joseph định thế thật à? Hay là chỉ dọa ta? hay là hứa hẹn?

Hôm nay Joseph lại âm thầm như trước. Tưởng như không có vấn đề gì giữa anh, và tôi những ngày vừa qua. Anh lại làm việc, lại đọc báo như mọi ngày… Tôi nhìn anh, tôi ghét anh chăng? Không. Tôi ghê sợ nhưng không ghét. Vì anh đã hãm hiếp con bé Claire ở trong rừng!

Chương 9

Dịch giả: Phạm Văn Vịnh Chương 9

Dịch giả: Phạm Văn Vịnh
Chương 9