Cái toán nhỏ ấy không trao đổi một lời, không ngoái lại đằng sau, cứ phi nước đại, vượt qua một con đường mà chẳng ai biết tên và để lại sau phía trái mình một thị trấn mà Arthos đoán chừng là Durham.Cuối cùng trông thấy một khu rừng nhỏ họ thúc ngựa một lần cuối và đi về hướng đó.Vừa mới khuất sau một rặng cây xanh khá dày để che mắt những kẻ có thể đuổi theo, họ dừng lại để họp bàn. Họ giao ngựa cho đầy tớ để cho ngựa nghỉ mà không tháo yên cương và cắt Grimaud canh gác.Arthos bảo d'Artagnan:- Trước hết, lại đây đã để tôi ôm hôn cậu, cậu là cứu tinh của chúng tôi, cậu là người anh hùng thật sự trong chúng ta.- Arthos nói đúng đấy, và tôi khâm phục cậu, - Aramis vừa nói vừa ôm chặt lấy bạn. - Với cái đầu thông minh, con mắt tinh tường, cánh tay sắt thép, tinh thần chiến thắng, có cái gì mà cậu không kỳ vọng được.- Bây giờ thì ổn cả rồi, - Chàng Gascon nói - Tôi xin nhận tất cả những cái hôn và lời cảm ơn cho tôi và Porthos, nhưng thôi đừng mất thì giờ nữa.Nghe nói vậy, hai người bạn sực nhớ đến Porthos, vội đến bắt tay anh.- Bây giờ - Arthos nói, - Không thể cứ chạy bừa phứa và như những kẻ rồ dại mà phải bàn định một kế hoạch. Chúng ta sẽ làm gì nào?- Cái mà chúng ta sắp làm ấy à? - D'Artagnan nói - Dể thôi! Chẳng có gì là khó nói cả.- Vậy cậu thử nói xem nào?- Chúng ta đến một hải cảng gần nhất, tập trung tất cả những món tiền nhỏ mọn của chúng ta lại, thuê một chiếc tàu và đi về Pháp. Riêng tôi tôi góp đến đồng xu cuối cùng. Kho báu thứ nhất là tính mạng, mà tính mạng của các anh phải nói rằng treo trên sợi tóc.- Cậu thấy thế nào, du Vallon! - Arthos hỏi.- Tôi ấy à, - Porthos nói, - Tôi hoàn toàn nhất trí với d'Artagnan; thiết gì cái nước Anh của nợ này.- Cậu dứt khoát rời bỏ nước Anh à? - Arthos hỏi d'Artagnan.- Đúng thế, tôi chẳng thấy có gì giữ tôi lại cả.Arthos trao đổi một cái nhìn với Aramis, rồi thở dài nói:- Thôi các bạn, hãy đi đi.- Sao lại "các bạn hãy đi đi". - D'Artagnan hỏi. - Chúng ta đi nào chứ!- Không, bạn ơi, - Arthos nói, - Cần phải từ giã chúng tôi.- Từ giã chúng tôi? - D'Artagnan lặp lại, bàng hoàng về cái tin bất ngờ ấy.- Ô hay! - Porthos nói, - tại sao lại từ giã chúng tôi, vì chúng ta cùng có nhau cơ mà?- Bởi vì nhiệm vụ của các cậu đã hoàn thành, các cậu có thể, thậm chí phải trở về Pháp, nhưng nhiệm vụ của chúng tôi chưa hoàn thành.- Nhiệm vụ của các anh chưa hoàn thảnh ư? - D'Artagnan kinh ngạc nhin Arthos và nói.- Chưa bạn ạ, - Arthos đáp bằng một giọng vừa nhẹ nhàng vừa kiên quyết. - Chúng tôi đến đây để bảo vệ vua Charles, chúng tôi đã bảo vệ tồi, bây giờ chúng tôi phải cứu ông ta.- Cứu vua? - D'Artagnan nhắc lại và nhìn Aramis như đã nhìn Arthos.Aramis đành khẽ gật đầu.Gương mặt d'Artagnan biểu lộ một vẻ thương cảm sâu sắc; anh bắt đầu cho rằng mình đang có chuyện với hai kẻ điên rồ.- Arthos này, - D'Artagnan nói - Anh không thể nói nghiêm túc như thế được đâu. Nhà vua đang ở giữa một đạo quân đang dẫn đến London. Chỉ huy đạo quân ấy là một người hàng thịt hoặc con một người hàng thịt gì đó, không quan trọng, đại tá Harison. Việc xử án vua sẽ làm ngay khi tới London tôi xin cam đoan như vậy. Chính Olivier Cromwell đã nói với tôi không ít về vấn đề đó, nên tôi cũng hiểu sự thể sẽ ra sao.Arthos và Aramis lại trao đổi với nhau một cái nhìn thứ hai.- Bản án xong, người ta sẽ chẳng thi hành chậm trễ đâu, - D'Artagnan nói tiếp. - Ô, các vị thanh giáo ấy là những người khẩn trương trong công việc đấy.- Thế cậu cho rằng nhà vua sẽ bị hình phạt gì? - Arthos hỏi.- Tôi e rằng là án xử tử; họ đã làm quá nhiều chuyện chống lại nhà vua, nên không thể tha thứ cho ông và chỉ còn một cách là giết đi. Thế các anh không biết câu nói của Olivier Cromwell khi ông đến Paris và người ta chỉ ông xem tháp lâu đài Vincennes nơi giam giữ ông Vendôme à?- Câu gì vậy? - Porthos hỏi.- Chỉ nên đụng đến các ông hoàng vào nơi đầu.- Tôi có biết, - Arthos nói.- Thế anh tưởng ông ta không đem câu châm ngôn của mình ra thực hiện khi bây giờ ông ta đã tóm giữ được nhà vua hay sao?- Có chứ, tôi còn chắc chắn là khác, nhưng như thế là thêm một lý do để không bỏ rơi cái đầu uy nghi đang bị đe doạ.- Arthos, anh điên mất rồi.- Không đâu, bạn ạ, - Vị quý tộc nhẹ nhàng đáp, - nhưng de Winter đã đến Pháp tìm chúng tôi và dẫn chúng tôi đến bà Henriette. Bà hoàng đã ban vinh dự cho chúng tôi, D'Herblay và tôi, bà yêu cầu chúng tôi giúp đỡ cho chồng bà. Chúng tôi đã hứa hẹn, lời hứa của chúng tôi bao gồm tất cả, đó là sức lực của chúng tôi, trí tuệ của chúng tôi, sau rốt là tính mạng của mình mà chúng tôi cam kết chúng tôi chỉ còn việc giữ lời. Ý kiến của cậu cũng thế phải không, D'Herblay- Phải, - Aramis nói, - Chúng tôi đã có một lời hứa.- Rồi chúng tôi lại có một ý kiến khác nữa, - Arthos nói tiếp, - Đây này, hãy nghe kỹ nhé. Ở Pháp lúc này mọi thứ đều tồi tàn và nghèo đói. Chúng ta có một ông vua mười tuổi chưa biết mình muốn cái gì. Chúng ta có một hoàng hậu mà nỗi đam mê muộn màn làm cho mù quáng. Chúng ta có một tể tướng cai trị nước Pháp như là cai quản một trang trại lớn nghĩa là chỉ bận tâm xem ở đó vàng có mọc lên được không, khi cày bừa nó bằng một âm mưu và thói xảo quyệt.Ý chúng ta có những ông hoàng gây sự chống đối có tính cách cá nhân và ích kỷ chẳng đạt tới đâu ngoài việc moi từ tay Mazarin mấy thỏi vàng và vài mảnh quyền thế. Tôi đã phục vụ họ không phải vì nhiệt tâm. Thượng đế chứng giám rằng tôi đánh giá họ theo giá trị thực của họ, có chăng là do một sự an bài từ trước. Giờ đây lại là chuyện khác, giờ đây trên đường đi của tôi, tôi gặp một bất hạnh vương hầu, một bất hạnh Âu châu và tôi gắn bó với nó. Nếu chúng tôi cứu được nhà vua thì thực là đẹp đẽ; nếu chúng tôi chết vì vua, thì thực là lớn lao!- Như vậy, - D'Artagnan nói, - Anh biết trước là các anh sẽ tiêu vong chứ gì?- Chúng tôi e là như vậy và nỗi đau đớn duy nhất của chúng tôi là chết xa các cậu.- Các anh sẽ làm gì giữa một nước xa lạ và thù địch?- Cậu nhỏ ơi, tôi đã từng đi khắp nước Anh, tôi nói tiếng Anh như ngươi Anh, và Aramis cũng có biết ít nhiều thứ tiếng ấy. A! Nếu, như chúng tôi có các cậu! Với cậu, d'Artagnan, với cậu, Porthos, tất cả bốn chúng ta hợp nhau lại lần đầu tiên từ sau hai mươi năm nay, chúng ta sẽ đương đầu không chỉ với nước Anh mà với ba vương quốc!D'Artagnan bực tức nói:- Thế các anh có hứa với bà hoàng ấy rằng các anh sẽ công phá tháp London giết một trăm nghìn lính không, chiến đấu thắng lợi chống lại nguyện vọng của một dân tộc và tham vọng của một con người khi người đó tên là Cromwell không? Các anh, cả Arthos và Aramis, chưa trông thấy con người ấy. Này, đấy là một người thiên tài khiến tôi rất nhớ đến giáo chủ của chúng ta, giáo chủ kia cơ, giáo chủ vĩ đại. Các anh biết đấy. Cho nên các anh chớ có cường điệu nhiệm vụ của mình. Nhân danh Chúa Trời, Arthos thân mến ạ, chớ có làm những việc tận tâm vô ích! Thực tình, khi nhìn anh, tôi thấy anh là một người biết những lẻ phải; nhưng khi anh trả lời tôi, tôi thấy như mình đang nói chuyện với một thằng điên. Nào, Porthos, hãy đứng về phía tôi.- Cậu nghĩ thế nào về việc này? Cứ nói thẳng thắn.- Chẳng có gì là hay ho cả? - Porthos đáp.Thấy Arthos như chẳng nghe anh nói mà lại đang lắng nghe mình nói với mình, d'Artagnan sốt ruột bảo:- Nào Arthos, chưa bao giờ anh khó chịu về những lời khuyên của tôi. Vậy thì hãy tin tôi, nhiệm vụ của anh đã kết thúc, kết thúc một cách cao quý, hãy trở về Pháp với chúng tôi.- Bạn ơi, quyết định của chúng tôi là không thể lay chuyển.- Nhưng anh còn một lý do gì mà chúng tôi không biết chăng?Arthos mỉm cười.D'Artagnan tức giận vỗ đùi đen đét và lải nhải những lý lẽ thuyết phục nhất mà anh có thể làm ra; nhưng Arthos chỉ đành lòng đáp lại bằng một nụ cười bình thản và hiền hoà, còn Aramis bằng những cái gật gù.Cuối cùng d'Artagnan tức điên người và la lên:- Bởi vì các anh đã muốn vậy, thôi thì chúng ta hãy để lại nắm xương tàn của mình ở cái xứ sở khốn nạn quanh năm rét mướt này, mà ngày đẹp trời là sương mù, sương mù là mưa và mưa là lũ lụt, nơi mà mặt trời giống như mặt trăng, mặt trăng như một bánh pho-mát kem. Thực ra vì đã chết thì chết ở đây hay chết ở đâu đâu, đối với chúng ta chẳng có gì quan trọng.- Tuy nhiên - Arthos nói, - Bạn thân mến ơi, Hãy nghĩ xem, đây là chết sớm hơn.- Ô hay. Sớm hơn một chút hay muộn hơn một chút, điều ấy chẳng bõ công tranh cãi.- Nếu như có điều khiến tôi thấy làm lạ, - Porthos trịnh trọng nói, thì dường như chưa phải điều đó đã đến đâu.- Ồ, điều đó sẽ đến cứ yên trí Porthos ạ. - D'Artagnan nói, - Như vậy là thoả thuận rồi nhé, và nếu như Porthos không phản đổi…- Tôi ấy à, - Porthos nói, - tôi sẽ làm điều mà các cậu muốn. Vả lại, tôi thấy điều mà bá tước La Fère nói ban nãy là rất đẹp.- Nhưng còn tương lai của cậu thì sao, - D'Artagnan nói liến thoắng và sôi nổi, - nếu chúng ta cứu được vua thì chúng ta có cần quan tâm đến điều đó không? Vua được cứu rồi, chúng ta tập hợp bạn bè của vua lại, chúng ta đánh bại bọn thanh giáo, chúng ta chiếm lại nước Anh, chúng ta đưa vua trở về London, chúng ta đặt ngài thật lên ngai vàng một cách nghiêm chính…- Và rồi vua phong chúng ta làm quận công, làm triều thần, - Porthos nói, mắt anh lóng lánh mừng vui và như trông thấy cái tương lai ấy qua một huyền thoại.- Hoặc là vua quên mất chúng ta, - D'Artagnan nói.- Ồ - Porthos kêu.- Kìa! Điều ấy đã thấy rồi còn gì? Porthos. Hình như xưa kia chúng ta đã giúp Anne d'Autriche một việc chẳng kém việc mà hôm nay chúng ta định giúp vua Charles I là bao nhiêu, thế mà nó có ngăn cản hoàng hậu quên béng chúng ta trong gần hai mươi năm đâu.- Này d'Artagnan, - Arthos nói, - Mặc dầu vậy, cậu có bực mình khi đã giúp bà ta không?- Thực tình không, - D'Artagnan đáp, - Vả tôi còn thú nhận rằng trong những lúc bực bội nhất, tôi vẫn tìm thấy một niềm an ủi trong kỷ niệm ấy.- D'Artagnan cậu thấy đấy, Các ông hoàng thường bội bạc, Nhưng Chúa thì không bao giờ.- Thế thì, Arthos ơi, - D'Artagnan nói, - tôi tin rằng nếu anh gặp quỷ sứ ở trên mặt đất này ắt hẳn anh sẽ dẫn nó cùng với anh lên trời.Arthos chìa tay ra với d'Artagnan và nói:- Như vậy là…- Như vậy là thoả thuận, - D'Artagnan đáp, - Tôi thấy nước Anh là một xứ tuyệt vời, tôi ở lại, nhưng với một điều kiện.- Điều kiện gì?- Người ta không bắt tôi học tiếng Anh.- Được thôi, - Arthos nói với vẻ đắc thắng. - Bạn ơi bây giờ tôi xin viện Đức Chúa là người am hiểu chúng ta, viện tên họ của tôi mà tôi cho là không có tỳ vết, để thề với cậu là tôi tin rằng có một uy quyền canh chừng cho chúng ta, và tôi có hy vọng là cả bốn chúng ta sẽ gặp lại nước Pháp.- Được - D'Artagnan nói - nhưng xin thú thực là tôi có niềm tin trái ngược hẳn.- Cái cậu d'Artagnan thân mến này! - Aramis nói, - Ở giữa chúng ta, hắn tiêu biểu cho sự chống đối của các nghị viện, họ luôn luôn nói không và luôn luôn làm có.- Phải rồi, nhưng trong khi chờ đợi, thì cứu nguy cho cuộc cờ.- Thôi, này, các bạn ơi, - Porthos xoa xoa tay nói, - Bây giờ mọi việc đã quyết định xong xuôi, nếu như chúng ta nghĩ đến ăn uống nhỉ? Hình như trong những tình huống gay go nhất trong đời mình, chúng ta vẫn ăn uống thì phải.- A phải đấy, - D'Artagnan nói. - Hãy bàn về ăn uống trong một đất nước mà yến tiệc linh đình, người ta ăn toàn thịt cừu luộc, cỗ bàn thịnh soạn, người ta uống toàn rượu bia? Chẳng biết ma xui quỷ giục thế nào mà anh lại đâm đầu vào một đất nước tội nợ như thế này, hử Arthos? À xin lỗi nhé, - Anh mỉm cười nói thêm, - Tôi quên rằng anh không còn là Arthos nữa.- Nhưng chẳng sao, chúng ta hãy xem cái kế hoạch ăn uống của cậu ra sao nào, Porthos.- Kế hoạch của tôi à?- Ừ, cậu có một kế hoạch không?- Không, tôi đói, có thế thôi.- Chết chưa, nếu chỉ có thế thì tôi cũng vậy, tôi đang đói.- Nhưng không phải cứ đói là đủ, phải tim cái ăn chứ, trừ phi gặm cỏ như lũ ngựa của chúng ta.- A! - Aramis kêu, anh không đến nỗi hoàn toàn tách rời mọi thứ ở trên trần như Arthos, - Khi chúng ta ở khách sạn Parpaillot, các cậu có nhớ các con sò huyết đỏ au mà chúng ta chén không?- Và những cái đùi cừu ở trên cánh đồng muối nữa! - Porthos nói và thè lưỡi ra liếm mép.- Nhưng này Porthos - D'Artagnan nói - Chúng ta đã chẳng có anh bạn Mousqueton nuôi nấng cậu ăn uống thật đang hoàng ở Chantilly đó sao?- Thật thế - Porthos nói, - chúng ta đã có Mousqueton, nhưng từ khi hắn lên làm quản lý hắn nặng nề ra quá; không sao, cứ gọi hắn lên.Vả để chắc chắn được hắn đáp lại một cách dễ chịu, anh kêu:- Ơ này, Mousqueton.Mouston xuất hiện; mặt hắn trông thật thảm hại.- Mouston thân mến, anh làm sao thế? - D'Artagnan hỏi, - Anh có ốm đau gì không?- Thưa ông, - Mouston đáp, - Tôi đói lắm ạ.- Ấy chính vì thế mà chúng tôi triệu ông lên đấy. Ông Mouston thân mến ạ. Ông không thể đánh bẫy được con thỏ hiền lành và mấy con trĩ đẹp đẽ để làm món hầm và chả nướng như ở khách sạn… thực tình là tôi quên mất tên rồi.- Khách sạn… gì nhỉ? - Porthos nói, - Tôi cũng quên nốt.- Không sao, và quăng thòng lọng lấy mấy chai rượu vang Bourgogne lâu năm nó đã chữa khỏi rất nhạy cái trật xương của chủ anh ấy mà.- Chao ôi, thưa ông, - Mouston đáp, - Tôi e rằng tất cả những thứ ông vừa yêu cầu rất hiếm ở cái xứ sở tồi tệ này, và tôi cho rằng tốt hơn cả là nhờ đến ông chủ của ngôi nhà nhỏ mà từ ven rừng ta cũng trông thấy.- Saol? Có một ngôi nhà ở quanh đây à? - D'Artagnan hỏi.- Thưa ông, vâng.- Vậy thì như cậu nói, chúng ta đến ăn ở đó đi.- Thưa các vị, các vị thấy thế nào, ý kiến của ông Mouston chẳng chí lý hay sao?- Ê này - Aramis nói - Nếu chủ nhà là người thanh giáo thì sao.- Càng hay! Mẹ kiếp, - D'Artagnan đáp, - Nếu hắn là người thanh giáo thì chúng ta sẽ cho hắn biết tin vua bị bắt, rồi để mừng cái tin ấy, hắn sẽ cho chúng ta mấy con gà mái trắng.- Nhưng nếu hắn là lãnh chúa - Porthos nói.- Trong trường hợp ấy, chúng ta sẽ làm bộ mặt đưa đám và vặt lông những con gà mái đen.Arthos bất giác mỉm cười về cái máu vui nhộn của chàng Gascon bất trị, và nói:- Cậu sung sướng thật, vì cậu nhìn cái gì cũng tươi cười.- Biết làm thế nào! - D'Artagnan đáp, - tôi sinh ra ở một xứ không có bóng mây trên trời.- Chẳng như ở cái xứ này, - Porthos vừa nói vừa giơ tay ra để xem có đúng là mưa không vì anh vừa mới thấy như có một giọt nước rơi làm anh lạnh quá.- Nào, nào, - D'Artagnan nói, - thêm một lý do để chúng ta lên đường… Ơ này Grimaud!Grimaud xuất hiện.- Này ông bạn Grimaud bác có thấy gì không, - D'Artagnan hỏi.- Chẳng có gì hết, - Grimaud đáp.- Đồ ngu, - Porthos nói, - Ba người kia chúng chẳng buồn đuổi theo chúng ta. Ồ! Nếu chúng ta ở vào địa vị chúng thì sao nhỉ?- Ồ, chúng nó sai lầm, - D'Artagnan nói, nếu gặp Mordaunt, tôi sẵn sàng nói với nó một câu ở trong Thébaïde(1): Đây là chỗ rất hay để quật ngã một con người.- Này cậu ơi, - Aramis nói, - Dứt khoát là thằng con trai không có sức mạnh như mẹ.- Bạn thân mến ơi, - Aramis nói, - hãy khoan đã. Chúng ta mới rời nó khoảng hai tiếng đồng hồ nó chưa biết chúng ta đi lối nào, chúng ta ở đâu. Khi nào đặt chân lên đất Pháp, chúng ta hãy nói nó không mạnh bằng mẹ nó, nếu từ giờ đến lúc ấy chúng ta không bị giết hoặc đầu độc.- Trong khi chờ đợi, ta cứ chén, - Porthos nói.- Phải đấy, - Arthos nói, - Thực tình tôi đói lắm rồi.- Liệu hồn những con gà mái đen! - Aramis bảo.Và do Mouston dẫn đường, bốn bạn đi về phía ngôi nhà, họ gần trở lại nỗi vô tư lự xưa kia, vì rằng giờ đây họ là bốn người hợp nhất và hoà thuận như Arthos nói.Chú thích:(1) Thébaïde hoặc "Những anh em thù địch" - bi kịch của Raxin