Tiếng kêu lớn, làm nàng krêôl trẻ tuổi bất ngờ bỏ người bạn đường là lời quyết định của đám đông, đồng thời còn là lời tuyên án. Tiếng “treo cổ” vang lên bên tai nàng khi nàng bỏ chạy tới căn lều của chàng Muxtangher. Quan sát với vẻ quan tâm giả tạo trò chơi của con cá bạc, thật ra nàng chỉ nghĩ đến những giây phút vừa qua trong căn lều. Mặc dầu cây cối che khuất bãi cỏ, nàng biết rằng nếu ai đứng ở đó thì có thể nghe các giọng nói vang tới và có thể hình dung được diễn biến sự việc. Khi nàng nhảy xuống ngựa, trước căn lều đã diễn ra một màn kịch, mà chúng ta có thể mô tả ngắn gọn. Những người ở lại trên bãi cỏ đã không còn đứng thành từng đám nữa - họ tụ tập thành một vòng tròn lớn. Ở trung tâm đám đông nổi lên một hình dáng oai vệ của người cầm đầu “quân tình nguyện” và ngay cạnh ông ta là hai hay ba người giúpviệc, bên họ là Vili Pôinđekter và Kôlhaun. Những người sau có mặt, rõ ràng chỉ như là những nhân chứng của tấn kịch đang diễn ra, lời quyết định thuộc về những người khác. Đây là toà án xét xử kẻ bị buộc tộ igiết người – tòa án Linsơ: người cầm đầu của “quân tình nguyện” là chánh án Xem Menli. Tất cả đám đông, trừ hai người bị buộc tội, đóng vai trò những người tham dự phiên tòa. Những người bị buộc tội – Moric Giêran và người hầu của chàng là Felim. Họ ở giữa vòng tròn. Cả người này lẫn người kia đều nằm trên cỏ, chân tay bị trói bằng những dây da mềm và ẩm. Thậm chí họ bị tước cả khả năng nói. Felim phải im lặng bởi những lời dọa nạt, chủ của hắn im lặng bởi người ta đã đặt vào miệng chàng một miếng ngáng bằng gỗ. Điều này được thực hiện để chàng khỏi cản trở mọi người bằng những lời nói mê sảng điên dại của mình. Những chiếc dây da buộc chặt để chàng nằm yên. Hai người giữ vai Moric, người thứ ba ngồi trên chân chàng. Chỉ có mắt chàng là tự do chuyển động, chàng đảo cặp mắt ném vào những người canh giữ mình cái nhìn điên dại, man rợ, khó lòng chịu đựng nổi. Một trong hai tù nhân bị buộc tội giết người, còn người kia đơn giản bị cho là tòng phạm, bị nghi ngờ. Người ta chỉ hỏi cung anh hầu, yêu cầu hắn kể lại những gì mà hắn biết và nói tất cả những gì hắn có thể nói để tự bảo vệ. Bởi vì tra hỏi chủ hắn là điều không thể làm được. Câu chuyện của Felim quá lạ lùng để có thể tin hắn. Mặc dầu sự lạ lùng nhất trong đó là hồi tưởng về kỵ sĩ không đầu lại làm người ta ít nghi ngờ hơn cả. Felim không thể giải thích được hiện tượng kỳ dị này, nhưng sự mô tả của hắn chỉ khẳng định giả thiết cho rằng cái bóng ma này có liên quan như thế nào đó với vụ giết người. Lời kể của hắn về những người da đỏ và cuộc chiến đấu với con báo bị gọi là “hoàn toàn bịa đặt nhằm làm cho tòa rối trí”. Quá trình xét xử của tòa kéo dài không quá mười phút, nhưng đám đông đã có ý kiến của mình. Phần đông cho rằng Henri Pôinđekter bị giết và Moric Giêran phải chịu trách nhiệm trước cái chết của chàng. Mỗi một tình thế, đã được biết trước, lại được đem ra thảo luận và cân nhắc, thêm vào đó lại có những chứng cớ mới, mà người ta vừa phát hiện trong căn lều: chiếc áo và chiếc mũ tìm được. Sự giải thích của Felim, lộn xộn và không mạch lạc, chẳng làm mọi người tin. Làm sao có thể khác được? Đấy chỉ là sự bịa đặt của kẻ tòng phạm. Thậm chí một vài người còn không muốn nghe, đó là những người kêu lên sốt ruột: “treo cổ kẻ giết người lên đi!”. Có thể, bản án đã được quyết định xong. Trên mặt đất đã có sẵn một sợi dây với một vòng thòng lọng ở một đầu. Thật ra đấy chỉ là một chiếc lắcxô, nhưng với mục đích sử dụng như vậy thì không còn gì thích hợp hơn. Cành mọc ngang của một cây vả gần đấy có thể thay thế cho giá treo cổ. Phần đông đồng ý bản án tử hình. Nhiều người thêm vào quyết định của mình những lời chửi rủa thô bỉ. Tại sao bản án lại không được tiến hành? Tại sao? Bởi vì, không có sự hoàn toàn nhất trí không phải tất cả mọi người đều đồng ý bản án. Trong số những người có mặt có những người chống lại việc treo cổ Moric. Họ thiểu số, song lẽ họ nói lời “không” của mình cũng không kém phần cương quyết. Vì điều này nên việc xử giảo bị chậm lại. Trong số ít người đó có cả bản thân chánh án: ngài Xem Menli. - Các công dân! – Ông kêu lên với đám đông, lợi dụng lúc người ta có thể nghe được ông nói – Tôi cảm thấy chúng ta chưa có đầy đủ chứng cớ. Cần phải nghe người bị buộc tội, tất nhiên khi anh ta ở trạng thái nói được. Giờ đây, như các ngài thấy đấy, hỏi cung anh ta là vô nghĩa. Cho nên tôi đề nghị hoãn phiên tòa lại cho đến khi… - Gác lại thì có nghĩa lý gì? - Giọng nói tó, phản đối của Kacxi Kôlhaun cắt lời ông ta – Ngài huyên thuyên quá đấy, ngài Xem Menli! Nhưng nếu như người ta giết bạn ngài, con trai hay em ngài, ngài sẽ phán xét khác. Ngài còn cần gì nữa để kết tội tên vô lại này? Những chứng cớ bổ sung ư? - Chính thế, đại úy Kôlhaun. - Ngài có chứng cớ bổ sung không, ngài Kôlhaun? - Một giọng nói nào đó đặc Iếclăng từ trong đám đông hỏi. - Có thể có. - Vậy hãy trình bày với chúng tôi. - Chúa chứng giám, các chứng cớ còn nhiều hơn sự cần thiết. Thậm chí những kẻ bao che trong số những người đồng hương ngu xuẩn của hắn ta… - Hãy rút lui những lời lẽ của mình lại! – Cũng giọng nói đó thét lên – Hãy nhớ cho, ngài Kôlhaun, ngài đang ở Tếchdát chứ không phải Mixixipi! Hãy nhớ rằng cái lưỡi của ngài sẽ không đưa ngài tới sự tốt lành đâu! - Tôi hoàn toàn không muốn lăng nhục ai – Kôlhaun vừa nói vừa cố gắng thoát khỏi tình thế khó chịu mà hắn rơi vào vì sự ác cảm với những người Iếclăng – Thưa các ngài! - Cuối cùng Kôlhaun hướng về đám đông, làm như hắn chuẩn bị diễn thuyết - Những gì tôi nói giờ đây, tôi có thể nói với các ngài từ lâu rồi. Nhưng tôi đã hy vọng điều này là không cần thiết. Tất cả các ngài đã rõ, những gì xảy ra giữa con người này và tôi, tôi không muốn người ta cho tôi là người thù dai. Tôi không như vậy. Nhưng tôi tin hắn gây ra tội ác, cũng như tôi tin cái đầu của tôi còn ở trên vai tôi… Kôlhaun bắt đầu ấp úng, khi nhận thấy những lời bất giác buột ra gây một cảm giác lạ lùng cho những người vây quanh, hắn đâm ra bối rối. - Nếu như - Hắn nói tiếp – Tôi không tin vào điều này, tôi sẽ không nói về những gì tôi nhìn thấy, hay đúng hơn là nghe thấy, bởi sự việc xảy ra vào ban đêm. - Vậy thì ngài nghe thấy gì, ngài Kôlhaun? – Xem Menli vừa hỏi vừa trở về vai trò chánh án của mình - Cuộc gây lộn với người bị buộc tội mà theo tôi tất cả những người có mặt ở đây đều biết về nó, không có quan hệ gì tới những điều mà ngài nói ra. Không ai định buộc tội ngài làm chứng gian vì điều này. Xin mời, tiếp tục. Ngài nghe thấy cái gì, khi nào và ở đâu? - Tôi sẽ bắt đầu theo thứ tự thời gian. Vào chính đêm ấy, đêm mà người em họ của tôi mất tích, đêm ngày thứ năm. - Trong đêm thứ năm à? Tiếp tục đi. - Tôi đã về phòng của mình: tôi nghĩ rằng cả Henri cũng đã về phòng. Trời nóng khủng khiếp, bọn muỗi tép làm tình làm tội. Tôi ngồi dậy, đốt điếu xì gà, hút một chút trong phòng, sau đó quyết định đi lên mái nhà. Tôi lên đó để thở hít không khí trong lành. Lúc bấy giờ, là nửa đêm hoặc sớm hơn một chút. Tôi không thể nói chính xác, bởi vì tôi đã trằn trọc khá lâu trên giường và không chú ý tới thời gian. Tôi chỉ vừa kịp hút xong điếu thứ nhất và muốn lấy thêm một điếu khác thì nghe thấy có tiếng nói vọng lại từ phía sông. Hai giọng nói. Chúng vọng đến từ bờ, tôi có cảm giác như thế, từ con đường dẫn đến khu cư dân. Có lẽ tôi sẽ không nghe thấy và không phân biệt được chúng với nhau nếu họ nói bình tĩnh. Nhưng đây là một cuộc nói chuyện to tiếng đầy giận dữ, rõ ràng họ đang xung đột. Tôi đã nghĩ rằng đó là những người say từ bar của Ôbeđôphê quay về, và không chú ý nữa. Song le khi lắng nghe tôi nhận ra một trong hai giọng nói và sau đó nhận ra giọng kia. Giọng nói đầu là giọng nói của người em họ tôi, Henri, giọng nói thứ hai là của con người này, của kẻ giết người… - Tiếp tục đi, ngài Kôlhaun. Đầu tiên chúng tôi muốn nghe lời kể của ngài, còn ý kiến của chúng tôi sẽ bày tỏ sau. - Hãy hiểu cho, thưa các ngài, tôi cũng không ít ngạc nhiên khi nghe giọng nói của người em họ tôi. Tôi nghĩ rằng anh ta đi ngủ từ lâu rồi. Tuy nhiên tôi tin rằng đấy chính là anh ta, và thậm chí tôi cũng không vào phòng anh ta để kiểm tra. Đối với tôi rõ ràng người thứ hai trong số hai người cãi nhau là tên săn ngựa này. Ta cảmthấy đặc biệt lạ lùng rằng Henri, bất chấp cả thói quen ra đi trong một giờ khuya khoắt như vậy. Nhưng sự việc là sự việc, không thể nhầm lẫn được. Tôi bắt đầu lắng nghe xem họ tranh cãi gì. Gịong nói vọng đến yếu đi và tôi không còn nghe rõ họ nói về điều gì nữa. Tôi chỉ phân biệt được Henri mắng tên săn ngựa, dường như hắn ta là người đầu tiên làm nhục chàng, sau đó vang lên rõ rệt những lời đe dọa của tên săn ngựa. Mỗi người đều gọi tên đích danh người kia, thế là tôi không còn nghi ngờ gì đó chính là họ. Tôi muốn đi tới đó để xem việc gì đã xảy ra, nhưng tôi lại mang đôi giày đêm, khi tôi mang ủng xong thì tất cả đã im ắng. Tôi chờ Henri đến gần nửa tiếng, nhưng chàng không quay lại. Bấy giờ tôi cho rằng chàng đã đi đến bar, ở đó có thể chàng gặp những người quen và nói chuyện lâu, thế là tôi đi ngủ… Thế đấy, thưa các ngài, tôi đã kể cho các ngài tất cả những gì tôi biết. Henri tội nghiệp đã không trở về Kaxa-del-Korvô, không bao giờ chàng còn được nằm vào giường của mình. Giường của chàng đêm ấy là đồng cỏ hay rừng cây và ở đâu thì chỉ có người này biết! Bằng một cử chỉ bi thảm hắn chỉ vào chàng Muxtangher, con người này chỉ dương đôi mắt ngây dại, thể hiện một sự thờ ơ hoàn toàn đối với những lời buộc tội khủng khiếp, không hề cảm nhận được những cái nhìn hung dữ từ khắp mọi phía ném vào mình. Lời kể cặn kẽ của Kôlhaun đã gây xúc động. Không còn ai nghi ngờ rằng chàng Muxtangher không có tội. Sự công phẫn bừng lên ngay sau đó. - Treo cổ! Treo cổ! – Khắp mọi phía người ta gào lên. Thậm chí đến chánh án cũng dường như dao động. Những người phản đối càng trở nên ít hơn. Đã không phải là tám mươi thì là chín mươi trong số một trăm nhắc lại yêu cầu khốc liệt này. Làn sóng những giọng gào lên hung dữ át đi những giọng bình tĩnh hơn. Đám đông sôi sục. Sự căng thẳng tăng thêm. Một tên vô lại nào đó chạy tới sợi dây. Y vừa tách khỏi Kôlhaun, sau khi hắn thì thầm mặc dù không ai để ý điều này. Hắn cầm sợi dây, quì xuống và nhanh chóng quàng thòng lọng vào cổ con người đang hòan toàn mất hết tri giác. Không ai can thiệp vào việc làm của hắn. Con người này ở thắt lưng nhô ra con dao găm và khẩu súng lục, người ta để cho y tự do hành động, y tìm ngay được những người giúp việc từ những tên vô lại cũng như y, trong số những kẻ vừa mới trói tù nhân. Những người còn lại đứng bình thản nhìn những gì đang xảy ra. Phần đông nhìn với sự tán đồng thầm lặng một vài người thậm chí còn khuyến khích bọn đao phủ bằng những giếng kêu gào độc ác: “Dựng hắn dậy! Treo hắn lên!” Một vài người bàng hoàng, một số thương xót, nhưng không ai dám đứng ra bảo vệ chàng. Chiếc thòng lòng đã quàng vào cổ. Đầu kia sợi dây đã ném lên cành cây… Moric Giêran sắp sửa từ giã cuộc sống.