ất vả lắm tổ trinh sát của Hoán mới chui ra khỏi rừng cây ô rô đầy gai sắc. Hoán cho đơn vị dừng lại thay quần áo. Họ chuẩn bị luồn sâu vào hậu phương địch. Khi làm nhiệm vụ họ được phép dùng trang phục của địch.Trời sáng hẳn. Trước mặt Hoán là một trảng cỏ đầy sương ẩm ướt. Không thể cắt rừng khi sương còn đẫm và trời sáng rõ ràng. Hoán bàn với Lợi, nghĩ lại xem động tĩnh ra sao, rồi sẽ chờ đến tối đi tiếp. Lợi đồng ý. Cả hai cùng chui vào trong bụi cây cỏ hôi bịt mùng nằm nghỉ. Tuy rất mệt, Hoán vẫn không sao chợp mắt được. Trong khi Lợi gối đầu lên bao xe đạn ngủ ngon lành… Gần về trưa, Hoán mơ hồ như có tiếng người chặt cây vọng lại. Hoán nhỏm dậy, dỏng tai nghe. Đúng là tiếng người chặt cây. Nhưng không phải là tiếng chặt của nhiều người mà chỉ có một người. Hoán đánh thức Lợi. Cả hai người cùng chui ra khỏi bụi cây và ngồi xuống bên một gốc xăng lẻ lớn. Tiếng chặt cây mỗi lúc một gần. Họ đã nghe được cả tiếng cây đổ và cả tiếng người huýt sáo sẽ sàng. Tự nhiên Hoán nảy ra ý định bắt tù binh. Anh nói nhỏ với Lợi ý định ấy. Lợi gật đầu một cách lưỡng lự.-Câu cho rằng mạo hiểm phải không? Bất giác Hoán hỏi.Lợi khẽ mỉm cười:-Đúng như vậy… Nhưng không sau đâu… Tôi đã nghĩ rồi.Hoán nắm chặt tay và trình bày kế hoạch của mình. Lợi gật đầu. Xong, cả hai cùng lặng lẽ cắt về phía có tiếng chặt cây. Hoán đang đi, bỗng anh ngồi thụp xuống, bình thản lấy trong thắt lưng ra một cuộn dây mìn ngồi gỡ. Lợi ngạc nhiên trước hành động ấy, anh vội đến bên Hoán. Vừa ngồi xuống, Lợi đã nghe Hoán nói nhỏ:-Pol Pot đấy. Bình tĩnh. Nó đã phát hiện ra mình.Từ xa, một tên địch đanh cầm dao từ từ tiến lại. Hoán và Lợi vẫn cúi đầu thản nhiên ngồi gỡ dây mìn với vẻ say sưa.Sau những phút rụt rè, tên địch mạnh dạn bước tới gần hai người. Nó nhoẻn miệng cười. Hoán cũng cười thân mật rồi anh lại cúi xuống tiếp tục công việc. Tên địch bước đến phía sau họ đứng xem.-Bị rối à? Tên địch hỏi.Hoán khẽ xoay người gật đầu. Bằng một cú đánh bất ngờ, anh quật tên địch ngã ngửa. Nhanh như chớp, Lợi chồm lên bịt miệng tên địch lại.-Ta đi thôi!-Hoán nói trong hơi thở gấp.Tên địch vẫn chưa hết bất ngờ. Cách đây chừng nửa phút đồng hồ hắn vẫn nghĩ rằng những người bắt hắn là đồng đội. Đưa tên địch đi thật xa, đến một quả đồi um cỏ, Hoán cho dừng lại và bắt đầu hỏi cung.-Mày nghĩ gì về chúng tao?-Hoán hỏi.Tên địch ngồi im một lát, môi khẽ động đậy:-Các ông là trinh sát Việt Nam.-Đúng, chúng tao là trinh sát Việt Nam. Bởi vậy chúng tao muốn biết tất cả những gì mày biết. Mày phải khai rõ, khai thật và khai hết những điều chúng tao hỏi. Lấy danh dự là người lính, tao sẽ bảo vệ tính mạng cho mày. Mày hiểu không?-Dạ. Tên địch run run trả lời.-Trước hết, mày cho biết họ tên.-Thưa. Khăn Đuôn Chia.-Đơn vị?-Tiểu đoàn bảo vệ quân khu Tây Bắc.-Cấp bậc?-Trung đội trưởng.-Đơn vị có bao nhiêu người? Trang bị?-Dạ, một trăm hai mươi người. Chia làm ba đại đội. Trang bị mỗi tiểu đội có bốn B.40, còn lại là AK có lắp thêm phụ tùng để bắn AT.-Đơn vị đứng chân?-Dạ, cách chỗ các ông bắt tôi hơn một kilômét về phía tây.-Rồi! Bây giờ mày sẽ vẽ sơ đồ chúng tao xem.Tên địch tỏ ra là người hiểu biết khá rõ về quân sự. Hắn nắm được tất cả địa hình, thế bố trí lực lượng, bãi mìn, tổng đài, phòng giao ban và cơ quan chỉ huy. Vừa vẽ, tên địch vừa giảng giải những chỗ cần thiết để minh họa thêm những điều Hoán thấy nghi ngờ. Lợi ngồi nghe một cách chăm chú. Chỗ nào Hoán chưa khai thác sâu, anh hỏi lại để nắm rõ.Sau khi biết được tất cả những điều cần thiết. Hoán thấy cần phải kiểm tra lại lời khai của tên địch một lần nữa bằng cách bắt nó dẫn đường. Để trấn tĩnh tên địch, Hoán nhắc lại điều anh đã hứa là sẽ đảm bảo tính mạng cho nó. Tên địch nhận lời. Đêm hôm ấy, Hoán và Lợi đã đến được tất cả các mục tiêu cần thiết cho nhiệm vụ.Gần về sáng, công việc đã hoàn tất. Cả căn cứ đầu não của quân khu Tây Bắc địch đã nằm gọn trên tấm bản đồ tác nghiệp trong óc Hoán. Giữ đúng lời hứa, anh quyết định thả tên địch.-Như vậy là mày đã khai đúng sự thật. Hoán nói-Bây giờ chúng tao trả tự do cho mày. Đi đâu tuỳ mày định liệu.Nghe nói, Khăn Đuôn Chia bàng hoàng cả người. Gương mặt hắn luôn tái mét vì lo sợ bỗng đỏ lên vì xúc động. Mồ hôi hắn vã ra. Hắn sụt sùi:-Các ông bảo tôi bây giờ đi đâu được? Về đơn vị ư? Ngừng một lát để suy nghĩ, Khăn Đuôn Chia kết thúc-Không. Tôi không thể trở về sống với Pol Pot. Chúng nó sẽ giết tôi… Chúng nó sẽ giết vì sự vắng mặt một ngày trời của tôi… Còn trở về quê hương? Tên địch lắc đầu-Quê hương… Tôi không còn ai thân thuộc. Chúng nó đã giết hết những người thân trong gia đình tôi… Bây giờ tôi sẽ đi đâu? Tôi sẽ sống ở đâu cho hết phần đời còn lại?… Khăn Đuôn Chia nấc lên.Sự đau xót thành thật của tên địch đã làm cho Hoán xúc động. Sẽ phải hành động như thế nào đây để có thể cứu được con người này?-Nếu các ông đã không giết tôi-Tên địch nói-thì các ông hãy cứu lấy tôi… Hãy cho tôi đi theo, được không? Tên địch nài nỉ.Tình thế đã đưa Hoán vào con đường khó xử. Cho tên tù bình đại đội theo thì tự mình gây thêm khó khăn, còn bỏ hắn lại thì không đành lòng. Nếu đã không giết hắn thì phải cứu lấy cuộc đời của hắn. Nếu không, anh sẽ bỏ rơi một con người…Hoán đưa mắt nhìn Lợi. Lợi cũng nhìn Hoán phân vân. Dường như Lợi cũng đang trông chờ ở sự quyết định của Hoán.-Cậu thế thế nào, Lợi? Để hắn đi theo có khó khăn gì không?-Tất nhiên là có khó khăn cho chúng ta. Nhưng về lâu về dài có thể hắn sẽ giúp chúng ta được nhiều việc.Ngẫm nghĩ một lần nữa. Hoán quay sang nói với Khăn Đuôn Chia:-Chúng tao đồng ý để mày đi theo. Như thế được chưa?Tên địch mỉm cười, nước mắt lã chã:-Xum dâng cun chia à tế pạ rờ Mal (Xin muôn ngàn lần biết ơn các ông).Suốt đêm ấy, họ bươn rừng theo hướng sao trời mà đi. Hoán chỉ cho dừng lại nghỉ một lát để ăn một chút lương khô còn lại rồi tiếp tục đi tiếp. Gần về sáng, họ đã tới được thượng nguồn con suối Chlông Đan gần bình độ 170. Khu vực này, Hoán đã qua lại nhiều lần. Mùa khô năm ngoái, anh đã cho bộ đội ngủ đêm tại đó. Đêm ấy, Hoán đến vào lúc mười một giờ. Sáng ra thức dậy, anh hết sức ngỡ ngàng vì đang ở một rừng ban đỏ. Hoán sung sướng ngây ngất ngắm nhìn cánh rừng suốt hàng tiếng đồng hồ. Trở lại đây lần này, kỷ niệm say mê, rạo rực bỗng sống lại trong lòng anh.Một tiếng động nhỏ ở phía trước làm Hoán dừng lại. Vừa kịp nép mình vào một gốc cây gần nhất thì anh đã nghe thấy tiếng quát gọn lỏn:-Đứng lại.-Địch. Hoán vừa kịp thốt lên theo phản xạ thì từng luồng đạn địch đã bay tới tấp quanh anh. Hoán xiết cò. Lợi cũng kịp thời chi viện cho anh. Bọn địch rất đông, thấy có hai khẩu súng nổ, chúng vừa rúc còi, vừa hét ầm ĩ bằng tiếng Việt.Biết khó có thể cầm cự được với địch. Hoán vừa bắn, vừa ra ám hiệu cho Lợi rút đi. Hiểu ý, Lợi đưa Khăn Đuôn Chia bươn nhanh về hướng nam, nơi vòng vây địch còn sơ hở. Chờ cho Lợi và Khăn Đuôn Chia đi xa. Hoán bắt đầu rút. Nhưng không kịp nữa rồi, cả tiểu đoàn địch đã bọc kín lấy anh. Hoán ra sức vùng vẫy. Một mình một súng, lúc ẩn lúc hiện, Hoán kiên quyết không cho quân địch bám sát mình. Nhưng rồi vòng vây chúng vẫn cứ co dần lại.-Đừng chạy nữa! Tiếng bọn địch vẫn la ó om xòm xung quanh anh.Hoán lẩn vào bên một gò mối chờ địch. Những tên địch dàn hàng ngang đã cách anh chừng khoảng ba chục mét. Hoán đợi cho chúng vào sâu thêm chút nữa, Hoán đứng thẳng dậy, xiết cò. Anh chỉ kịp nhận thấy ba tên địch trúng đạn ngã nhào, còn những tên khác nằm thụp xuống. Trong lúc chúng đang tìm chỗ ẩn nấp thì Hoán vọt chạy. Anh đạp qua chỗ ba tên địch vừa trúng đạn rồi biến đi thật nhanh.Bọn địch bắn như tưới đạn về phía Hoán, Hoán vừa bắn vừa chạy. Một quả B.40, hai quả, rồi ba, bốn quả nổ tứ tung phía trước, phía sau anh. Hoán cứ chạy. Bọn địch lại phong toả cao điểm. Vòng vây quân địch khép lại dần. Hoán chỉ còn lại băng đạn cuối cùng. Đến lúc này, anh biết mình khó thoát. Nhưng Hoán vẫn ra sức xé vòng vây địch. Cỏ mọc đến tận thắt lưng đã cản bước Hoán. Giữa cuộc sống và cái chết đã thôi thúc anh, gìn giữ cho anh được tỉnh táo và tăng sức cho anh chạy. Lên tới cao điểm, Hoán bị trúng đạn. Anh lảo đảo ngã xuống bên một hòn đá. Bọn địch chạy đổ xô về phía anh. Hoán mím môi, dùng chân còn lại đạp thật mạnh vào hòn đá. Hòn đá lăn xuống chân đồi. Theo vết đá lăn, bọn địch đổ xô xuống. Hoán đã đánh lừa được địch. Anh lấy hết sức đứng dạy chạy ngược về phía sau. Bị đánh lừa, bọn địch vừa tức, vừa bắn, vừa chạy lên đồi. Hoán chạy xuống. Bất ngờ, anh vấp ngã. Cả người anh đổ nhào rồi cứ thế lăn đi. Hoán không biết mình đã lăn như thế bao lâu, đến lúc tỉnh dậy, anh lại thất bọn địch hét từ trên đỉnh đồi. Không còn súng, Hoán chỉ còn lại một quả lựu đạn duy nhất trong thắt lưng. Hoán rút chốt lựu đạn cầm trong tay tiếp tục chạy xuống dốc. Vòng vây bọn địch lại toả ra. Hoán không hiểu tại sao chúng lại chừa cho anh một con đường để chạy. Đến chiều, chúng đã dồn anh về một góc rừng. Bọn địch không còn hăm hở nữa. Chúng đi lững thững và bắn lẻ tẻ về phía Hoán. Chạy được một đoạn, Hoán đụng nhiều tấm biển mang ký hiệu nguy hiểm, anh mới hiểu bọn địch đã cố ý lừa anh vào bãi mìn. Hoán chần chừ trong giây lát… Vì lòng khao khát sống, anh quyết định bươn qua. Chạy được một đoạn, anh vẫn chưa thấy quả mìn nào nổ. Hoán ngoái lại, đằng sau anh, bọn địch vẫn tiếp tục bám theo. Cầm quả lựu đạn trong tay, Hoán nghĩ mình không nên chạy nữa. Anh linh cảm có nhiều quả mìn ở phía trước đanh chờ anh. Lại phải đánh lừa địch. Hoán nghĩ… Anh thận trọng bò vào một bên gốc cây cụt và thảy nhẹ quả lựu đạn. Một tiếng nổ trùm lên, kéo theo một tiếng nổ rùng rợn nữa. Đất đá bay tung toé, rơi lụp bụp vào người Hoán. Hai đụn khói đen trùm lên những cây lè tè, xơ xác. Bọn địch chỉ chờ có tiếng nổ ấy. Đến lúc này, chúng đứng lại, nhìn về phía anh, nói với nhau điều gì đó rồi quay về. Hoán cứ nằm bên gốc cây như thế suốt hai tiếng đồng hồ. Hoán không hề nghĩ tới vết thương ở chân mình đang rỉ máu. Trong thâm tâm anh lúc này chỉ còn một ước muốn duy nhất là mong sao Lợi đưa được tên tù binh an toàn trở về đơn vị… Anh đặt niềm tin rất nhiều ở Lợi. Được nghỉ ngơi sau một thời gian dài chạy giặc. Hoán thấy người đỡ mệt. Đến lúc này, anh mới nhẹ nhàng bò đi. Anh thận trọng dùng hai tay để dò mìn. Đúng như đã dự kiến, rất nhiều mìn nằm trên con đường anh đi. Hoán gỡ liền một hơi năm quả, thấy chân tay mình run lên. Anh nằm nghỉ trấn tĩnh lại. Xong, lại tiếp tục gỡ. Anh đã gỡ được hơn hai chục quả.Hoán bắt đầu thấy đói, thấy khát. Cái đói và cái khát giằng co trong ý nghĩ của anh. Ở giữa rừng một mình, trong tay không có một tấc sắt, lại bị thương. Hoán không có cách nào tìm ra thức ăn được. Trời về tối. Rừng âm u tiếng muỗi. Mệt, Hoán không thể tiếp tục đi nữa. Anh buộc phải nằm lại ở đây. Hoán bẻ lá cây làm chỗ nằm. Quên cả muỗi đốt, Hoán ngủ thiếp đi.Hoán thức dậy trong khi trời đang chuyển gió. Rừng cây vật vã, ngả nghiêng. Những cành khô bị gió bẻ rơi lụp bụp xuống mặt rừng. Sấm nổ ầm ầm trong không gian… Gió vẫn rít và những hạt nữa đã bắt đầu rơi xuống. Rừng trắng xoá mưa bay. Hoán ngồi co ro. Mưa đã thấm ướt hết bộ quần áo rách trên người anh và chảy thành dòng xuống bụng. Hoán hét run lên. Hàm răng đập vào nhau lập cập. Hoán cứ ngồi chịu trận trong cơn mưa rừng tầm tã như thế.Gần sáng, trời tạnh mưa. Chim rừng líu lo hót. Hoán vịn đầu gối đứng dậy nhưng không nổi. Anh vịn vào một thân cây nhỏ đứng lên. Hoán chóng mặt. Anh lảo đảo chực ngã. Hoán nhắm mắt lại để trấn tĩnh. Chờ cho cơn chóng mặt qua đi, anh bắt đầu khởi hành. Đi được một đoạn, Hoán phải bẻ cây để chống. Cứ thế, anh túc tắc bước. Nghĩ tới đơn vị, anh thấy mình khỏe hẳn lên, những bước chân trở nên vững chắc lạ kỳ. Hoán đã vượt qua cánh rừng đại ngàn. Anh bắt đầu tiến vào khu rừng lau trùng điệp. Trời nổi gió. Lau cọ vào nhau xào xạc. Hoán phải bỏ lại cây gậy chống ở dọc đường. Anh vịn vào từng cây lau, dóng hướng để bước. Những cây lau già, lá sắc như dao cứa vào da thịt anh. Hoán không nghĩ gì tới chuyện ấy nữa. Toàn tâm trí anh chỉ tập trung vào việc làm thế nào để có thể cắt về đến căn cứ mà không bị chết ở dọc đường.Trời chiều, gió nổi càng lớn. Cả rừng lau rung lên, vặn mình, vật vã như những cồn sóng trắng. Hoán có cảm giác đang bơi giữa biển đúng hơn là đang bươn trong rừng.Vừa nhô ra khỏi đường mòn, bất ngờ Hoán đứng sững lại. Trước mặt anh chừng hai mét, một toán địch đang ngồi quây tròn ăn mía, súng để bên cạnh. Những tên địch nhìn thấy anh trong xoe mắt giật mình hoảng hốt. Nhanh như cắt, Hoán phóng tới chộp khẩu súng của một tên địch gần nhất và nhả đạn. Rõ ràng sự việc diễn ra quá bất ngờ để các tên địch có thể có được những phản ứng tự vệ cần thiết. Chúng chỉ còn biết ngồi kéo lê đít trên nền đất. Tới khi kịp hoàn hồn thì những tên còn sống sót mới quờ lấy súng và chạy. Chúng không bắn trả lại anh một phát nào. Hoán bước lại, anh dùng chân lật xác những tên địch bị giết. Đến lúc này Hoán mới thấy bàng hoàng. Sự việc diễn ra và kết thúc không đầy một phút đồng hồ. Anh không thể giải thích được vì sao phản xạ của mình lúc đó lại mau lẹ đến thế. Những anh hiểu rằng trong những tích tắc có tính quyết định ấy nah là người nhanh hơn và anh đã chiến thắng.Hoán thu được năm khẩu súng và tám chiếc bồng của địch. Anh soát xét mấy cái bồng của chúng thì thấy có ba phong lương khô cùng vài nải chuối xanh. Đói. Hắn bẻ thanh lương khô bỏ vào mồm nhai ngấu nghiến. Anh ăn ngon lành như một đứa trẻ. Hoán không còn nghĩ gì đến sự nguy hiểm khi quân địch có thể quay trở lại. Vừa ăn, Hoán vừa dùng lê đâm thủng bằng hết những chiếc nồi nhôm đen nhẻm, méo mó.-Duôl, cứu tôi với!Hoán giật mình, quờ vội khẩu súng, dáo dác nhìn quanh, phát hiện tiếng người.-Duôl, cứu tôi với!Lần này thì Hoán đã thấy rồi. Cách anh chừng ba chục mét, một cô gái bị trói cả chân tay đang quằn quại bên một gò mối. Hoán xách súng bước tới. Thấy anh, cô gái ngửng mặt lên cầu khẩn:-Cứu tôi với! Duôl…Cô gái chừng hơn hai mươi tuôi, có vóc người khỏe mạnh, da đen. Cô bận xăng đen và chiếc áo màu lá mạ viền đăng ten trắng. Trán cô có một vết bầm to, má bên trái bị một vết sước sâu, máu chảy đã khô đen.Qua lời lẽ của cô gái, Hoán hiểu rằng cô chưa hề gặp bộ đội ta bao giờ, bởi lẽ cô đã dùng từ “Duôl” mà bọn Pol Pot vẫn gọi để miệt thị Việt Nam.Hoán quỳ xuống. Đôi bàn tay cô gái đã tím lạnh. Để mở trói cho cô, Hoán phải dùng tới cả răng. Khi mối dây cuối cùng đã được cắn đứt, cô gái rùng mình. Máu dồn xuống đôi bàn tay cô đỏ ửng. Cô nắm lấy tay Hoán nhưng đôi bàn tay cô cứ rời ra. Hoán mở tiếp dây trói chân cho cô gái và vực cô đứng dậy. Vừa đứng lên, cô gái đã ngã dúi xuống. Hoán vội đỡ cô và đặt cô nằm xuống. Nhưng cô gái cố gượng dậy. Cô tựa lưng vào vai anh. Ngồi như thế được một lúc, cô gái quay lại nhìn anh khẽ nói:-Duôl, cho tôi ăn bánh đi! Tôi đói.Hoán trao miếng lương khô ăn dở cho cô. Cô gái rụt rè đưa lên miệng cắn một miếng nhỏ và nhai thật lâu, tựa hồ như cô không muốn nuốt vội đi miếng ăn quý giá đó.-Tôi bị chúng bỏ đói đã ba ngày nay rồi Duôl ạ. Tôi bị chúng bắt được trên đường đi thăm gia đình. Cô gái nói rồi quay sang hỏi Hoán-Duôl bị thương à?Hoán gật đầu. Có tiếng động, Hoán ngoái lại. Tên địch bị anh bắn chưa chết đang bò đi. Hoán mở khoá an toàn, đứng lên chĩa súng vào tên địch. Tên địch không bò nữa. Nó ngồi nhổm dậy, nhìn anh. Đôi mắt nó bỗng nhiên trào nước. Mắt Hoán căng ra. Đầu anh nóng bừng.-Duôl ơi! Nó khóc kìa. Cô gái nói-Nó có vợ con rồi đấy… Tội nghiệp nó…Hoán vẫn đứng im như tượng. Khẩu súng trong tay anh từ từ hạ xuống. Cô gái nhìn Hoán. Sự cảm phục dạt dào trong đáy mắt của cô. Cô gái nắm chặt tay Hoán.-Duôl tốt lắm.Hoán không nói. Anh ôm năm khẩu súng thu được của địch đến chỗ cô gái. Anh chọn một khẩu đưa cho cô:-Cô biết bắn không?Cô gái lắc đầu:-Tôi sợ. Trông thấy súng, tôi sợ.Hoán mỉm cười thông cảm. Anh nhìn xuống đất, nói nhỏ:-Bây giờ tôi phải đi… Tôi phải đi, cô gái ạ.-Duôl đi à? Cho tôi đi theo với… cho tôi đi được không?Không cần nhìn cô gái nhưng Hoán biết là cô đang nhìn anh cầu khẩn.-Tôi đi khó cho Duôl à? Cô gái lại hỏi.-Không khó… Nhưng thôi được… Đi đi-Nói rồi. Hoán trao khẩu súng cho cô gái-Cô cầm giúp tôi.Cô gái đỡ lấy khẩu súng. Hoán dạy cô cách khoác, còn mình thì mang theo bốn khẩu.-Duôl mang nhiều thế? Bị thương, mang nặng, không đi được xa đâu.Nói xong, cô gái giành lấy khẩu súng từ tay Hoán. Buộc lòng anh phải trao lại cho cô.Khó khăn lắm họ mới cắt được tới suối Ođa. Chính tại con suối này, mới cách đây hai đêm. Hoán và đồng đội đã vượt qua. Trời mới mưa hồi đêm, nước đỏ ngầu, chảy rất mạnh. Hoán đi dọc suối một đoạn khá xa mới tìm được một bến để vượt. Mang nhiều súng nặng, Hoán quyết định ném bớt xuống suối, còn giữa lại mỗi người một khẩu. Nhìn những khẩu súng sủi tăm dưới lòng suối, cô gái tiếc rẻ:-Sao lại vất đi? Tôi mang được mà.-Cô không sợ súng nữa à? Hoán hỏi lại.Cô gái mỉm cười e thẹn. Hoán lội xuống dòng nước. Anh cố gắng hết sức để bơi sang bên kia nhưng không sao vượt qua dòng nước đang chảy xiết được. Biết Hoán vướng khẩu súng, cô gái nói:-Để súng lên dây, Duôl.Hoán ngoảnh lại. Thì ra cô gái đã cởi xâng làm phao từ lúc nào. Cô đã đặt khẩu súng của mình lên đấy. Hoán nghe theo cô gái. Cả hai người dùng hết sức lực vùng vẫy, mãi tới sẩm tối họ mới vượt được sang bờ bên kia. Bước lên bờ. Hoán thấy người rét run lên. Cả cô gái cũng thế. Môi cô tím bầm. Cô co ro tìm chỗ khuất để vắt quần áo… Trời tối sầm, không thể đi tiếp được nữa, Hoán quyết định nghỉ lại, sáng mai đi tiếp. Cô gái vui vẻ đi bẻ lá rừng về làm chỗ ngủ. Hoán nằm nghỉ cho tới lúc cô gái ôm về một đống lá lớn, rải ra làm thành một một chiếc ổ chung cho cả hai người. Hoán ngồi lên nệm lá, còn cô gái thì ngồi đối diện với anh. Cô gái vuốt tóc rồi kéo xâng phủ kín gót chân đầy đặn. Hoán tháo băng ở chân ra. Cô gái giúp anh làm việc ấy. Sau khi vắt khô tấm băng, cô gái thận trọng băng lại.-Duôl đã có vợ chưa? Bất ngờ cô gái hỏi.-Có rồi… Hoán trả lời. Anh chợp hạ thấp giọng-Em đừng gọi tôi là Duôl nữa nhé. Tôi là Hoán. Nguyễn Hoán. Việt Nam.Cô gái nhắc lại tên anh. Nhưng cô không thể nào nói chuẩn được.-Anh Hoán, có mấy con rồi?-Chúng tôi đã có một cháu. Thế còn em? Hoán hỏi.-Tôi tên là Malini. Tôi ở phum Bàvel. Tôi chưa có chồng đâu anh Hoán à…-Rồi tới đây em sẽ có, Malini ạ. Nhất định em sẽ có.Thắt mối băng cuối cùng, cô gái khẽ lắc đầu:-Không, Malini không lấy chồng đâu… Những người tốt, Pol Pot giết hết cả rồi.-Chúng không thể giết hết người tốt được. Rồi đây em sẽ tìm được người vừa ý, em sẽ hạnh phúc. Em cứ tin lời tôi đi.Malini khẽ thở dài. Trong đêm tối dày đặc, Hoán thấy cô đưa tay chùi nước mắt. Sự xúc động của Malini lây cả sang Hoán. Anh biết rằng Malini đã từng trải qua nhiều đau khổ như dân tộc của cô. Sự đau khổ ấy sẽ luôn bị khơi dậy mỗi khi có người chạm đến. Hoán đặt tay lên vai cô gái, an ủi:-Đừng buồn Malini ạ. Nhất định rồi em sẽ có hạnh phúc.Malini ngồi im một hồi lâu ròi quay sang hỏi Hoán:-Có không, Việt Nam?-Có. Nhất định có.Đêm ấy có lẽ do xúc động nên Malini đã không ngủ được. Còn Hoán, anh thấy mình ớn lạnh nhưng vẫn cố gắng để chợp mắt. Những lần tỉnh giấc, anh đều thấy Malini trở mình thở dài, tay cầm cành lá xua muỗi cho anh.Gần về sáng, Hoán bỗng thấy người nóng ran lên. Vết thương ở chân như lớn dần, căng ra, nhức nhối. Hoán lên cơn sốt. Rồi anh thiếp đi mê man.Giữa trạng thái ấy Hoán cảm giác có người ghì chặt tay mình. Anh vùng thật mạnh. Một lúc lâu lắm Hoán mới mở được mắt, Malini đang lay anh, giọng cô lạc đi:-Hoán, Pol Pot đến đấy.Hoán ngồi bật dậy, anh quờ ngay lấy súng, hỏi:-Nó đâu?-Chúng đang ở bờ sông… Em định xuống tắm thì nghe tiếng chúng nói với nhau.-Em có nhìn thấy chúng không?-Em không nhìn thấy nhưng em tin chắc chúng là Pol Pot. Hoán xách súng nhẹ nhàng lách ra bờ sông. Malini cũng xách súng chạy theo anh. Cả hai người cùng ém mình vào một gốc cây to chờ đợi.Từ phía bờ sông bên kia, tiếng bọn địch vang lên:-Có đúng chúng đi hướng này không?-Tôi tin chắc chúng đi hướng này. Tên Duôl bị thương vào chân. Tôi giả vờ chết nên nó không nhìn thấy. Nó lấy hết lương khô ăn rồi bắt con Malini đi. Trời tối, tôi nghĩ chúng chưa đi xa đâu…-Đây rồi, đúng là chúng đi qua chỗ này, có dấu chân chúng đây này, đúng không. Một tên địch reo lên.-Đuổi… Đuổi theo ngay. Có thể chúng đang ngủ cách đây không xa.Hoán muốn nổ súng vào trong bụi cây có tiếng nói của tên địch kia quá chừng. Đã mấy lần ngón tay anh đụng đậy định lẩy cò nhưng sau cùng anh lại tự chế ngự được. Anh không muốn bắn kẻ thù khi chưa nhìn rõ mặt. Anh tự dặn mình phải nhẫn nại chờ chúng. Anh muốn sao cho khi chết, kẻ thù phải mang theo cả sự khiếp đảm, kinh hoàng. Hoán thấy mình tự tin và thư thái vô cùng. Anh cũng không hề thấy hối hận về việc đã không giết tên lính Pol Pot bị thương kia. Anh sẽ chờ…Và bây giờ thì bọn địch đã nhô cả thân hình ra khỏi vòm lá. Chúng ùa xuống dòng nước chảy xiết. Thì ra chúng có ba tên, trừ một tên bị thương nằm lại. Hoán không bắn, mặc dù anh và địch cách nhau chừng bốn mươi mét. Anh phải chờ chúng tới gần bờ bên này mới nổ súng. Số phận chúng sẽ được quyết định khi chúng chạm đến bờ của sự bình yên. Cả ba tên địch đã đến quá gần giữa dòng, Hoán nén lòng chờ đợi. Bọn địch đã bơi vào sâu được một chút nữa, rồi chút nữa. Bất ngờ Hoán đứng vụt dậy, anh lao người ra chỗ trống, chĩa thẳng súng vào bọn địch.Hoán chưa bắn, hai tên địch vì quá sợ hãi đã buông súng chìm nghỉm. Tên thứ ba cố sức vẫy vùng. Đến lúc đó Hoán mới nhả đạn. Một dòng máu phun lên trên mặt nước, rồi hai dòng máu. Súng nổ, Malini không sợ. Cô cũng bắn. Cô không biết mình bắn có trúng không, song cô cứ bắn. Cô bắn để cho tiếng súng của Hoán không đơn độc.-Nó kìa! Malini trỏ theo tên địch đang bị nước cuốn trôi, cách họ một đoạn dài. Hoán nhìn theo một hồi lâu, cho tới lúc tên địch chìm hẳn. Sau đó anh bước đi những bước nặng nề, đau nhói. Malini bước theo anh. Có nhìn anh ái ngại:-Anh đau lắm à?Hoán gật đầu:-Vết thương hành hạ tôi, Malini ạ. Tôi sốt rồi. Người tôi yếu lắm.Malini đặt bàn tay lên trán Hoán. Hơi nóng từ làn da ập vào tay làm cô méo xệch đi. Malini nhìn anh lo âu. Bỗng nhiên đôi lông mày của cô chau lại. Malini nói nhỏ:-Chờ em nhé! Nói xong, Malini chạy đi. Một lát sau, cô trở về với một nắm lá rừng. Malini bỏ lá vào miệng nhai rồi cởi băng ở chân Hoán ra. Cô lấy lá đã nhai rịt vào vết thương ấy. Cô băng lại rồi dìu anh đi.Hoán vẫn lên cơn sốt. Cái sốt đã làm anh vô cùng mệt mỏi và khó chịu. Mỗi bước anh đi, trời đất như quay cuồng. Anh bước đi thật khó nhọc, nặng nề, nhưng đầy tự tin. Mỗi bước anh đi lúc này có một ý nghĩa rất lớn. Nó sẽ rút ngắn lại khoảng cách mà sự nguy hiểm có thể gây tác  hại cho anh:-Ta nghỉ một lát, Malini. Nó rồi, Hoán tìm chỗ ngồi xuống, Malini ngồi sát bên cạnh anh. Cỗ đỡ cho anh nằm vác gác chân cho anh gối đầu. Sự săn sóc tận tình của Malini làm anh cảm động:-Cảm ơn em, Malini ạ. Anh cảm ơn em rất nhiều. Sau này, trở về được đơn vị, anh sẽ đi tìm em. Anh sẽ đưa em về thăm đơn vị anh. Em đi nhé!-Dạ. Malini sung sướng nhận lời.Không. Chính cô phải cảm ơn anh mới đúng, Malini nghĩ. Nếu không có anh thì không biết cuộc đời anh sẽ bi đát như thế nào.-Hoán mệt lắm phải không? Malini hỏi.Hoán khẽ gật đầu. Đôi mắt của anh lúc này không còn mở to, linh lợi và dữ dội như lúc gặp giặc nữa. Đôi mắt ấy bây giờ chỉ le lói với một chút sáng sáng như sắp lụi tàn.-Bây giờ anh không được đi nữa. Em sẽ cõng anh. Em cõng anh, Hoán ạ. Malini nói.-Cảm ơn em. Anh vẫn còn đi được.Nói rồi Hoán đứng dậy bước đi. Vết thương ở chân anh đau thốn lên tới tận đỉnh đầu. Hoán cắn chặt môi ghim nỗi đau lại. Hoán đi được một đoạn xa, anh thấy người dễ chịu đôi chút. Sự dễ chịu ấy chỉ được một lát. Bỗng nhiên trời đất lại quay cuồng đảo lộn trong mắt anh. Hoán từ từ khuỵ xuống. Anh cố gượng dậy toan bước đi nhưng lại ngã. Lần này anh hoàn toàn bất tỉnh. Malini xốc anh lên vai, cõng anh đi. Đối với cô thì đây là lần đầu tiên cõng một người khác phái. Sự việc ấy sẽ làm cho người con gái chưa chồng thẹn thùng biết bao. Nhưng sự thẹn thùng có hề gì cho dù có nhiều người biết đến. Cõng Hoán lúc này, cô cảm thấy hãnh diện, tự hào vô cùng. Nếu gặp ai có hỏi, cô sẽ nói rằng cô đang cõng một người chiến sĩ, người đó đã cứu cô ra khỏi cái chết… Vừa đi, Malini vừa nghĩ mê mải. Cô không còn cảm thấy sức nặng đè trên lững mình nữa. Ngược lại, cô thấy rằng anh đang làm cho cô mạnh lên, khỏe lên gấp bội. Gần về trưa, Hoán tỉnh lại. Anh đã nói chuyện được với Malini mặc dù còn rất mệt. Thấy anh hồi sức được phần nào, Malini rất vui. Cô kể chuyện cho anh nghe… Cô kể rằng gia đình cô đã bị Pol Pot giết hết không còn ai cả… Cô là người duy nhất sống sót trong số mười bốn người của gia đình. Cô kể cho anh nghe về phong tục tập quán ở quê cô và vê những điều mà cô ưa thích.Con đường ngắn dần đi sau những câu chuyện như vậy. Malini đã đưa Hoán vượt qua nhiều cánh rừng ngút ngàn, qua những trảng cỏ mùa mưa thơm hoa lầy lội, qua hàng hcục con suối cạn xăm xấp nước, qua những vạt rừng lúp xúp chằng chịt dây leo và đến trưa, hai người đã tới một đám ruộng bỏ hoang. Lúc này, Hoán thấy Malini cũng không còn đủ sức để cõng anh đi tiếp được nữa. Hơn một giờ sau này, cô bước đi có vẻ chuệnh choạng và mồ hôi của cô đã thấm uớt sũng ngực anh. Tới cái chòi coi rẫy đổ nát, Hoán bảo Malini để anh xuống. Nằm trên chiếc sàn tre ọp ẹp, xanh rêu, Hoán nhìn lên mái nhà lỗ chỗ hiện lên những mảng trời xanh rung rinh.-Malini, Hoán nắm lấy tay cô, anh nói-Hãy để lại cho anh khẩu súng rồi em đi đi… Em biết biết bắn rồi đấy. Hãy đi về hướng tây nam, em sẽ gặp đường lớn. Nếu gặp bộ đội Việt Nam hay Campuchia thì hãy nói với họ… Bây giờ em đi đi. Em đi một mình nhanh hơn.Malini nghe lời anh nói nhưng cô không muốn hiểu bởi vì cố không muốn xa anh. Cô không muốn bỏ anh lại một mình trong ngôi nhà dọt nát giữa rừng. Cô không đành lònh bỏ anh lại mà đi khi không có ai chăm sóc. Hoán phải nói lại một lần nữa ý định của mình. Lần này, Malini bật khóc.-Em không thể bỏ anh ở lại một mình được đâu. Em không bỏ đâu.-Không phải bỏ mà là vì anh… Cõng anh, em sẽ không đi được nhanh. Em đi một mình lẹ hơn. Em có hiểu không, Malini?Sau một hồi suy nghĩ, Malini đồng ý. Cô sẽ phải làm một điều mà lòng cô không muốn. Malini xốc lại xâng, khoác khẩu súng lên vai, rồi đứng nhìn anh một lúc thật lâu. Hoán nằm đấy, bình thường như mọi người. Gương mặt anh nhợt nhạt trông như hòn than đã bắt đầu tắt lửa. Anh nằm đấy với khuôn mặt dịu dàng thân yêu biết bao. Malini muốn ôm lấy gương mặt ấy quá chừng nhưng cô ngại, Trái tim cô trở nên nghẹn ngào. Lòng cô đau thắt lại. Malini nắm chăt lấy bàn tay anh không muốn rời ra nữa.-Đi đi, Malini. Đừng chần chừ. Hoán giục.Malini sực tỉnh như vừa qua cơn mê ngủ. Cô quay người bước đi thật nhanh. Cô đi như chạy. Cô không biết được mình đi hay chạy nữa.Bạt-đầm-boong, tháng 12-1981Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 1-1982