gày hôm sau Willie lên nhận ca làm phụ tá sĩ quan đương phiên ca sáng. Mặt trời mới thức dậy, ánh nắng dịu chan hòa, buổi sáng tươi mát thơm tho. Hải cảng màu xanh biếc, những cụm mây trắng toát lững thững quanh đồi cây thấp của đảo Oahu nhởn nhơ lượn về phía bắc đảo, hứa hẹn một ngày đẹp trời mát mẻ.Thủy thủ đoàn nhộn nhịp sống động trong giờ rời bến gây một niềm vui hào hứng cho Willie. Trong đời thủy thủ, những nhộn nhịp sống động ấy tràn ngập tất cả mọi chuyến khởi hành, bất kể hải hành tới đâu. Pago Pago nằm cách tiền tuyến rất xa, an toàn giống như tại Hạ Uy Di, tạo thành khung cảnh thơ mộng kỳ ảo như những cảnh thơ mộng tình tứ như những nhà thơ tô điểm. Chiến hạm sẽ công tác tại vùng Tây Nam. trong trí tưởng tượng của Willie có thể có những cuộc chạm trán với tàu ngầm không chừng, không ai nói trước được. nếu vậy thì sẽ giúp Willie bớt mặc cảm tội lỗi vì những tháng vui chơi đàn hát ở Trân Châu Cảng trong lúc chờ đợi tàu.Hạm trưởng Queeg bước lên đài chỉ huy, vui vẻ và hoạt bát, tươi cười với các thủy thủ và sĩ quan. Willie nhận ra cuốn sách bìa xanh trong tay hạm trưởng, cuốn Cẩm nang vận chuyển các khu trục hạm. Willie chào và báo cáo:- Thưa hạm trưởng, chiến hạm sẵn sàng rời bến.Queeg thò đầu ra ngoài thành tàu quan sát các dây nhợ. Chiếc Moulton cột mũi và lái vào phao trước và sau, còn chiếc Caine thì buộc vào chiếc Moulton. Phao nằm ở lạch phía Tây đường vào hải cảng. phía trước, phía sau và phía hữu của chiến hạm là đáy bùn rất cạn. chiếc Caine có chừng vài trăm thước để vận chuyển ra khỏi con lạch này.- Kẹt cứng nhỉ?Queeg đùa với Maryk và Gorton đang đứng chụm với nhau ở mé tả, chăm chú theo dõi xem vị hạm trưởng mới này xoay sở ra sao.- Mở hết dây!- Dây mũi mở xong.- Dây lái mở xong.- Rồi.Queeg liếc một vòng đài chỉ huy, liếm môi, liệng cuốn cẩm nang vận chuyển xuống ghế, ra lệnh:- Rồi, khởi hành nghe. Hai máy lùi một.- Hai máy lùi một!Kim chỉ hai máy lùi một từ phòng máy xác nhận lệnh cho máy đã nhận rõ và thi hành.Trục lôi hạm Caine rùng lên, chuyển mình, và mọi chuyện xảy ra quá nhanh. Willie không thấy được cái gì sai và tại sao như vậy. Willie chỉ thấy chiếc Caine lùi lại, và trong khi lùi mũi nhọn neo bên tả mạn rạch một đường lớn trên sườn tàu Moulton, bứt luôn mấy trụ giăng dây cáp bờ thành tàu.Theo đà, sườn tàu Moulton bị rách một mảng lớn dưới đài chỉ huy.Tiếng rít đau đớn của lườn tàu bằng thép nghe như tiếng ma kêu giữa đêm ba mươi, và Willie cũng không thể nào hiểu nổi tại sao một khẩu đại liên phía mũi văng qua phía tàu Moulton và rơi tõm xuống nước. Hạm trưởng Queeg ra một loạt lệnh cho hầm máy và phòng lái. Ống khói tàu thoát ra những cụm khói đen, phủ tràn đầy phòng chỉ huy. Cùng lúc trên đài chỉ huy nhốn nháo la hét và chạy cuống cuồng. sau đó, mọi việc coi như xong. Trục lôi hạm Caine bây giờ lún chặt đuôi tàu xuống bùn, thân tàu nghiêng khoảng 10 độ.Trong cơn bối rối này, trên đài chỉ huy hạm trưởng Queeg là người tỉnh bơ nhất. ông nhìn ra sau lái, cười cười nói:- Hừm, bước đầu xui xẻo hả! – ông nói với Gorton – Hạm phó chạy ra phía sau coi có hư hại gì không.Queeg bảo giám lộ đánh đèn xin lỗi hạm trưởng Sammis. Gorton loạng choạng bước qua boong tàu bây giờ đang bị nghiêng nhiều và trở lại đài chỉ huy, báo cáo vỏ tàu không thấy có hư hại nào, chỉ có chân vịt bị lún xuống bùn hoàn toàn.- Okay, tắm bùn một chút cũng chẳng sao, không chừng còn chùi láng chân vịt nữa - Ông nhìn quanh hải cảng và nói nửa đùa nửa thật.- Hạm trưởng, chắc mình phải báo cáo mắc cạn cho bộ tư lệnh hải quân. Tôi có phải…- Có thể mình báo cáo, có thể mình khỏi phải báo cáo. Thấy cái tàu dòng kia không. Gần mỏm đá đó. Đánh đèn kêu nó lại đây.Chiếc tàu dòng nghe lời, rời hải đạo chính, máy nổ thình thịch chạy tới West Loch, nơi trục lôi hạm Caine đang mắc cạn. Tàu dòng quăng dây qua, và dễ dàng kéo Caine khỏi bùn. Queeg bắc loa nói cảm ơn thuyền trưởng tàu dòng, ông này, một vị thượng sĩ già, vẫy vẫy tay chào thân thiện rồi đi thẳng.Hạm trưởng Queeg quay lại nói với hạm phó Burt Gorton:- Rồi xong, xong luôn vụ báo cáo của ông. hơi đâu mà làm rộn mấy lão ở bộ tư lệnh hành quân làm chi hả. hai máy tiến một.- Hai máy tiến một!Queeg lái tàu dễ dàng qua hải cảng tới kho năm lãnh dầu, đạn dược và thực phẩm. ông đứng bên hữu mạn, luôn luôn lăn hai viên bi trong bàn tay mặt, cùi chỏ tựa trên thành tàu.Lúc cặp cầu dầu, Queeg cho mọi người trên đài chỉ huy một trận hú vía. Ông đâm thẳng vào cầu tàu với một góc độ thật lớn, với vân tốc 15 gút. Gorton, Maryk và Willie chụm lại đàng sau Queeg, nhìn nhau mặt xanh như tàu lá. Khó mà tránh không đâm vào đuôi tàu dầu nằm trước. tuy nhiên, vào phút chót, Queeg ra lệnh hai máy lùi full, chiếc tàu chậm lại, rung lên bần bật, chui lọt vào chỗ đậu, giống như một chiếc taxi len vào khoảng trống chật hẹp bên lề đường thành phố New York! Trong lúc các dây được quăng lên bờ, Queeg nói:- Rồi, tăng gấp đôi mấy dây buộc. ra lệnh cấm hút thuốc và bắt đầu lấy dầu ngay nhé!Ra lệnh xong, ông rời đài chỉ huy với một bộ dạng nhàn tản, thong dong.Willie nghe Maryk thì thầm với hạm phó:- Trời đất! người rừng gây máu lửa.- Khôn dàn trời. Cái vụ tránh báo cáo mắc cạn. Sức mấy De Vriess mà dám như vậy.- Tại sao không để đuôi tàu ra trước khi mình tháo dây ở Moulton. Gió tả mạn phía sau tới mà!- Steve à, lần đầu tiên lái tàu mà. Vài lần sẽ quen thôi!Chiều hôm đó, Willie viết thư cho May lá thư chót trước khi đi công tác. Anh kể nỗi nhớ nhung May tràn đầy như thế nào, và khen May nhẫn nại chịu đựng mọi trở ngại để theo học Hunter College. Anh thấy cũng phải kể vài hàng về hạm trưởng Queeg, mặc dù cho đến bây giờ anh cũng chỉ mơ hồ về cuộc đời thủy thủ của mình trên chiếc Caine này.“Hạm trưởng mới là một người hơi lạ thường, như phần lớn mấy sĩ quan hiện dịch từ học viện hải quân, nhưng anh nghĩ trục lôi hạm Caine đang cần những người như vậy. ông là một người cầu toàn nghiêm chỉnh và thi hành mẫu mực các lệnh trên rất cẩn mật, tóm lại là một hải quân chính cống. ngoài thì như vậy, nhưng tính khí ông lại rất dễ chịu. ông có vẻ là một sĩ quan gan dạ, tuy kém kinh nghiệm. tóm lại, anh nghĩ việc thay đổi này thật tốt cho chiếc Caine, và anh tin rằng anh sẽ lên tinh thần một chút. Từ lâu nay, anh có hơi chán nản…”Một thủy thủ truyền tin gõ vào cánh cửa phòng đang mở:- Thiếu úy, công điện thi hành từ Bộ tư lệnh hải quân. Mới nhận được qua hệ thống Nội cảng.Willie quay máy giải mã.“TTYC khẩn gửi báo cáo v/v mắc cạn sáng nay tại West Loch. Y/C giải thích việc chậm trễ báo cáo”.Willie lòng chẳng muốn chạm mặt Queeg với cái công điện không mấy vui này, nhưng không có cách nào hơn. anh mang công điện tới phòng hạm trưởng. queeg đang thoải mái trong bộ may ô quần đùi giải quyết các công văn giấy tờ. đọc xong công điện ông bật ngồi thẳng, lưng ghế bật lên tiếng kèn kẹt. ông nhìn chằm chằm vào công điện một lúc thật lâu trong khi Willie cố nghĩ kế tháo thân ra khỏi phòng. Queeg liếc Willie rồi nói:- Mấy đứa quỷ quái ở bộ tư lệnh hải quân này thì thôi!- Không biết bọn họ nghe được từ đâu?- Có khó gì đâu. Anh chàng tàu dòng lẻn luôn về nhà rồi báo cáo hết mọi sự chứ ai vào đây. Một thành tích đáng kể, cả tháng anh ta mới làm được một chuyện mà. Lẽ ra tôi phải nghĩ ra được chuyện đó.Queeg nhặt hai viên bi sắt và lăn trong tay, chú tâm vào tờ công điện:- Hừm, họ muốn báo cáo mắc cạn thì mình cho họ báo cáo mắc cạn. Willie, ăn mặc chỉnh tề chờ đưa tay báo cáo. Anh chàng ở phòng thuộc bộ tư lệnh hành quân chắc bị ai bố hay sao đó nên cuống cuồng lên, bắt báo cáo tùm lum.Một tiếng đồng hồ sau, khi Willie ngồi trên xe buýt tới bộ tư lệnh hải quân đội Nam Thái Bình Dương, tính tò mò của anh nổi dậy. bản báo cáo bỏ trong phong bì màu nâu, nắp gài kim khí mà không có niêm phong, mở ra dễ dàng. Anh rón rén nhìn chung quanh hành khách. Chẳng ai buồn để ý gì. Willie kéo bản báo cáo và kín đáo đọc.“Vụ trục lôi hạm Caine (DMS 22) mắc cạn tại West Loch, 25 tháng 9 năm 1943 – Báo cáo.1. Chiến hạm nói trên mắc cạn nhẹ trong đáy bùn trong vùng nói trên vào ngày nói trên lúc 0932H. tàu dòng YT 137 đã gỡ cạn hoàn tất lúc 1005H. Không có thiệt hại hay hư hỏng.2. Lý do mắc cạn là do phòng máy không nghiêm chỉnh thi hành lệnh của đài chỉ huy.3. Quyền chỉ huy tại đơn vị này mới được thay thế gần đây. Tình trạng huấn luyện tại đơn vị này đòi hỏi một chương trình huấn luyện sâu rộng để có thể nâng trình độ khả năng kỹ thuật tới đúng mức tiêu chuẩn quy định. Chương trình này hiện nay đang được thi hành.4. Đơn vị dự tính sẽ báo cáo đầy đủ chi tiết vào sáng mai. Báo cáo bằng công điện không được chuyển ngay tới bộ tư lệnh hành quân vì mọi việc đã được giải quyết thỏa đáng tại chỗ, không có thiệt hại hay hư hỏng và trợp giúp từ bộ tư lệnh hành quân là không cần thiết. đơn vị rất tiếc nếu lượng giả trên không được chính xác.5. Chiến hạm tin tưởng rằng với chương trình huấn luyện chặt chẽ đang được thi hành sẽ nâng trình độ kỹ thuật của thủy thủ đoàn đạt tới mức tiêu chuẩn, và những sai lầm tương tự sẽ không tái diễn.Hải quân thiếu tá Philip Francis QueegHạm trưởng trục lôi hạ,mùi Caine DMS 22”Tối đó tại câu lạc bộ sĩ quan hải quân công xưởng, các sĩ quan của trục lôi hạm Caine rủ nhau ăn nhậu trong tiệc tiễn hành để ngày hôm sau khởi hành công tác. Hạm trưởng Queeg nhậu với đám sĩ quan một tiếng đồng hồ rồi qua bên khu tiệc của các sĩ quan cao cấp trong khu vườn phía ngoài. Ông lúc nào cũng vui vẻ, kể nhiều chuyện hài hước dí dỏm, uống rượu liền liền mà không tỏ vẻ say lè nhè, biết nhiều chuyện chiến trường, kể lại rất duyên dáng. Willie thấy phòng nhân viên quả đã xuất sắc chọn một sĩ quan hào hoa, một hạm trưởng tài giỏi nhất hạm đội, đúng lúc đúng chỗ để thay thế ông De Vriess ăn mặc luộm thuộm, nói năng càu nhàu. Bữa tiệc giã từ vui nhộn kéo dài tới ba giờ sáng Willie mới bò về phòng mình. willie háo hức chờ đợi này mai công tác chuyến đầu tiên, sự nghiệp hải hồ của anh chắc sẽ có nhiều hứng thú, sau khi vượt qua bao nhiêu chuyện không may trong quân trường, và gần đây, thời gian tà tà ở bộ tư lệnh trong lúc chờ trình diện chiến hạm.Trời chưa hửng sáng thì Willie bị anh chàng vô tuyến lôi cổ dậy:- Thiếu úy, xin lỗi thiếu úy, sĩ quan trực nói có công điện khẩn của bộ tư lệnh hành quân!- Không sao, không sao, đưa công điện đây!Willie nhảy xuống giường, vào phòng ăn sĩ quan ngồi dịch. đang dịch thì hạm phó Gorton chạy vô nửa thức nửa ngủ, ngáp lên ngáp xuống.“Lệnh hành quân hộ tống Pago Pago cho DMS 22 được hủy bỏ. trục lôi hạm Moulton sẽ thay thế Caine trong nhiệm vụ hộ tống hạm đội. caine tiếp tục ứng trực tại Trân Châu Cảng. nhiệm vụ dòng bia cho toán thực tập tác xạ. nhận lãnh các dụng cụ, vật dụng dòng bia tác xạ tai Kho sửa chữa hải quân công xưởng. báo cáo nhận hành”.- Cái gì đây, cái gì mà thay đổi lệnh xoèn xoẹt thế này!- Mình đâu có được quyền khiếu nại, hạm phó!- Hy vọng cái vụ này không phải là do chuyện mắc cạn…Willie, ông mặc “áo đỡ đạn” cho kỹ, đem vào trình hạm trưởng.- Mình phải đánh thức hạm trưởng sao? Còn có mấy phút nữa là tới giờ hạm trưởng dậy rồi mà.- Đâu có chờ được, mang vào trình ngay bây giờ đi.Willie đem công điện vào phòng hạm trưởng. trong phòng ăn sĩ quan, Gorton cắn môi đi qua đi lại lòng bồn chồn. sau vài phút, anh chàng thiếu úy trở lại, gật gù:- Ô, hạm trưởng không bối rối chút nào hết.- Không chút nào hết? hạm trưởng nói sao?- Hạm trưởng nói, vậy à, tôi không bao giờ lại điên mà từ chối ở lại Trân Châu Cảng. Ở càng lâu càng vui thôi.Ông hạm phó nhún vai:- Chắc là tôi lo quá thành như khùng rồi. hạm trưởng không lo lắng thì hạm phó đâu cần phải đau đầu làm gì!Cùng lúc đó, loa phóng thanh của chiến hạm đánh thức nhân viên:- Sáu giờ! Thức dậy! thức dậy! sáu giờ! Thức dậy!”gorton nói:- Thôi để chợp mắt một chút. Có gì gọi tôi dậy ngay nghe!- Dạ, hạm phó ngủ ngon.Gorton gieo mình xuống giường và ngáy o o ngay lập tức. buổi tiệc tiễn hành cũng thật là mệt, cuối cùng thì chẳng đi đâu hết. quá khỏe. gorton đang say ngủ thì một tiếng chuông của hạm trưởng reo xé tai đánh thức anh chàng dậy. quấn vội áo ngủ, Gorton chạy vào trong phòng hạm trưởng. hạm trưởng Queeg ngồi tréo cẳng trong bộ đồ lót, nhăn mặt nói với hạm phó:- Burt, ông coi công điện trên bàn tôi coi!- Dạ tôi có ngó qua lúc Willie dịch nó.- Ồ, ông thấy rồi hả? hừ, cái chuyện này phải chấm dứt ngay từ bây giờ. Không một ai, nhắc lại, không một ai được coi công điện ngoại trừ sĩ quan mật mã và chính tôi, cho đến khi tôi phổ biến. như vậy đã rõ chưa.- Dạ rồi, tôi xin lỗi.- Rồi, rồi. để cho ông biết như vậy thôi – Queeg lầu bầu trong miệng – ông đọc rồi, ông thấy thế nào?- Ơ, thì thay vì mình đi Pago Pago, thì mình lại dong bia tác xạ…- Ông nghĩ tôi là thằng khờ hả? tôi cũng biết đọc mà. Cái tôi muốn biết là câu chuyện như thế nào, tại sao có chuyện thay đổi lệnh nhanh chóng như vậy.Gorton trả lời:- Tôi cũng có phần thắc mắc như vậy. nhưng theo Willie thì hạm trưởng rất thích ở lại đây mà!- Trời đất, dĩ nhiên nói thẳng ra thì chẳng ai không muốn ở lại đây thay vì đi hành quân. Nhưng đó chính là điểm mà tôi thắc mắc. Ông thay đồ lên bộ tư lệnh đó xem xét chuyện gì vậy. Ráng kiếm cho biết tại sao có chuyện như vậy.- Hỏi ai bây giờ, hạm trưởng? hay là hỏi sĩ quan hành quân?- Anh muốn hỏi ai thì hỏi. Ông muốn hỏi các vị đô đốc hay hỏi thủy thủ cũng được, tôi không cần biết. kiếm cho được đường dây để biết chuyện tình ra sao cho tôi thì thôi, hiểu không?Văn phòng chỉ huy trưởng bộ chỉ huy hải đội Nam Thái Bình Dương nằm trong một dãy cao ốc lớn phía sau hải quân công xưởng. hải quân đại úy Burt Gorton trong bộ quân phục làm việc sạch sẽ nhất đến nơi lúc đúng tám giờ rưỡi sáng. Anh len lỏi lấy cớ này cớ nọ và cuối cùng lọt được vào phòng hành quân để gặp hải quân đại tá Grace, một sĩ quan già có bộ mặt lạnh lùng, hung tợn. Đại tá Grace, mặt bơ phờ như đã làm việc bận rộn từ sáng sớm đang uống cà phê trong một ly giấy. ông hỏi Gorton:- Đại úy có việc gì không?- Thưa đại tá, tôi xin phép hỏi về công điện 26004 cho trục lôi hạm Caine.Ông sĩ quan hành quân nhấc sấp công điện lên, và hỏi:- Có chuyện gì vậy?- Xin đại tá có thể vui lòng cho biết tại sao lại thay đổi lệnh hành quân như vậy?Đại tá Grace nhíu lông mày một chút và hỏi:- Anh là hạm trưởng chiếc Caine phải không?- Dạ không, tôi là hạm phó.- Cái gì! – viên sĩ quan hành quân đập mạnh xấp công điện xuống bàn – sao hạm trưởng của anh kỳ vậy, dám sai hạm phó tới đây để hỏi lệnh hành quân. Về bảo hạm trưởng của anh – tên gì nhỉ?- Dạ Queeg. hải quân thiếu tá Queeg, thưa đại tá.- Bảo anh chàng Queeg muốn hỏi gì về lệnh hành quân thì lên đây hỏi, chứ ai mà sai nhân viên tới hỏi những chuyện như vậy hả. anh rõ chưa?- Dạ rõ, đại tá!- Như vậy là xong rồi, cảm ơn anh.Nói xong, đại tá Grace trở lại đọc đám giấy tờ trên bàn. Gorton nhớ lời dọa dẫm của Queeg phải tìm cho ra lẽ, ráng vớt vát:- Thưa đại tá, có phải vụ này là liên quan tới vụ mắc cạn ở West Loch không?Đại tá Grace, hơi ngạc nhiên thấy Gorton còn kèo nài kể cả sau khi bị đuổi khéo. Ông tưởng như bị người ta xúc phạm nặng nề. ông nhìn chăm chăm thật lâu Gorton, rồi ông nhìn xuống nhẫn học viện hải quân Hoa Kỳ trên tay Gorton, một cái nhìn thật sâu sắc, trở lại nhìn thẳng Gorton một lúc lâu, lắc đầu một cách nghi ngờ, rồi cúi xuống đọc tiếp công văn. Gorton lặng lẽ lẩn ra.Khi Gorton bước qua ván cầu bắc từ cầu tàu tới boong chiến hạm, sĩ quan trực nhật thông báo với Gorton là hạm trưởng muốn gặp ngay khi Gorton về tới. gorton đi xuống và gõ cửa phòng hạm trưởng. không thấy tiếng trả lời. anh gõ mạnh hơn, rồi nhè nhẹ mở cửa dòm vào trong phòng tối om và kêu khẽ:- Hạm trưởng! hạm trưởng!- Ồ Burt hả, vào đi!Ông bật đèn đầu giường, và ngồi dậy, hai tay xoa mặt hơi bị xị của ông. ông vói tay lên kệ sách lấy hai viên bi sắt.- Sao tin tức ra sao?- Tôi không được biết, hạm trưởng. đại tá sĩ quan hành quân không cho tôi biết chuyện gì hết.- Cái gì?Gorton, mồ hôi bắt đầu toát ra, kể lại chuyện gặp đại tá Grace, trưởng phòng hành quân. Queeg nhìn trừng trừng hai viên bi đang lăn trong tay.- Rồi ông đành chịu như vậy hả?- Tôi không nghĩ ra được cách nào hơn, hạm trưởng. tôi như bị tống cổ ra khỏi phòng.- Ông không nghĩ tới chuyện mò mẫm mấy đứa thiếu úy trong bộ chỉ huy hả?- Dạ không.Queeg quay lại nhìn Gorton một chớp, rồi nhìn tiếp tục hai viên bi.- Sao hả? tại sao không hả?Gorton sững sờ vì bị hỏi chuyện không ngờ được.- Tôi ơ..tôi….- Tôi thật không ưng ý chút nào! – Queeg nói, sau một phút im lặng – tôi nghĩ khi tôi bảo một sĩ quan đi dò la công việc, thì tôi phải có được tin tức đó chứ. ông phải tìm đủ mọi cách thông minh, lanh trí mà tìm ra chứ.Queeg nằm xuống một cái gối, Gorton rụt rè nói:- Vậy hạm trưởng có lên trên đó không? để tôi xin phương tiện di chuyển.- Có thể tôi đi, có thể không. Tôi không muốn thấy mình bị lớ ngớ như một sinh viên sĩ quan bị bố vì mấy chuyện ngu xuẩn của nhân viên phòng máy.Vừa lúc đó có tiếng gõ cửa:- Vào đi! – Queeg nói.Hạ sĩ vô tuyến Urban bước vào, một tay cầm bản công điện, một tay cầm chiếc mũ nhàu nát. Quân phục làm việc của anh chàng thì bạc rách, bàu nhàu, áo bỏ ngoài quần. Khuôn mặt măng sữa của anh lúc nào cũng có vẻ ngơ ngác, sợ sệt:- Công điện bắt đèn, thưa hạm trưởng.“Trục lôi hạm Caine sẽ khởi hành lúc 0600 giờ ngày 24 tháng 9. Nhận nãnh vật dụng dòng bia tác xạ và lệnh hành quân chi tiết tại xưởng sửa chữa bia tác xạ”.- Được rồi.Queeg nói su khi ký tên vào bản công điện, rồi đưa trả lại cho Urban. Urban hối hả bước ra khỏi phòng.- Hạm phó, còn một chuyện nữa cần phải chấm dứt ngay tức khắc.- Cái gì vậy, hạm trưởng?- Anh phải biết chuyện gì chứ. luật lệ nào cho phép nhân viên mặc áo bỏ ngoài quần vậy? tụi nó là hải quân chứ có phải là bọn hải khấu đâu hả?- Dạ, hạm trưởng.- Dạ con khỉ? Burt, tôi rất nghiêm khắc chuyện này. Ngày mai ông viết lệnh này vào bảng phân công “Kể từ nay, áo phải bỏ vào trong quần. mọi vi phạm sẽ bị phạt nặng”.- Dạ vâng, tuy nhiên đã từ lâu họ quen thói như vậy rồi, tôi không hiểu họ có thay đổi ngay được không.- Kỳ vậy, lính là để nghe lệnh, đâu phải ai dạy nghe lệnh dường như. đứa nào không tuân, thì phạt quân kỷ, nếu cùng thì truy tố trước hội đồng kỷ luật, hay tòa án hải quân về tội bất tuân thượng lệnh. Cách nào đi nữa, tôi không muốn thấy áo bỏ ra ngoài quần.- Dạ được.- Và tôi muốn họp toàn bộ sĩ quan lúc 1300 giờ.- Dạ.Hạm phó Gorton trả lời buông xuôi, đóng cửa phòng nhè nhẹ. Queeg nằm lặng lẽ, nhìn lên trần tàu màu xám xanh, tay lăn hai viên bi liên tục.Các sĩ quan tụ tập đầy đủ trong phòng ăn, nói chuyện nho nhỏ.- Hai lần họp trong một tuần! hạm trưởng De Vriess không có đến hai lần họp trong suốt thời gian ở Caine! – Keefer nói nhỏ với Maryk.- Thôi mà Tom.- Tôi chỉ nói lên nhận xét không biết có chuyện gì thôi mà – Keefer trả lời rất nhỏ.Gorton từ phòng hạm trưởng đi ra:- Hạm trưởng tới.Queeg đi tới, người khòm lại, đầu ngó xuống đất, tay lăn hai viên bi. Các sĩ quan đứng nghiêm.- Rồi, được rồi – và khoác tay mời ngồi. queeg ngồi xuống ghế. Ông rút ra bao thuốc, châm một điếu và cẩn thận đặt hộp quẹt và bao thuốc lên bàn. Cuối cùng, ông cất tiếng, mắt nhìn vào khoảng không trên mặt bàn:- Tôi không hài lòng chút nào, vì tôi đã nói với quý vị là trên chiến hạm này, tiêu chuẩn trên chiến hạm này phải là tối ưu, vậy mà đủ tiêu chuẩn cũng không. không, không có cái gì đủ tiêu chuẩn hết. các ông đều biết tôi muốn nói về chuyện gì rồi, nên tôi tránh mắc cỡ nhắc cho các ông chi tiết như thế nào. có người có thể sẽ nghĩ rằng ban của mình quả thực là ưu hạng rồi, tôi không đả động tới người đó. Nhưng đối với những người chưa được như vậy, mình phải bắt đầu chấn chỉnh lại, chỉ vậy thôi. Hiện giờ các ông biết, chiến hạm lẽ ra đã đi hành quân Pago Pago, nhưng bây giờ, mình không đi nữa. tàu này sẽ ở lại Trân Châu Cảng kéo bia tác xạ. một công tác nhẹ nhàng, dễ dàng, thoải mái. Chỉ có điều thắc mắc là tại sao mình lại được hải đội ưu đãi như vậy? tôi cũng không biết gì hơn các ông, một sĩ quan hải quân không được phép phê phán lệnh ra đúng sai, mà chỉ việc thi hành thôi. Tôi muốn chiến hạm sẽ làm đúng như thế, và không cần bàn ra tán vào gì hết.Ông nhìn quanh các bộ mặt ngơ ngác rồi hỏi:- Có ai muốn hỏi gì nữa không? Không ai hết! như vậy tôi coi như là mọi người đều hiểu tôi muốn thế nào rồi phải không? Rồi. Bây giờ tôi muốn nêu rõ là chỉ có thể có hai nguyên nhân khiến hải đội đổi lệnh hành quân. Một là hải đội cho rằng chiến hạm quá giỏi nên được thưởng thêm một thời gian nghỉ bến lâu hơn, hoặc là hải đội cho rằng chiếc tàu này quá tệ không đủ sức tham dự hành quân ở tiền tuyến. Có ai có thể cho biết hải đội nghĩ thế nào về chiếc Caine không? Rồi, tôi không muốn nói rằng tôi nghĩ thế này hay thế khác, nhưng nếu chiến hạm này chưa thuộc loại ưu hạng thì phải liệu mà đạt tới mau lẹ lên mới được. Mới đây, tôi có báo cáo cho hải đội biết là ban cơ khí chiến hạm trong tình trạng dưới tiêu chuẩn, và có thể đó là lý do duy nhất lệnh hành quân cho chúng ta bị thay đổi. Nhưng như tôi đã nói, một sĩ quan hải quân chỉ thi hành lệnh chứ không bàn cãi lệnh trên. Và chúng ta sẽ thực hiện đúng điều đó.Keefer nổi lên một cơn ho dữ dội, ho gập người, mặt đỏ bừng, hai vai rung lên. Queeg nhìn anh ta lộ vẻ khó chịu.- Xin lỗi hạm trưởng, bị sặc khói thuốc.- Rồi, tôi muốn nhắc nhở quý vị là nếu có cái gì đáng làm thì phải làm cho toàn thiện toàn mỹ. trên chiến hạm này những công tác hay công việc thuộc loại rất khó, mình phải làm liền tức khắc. còn những gì có vẻ như là bất khả thi, thì có thể lâu một chút. Nào bây giờ có vẻ như mình sẽ phải dòng bia tác xạ trong vài tuần sắp tới. như thế, chúng ta chỉ việc là một tàu dòng bia tác xạ giỏi nhất chưa từng thấy trong hải quân. Và như tôi đã nói, chúng ta chỉ có nhiệm vụ thi hành lệnh mà không được bàn tán về lệnh đó. Cho nên chúng ta sẽ không phải lo âu về những chuyện đã xảy ra. Còn về việc mắc cạn, tôi không t6y tôi phải chịu trách nhiệm về mức độ quá thiếu sót về huấn luyện tại chiến hạm. tôi sẽ nói thẳng với hải đội như vậy và câu chuyện coi như chấm dứt ở đây. Nhưng chắc chắn là tôi sẽ chịu trách nhiệm tất cả mọi chuyện xảy ra trên chiến hạm từ nay trở đi. tôi không muốn làm một mảy may lầm lỗi nào nữa và, và tôi sẽ không dung tha bất kỳ một người nào làm cho tôi phạm lỗi, tôi không có nói chơi đâu nhé. Và, coi nào, các ông biết là tôi muốn gì rồi và không cần tôi phải nói rạch ròi cho các ông biết, và, à còn một chuyện này nữa.Queeg nhìn quanh phòng họp xem có ai đoán được không. ông nói tiếp:- Ai là sĩ quan tâm lý chiến ở đây vậy?Mọi người bối rối nhìn nhau. Gorton đằng hắng:- Ha! hưm..thưa hạm trưởng, hồi xưa có thiếu úy Ferguson kiêm nhiệm chức vụ này với các nhiệm vụ khác, khi Ferguson đổi đi thì không có ai được chỉ định vào nhiệm vụ này.Queeg lắc đầu chầm chậm, lăn hai hòn bi chạm nhẹ vào nahu kêu sèn sẹt một hồi.- Rồi – ông nói – Willie, từ nay ông là sĩ quan tâm lý chiến kiêm nhiệm với các nhiệm vụ khác. việc đầu tiên ông phải làm là coi cho tất cả nhân viên phải bỏ áo vào trong quần.Willie lộ vẻ sửng sốt.- Tôi không muốn thấy áo bỏ ngoài quần trong nhiệm kỳ hạm trưởng của tôi. Anh muốn làm cách nào thì làm, tôi không cần biết, anh muốn khó tới đâu thì khó, tôi sẽ yểm trợ anh trong phạm vi quyền hạn của tôi. Nếu mình muốn cho nhân viên thi hành nhiệm vụ như một hải quân thì đầu tiên hết thảy, họ phải có cái bộ diện hải quân. Tôi mà nhìn y người nào bỏ áo ngoài quần thì sĩ quan trực sẽ khốn khổ với tôi, sĩ quan trưởng ban sẽ khốn khổ với tôi, và sĩ quan tâm lý chiến sẽ khốn khổ với tôi. Tôi không nói chơi bao giờ. Vậy thôi, công chuyện hôm nay chỉ có thế, và như tôi đã nói, các ông phải làm sao để ưu là tiêu chuẩn ở đây, và, và có ai có ý kiến gì không? không có ai hết? ông, Gorton? Ông, Maryk? Ông, Adams?Và có thể, Queeg điểm ngón tay đến từng sĩ quan cho đến hết vòng. Tới tên người nào người ấy lắc đầu.- Tốt lắm, như vậy tôi coi như là mọi người đều hiểu hết những gì tôi muốn và hăng hái thực hiện những gì tôi nêu ra hôm nay, phải vậy không? và, được rồi, hôm nay chỉ có vậy thôi, và – nhớ thêm rằng chúng ta đang chỉ huy một khu trục lôi hạm kéo bia tác xạ số một trong hải quân Hoa Kỳ, và, và bây giờ mọi người trở lại tiếp tục công việc.Mọi người đều đứng dậy nghiêm chỉnh khi Queeg rời phòng họp.- Rồi, rồi cảm ơn quý vị.Nói xong, ông lật đật lui về phòng hạm trưởng.Trong hai tuần lễ kế đó, con tàu kéo bia tác xạ ngầu nhất hải quân thi hành công tác mấy lần đều không bị trở ngại gì.Cách vận chuyển của Queeg cũng thay đổi rõ rệt: thay vì đâm thằng vào, ông nhích nhích lúc cặp tàu, hay rời cầu. Cách thận trọng làm nhân viên hồi hộp, họ vốn quen lối cặp cầu hay rời bến nhẹ nhàng chính xác của De Vriess. Nhưng được cái tốt là không bị đụng hay bị mắc cạn.Hải quân thiếu úy Willie Keith dán bảng thông báo nơi phòng ngủ đoàn viên, tựa là Quân Phong – Quân phục chỉnh tề để chấn chỉnh Quân phong quân kỷ. trong năm đoạn ngắn, với lời văn rất trôi chảy, Willie yêu cầu đoàn viên chú ý đến việc bỏ áo trong quần. Anh rất ngạc nhiên thấy lệnh của anh được mọi người tuân theo nghiêm chỉnh, các vạt áo lòng thòng biến mất hẳn. Anh chàng đọc đi đọc lại bản văn lấy làm tự hào về lời có tác dụng thuyết phục mạnh mẽ của mình và cho rằng văn tài của mình đã khuyến khích được tinh thần mọi người. thật ra thì anh đã hơi quá lạc quan, mọi người rất khôn ngoan, họ biết chính xác lệnh đó từ đâu ra. Họ dò ông hạm trưởng mới, trục lôi hạm Caine thật quá sức may mắn, có được một vài tuần tại bến là giấc mơ của tất cả thủy thủ đoàn trục lôi hạm ở Nam Thái Bình Dương. Ở tại bến có nghĩa là có trái cây tươi, có sữa tươi, có cà rem, có những bữa ăn thịt bò thịnh soạn, và những buổi đi bờ tưng bừng ở các quán rượu, và quán ca nhạc vùng Honolulu. Chẳng ai lại muốn bị cắm trại vì cái vạt áo cả.Tuy nhiên, rắc rối bắt đầu vào một buổi sáng sương mù. Hạm trưởng Queeg lên đài chỉ huy chỉ thấy một giải màu xanh mờ mờ đàng trước mặt, leo lắt mấy ngọn đèn vàng trên cầu cặp trong hải cảng. không khí ẩm ướt và đầy hơi sương.- Kệ bà nó, nhiệm sở hải hành sương mù. Khi nào bớt mù sương, mình sẽ tách bến. nắng sắp lên rồi.Nhưng màu xanh trước mặt biển trở nên xám xịt, rồi trắng nhợt vang dội tiếng còi hụ thê lương dễ giận báo sương mù trong thủy đạo vào hải cảng. đồng hồ chỉ 0815. Từ trên đài chỉ huy, cái cần trục sau lái cũng chỉ nhìn thấy lờ mờ, đàng sau đó thì chỉ thấy toàn là sương mù dày đặc. hạm trưởng Queeg đã nóng ruột đi qua đi lại cả tiếng đồng hồ trên đài chỉ huy, cuối cùng ra lệnh:- Chuẩn bị rời bến!Rung chuông báo sương mù với máy chạy thật chậm, trục lôi hạm Caine lùi vào thủy đạo hải cảng. cầu tàu chìm trong sương mù, con tàu mò mẫm nổi trôi trong cảnh mù mịt, không ai nhìn thấy một vật gì.Bỗng nhiên tiếng còi hụ vang dội từ trong đám sương mù phát ra, không ai biết từ hướng nào. Queeg chạy từ mé này sang mé nọ của đài chỉ huy, nhướng hết nhãn quan nhìn vào phía trước một màn trắng dày đặc, phía sau thì hoàn toàn không nhìn thấy gì hết. mặt ông căng thẳng, hàm dưới trễ xuống, môi lắp bắp:- Tránh ra, làm gì ở đây! – ông la rầm lên, Willie vội nhảy vọt về phía sau.Tiếng còi mỗi lúc một lớn, trùm lên đầu chiếc Caine một cách khủng khiếp, từ mọi phía, trên dưới trái phải trước sau.- Hai máy ngừng!- Hai máy ngừng!- Có ai nhìn thấy gì không? có ai mở mắt ra nhìn cái gì không?Queeg phóng qua phóng lại trước mặt Willie trên đài chỉ huy bốn năm lần, mỗi lần ngừng lại để hùng hổ kéo sợi dây kéo còi hụ báo sương mù. Một tiếng còi thết lên trên đầu chiếc Caine, một bóng đen khổng lồ, một tàu dầu cao ngất lừng lững hiện ra trong bóng sương mù, trườn qua mặt chiếc Caine và biến mất.- Phù – Queeg thở ra nhẹ nhõm, ngừng chạy qua chỗ Willie. Ông mở cửa phòng hải đồ và nói – cho hướng đi chứ, cái gì mà chậm quá vậy!Hạm phó Gorton nhìn vào hải đồ,ngạc nhiên. hướng đi thẳng từ đây tới kho bia là 220 độ, chỉ có một hướng. queeg biết vậy, Gorton biết vậy và cũng tất cả mọi người biết vậy.- Dạ…tôi….- Dạ dạ cái gì, hướng mấy?Queeg rít lên, đấm tay thình thịch vào cửa sắt.Gorton nhìn Queeg chằm chằm:- Hạm trưởng, khi mình quay đầu lại rồi, mình mới cần hướng đi chứ!- Quay đầu cái gì? – Queeg la lên. Ông trừng trừng nhìn Gorton một lát rồi chạy vội về đài chỉ huy, ra một loạt lệnh máy và tay lái để quay ngược đầu Caine.Trong một khoảnh khắc, chiếc Caine rung lên khi hai chân vịt quay hai chiều trái nhau. Trong bóng tối, mặt la bàn điện sáng rõ. Queeg nhìn chăm chú kim la bàn chỉ hướng tàu: 95 độ, 100, 105, 120, 150. Ông quan sát một lúc rồi nói với nhân viên lái tàu:- Đọc hướng đi mỗi 20 độ - xong ông chạy ra phía ngoài. Maryk đang đứng chăm chú nhìn vào đám sương mù, hai tay nắm chặt thành tàu. bây giờ, có thể nhìn thấy sóng nước một hai trăm thước về phía trước, trên đầu, trời sáng dần.- Tôi nghĩ sương bắt đầu tan rồi – người sĩ quan đệ tam nói.- Chờ cũng lâu quá rồi.Queeg nhăn nhó, hơi thở có phần nặng nề.- 180 độ.Nhân viên lái tàu đọc to hướng la bàn. Stilwell là trung sĩ trọng pháo, anh người cao lớn, đẹp trai, mái tóc dựng đứng, khuôn mặt măng sữa. anh hai tay nắm chặt tay lái, chân đứng dạng rộng trước tay lái, mắt chăm chú nhìn vào la bàn điện.Queeg nói:- Không chừng cả ngày hôm nay cũng không ra khỏi được nơi này.Ông nói với vào phòng hải đồ:- Tom, hướng 220 tới kho bia tác xạ phải không?- Dạ đúng.- Hướng 200.Nhân viên phòng lái đọc to.Bây giờ còi hụ báo sương mù thưa thớt dần, biển quanh tàu bắt đầu thấy được màu xanh thường ngày.- Chắc là thủy đạo vô hải cảng đã sáng sủa rồi – Maryk nói.- Giữ hướng 220 – nhân viên lái tàu báo cáo.Queeg hét lên và chạy ngay vào phòng lái:- Trời ơi, CÁI GÌ! Ai ra lệnh cho mấy người giữ hướng 220 hả?- Hạm trưởng, tôi tưởng…- Anh tưởng! tưởng cái gì, ai mướn mấy người tưởng hả? anh chỉ cứ việc làm theo lệnh thôi, đừng có tưởng này tưởng nọ. khổ quá!Stilwell bủn rủn chân tay. Mặt anh chàng trắng nhợt lại, con mắt giống như lồi ra. Anh lắp bắp:- Dạ hạm trưởng. vậy tôi có phải giữ tay lái bên trái không?’- ĐỪNG có làm gì hết! hướng bao nhiêu?- Ha.ha.hai hai năm. Hạm trưởng, tay lái bên mặt năm…- Tôi tưởng anh giữ hướng 220.- Từ lúc hạm trưởng la, tôi đâu có giữ hướng nữa.- Trời đất quỷ thần ơi, đừng có nói là tôi không nói này nói kia! Bây giờ tay lái bên trái và giữ hướng hai hai không nghe chưa!- Dạ hạm trưởng, tay lái bên tr…trái và giữ hướng hai hai không!- Maryk!Maryk chạy vội vào phòng lái.- Cho tôi biết tên và cập bậc của người lái tàu ca này.- Trung sĩ trọng pháo Stilwell, hạm trưởng.- Ông bảo hắn phải thi hành lệnh cho đàng hoàng, nếu không anh ta sẽ là thủy thủ bậc nhất liền bây giờ. Tôi muốn đổi người lái vĩnh viễn và từ nay trở đi kiếm người giỏi nhất khi nhiệm sở vận chuyển trong thủy đạo vào cảng cho tôi!- Anh ta là người lái tàu giỏi nhất của mình.- Tôi muốn thay thế liền, nghe không?Willie thò đầu vào:- Hình như có thiết giáp hạm đàng trước, 300 thước, hạm trưởng!Queeg sửng sốt nhìn ra. Một con tàu thật lớn đang đâm sầm vô Caine. Ông ta mở miệng và ngậm miệng lại hai ba lần mà không thốt ra được lời nào, cuối cùng mới bật ra được:- Hai máy lùi ba, cai..cai...cải chính, hai máy ngừng.Lệnh vừa được cải chính thì chiếc thiết giáp hạm khổng lồ lướt qua hữu mạn chiếc Caine cách nhau chỉ 10 mét làm nước nổi sóng cuồn cuộn.- Phao đỏ 1 giờ tả mạn.- Đúng rồi, mình đi lộn bên rồi hạm trưởng.- Mình không có đi lộn bên nào ráo. Đại úy Maryk, phải chi ông lo việc đổi người lái và để tôi lo việc vận chuyển tàu là việc của tôi thì đâu có chuyện gì.Bây giờ chiếc Caine bỗng đi vào một vùng sáng lòa. Mọi sương mù tan hết. đường tới kho sáng sủa, nước trong xanh. Đàng sau bây giờ là một đám mây trắng như bông. Chỉ còn nửa hải lý nữa là tới kho.- Rồi, hai máy tiến một.Ông thò bàn tay run rẩy của ông lấy hai viên bi trong túi cầm trong tay.Không khí trên đài chỉ huy vẫn còn nặng nề cho mãi đến khi tàu ra khơi, Trân Châu Cảng khuất dưới chân trời. trục lôi hạm Caine tiến nhẹ nhàng trên biển êm xanh ngắt. gió biển hắt những bụi nước mặn rin rít trên da thịt.Đấy là lần đầu tiên mà vị tân hạm trưởng lớn tiếng với thủy thủ đoàn. Chưa bao giờ trên chiến hạm lại có một nhân viên bị giải nhiệm ngay tại chỗ như hôm nay. Đoàn viên không biết Stilwell đã làm lỗi cái gì.Willie xuống ca sau khi nhiệm sở vận chuyển giải tán, về phòng kể chuyện cho Harding nghe.- Có lẽ là tôi sai, tôi mong là tôi sai, nhưng tôi có cảm tưởng rằng trong sương mù hạm trưởng hoảng hốt và sợ hãi, rồi để che dấu cái sợ hãi của mình, đổ lên đầu một đoàn viên vô tội không may bị chộp.- Tôi không biết – Harding nằm trên giường phì phà thuốc lá trả lời vọng lên – một nhân viên lái tàu thật ra không được giữ một hướng lái mà không có lệnh của sĩ quan.- Nhưng mà Stilwell biết rõ ràng là hạm trưởng muốn đi hướng 220. Anh chàng nghe hạm trưởng nói với sĩ quan hải hành mà. Thủy thủ không bao giờ được dùng một chút trí óc gì sao?- Willie, phải có một chút thời gian mới quen được lối làm việc của hạm trưởng mới, vậy thôi.Một điểm tế nhị khi tới lượt Stilwell lên ca là có phải anh ta bị vĩnh viễn không được đi ca phòng lái, hay chỉ bị giải nhiệm lần đó không thôi. Anh ta tới hỏi thượng sĩ, thượng sĩ hỏi đại úy Adams, Adams hỏi hạm phó Gorton. Gorton nghĩ đành phải hỏi hạm trưởng thôi. Gorton tới gặp Queeg và hỏi vụ Stilwell. Queeg cười lớn và nói:- Trời đất, dĩ nhiên là cậu ta đi phòng lái chớ. tôi đâu có gì thù hằn thằng nhỏ đâu, nó có vẻ đàng hoàng. Ai cũng có lần lâm lỗi mà. Có điều bảo nó đừng có làm gì mà không có lệnh.Stilwell trình diện phòng lái 15 phút trước ca 4 giờ chiều, diện một bộ quân phục làm việc mới toanh, một cái mũ trắng mới bỏ giặt tẩy. anh chàng chào tay một cách nghiêm chỉnh đúng quân kỷ. Queeg chào đáp lễ với một nụ cười dễ dãi. Anh chàng lái tàu thật chăm chú cẩn trọng, giữ hướng không sai quá nửa độ.Qua hệ thống âm thoại liên chiến hạm, chi đội trưởng Trục lôi hạm ra lệnh:- Gwendolyn, Gwendolyn, đây là Tarzan. Thực tập bắt đầu!- Kéo cờ Bravo!Giám lộ kéo cờ Bravo màu đỏ chói lên cột cờ. màu thuốc súng vàng khè phát ra từ những chiến hạm đi đầu. nước bắn tung lên quanh bia tác xạ do những viên đạn 125 ly bắn từ các trục lôi hạm cách mục tiêu hơn bốn hải lý. Loạt đạn này đến loạt đạn khác tới tấp bắn tới. chiến hạm này băn xong đến lượt chiến hạm khác.Hải quân thiếu úy Willie Keith đang cởi trần, hướng một luồng gió mát ở sân sau, coi mãn nhãn cuộc tập trận hào hứng và kiếm một chút nắng lành mạnh. Trí óc thẩn thơ nghĩ đến những ngày bên May bước đi trên tuyết, trong mưa ở Broadway, những nụ hôn dài trên taxi về nhà…- Thiếu úy Keith trình diện đài chỉ huy gấp!Giọng lo âu sợ sệt trong lời báo qua máy khuếch đại mang theo một tính chất khẩn cấp đáng sợ. willie khoác vội áo sơ mi, phóng thẳng lên đài chỉ huy. Một cảnh hãi hùng hiện ra trước mặt anh. Giám hộ Urban mặt tròn trịa thơ ngay, đứng cứng ngắc trong thế nghiêm, mặt đờ lên vì sợ hãi. Vạt áo của anh chàng lòng thòng ở ngoài quần, bên cạnh anh ta là hạm trưởng Queeg, nhìn trừng trừng ra ngoài biển và đang lăn hai viên bi. Bên phía bên kia là đại úy Keefer bồn chồn, tay xoay xoay ống kính ống nhòm.- A, ông sĩ quan tâm lý chiến đây rồi. ông làm ơn giải thích cho tôi về quân phục của anh này.- Thưa hạm trưởng, tôi – tôi có biết gì đâu.Willie quay lại nhìn người giám lộ, ráng nói thật giận dữ:- Anh có đọc thông báo của tôi không vậy?- Dạ có, thiếu úy, tôi thực tình vô ý quên mất. tôi xin lỗi thiếu úy.- Ít ra anh cũng phải nhét áo vào quần bây giờ chứ, anh đứng trơ trơ ra đó làm gì nữa!- Hạm trưởng không cho mà thiếu úy.Anh chàng giám lộ mếu máo.Willie nhìn qua hạm trưởng Queeg.- Dĩ nhiên là không được rồi - Queeg nói – trước hết tôi muốn cho ong thấy ông làm việc như thế nào, thiếu úy Keith, và…- Gwendolyn, Gwendolyn, Tarzan gọi.Tiếng chi đội trưởng chi đội trục lôi hạm vang lên từ trong âm thoại ở phòng lái. Queeg chạy vội vô:- Tarzan, tarzan! Đây là Gwendolyn trả lời!- Gwendolyn, kết thúc thực tập, trở về căn cứ, chấm dứt.- Tarzan, nhận rõ: chấm dứt!Queeg quay qua nhân viên lái tàu ra lệnh:- Mặt mười!- Tay lái mười bên mặt!Stilwell thận trọng quay tay lái vừa trố mắt nhìn hạm trưởng. hạm trưởng Queeg chạy trở lại phía hữu hạm:- Rồi, trước hết, Keith, ông giải thích được hay không cái vụ này?- Thưa hạm trưởng, tôi đang ở sau lái, và…- Coi nào, tôi không có hỏi đến chứng cớ để chạy tội! tôi muốn hỏi anh việc không thi hành lệnh của tôi, và việc anh không hướng dẫn nhân viên săn sóc quân phục!Trục lôi hạm Caine đang quay một vòng lớn với tay lái giữ 10 độ bên phải. dây kéo bia và bia tác xạ bây giờ chùng về phía bên mặt.- Rồi, thiếu úy Keith, ông viết báo cáo rõ ràng vụ bê bối này cho tôi.- Dạ vâng.Bây giờ hạm trưởng Queeg quay qua đại úy Keefer lúc ấy đang chăm chú nhìn cái bia tác xạ. queeg hạch hỏi:- Rồi, đại úy Keefer, ông cho tôi biết làm sao mà người đầu tiên vi phạm lệnh quân phục lại ở trong ban của ông?- Thưa hạm trưởng, người trưởng ban trong khi đi ca, chỉ làm công chuyện đến một giới hạn nào đó thôi.- Không có giới hạn nào hết, sĩ quan đương phiên phải làm hết tất cả mọi việc trong nhiệm vụ của mình, tất cả mọi chuyện, biết không?Chiến hạm tiếp tục quay một vòng tròn, theo tay lái đang giữ 10 độ bên phải. bây giờ, dây kéo và bia tác xạ nằm hẳn bên hữu mạn chiến hạm. nhân viên lái tàu nhìn vào bia tác xạ há hốc miệng. vòng quay tiêu chuẩn của chiếc Caine là một ngàn thước, và dây kéo dài gấp đôi. Dĩ nhiên là nếu tiếp tục quay như thế này thì chắc chắn là chiến hạm sẽ phải đi vào phía trong của bia tác xạ và sẽ đè lên dây kéo. Bình thường ra thì Stilwell sẽ trình ngay tình trạng đó cho hạm trưởng, nhưng hôm nay anh phải cẩn thận lời ăn tiếng nói. anh giữ đúng tay lái tiêu chuẩn bân mặt mười độ như lệnh hạm trưởng.- Rồi, đại úy Keefer, ông phải viết tờ trình giải thích (a) tsợ nhân viên này bỏ vạt áo ra ngoài quần trong khi thuộc ban của ông, (b) tại sao nhân viên này bỏ áo ra ngoài quần trong khi ông là sĩ quan đương phiên. Như vậy rõ chưa?Lúc này bia tác xạ đang trôi qua trước mũi tàu.- Dạ vâng, tôi nghe.Thượng sĩ Budge và Bellison đang đứng hút thuốc cạnh máy neo mũi, khoan khoái hướng một luồng gió mát. Bỗng Bellison huých cùi chỏ vô sườn đầy mỡ của Budge:- Budge, tao có quáng gà không? có phải mình đang cắt dây kéo bia không?Thượng sĩ Budge ngước mắt nhìn ra bia tác xạ, nhìn lên đài chỉ huy rồi phóng cái thân bồ tượng, nắm lấy dây cáp thành tàu, thò cổ ra nhìn xuống mạn tàu.- Trời đất ơi! Ông hạm này ổng sao rồi nè!Bellison nói:- Để tôi kêu lên nghe!- Trễ rồi, mình đâu có làm gì được nữa!- Trời đất, lỡ mà dây cáp quấn vào chân vịt thì bỏ đời…Hai ông thượng sĩ già kinh hoàng nhìn tấm bia tác xạ bềnh bồng trôi qua bên tả ngạn. trục lôi hạm Caine hiên ngang đè lên chính dây dòng của mình. chỉ có một tiếng chạm nhẹ, rồi thôi, và chiếc tàu cũ kỹ tiếp tục di chuyển. dường như cái bia tác xạ không hề hấn gì.Hai ông thượng sĩ tròn mắt nhìn nhau. Bellison kinh hoàng xổ ra một tràng tiếng lóng của bọn thủy thủ và có thể dịch ra đại loại như sau:- Thật là một chuyện dị kỳ!Họ nhìn xuống biển rồi nhìn lằn nước Caine đánh vòng tạo nên một lúc thật lâu, sững sờ. bellison cuối cùng mở miệng nói giọng run lên:- Trời, thiệt không thể tưởng tượng được, tàu mình đánh một vòng, cắt dây kéo bia tác xạ, giờ làm thêm một vòng nữa, có chịu nổi đời không chớ?Budge đang kê cái bụng phệ của ông trên dây cáp mũi tàu, lắc đầu ngán ngẩm. trên mặt biển, đường lằn tàu đi tạo thành vòng tròn bọt nổi đường kính nguyên một hải lý. Chiếc Caine bây giờ cày lên vết lằn cũ một lần nữa với cùng một góc độ bánh lái.- ủa, mình làm cái gì mà đánh nguyên vòng vậy cà? – Bellison nói.- chắc ông hạm kẹt cái gì rồi!- có thể là bánh lái bị kẹt. có thể là dây cáp bị cắt đứt. mình lên coi ra sao!Hai người đi nhanh về hướng đài chỉ huy.Trong lúc đó trên đài chỉ huy, hạm trưởng Queeg giải quyết xong tình thế khẩn cấp của vụ vạt áo, sau khi diễn giảng một tràng dài về đề tài này.- Được rồi. hạ sĩ nhất giám lộ Urban, bây giờ anh có thể chỉnh đốn lại quân phục.Anh chàng trẻ tuổi vội vàng nhét áo vào trong quần, rồi trở lại thế đứng nghiêm liền.- Coi, thấy không, bây giờ anh có thấy đàng hoàng không nào. như vậy trông mới là một thủy thủ của hải quân Hoa Kỳ chứ.- Dạ!Urban cố gắng nói lên tiếng.Bây giờ chiếc Caine đã đi thêm được nửa vòng thứ nhì, và thêm một lần nữa, bia tác xạ lại nằm ngay hướng mũi tàu. queeg bỏ lại người thủy thủ trẻ tuổi đang run rẩy và trở lại phòng lái.- Ủa tại sao cái bia đó ở đây vậy? mình đang ở đâu vậy? cái chuyện gì vậy?Ông liếc nhanh cái la bàn điện, con số đang từ quay sang bên phải.- Nè, anh đang làm cái gì vậy?Ông la lối Stilwell đang ôm bánh lái.- Dạ lệnh hạm trưởng tay lái mười bên mặt!- Ừ đúng rồi, tôi có ra lệnh đó.Ông nhìn quanh, nhìn cái bia, rồi mấy trục lôi hạ,mùi đang rời khu vực thực tập tác xạ.- Tại sao cái bia nó không đi sau mình? tôi thực tình không hiểu. hai máy ngừng. lái thẳng như vậy!Chiếc Caine ngừng dựt lại. cái bia nằm ở phía tả mạn cách chừng 500 thước. điện thoại viên thò đầu vào phòng, giọng hơi lo:- Xin lỗi hạm trưởng, thượng sĩ Bellison ở sân sau báo cáo dây dòng đã bị đứt.- Làm sao mà ông ấy biết nó đứt hay không đứt? bảo ông ta không biết chuẩn đích thì đừng có nói lộn xộn.Anh chàng điện thoại viên mấp máy môi như đang ôn lại lời Queeg nói trước khi nói vô điện thoại đeo trước ngực.- Thượng sĩ, hạm trưởng nói không xúc xích thì đừng có nói chộn rộn!Chiếc Caine vượt qua hai hải lý, bia tác xạ vẫn bập bềnh trên sóng, nhưng không di chuyển một chút nào. trong phòng lái im lặng như tờ. ông hạm trưởng nói:- Rồi, bây giờ mình phải làm gì. Cái bia đã tuột đi rồi.Ông nhìn Keefer một cách hóm hỉnh rồi nói:- Coi đó, Tom. Hải đội đưa mình cái bia mà chỉ mới lái sang bên phải vài độ đã tuột tuốt luốt, thì đó là chuyện của hải đôi, mình làm sao biết được, phải vậy không nào? Willie đưa cho tôi cái mẫu công điện.Ông nắn nót viết “Dây kéo xấu bị đứt ở Tây Nam khu Charlie. Bia trôi rất nguy hiểm cho thuyền bè hải hành. Chiến hạm trên đường về căn cứ. trân trọng thỉnh cầu cho tàu dòng vớt hoặc phá hủy bia tác xạ vào sáng mai”.- Gởi công văn này qua tần số hải cảng.Đang lúc Willie mang công điện xuống phòng truyền tin thì Maryk chạy lên, áo đẫm mồ hôi.- Dạ xuồng đã sẵn sàng, với toán thu hồi bia. Mình cần khoảng một tiếng đồng hồ thì xong. Nếu mình lại gần bia khoảng50 thước…- Thâu hồi cái gì?- Dạ thâu hồi bia tác xạ!Ông sĩ quan vận chuyển ngạc nhiên trước câu hỏi kỳ cục. queeg nhăn mặt bảo Willie:- Đưa cho ông Maryk coi công điện, Willie. Tôi nghĩ không sâu xa bằng ông, nhưng Maryk, tôi nghĩ trách nhiệm của tôi đâu phải là phải giải quyết những chuyện do những vật dụng hư hỏng họ trao cho tôi đâu. Nếu hải đội giao cho tôi một sợi dây dòng tàu bị đứt thì nhiệm vụ của tôi là cho họ biết, rồi về căn cứ, chờ lệnh hành quân kế tiếp, thay vì mất thì giờ của hải quân đi lo chuyện không đâu…Đại úy Keefer, làm ơn nói giùm sĩ quan hải hành vẽ đường về Trân Châu Cảng.Maryk theo Keefer về cánh trái của chiến hạm, kéo tay Keefer nói nhỏ:- Tom, bộ ông hạm không biết mình quay hơn một vòng và cắt đứt dây dòng thiệt sao?- Steve, mình làm sao biết được ổng nghĩ cái gì? Mình đúng là bị nguy với thằng khùng này, không phải đùa đâu Steve.Hai người đi vào phòng hành quân. Keefer nói với Gorton:- Hạm trưởng nói lấy đường về Trân Châu Cảng, Burt!Gorton há hốc miệng:- Trời đất, còn cái bia thì sao?Maryk kể lại lý luận của Queeg và nói thêm:- Burt, muốn cho hạm trưởng khỏi bị rầy rà, anh phải liệu nói với ổng tìm cách thâu hồi lại cái bia…- Steve, tôi sẽ không nói gì hết, ông ta….Bộ mặt nhăn nhó của Queeg thò vào phòng hải đồ.- Sao, cái gì đây, họp bộ tham mưu hả? cho cái hướng về Trân Châu Cảng đi chớ!- Hạm trưởng, ai nói tôi đần độn cũng được, nhưng tôi vẫn thấy mình phải ráng thâu hồi cái bia. Cái bia này giá cả mấy ngàn bạc. mình có thể làm được nếu…- Làm sao anh biết là mình có thể làm được? cái tàu này đã làm thế lần nào chưa?- Dạ chưa, nhưng ….- Coi nào, tôi chưa thấy thủy thủ đoàn của chiến hạm này làm được một công chuyện bình thường, huống gì là một công việc rắc rối như thế này. Vòng vòng ở đây cả buổi chiều, rồi mấy thằng đần độn lột cổ xuống biển, rồi mình hụt giờ đóng cổng – làm sao tôi biết biết đâu có lệnh hành quân bất tử thì sao đây? Lệnh là mình phải trở về căn cứ trước khi mặt trời lặn…- Hạm trưởng, tôi có thể vớt cái bia trong một giờ đồng hồ…- Đó là ông nói vậy chớ…Hạm phó, ông nghĩ sao?Gorton khổ sở nhìn Maryk đến Queeg và nói:- Hạm trưởng, tôi nghĩ tin cậy Steve được. nếu Steve nói là được ….- Trời đất ơi, kêu thượng sĩ Bellison lên đây ngay.Ông thượng sĩ vận chuyển vài phút sau bước tà tà vào phòng hải đồ. ông lầm bầm hỏi:- Dạ hạm trưởng kêu có chuyện gì vậy?- Bellison, nếu ông phải vớt cái bia lên thì ông phải làm những chuyện gì?Anh chàng nhíu mày nhíu mặt. sau một lúc, anh chàng xổ ra một loạt như ròng rọc, dây kéo, mặt xích, con chống, con đội, vân vân. Queeg suy nghĩ:- Hm..hm.. vậy mất bao nhiêu thì giờ?- Cũng tùy mà hạm trưởng, biển êm – khoảng 40 phút, một giờ…- Không có ai bị gãy chân gãy tay gì hả?Bellison nhìn Queeg lom lom như con khỉ con nhìn một vật lạ.- Làm chi mà tới gãy tay gãy chân dữ vậy hạm trưởng!Queeg trầm tư bước tới bước lui trong phòng một lúc rồi gửi thêm một công điện: “Trân trọng báo cáo: nếu BCH Hải đội muốn thâu hồi bia tác xạ, chiến hạm có thể thi hành công tác này. Trân trọng thỉnh cầu cho chỉ thị”.Chiến hạm quay vòng vòng trong khu vực chừng một tiếng đồng hồ. bộ chỉ huy hải đội ngắn gọn trả lời: “Chiến hạm tùy nghi quyết định”. Willie trao công điện cho Queeg lúc Queeg, Gorton và Maryk đang đứng phía tả mạn nhìn bia tác xạ đang trôi lình bình.- Chỉ thị hay ho dữ không!Queeg cáu kỉnh đưa công điện cho hạm phó. Ông nhìn bóng mặt trời. còn chừng một tiếng rưỡi nữa thì trời tối.- Đó, hải quân đối xử với mình như thế đó. Trốn tránh trách nhiệm mà còn đòi biên lai nữa chớ. chiến hạm tùy nghi! Tùy nghi hả, đúng là tôi muốn như vậy đó. Không có nói giỡn đâu à. Họ không thể trách tôi là sáng mai không đi thực tập được, và làm gãy cổ nhân viên. Tôi chả dại. thôi, đi về!Nhưng sáng hôm sau không có thực tập tác xạ. chiếc Caine cặp bến, chẳng làm gì hết. khoảng 11 giờ sáng, Gorton ngồi trong phòng ăn sĩ quan, nhấm nháp cà phê và đọc công văn. Một thủy thủ mặc lễ phục dạ xanh mở cửa đi vào, lột mũ trắng tinh cầm tay, lễ phép hỏi ông hạm phó:- Xin lỗi đại úy, phòng hạm trưởng ở đâu ạ?- Tôi là hạm phó. Anh có cần gì không?- Thưa hạm phó, có văn thư khẩn phải trao cho chính tay hạm trưởng.- Văn thư ở đâu vậy?- Bộ chỉ huy hải đội Nam Thái Bình Dương gởi.Gorton chỉ phòng hạm trưởng cho người lính. Anh ta gõ cửa. khi cửa mở ra, Gorton thoáng thấy Queeg còn mặc quần xà lỏn, mặt đầy xà bông cạo râu. Trong khoảnh khắc, người lính đi ra khỏi phòng, đi qua chỗ Gorton và nói:- Cảm ơn hạm phó.Anh ta bước lên thang lên boong chính. Gorton ngồi im chờ. anh chờ khoảng 45 giây, rồi anh nghe tiếng chuông trong phòng ngủ của anh kêu vang dậy. anh hớp cạn ly cà phê, phóng vào phòng hạm trưởng. Queeg đang ngồi trước bàn làm việc, mặt vẫn còn dính xà bông, cái phong bì rách nát nằm trên sàn, một tờ giấy văn thư mỏng trong tay phải. ông ngước lên nhìn người hạm phó một lúc lâu, rồi lẳng lặng đưa cho Burt tờ công văn, quay mặt đi phía khác.“TTYC hạm trưởng trục lôi hạm DMS22 đích thân – nhắc lại đích thân – mang tờ trình báo cáo vụ làm ăn cẩu thả vừa qua. Trình diện sĩ quan hành quân hải đội lúc 1300H ngày 22 tháng 10.”Ông hạm trưởng đứng dậy, móc hai viên bi trong túi quần kaki đang treo trên móc.- Này Burt, ông nghĩ cái này là cái gì vậy?Burt nhún vai một cách miễn cưỡng.- Làm ăn cẩu thả! mà dám dùng chữ đó trong công văn! Thật là quá đáng. Vụ này tôi phải hỏi cho ra lẽ. tại sao tôi phải làm tờ trình? Không phải là chính mấy người đó ra lệnh cho tôi tùy nghi hả? burt, ông thẳng thắn nói cho tôi nghe đi, có chuyện gì mà tôi có thể làm được mà tôi không làm không? ông nói thẳng cho tôi nghe. Ông nghĩ là tôi đã làm sai cái gì không?Burt lặng im. Queeg nói:- Tôi rất cảm ơn ông nói cho tôi biết nếu có bất cứ chuyện gì tôi có thể làm sai khác được không. tôi coi như là ý kiến của một người bạn.- Ơ, thưa hạm trưởng…Burt hơi ngần ngừ một chút. Anh biết là hải đội đã biết chuyện dây dòng bia tác xạ bị cắt đứt. những chuyện như vậy chuyển đi rất nhanh trong hải quân. Nhưng anh rất ngại nhắc tới chuyện đó, vì Queeg không nhận có chuyện đó.- Cứ nói đi Burt, đừng có sợ phải làm tôi mất lòng.- Hạm trưởng, chắc chỉ có một chuyện là hạm trưởng, ơ, tôi nghĩ có lẽ là hạm trưởng dự tính sai thời gian để vớt bia tác xạ.thật ra tôi thấy người ta vớt rồi. khoảng năm 1940, chúng tôi thực tập tác xạ với trục lôi hạm Moulton. Dây dòng bị đứt. chúng tôi vớt và kéo lên khoảng nửa giờ không khó khăn mấy.- Vậy sao!Queeg yên lặng không nói một lúc lâu, môi mím chặt lại, mắt thẫn thờ nhìn viên bi sắt.- Đại úy Gorton, ông giải thích cho tôi biết tại sao chi tiết quan trọng này không được báo cho tôi biết đúng lúc khi tôi cầ nó để ra một quyết định hệ trọng trong công tác của chiến hạm?Burt há hốc sững sờ trước thái độ của ông hạm trưởng.- Đại úy Gorton, bộ ông nghĩ là tôi đang chơi trò rẻ tiền để lừa ông nói ra phải không? bộ ông tưởng là tôi phải đọc tư tưởng của ông để biết được những dữ kiện quan trọng trong việc điều khiển công việc của hải quân sao? Bộ ông tưởng rằng nhiệm vụ của người hạm phó không phải là giúp ý kiến cho thượng cấp khi được hỏi tới phải không?- Thưa hạm trưởng, chắc hạm trưởng còn nhớ là tôi có đề nghị hạm trưởng cho phép Maryk vớt mà!- Ông có cho tôi biết tại sao ông đề nghị như vậy không hả?- Dạ không.- Sao, vậy tại sao ông không nói?- Hạm trưởng, tôi tưởng hạm trưởng ra lệnh…- Ông tưởng, ông tưởng hả trời! trong cái hải quân này ông không có thể tưởng được cái quái gì cả. tôi bây giờ phải khốn khổ phải làm tờ trình cho hải đội chỉ vì cái tưởng ngu dốt của ông!Queeg đập tay trên mặt bàn và nhìn sững vào vách có lẽ trên một phút đồng hồ.- Tôi lúc nào cũng trông cậy vào ông hiểu biết trách nhiệm người hạm phó và cho tôi biết tất cả những điều cần thiết. cái này hoàn toàn nằm trong nhiệm vụ của ông. từ giờ trở đi, nếu ông muốn được đối xử như một hạm phó không có đủ tư cách mà tôi trông chờ thì như vậy cũng dễ thôi!Queeg ngồi gật gù một lúc lâu. Burt đừng chết điếng, tim đập thình thịch.- Được rồi? đây có lẽ không phải là lần đầu tiên ông chơi cái trò khỉ này, và có lẽ cũng không phải lần chót. Nhưng tôi hy vọng lần này là lần chót ông giở trò đó trong khi là hạm phó của tôi. Tôi rất mến cá nhân ông, nhưng khi tôi phê điểm, nên nhớ kỹ là tôi chỉ phê điểm trên thành tích mà thôi.