ụ Hồ đã về Thái Bình. Ngay cả bờ tường, gốc cây cũng cựa mình đón chào cụ. Khẩu hiệu Hồ chủ tịch muôn năm viết khắp nơi, dán khắp chỗ. Đường phố ngập biểu ngữ, bích chương. Vùng trời nhỏ bé của tỉnh lỵ rực chói ánh sao vàng. Cái cổng chào vĩ đại dựng lên ở ngã tư Vũ Tiên là công trình của hàng trăm người, làm việc ròng rã một tuần lễ. Trên cao chót vót, bức chân dung cụ Hồ vẽ truyền thần. Đôi mắt bốn đồng tử nổi bật, với bộ râu hơi hơi dài. Dưới bức ảnh, hàng chữ dỏ tươi: Toàn dân Thái Bình nhớ ơn Hồ chủ tịch. Các đại biểu của các đoàn thể mười hai phủ, huyện đã tấp nập lên thị xã từ hai hôm trước. Mỗi nơi đều đem theo một thổ sản tượng trưng tặng Hồ chủ tịch. Sân vận động đầy người. Không khí nhộn nhịp suốt ngày đêm. Một toán thanh niên tình nguyện chạy bộ, hộ tống xe Hồ chủ tịch. Nhiều thanh niên khác đi xe đạp. Họ kéo tới tận bến đò Tân Đệ đón rước cụ Hồ.Hồ chủ tịch từ Hà Nội về Nam Định, rồi từ Nam Định sang Thái Bình. Cụ sang vào buổi trưa. Chắc buồi sáng, cụ thăm dân Nam Định. Nước sông Hồng, hôm ấy, dâng cao cùng với làn sóng tung hô Hồ chủ tịch vạn tuế. Nước sông Hồng dâng, hay niềm vui dâng lên trong lòng mỗi người? Một dẫy dài xe Con Voi, của ông Lê văn Định, chở chật ních người đi đón cụ Hồ, dẫn đầu. Người ta đứng, ngồi trên mui xe. Nguời ta bám một tay vào cửa xe, còn một tay để giơ cao hô khẩu hiệu. Chẳng ai sợ ngã. Chẳng ai sợ chết. Xe Hồ chủ tịch đi giữa. Theo sau, toán thanh niêm mặc áo may ô trắng, quần đùi xanh lơ, chạy sát. Và, cuối cùng, đoàn xe đạp đủ kiểu. Những người tuổi trẻ của nước Việt Nam độc lập chạy nhanh, như ngựa phi nước đại. Chạy ngót mười cây số mà không mệt. Càng chạy, càng khỏe. Xe của Hồ chủ tịch chạy tốc độ vừa, trên đoạn đường số 10 đầy ổ gà. Khó mà chạy nhanh. Bởi vì, dân quê được thông báo, kéo nhau ra hai bên đường, hoan hô Hồ chủ tịch, xem tận mặt Hồ chủ tịch. Có người nhập đoàn đón rước chạy theo. Họ bỏ cuộc, sau một chặng đường.Hồ chủ tịch đến ngã tư Vũ Tiên. Như trời đang yên, bỗng nổi dông bão, sấm sét, tiếng tung hô Hồ chủ tịch muôn năm, Hồ Chí minh vạn tuế vang dậy. Nếu trời thấp bằng ngọn cây cao, trời sẽ vỡ tan. Cụ Hồ bảo tài xế ngừng xe lại. Cụ tự mở cửa bước ra, trèo lên cái xe dzíp buông mui. Xe dzíp, hẳn là xe dzíp của quân Nhật, bị quân Tầu tước biếu cụ Hồ. Trận mưa hoa thật và hoa giấy kín ngập chiếc xe. Hoa ném bốp bốp vào người cụ Hồ. Cụ cười. Giơ tay vẫy chào. Cụ đỡ hoa, đưa lên mũi ngửi. Chiếc xe chạy, từ từ, một vòng thị xã. Hoa mưa khôg ngớt. Đường phố cụ Hồ qua biến thanh đường hoa. Người ta bỏ vỉa hè, chạy theo xe cụ.Bọn thằng Vũ để đội nhi đồng cầu Kiến Xương xếp hàng trong sân vận động, gần khán đài, lẻn ra, đợi xe bác Hồ ngang qua, là đuổi theo. Vũ láu cá cách mấy cũng không thể bám được xe. Nó chạy hết một vòng thị xã. Nó cũng chưa nhìn rõ bác Hồ, xem bác có giống hệt ảnh của bác. Nó mệt phờ râu ông cụ, cố lách trở về với đội nhi đồng cầu Kiến Xương, đội nhi đồng danh dự của thị xã, khi xe bác Hồ rẽ vô sân vận động.- Hồ chủ tịch muôn năm!- Muôn năm...- Hồ chủ tịch vạn tuế!- Vạn tuế...Tiếng hoan hô, suy tụng Hồ chủ tịch, ở đây, muốn nứt đất, như nước lũ cuốn phăng, vỡ hết đê điều.- Hồ chủ tịch bất diệt!- Bất diệt...Bỗng, cơn cuồng loạn của suy tôn im bặt. Cụ Hồ bước lên khán đài. Anh trưởng ban nghi lễ nói:- Kính mời Hồ chủ tịch và đồng bào sửa soạn làm lễ chào cờ. Chú ý: Nghiêm! Chào cờ... chào!Anh bắt nhịp:- Đoàn quân Việt Nam đi... Một, hai, ba...Hàng vạn người hát theo. Cụ Hồ đứng nghiêm, ngước nhìn lá cờ cao dần tới ngọn cột. Bài hát chào cờ dứt.- Suy tôn Hồ chủ tịch! Đuốc gươm thiêng vung cho nước nhà... Hai, ba...Cụ Hồ vẫn đứng nghe đồng bào tán tụng công đức cách mạng của mình. Cụ chả xấu hổ hay ngượng ngùng tí ti ông cụ nào sốt cả.- Một phút mặc niệm!Những cái đầu cúi thấp. Bây giờ, không ai hát. Chỉ có đội kèn đồng bú rích của lính khố xanh cũ chơi bài: Hồn thiêng như khăn sô trắng trùm rừng âm u mặc niệm hồn chinh phu. Bài này, mở đầu bằng câu: Đêm khuya âm u ai khóc than trong gió đàn, mà con nhà Luyến ưa hát láo thành: Đêm khuya âm u ai đánh đu trên cái giường!Xong phần chào cờ, suy tôn, mặc niệm, cụ Hồ ngồi xuống ghế danh dự. Một đại biểu Thái Bình lên kể lể nước Việt Nam tám mươi năm nô lệ, gông cùm thực dân Pháp tủi nhục, mấy năm chịu ách phát xít Nhật, dân ta tưởng sắp bị diệt vong. May nhờ có Hồ chủ tịch cứu dân tộc thoát ách lầm than, giành độc lập, chứ không, sẽ chết đói như năm Ất Dậu. Hồ chủ tịch là cứu tinh của dân tộc. Vị đại biểu này ca tụng cụ Hồ xong, kết luận:- Trước khi ngưng lời, xin đồng bào hãy cùng tôi hô to vài khẩu hiệu.Rồi, ông giơ tay:- Việt Nam độc lập muôn năm!Cả tỉnh hô:- Muôn năm...- Hồ chủ tịch muôn năm!- Muôn năm...Ông cúi chào cụ Hồ. Lại vỗ tay. Phần thứ ba, là phần dân Thái Bình tặng quà Hồ chủ tịch. Ban tuyển lựa quà chọn củ khoai lang dài, nặng năm cân và quả bí ngô to, đến nỗi một người lực điền bê không nổi, để biếu cụ Hồ, vì Thái Bình, vựa lúa của đồng bằng Bắc Bộ, món quà điển hình phải là quà của nông dân. Cụ Hồ đỡ củ khoai bằng hai tay. Cụ cố sức nâng củ khoai lên. Tiếng vỗ tay cuồn cuộn nổi. Cụ Hồ chớp mắt lia lịa. Và, cụ khóc. Cụ bảo, cụ cảm động lắm. Trong bộ quần áo ka ki Nam Định, chiếc áo may bốn túi, cài khuy cổ, trông cụ Hồ giản dị, gần gũi quá. Cụ đưa củ khoai cho một người, nói chuyện với dân Thái Bình. Cụ cám ơn dân Thái Bình đã giúp vàng đổi súng diệt thực dân. Cụ bảo, cụ tin tưởng dân Thái Bình sẽ đóng góp công lớn cho công cuộc giành độc lập.Một đại biểu của huyện Tiền Hải lên tri ân Hồ chủ tịch. Các đại biểu Kiến Xương, Thư Trì, Vũ Tiên, Thái Ninh, Quỳnh Côi, Phụ Dực, Hưng Nhân, Duyên Hà, Tiên Hưng, Đông Quan, Thụy Anh, thay phiên nhau, nói những lời nguyện trung thành với tổ quốc. Cuối cùng, đại biểu thị xã hỏi:- Kính thưa Hồ chủ tịch, bao giờ kháng chiến thành công, đất nước thanh bình?Cụ Hồ đáp:- Bao giờ Pháp về Thái Bình.- Liệu Pháp có về Thái Bình không?- Pháp về Thái Bình là có thái bình.Pháp còn ở mãi Nam Bộ. Và, chúng đang thua bét tĩ. Trước khi giã từ dân Thái Bình trở lên Hà Nội, cụ Hồ dời khán đài, xuống chơi với nhi đồng. Cụ thăm hỏi nhi đồng, đại diện của mười hai phủ, huyện. Bác Hồ đến gần các cháu nhi đồng. Bác đã đến gần đội nhi đồng danh dự. Vũ bỗng đờ đẫn người. Chân nó đứng hết vững. Cái ý định nhìn thẳng vào mắt bác Hồ, xem có thật đôi mắt bác những bốn đồng tử không, đã tiêu tan. Vũ run, như lần không thuộc bài đứng trước thầy giáo. Nó thộn ra, mất hết vẻ tinh nghịch. Bác Hồ xoa đầu thằng Côn, thằng Luyến, thằng Lộc... Bác Hồ xoa đầu Vũ, âu yếm hỏi:- Các cháu tặng bác cái gì đây?Vũ chợt tỉnh. Nó móc kèn ác mô ni ca thổi bài: Ai yêu bác Hồ Chí Minh hơn chúng em nhi đồng. Đội nhi đồng danh dự của thị xã hát theo:... Bác đã bao năm bôn ba

nước ngoài vì giống nòi,

Bác nay tuy đã già rồi

Già rồi nhưng vẫn vui tươi

Ngày ngày chúng cháu ước mong

Mong sao bác sống muôn đời

Để dìu dắt nhi đồng thành người và kiến

thiết nước nhà bằng người...Bác Hồ vỗ tay. Bác lại xoa đầu Vũ, khen Vũ ngoan, giỏi. Bác nắm tay Vũ. Cái nắm tay, Vũ mong đợi để so sánh. Nó không thể so sánh ngay trong những lúc ồn ào thác lũ. Phải chờ bác Hồ lên xe về Hà Nội, Vũ không theo tiễn đưa bác. Nó tách khỏi đám đông. Vũ thẫn thờ bước trên đường phố. Rồi, nó vùng chạy đến nhà con Thúy. Vũ muốn Thúy có nhà. Để, nó nói cho Thúy nghe rằng, nó đã nắm tay bác Hồ, và bàn tay bác Hồ không ấm, không làm nó xao xuyến, bâng khuâng bằng nắm tay Thúy. Bởi vì, bàn tay của Thúy chứa gọn một xuân hồng của Vũ. Vũ chỉ còn ước ao, mãi mãi, được nắm tay Thúy.57Khổ cho Vũ là gặp Thúy, Vũ đã không thể nói điều nó muốn nói. Thúy ơi, bàn tay bác Hồ làm sao ấy, thua bàn tay của Thúy một trời. Dễ quá. Câu nói vừa dễ, vừa bắt con Thúy đỏ mặt, nếu nó hiểu, nó đã là mùa xuân của thằng Vũ. Mà nó chưa hiểu, nó cũng sẽ thân với Vũ hơn. Vũ đã ngập ngừng. Chẳng phải Vũ sợ Thúy yêu bác Hồ đâu. Vũ ngập ngừng, chỉ vì nó không dám tin sự so sánh của nó, không dám tin ý nghĩ chân thành của nó. Buổi chiều hôm qua, chạy đến nhà Thúy, con bé đi đâu ấy. Vũ tha thẩn trở về. Người lớn, trẻ con nhìn nó bằng những đôi mắt cảm phục, trìu mến.- Gắng lên nhé, cụ Hồ khen em giỏi, anh hãnh diện giùm em.- Vũ, cháu làm rạng rỡ tỉnh nhà.Người lớn khích lệ Vũ. Trẻ con bu quanh, đứa rướn cao ngửi đầu Vũ, hít hà:- Thơm mùi... bác Hồ quá!Đứa đòi bắt tay Vũ:- Cho tớ xin tí khước. Tớ mong được như đằng ấy, để bác Hồ cầm tay.Nhi đồng cầu Kiến Xương, thằng nào thằng ấy hoan hỉ ra mặt. Ngay cả Luyến, Lộc cũng sung sướng, và đòi không gội đầu, sợ mất khước, mất cái vinh hạnh bác Hồ xoa đầu. Riêng Vũ, Vũ chả cảm thấy gì. Khốn nỗi, gặp Thúy sáng nay, Vũ đã nín thinh. Nó bị huyễn hoặc bởi đám đông. Nó bé nhỏ, nó đành để ý nghĩ chân thành của nó rơi xuống chỗ nước xoáy hân hoan mạnh nhất.- Hôm qua, bác Hồ khen Vũ hở, Vũ?- Ừ.- Vũ hát bài gì thế?- Nhanh bước nhanh nhi đồng...- Bác Hồ khen Vũ, Vũ có thích không?Vũ khẽ lắc đầu. Con Thúy nheo mắt:- Bác Hồ khen mà không thích à?Vũ cụt hứng. Vũ hụt hẫng. Quả thật, Vũ đã nghĩ sai. Vũ mừng thầm, vì chưa so sánh bàn tay của bác Hồ và bàn tay của Thúy, với Thúy. Vũ vội mỉm cười:- Không thích. Vũ chỉ khoái thôi.Con Thúy cười giòn giã. Nó nắm cổ tay Vũ:- Vũ là cháu yêu của bác Hồ rồi.Vũ lâng lâng. Bàn tay Thúy mầu nhiệm vô cùng. Bàn tay chứa đựng cả mùa xuân ấy, không có bàn tay nào để so sánh. Với Vũ, bây giờ, trên đời, chẳng còn bàn tay nào làm nó rạo rực, xốn xang. Vũ biết một mình. Vũ yêu bác Hồ, vì Thúy. Vũ khoái bác Hồ, vì Thúy. Vũ sẽ làm những gì nữa, cũng vì Thúy. Vì Thúy tất cả. Vì Thúy, Vũ sẽ làm tất cả. Chỉ để Thúy bằng lòng.- Mai thi vẽ hở, Vũ?- Ừ.- Vũ có vẽ thi không?- Có.- Giải nhất đấy nhé, Vũ nhé! Thúy ghét giải nhì lắm. Vũ vẽ thật chiến, Thúy mới chịu.- Nhỡ Vũ chiếm giải bét thì sao?- Thì hết là cháu yêu bác Hồ.Vũ muốn nói Vũ không thiết làm cháu yêu bác Hồ. Vũ chán bác Hồ rồi. Bác Hồ chẳng có gì đặc sắc, bởi cầm tay bác, Vũ không thấy xao xuyến, bâng khuâng. Vũ đã ước mơ gặp bác Hồ, và Vũ tưởng tượng nắm tay bác Hồ, là được vẫy vùng trong mùa xuân rực rỡ. Không hề thấy ước mơ đó. Ước mơ đó, mãi mãi, ở gần Thúy, nằm gọn trong bàn tay con bé. Vũ lại mới nhận ra rằng, đôi mắt Thúy không có bốn đồng tử, như đôi mắt bác Hồ, thực ra, Vũ chưa nhìn rõ mắt bác Hồ, song nó có những tia nắng sưởi ấm tâm hồn Vũ, bắt mầm mộng trong trái tim Vũ đâm chồi. Vũ muốn nói Vũ chỉ thiết làm bạn của Thúy, chỉ muốn làm Thúy vui. Thế thôi. Vũ ngập ngừng:- Vũ... Vũ vẽ cho Thúy.- Cho Thúy giải nhất à?- Ừ.- Không tiếc à?- Không. Không tiếc gì hết.Hôm sau, Vũ tham dự cuộc thi Vẽ chân dung bác Hồ theo trí nhớ. Nhi đồng mười hai phủ, huyện còn ở lại thị xã, dù bác Hồ đã lên Hà Nội. Người ta bắt nhi đồng phải, mãi mãi, nhớ hình ảnh của bác Hồ, nhớ bằng hồi tưởng. Người ta muốn hình ảnh bác Hồ in hằn vào óc nhi đồng. Nên, có cuộc thi này.Sân vận động đông nghẹt nhô con quỳ, ngồi, nằm vẽ chân dung bác Hồ, theo trí nhớ. Hàng ngàn bức tranh bác Hồ được vẽ trong thời gian nửa tiếng. Vũ không thể nhớ nổi bác Hồ nữa. Nó đã quên bác Hồ. Trong trí nhớ của nó, lúc này, là Thúy. Vũ nằm sấp trên lớp cỏ xanh mơ mộng. Giá được vẽ con Thúy? Vũ cắn bút chì mãi. Rồi, nó chợt nghĩ tới lời hứa, tặng con Thúy giải thưỏng hạng nhất. Vũ đành vận dụng trí nhớ, để nhớ bác Hồ.Vũ vẽ bức tranh thật lạ, vẽ theo bài hát. Bức tranh của Vũ độc đáo, nhờ đôi mắt bác Hồ là hai ông sao, với chòm râu hơi dài. Bác chúng em mắt như sao râu hơi dài mà. Buổi chiều, tuyên bố kết quả, bưc tranh của Vũ chiếm giải nhất. Vũ được giải thưởng một cái hộp kẹo bi, tấm giấy ban khen. Anh phụ trách nhi đồng thị xã kiệu Vũ lên vai. Tiếng vỗ tay hoan hô Vũ, hôm nay, như tiếng vỗ tay hoan hô Hồ chủ tịch, hôm qua. Vũ hãnh diện lắm. Không ai hiểu nổi niềm hãnh diện của Vũ. Vũ chiếm giải vì Thúy, chứ đâu phải vì thương nhớ bác Hồ.Nhận giải thưởng xong, Vũ đem ngay lại nhà Thúy. Nó hớn hở khoe:- Chiếm giải nhất rồi.Thúy khen:- Giỏi ghê!Chắc chắn, Thúy chỉ khen môt mình Vũ. Khen Vũ có mặt, khen Vũ vắng mặt. Côn chả nói Thúy khen Vũ phóng phi tiêu giỏi là gì. Thúy không khen ai, ngoài Vũ, Thúy, mãi mãi, gần Vũ, để nhớ Vũ. Bác Hồ khen nhiều người. Ai bác Hồ cũng khen. Bác Hồ đã quên Vũ rồi, quên thật rồi, Vũ thấy mình yêu Thúy hơn yêu bác Hồ là đúng. Vũ đã quên bác Hồ, ít nhất, khi đứng gần Thúy.Vũ đưa hộp kẹo cho Thúy:- Của Thúy đấy.Thúy đỡ hộp kẹo:- Cho thật, hở?Vũ gật đầu:- Thật.Nó đưa luôn tấm giấy ban khen:- Cả cái này nữa.Thúy giơ tay cầm tấm giấy cuộn tròn. Vũ phân vân giây lát, rồi chộp lấy cổ tay Thúy. Cảm giác lần này không giống cảm giác những lần trước. Mỗi lần cầm tay Thúy, mỗi lẫn Vũ cảm giác khác lạ.- Thúy...Thúy ngước nhìn Vũ. Đôi mắt long lanh. Thúy không thể biết tại sao đôi mắt nó long lanh, đôi mắt nó đang áng lên một nỗi niềm.- Vũ...- Vũ thích Thúy nắm tay Vũ hơn bác Hồ, hơn mọi người nắm tay Vũ.- Tay thúy mắc bận.Hộp kẹo trong tay Thúy bỗng rơi xuống. Thúy nắm lấy tay Vũ, tay bên kia của Thúy đang nằm trong tay Vũ, cùng tấm giấy ban khen. Chưa tết, Vũ thấy tháng giêng vây quanh nó. Tháng giêng ngon như mắt Thúy, như má Thúy, như môi Thúy. Tháng giêng thơm như tóc Thúy, như hơi thở của Thúy.- Thúy...- Nói đi, Vũ? Vũ muốn nói gì?- Vũ yêu Thúy.Thúy cúi nhìn. Nó gỡ tay khỏi tay Vũ, ngồi xuống lượm hộp kẹo lên.- Kẹo này ngon lắm nhé! Ngậm dè, cả ngày mới hết một viên. Cho Thúy ăn kẹo nào...Vũ mở hộp kẹo. Nó nhón một viên mầu vàng, bắt Thúy há miệng, đặt nhẹ vào miệng Thúy. Con bé nghịch tinh, cắn ngón tay Vũ. Vũ khẽ kêu ái. Hai đứa cười nói, nhai kẹo. Bên ngoài, trời tối lúc nào. Vũ quên cả cột đèn đầu phố, và những bài hát mới, đang chờ đợi nó.