54 - 55

     àn tay nào đặt lên trán Vũ, không giống bàn thay của cha nó, của dì nó, của thằng Khoa đã đặt lên trán nó, từ hai tuần lễ nay. Vũ ốm trận này lâu nhất. Thuốc của cụ Mai Viên hết công hiệu rồi. Thuốc của bác lang Tặng nó, vất đi. Dì thằng Vũ đi lễ đền Mẫu, đền Trần, đền Bồ, tốn khối tiền, bệnh của Vũ chẳng thuyên giảm. Ông đốc Anh tiêm năm, sáu ống thuốc, cơn sốt của Vũ cứ ì ra. Dì nó quýnh lên, xuống An Tập mời ông thầy cúng. Ông thầy cúng quả quyết Vũ bị thánh phạt, vì tội đái vào gốc cây có nhiều bình vôi. Ông bảo phải lập đàn tạ lỗi thánh thần. Dì thằng Vũ tin ngay. Con nhà Vũ đã từng xô ngã bà cả Hồng, cướp oản chuối ở đền Mẫu, đã từng bơi qua sông Trà, rình ăn cắp cả con gà cúng ở ngôi miễu chênh vênh trên bờ đê, đem về cho thằng Vọng, thì nó cũng dám đái vào đầu lũ âm binh của thánh thần. Cha thằng Vũ không cấm dì nó lập đàn cúng kiếng, vẫn nhờ ông đốc Anh săn sóc bệnh tình của nó. Vũ bớt mê sảng. Rồi, tỉnh dần. Dì nó khen ông thầy cúng An Tập giỏi. Cha nó im lặng.
Bọn thằng Côn, mỗi ngày, tới thăm bạn một lần. Khi Côn, Lộc, Luyến hay Long kể chuyện Tầu phù, Vũ thét lớn, ôm mặt khóc hu hu. Dì thằng Vũ không để bọn thằng Côn lại thăm nó nữa. Hôm nay, Vũ đã ngồi dậy ăn cháo. Nó đòi ăn cơm, đòi ăn đủ thứ. Dì nó dụ nó ngủ một giấc thật dài, đến tối sẽ được ăn cơm với giò rim. Vũ ngoan ngoãn vâng lời dì. Lúc nó tỉnh ngủ, Vũ thấy bàn tay đặt lên trán nó.
Vũ cảm giác lạ lùng. Nó không muốn mở mắt. Bàn tay, cơ hồ bàn tay tiên. Vừa ấm, vừa mát. Vũ bỗng hết thèm ăn cơm, ăn phở. Nó đưa tay đặt lên bàn tay đang đặt lên trán nó.
- Vũ...
Tiếng nói như tiếng reo vui của loài chim khuyên mới gặp tia nắng xuân đầu, sau những ngày mùa đông u ám.
- Vũ ơi, Vũ sống rồi... Thúy mừng lắm, Vũ ạ!
Vũ đã biết bàn tay nào đang ở dưới bàn tay của nó. Tự nhiên, Vũ khỏe hẳn. Và, khỏe hẳn, Vũ muốn trêu Thúy. Nó giả vờ rên hừ hừ.
- Tôi chết, tôi sắp chết đây...
Thúy cuống quýt:
- Vũ đừng chết, Vũ nhé! Thúy mang ô mai cho Vũ, đây này.
Vũ rên to hơn:
- Tôi ghét ô mai chua, tôi thích ô mai cam thảo cơ. Tôi đau ngực quá. Tôi sắp chết...
Thúy nhắc vội tay ở trán Vũ ra, đặt lên ngực Vũ:
- Ô mai cam thảo mà...
Vũ hỏi khẽ:
- Có ai ở trong phòng của tôi không?
Thúy đáp:
- Có mỗi mình Thúy thôi.
Vũ cười thầm. Nó nghĩ cần trêu thêm con Thúy một tí.
- Thúy nào đó?
Con Thúy hơi hơi sợ. Nó tưởng Vũ chết thật, Vũ đã hóa thành ma.
- Thúy chứ còn Thúy nào!
- Thúy của ai?
- Thúy của Vũ.
- Nói thật hay nói dối?
- Thật.
Vũ mở mắt. Rồi, đôi mắt trợn trừng:
- Cho một quả ô mai.
Thúy nhón quả ô mai, trong gói ô mai to tướng. Vũ há miệng. Thúy bỏ quả ô mai vào miệng Vũ. Con nhà Vũ gậm hết cùi, cắn hột kêu cái đốp. Nó thổi cái hột vỡ đôi, cái nhân lên đình màn. Vũ cũng tưởng nó đã chết thật. Và, quả ô mai của Thúy là viên thuốc cải tử hoàn sinh, như truyện thần tiên.
- Vũ ăn nữa không?
- Nữa.
Thúy lại nhón thêm một quả ô mai, và Vũ lại há miệng.
- Vũ nhận ra Thúy chưa?
Con Thúy là chúa khôn, nhưng nó không thể khôn hơn thằng Vũ. Vũ đã nhắm mắt, khe khẽ nói:
- Thúy nào?
Thúy nhỏ nhẹ:
- Thúy của Vũ ấy mà...
- Thật không?
- Thật.
- Đưa tay xem nào.
Vũ đã đưa bàn tay mình, để chờ đợi bàn tay của Thúy. Hai bàn tay gặp nhau. Vũ lặng người. Cảm giác như nuốt vội một viên kẹo quá ngọt. Niềm xao xuyến không biết lấy gì so sánh. Vũ tin chắc, bàn tay của bác Hồ chẳng tài nào êm ái bằng bàn tay của Thúy, dù mắt bác Hồ có những hai đồng tử. Vũ muốn quên bác Hồ. Lúc này, nó đang quên. Vũ chỉ muốn nhớ một mình Thúy. Bởi vì, chỉ một mình Thúy làm Vũ xao xuyến, bâng khuâng.
- Tay Thúy mềm quá, ấm quá, Thúy ơi!
Con Thúy sung sướng:
- Vũ nhận ra Thúy rồi hở, Vũ?
- Ừ.
- Sao Vũ ốm lâu thế?
- Vì Thúy không chịu đến sớm cho Vũ ăn ô mai.
Vũ đã nói thật. Giá Thúy đến thăm Vũ sớm, cho Vũ ăn ô mai, ô mai của Thúy là thuốc tiên. Vũ sẽ quên hình ảnh ghê rợn, ở vườn dâu, làng Kỳ Bá.
- Thúy có đến sớm, mà Vũ sốt mê man. Thúy mang ô mai cho Vũ, phải mang về.
Vũ vờ trách móc:
- Tại Thúy không lén cho Vũ ăn ô mai đấy.
Thúy nói:
- Dì Vũ cấm. Sốt ăn ô mai sẽ chết.
Vũ đã nâng niu bàn tay Thúy, bằng cả hai bàn tay mình.
- Thúy ơi!
Thúy chớp mắt. Con bé gỡ nhẹ tay mình khỏi tay Vũ.
- Ăn ô mai nữa, nhé?
- Không.
- Thế Vũ muốn ăn cái gì?
- Không muốn ăn gì cả. Vũ muốn cầm tay Thúy mãi.
- Cầm tay Thúy để làm gì?
- Chả hiểu.
Vũ mở mắt:
- Thúy bằng lòng cho Vũ cầm tay Thúy không?
Thúy nhìn Vũ đăm đăm, gật đầu:
- Một lát thôi nhé, Vũ nhé!
Bàn tay Vũ đan kín bàn tay Thúy. Ngoài kia, là Tầu phù, là súng đạn, là hò hét, là Hồ Chí Minh mỗi con mắt có hai đồng tử, Vũ không thèm biết. Trong này, là gió đàn rì rào thổi qua giàn hoa lý. Trận gió kỳ lạ đánh thức một nỗi niềm, từ trái tim Vũ.
- Vũ ơi!
- Thúy về à?
- Không.
- Gọi Vũ kể chuyện à?
- Thị xã vui lắm, Vũ ạ! Bố Thúy bảo Tầu phù sắp về nước.
Vũ vụt ngồi dậy. Tay vẫn nắm tay Thúy.
- Sắp có Tuần lễ vàng. Bạn của Vũ mong Vũ hết ốm. Thúy thích nhìn Vũ dẫn nhi đồng cầu Kiến Xương đi biểu tình.
Vũ mỉm cười:
- Mai, Vũ sẽ dẫn nhi đồng qua cửa nhà Thúy. Vũ đã khỏi bệnh.
Thúy nhắc Vũ:
- Hết một lát rồi đó.
Vũ đành để bàn tay của nó rời khỏi bàn tay con Thúy. Nó thấy tiêng tiếc.
- Thúy phải đứng ở cửa chờ Vũ, cơ?
- Thúy chờ Vũ mỏi cả chân.
Con Thúy đứng lên:
- Cho Thúy về, nhé?
Vũ hỏi:
- Mai, Thúy có tới thăm Vũ không?
Thúy lắc đầu:
- Không thèm đâu. Thúy còn bận chờ Vũ.
Và, Thúy về. Căn phòng ngập mùi hương. Vũ nằm xuống, nhắm mắt, tưởng tượng bước chân chuyền nhảy của con chim khuyên. Vũ không sốt nữa. Nó sẽ chỉ còn mê. Cơn mê này sẽ làm Vũ bồi hồi rung động.
55
Đeo hoa chỉ tổ nặng tai
Đeo kiềng nặng cổ hỡi ai có vàng
Làm thân một nước vẻ vang
Đem vàng giúp nước giầu sang nào tầy
Đổi vàng lấy súng cối xay
Bắn tan giặc Pháp dựng ngày vinh quang
Xe thông tin chạy khắp phố thị xã, lải nhải bài thơ trên. Rồi, nhi đồng tuần hành ca hát, hô khẩu hiệu ủng hộ tuần lễ vàng. Cái thị xã bé nhỏ, tưởng đã buồn thiu chờ ngày Tầu phù cuốn gói, mới nối tiếp sinh hoạt cách mạng, lại sôi động. Sôi động vào ngày thằng Vũ khỏi bệnh. Tuần lễ vàng mở màn. Tiếng súng Nam Bộ vang vọng đâu đây. Chúng ta thiếu súng đạn. Nếu có súng đạn, chúng ta sẽ đánh tan bọn thực dân xâm lăng, đuổi chúng khỏi đất nước Việt Nam yêu dấu. Muốn có súng đạn kháng chiến chống giặc Pháp, chúng ta phải mua. Mua bằng vàng. Chính phủ không đủ vàng mua súng đại bác, súng cối xay [2]... Dân ủng hộ vàng, chính phủ mới mua súng đạn, diệt giặc Pháp được. Diệt giặc Pháp, để thoát ách nô lệ lầm than ngót một trăm năm.
Đó là ý nghĩa của tuần lễ vàng. Ủng hộ vàng là yêu nước, là đóng góp vào công cuộc giành độc lập, bảo vệ tự do, hạnh phúc. Ai cũng yêu nước, cũng tưởng mình đang xây dựng nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Cụ Hồ không bao giờ nói dối. Không ai nỡ ngờ vực cụ Hồ. Dân thị xã nôn nao, đợi đến ngày đem vàng giúp nước. Vũ thấy anh phụ trách thiếu nhi thành thật. Nó chẳng còn ghê rợn, khi hồi tưởng hình ảnh hai tên sĩ quan Tầu phù bị đâm chết ở vườn dâu làng Kỳ Bá nữa. Tầu phù đáng chết. Chúng ta cần cướp súng của Tầu phù tiêu diệt Tây mũi lõ.
Vũ lại xuống phố cùng với bọn nhi đồng Kiến Xương. Nó hăng hái, vui vẻ, vì biết con Thúy đứng cửa ngóng nó, mỗi ngày.
Chỉ một mình Côn buồn thôi. Côn yêu Vũ. Côn yêu cả Thúy. Côn hiểu Thúy chỉ thích gần Côn những ngày Vũ lên Hà Nội. Vũ trở về, Thúy xa dần Côn. Tự nhiên, Côn không muốn gặp Thúy, bất cứ nơi nào. Gặp Thúy, Côn cảm giác ngượng ngùng, tủi thân. Côn cũng không muốn chơi thân với Ngọc, dù con Ngọc ngoan ngoãn, xinh xắn, chả hề giận Côn, những bận Côn gắt gỏng, cau có với Ngọc. Con Ngọc vô duyên quá. Côn vẫn nghĩ thế. Nó bắt đầu ghét con gái rồi. Hôm qua, Côn tới nhà Vũ. Vũ trách:
- Mày không chịu thăm tao.
Côn phân trần:
- Chúng tao đến thăm mày, kể chuyện Tầu phù, mày giẫy giụa, khóc toáng. Dì mày bảo đừng thăm mày, sợ mày ốm nặng thêm. Mày bị ma ám.
Vũ cười:
- Thằng thầy cúng nói tao bị thánh vật. Ông moa phú thánh, ông sẽ nhổ râu lão hộ pháp đền Mẫu trả thù.
Côn hỏi:
- Bữa nọ, con Thúy đem cho mày cái gì?
Vũ đáp:
- Ô mai. Sao mày biết?
- Tao thấy nó gõ cửa nhà mày. Tao không thèm vào nhà mày.
- Mày ghét nó à?
- Không.
- Tại sao mày không theo nó, vào chơi cho vui.
Côn nổi cáu:
- Nó là cái thớ gì tao phải theo nó. Con gái đét là cái thớ gì cả!
Vũ nín thinh. Đã có lần nó nói như Côn. Con Thúy là cái thớ gì! Bây giờ, Vũ không thể nói thế. Con gái nhiều thớ lắm. Con Thúy càng nhiều thớ hơn. Bàn tay Thúy chứa đựng cả mùa xuân ấm áp. Được nắm bàn tay Thúy, là được nắm mùa xuân hồng mộng ước. Và, được xao xuyến, bâng khuâng...
Với Côn, Con Thúy đang là mùa đông mưa dầm gió bấc. Côn đã lỉnh về, khi Vũ dẫn đội nhi đồng cầu Kiến Xương rẽ vào con phố nhà Thúy. Đến cửa nhà Thúy, Vũ diễn trò ủng hộ vàng, đã diễn ở các phố khác. Nó cho anh em đứng lại. Vũ hỏi một câu, cả bọn trả lời một câu.
- Đeo hoa làm sao?
- Chỉ tổ nặng tai.
- Đeo kiềng làm sao?
- Nặng cổ.
- Có vàng làm gì?
- Đem giúp nước.
- Vàng dùng làm gì?
- Mua súng đại bác bắn tan giặc Pháp, giành độc lập.
Vũ đã nhìn thấy Thúy thấp thoáng ở cửa sổ, sau bức màn vải mỏng, nơi ấy, một đêm lụt lội, Vũ đã chèo bè tới, luồn tay qua song cửa, cầm tay Thúy, để biết tay mình lạnh.
- Thưa đồng bào...
Vũ hướnv về phía Thúy:
- Tôi đã dẫn nhi đồng cầu Kiến Xương tới đây.
Đồng bào Thúy mỉm cười. Vũ hất tung mái tóc, hô khẩu hiệu mới:
- Ủng hộ vàng là.,..
Nhi đồng giơ cao tay:
- Yêu nước!
Vũ rút kèn ác mo ni ca thổi bài Chiều quê cũ kỹ. Vua súng cao su Luyến quai miệng bai bải:
- Ê, Vũ, thổi bài Tiến quân ca cho chúng tao hát, hát chửi Tầu phù, chứ? Chiều quê vất đi!
Luyến không hiểu gì. Nó mãi mãi bé bỏng. Luyến chưa biết vui như Vũ đang vui, buồn như Côn đang buồn. Nó càng không hiểu Vũ biểu diễn ác mô ni ca, bài Chiều quê, cho một mình Thúy nghe, để Thúy lẩm nhẩm hát: Bao người ra ngồi hay đứng bên thềm, đợi chồng con mắt trông về phía trời xa...
Luyến giục:
- Qua phố khác!
Vũ vẫy tay. Cũng chỉ một mình Thúy hiểu Vũ chào tạm biệt Thúy.
- Mai, sẽ tới nữa.
Đội nhi đồng cầu Kiến Xương đời con phố nhà Thúy. Tuần lễ vàng nhộn nhịp, nhờ đám nhi đồng vô tư. Vũ đã qua trường Monguillot, qua Câu lạc bộ thị xã, hát câu Đoàn quân Tầu ô đi, sao mà ốm thế. bước chân phù lang thang trên đường Việt Nam... Bọn Tầu phù ngu dốt, vẫy tay, cười toe toét. Ròng rã, nhiều ngày đêm, mọi người nhắc nhở tuần lễ vàng, mong đợi được đem vàng giúp nước. Dễ chừng mười hai phủ, huyện trong tỉnh, bao nhiêu nơi toàn quốc cũng đang náo nức, như dân thị xã Thái Bình.
Và, ngày mong đợi đã đến. Cảm động vô cùng. Lần đầu tiên, từ hôm tổng khởi nghĩa, Vũ đứng cạnh Thúy giữa đám đông, xem những người có vàng chen nhau ủng hộ. Hoa tai, kiềng, nhẫn cởi ra hết, ném vào cái hộp to tướng, đặt trên bàn thờ tổ quốc khói hương nghi ngút. Một vài bà cụ đeo hoa, hay đeo nụ, đòi bước gần bàn thờ tổ quốc. Các cụ tự tay tháo hoa, tháo nụ vàng, bỏ vô hộp quyên vàng. Tiếng vỗ tay hoan hô các cụ vang động một vùng trời. Đáng nhớ nhất là ông Mai Viên, lang thuốc. Ông Mai Viên có hàm răng giả bọc vàng thật. Ông kể tội thực dân Pháp, rồi móc hàm răng vàng trịnh trọng ủng hộ chính phủ. Người ta công kênh ông già lên. Khối người đã rớt nước mắt, chạy về lấy nốt số vàng để dành làm của hồi môn cho con gái, đem ra ủng hộ. Có đôi vợ chồng mới cưới, cô dâu xin xung phong ủng hộ hết nữ trang.
Chính phủ quyên được cơ man là vàng. Vàng ấy sẽ biến thành súng thần công bắn chìm tầu giặc, sẽ biến thàn súng cối xay hạ rơi máy bay giặc, sẽ biến thành đạn làm cỏ quân xâm lăng. Tất cả đều nghĩ thế. Vua Bảo Đại cỏn từ bỏ ngai vàng, tâm sự Thà làm dân một nước độc lập hơn làm vua một nước nô lệ, nữa là. Vàng đổi lấy đời sống độc lập, tự do, hạnh phúc. Độc lập quý hơn vàng. Đem vàng ủng hộ chính phủ là yêu nước. Toàn dân đã yêu nước. Tuần lễ vàng thành công rực rỡ. Sau tuần lễ vàng, Tầu phù rút khỏi thị xã. Dân thị xã tiếp đón Tầu phù sang nồng nhiệt thế nào, đưa tiễn Tầu phù cuốn gói như vậy. Người ta tống tiễn Tầu phù, cơ hồ tiết hạ tống tiễn ôn hoàng dịch lệ. Sự nồng nhiệt chỉ có ở bề ngoài. Bọn nhãi con Tầu phố khách buồn ngẩn tò te. Những lá cờ sao trắng cầm tay không muốn phất. Chúng nó biết rằng, chúng nó sắp bị ngược đãi khốn khổ.
Tầu phù rút đi, dân thị xã thở phào khoan khoái. Sinh hoạt trở lại bình thường. Không ai hỏi ai xem vàng mình ủng hộ chính phủ, vàng mình giúp nước đã đổi được bao nhiêu khẩu súng cối xay. Và, cũng không ai hiểu, vàng mình giúp nước để đuổi Tầu, chứ không phải để đánh Tây. Những người hiểu chuyện Tuần lễ vàng đều im lặng. Ngậm ngùi.