Phụ nữ qua tuổi 40 là đã có thể mãn kinh bất kỳ lúc nào không còn vấn đề kinh nguyệt đã từng mang lại biết bao lo âu và cả vui mừng nữa. Tuổi mãn kinh khác nhau tuỳ theo từng người, nói chung vào hoảng 42-52 tuổi, rất ít nghe nói có người 55 tuổi vẫn thụ thai. Trong thời gian trước và sau khi hết kinh, trạng thái sinh lý của phụ nữ có một loạt thay đổi, đó là giai đoạn tiền mãn kinh. Trong giai đoạn này, tính tình phụ nữ thường không ổn định, dễ xúc động hồi hộp, có khi u sầu, hay khóc, hay mất ngủ, mệt mỏi, giảm trí nhớ, tư tưởng không tập trung. Đi đôi với mãn kinh, bộ phận sinh dục của nữ cũng bắt đầu có một số thay đổi về sinh lý, đó là do kết quả của thay đổi nội tiết. Ví dụ môi âm hộ teo đi, màng âm đạo ở phía ngoài đổi sang màu nhạt, chất tiết ra từ âm đạo giảm bớt, lông âm hộ thưa đi. Tuy nhiên điều đó không làm thay đổi thân phận nữ giới, như người ta thường nói: "Tôi vẫn là tôi". Trong khi quá độ đến thời kỳ mãn kinh, phụ nữ trung niên sẽ cảm thấy vô cùng cảm khái, có người đã than thở "Đến lúc mình đã chín và có lý trí thì lại “hết" rồi". Có người tự an ủi "Đã trở thành người xưa rồi, còn luyến tiếc cái đã qua đi làm gì". Phụ nữ ở tuổi mãn kinh không thể quá mong vào chuyện tình dục, điều đó có cơ sở nhất định về sinh lý. Do thiếu kích thích tố nữ nên bộ phận sinh dục kém trơn ướt, âm đạo chậm trơn ướt và kém trơn ướt, đàn hồi của vách âm đạo kém, do đó tính mẫn cảm của bộ phận sinh dục suy giảm, khi có cao trào tình dục nhịp độ co bóp của âm đạo và tử cung giảm đi, nhưng vẫn có thể xuất hiện nhiều lần cao trào. Những thay đổi đó ở âm đạo đôi khi có thể gây ra hiện tượng ngứa ngáy, bỏng dát hoặc làm cho tính giao kém thoải mái, thậm chí đau đớn, đặc biệt là khi chưa có đủ thời gian làm cho âm đạo trơn ướt lại càng cảm thấy rõ hơn, nếu vách âm đạo mỏng quá, có thể còn bị chảy máu. Sau khi mãn kinh, cảm nhiễm của âm đạo và lỗ niệu đạo tăng lên, môi âm hộ biến dạng làm cho âm đạo và niệu đạo mất lá chắn bảo vệ tính cân bằng a xít của niệu đạo bị phá vỡ, đó cũng là một trong những nguyên nhân làm cho tính giao kém thoải mái. Ngoài ra, các cơ của hố chậu là bộ phận bao bọc vả đỡ âm đạo và bộ phận sinh dục do tuổi tác nên nhão hơn trước, có thể gây ra hiện tượng đái dầm (không tự chủ) và cơ ở đáy hố chậu bị nhão, nghiêm trọng thì có thể làm sa tử cung. Chứng đái dầm và sa tử cung không những gây ra phiền toái và đau khổ cho cuộc sống mà còn làm ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục, làm giảm bớt hứng thú tình dục và tính mẫn cảm tình dục. Những thay đổi gây ảnh hưởng đến hứng thú tình dục trong thời kỳ mãn kinh đó là có thực nhưng không nghiêm trọng như nhiều người suy nghĩ. Nó có thể không xuất hiện, hoặc giảm nhẹ, có thể dự phòng và trị liệu được. Ví dụ để tăng thêm tuần hoàn máu ở hạ bộ, làm cho vách âm đạo dày thêm, trơn ướt hơn, có thể dùng thuốc với một ít hàm lượng kích thích tố nữ hoặc kem đặt vào âm đạo. Các loại kem có vitamin A, D, E đều có tác dụng bảo vệ và dinh dưỡng đối với màng âm đạo. Hoặc để giữ được mức độ axit vừa phải ở âm đạo, có thể dùng một loại thuốc có chứa axit lactic. Chúng tôi xin giới thiệu với các bạn phương pháp luyện tập cơ đáy hố chậu rất hiệu quả. Luyện tập như vậy có thể làm cho cơ này được chắc hơn. Bạn hãy ngồi trên một chiếc ghế tựa, dang hai đùi ra, làm như khi rất buồn đi tiểu mà phải nhịn, lên gân các cơ ở vùng xung quanh bộ phận sinh dục làm như khi cố nhịn tiểu tiện, cố dùng sức co dãn lên xuống, đếm từ 1 đến 4, sau đó lại thả lỏng rồi lại bắt đầu làm như cũ, liên tục 20 lần, một ngày làm vài lần. Đó là một cách rèn luyện đơn giản mà hiệu quả, khi đã nắm được động tác rồi thì có thể tập luyện ngay trong lúc đang rửa mặt, là quần áo, thậm chí cả khi đang đứng đợi xe buýt. Có một phương pháp nữa tập luyện cơ của âm đạo rất đơn giản. Có thể tập ngay ở trên giường hoặc khi đang tắm. Bạn tập trung tư tưởng vào cửa âm đạo, đưa 1- 2 ngón tay vào âm đạo, ấn xuống sau lại thả lỏng độ 20 lần, nghỉ một lát lại làm lần nữa. Tập luyện như vậy có thể làm cho cơ ở vách âm đạo chắc hơn và còn có thể làm cho việc tập luyện cơ đáy hố chậu nói trên càng có hiệu quả. Phụ nữ ở tuổi mãn kinh ngại sinh hoạt tình dục, ngoài nguyên nhân do cơ thể thay đổi ra còn có nguyên nhân tâm lý "sợ không chịu nổi". Nhìn theo góc độ sinh lý đơn thuần, kích thích tố liên quan trực tiếp nhất với tình dục không phải là kích thích tố tình dục mà là chất "cao hoàn đồng", chất này do tuyến thượng thận sinh ra không chịu ảnh hưởng của hiện tượng mãn kinh. Chất cao hoàn đồng trong cơ thể phụ nữ sau khi mãn kinh chiếm địa vị thống trị. Trong khi đó kích thích tố nữ ở vào mức độ thấp. Tức là trái với quan niệm thường có của nhiều người, đa số phụ nữ ở tuổi mãn kinh lại có nhiều hứng thú tình dục hơn, nhiều khoái cảm hơn và nhiều cao trào tình dục hơn. Người ta đã nhận thức được rằng tình dục không phải là "độc quyền" của thanh niên. Muốn duy trì được sinh hoạt tình dục tốt trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ trung niên cần chú ý mấy điểm sau: Không có tâm tư lo lắng về các hiện tượng kém vui vẻ trong thời kỳ mãn kinh, có thể bạn không gặp phải các trường hợp đó; nói thực cho chồng và người nhà biết hoàn cảnh của mình, giải thích cho họ biết cảm thụ của mình, thảo luận với chồng xem có cần thay đổi phương pháp tính giao hay không; xin ý kiến bác sĩ, họ có thể giới thiệu biện pháp làm giảm sự phiền toái của bạn; ngoài tập luyện bình thường ra, cần tăng cường luyện tập các cơ ở vùng xung quanh bộ phận sinh dục. Nam giới cũng có thời kỳ “mãn dục” nhưng không thay đổi rõ ràng như nữ giới. Họ chỉ thấy có hiện tượng thể lực và sinh hoạt tình dục suy giảm. Giống như nữ, nam giới ở tuổi mãn dục cũng bắt đầu có thay đổi ở tổ chức cơ thể. Nam dễ bị hói đầu hơn nữ, đó là xu hướng phổ biến ở nam vào tuổi trung niên. Về mặt sinh hoạt tình dục, thay đổi ở nam giới chủ yếu biểu hiện trên ba mặt sau: - Tốc độ gây ra hưng phấn tình dục giảm đi. Đàn ông 55 tuổi cần có một thời gian dài mới cương cứng được dương vật, như vậy vợ cần giúp đỡ thêm. - Phương thức xuất tinh có thay đổi. Người trẻ tuổi trước khi xuất tinh thường có một ít chất dịch nhờn ứ ra ở dương vật. Tuổi tác nhiều thêm, sẽ không còn hiện tượng này. Đối với thanh niên, quá trình xuất tinh chia thành hai giai đoạn: có dấu hiệu xuất tinh rất mạnh và ngắn, tiếp đó mới thực sự xuất tinh. Đối với đàn ông đứng tuổi, hai giai đoạn đó gộp làm một, cường độ và tốc độ xuất tinh đều suy giảm, tinh dịch cũng ngày càng ít. Xuất tinh xong dương vật mềm đi rất nhanh, những người đàn ông đứng tuổi đều cảm thấy như vậy. Tuổi càng cao thì thời gian cần cho lần cương cứng tiếp theo càng dài. Sự thay đổi về sinh lý gây ảnh hưởng đến tâm lý của nam hơn so với nữ. Khi cảm thấy không còn sung sức như xưa và thấy không còn cương cứng được như mức độ trước đây, đàn ông sẽ gắn các hiện tượng đó với sự suy thoái về thể lực, sinh ra tâm trạng buồn “Ta không còn trẻ nữa rồi” còn đàn bà luống tuổi lại ít khi than vãn như vậy. Do đó vấn đề giải quyết vướng mắc tư tưởng cho nam trong giai đoạn quá độ đó lại càng thêm phần quan trọng. Muốn duy trì tốt được sinh hoạt tình dục trong giai đoạn này, nam giới trước hết cần biết được nguyên lý nhịp độ tình dục sẽ suy giảm theo tuổi tác. Xác định rõ như vậy rồi sẽ tìm cách điều chỉnh thích đáng bản thân, vững tin rằng mình vẫn còn chưa hoàn toàn mất năng lực tính giao. Trên thực tế, một số đàn ông lớn tuổi không muốn vội xuất tinh ngay nên có thể duy trì thời gian lạc thú tình dục dài hơn. Nam giới trong giai đoạn quá độ này còn cần chú ý không nên miễn cưỡng tự gò ép mình. Ví dụ bạn thấy mình cương cứng kém trước có phiền lòng cũng chẳng ích gì, phiền lỏng chỉ làm cho bản thân càng thêm sốt ruột. Bạn cần chú ý đến chất lượng chứ không phải là số lượng. Phải lựa chọn đúng thời cơ cho cả hai vợ chồng, khi thực sự cảm thấy hứng thú hãy tính giao. Hoạt động một cách từ tốn, vui vẻ, bạn sẽ được khoái lạc và thoả mãn. Bạn còn cần nhận thức được rằng sinh hoạt tình dục trong thời kỳ quá độ như thế nào cho tốt là việc của cả hai vợ chồng. Bạn cần thường xuyên trao đổi ý kiến với vợ về sự thay đổi sinh lý của hai người, nói cho vợ biết sự thay đổi của mình. Khi biết được bạn cần nhiều thời gian mới cương cứng được, bà vợ sẽ tiếp thu ý kiến của bạn, chủ động giúp đỡ bạn. Sau khi hiểu biết rõ về nhau hơn, hai vợ chồng ở tuổi quá độ này sẽ vui vẻ nhận thấy rằng, nữ cần thời gian dài hơn để có hưng phấn tình dục, còn nam cần có thời gian dài hơn so với khi còn trẻ để có cao trào tình dục, rất hiếm khi di tinh, hai bên bù đáp cho nhau thế là vừa khớp, cùng đạt tới cao trào một cách đồng bộ. Sự đồng bộ mà hai vợ chồng vẫn theo đuổi trong sinh hoạt tình dục mấy chục năm qua có lẽ sẽ được thực hiện trong giai đoạn này. Tập luyện các cơ hố chậu đối với nam cũng rất có tác dụng. Dưới đây chúng tôi xin giới thiệu phương pháp tập luyện của chuyên gia Mỹ Arnold Kathy nhằm giúp cho tình dục. Cách luyện tập là lên gân các cơ ở giữa hai bắp đùi, làm như đang mót đi tiểu mà phải nhịn, lên gân cho căng rồi thả lỏng 20 lần, mỗi ngày làm vài lần. Khi mới tập không nên làm nhanh quá để các cơ đỡ mỏi, số lần tăng dần lên. Sau này có thể duy trì nhịp độ lên gân căng 1-2 giây rồi lại thả lỏng. Ngoài ra để làm tăng thêm lưu lượng máu của hố chậu, cần luyện tập các cơ ở đó. Một số nam giới cảm thấy tập luyện các cơ đó có thể giúp cho việc khống chế cương cứng và xuất tinh. Khi đã nắm được yếu lĩnh rồi thì tập ở đâu, vào lúc nào cũng được, như khi đang đi tàu xe, ở phòng học, nhà ăn v.v... Mỗi ngày tập vài lần, chỉ vài tuần sau chắc chắn sẽ thấy các cơ hố chậu lại khoẻ ra.