Dịch giả: Vũ Đình Phòng
Chương mười bốn

     áng Thứ hai, Midge đang ngủ bỗng choàng thức dậy. Cô vội đưa mắt nhìn ra cửa, tưởng bà Lucy sắp bước vào. Midge vẫn còn ngái ngủ.
Sáng hôm trước, bà Lucy đã nói gì với cô nhỉ? À, phải rồi, bà ấy tiên đoán kỳ nghỉ cuối tuần lần này sẽ có nhiều chuyện rắc rối đây. Vậy là bà ấy đoán không sai. Quả có xảy ra chuyện rắc rối gì thật, nhưng Midge chưa nhớ ra đó là chuyện gì, nhưng rõ ràng là chuyện rất khó chịu và cô không muốn nhớ lại nó. Một chuyện gì khủng khiếp liên quan đến Edward...
Đột nhiên trí nhớ của Midge trở lai. Cô lẩm bẩm: vụ án mạng!
Midge thầm nghĩ: “Không phải! Đó là mình nằm mê. Mình thấy John Christow bị giết nằm bất tỉnh trên thành bể bơi, giữa một vũng máu... Y hệt như hình vẽ ngoài bìa một cuốn truyện hình sự. Một giấc mơ khủng khiếp và hoang đường! Làm gì có chuyện ấy được? Và cũng không thể xảy ra tại thái ấp Ainswick!”.
Thế rồi Midge nhớ ra, đó không phải giấc mơ mà là sự thật, một “tin vặt” như người ta thường gọi trong báo Tin Tức Thế Giới. Và mình cũng có dính líu vào đấy, và cả Edward, ông Henry, bà Lucy, Henrietta... Mà điều này đúng là bất công, bởi nếu Gerda giết chồng thì những người khác có liên quan gì đâu?
Nhưng có phải Gerda giết chồng không? Một phụ nữ lành hiền, chậm hiểu, khờ khạo như vậy làm sao giết được chồng? Gerda là người không có khả năng giết ai hết.
Midge cảm thấy bồn chồn, khó chịu. Không, không thể lý lẽ như thế được! Bởi nếu không phải chị ấy thì ai giết John? Chị ấy chẳng đứng ngay bên cạnh thì ai giết John, tay vẫn cầm khẩu súng đấy thôi. Khẩu súng Gerda lấy trong phòng giấy của ông Henry. Tất nhiên chị ấy khai là chỉ vô tình nhặt khẩu súng nằm dưới đất lên, nhưng chị ấy phải nói thế, chứ chẳng lẽ lại nhận là chính chị ấy bắn John hay sao? Mà cảnh sát hỏi, tất chị ấy phải trả lời thế nào đó chứ, im lặng sao được?
Henrietta bênh vực Gerda, bảo răng Gerda nói đúng sự thật! Henrietta không muốn chấp nhận là chỉ có một giả thuyết. Hơn nữa, tối hôm qua thái độ Henrietta rất lạ. Chắc cái chết của John gây cho cô ta một cú sốc. Tội nghiệp Henrietta! Cô ấy yêu John quá mà lại!
Nhưng rồi thời gian trôi đi, Henrietta sẽ dịu dần nỗi đau khổ, nhớ thương. Mọi thứ đều được quên đi. Cô ta sẽ lấy Edward, về sống ở thái ấp Ainswick. Edward sẽ hạnh phúc vì anh ấy yêu Henrietta từ lâu. Trước đây tính cách mạnh mẽ của John làm Edward bị mờ nhạt, nhưng bây giờ John không còn nữa...
Lúc xuống nhà để ăn điểm tâm, Midge sửng sốt thấy Edward thay đổi đến thế. Anh tỏ ra tự tin hơn trước rất nhiều, dường như không còn thói do dự ngập ngừng, ngại ngùng trước kia. Edward đang nói chuyện với một David vẫn khinh khỉnh và ít nói như mọi khi.
- David! Cậu nên về thái ấp Ainswick thường xuyên hơn! Tôi muốn cậu coi Ainswick là nhà của cậu...
David lấy thêm mứt quết lên khoanh bánh mì rồi quả quyết rằng kiểu thái ấp rộng mênh mông như thế là cổ lỗ rồi, không còn hợp thời nữa. Cậu nói:
- Phải chặt nó ra thành nhiều mảnh nhỏ!
Edward cười, đáp:
- Tôi hy vọng trong khi tôi còn sống, người ta chưa chặt nhỏ Ainswick. Các tá điền của tôi rất bằng lòng về cuộc sống của họ.
- Họ lầm đấy! Không ai bằng lòng với cuộc sống của bản thân cả!
Bà Lucy đang đứng bên cạnh tủ ly, nói chen vào:
- Nếu như loài khỉ bằng lòng với cái đuôi của chúng! Đấy là câu đầu trong một bài thơ tôi học thuở nhỏ, tiếc rằng tôi quên mất những câu sau. Cậu David ạ, hôm nào ta tổ chức một buổi thuyết trình để cậu giảng cho chúng tôi nghe về những xu hướng tư tưởng mới nhé. Nếu tôi không lầm thì thời nay, người hiện đại là phải căm ghét tất cả thế giới, phải bảo đảm chăm sóc y tế cho tất cả mọi người, phải tạo điều kiện cho ai cũng được học đại học không mất tiền. Tất nhiên có chuyện khá rắc rối khi người ta nghĩ đến tất cả những đứa trẻ tội nghiệp kia, cứ phải ru rú trong các lớp học suốt từ sáng đến tối và hơi cãi lại là bị đòn vọt, rồi phải uống mỗi ngày vài giọt dầu gan cá thu, thứ mà tôi ghét nhất trên đời!
Midge nhận xét thấy bà Lucy đã trở lại bình thường như trước. Rồi cả bác quản gia cũng vậy, bước chân lại y hệt như trước khi xảy ra vụ án mạng. Cuộc sống vẫn tiếp diễn...
Ông Henry đêm qua ngủ ở Câu lạc bộ, và dậy từ sáng sớm, bây giờ về đến nhà, bước vào phòng ăn, vui vẻ trả lời một câu hỏi của bà vợ:
- Rất tốt! Chị trực đêm thu xếp giường ngủ cho anh hết sức chu đáo. Chị ta có vẻ đã biết chuyện xảy ra trong thái ấp Thung Lũng. Chị ta kể với anh rằng Gerda có một bà chị ở gần đây. Gerda đã đánh điện cho bà chị và bà chị lại kể với chị nhân viên trực Câu lạc bộ.
Bà Lucy kêu lên:
- Em biết Gerda có một người chị! Bà ta sống ở gần thị trấn Tunbridge Wells.
Ông Henry có vẻ ngạc nhiên:
- Không phải Tunbridge Wells mà hình như Bexhill thì phải!
- Bexhill? Mà có thể lắm...
Bác quản gia vào thưa với ông Henry là thanh tra Grange gọi điện đến báo tin cuộc thẩm vấn tại Tòa sẽ tiến hành vào mười một giờ sáng Thứ tư.
Bà Lucy nói:
- Midge cô phải gọi điện báo tin cho bà Giám đốc hiệu may chỗ cô làm biết...
Midge chậm rãi bước sang gian phòng nhỏ bên cạnh, nơi đặt máy điện thoại. Cuộc sống của cô, cho đến ngày hôm nay, phẳng lặng trôi một cách nhạt nhẽo, cho nên cô cảm thấy không đủ từ ngữ để nói cho bà Giám đốc hiệu may nơi cô làm công hiểu được tình thế của cô lúc này. Midge báo bà ta rằng cô xin nghỉ thêm bốn ngày nữa vì cô bị dính líu vào một vụ án mạng. Điều Midge nói có vẻ khó tin, và đúng như thế, bà Giám đốc hiệu may gào lên trong máy:
- Cô bịa ra chuyện gì vậy, cô Midge Hardcastle? Người chết ư? Rồi đám tang nữa chứ gì? Cô không biết rằng tôi đang thiếu người làm hay sao?... Có họa là cô mải vui chưa muốn về thì có...
Midge đành phải kể chi tiết.
Giọng oang oang của bà Giám đốc lại vang lên trong máy:
- Cảnh sát ư? Cô vừa nói cảnh sát phải khôngf? Vậy là cô có chuyện lôi thôi với cảnh sát?
Midge lại phải giảng giải. Đúng lúc đó Edward mở cửa bước vào, nhưng thấy Midge đang nói chuyện điện thoại, anh định quay ra. Nhìn thấy Edward, Midge lấy bàn tay bịt ống nói, bảo anh đừng ra vội. Có người bên cạnh, Midge thấy tự tin hơn, và trình bày mạch lạc hơn.
- Thưa bà Giám đốc, tôi không liên quan gì đến vụ án, mà chỉ ngẫu nhiên có mặt tại đây cho nên người ta cần hỏi tôi, có vậy thôi...
Giọng nói thô lỗ ở đầu dây bên kia lại vang lên:
- Nhưng cô nghỉ cuối tuần ở đấy là với những ai vậy? Chắc họ phải là những kẻ không phải người đứng đắn; nếu không làm sao lại xảy ra án mạng và lại dính đến cảnh sát kia chứ? Chà, tôi không ngờ cô giao du với loại người như thế đấy. Tôi rất muốn bảo cô đừng quay lại cửa hiệu của tôi nữa. Vì cô mà hiệu may của tôi mang tiếng đấy...
Midge cố lấy giọng lễ độ trả lời. Lát sau cô đặt ống nghe xuống, thở phào nhẹ nhõm. Cô rất mệt. Midge giảng giải với Edward:
- Đấy là hiệu may em làm việc. Em phải giảng giải cho bà Giám đốc hiểu tại sao em không thể về làm việc tiếp Thứ tư được, do phải dự buổi thẩm vấn tại Tòa.
Edward đáp:
- Tôi hy vọng bà Giám đốc chỗ cô không làm khó dễ đấy chứ? Cái hiệu may cô làm là loại hiệu thế nào? Tôi rất mong bà Giám đốc của cô thuộc loại phụ nữ mà người ta muốn được làm việc dưới quyền bà ấy...
Midge cười chua chát:
- Rất tiếc là không được hoàn toàn như anh mong! Giám đốc chỗ em là một phụ nữ gốc Do Thái, tóc nhuộm và giọng nói oang oang như lệnh vỡ...
Edward ngạc nhiên:
- Nếu vậy, cô đừng làm ở đấy nữa! Nếu cô thấy cần phải làm một công việc gì đó, cô hãy tìm nơi có những người tốt mà làm cho cuộc sống dễ chịu!
Midge nhìn Edward một lúc lâu, không trả lời. Làm sao giảng giải cho anh hiểu được hoàn cảnh của cô. Edward không biết rằng có những người bắt buộc phải làm việc để kiếm sống!
Một nỗi cay đắng trào lên chẹn cổ họng Midge. Giữa cô và những người khác ở đây - ông Henry, bà Lucy, Edward và cả Henrietta - có một hố sâu ngăn cách, không thể vượt qua, cái hố ngăn người làm việc và người không phải làm gì cả. Những người này không sao hiểu nổi là tìm được việc đã khó, giữ được việc còn khó hơn.
Tất nhiên người ta có thể cãi rằng Midge đâu buộc phải đi làm mới có cái sống? Hai ông bà Henry và Lucy sẵn sàng nhận cô đến sống với họ. Thậm chí hai ông bà, mà cả Edward nữa, rất mong được giúp Midge một khoản trợ cấp đủ để cô sống không đến nỗi tồi. Nhưng Midge không muốn một cuộc sống dễ dàng. Thỉnh thoảng cô có thể về nghỉ ở thái ấp Thung Lũng vài ngày, nhưng cô muốn được tự lập, không phải dựa vào ai, phụ thuộc vào ai. Cũng vì lẽ đó Midge từ chối mọi khoản tiền họ hàng muốn bỏ ra cho cô lấy vốn mở cơ sở kinh doanh riêng.
Midge được bà chủ hiệu may này nhận vào làm với tiền công mỗi tuần bốn bảng Anh, vì bà ta hy vọng Midge sẽ lôi kéo được nhiều khách hàng do những mối quan hệ của cô. Nhưng mụ gốc Do Thái kia đã lầm: Midge khuyên họ hàng và bè bạn đừng đến may hoặc mua quần áo ở cửa hàng nơi cô làm.
Tuy nhiên Midge cũng không hề ảo tưởng về công việc của cô. Cô ghét hiệu may, ghét bà Giám đốc, ghét những bà khách khó tính và nói năng thô lỗ. Nhiều lúc Midge rất muốn được nói thẳng vào mặt họ những điều cô nghĩ về họ. Nhưng Midge cần giữ chỗ làm vì cô không có bằng cấp gì và rất khó kiếm một chỗ làm khác.
Nghe thấy Edward tưởng cô được quyền lựa chọn, Midge rất khó chịu! Sao anh ấy có quyền sống trong một thế giới khác hẳn thế giới thực? Edward cũng là một thành viên của dòng họ Angkatell như mọi thành viên khác! Trong khi Midge chỉ có một nửa Angkatell. Thậm chí nhiều lúc, thí dụ sáng nay, cô có cảm tưởng mình hoàn toàn không phải Angkatell. Cô chỉ là con của cha cô, có vậy thôi.
Midge nghĩ đến cha, và như mọi khi, cô thấy kính phục và yêu mến. Cô nhớ lại hình dáng người: một người đàn ông đứng tuổi, tóc hoa râm, vẻ mặt lúc nào cũng mỏi mệt... một người đã chiến đấu trong bao nhiêu năm nay để giữ vững cơ sở kinh doanh nhỏ của gia đình. Mặc dù hết sức cố gắng, cha cô cũng chỉ giữ cho doanh nghiệp không chết, không phải vì cha cô không có tài kinh doanh, mà vì tiến bộ xã hội tác động, kiềm chế doanh nghiệp của cha cô không phát triển lên được.
Mẹ Midge mất khi cô mới mười ba tuổi và nhiều lúc cô cảm thấy cô biết rất ít về bà. Midge chỉ còn nhớ mang máng về mẹ. Đó là một phụ nữ xinh đẹp, duyên dáng, lúc nào cũng tươi như hoa. Một phụ nữ dòng họ Angkatell. Không biết bà có ân hận là đã lấy cha cô, một cuộc hôn nhân khiến bà bị đẩy ra khỏi dòng họ không? Midge hoàn toàn không biết. Sau khi mẹ cô qua đời, cha cô già đi rất nhanh và vẫn tiếp tục cuộc chiến đấu vô vọng. Cha cô qua đời đột ngột, khi Midge vừa bước sang tuổi mười tám.
Từ ngày đó, Midge luôn đến thăm hai ông bà Henry và Lucy Angkatell, nhận quà cáp của họ, nhưng kiên quyết không chịu sống dựa vào họ. Midge yêu các thành viên bên dòng họ ngoại, nhưng có những lúc, thí dụ như lúc này, cô thấy mình khác họ quá xa.
Edward vốn là người tinh ý, hiểu được phần nào tâm trạng Midge, anh trìu mến nói:
- Tôi đã làm cô buồn. Midge! Tại sao vậy?
Bà Lucy bước vào khiến cho Midge khỏi phải trả lời câu hỏi khó trả lời kia. Bà Lucy đi một mình, nhưng đang nói chuyện dở dang với ai đó:
- Khó mà biết được chị ấy thích nghỉ ở đây hay ở khách sạn Hươu Trắng!
Midge ngạc nhiên nhìn bà Lucy, rồi quay sang phía Edward.
- Edward biết gì đâu mà hỏi cậu ấy? Tôi muốn hỏi cô, Midge. Cô hiểu rõ thực tế...
- Nhưng chị nói về chuyện gì kia chứ?
Bà Lucy có vẻ rất ngạc nhiên nghe Midge hỏi như vậy:
- Về buổi thẩm vấn tại Tòa ấy! Gerda thế nào cũng phải về đây dự. Tôi muốn biết chị ấy sẽ nghỉ ở nhà này hay nghỉ ngoài khách sạn Hươu Trắng? Tôi e chị ấy không muốn đến đây, sợ nhớ lại những kỷ niệm đau đớn. Nhưng nghỉ ở khách sạn thì chị ấy lại bị đám phóng viên báo chí kéo đến quấy rối, chưa kể những cặp mắt tò mò nhìn chị ấy. Thứ tư này đấy, cô biết rồi! Mười một giờ, hoặc mười một rưỡi, tôi không nhớ nữa.
Mắt ánh lên một vẻ ranh mãnh, bà Lucy nói tiếp:
- Chưa bao giờ tôi được dự một buổi thẩm vấn tại Tòa! Tôi nghĩ có lẽ tôi nên mặc bộ màu ghi. Tất nhiên đội mũ nữa, giống như đi lễ nhà thờ. Nhưng không đi găng. Vì ngoài đôi găng làm vườn và cả một bộ sưu tập găng dùng trong các buổi chiêu đãi hồi ông Henry nhà tôi còn làm Toàn Quyền, tôi không có đôi găng nào khác. Vả lại tôi cho rằng đeo găng nó thế nào ấy, cậu tán thành không, Edward?
Edward cười đáp:
- Em tán thành! Nhưng găng lại cần thiết khi cần không để lại dấu vân tay!
Bà Lucy đã nhấc máy điện thoại lên. Bỗng bà hỏi:
- Tôi nhấc máy điện thoại lên để làm gì ấy nhỉ?
- Chắc chị định gọi cho ai!
- Hình như không!
Đặt máy điện thoại xuống xong, bà nói tiếp:
- Edward! Cậu không nên làm cô Midge buồn thêm. Những cái chết tàn bạo làm cô ấy xúc động quá mức đấy...
Edward kêu lên:
- Chị Lucy! Hai chúng em có nói đến chuyện ấy đâu? Em chỉ bảo rằng em không thích Midge làm ở cái hiệu may ấy!
Midge khô khan nói:
- Vâng, đúng thế! Edward cho rằng em nên tìm một chỗ làm khác, nơi nào người ta biết quý em!
Bà Lucy gật đầu:
- Edward hay thông cảm với người khác mà!
Nói xong bà đi ra ngoài.
Edward nói tiếp:
- Thú thật là chuyện của cô làm tôi rất băn khoăn. Tôi cho rằng...
Midge không để anh nói hết câu:
- Mụ tóc hung ấy ném cho em mỗi tuần bốn bảng thế là đủ, chẳng nên đòi hỏi gì thêm ở mụ.
Không để Edward nói thêm gì, Midge bước ngay ra sân. Ông Henry đang ngồi trên bức tường thấp nơi ông rất thích ngồi. Nhìn thấy ông, Midge đổi hướng, đi về phía rừng. Các thành viên của dòng họ Angkatell đối với cô rất tốt, nhưng sáng nay cô không muốn giáp mặt với ai trong số họ.
Midge thấy David ngồi trên chiếc ghế dài bên cạnh lối đi trong rừng. Cô ngồi xuống bên cạnh.
David cũng là thành viên dòng họ Angkatell, nhưng lúc này Midge ranh ma tự nhủ, có thể coi cậu ta là một ngoại lệ.
David thấy rằng khó tìm được chỗ nào để có thể ngồi một mình suy ngẫm. Ngồi trong phòng ngủ thì bị các cô hầu phòng đem máy hút bụi và giẻ lau vào quấy rầy. Phòng thư viện cũng không phải chỗ được hoàn toàn yên tĩnh. Đã hai lần bà Lucy vào làm gì chẳng biết rồi lại ra, và cả hai lần đó đều làm David khó chịu. Cậu kết luận, ở đây không thể có chỗ nào yên tĩnh để cậu có thể ngồi một mình suy tư.
Lúc này David ra rừng, ngồi lên cái ghế băng này để suy ngẫm về hoàn cảnh hiện nay. Cuộc gặp gỡ cuối tuần năm nay cậu miễn cưỡng phải dự, khiến cậu hết sức khó chịu. David phản ứng để bà Lucy biết điều đó bằng cách không thèm đọc tờ báo Tin Tức Thế Giới! Vậy mà bây giờ ở thái ấp Thung Lũng này, người ta thi nhau nhân bản số báo Tin Tức Thế Giới ấy!
Một vụ án mạng! Đúng là thứ đáng khó chịu! Các bạn cậu hiện đang nghĩ gì về nó nhỉ? Còn bản thân cậu nên giữ thái độ thế nào? Mệt mỏi, phẫn nộ, hay thích thú?
Đang đắm chìm trong suy tư về vấn đề tế nhị kia, David khó chịu, thấy cô gái thất học đáng ghét kia ngồi xuống bên cạnh.
Midge hỏi độp ngay:
- Cậu nghĩ thế nào về dòng họ của cậu, David?
David nhún vai:
- Có ai lại nghĩ gì về dòng họ của mình?
Midge đáp:
- Có chứ, ít ra thì cũng thỉnh thoảng.
David thầm công nhận Midge nói đúng, nhất là trong trường hợp của chị ta hiện nay. Nhưng cậu không nói ra suy nghĩ ấy mà chỉ lảng sang chuyện khác:
- Tôi đang phân tích những phản ứng của tôi trước vụ án mạng.
Midge nói:
- Phải thừa nhận chứng kiến một vụ án mạng rồi lại theo dõi cuộc điều tra về nó cũng có cái thú đấy chứ?
David thở dài. Cậu đang nghĩ xem nên chọn thái độ thế nào. Cậu nói:
- Tôi chỉ thấy ngán. Tôi có cảm tưởng như đang sống trong tình huống của cốt truyện một cuốn tiểu thuyết hình sự.
- Có vẻ cậu ân hận là đã đến đây?
David lại thở dài một lần nữa:
- Có thế! Lẽ ra lúc này tôi đang ở London cùng với một người bạn. Anh ta rất thông minh, và là chủ một hiệu sách theo phái cực tả...
- Đúng là ở với anh bạn ấy chắc chắn thú vị hơn ở đây. Biệt thự Thung Lũng lúc này đang thiếu nhiều tiện nghi...
- Tiện nghi đâu phải điều đáng quan tâm?
Giọng David nói câu này giống như giọng giáo sư mắng sinh viên.
Midge đáp:
- Có những lúc, điều tôi quan tâm nhất chính là tiện nghi!
David nói giọng của người hiểu biết giảng giải cho người thất vọng:
- Đó là thái độ của đám tư sản giàu có đã quá no đủ! Còn đối với tầng lớp lao động...
Midge ngắt lời David:
- Nhưng chính vì tôi thuộc tầng lớp lao động mà tôi rất coi trọng tiện nghi. Một chiếc giường êm ái. Những cái gối mềm nhũn. Khay thức ăn điểm tâm kín đáo bưng vào, đặt trên bàn đầu giường lúc ta còn đang ngủ. Cái bồn tắm sang trọng có nước nóng. Những chiếc ghế bành khi ngồi vào thấy như mình lọt thỏm.
David không để Midge nói hết bản liệt kê, nói giọng quả quyết:
- Người lao động xứng đáng và có quyền được hưởng tất cả các tiện nghi ấy. Tôi chỉ gạch đi khay thức ăn điểm tâm đem đến tận giường, vì thứ đó phù phiếm, không thích hợp với một xã hội tổ chức chặt chẽ.
Midge nói:
- Nếu vậy, tôi không thể đồng ý với cậu được, David!