PHẦN THỨ NHẤT: THUNG LŨNG
Chương 14

Emma bước vào phòng của Adele Fairley một cách vội vã gần như chạy. Đôi chân cô, trong đôi ủng đen mới nhẵn bóng như gương, hầu như không chạm sàn, chiếc váy trắng hồ cứng dưới cái áo len màu xanh sột soạt trong không khí yên ắng. Cô nắm chặt cái khay đồng trong dôi tay chai sạn giơ cao phía trước để tránh va phải những đồ đạc khác và để tránh tai nạn.
Trên chiếc khay quá khổ, mặt cô được kỳ cọ nhẵn bóng, ánh lên sức sống tuổi trẻ, đôi mắt xanh của cô lóng lánh thông minh dưới cặp lông mày rậm. Mái tóc màu nâu đỏ của cô chải cẩn thận, mượt mà hất về phía sau, búi thành búi lớn sau gáy. Hôm nay kiểu tóc hình chữ V của cô càng rõ hơn bao giờ hết, với chiếc mũ gia nhân đội đầu đóng khuôn bộ mặt cô như một vầng hào quang nhỏ. Nó cũng được hồ cứng trắng tinh, như cái tạp dề, cái cổ cồn, cổ tay áo, tất cả vừa được Olivia Wainwright mua ở Leeds cho cô. Cả chiếc áo nữa, cũng mới, nhưng áo này Emma tự mình may lấy bằng một mảnh vải của nhà máy Fairley cũng do bà Wainwright cho. Niềm sung sướng của Emma đối với chiếc áo chỉ bị nhạt đi trước niềm tự hào vì cái mỉm cười tán thưởng của Olivia Wainwright về tài khéo léo vá may, kim chỉ của cô.
Bộ quần áo mới này dù đơn giản, nhưng không những xua tan cái bề ngoài chết đói khiến Emma có một vẻ bị chà đạp làm cho Blackie phải kinh hoàng, mà còn làm tăng cái vẻ đẹp say người của cô một cách đáng kể. Sự kết hợp giữa màu xanh và màu trắng thật là sinh động và tươi mát, kiểu quần áo đồng phục, chiếc mũ nhỏ xinh xắn làm tăng thêm những đường nét thanh tú và làm cô hình như già dặn lên. Nhưng quan trọng hơn là sự thay đổi tinh tế trong cách cư xử sự của cô hai tháng gần đây. Mặc dù cô vẫn thầm lo ngại vì phải gần gũi với một số người trong gia đình nhà Fairley, và phải làm việc ở Fairley Hall. Sự lo ngại đó đã được kiềm chế hơn là hai năm cô làm việc ở đó. Vả lại, sự rụt rè ban đầu vì việc đột nhiên phải đẩy cô lên khu trên gác cũng giảm dần. Sự nhút nhát của cô lúc này được ngụy trang bằng sự tự chủ cứng nhắc biểu hiện ở thái độ bên ngoài rất nghiêm nghị và đàng hoàng đến mức cao ngạo mà bất cứ người nào ở tuổi cô trông sẽ lố bịch, nhưng nó lại rất tự nhiên ở con người Emma. Cô đã bắt đầu có được một mức độ tự tin, tuy nó vẫn còn là dè dặt, thận trọng, nhưng nó đã cho cô một tư thế đĩnh đạc thơ ngây.
Sự thay đổi trong phong cách của Emma là do một số hoàn cảnh đem lại và rõ ràng nhất, mặc dù trong thực tế, đứng về tổng thể thì không có gì là quan trọng, đó là tình hình diễn biến trong gia đình tại Fairley Hall, do việc Olivia Wainwright tới. Olivia Wainwright là một người phụ nữ tính cách hoàn hảo, có nguyên tắc cao và đầu óc rất thực tiễn. Mặc dù bản chất nàng là người tốt, biết phân biệt phải trái, tức giận và xúc động trước những hành động thiếu nhân đạo, nhưng nàng không hề là một người yếu mềm. Nàng cũng không dễ bị thuyết phục hoặc lôi kéo bởi những lời van xin thúc bách, hoặc sướt mướt đối với lòng từ thiện, độ lượng, sự tốt bụng vốn có. Thực tế là nàng có thể quá nghiêm khắc đối với những người mà nàng coi là già ốm để trốn việc hoặc những kẻ ăn mày chuyên nghiệp, kiên quyết không tán thành một số cái gọi là có lợi và tiêu những khoản tiền quyên góp một cách bừa bãi. Thế nhưng nàng kinh tởm sự bất công, sự tàn ác vô lương tâm, đặc biệt là đối với những người không có phương tiện để trả đũa lại. Cách giải quyết của nàng cũng đầy lòng trắc ẩn, đầy tình thương bởi vì nàng hiểu thế nào là phẩm giá của lao động lương thiện và kính trọng nó. Nàng là một phụ nữ cao quý hiểu theo nghĩa chính xác nhất của từ đó, có học thức, có danh dự, tế nhị, tư thế và lễ độ đối với mọi người.
Sự hiện diện của Olivia ở trong nhà, sự quan tâm của nàng trong mọi lĩnh vực quản lý, mối liên hệ hàng ngày của nàng với các gia nhân, tính cách đáng gờm biểu lộ trong tất cả mọi việc đã có một tác dụng sâu xa nhất. Không khí ở Hall nói chung, đặc biệt là ở dưới nhà đã được tốt lên một cách hết sức lớn lao. Nó bớt sự hằn thù và âm mưu. Olivia đã trở thành một vật đệm giữa Murgatroyd và các gia nhân khác, đặc biệt là Emma một cách tự nhiên. Ngay từ phút đầu tiên nhìn thấy Emma, Olivia đã thấy thích cô một cách đặc biệt, khác thường, nàng đã dành cho cô cả lòng tử tế lẫn sự kính trọng. Mặc dù Emma làm việc nặng nhọc, nhưng cô đã được đối xử bớt thô bạo và con người hơn. Lão quản gia thỉnh thoảng vẫn buông lời nhục mạ cô, nhưng lão ta không đánh cô một lần nào nữa từ khi Olivia tới và Emma biết là lão không dám. Sự đe dọa của bà bếp mách với bố cô không làm cho lão sợ đâu, nhưng chắc chắn là Olivia Wainwright thì khiến lão sợ, điều này Emma hoàn toàn tin chắc.
Emma cảm thấy có phần biết ơn Olivia Wainwright, nhưng dù vậy, cô vẫn cảm thấy mâu thuẫn trong tình cảm đối với Olivia. Mặc dù cô nghi ngờ, thận trọng đối với tất cả mọi người, đôi khi cô vẫn thấy mình thán phục Olivia, ngược lại với ý chí của cô. Tình cảm này liên tục làm Emma ngạc nhiên và cũng làm cô phật ý, bởi vì sự thiếu tin cậy của cô đối với giai tầng quý tộc, và đặc biệt là gia đình nhà Fairley không hề giảm một chút nào. Bởi thế cô luôn luôn cố gắng đè nén tình cảm nồng nàn và sự thân mật càng lên, mỗi khi cô tiếp xúc với bà Wainwright. Tuy nhiên vì mối quan tâm đặc biệt và rõ rệt của Olivia Wainwright đối với cô, nên Emma đã có một niềm kiêu hãnh mới trong công việc của mình, cô ít sợ sệt và bực bội hơn trước.
Ngoài ra, khi Polly ốm, Emma đã được giao cho những nhiệm vụ của Polly là trông nom Adele Fairley. Sự tiếp xúc gần gũi và thân mật với bà chủ của mình, tự bản thân nó đã có ảnh hưởng đối với Emma, và cũng giúp trong một chừng mực nào đó thay đổi cuộc đời cô tới một mức tốt đẹp hơn. Còn đối với Adele, Emma thấy nàng hư hỏng, đam mê, đòi hỏi quá nhiều thời gian và sự chú ý của cô, nhưng sự dịu dàng hết mức của nàng với cô đã thắng được những tính nết khác của nàng. Sự lãnh đạm, thờ ơ của nàng đối với luật lệ gia đình đã khiến Emma có quyền chăm nom bà Fairley mà không làm phiền gì tới những người khác trong nhà. Sự độc lập mới này, tuy ít ỏi mong manh nhưng cũng khiến cho Emma có được cảm giác tự do và một quyền lực nào đó mà cô chưa hề có trước đây ở Hall, nó cũng làm cô thoát khỏi quyền tài phán của Murgatroyd và tính nết khó chịu của lão ta.
Nếu Emma ngưỡng vọng Olivia Wainwright, cho rằng nàng là một phụ nữ cao siêu và thán phục nàng ngược với ý muốn của mình, cô cũng không thể không thích Adele Fairley mặc mọi sự. Chủ yếu cô thấy thương hại nàng. Đối với Emma, nàng có thể được tha thứ vì sự lơ là sai sót kỳ lạ của mình, bởi vì Emma coi nàng như trẻ con và, thật cũng lạ lùng, cần đến sự che chở trong cái ngôi nhà lạ lùng này. Đôi khi Emma ngạc nhiên, thấy mình tha thứ cho bà Fairley vì sự quên lãng của bà đối với nỗi đau khổ của những người kém may mắn hơn, bởi vì Emma hiểu theo bản năng, điều đó không phải là vì ác ý hay tàn nhẫn mà chỉ là sự vô tư và không hiểu biết đời sống của những người lao động. Thái độ của cô đối với bà Fairley cũng giống như thái độ của cô ở nhà. Cô điều khiển. Thỉnh thoảng, thậm chí cô còn có vẻ bà chủ chút nữa. Nhưng Adele hình như không nhận thấy điều này, và nếu như có nhận thấy, thì rõ ràng là không để ý. Bây giờ chỉ có một mình Emma chăm sóc nàng, để ý đến tất cả những nhu cầu hàng ngày của nàng. Adele đã đi tới chỗ phụ thuộc vào cô, nàng thấy Emma không thể thiếu được, cũng như Murgatroyd là không thể thiếu được vì những nguồn cung cấp rượu bí mật của lão.
Hai chị em Adele, trong những cung cách khác nhau của họ, đã đối xử với Emma một cách tử tế thông cảm. Và điều này không hoàn toàn làm giảm sự tổn thương của sự nhuc mạ mà những gười khác trong gia đình đem đến cho cô, nhưng nó cũng làm cho cuộc sống của cô ở Hall có thể chịu đựng nổi.
Nhưng một yếu tố khác, cơ bản, vững chắc và do đó có tầm quan trọng đặc biệt đã đem lại thay đổi trong cá tính của Emma. Đó là
sự củng cố những nét tự nhiên đang trở thành những nhân tố quyết định trong cuộc sống của cô. Tham vọng ghê gớm và ý chí khủng khiếp của cô. Cả hai hội tụ và cứng rắn thành một mục đích điên cuồng, tạo thành sức mạnh đằng sau mỗi việc cô làm. Những câu chuyện ban đầu của Blackie về Leeds đã nung nấu trí tưởng tượng của cô và trong những lần đến thăm Hall của anh sau này, cô đã hỏi anh kỹ càng, chi tiết về triển vọng công việc ở đó. Lúng túng, thận trọng, anh đã cổ vũ giấc mơ danh vọng, tiền bạc, một cuộc sống tốt đẹp, và tất nhiêu là thoát khỏi cái làng này.
Và vậy là Emma cuối cùng đã nhận thức được rằng cuộc sống của cô ở Fairley Hall chỉ là một sự lưu lại tạm thời cần phải kiên nhẫn chịu đựng, bởi vì một ngày nào đó sẽ chấm dứt. Giờ đây cô tin, với một sự hiểu biết chắc chắn rằng cô sẽ ra đi khi thời cơ đến và cô cảm thấy rõ ngày ấy không còn xa nữa. Cho đến ngày ấy, cô không phải chỉ tính thời gian mà còn sẽ học mọi thứ có thể học để chuẩn bị cho thế giới bên ngoài, một thế giới không hề làm cô sợ
Emma còn một điều bí mật mà cô không chia sẻ cùng ai ngay cả với Blackie. Thực ra, đó là một kế hoạch. Nhưng là một kế hoạch lớn lao đến nỗi không thể còn nghi ngờ gì nữa, và nó làm cho những ngày trong cuộc đời cô đầy tuyệt vời, đầy kỳ ảo – đó là hy vọng. Một niềm hy vọng che mờ tất cả mọi thứ khác trong cuộc đời trẻ trung không chút vui thú của cô. Cô cho thêm ý nghĩa vào những ngày trong đời, làm cho mỗi giờ phút lao động khổ sai là không đáng kể. Chính niềm tin mù quáng này, sự tin tưởng tuyệt đối vào bản thân mình và tương lai của mình đã tăng thêm nhịp vào bước đi của cô, đem đến cho cô bộ mặt trẻ trung vốn trang nghiêm một nụ cười hãn hữu, nâng đỡ cô trong mọi lúc.
Sáng hôm nay, lòng tràn ngập niềm hy vọng ấy, trong bộ đồng ohục thời xưa rất mới, với bộ mặt vui vẻ sạch bóng, trông cô tươi roi rói lấp lánh như một đồng penny mới tinh. Khi cô bước qua tấm thảm dày, cô giống như một ngọn gió xuân tươi mát trong căn phòng đầy đồ đạc lạnh lẽo như tu viện. Len lỏi giữa những đồ đạc linh tinh ngổn ngang, Emma lắc đầu kinh hoàng nhạo báng. Tất cả những đồ tạp nhạp này! Cô nghĩ, hơi bực bội, khi nhớ là lau bụi cho tất cả những thứ này luôn mất rất nhiều thời gian. Mặc dù cô không sợ công việc vất vả, nhưng cô rất ghét việc lau bụi, đặc biệt là cái phòng này.
Một nửa những thứ này có thể đem mà quẳng đi cũng không ai thèm nhặt, cô nói to, rồi lấy tay bụm chặt lấy miệng và ngó đăm đăm về phía trước, chờ đợi trông thấy bà Fairley ngồi trong chiếc ghế bành mà nàng ưa thích bên cạnh lò sưởi, bởi vì mùi nước hoa của nàng còn đượm trong không khí. Nhưng căn phòng trống không và Emma thở dài nhẹ nhõm. Cô chun mũi, hít hít mấy cái. Cô đã quen với hương thơm của hoa gay gắt tràn ngập trong các dãy phòng và thực tế đã bắt đầu thích nó. Thực tế, với một chút ngạc nhiên, bởi vì cô không phải là người thích những cái phù phiếm, Emma đã khám phá ra rằng cô hết sức thiên vị với mùi nước hoa đắt tiền, sự êm dịu của len dạ lụa là sang trọng, cái long lánh của những đồ trang sức. Cô cười thầm một mình. Khi nào cô thành một phu nhân, như Blackie đã nói, thể nào cũng có ngày, và khi cô đã tạo dựng được một cơ nghiệp theo đúng ý cô, cô sẽ mua một ít nước hoa như thế. Nước hoa hoa nhài. Cô đã đọc được cái nhãn lọ nước hoa trên bàn trang điểm của bà Fairley. Mua ở tận London, ở một cửa hiệu tên là Floris, nơi bà Fairley đã mua tất cả nước hoa, xà phòng và những cánh hoa khô ướp với hương liệu để đặt trong bát và những túi hoa cải hương nhỏ để trong những ô kéo đựng đồ lót sang trọng bằng lụa mềm. Phải, cô sẽ có một chai nước hoa nhài, một bánh xà phòng Pháp và thậm chí vài túi hoa cải hương cho những đồ lót của cô nữa. Và nếu như cô còn tiền để dành thì những bộ đồ lót ấy cũng sẽ sang trọng và mềm mại như những thứ của bà Fairley.
Nhưng cô không có thì giờ để đắm mình trong suy tư về những thứ kỳ khôi ấy lúc này, cô dứt khoát gạt chúng ra khỏi đầu và vội vã bưng khay tiến về phía lò sưởi. Có nhiều việc phải làm sáng nay mà cô thì đã muộn rồi.
Bà bếp đã bắt cô làm nhiều việc lặt vặt trong nhà khiến cô chậm lại biết bao nhiêu và vì vậy cô rất bực mình. Không phải vì những việc lặt vặt ấy mà là vì nó đã làm cô chậm trễ. Sự chính xác đã có một ý nghĩa mới và đặc biệt đối với Emma, nó trở thành điều cực kỳ quan trọng đối với cô trong mấy tháng nay. Cô không thích đem bữa sáng chậm cho bà Fairley hoặc bất cứ một cái gì khác, bởi vì từ khi được nâng lên địa vị của một cô gái hầu bàn cô coi trách nhiệm mới của mình một cách rất nghiêm túc.
Cô đặt chiếc khay ăn bữa sáng một cách cẩn thận lên trên chiếc bàn nhỏ đựng trà của nữ hoàng Anne gần chiếc ghế bành để sẵn chờ bà Fairley, bà thích dùng bữa sáng trước lò sưởi. Cô nhìn qua khay, kiểm tra xem mọi thứ đã đâu vào đấy chưa, sửa sang lại mấy cái bát sứ cho nó hấp dẫn hơn, xếp lại gối trong ghế vầ chú ý ngọn lửa đang tàn. Cô quỳ trước lò sưởi và bắt đầu nhóm lại bằng giấy, thanh củi, những hòn than nhỏ, dùng kẹp lửa nhón cẩn thận, cố gắng giữ cho tay khỏi bẩn. Cô chặc lưỡi một cách nôn nóng. Cái bà Turner với những công việc lặt vặt trong nhà của bà thỉnh thoảng thật là khó chịu quá đi! Giá như cô lên phòng khách đúng giờ thì cô đã không phải làm cái công việc nhóm lại lửa như thế này. Điều này làm cô bực bội, bởi vì nó lẹm vào thời gian quí báu của cô, Emma vốn là một con người cứng rắn, không khoan nhượng với bản thân mình, không thích đi trệch với lối sống hàng ngày. Nó làm cô rất khó chịu bởi vì nó làm hỏng tất cả thời gian biểu của cô trong cả ngày. Thời gian biểu này, sáng kiến của Emma mới đây, là kinh thánh của cô và cô sống vì nó. Cô biết nếu không có nó thì cô không còn biết làm ăn ra sao nữa.
Cô cầm cái ống bễ lên làm việc trước ngọn lửa thoi thóp. Dưới sức mạnh của luồng không khí nhỏ nhưng mạnh, những mảnh củi âm ỉ phụt lên, cuối cùng đã bắt lửa và bùng cháy. Trong ánh lửa bùng lên đột ngột, gương mặt cô bừng sáng. Một nét cau mày nho nhỏ làm nhăn cặp lông mày của nó, nét vui tươi bị xóa nhòa đi khi cô nhớ lại một cách rõ ràng và cay đắng là nếu như không có cái thời gian biểu đó, đời cô sẽ ra làm sao.
Hôm đó, đầu tháng hai, Polly lâm bệnh và buộc phải nằm lại giường, Emma đành phải chấp nhận việc làm thay công việc của Paulie cộng thêm với công việc của mình. Cô biết cô không còn cách nào khác. Bản chất khỏe mạnh và vốn là con người lạc quan, cô đi lại như con thoi trong Hall như một con quỷ với một nghị lực phi thường, lòng tự nhủ là Polly ngày mai sẽ khỏe để đảm nhận trở lại việc của mình. Nhưng điều này không xảy ra. Bỗng nhiêu Emma phải chồng chất những công việc vặt trong nhà với một thời gian dường như là bất tận. Chẳng bao lâu, cô bị chất đống bởi những công việc vô kể, cô lo lắng muốn hoàn thành chúng một cách có kết quả.
Mấy ngày đầu, cô mệt rũ người sau mỗi ngày, bởi vì cô bắt đầu làm việc từ sáu giờ sáng, không một phút để thở, chứ chưa nói đến chuyện nghỉ ngơi, cho đến bảy giờ tối mới xong việc. Đến lúc ấy, cô hầu như quá mệt không ăn nổi bữa tối, thực tế, cô đã phải vận dụng tất cả nghị lực và sức lực cuối cùng để bò lên gác xép tới phòng cô. Mặt trắng bệch, run rẩy, không nói được một lời nào vì kiệt lực, hầu như không cởi nổi quần áo, cô buông mình xuống chiếc giường nhỏ không thoải mái trong cơn bàng hoàng tê dại. Cô chìm ngay trong giấc ngủ nặng nề đờ đẫn. Hôm sau khi trở dậy, cô vẫn còn đau ê ẩm. Đôi mắt đỏ vì mệt mỏi, tay chân nặng như chì, bàn tay tấy sưng.
Khi cô run rẩy mặc quần áo trong căn phòng lạnh lẽo, và rửa ráy trong làn nước giá băng, cô giận dữ hừng hực không có gì có thể làm nguôi được. Tuy vậy, cô cũng không dám phàn nàn vì sợ Murgatroyd trả thù hoặc tệ hơn nữa là bị đuổi. Ngày ngày, cô kéo lê thân hình mệt mỏi qua cái ngôi nhà như lăng tẩm, đi lên đi xuống nhiều cầu thang, dọc theo những đường hành lang ngoằn ngoèo, ngang qua tòa đại sảnh, những phòng thênh thang, lau chùi, đánh bóng, quét dọn, đánh bóng grafite vỉ lò, cời lửa, dọn dẹp giường, đánh bóng những đồ đạc, là ga trải giường, chăm sóc cho Adele Fairley nữa. Trong khi làm những việc đó, cô vẫn tự hỏi mình có thể tiếp tục bao nhiêu lâu nữa mà không bị gục ngã. Ý nghĩ này ngày càng làm cô kinh hoàng, cô nghiến chặt răng và cố giữ lại những nghị lực đang giảm sút, bỏi vì đồng tiền cô kiếm được là tối cần thiết cho gia đình, và cô gắng sức, với một nghị lực khủng khiếp, cô đứng vững vì nỗi sợ mất việc lạnh cả người.
Một buổi sáng, sau khoảng một tuần làm cái công việc lao động gãy xương sống này, Emma đang lau dọn tấm thảm ở phòng khách, nhao lên nhao xuống giữa muôn vàn những bông hoa nhiều màu sắc và những đường lượn trang trí bện vào nhau, cái chổi quét thảm như một vũ khí nguy hiểm cô phải nắm chắc trong tay. Trong khi cô chạy đi chạy lại, một ý nghĩ lảo đảo đến với đầu óc cô, nó làm cô kinh hoàng đến sững sờ giữa lùm hoa hồng. Cô tựa vào chiếc chổi quét thảm, hoàn toàn bị cuốn hút trong suy tư và dần dần một vẻ hiểu biết chắc chắn lướt qua mặt cô. Emma nhận ra rằng việc lau chùi dọp dẹp, chăm sóc Fairley Hall khó giải quyết bởi vì nó không những được hoạch định rất tồi mà còn hoàn toàn lộn xộn. Lúc này, cô cũng nhận ra tình trạng này là do óc tổ chức rất tồi của Murgatroyd và việc phân phối công việc tùy tiện của lão. Rất nhiều những công việc lặt vặt được lắp đi lắp lại hàng ngày một cách không cần thiết và mất quá nhiều thì giờ với chúng bởi vì Murgatroyd chú ý tới những cái tẹp nhẹp không ích lợi gì. Thế rồi, tất cả những công việc lớn khác như đánh bóng đồ đạc, là hàng núi quần áo, phủi bụi trong thư viện, tất cả dồn lại để mà hoàn thành trong một ngày. Một người không tài nào hoàn thành tất cả công việc này một cách hoàn hảo và lại còn phải làm những việc linh tinh khác trong cùng một ngày. Nhưng có một giải pháp, nó đến với đầu óc Emma như một ánh chớp, khi cô đứng ngay với chiếc chổi quét thảm giữa sàn của phòng khách. Đây là một giải pháp đơn giản đến nỗi cô phải ngạc nhiêu sao lại chưa có ai từng nghĩ tới. Giải pháp đó là kế hoạch. Cô bỗng hiểu rằng nếu công việc được kế hoạch hóa một cách đúng đắn, có hệ thống, theo một phương thức hợp lý và phân phối một cách thông minh hơn thì nó sẽ dễ điều hành hơn. Có điều này cô hoàn toàn chắc chắn và cô càng nghĩ đến nó thì cô càng vững tin.
Để cố gắng tìm ra một cách hợp lý trong công việc hỗn độn hằng ngày, Emma bắt đầu tính toán giờ giấc cho mỗi công việc, rồi viết số lượng thời gian trên một mảnh giấy lượm từ trong sọt rác ở thư viện. Cô ghi danh sách những công việc lặt vặt hàng ngày cùng với những nhiệm vụ chính cho cả tuần. Nhiều đêm sau đó, dù mệt mỏi đến kiệt sức, Emma vẫn buộc mình phải thức để vật lộn với vấn đề này. Cô đã nghiên cứu mảnh giấy của cô một cách cần mẫn, dò từng công việc một và thời gian cần dùng, sau đó cô vạch kế hoạch riêng của cô. Trước tiên cô phân phối những công việc nặng nhọc một cách đều đặn hơn, bố trí chéo những việc phức tạp hay mất nhiều thời gian cho cả tuần, để dễ giải quyết hơn cùng với những công việc đều đều hàng ngày. Cô cũng phân phối số lượng thời gian cho từng công việc, cắt bỏ thẳng thừng những cái kém quan trọng hơn cho nó thiết thực. Cuối cùng cô mãn nguyện vì đã rút ra được một cách làm việc hợp lý mà trước đây là một mớ hỗn độn, cô chép ra một bản vào một mảnh giấy đỡ nhàu nát hơn, rồi vội vã hớn hở đưa cho bà bếp, lòng thoải mái, nhẹ nhõm. Nếu cái kế hoạch mới này được tuân theo một cách chính xác thì công việc có thể được hoàn thành một cách trật tự và thực tiễn hơn, mọi người đều có lợi.
Trước sự ngạc nhiên của Emma, bà bếp không những kinh hoàng mà còn nổi cơn thịnh nộ, xưa nay chưa hề có, và cảnh cáo một cách cực kỳ nghiêm khắc để cô biết cơn giận dữ khủng khiếp của Murgatroyd về sự hỗn hào không thể tưởng tượng nổi của cô, khuôn mặt tròn trịa đỏ ửng của bà đầy lo âu và thậm chí cả hốt hoảng nữa. Chỉ đến lúc này, Emma mới nhận ra cái tầm quan trọng của sự việc cô đề nghị và run sợ vì tính tình hung hăng của Murgaroyd, những cú đấm khủng khiếp của lão.
Nhưng bà Turner không lường được tính nết cương trường của Emma, một ý chí không lay chuyển nổi. Hầu như ngay lập tức, cả hai đặc tính này đã thắng sự do dự ban đầu của cô gái, cô quyết định theo cách thức sắt đá của mình, không nản, không nhụt chí phải đem lại bằng được chút thoải mái và trật tự trong công việc của mình. Trong khi cô kiên nhẫn nghe những lời lải nhải đầy hăm dọa của bà Turner, Emma chợt nảy ra ý nghĩ, lúc này đã có tính toán một cách lạnh lùng, là cô không thể để bà bếp làm nhụt chí, người mà cô vừa cho là một kẻ ngốc. Cô quyết định ngay rằng cách duy nhất để đạt được mục đích của mình, là phải chặn Murgatroyd. “Cháu sẽ lên gác trình bày với bà Wainwright kế hoạch này của cháu”. Emma tuyên bố bằng một giọng kiên quyết, cứng rắn, mặt cô sắt lại! “Để rồi chúng ta sẽ xem bà ấy nói gì. Bà ấy đã có kế hoạch như vậy từ khi bà ấy đến đây và cháu nghĩ bà ấy sẽ là người điều hành nhà này. Và đã đến lúc phải có người làm một điều gì!” Cô nói một cách thách thức, và như đã được chứng minh sau đó, câu nói có tính hoàn toàn kiên trì. Không nói thêm một lời nào với bà bếp, cô quay đi bước lên cầu thang bếp, trước khi ý chí lụi tàn, để cho bà bếp kinh hoàng vì sự táo tợn của cô. Trong một giây khắc, cái bà Turner vốn lắm điều ngây ra như phỗng, kinh ngạc vì sự bạo loạn bất ngờ này của Emma.
Mãi bà mới thốt được nên lời. “Lên gặp bà cũng chẳng ăn thua gì đâu, cô ạ”, bà kêu lên hăm hở trong khi Emma tiếp tục trèo lên thang gác không nhìn lại. “Con đã quên mất thân phận của mình, người ta sẽ đuổi cổ con thôi”, bà vẫn tiếp tục nói, khi cánh cửa đã đóng sầm phía sau cô bé Emma yên lặng và đầy quyết tâm.
Emma từ trước đến giờ không nói quá hai chữ với Olivia Wainwright trong tuần lễ ngắn ngủi từ khi nàng đến Fairley, cô cảm thấy e thẹn và vụng về khi cô gõ cửa thư viện. Được sự đồng ý của Olivia. Cô bước vào phòng, sợ hãi đứng ở bực cửa, do dự, tay cô nắm chặt, buông thõng xuống hai bên,tê dại vì sợ hãi. Olivia Wainwright đang ngồi sau bàn của Adam xem xét sổ sách bị xao lãng một cách đáng buồn, ông đã yêu cầu nàng tính toán hộ mà trước đây do Murgatroyd trông nom. Trong chiếc váy bằng vải xẹc đen cắt rất đẹp, áo sơ mi thêu ren, cao cổ, ống tay bồng, nàng là điển hình của vẻ lịch thiệp quý phái. Một chiếc trâm to, đắt tiền làm giảm bớt vẻ trang nghiêm của chiếc cổ cao, một chuỗi ngọc màu hồng óng ánh quanh cổ, đôi bông tai bằng ngọc bích. Mái tóc đen của nàng chải bồng bềnh, tạo cho bộ mặt nàng một dáng vẻ mong manh, như một bông hoa kiều diễm trên một cành mảnh mai. Emma nhút nhát và run sợ, đứng như trời trồng. Cô chằm chằm nhìn Olivia, bị mê hoặc bởi sắc đẹp, sự duyên dáng, vẻ thanh cao của nàng và trong khi cô tiếp tục nhìn nàng kinh hoàng, cô nhận thức được một cách đau đớn, chiếc áo xanh cũ đã vá của cô và cái tạp dề, xưa đã có một thời còn mới. Cô đưa tay vuốt cái váy nhàu nát và cái tạp dề cố gắng làm cho thẳng những vết nhăn nhúm, nhưng đó là một cố gắng vô ích. Cô nhìn xuống đôi ủng cũ đã há mõm của mình, mặt đỏ bừng bối rối và lần đầu tiên trong đời cô thấy xấu hổ. Đó là một nỗi xấu hổ làm tim cô thắt lại. Chưa bao giờ cô thấy như vậy, nó làm cô tràn ngập một cảm giác tự ti, tự thấy mình là vô giá trị, một cảm giác mà chừng nào cô còn sống thì không sao có thể quên nổi.
Emma hiểu rằng nghèo không phải là một cái tội khi cô lởn vởn trơ tráo, lo âu câm như hến ở mép tấm thảm sang trọng tạo thành một bức tranh mới ngớ ngẩn làm sao. Cô tự hỏi không hiểu cái người đàn bà sang trọng, lịch sự này tiếp nhận những điều cô nói ra sao?
Nhưng Emma, mặc dù thông minh và khôn ngoan đến mấy cũng không có cách nào để hiểu rằng Olivia Wainwright là một phụ nữ khác thường, có một trái tim hiểu biết, một tấm lòng đại lượng, người trọng công lý, sòng phẳng, thương cảm, sẵn lòng giúp đỡ mọi người trở nên tốt đẹp hơn nếu họ muốn như vậy. Emma cũng không nhận được rằng Olivia nhìn cô không hề chỉ trích hoặc chế nhạo, hoặc thương hại hay ra vẻ kẻ cả dón tay làm phúc mà chỉ là hết sức tò mò và quan tâm thực sự. Hết sức quan tâm tới sức khỏe suy sụp của chị, trạng thái sa sút của Adam từ khi nàng tới, nàng chưa có đủ thời gian để giải quyết tình trạng trong gia đình ở Hall. Và trong khi nàng để ý thấy cô hầu gái vun vút như con thoi trong nhà, đây là dịp đầu tiên để nàng quan sát cô bé gần đến như vậy. Ngay từ phút Emma vào thư viện, Olivia đã ngạc nhiên vì vẻ tao nhã của cô, không hề bị bộ quần áo đã cũ và cái mũ đầy bụi bẩn che mờ, các gia nhân của nàng bao giờ cũng ăn mặc hấp dẫn và lịch sự, mặc dù chỉ mặc bộ quần áo bình thường. Nhìn Emma nàng nhận thấy bộ mặt và mái tóc của cô bé sạch sẽ như lau như li, cô có vẻ gọn gàng, chỉnh tề mặc dù cái bộ quần áo gớm ghiếc đó, điều này Olivia thấy đáng khen ngợi.
Trong lúc đó, Emma đã rụt rè bước lên, đôi ủng của cô cót két một cách dễ sợ trong căn phòng yên tĩnh làm cô tủi hổ, cô dừng lại, xấu hổ, lúng túng, vẻ chưng hửng lộ trên nét mặt cô.
Olivia không để ý đến tiếng cót két nếu như nàng có nghe thấy, nàng mỉm cười đôn hậu và nói bằng một giọng dịu dàng: “Có chuyện gì thế? Con có vấn đề gì khó khăn muốn thảo luận với tôi?” Olivia Wainwright từ nhỏ đã được phú cho một khả năng phi thường là làm cho mọi người, nhất là những người giúp việc cảm thấy thoải mái với sự hiện diện của nàng. Cái khả năng vốn có này của nàng rõ ràng là truyền sang Emma, lúc này cô tiến đến bên bàn một cách tự tin hơn, thầm cầu nguyện cho đôi ủng của cô đừng kêu cót két nữa. Nhưng không được, Emma nhăn mặt, dặng hắng thật to, hy vọng át được tiếng của đôi ủng. Cô đứng trước mặt Olivia, nuốt nước bọt, nhớ là phải cúi chào và nói với vẻ kiên quyết run run: “Vâng, vâng, thưa bà, quả là cháu có vấn đề khó khăn”.
- “Trước hết con hãy nói cho tôi biết tên con”, Olivia nói, lại mỉm cười.
- “Thưa bà, Emma ạ”. Emma nói một cách sợ sệt.
- “Nào, Emma, con có vấn đề gì vậy? Cách duy nhất để giải quyết nó là nói về nó. Có phải thế không?” Olivia hỏi.
Emma gật đầu, và bằng một giọng gần như một tiếng thì thào, cô đã giải thích công việc hàng ngày trong gia đình, những khó khăn cơ bản của nó, những vấn đề của bản thân cô phải đương đầu với chúng vì sự tổ chức kém cỏi. Olivia đã nghe một cách kiên nhẫn một nụ cười ấm áp nở trên khuôn mặt bình tĩnh và đáng yêu của nàng, một vẻ ưu tư trong đôi mắt xanh trong sáng của nàng. Nhưng khi Emma tiếp tục câu chuyện buồn khổ thì Olivia đã nổi giận âm thầm, máu nàng sôi lên vì sự bất công và sự quản lý tồi tệ trong gia đình người anh rể, một gia đình danh giá và giàu có không nên để cho sự việc tồi tệ một cách đáng hổ thẹn như vậy và tình trạng gần như là không thể cứu chữa được nữa.
Khi Emma nói xong, Olivia quan sát cô một cách chăm chú hơi ngạc nhiên vì giọng nói ngọt ngào và êm ái của cô gái và lời giải thích rõ ràng, khúc chiết của cô. Nó hoàn toàn trong sáng, mặc dù vốn từ ngữ hạn chế của cô, những thành ngữ mà cô dùng may mà không có nhiều phương ngữ như Olivia đã nghĩ. Olivia đã thấy được theo bản năng của mình là cô gái không cường điệu, cũng không tỏ vẻ, nàng biết mình đang nghe một nhân chứng thành thật về tình hình ở Hall, và nàng choáng váng.
- “Emma có phải con định nói với tôi là lúc này con là người hầu gái duy nhất trong nhà này không?” Olivia hỏi.
- “À, không, thưa bà, không hoàn toàn như vậy”, Emma trả lời nhanh. “Còn một cô gái nữa thỉnh thoảng giúp bà bếp là Polly. Nhưng chị ấy vẫn ốm, như cháu đã nói với bà. Chị ấy chính là người hầu bàn.”
- “Từ khi Polly ốm, một mình con vừa phải làm công việc của Polly vừa phải làm công việc của con sao. Dọn dẹp cả cái ngôi nhà này đồng thời phải trông nom bà Fairley nữa? Tôi nói có đúng không, Emma?”
- “Thưa bà đúng”, Emma nói, bàn chân xê dịch bồn chồn.
- “Tôi hiểu”, Olivia trả lời lặng lẽ, nàng càng thêm tức giận. Olivia quen với sự trật tự và yên bình trong nhà nàng, là người điều hành có khả năng và hiệu lực trong nhà riêng ở London, trong trang trại ở nông thôn, trong công việc kinh doanh, hết sức ngạc nhiên trước sự phi lý trong tình trạng ở Fairley. “Không thể tha thứ được và hết sức lố bịch”, Olivia lẩm bẩm một mình, nàng ngồi thẳng người bên ghế.
- “Cháu không có ý trốn tránh công việc của cháu, thưa bà”. Emma nói, cô sợ có thể bị đuổi vì sự cả gan của mình, điều này có thể coi là trốn việc. “Cháu không sợ công việc nặng nhọc, cháu không phải là người như vậy. Chỉ có điều là Murgatroyd giải quyết – giải quyết tồi quá, thưa bà”.
- “Qua những lời con nói thì hình như là như thế, Emma”, Olivia trả lời, vẻ ưu tư đọng trong mắt nàng. Emma nhìn bà một cách cẩn thận, và được khuyến khích bởi cái bề ngoài bình thản của người đàn bà, cuối cùng cô đã lôi ra mảnh giấy nhàu nát, vuốt thẳng nó lại.
- “Cháu có làm kế hoạch này, thưa bà. Vâng, cháu nghĩ nó sẽ giúp cháu làm những công việc lặt vặt trong nhà dễ dàng hơn. Cháu đã tính toán cẩn thận”. Emma bước đến bên bàn, và đưa cho Olivia tờ giấy. Trong khi cô đưa, Olivia nhận thấy đôi bàn tay sưng tấy, nứt nẻ của cô gái, nàng kinh hoàng. Nàng nhìn vào khuôn mặt trang nghiêm chập chờn trước mặt, thấy những vết quầng đen dưới cặp mắt to của cô, đôi vai xuôi gầy gò mệt mỏi của cô, nàng bỗng xúc động buồn đến đau thắt cả tim. Olivia cảm thấy một nỗi xấu hổ thay cho Adam mặc dù nàng hoàn toàn chắc rằng ông không hề hay biết chuyện này. Nàng thở dài, và nhìn xuống mảnh giấy nhàu nát. Olivia xem xét nó một cách cẩn thận và vừa ngạc nhiên vừa thích thú. Cô gái này chắc chắn là trên mức thông minh và chắc chắn có một đầu óc thực tiễn và hiệu quả. Công việc nhà cửa hàng ngày được hoạch định một cách chính xác có tổ chức và Olivia thấy rằng chính nàng cũng không thể làm hơn được.
- “Ờ. Emma ạ, tôi hoàn toàn hiểu ý con. Hình như con đã suy nghĩ rất nhiều về cái thời gian biểu này và tôi phải khen ngợi con. Đúng là phải khen ngợi con.”
- “Dạ thưa, có phải bà muốn nói là cái cách của con tốt hơn không?” Emma hỏi, cô thấy nhẹ nhõm nhưng chưa phấn chấn lắm.
- “Có hiệu quả hơn, tôi chắc là con định nói như thế, Emma”, Olivia trả lời nàng cố nén nụ cười. “Tôi nghĩ chúng ta nên bắt đầu thi hành kế hoạch của con ngay lập tức, Emma ạ. Chắc chắn là tôi tán thành nó và tôi tin là Murgatroyd cũng nhận ra được ý nghĩa của nó”, nàng nói, phát âm cái tên của lão quản gia một cách lạnh lùng. Để ý thấy nét lo âu thoáng trong mắt Emma, nàng nói thêm an ủi: “Chính tôi sẽ nói với ông ta. Tôi cũng sẽ chỉ thị cho ông ấy tìm thêm một cô gái nữa trong làng để giúp con làm những công việc nặng nhọc hơn. Emma ạ, mặc dù thời gian biểu có tính thực tiễn nhất của con, thì công việc cũng còn quá nặng nề, một mình con không thể làm nổi đâu.”
- “Thưa bà, vâng con cám ơn bà”, Emma nói và cúi chào, lần đầu tiên sau bao nhiêu ngày, cô cười.
- “Thôi được rồi, Emma. Con làm ơn nói với Murgatroyd, ta cần gặp ông ta. Ngay lập tức”, Olivia nói.
- “Thưa bà, vâng ạ. Xin bà cho con lại tờ kế hoạch được không? Bản thời gian biểu của con ấy à. Để con biết là con sẽ làm những gì.”
Olivia cố giấu nụ cười nữa. “Tất nhiên. Đây. À, Emma này, có phải con chỉ có một bộ quần áo này thôi không?” Olivia hỏi.
Emma đỏ bừng mặt, cô cắn môi, nhìn xuống chiếc áo nhàu nát và cái tạp dề, hết sức bối rối và buồn bã. ‘Vâng, thưa bà. Nghĩa là để mặc mùa đông. Con còn một chiếc sợi bông để mặc mùa hè”, Emma lẩm bẩm.
- “Chúng ta phải giải quyết điều này ngay. Nếu con cho tôi biết kích thước của con, tôi sẽ lo liệu cho con cuối tuần này khi tôi đi Leeds”, Olivia tuyên bố, rồi nói thêm “Tôi sẽ mua cho con vài bộ cả cho mùa đông lẫn mùa hè, Emma. Mỗi thứ một bộ thì không đủ”.
- “Ôi! Cám ơn bà thật nhiều! Emma kêu lên. Một ý nghĩ chợt nảy ra, cô nói một cách kính cẩn, xin lỗi bà Wainwright, nhưng nếu con có vải thì con có thể may lấy được. Mẹ con dạy con khâu vá rất tốt?”
- “Thế à? Như vậy thì tuyệt. Tôi sẽ hỏi ông chủ xin một ít vải của nhà máy và tôi sẽ mua một ít vải bông ở Leeds để may áo mùa hè. Bây giờ con có thể đi được rồi, Emma, tôi rất mừng con đã đến gặp tôi nói những vấn đề khó khăn của con. Con nên luôn luôn làm như vậy, chừng nào tôi còn ở Fairley này.”
- “Thưa bà, vâng. Cám ơn bà. Con sẽ xin đến gặp bà nếu có chuyện gì ạ”. Emma đã hứa như vậy. Cô cúi chào và vội vã ra khỏi thư viện, tay nắm chặt tờ thời gian biểu y như thể nó là chiếc vương miện dát ngọc. Cô không trông thấy cái nhìn thương cảm pha lẫn sự thán phục trên mặt Olivia Wainwight. Cô cũng không hay biết là cô đã làm được những điều sẽ khiến cho cuộc sống của tất cả mọi người ở Fairley Hall thay đổi.
Không có chuyện ầm ĩ hoặc đấu khẩu ở trong bếp về sự biểu lộ tính độc lập xưa nay chưa hề có của Emma. Murgatroyd khôn ngoan phớt lờ đi, bởi vì nó cũng rất phù hợp với mục đích của lão. Sự thật lão cũng chẳng chú ý gì nhiều đến những hoạt động của Emma, và Emma cũng hiểu là sở dĩ như vậy là vì lão quá bận tâm đến việc duy trì địa vị của lão trong nhà, không có thì giờ để ý tới cô. Giờ đây lão đã ở dưới con mắt diều hâu của bà Wainwright thì lão phải cẩn thận và không còn nghi ngờ gì nữa tất cả những điều bà ấy nói với lão đều có hiệu lực. Quan sát Murgatroyd từ khóe mắt trong khi lão đi đi lại lại cúi đầu chào và nhún gói, hết sức đảm đương phần trách nhiệm của mình trong nhà, Emma thường cười một mình và trong nụ cười thoáng qua khuôn mặt cô, vừa có chút hài hước vừa tự mãn. Emma bắt đầu hiểu rằng Murgatroyd đã gặp phải địch thủ trong Olivia Wainwright. Mặc dù dáng điệu dịu dàng, Emma hiểu rằng tác phong lịch sự đó che giấu một ý chí mạnh mẽ, một bản tính chính xác nhưng cũng công bằng.
Tuy nhiên, nhiều tuần lễ trôi qua, thời gian biểu và sự tuân thủ sát sao của Emma đã bắt đầu làm cho bà bếp thích thú, bà này đã quên rằng mình từng phảin đối kế hoạch đó. Bà chưa bao giờ chứng kiến một cái gì tương tự như vậy trong suốt quãng đời phục vụ của bà. Nó đã làm bà cười lên từng trận. Bà vỗ cặp đùi bạch bạch, lắc đầu bà nói giữa những tràng cười: “Ấy, con nhỏ, thật là kỳ quá. Có ai nghe nói tới thời gian biểu ngoại trừ là ở nhà ga. Thế mà con lại làm thật, Emma. Con chạy rồ lên như ma làm. Mà nói chuyện rồi con được gì? Để ta nói cho con hiểu, con nên nhớ lời ta. Mình càng làm nhiều thì càng nghỉ ít. Ta biết ta làm gì”.
Trước những lời lẽ khàn khàn nhưng chân thật này, Emma nhìn bà bếp bằng đôi mắt to, nhưng không nói gì. Cô không có thì giờ để giải thích những nguyên nhân của cô. Thời gian đối với Emma lúc này là tiền bạc và cô không nên hao phí nó để mà chuyện gẫu. Vả lại Emma chắc là bà bếp sẽ không thể hiểu, làm sao bà có thể hiểu rằng thời gian biểu, đứng về một mặt nào đó, là để bảo vệ cô? Nó tạo điều kiện để cô làm việc một cách có hiệu quả và ngăn nắp hơn. Cô có thể làm giảm nhẹ gánh nặng của công việc trong vài ba ngày để bảo tồn sức lực của mình. Không những thế, Emma còn có thể ăn cắp được một chút thời gian cho bản thân mình và cái thời gian ăm cắp được này là cực kỳ quan trọng đối với cô. Một tuần, nhiều buổi chiều và hầu hết các buổi tối, cô lui về phòng xép của mình, cô may áo và sửa lại những quần áo khác cho bà Wainwright và bà Fairley. Cô được trả tiền riêng cho công việc này, theo đề nghị của Olivia Wainwright, và chiếc hộp thuốc lá nhỏ đựng những đồng shilling và đồng sáu xu cứ từ từ tăng mãi lên. Không có gì có thể ngăn được cô kiếm những đồng tiền này, những đồng tiền bí mật của riêng cô, mặc dù đôi khi cô cũng bớt xén được thì giờ từ những công việc lặt vặt để thu xếp cho vá may. Với một quyết tâm ghê gớm, cô khâu và cần mẫn cho đến tận nửa đêm, dưới ánh sáng của ba ngọn nến, mắt cô cay se, đầu ngón tay đau nhức, đôi vai ê ẩm khi cô cúi xuống những chiếc áo choàng, áo sơ mi, váy áo dài, những bộ đồ lót nắn nót từng đường kim mũi chỉ. Đồng tiền cô kiếm được này là để tài trợ cho kế hoạch của Emma, cô luôn luôn nghĩ tới nó với chữ K hoa.
Bà bếp biết chuyện vá may, nhưng không biết Emma đã thức khuya như thế nào, bà mà biết được, hẳn bà sẽ bực bội lắm, bởi vì bà rất yêu cô bé và lo lắng cho cô. Vì thế Emma cũng không hề cho bà hay biết, cô giữ kín điều này một mình.
Mặc dù bà Turner là một người đàn bà cũng có chút láu lỉnh, nhưng bà không được trời phú cho sự thông minh và nhận thức lớn và bà cũng chẳng hiểu tính cách của Emma chút nào. Bà cũng không có được cái viễn kiến để nhận ra được rằng cô gái có khả năng tổ chức phi thường: sự chính xác, sự cần mẫn tính hữu hiệu, đó là dấu hiệu bên ngoài của tính kỷ luật, của tham vọng vô cùng lớn lao, điều này chứng tỏ những cội nguồn thành công sau này của cô.
Giờ phút này trong cuộc đời cô, Emma rõ ràng cũng không hiểu điều này, và tương lai còn xa quá, cô nhớ lại những sự việc của mấy tuần qua trong khi vẫn cời ngọn lửa. Cô thở dài khe khẽ. Đó là những ngày khốn khổ, nhưng bây giờ chúng đã qua rồi. Cô vui lên một cách rõ rệt. Sự việc đã khá lên. Thời gian biểu của cô hết sức tác dụng và cuộc sống của cô dễ chịu hơn nhiều. Bà Wainwright giữ lời hứa đã thuê thêm một cô bé nữa, Annie Stead ở làng, người mà Emma huấn luyện một cách kiên nhẫn, đôi khi cũng la mắng om sòm để làm cô hầu phụ công việc nhà trôi chảy như một chiếc đồng hồ, thậm chí như là một điều thần diệu, một điều mà Emma cầu nguyện cho được dài lâu. Nhưng ngoài điều này ra và là điều quan trọng hơn hết, bà Wainwright đã tăng tiền công cho Emma hai shilling một tuần, một nguồn thu nhập thêm đáng hoan nghênh cho gia đình.
Emma lấy cặp than nâng một khối củi to để nó lên ngọn lửa đang cháy bừng bừng, tỏa nhiều sức nóng đến nổi mặt Emma ấm, ửng lên. Cô đứng lên vuốt thẳng chiếc tạp dề, sửa lại mũ, kéo lại cổ tay áo, bởi vì cô hết sức tự hào về vẻ ngoài của cô từ khi Blackie bỏa với cô rằng trông cô quyến rũ và là cô gái đẹp nhất Yorkshire. Cô liếc nhìn xung quanh phòng khách và cau mày. Cơn bão đã dừng cũng đột ngột như khi nó nổi lên, nhưng bầu trời vẫn còn âm u và nó làm căn phòng đầy những bóng tối. Ở đây tối quá, cô nói một mình và vặn to đèn trên chiếc bàn sơn Trung Quốc. Căn phòng lập tức sáng lên hơn, ấm áp, phá tan cái không khí âm u và cái giá rét do các đồ đạc màu xanh trong phòng gây nên.
Emma bước lùi lại nhìn bệ lò sưởi, đầu cô nghiêng về một phía, mắt cô suy tư khi cô ngắm những đồ vật bày dọc bên tường. Một đôi đèn nến bằng bạc rất đẹp chứa hai cây nến trắng, một chiếc đồng hồ bằng sứ được chân của hai con sư tử đỡ hai bên, và cứ nửa tiếng đồng hồ lại gọi chuông một lần. Những bức tượng nhỏ của một quý bà và một quý ông trong y phục cổ xưa. Emma tự mình sắp xếp lại những vật này một cách hài hòa hơn, cũng như cô đã sắp xếp rất nhiều những thứ khác trong phòng. Đôi khi cô đã toan giấu bớt một nửa những đồ tạp nhạp trong các tủ kính vào ngăn kéo, bởi vì cô coi chúng là thừa, nhưng cô không dám đi quá xa như vậy. Đôi khi cô tự hỏi không hiểu tại sao mình lại có đủ can đảm để bày biện lại những thứ đó mà không được phép. Bà Fairley hoặc người khác hình như cũng không để ý. Cô đang say ngắm mặt lò sưởi thì một tiếng sột soạt khe khẽ làm cô chú ý. Cô quay nhanh lại và thấy bà Adele Fairley đứng ở cửa phòng ngủ bên cạnh.
- “Ôi, bà Fairley! Xin chào bà”, Emma nói và nhún gót chào. Mặc dù ông chủ bảo cô mấy tuần trước là đừng nhsn gót chào bởi vì nó làm ông khó chịu, nhưng Emma vẫ cảm thấy buộc phải làm như vậy khi có mặt bà vợ ông và bà Wainwright.
Adele gật đầu và mỉm cười yếu ớt rồi hình như bà lảo đảo như thể bị ốm, bà nắm lấy cánh cửa để đứng cho vững và nhắm mắt lại.
Emma chạy lao đến bên bà: “Bà Fairley, bà có làm sao không ạ? Bà thấy trong người thế nào ạ?” Emma hỏi một cách lo ngại và nắm lấy cánh tay bà.
Adele mở mắt ra. “Tôi thấy bị choáng một tí. Nhưng không sao. Tôi không ngủ được.”
Emma nheo mắt nhìn bà Fairley trông xanh xao hơn bao giờ hết, mái tóc bà xưa nay vốn chải chuốt rất đẹp, lúc này bù xù. Đây là một điểm không bình thường. Emma nhận thấy mắt bà Adele đỏ và sưng lên.
- “Thưa bà, bà hãy đến bên lò sưởi cho ấm. Uống một chút trà nóng.” Emma nói một cách thương cảm và nắm tay bà mạnh mẽ đưa qua sàn. Adele, người lắc lư và tựa hẳn vào Emma, bềnh bồng vòa trong phòng mang theo mùi hoa ngòa ngạt, chiếc áo dài lê thê.
Emma để bà ngồi vào chiếc ghế bành, liếc nhìn bà một cách lo lắng và nói mau: “Cháu biết bà thích món đó và cháu cũng thấy tối qua bà ăn ít quá”. Vừa nói, cô vừa nhấc vung ra khỏi chiếc đĩa bạc, đẩy nó về phía trước cốt làm cho bà chủ chú ý.
Adele Fairley đưa đôi mắt xa xăm rời ngọn lửa và nhìn điẽa trứng không lấy gì làm thích thú. Một vẻ trống vắng hiện trên nét mặt xanh xao màu chết chóc của nàng. “Cám ơn Polly”, nàng nói, giọng thờ ơ, không xúc cảm. Nàng ngẩng đầu chầm chậm và đăm đăm nhìn Emma, một vẻ bối rối hiện trên mặt nàng. Nàng chớp mắt bàng hoàng và lắc đầu. “Ồ, Emma đấy à. Tất nhiên là tôi quên, Polly đang ốm. Cô ấy có đỡ hơn chút nào không? Bao giờ cô ấy quay trở lại làm việc?”
Emma xỉu người vì câu hỏi ấy đến nỗi bất giác bước lùi lại chằm chằm nhìn Adele không dám tin là thật. Mắt cô mở to, chiếc vung trong tay cô lơ lửng. Để cố giấu nỗi hốt hoảng của mình, cô đậy lại chiếc vung lên đĩa vơi một tiếng kêu lách cách, hắng giọng bồn chồn. Rồi cô nói run run, “nhưng mà, thưa bà Fairley, bà không nhớ sao?” cô ngừng lại, nuốt nước bọt, rồi nói tiếp bằng một giọng rung động, “Polly – Polly”, cô dừng lại rồi nói buột ra rất nhanh: “Polly chết rồi, thưa bà Fairley. Chị ấy chết tuần trước, họ đã chon chị ấy hôm thứ năm” - giọng cô bây giờ khẽ như thì thào, kéo dài lê thê cô chằm chằm nhìn Adele mỗi lúc thêm bồn chồn.
Adele Fairley đưa tay lên trán một cách mệt mỏi và che mắt, rồi sau một giây, nàng buộc mình nhìn thẳng vào Emma. “Phải, tôi nhơ ra rồi, Emma ạ. Tha lỗi cho tôi. Những cơn đau đầu này cô biết đấy. Nó khủng khiếp lắm, sau mỗi cơn đau, tôi thấy kiệt sức! Thỉnh thoảng tôi sợ là ôi không còn nhớ được gì nữa. Ôi trời ơi! Phải rồi, Polly tội nghiệp. Hãy còn trẻ như vậy”. Khuôn mặt của Adele chỉ tỉnh táo được một thoáng, lại mờ đi, nàng quay về phía ngọn lửa trong một cơn mê hoảng.
Emma đã quen với tính đãng trí mãn tính của Adele, nhưng vẫn thấy bàng hoàng vì sự mất trí nhớ kỳ lạ này, cô thấy thật ghê sợ và không thể tha thứ được. Sao bà Fairley lại có thể quên cái chết của một con người nhanh chóng và cũng thật dễ dàng đến như vậy? Emma hoảng sợ tự hỏi. Nhất là Polly đã làm việc cho bà trong năm năm quần quật và tận tụy như một cô bé thành Troy.
Cho đến lúc này, nói chung Emma đã có thể tha thứ cho sự thờ ơ của bà đối với cuộc sống đầy khó khăn của người khác, và đó là do cuộc sống nuông chiều, quan niệm về thế giới phi thực tế và trẻ con của bà. Nhưng sự việc này thì cô cho là khó có thể bỏ qua được. Emma không có ý giấu vẻ khinh bỉ lướt trên khuôn mặt cô, miệng cô mím lại thành một đường thẳng nghiêm khắc không khoan nhượng. Sao, bà ta cũng không khác gì những người khác, cô buộc tội. Bọn họ cùng một giuộc cả, cái bọn nhà giàu này.
Emma nhìn Adele đang bờ phờ ngó trân trân ngọn lửa, cô tức giận và khó chịu. Cô chợt nhận thấy Adele không chỉ nông cạn và ích kỷ mà còn vô tâm nữa. Theo quan niệm của Emma, ngay cả sự dịu dàng của Adele hình như cũng khong còn là một đặc tính được cứu chuộc nữa. Nhưng một lát sau, Emma đẩy cơn giận lui đi, kiềm chế nó bằng một quyết tâm sắt đá cho đến khi nó bị dìm xuống, bởi vì cô biết đó là một xúc cảm vô ích. Emma cũng hiểu rằng đi vào bản chất của giai cấp quý tộc là một chuyện khôi hài. Như vậy có nghĩ lý gì? Và nó đi tới đâu? Không đi tới đâu hết! Cô cũng không thể hao phí thời gian quí báu của mình để mà cố gắng đi tìm hiểu những người giàu, cung cách của họ thật là bí hiểm đối với cô. Cô cần thời gian và nghị lực để làm cho cuộc sống của mẹ cô, cha cô, và Frankie dễ chịu hơn.
Emma bắt đầu bận rộn với bàn trà, cố che giấu tình cảm của mình, dáng điệu của cô trở về sự tự chủ bình tĩnh thường ngày, nét mặt cô phẳng lì như một tảng đá xám. Nhưng khi cô pha trà, phết bơ vào bánh, dọn trứng, Emma vẫn cứ nhìn thấy bộ mặt héo hon của Polly, đôi mắt đen của chị sốt bừng bừng trong hốc mắt sâu, trái tim cô thắt lại trong một nỗi buồn kinh khủng và niềm thương cô dành cho Adele một thoáng vừa qua đã tan đi.
- "Bà Fairely, mời bà ăn trước khi nó nguội", Emma nói lạnh băng.
Adele nhìn Emma với đôi mắt màu bạc của nàng và mỉm một nụ cười làm tan biến mọi chuyện, y như thể câu chuyện về Polly chưa bao giờ xảy ra cả. Trên khuôn mặt của nàng vẫn bình thản, còn đôi mắt thì trong sáng.
- "Cám ơn Emma. Tôi hơi đói một chút. Và tôi phải nói là cháu trông nom tôi rất tử tế". Nàng nhấm nháp trà và tiếp tục trò chuyện: "Mẹ cháu thế nào, Emma? Bà vẫn tiếp tục khỏe lên chứ?"
Sự thay đổi của Adele đột ngột không thể nào tưởng tượng được làm Emma nhìn nàng bối rối. Cô nói nhanh: "Vâng thưa bà, cám ơn bà. Mẹ cháu cũng khá lên nhờ thời tiết tốt hơn, và ba cháu làm việc ở nhà máy cũng được dễ chịu hơn".
Adele nghiêng đầu. "Trứng ngon lắm, Emma ạ", nàng nói và ăn hết một nửa.
Emma hiểu rằng cái giây phút trò chuyện thân mật ngắn ngủi đã qua, cô lấy ở trong túi ra tờ thực đơn của bữa chiều mà bà bếp đã đưa cô. Mặc dù đã từ lâu Adele đã nhường quyền trông nom nhà cửa cho Murgatroyd và gần đây hơn cho em của bà, bà bếp vẫn khăng khăng đòi hàng ngày đưa thực đơn lên cho bà. Bà Turner đã làm việc cho Adele từ khi Adele đến Fairley làm cô dâu của Adam và lúc nào bà cũng cung kính đối với Adele, theo cách suy nghĩ của bà, không bao giờ bà nghi ngờ, bà Fairley vẫn là bà chủ của Fairley Hall, chứ không phải là ai khác. Vì thế bà đối xử với Adele như vậy, với sự kính trọng hết sức lớn lao. Bà Turner trung thành không hề nghĩ rằng Adele ít chú ý tới những thực đơn, hoặc chẳng có được một lời bình luận khen chê gì hết.
Emma rút tờ thực đơn từ trong túi ra đưa cho Adele. "Bà bếp nói xin bà làm ơn coi tờ thực đơn này cho bữa chiều, thưa bà Fairley", cô nói.
Adele làm một cử động nho nhỏ và cười khẽ. Tôi không thể bận tâm gì chuyện đó sáng nay được, Emma ạ. Cháu biết rất rõ là tôi tin tưởng ở bà Hardcastle làm những thực đơn thích hợp cho tôi, và hôm nay vẫn thế. Tôi hoàn toàn nghĩ rằng hôm nay không phải là một ngoại lệ".
Emma chuyển chân một cách bồn chồn, tờ giấy lật phật trong tay cô. Cô nhìn Adele một cách tò mò. Không hiểu bà Fairley làm sao nhỉ? Cô tự hỏi, tim cô đập thình thịch. Sáng hôm nay bà tệ hơn tất cả mọi sáng. Emma cắn môi khi một ý nghĩ lo âu chợt đến. Bà Fairley tàng tàng chăng? Trước đây cô chưa bao giờ có ý nghĩ người giàu mà lại bị dở hơi. Cô cứ nghĩ một bệnh tật khủng khiếp như thế là ưu tiên cho người nghèo, nhưng có lẽ cô lầm. Bà Fairley xử sự lạ lùng đến nỗi ai cũng phải ngạc nhiên tự hỏi. Trước tiên bà quên là Polly đã chết, bây giờ bà lại nói về bà Hardcastle y như thể bà không biết bà này không làm quản gia từ nhiều tuần trước đây.
Emma do dự không rõ phải trả lời như thế nào. Bà Fairley có thể phật ý nếu cô cứ nhắc đến sự quên lãng của bà. Vì vậy cô nói chầm chậm, chọn từ cẩn thận; "Thưa bà Fairley, trước đây không biết cháu đã nói với bà chuyện bà Hardcastle đi rồi chưa? Chắc là cháu quên mất. Đó là lúc bà đang mệt phải nằm. Bà Wainwright đã đuổi bà ấy. Bà ấy nói bà Hardcastle có thói quen xấu là nghỉ những ngày không phải ngày nghỉ".
Adele nhìn xuống khay bữa ăn sáng. Tất nhiên Olivia đã tức tốc thải Hardcastle. Olivia đã đứng ở ngay căn phòng này và bảo với bà Fairley là đã cho bà Hardcastle thôi việc. Bà đã nổi giận trước sự quá tự tin của em gái nhưng bà vẫn không thể đảo ngược lệnh của em. Bà ốm quá vả lại Adam ủng hộ Olivia đến cùng, phản đối lại họ, cũng là vô ích. Bây giờ bà phải thận trọng. Chú ý hơn tới những điều mình nói, ngay cả với Emma nữa, nếu không cô bé này sẽ nghi ngờ bà, như Olivia và Adam đã nghi ngờ. Phải, bà phải cẩn thận hơn mới được. Bà ngẩng đầu lên và mỉm cười đằm thắm, nét mặt bà là cả một sự ngây thơ.
Có sự khôn ngoan và quỷ quyệt trong con người Adele. Bà ta có tài năng vờ vịt kỳ lạ và ngụy trang nhược điểm của mình khi cần nấp sau một bộ mặt có vẻ hợp lý, thái độ của bà thỉnh thoảng tỏ ra rất bình thường như lúc này đây.
- "Có lẽ cháu đã nói với tôi rồi, Emma. Tôi biết là bà Wainwright đã nói tới điều này. Nhưng lúc ấy tôi ốm quá và quá lo lắng về cậu Edwin vì thế nó không ghi vào tâm trí. Ờ, thôi bây giờ đừng lo câu chuyện đó nữa. Cho tôi xem thực đơn nào!" Bà giơ tay đón lấy tờ thực đơn. Bà chỉ liếc nhìn qua nó một cái rồi trả lại cho Emma. "Tuyệt! Thật là một bữa đại tiệc chứ không chơi", Adele tuyên bố và mỉm cười. Rồi nói thêm: "Chuyển tới bà bếp lời khen ngợi của tôi và nói với bà ấy là bà ấy đã làm quá sức của mình, Emma ạ". "Thưa bà, vâng", Emma nói tiếp, và đưa tờ báo cho bà chủ. "Bây giờ cháu xin phép đi dọn phòng ngủ", cô nói và cúi chào khẽ.
- "Cám ơn Emma. Khi nào xong cháu chuẩn bị phòng tắm cho tôi để ăn xong tôi tắm và thay quần áo".
- "Thưa bà, vâng", Emma nói và vội vã đi vào phòng ngủ.
Emma cố nén một tiếng kêu kinh hoàng khi cô bước vào phòng và trông thấy tất cả đống quần áo mà Adele đã lôi tờ trong tủ ra và ném trên sàn thành những đống hỗn độn. Cô đưa tay bịt miệng, hốt hoảng đứng ngây ra ngó nhìn những chiếc áo, áo choàng, áo dài và những bộ đồ đẹp khác nằm ngổn ngang hỗn độn. Bà làm sao thế này, cô lầm bầm khe khẽ, miệng há hốc nhìn đống quần áo, không dám tin là thật. Bà ta không phải chỉ là tàng tàng, mà hành động như một người điên thật rồi. Trong khi cô bước một cách thận trọng chung quanh đống quần áo, một cảm giác tức giận lẫn với một tâm trạng thất vọng làm nôn nao ruột gan Emma. Cô giận dữ điên cuồng nhận ra rằng phải mất một thời gian mới sắp xếp ngăn nắp lại đống quần áo này, và xếp chúng lại vào tủ được. Thời gian biểu của cô thế là bị vỡ hết! Cô bắt đầu nhặt chúng lên như cái máy. Treo mỗi bộ lên mắc rồi để chúng vào tủ, cô làm một cách mau lẹ và có hiệu quả, hết sức tập trung để tiết kiệm được nhiều thời gian quý báu của cô chừng nào hay chừng ấy.
Trong lúc đó, Adele tiếp tục gẩy gót bữa ăn sáng và sau vài miếng, nàng đẩy đĩa ăn sáng một bên, bụng dạ nôn nao. Nàng lắc mạnh đầu từ bên này qua bên kia y như thể để gỡ một mạng nhện. Trong khi làm như vậy, nàng tự bảo với mình là phải cảnh giác hơn và không được mơ mộng nữa, nếu không thì nàng không bao giờ còn giữ được địa vị làm chủ nhân của ngôi nhà này. Sau đấy nàng sẽ cho gọi Murgatroyd, người mà ít nhất cũng thừa nhận uy quyền của nàng và lệnh cho ông ta mang wishkey lên cho mình.
Một tiếng gõ mạnh ở cửa rồi cánh cửa mở đột ngột. Đang mê mải với ý nghĩ về lão quản gia, Adele nửa mong muốn thấy Murgatroyd đứng đó, nàng mở mắt ra, ngồi thẳng dậy, quay ra cửa, nở nụ cười tuyệt diệu của mình, sẵn sàng đón lão quản gia. Nàng ngạc nhiên bắt gặp cái nhìn lạnh lùng và đăm chiêu của chồng. Nụ cười nàng giá lại và nàng ngồi cứng trên ghế. Ông ít khi vào buồng nàng.
Adam để ý thấy phản ứng khiếp hãi của vợ, mặc dù nó làm ông mất tinh thần, ông khôn ngoan phớt lờ nó.
- "Chào Adele. Anh hy vọng em ngủ được ngon", ông nói.
Adele nhìn ông một cách cẩn thận, lòng đầy phản kháng và bực bội điên cuồng. Trong tình trạng tinh thần xao động hiện nay, những tình cảm sợ hãi và nghi ngờ choán lấy tâm hồn nàng, nàng nghi ngờ tất cả những điều ông nói và làm. Do đó nàng cảnh giác đối với ông.
Cuối cùng nàng nói: "Không, tôi ngủ không được tốt lắm", nàng nói lạnh lùng.
- "Anh lấy làm buồn nghe thấy như vậy, em thân yêu. Có lẽ em có thể nghỉ ngơi, chiều nay", ông gợi ý ân cần.
- "Có lẽ" Adele nói, nàng nhìn ông ngây dại và hơi khiếp đảm, nàng tự hỏi cuộc vuếng thăm này có ý nghĩa gì đây.
Adam vẫn đứng ở ngưỡng cửa, tựa vào thành cửa với dáng điệu lịch thiệp bẩm sinh của ông. Ông đã không bước qua ngưỡng cửa phòng này tính ra đã mười năm trường và ông cũng không có ý định làm như vậy nữa. Nó luôn luôn làm ông kinh hoàng và bối rối vì sự lộn xộn màu xanh lạnh lẽo và tính chất đàn bà tràn ngập căn phòng. Bây giờ nó làm ông nôn nao phát ốm.
Gần đây, những cuộc nói chuyện với Adele cực kỳ đau đớn đối với Adam. Ông luôn luôn có những ý định hết sức tốt, nhưng bao giờ nàng cũng gạt bỏ, ông thấy mình ngày một thêm bực tức, không thể nào kiên nhẫn nổi. Vì thế ông mong kết thúc điều ông phải tới để nói với nàng một cách hết sức hòa nhã và nhanh chừng nào tốt chừng đó, vì vậy, ông nói nhanh: "Adele, anh muốn nói chuyện với em về Edwin". Ông nhìn nàng một cách thận trọng, bởi vì ông biết mình đang đề cập tới một vấn đề dễ xúc động. Nàng ngồi thẳng người trong ghế và nắm chặt lấy hai tay ghế. "Nó làm sao" nàng kêu to, mắt lóe lên lo lắng. Edwin là đứa con nàng cưng nhất, nàng tôn sùng cậu.
Thấy nỗi hốt hoảng ngày càng tăng của vợ, ông nói dịu dàng: "Đã đến lúc con nó phải quay lại ký túc, có phải em đã nói như thế không? Mặc dù đã gần nửa học kỳ rồi, nhưng anh nghĩ nó nên trở lại trường ngay. Anh muốn con nó có một vài tuần để bắt kịp bài vở. Em biết đó,con nó phải học đuổi nhiều. Nó đã ở nhà từ Noel đến nay. Quá lâu, theo ý anh".
- "Cho nó quay trở lại trường lúc này là điều hết sức nực cười, một việc không đáng làm", Adele kêu to, ngày một thêm bực bội. Nàng đứng lại thở sâu vài ba hơi để tự trấn tĩnh. "Vả, nó vẫn còn yếu lắm mà, Adam", nàng nói thêm, dùng một giọng nói êm dịu hơn, nở một nụ cười dịu dàng nhất mà đối với ông bây giờ không còn gây được một ấn tượng gì nữa.
- "Vớ vẩn!" Adam nói giọng cương quyết. "Sức khỏe của nó tốt rồi. Nó là một thanh niên cường tráng và đã hoàn toàn khỏi sưng phổi rồi. Em quá nuông chiều Edwin, Adele ạ. Như vậy không tốt cho nó đâu. Và dù động cơ của em là tốt đẹp thế nào chăng nữa, thì cũng là em đang bóp ngạt nó. Nó nên sống với những thanh niên cùng lứa tuổi và ở trong một môi trường có kỷ luật hơn và lành mạnh hơn. Em đối xử với nó như một đứa trẻ".
- "Không phải thế!", Adele kêu to, tự bảo vệ mình, giọng nàng cất lên thành một tiếng sét và sự bực tức âm ỉ với chồng trở thành một nỗi căm ghét tức thời.
- "Anh không có ý định cãi nhau với em về vấn đề này, Adele ạ". Adam mói lạnh như băng. "Anh đã hoàn toàn quyết định rồi, và không gì có thể thuyết phục được anh thay đổi ý kiến, đặc biệt là cái ước muốn bất bình thường của em bám lấy thằng bé. Anh cũng đã nói chuyện với Edwin và con nó ao ước được trở lại trường càng sớm càng tốt".
Adam nhìn xoáy vào Adele. "Ít nhất thì con nó cũng thấy ý nghĩa của vấn đề. Và anh phải nói rằng nó rất cần mẫn trong những hoàn cảnh như vậy, cố gắng tiếp tục tự học. Nhưng như vậy đối với anh chưa đủ tốt, Adele ạ". Adam đằng hắng và dịu giọng: "Em phải cân nhắc tình hình của Edwin em ạ. Con nó nhớ trường, nhớ bạn, điều ấy là lẽ tự nhiên. Và vì thế" -Adam do dự, rồi tiếp tục nói nhẹ nhàng- "và vì thế anh đến để báo cho em biết anh có ý định chính anh sẽ lái xe đưa con đến Worksop vào ngày mai".
Adele cố nén sự kinh ngạc. Nhanh như thế sao, nàng nghĩ, và nước mắt dâng ứ lên mắt nàng. Nàng quay mặt đi để Adam khỏi thấy. Tay nàng run run khi nàng lén gạt giọt nước mắt. Adam làm như vậy để phá nàng. Chẳng phải là vì Edwin gì cả. Anh ta ghen vì Edwin thích ở nhà với nàng. Nàng bỗng thấy một nỗi thôi thúc về thể xác muốn nhảy lên và nhào vào anh ta, đánh vào mặt anh ta, nói với anh ta là anh ta đã tàn ác biết bao đem đi người duy nhất yêu nàng và người nàng yêu.
Nhưng nàng nhìn lại Adam và ngay lập tức, thấy sự quyết tâm trên bộ mặt đẹp trai sắt đá của anh ta, và nàng biết với một cảm giác nôn nao, rằng đáng anh ta nàng cũng sẽ không đạt được gì. Anh ta không thể lay chuyển nổi. "Thôi được rồi, Adam, anh muốn nói sao cũng được". Adele nói, giọng nàng hãy còn run run và đầy nước mắt. Lấy thêm một chút sức mạnh, nàng tiếp: "Nhưng tôi mong anh hiểu rằng tôi chỉ đồng ý với các - cái - quyết định nực cười của anh, bởi vì anh nói chính Edwin đã tỏ ý muốn trở lại trường. Mặc dù tôi không bảo là con nó có tự đánh giá được chính xác bản thân nó để quay lại trường sớm như vậy hay không. Riêng tôi, tôi nghĩ bây giờ đã nửa học kỳ rồi, điều đó là vô nghĩa lý. Nó đến đó thì cũng lại vừa lúc để quay trở về. Tất cả những chuyện đi lại như vậy, đủ làm nhược người, nhất là đối với một đứa bé đang ốm yếu. Tôi nghĩ anh quá khắt khe đối với Edwin, Adam ạ. Tôi nghĩ như thế đấy".
Adam không thể ngăn được sự thôi thúc đáp lại một cách mỉa mai. "Edwin không còn làm một đứa bé nữa. Vả lại, anh không muốn nó lớn lên thành một người ẻo lả, yếu đuối, Adele ạ,mà nó sẽ là một người như vậy khi nó cứ bị mãi mãi buộc vào gấu váy của mẹ nó. Em lúc nào cũng nuông chiều và làm hư nó. Nó trở thành tốt đẹp như vậy là một điều kỳ diệu - cho đến nay".
Adele há hốc miệng, khuôn mặt xanh xao của nàng ửng thắm lại. "Anh không công bằng chút nào, Adam, Edwin không bao giờ bị buộc vào gấu váy của tôi cả như anh nói một cách tầm thường như vậy. Làm sao con nó lại như vậy được? Anh cho nó đi học khi nó mới" - giọng nàng xúc động đến nỗi không thể nói tiếp được, nhưng một lát sau, nàng lại tiếp giọng đầy nước mắt, "mới chỉ mười hai tuổi. Và nếu như tôi có chiều chuộng nó chút ít là bởi vì nó hay xúc động và luôn bị Gerald áp chế".
Adam nhìn nàng, kinh ngạc, rồi ông mỉm cười chua chát: "À, à, em thân yêu, thì ra em có óc quan sát nhiều hơn là anh tưởng. Anh mừng khi biết em nhận ra rằng Gerald luôn luôn ăn hiếp và cư xử hết sức mất dạy đối với Edwin tội nghiệp. Đó lại là một lý do nữa, anh muốn con nó đi khỏi cái nhà này tránh cho nó khỏi sự o ép của thằng anh nó. Nó sẽ được sung sướng hơn ở nhà trường cho đến khi nó trưởng thành để tự bảo vệ chống lại Gerald. Mặc dù, cá nhân anh, anh hy vọng nó sẽ vượt lên trên mức đó. Cái thằng con cả nhà mình, chẳng phải là một thằng khả ái gì cho nó cam", ông nói một cách nhẹ nhàng nhưng với một sự khinh miệt ghê gớm.
Lời bình luận naỳ qua đầu Adele. Một vẻ mệt mỏi hiện trên nét mặt nàng. Nàng thở dài, đưa bàn tay lên bưng trán. Một cảm giác buồn nôn cứ dâng mãi lên làm nàng chóng mặt, nàng ao ước biết bao, giá Adam đi đi và để cho nàng yên ổn. Cái cố gắng của nàng để giữ cân bằng và mạch lạc đang làm hao mòn sinh lực nhỏ bé còn lại của nàng. Nàng cảm thấy kiệt quệ. "Vấn đề như vậy là đã được quyết định, Adam", Adele nói lặng lẽ, cố gắng vật lộn với nhu cầu khẩn thiết muốn lui về cái thế giới bên trong của nàng, nơi không gì có thể động chạm tới nàng. "Tôi đang bị đau đầu ghê gớm", nàng rên rỉ, "và tôi cũng chắc là chính anh đang có những công việc cấp bách khác cần làm".
- "Phải đúng thế". Ông nhìn nàng chăm chú và một nỗi buồn kỳ lạ xâm chiếm tâm hồn ông. Một mối thiện cảm trong giọng nói của ông khi ông nói "Anh hy vọng em cảm thấy khỏe hơn, em thân yêu. Anh xin lỗi cuộc nói chuyện này đã gây cho em nỗi đau đớn, nhưng em hiểu cho là anh chỉ nghĩ đến Edwin".
Cho là cuộc nói chuyện đã kết thúc, Adam cúi đầu lịch sự và quay gói. Một cái gì đó làm ông ngừng lại, ông nhìn lại, nàng cau mặt, đột nhiên nhận ra vẻ u tối trong mắt nàng, vệt mờ phủ trên mắt nàng.
- "Anh mong em khỏe để có thể cùng dự bữa ăn tối nay chứ? Em biết chúng ta đang đợi khách", Adam nói.
Nàng ngồi thẳng lên, thảng thốt: "Tối nay!"
- "Phải, tối nay. Chắc là em không quên bữa tiệc tối nay Olivia tổ chức cho Bruce McGill, chủ trại cừu người Úc. Cô ấy đã nói với em từ đầu tuần", Adam nói gay gắt, cố kìm sự bực bội. "Nhưng thứ bảy cơ mà, Adam. Olivia nói với tôi là thứ bảy. Tôi biết cô ấy nói thế. Tôi không thể nào lầm lẫn như vậy được". Nàng kêu lên dằn dỗi.
Ồ, thế à, Adam nghĩ, và nhìn chằm chằm vào vợ một cách lạnh lùng. "Hôm nay là thứ bảy mà, Adele".
Nàng xao động, đưa tay lên trán run rẩy. "Tất nhiên. Tôi thật ngu quá", nàng lẩm bẩm một cách vội vã. "Vâng, tôi chắc là tôi sẽ khỏe để xuống dự tiệc".
- "Tốt". Ông mủm mỉm cười. "Xin lỗi, Adele. Anh phải đi gặp Wilson ở xưởng, rồi anh phải đi Leeds. Anh mong gặp tối nay, em thân yêu". "Vâng, Adam", Adele nói, ngã người vào trong ghế, cảm thấy muốn ngất xỉu và nàng rất kinh hoàng nghĩ tới là phải gặp nhiều người, nhất là người lạ.
Adam khép cửa nhẹ nhàng lại phía sau. Ông khá ngạc nhiên. Thật là một thành tựu đáng kể đối với ông khi ông có thể giật Edwin ra khỏi bàn tay nắm giữ của nàng với một sự chống trả ít như vậy. Đứng về một phương diện, ngay cả sự biểu lộ một chút thần khí của nàng cũng làm ông nhẹ người. Thường thường những lời than vãn của nàng để giữ Edwin lại bên mình bao giờ cũng được tiếp nối bằng những suối nước mắt, những cơn ngất xỉu và những cơn thần kinh phi lý mà ông luôn thấy không có cách nào đối phó nổi. Những cảnh tượng của quá khứ là không thể chịu nổi và làm ông hoảng sợ.
Emma, làm việc trong phòng ngủ, không thể tránh không nghe thấy cuộc nói chuyện này, mặc dù cô không bao giờ cố ý nghe lỏm như những đầy tớ khác thường làm. Cô dọn xong giường, mím môi và nghĩ: người đàn bà, tội nghiệp. Ông ta quả là một kẻ hay bắt nạt, quá bần tiện đối với bà ấy. Cũng như ông ấy bần tiện với tất cả mọi người.
Mặc dù nỗi căm ghét của Emma đối với Adam Fairley là phi lý và không có cơ sở, nhưng nó hoàn toàn thật. Cũng như mối ác cảm của cô đối với Gerald, con người không bao giờ bỏ lỡ cơ hội nào để dằn vặt, hành hạ cô. Nhưng cô không phàn nàn gì đối với Edwin. Cậu ta lúc nào cũng dịu dàng với cô và cô kính trọng Olivia Wainwright. Giờ đây, cô tự hỏi không biết có phải mình thiếu lòng từ bi đối với bà Fairley trước đây không. Cô dừng lại, ôm chặt một chiếc gối lụa vào ngực và nghĩ hoài chuyện này. Có lẽ chính ông ta đã làm bà hành động kỳ quặc như vậy, cô tự nhủ. Ông ta làm cho bà ấy hồi hộp và hốt hoảng, có lẽ chính vì thế mà bà luôn luôn quên cái này cái nọ và đi đứng như trong cơn mơ. Emma để lại chiếc gối lụa, vuốt thẳng và kéo tấm vải phủ gối bằng xa tanh màu xanh và vàng nhạt. Một nỗi thương cảm đối với Adele tràn ngập trong cô, dập tắt những tình cảm giận dữ lẫn với mối hằn thù cô hằng ấp ủ, và vì một lý do nào đó, hoàn toàn không hay biết đối với cô, Emma cảm thấy sung sướng hơn đối với sự thay đổi tình cảm này.
Emma đang lau bụi chiếc bàn phủ kính Venetian để trước cửa sổ rồi ngân nga một điệu ca thì Adele bước vào. Nét mặt nàng căng thẳng lo âu, hai gò má nổi lên thành nhọn dưới đôi mắt phủ đầy một nỗi đau thương. Sự lo ngại của nàng về bữa tiệc tối sắp tới gạt cả niềm ao ước da diết và cơn thèm rượu wishkey sang một bên. Trong trạng thái khoan nhượng hiện nay của ông, Adam gieo kinh hoàng trong lòng nàng, nàng buộc phải xuất hiện tối nay và phải cư xử đàng hoàng, tư thế. Dù phải tốn bao nhiêu nghị lực nàng cũng phải tự kiềm chế, thoải mái, duyên dáng và không ai có thể hay biết được một chút nào những xúc động trong lòng nàng.
Thế rồi một sự láu lỉnh trong người Adele dấy lên, nàng mỉm cười một mình. Nàng đã có một con bài giấu sẵn và bao giờ cũng là một con bài chiến thắng. Nhan sắc của nàng. Adele biết rằng những dáng vẻ lạ thường của nàng bao giờ cũng làm cho người ta choáng váng, đến nỗi sự chú ý của họ đi chệch hướng. Nàng quyết định nàng phải thật lộng lẫy tại bữa tiệc. Nàng sẽ nấp sau cái mã đẹp đẽ của nàng.
Nàng vội vã tới bên tủ áo mà Emma vừa thu xếp ngăn nắp trở lại và mở cánh cửa tủ đôi một cách nóng nảy. Tim Emma thắt lại. Một bức tranh tức thời, cảnh quần áo Adele quăng bừa bãi khắp phòng, cô nhìn lên và nói vội: "Thưa bà Fairley, cháu xếp lại tất cả quần áo của bà ngăn nắp ạ. Thưa, bà đang tìm gì ạ. Bà nói cho cháu biết". Giật mình, Adele vội vã quay ngoắt lại. Nàng đã quên mất Emma trong phòng ngủ. "Ồ! Emma. Phải, tôi đang tự hỏi mặc gì cho bữa tiệc đêm nay. Toàn những người hết sức quan trọng được mời cháu ạ". Nàng kéo những chiếc áo choàng loạt soạt nói tiếp bằng một giọng thắc mắc. "Cháu ở đây để giúp tôi mặc quần áo, phải không Emma? Cháu biết nếu không có cháu, tôi không làm gì được". "Thưa bà, vâng. Bà Wainwright bảo cháu làm việc cả ngày cuối tuần cháu không được nghỉ như bình thường vì bữa tiệc tuần này", Emma nói một cách lặng lẽ.
- "Nhờ trời! Adele kêu lên nhẹ nhõm, nàng vẫn tiếp tục tìm kiếm chiếc áo thích hợp. Việc Emma buộc phải bỏ ngày nghỉ cuối tuần ở nhà với gia đình cô cũng chẳng gây được một chút cảm tưởng gì nhỏ nhặt đối với Adele. Nàng chỉ quan tâm tới chính mình thôi. Cuối cùng bàn tay nàng chạm vào một chiếc áo và nàng lôi nó ra, giơ lên cao cho Emma xem. Cuối cùng Adele thấy khó quyết định được gì nếu không bàn bạc với Emma và bây giờ nàng muốn cô khuyên nàng về chiếc áo nàng đang cầm. Cháu có nghĩ là chiếc này đủ đẹp không?", nàng hỏi và ép chiếc áo vào người. Tối hôm nay trông tôi phải thật đẹp - phải tuyệt vời".
Emma từ bàn trang điểm bước ra và đứng trước Adele. Cô nghiêng đầu sang bên, nheo mắt lại, nhìn chiếc áo cẩn thận, với con mắt phê phán. Cô biết chiếc áo này đắt tiền và mua từ Worth. Bà Fairley đã bảo với cô như vậy trước đây. Và nó đẹp thật, tất cả bằng xa tanh trắng viền đăng ten. Thế nhưng Emma không thật sự thích nó. Cô nghĩ nó cầu kỳ, kiểu cách quá và bà Fairley mặc không thích hợp chút nào.
Sau một phút suy nghĩ, Emma nói, "Dạ vâng, thưa bà, nó đẹp, nhưng cháu nghĩ, nó hơi - nó hơi nhạt màu đối với bà, nếu bà cho phép cháu nói như vậy. Vâng, đúng thế đấy, thưa bà Fairley. Nó làm bà tái đi bên cạnh nước da xanh và mái tóc vàng của bà".
Vẻ vui tươi trên nét mặt Adele tan biến đi, nàng trợn mắt nhìn Emma. "Nhưng như vậy thì tôi biết mặc cái gì? Cái áo này mới đây mà, Emma. Tôi chẳng có cái nào khác gọi là đẹp cả".
Emma mỉm cười yếu ớt. Có ít nhất cũng đến một trăm chiếc áo, Adele có thể chọn và cái nào cũng đẹp hết.
- "Bà cần một chiếc áo nào nó - nó - Emma ngừng lại, cố gắng tìm một chữ. Cô nghĩ tới những tạp chí có minh họa, có những tấm hình chụp những mốt hiện đại nhất và cái chữ mà cô cần vụt hiện ra trong đầu cô. Bà cần một chiếc áo nó tao nhã hơn, nó sẽ làm cho tất cả mọi người đều phải quay đầu lại nhìn. Phải, như vậy đó, thưa bà Fairley, mà cháu biết chiếc áo ấy là chiếc nào?"
Cô chạy lại tủ áo, lôi ra một chiếc áo bằng nhung đen. Đó là một màu lý tưởng làm tôn nước da ngà ngọc và mái tóc bạch kim lộng lẫy của nàng. Rồi Emma chau mày khi nhìn lại chiếc áo. Nó được điểm trang bằng những bông hồng đỏ như máu ở một bên vai tỏa xuống thành một đường dài.
- "Cái này đây, cô kêu lên một cách hết sức chắc chắn và nói thêm, nếu cháu tháo những bông hồng này ra".
Adele nhìn cô bé kinh hoàng, không dám tin là thật. Tháo những bông hồng đó! Không thể làm thế được. Cháu sẽ làm hỏng mất chiếc áo. Vả lại, nếu không có những bông hồng thì trông nó sẽ quá xám xịt.
- "Dạ thưa bà, không đâu ạ! Thật đấy ạ. Trông nó càng tao nhã hơn. Nhất định là như thế. Cháu biết nhất định sẽ như thế. Và bà có thể đeo chuỗi vòng kiều diễm này, cái chuỗi lóng lánh này, cả đôi bông tai nữa. Và cháu sẽ chải mái tóc của bà theo kiểu trong họa báo bà cho cháu xem tuần trước. Ôi, trông bà sẽ rất đẹp trong chiếc áo này, thưa bà Fairley, thật đấy ạ".
Adele dường như còn hoài nghi, nàng nặng nề ngồi xuống chiếc ghế bọc xa tanh, cau mày và cắn môi. Emma chạy ngay ra bàn trang điểm, cầm chiếc kéo lên, bất chấp tiếng kêu phản kháng của Adele, cô cắt chỉ đính những bông hồng.
- "Bà Fairley, bây giờ xin bà hãy nhìn xem, nó thật sự tao nhã". Emma thốt lên đầy phấn khích, phăm phăm dứt những bông hồng. Cô giơ chiếc áo lên với vẻ đắc thắng.
Adele giận dữ. "Cháu làm hỏng nó rồi!", nàng há miệng, giọng rít lên. Mà trông nó bây giờ xám xịt. Đúng như tôi đã nói mà. Nàng tức giận Emma, mắt nàng long lên.
- "Bà mặc vào, trông nó ắt không xám xịt đâu, nếu bà đeo đồ trang sức vào nữa", Emma nói một cách kiên quyết phớt lờ cơn giận dữ nho nhỏ đó. "Và nếu bà muốn, sau đó cháu lại đính những bông hồng vào. Nhưng bây giờ hãy để thế này đã, thưa bà Fairley. Xin bà", cô van nài, Adele yên lặng, mắt nàng như một đám mây dông, nàng nhìn Emma dằn dỗi, hai tay vặn vào nhau một cách bồn chồn.
- "Chỉ thoáng một cái là cháu lại đính chúng vào được ngay. Vì vậy, thưa bà, xin bà đừng ngại". Emma nói an ủi.
- "Ờ - thôi được", Adele nói một cách miễn cưỡng hơi có vẻ làm lành, mặc dù môi vẫn còn mím.
Emma mỉm cười tự tin. "Cháu sẽ treo nó lại vào tủ bây giờ. Đừng lo, bà Fairley, đêm nay trông bà sẽ đáng yêu, nhất định là như vậy. Cháu hứa. Bây giờ cháu đi chuẩn bị để bà tắm, thưa bà".
- "Cám ơn, Emma", Adele nói một cách âu sầu, lòng vẫn còn lo ngại về bữa tiệc tối. Emma treo chiếc áo trở lại tủ áo và vội vã đi vào phòng tắm.
Adele bước tới bàn trang điểm, lấy ra chiếc hộp bằng nhung đỏ đựng chuỗi vòng kim cương, xuyến và đôi hoa tai của nàng. Nàng nâng chuỗi vòng lên, ướm vào cổ. Vẻ long lanh của nó khiến nàng nín thở vì ngạc nhiên. Nàng quên mất là nó đã từng lộng lẫy như thế nào, bây giờ nghĩ lại, chiếc áo bằng nhung đen sẽ thật là hoàn hảo xứng với nó. Xét cho đến cùng có lẽ Emma đã đúng trong sự lựa chọn của mình. Adele mỉm cười sung sướng. Đêm nay nàng sẽ thật là lộng lẫy đến Adam cũng phải nghẹn ngào.