Giao hợp xong rồi nhưng vẫn chưa giải quyết được một vấn đề do cao trào tình dục để lại. Đó là vấn đề xu hướng phát triển của khoái cảm mà chúng tôi đã nói ở phần trên. Xu hướng ở nam là đi xuống, ở nữ là đi lên. Có thể nói, nam tiến vào giai đoạn cuối cùng của cuộc sinh hoạt tình dục với tâm trạng thoải mái còn nữ lại cảm thấy tiêng tiếc vì chưa được thật thoả lòng. Do đó nam có thể xoay người ngủ ngay còn nữ thì vẫn lưu luyến hồi lâu. Một phụ nữ nói về nỗi khổ tâm này nhu sau: "Mỗi lần sinh hoạt tình dục, chồng xuất tinh xong là ngủ ngay còn tôi nhìn lên trần nhà đếm 1, 2... đếm đến số hàng nghìn rồi mới ngủ được". Động tác âu yếm cuối cùng tuyệt đối không thể có cũng được không có cũng được. Nó là một khâu không thể thiếu để làm cho cuộc sinh hoạt tình dục được hoàn mỹ. Nếu làm tốt việc này sẽ có thể làm cho cảm giác thoả mãn của cả hai vợ chồng thăng hoa, gợi ra một tình cảm gắn bó sâu đậm giữa hai người. Nếu xử lý không tốt hoặc hoàn toàn bỏ qua, sẽ có thể làm cho sự hưng phấn và sung sướng trong quá trình tính giao tàn lụi để lại một tâm trạng phiền lòng nuối tiếc, kém thoả mãn. Động tác âu yếm cuối cùng đối với vợ là cực kỳ quan trọng, nhưng nhiều ông chồng lại không hiểu điều này. Theo kết quả điều tra ở ngoài nước, sau khi kết thúc tính giao có 32% số ông chồng lập tức nằm nghỉ hoặc bật lửa châm thuốc hút, 17% lập tức ngủ ngay, 14% ra toa lét, 9% tắm rửa, 6% đi tìm cái ăn hoặc đồ uống, 2% lại làm một lần tính giao nữa. Trong các trường hợp nói trên ngoài chuyện đi toa lét là bất khả kháng ra, còn tất cả các trường hợp khác đều cần phải thay đổi. Sau khi tính giao, cảm thấy mệt nhọc khát, đói bụng đều là chuyện bình thường, có thể nhịn được vì đó không phải chuyện gì ghê gớm lắm. Nếu bạn không nhịn được, chứng tỏ tình cảm của bạn đối với vợ có vấn đề. Các vị nào cố ý hoặc không cố ý coi thường nhu cầu tình cảm của vợ xin hãy nhớ lấy lời nhà văn nổi tiếng Chernixepxi của Nga: "Yêu ngĩa là gì? Yêu là vì hạnh phúc của nhau mà vui, vì hạnh phúc của nhau mà làm mọi việc cần làm, do đó mà được khoái lạc". Vì người vợ yêu quý của mình, chồng xuất tinh xong xin chớ vội dậy ngay. Lúc đó dương vật còn hơi cương cứng nên ấn thêm vài cái nữa một cách nhẹ nhàng, chậm rãi khiến vợ được tiếp tục khoái lạc đồng thời cảm nhận được sự tận tâm của chồng. Khi ngồi dậy vợ chồng nên ôm nhau thêm một lúc và lại âu yếm vuốt ve. Lúc này có thể. vận dụng các động tác xong giai đoạn vuốt ve sờ mó, chỉ có khác là dùng sức phải nhẹ nhàng. Hai bên có thể trao đổi vài lời bày tỏ tình cảm yêu thương. Nội dung chuyện trò lúc tốt nhất không nên đề cập đến tính giao, nhất là không nên nhắc đến việc vừa trải qua. Làm như vậy khiến cho vợ di chuyển sự chú ý, từ chỗ thoả mãn về sinh lý quá độ sang thoả mãn về tâm lý. Động tác vuốt ve giảm dần, cuối cùng chấm dứt hắn, lúc đó do mệt mỏi nên mắt nặng trĩu. Do thể xác và tinh thần đều trải qua trạng thái căng thẳng rồi hoà dịu nên tất nhiên thấy mệt mỏi, sau khi tính giao thường ngủ rất ngon. Người cảm thấy mệt mỏi trước hết là chồng, người ngủ đầu tiên cũng thường là chồng. Người chồng có tình cảm sâu đậm với vợ nên thay đổi tình hình đó. Nhà văn Pháp Balzac đã nói: "Chồng vĩnh viễn không có quyền ngủ trước". Nhà văn Frank cũng nói tương tự như vậy: "Ai không làm cho vợ ngủ ngon là người đó không biết được cuộc sống tốt đẹp ra sao". Chồng cần kiềm chế sự buồn ngủ của mình để vợ gối đầu lên vai hoặc cánh tay mình. Cần chú ý đừng làm ồn khi vợ chưa ngủ say. Chồng không những phải ngủ sau mà ngủ rồi còn phải dậy trước. Hãy để cho vợ khi tỉnh dậy nhìn thấy bộ mặt tươi tỉnh của chồng, và hồi tưởng lại thú vui ngọt ngào đêm qua, gieo hạt giống yêu đương, lót ổ cho cuộc tính giao về sau. Còn một số nhân tố khác nữa có thể phá hỏng động tác âu yếm sau tính giao. Ví dụ sau khi tính giao một số bộ phận trên cơ thể hai người còn nhoe nhoét bẩn thỉu, các chất bẩn từ âm hộ tiết ra và tinh dịch của chồng có thể dây ra chăn đệm. Tình hình đó làm cho người ta khó chịu. Vì vậy có cặp vợ chồng ân ái xong là đi tắm rửa ngay, hoặc kiểm tra chăn đệm, thay vải trải giường. Việc này tuy nhỏ nhưng có biến đổi đột ngột làm cho tâm tình con người thay đổi hẳn, làm xong những việc đó rồi mới vuốt ve âu yếm sẽ cảm thấy ngượng nghịu. Có thể hoàn toàn tránh được tình trạng đó. Chỉ cần trước khi tính giao chuẩn bị một cái đệm nhỏ và vài chiếc khăn vệ sinh là giải quyết được vấn đề. Việc chuẩn bị này thường do vợ làm mà nên làm một cách tự nhiên. Động tác âu yếm cuối cùng sau tính giao là chương cuối của bản nhạc tình dục tuyệt vời. Nó không ồn ào như giai đoạn cao trào nhưng lại sinh ra dư âm ngâm nga lâu, có thể mang đến cho ta một niềm thú vị riêng. Nếu cả chương này nửa diễn tấu xuất sắc thì toàn bộ cuộc sinh hoạt tình dục nhất định sẽ được thập toàn thập mỹ.